• No results found

Verbetering van de zetting van paprika : invloed bestuiving en groeistof

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Verbetering van de zetting van paprika : invloed bestuiving en groeistof"

Copied!
14
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

)

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ieek

ation wijk

/

vriv2490/mvm

PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK

Verbetering van de zetting van paprika. Invloed bestuiving en groeistof.

W. van Ravestijn

April 1990 Intern verslagnr. 24

(2)

Project : 245

Tijd : januari-juli 1989

Plaats : 303-04

Uitvoering: Riny Engelaan Proefnemer: Wil van Ravestijn

1. Inleiding

Paprikaplanten vertonen een sterke golfbeweging in zetting en produktie. Evenals in 1988 is geprobeerd deze golfbeweging te doorbreken. Dit is ge­ daan door in het zettinsproces in te grijpen met het bevorderen van de be­ stuiving en het toepassen van groeistof.

2. Proefopzet

Gezaaid is op 16 november 1988 cv. Valeta. Opgepot is op 18 december en uitgeplant is 31 januari 1989.

De proef is in viervoud uitgevoerd met een veldgrootte van 1 x 12 planten (zie plattegrond in bijlage 1). De volgende behandelingen zijn vergeleken: 1. Onbehandeld

2. Trillen, 3x per week

3. Groeistof spuiten, lx per week alle bloemen spuiten

4. Groeistof druppelen, lx per week alle bloemen bedruppelen

5. Groeistof druppelen, lx per week 2 bloemen per vertakking bedruppelen 6. Bestuiven met een kwastje, lx per week 2 bloemen per vertakking behan­

delen

7. Eerste zetsel zonder ingrepen laten verlopen, daarna lx per week 2 bloemen per stengel met groeistof bedruppelen.

Zowel bij het spuiten als bedruppelen bestond de groeistof vloeistof uit: 60 ml/1 Fulsel (-4,5 mg/1 B naphtoxyazijnzuur) plus 2,5 ml/1 2,4 D. Bij spuiten is een mini-spuitje gebruikt (Schupp-spuitje), bij het druppe­ len plastic wegwerp injectiespuiten zonder naald. De groeistof is zo voor­ zichtig toegediend, omdat bij de paprika de groeipunten dicht bij de bloe­ men liggen en bekend is dat het bevochtigen van groeipunten nadelig is voor de groei.

In deze proef is ten opzichte van onbehandeld onderzocht, de invloed van zelfbestuiving (behandeling 2) en kruisbestuiving (behandeling 6), groei­ stof (behandeling 3, 4, 5 en 6) waarbij enerzijds is getracht zoveel moge­ lijk vruchten te doen uitgroeien (behandeling 2, 3 en 4) of een selectieve zetting te realiseren (behandeling 5, 6 en 7) en de wijze van groeistof toedienen (behandeling 3 ten opzichte van 4). Tenslotte heeft bij behande­ ling 7 het eerste zetsel zonder ingrepen plaats gevonden en is daarna ge­ tracht de zetting met groeistof selectief te verbeteren om aldus het "dal in de zetting" na het eerste zetsel te voorkomen.

3. Uitvoering

In bijlage 2 staan de bespuitingsgegevens genoteerd. De eerste toedienin­ gen voor behandeling 2 t/m 6 vonden op 22 maart plaats. Met behandeling 7 werd op 6 april begonnen. De behandelingen zijn op 11 juli voor het laatst uitgevoerd. Bij het druppelen is + 0,2 ml per bloem gegeven. Dit is onge­ veer het dubbele als bij spuiten, maar bij spuiten is de kans groter dat jonger blad en groeipunten worden geraakt, bij druppelen rolt de overtol­ lige vloeistof meer op oud en volwassen blad en op de grond.

Het verschil tussen behandeling 4 en 5 was gering, omdat per toediening nauwelijks meer dan 4 bloemen te behandelen waren.

(3)

2

-i. Resultaten

4.1. Aantal vruchten per plant (bijlage 3 tabel 1)

Ten opzichte van onbehandeld zijn bij de gesommeerde aantallen geen ver­ schillen gevonden. Aanvankelijk (2 en 9 mei) waren mogelijk wel enkele be­ handelingen iets vroeger, maar dit was op een moment dat nog weinig vruch­ ten waren geplukt. Het betrof hier een verschil tussen onder andere behan­ deling 1 en 7, respectievelijk onbehandeld en tot 6 april onbehandeld; veel waarde mag hieraan dus niet worden gehecht. Tegen het eind van de proef leek behandeling 3 iets achter te blijven ten opzichte van onbehan­ deld. Dit is de behandeling waarbij groeistof op alle bloemen werd gespo­ ten (lx per week). Mogelijk heeft de groeistof toch groeipunten bereikt en is hieraan het (geringe) nadelige effect toe te schrijven. Zichtbare

groeistofschade werd niet waargenomen. 4.2. Opbrengst in gewicht (bijlage 3 tabel 2)

De opbrengst in gewicht is door niet één van de behandelingen betrouwbaar beïnvloed. De enkele uitzonderingen (op 9 mei behandeling 7 en 4) lijken door het toeval bepaald, aangezien behandeling 7 pas vanaf week 14 werd behandeld en 9 mei in week 19 valt. Dit is een tijdsverschil van 5 weken. De uitgroeiduur van een paprika van bloem tot vrucht vergt 7 à 9 weken, dus het effect is bij behandeling 7 onmogelijk aan de ingreep toe te schrijven.

4.3. Gemiddeld vruchtgewicht (bijlage 3 tabel 3 en 3a)

Ten opzichte van onbehandeld hebben de behandelingen geen betrouwbare in­ vloed op het gemiddeld vruchtgewicht uitgeoefend. De vruchten van de ge­ trilde planten afkomstig vertoonden af en toe (gesommeerde opbrengst op 23 mei, 30 mei, 6 juni en 27 juni) een lager gemiddeld vruchtgewicht dan bij behandeling 4 en/of 5 (- groeistof druppelen op respectievelijk alle bloe­ men of op 4 bloemen per plant). Dit geldt voor de berekeningen van het ge­ middeld vruchtgewicht over alle geoogste vruchten, maar nog duidelijker bij de vruchten zonder neusrot (vanaf 23 mei t/m 25 juli). Wellicht geeft druppelen meer groeistof op de vruchtbeginsels (sterkere sink) dan spuiten en weinig "besmetting" van groeistof op de groeipunten en wordt door

trillen (via de huishouding) de groei iets geremd.

4.4. Percentage kleine vruchten (bijlage 3 tabel 4)

Geen invloed van de behandelingen op het gewichtspercentage kleine vruch­ ten (enkele uitzonderingen daar gelaten).

4.5. Percentage neusrot (bijlage 3 tabel 5)

Vanaf 13 juni trad in hevige mate neusrot op. Dit percentage werd door de behandelingen niet beïnvloed.

5. Discussie

Het verschil in uitvoering (en resultaat) tussen behandeling 4 en 5 was gering (- respectievelijk alle bloemen en 4 bloemen per plant per week met groeistof bedruppelen). Bij het druppelen met groeistof op alle bloemen zijn deze ook alle geteld en is de hoeveelheid verbruikte vloeistof geme­ ten. Hierbij bleek dat per keer gemiddeld 3,35 bloemen per plant werden

(4)

behandeld (spreiding van de gemiddelden 1,75-4,63). Het streven was meer dan 4 bloemen per week te behandelen. Dit is slechts lx gerealiseerd. Dit houdt in dat behandeling 4 en 5 vrijwel gelijk zijn behandeld en dat ver­ moedelijk ook bij behandeling 6 per week vrijwel alle bloeiende bloemen op één dag in de week alle zijn bestoven en bij behandeling 7 na 6 april ook lx per week alle dan bloeiende bloemen met groeistof zijn bedruppeld. Verder is in tabel 2a van bijlage 3 de oogst in gewicht per week berekend. Hieruit blijkt dat niet één van de behandelingen de produktie vloeiender heeft laten verlopen dan bij onbehandeld. De schoksgewijze produktie is dus niet verbroken door één van de behandelingen.

Zoals reeds bleek is bij behandeling 4 het aantal bloemen per week geteld bij het toedienen van groeistof. In de grafiek (zie blz. 13) is per week het aantal bloeiende bloemen en het aantal geoogste vruchten opgenomen. De oogstpieken zijn hoger en duidelijker dan de bloeipieken. De beide grootheden (oogst in stuks en bloei) houden wel met elkaar verband, maar zijn niet geheel en al met elkaar te vergelijken. De oogst vindt lx per week plaats, dus accumulatie van uitgroeiende vruchtbeginsels van bloemen in één week is mogelijk en de bloei is slechts een opname van één dag in een bepaalde week. Het totaal aantal bloeiende bloemen in zo'n week zal circa 2 à 3x hoger kunnen liggen. Dit is afhankelijk van de bloeiduur. De oogst is onvoldoende lang vervolgd om een duidelijk beeld van het oogstritme te krijgen. De beide oogstpieken liggen 5 weken uit elkaar (de derde kan mogelijk in week 31 hebben plaats gevonden). De oogstdalen (2) liggen hier 4 weken uit elkaar. De bloeipiek van week 12 komt bij een uit-groeiduur van 9 weken goed overeen met de oogstpiek in week 21. Het bloei-dal van week 19 wordt gevolgd door een produktiebloei-dal in week 28 (ook 9 we­ ken verschil). Als dit inderdaad waar zou zijn, dus oogstpieken met een interval van 5 weken en oogstdalen met een interval van 4 weken, dan zal de geringe bloei moeten vallen circa 4 weken (9-5 weken) na de oogstpieken (in dit geval week 25 en week 30).

In hoeverre dit juist is, zal in 1990 nader worden onderzocht bij planten waarvan de bloemen al dan niet door bijen worden bestoven. Bovendien kan later in het seizoen de uitgroeiduur korter zijn door de langere dagen en de hogere temperaturen.

6. Samenvatting

Vergeleken is ten opzichte van onbehandelde planten de invloed van het verbeteren van de zelfbestuiving (trillen) en de kruisbestuiving en het toepassen van groeistof (op de bloemen spuiten of druppelen) vanaf het be­ gin van de zettingsperiode of na het zetten van de eerste bloemen zonder ingrepen (dus langs "natuurlijke" weg).

Niet één van de behandelingen heeft een duidelijk effect op de zetting en de produktie (aantal, gewicht, gemiddeld vruchtgewicht, % kleine vruchten en % neusrot) gehad ten opzichte van onbehandeld. Deze resultaten bevesti­ gen in grote lijnen de in 1988 verkregen indruk.

De hier toegepaste behandelingen bieden derhalve geen praktisch perspec­ tief. Het onderzoek zal daarom niet worden vervolgd. Wel zal de invloed van insektenbestuiving nader worden onderzocht, omdat hierover veel posi­ tieve geluiden vanuit de praktijk komen en de kosten gering lijken te zijn.

(5)

4

Bijlage 1

Plattegrond afd. 303-04. Zetting paprika 1988-1989. Proef in viervoud (A-B-C-D). Veldgrootte 12 planten.

1. Onbehandeld

2. Trillen, 3x per week

3. Groeistof spuiten, lx per week alle bloemen 4. Groeistof druppelen, lx per week alle bloemen

5. Groeistof druppelen, lx per week 2 bloemen per stengel 6. Bestuiven met kwastje, lx per week 2 bloemen per stengel

7. Eerste zetsel zonder ingrepen (- beh. 1), daarna groeistof druppelen, lx per week 2 bloemen per stengel (- beh. 5).

/3

1 i ê

/

f f

1 i f

;

y

è

A

V

6 i

A?

n it a

u zi

J À

y

>

b r i

>

i z y i f V

/

4 f

f H M if (f /j A* it Af

C

rO

(6)

Bijlage 2 biz. 1

Paprika vruchtzetting 1989. Afd. 303-04. Eerste toediening: 22 maart 1989

Er waren al vruchten gezet. Beh. 3. Verspoten 21 ml

4. Verdruppeld 10 ml/52 bl.; 10 ml/48 bl.; 9 ml/49 bl.; 15 ml/73 bl. 5. Niet gemeten, 4 bloemen per plant

6. Bestoven 4 bloemen per plant 7. Nog niet uitgevoerd.

Tweede toediening: 30 maart 1989 Beh. 3. Verspoten 20 ml

4. 8 ml/45 bl.; 6 ml/31 bl.; 5,5 ml/26 bl.; 7 ml/37 bl. 5. Niet gemeten, minder dan 4 bloemen per plant

6. Bestoven, minder dan 4 bloemen per plant 7. Niet uitgevoerd.

Derde toediening: 6 april 1989 Beh. 3. Verspoten 22 ml

4. 7 ml/35 bl.; 10 ml/50 bl.; 7 ml/35 bl.; 10 ml/47 bl. 5. Niet gemeten, (iets) minder dan 4 bloemen per plant 6. Bestoven, (iets) minder dan 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd.

Vierde toediening: 13 april 1989 Beh. 3.. Verspoten 24 ml

4. 8 ml/42 bl.; 8 ml/44 bl.; 7 ml/ 41 bl.; 10 ml/50 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. Bestoven, + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd.

Vijfde toediening: 20 april 1989 Beh. 3. Verspoten 19 ml

4. 9,5 ml/50 bl.; 9,5 ml/43 bl.; 9,5 ml/41 bl.; 10 ml/52 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. Bestoven, ± 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd.

Zesde toediening: 27 april 1989 Beh. 3. Verspoten 19 ml

4. 10 ml/43 bl.; 10 ml/47 bl.; 10 ml/42 bl.; 10 ml/42 bl. 5. + 4 bloemen per plant (+ 300 etiketten)

6. + 4 bloemen per plant (+ 300 etiketten) 7. Uitgevoerd

Zevende toediening: 3 mei 1989 Beh. 3. Verspoten 18 ml

4. Verspoten 22 ml - circa 40 bloemen

5. + 3 bloemen per plant (weinig bloemen + 250 etiketten) 6. + 3 bloemen per plant (weinig bloemen + 250 etiketten) 7. Uitgevoerd

(7)

6

-Bijlage 2 biz. 2

Achtste toediening: 10 mei 1989 Beh. 3. Verspoten 10 ml

4. 4 ml/20 bl.; 4 ml/17 bl.; 5 ml/22 bl.; 5 ml/25 bl. 5. zeer weinig bloemen per plant (totaal 150 etiketten) 6. zeer weinig bloemen per plant (totaal 150 etiketten) 7. Uitgevoerd

Negende toediening: 18 mei 1989 Beh. 3. Verspoten 18 ml

4. 10 ml/40 bl.; 7 ml/35 bl.; 10 ml/39 bl.; 8 ml/36 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd

Tiende toediening: 25 mei 1989 Beh. 3. Verspoten 24 ml

4. 11 ml/50 bl.; 10,5 ml/48 bl.; 9,5 ml/45 bl.; 9 ml/43 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd

Elfde toediening: 31 mei 1989 Beh. 3. Verspoten 20 ml

4. 9 ml/43 bl.; 9 ml/45 bl.; 5 ml/28 bl.; 9 ml/48 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. + 4_ bloemen per plant 7. Uitgevoerd

Twaalfde toediening: 7 juni 1989 Beh. 3. Verspoten 20 ml

4. 10 ml/57 bl.; 10 ml/54 bl.; 10 ml/56 bl.; 4,5 ml/23 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd

Dertiende toediening: 14 juni 1989 Beh. 3. Verspoten 21 ml

4. 10 ml/53 bl.; 10 ml/49 bl.; 9 ml/43 bl.; 8,5 ml/41 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd

Veertiende toediening: 21 juni 1989 Beh. 3. Verspoten 18 ml

4. 7 ml/34 bl.; 7 ml/36 bl.; 6,5 ml/32 bl.; 6 ml/30 bl. 5. + 4 bloemen per plant, gem. + 3 bloemen (weinig) 6. + 4 bloemen per plant, gem. + 3 bloemen (weinig) 7. Uitgevoerd

Vijftiende toediening: 28 juni 1989 Beh. 3. Verspoten 23 ml

4. 9 ml/45 bl.; 8,5 ml/42 bl.; 6,5 ml/34 bl.; 6,5 ml/36 bl. 5. + 4 bloemen per plant

6. + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd

(8)

Bijlage 2 biz. 3

Zestiende toediening: 5 juli 1989 Beh. 3. Verspoten 21 ml

4. 38,5 ml/134 bl.

5. + 4 bloemen per plant (niet gelabeld) 6. + 4 bloemen per plant (niet gelabeld) 7. Uitgevoerd

Zeventiende toediening: 11 juli 1989 Beh. 3. Verspoten 18 ml

4. 26 ml/128 bl.

5. + 4 bloemen per plant 6. + 4 bloemen per plant 7. Uitgevoerd

(9)

8

-Bijlage 3

Aantal bloeiende bloemen bij behandeling 4.

Data Weeknr. Totaal aantal Gemiddeld aantal

bloemen bloemen per plant

22/3 12 222 4,63 30/3 13 139 2,90 6/4 14 167 3,48 13/4 15 177 3,69 20/4 16 186 3,88 27/4 17 174 3,63 3/5 18 110 2,29 10/5 19 84 1,75 18/5 20 150 3,13 25/5 21 186 3,88 31/5 22 164 3,42 7/6 23 190 3,96 14/6 24 186 3,88 21/6 25 132 2,75 28/6 26 157 3,27 5/7 27 134 2,79 11/7 28 128 2,67 Totaal 2576 3,35

(10)

n 3" rt (» 3 T3 (I> l-i s n> m ?r era (6 3 H> a a ai O P (6 o o <w U N O W f f l t O H M U I W H O O O S I r t U i v O H U i v O W i O O i U i f - U i U i N W U U W U N M H I - ' V O W N H N I N H O N I U > 0 N > N > N I 0 - - 4 0 N M W H W Ü 1 W H U W W W M N N H O O f - H O O O H O v l |SJ sj -vj (C O U O 00 c n s i u o o o w H c o W W U ) N > N > l - ' h - ' ( - ' U l S J O « O M Û O O O \ I n M U O O O « W ffi (jJ CO vO W O O m « J> m ro o O O (Ti ui oo si W N) i - O O 00 VO O ui o oj o o o U I o > W u i N O f - O H I O W W U U N 00 Ui M H Vl ^ H P- 00 VO I-1 Oi NJ 0"! (-* NI 00 UI UI -P- -P" M H H I—4 00 Ni N5 Ni I-* ho VC O U> ON (S3 Is) 00 H si U hP- « w 1 ^ « ( O H O O 00 Ul VO 4> VO Ul O CTn -P-O U l W + + W W U W N M H H H O O U l M H C O P e s l U H O M O O O f o u i v o o o v o r o a \ 0 0 < j j N i ( T i w o f - O v O O i U J M N H M N l W H « ) ^ 00 Ln u> N5 00 M VO ui vO fO O O O H* Ul o\ u> f-» N5 ui h-» O •O 00 Ul ^4 VO V Ul •Nj h-1 ON vO H» V OJ ro ro o 4> 00 ui h-» O 00 ho VO »-4 <T\ h-1 •P* H* o o 00 O V O O <7\ ON O O ro u> o VO •vj U> •sj 00 VO <y\ ro o 00 ro Ul VO + W I O O W I M - ' M H U i s l N O O O K O O O O W U 1 C O N 3 U I H W U 1 W N H { • C S l f l W O ^ ^ M W W H O O O H W W W W N J M H I - ' H I - ' O O j M O H s I H l O s l U l O W O O O H i O O l -,O O W U I N O \ U l N 9 l U H h ' s l O O i O O M ^ N i W O M J O l O H l - ' O O O O O O O O O O O O O O f - p - a * f f > 0 5 f - t B U i m U O l O M W U I s I ^ S I H K S K M ^ O J O S J U S I M W O O l û f - O N W W s H O W O ^ H U W U U U M M h ' N W H O O O n w u ^ u i u u ^ w u s i A j M ! ' W ^ l O m O l H O O s H O s l O K O O O I-1 -P- 00 ? ? CO CO 3 3 3 3 3 3 3 CO CO W CO CO CO CO 3 3 CO CO

(11)

Nil—'l-1 M W H OJfOt-1 M H U l O O P t ' M O U ^ O W f f u O M U I t l \ \ W \ \ \ W N \ \ \ N NjvlvJvlff\<J>0\<TLnUlUlU1Ut.(>(II a * fO p> O fl> t-> O ^ - U I H f - O O U U H O S O N O * O N i r o o \ c o v i c » M ^ u o o o u i i o u i w O \ f - 0 * I \ J V J O C O O O M O O V O U 1 - - to •> on rt T 3 f l > 1-1

«

n> ** I-1 M O U l f H W l O H N H M U l f ' U I -H O U i O f ' i O f - i O O O N i û » O f - o o o o t - H o o H O H c n v û M h-« 4S ^ W H ^ O H N N C O W U l 0 0 H f - W C O v I t - W O W f f i O N j . 0\iût»w0u:vû(ji(0slt»wu 1 3 a>

n

ro u> 13 - h-1 -J p> 3 rt 3 m (-> w a> f - W H U H W H W v O W f - v o v o f f q slvlONfrCOvOOOMOHvl' - l-t W L n U l f > f - l O V C \ O O \ v J 0 0 v O O \ f > P l l—1 h-1 ON ^ W H - t - N M N U l v O U l f - O J - J M W v l O t O O O M U i O O W W " -H v l O O -H M U I U I -H U ^ U I ^ f 1 ro h-« M ro ro h-» LO ro H* ro Ui -s. 00 s. h-» \ \ V •P- "S. o N -LO ON O •s- L0 ON vO • v ro Ln >sj ^s. ^sl ^N» CTv \ ON o> \ ON ^s. Ln \ Ln \ Ln \ Ln \ Ln \ 4> U) ro ro ro ro ro ro ro ro ro ro H1 M h-» O vO 00 ^4 ON Ln 4> LO ro h-» o vo 00 Ln Ln Ln 4> LO LO LO ro ro vo 4> ro vj 00 h-1 vO LO Ln O Ni O LO Ln vO ON vO ON Ln f—1 <• O •P* O 4> ro Ln Ln vO vO O Ln ON Ln Ln Ln 4> 4> LO LO LO ro ro vo •P* O vo Ln on 4> M vO h-1 Ln O vo 00 00 Ln M ro ^sj oo o 00 00 H-» <• LO 00 Ln Ln M O ro h-1 M O •p* Ln o Ln Ln Ln Ln 4> LO LO LO ro ro ro vo Ln h-» O Ln •P* LO o oo o ON H-» L0 ro ON ro •P» ro Ln Ln ro Ln 4> 00 ro LO Ln ro ro 00 ro o LO Ln ro ON Ln Ln Ln •P> LO LO La) ro ON •P* vo Ln •P* VO 00 4> ro oo vo ON h-» M VO 00 o\ 00 00 ON M ro ro LO M O 00 o <• >sl •o vo 4> O ON -sj 00 vo 00 ON 00 vo •p-+ on Ln Ln Ln .p- LO oo LO ro LO vo Ln oo vO •P- ro 00 00 Ln H» LO H» Ln 00 00 ON •vj o ON •vj ^sj O -Nj « ro M •P* 4> •P* LO ON h-» ON Ln ro ON M •p* h-4 H* L0 ON Ln Ln Ln •P* LO L0 L0 ro M LO L0 Ln vo LO ro ro t-» h-» Ln ro ON o ON 00 ro ""J L0 t—1 00 ON ON ro 00 vo ro 4> *^j O Ln LO LO «• « •"-J vO 00 (-* M VO •p* ON ON H» sj L0 -LO Ln ON ro Oï ON ro ON *sj vo o ro ON •P* 00 ro Ln oo ro ON VO h-1 + M M ON Ln Ln Ln •P* oo oo oo ro ro h-1 Ln •p- h-1 LO 00 -p- ro ro 00 ro Ln H» >>l 00 ^4 00 M -4 00 h-» vO O 00 ro ^4 Ln VO 00 ON LO L0 oo ON 00 ON <« « ro Ln O O ro Ln ro 00 Ln 00 o ro on -o 00 ON VO ro ro .p- Ln 00 -vj vO 00 00 O •P* LO ro Ln oo VO •p* ON vO M M L0 h-* ON Ln Ln Ln •O L0 L0 L0 ro ro M 4> O0 h-* -P* o 00 ro ro 00 LO Ln Ln 00 ro L0 ro "sj «P* M vo O ON h-» 00 o> vO ON i-1 O Ln Ln vo ON ro - <« t-* Ln Ln O •P- L0 ro ON O f-» Ln ro Ln «• 00 00 LO ro -sj 00 o LO 4> Ln Ln LO o ro vo O LO Ln oo 00 Ln 00 •P* Ln O o o O O O O O o O O O o O <• «• <• « «• <• •• •« « <• •* <• <• ro L0 Ln Ln Ln ro vO ^1 vo L0 ON o ro L0 ro Ln M O Ln Ln 4> h-" ro Ln oo 00 o ON ro M 00 ro I-* O NJ 00 00 o vO ON •F- en vo OJ vo Ln on 00 O •P- t—1 Ln 0J O» ui ui oo <jJ Ni M M 1-1 VO U) Ol •F- N> O W (-• N3 M U1 ON OJ -vj oo as 3 53 3 3 3 SJ 3 3 3 3 0) CO w w (0 (0 co w CO co

(12)

O a> 5 a4

h-1 h-4 H4 h-4 h-4 h-4 h-4 M t-» H* ro I—4 I-4 h-4 9 h-4 H-4 M »-* j-4 M M M h-4 H* ro M h-» M H* M

00 00 00 00 00 00 00 00 00 vO O 00 00 (-*• ON os OS ON -vj *vj 00 00 vo o 00 00 •F- a N M u> CO •P* Ln on ON on 00 ro 00 00 ^sl vO a LO Ln 00 00 ro ON os 00 ro 00 00 •vj vO H1 a •

t—» I—'I—' I—' I—> I—' 1—'I—> I—'I—> Pvi v l s j s l s l - j v j v l v l s i c o o ui<r>cT!<y>-»j-jooco\o-P-ui P i P l P l p i P i P l P i P l P l P l + + -J ON •O »-» a » < ' l-i I

c

' o sr rt (N a> S (-*•

>—• i—1 I—» t—» i—1 I—» t—• I—» I—» i—» ro I—» t—» I—»

U 1 U 1 O \ O \ I J * N 1 N I V I V I 0 0 O N J < ^ N 4 s l W O O U O h ' O O O J M J i J M - ' H pi (Ü pj pj H H H H H h-4 M M h-» h-» ro ro m M O h-» M h-» H» h-» M H» h-4 h-» H» ro ro t-» M 00 00 00 00 00 00 00 00 00 VO O O vo vO W ^ W Ul Ln -P* Ln Ln & Os OS "vi 00 00 VO O O vo vO O Ln •P* LJ Ln ft vO M O LU o> Ul O Ul u> Ul a a a a P> P) N O 3 a <b H H H H H I - ' H l - ' H f O ro h-4 h-» M n h-4 H» h-4 t-4 H» I-* h-4 H» M ro ro h-« H4 h-» O O O O O O O O O O O O O O O O V O O o VO ON OS •vj •vJ 00 00 00 vo o o vO ON u i o s N j v j o o o o v û v o r o r o os •p* ON OJ a a a a a a a a a 00 O U) LJ 00 O ro vo ro t—1 os •C* Os U> 0) P3 a a

h-4 h-4 1—4 J—4 h-4 h-4 h-4 h-4 H» ro ro M i—» i—4 rt H-4 h-4 h-4 H4 H» I-4 h-4 H» I—4 N> ro M h-4 H-4

00 00 00 00 00 00 00 00 vO O h-4 00 00 (T> os OS OS OS «vl 00 VO O h-4 00 00 *-4 Ul OS Os -4 00 00 00 h-» ro ro ro j-» OS "•sj 00 vO ro 00 00 H-1 ro ro ro P) p) ß3 p) p> P) p) < l-t

c

O 3* rt pi pj h-4 H» H* h-4 M H» h-* h-4 h-4 h-4 ro h-4 H» I-4 <D t-4 h-4 t-» I-4 h-4 M h-4 h-* h-4 H» ro H* h-4 h-4 00 00 00 00 00 00 00 00 00 vO M OS vO Ul 3 ON OS o\ ON os •vi 00 00 vO M ON VO Uï O H*

h-4 H-4 t-4 O O O LJ -vj u> •P* VO O I-4 u> u> 00 H» h-4 O LO LO VO

t-4 M H4 h-4 h-4 h-» h-4 h-4 t-4 h-4 H-4 h-4 H» h-4 h-4 h-4 h-» H4 h-4 M h-4 h-4 H4 t-4 h-4 h-4 h-4 I-4 00 00 00 00 00 00 00 00 vO vO 00 00 ON OS ON OS ON 00 00 vO vO 00 -sj 00 00 O O O o I-4 o h-4 4> h-4 00 ON OJ 00 04 4> «Nj 00 VO Ln •P* h-4 •P* H-4 00 os Lü 00 I-4 H4 h-4 h-4 h-4 h-4 h-4 I-4 H4 h-4 ro f-4 h-4 H-4 J-* J-4 M h-4 h-4 h-4 h-4 h-4 J-4 H4 ro i-4 h-* i-4 00 00 00 00 00 00 00 00 00 VO o 00 00 OS Os OS ON •vj 00 00 vO O 00 00 t-4 ro LÜ LO 04 LA) «P^ •p* OS 4> ro h-4 LO Ul *-4 I-4 Ul OS On 4> 45- ho t-4 O O O O O O O O O O O O O I O H O H O P H H H M N ^ f -N l O O O O v H O U l f O W W W f ' W O O O N U f - U l O M N N O O M Û l-> W OJ s l v j N l O O O O « t O « v O U I U I O O ^ O M f - O N U l U i N O O i ß M M U I O W O H v O f O O O f O W v O U O O f -3 -3 -3 -3 -3 -3 -3 -3 -3 -3 -3 -3 3 ( f l c a c n c n c a w c a w u w c a u m O O O O O O O O O O O O O ' H v l 4 > N j H O O O M V J W W O * J i,W O f " > Û ^ O O M W r O S 3 N ) 0 0 \ v O

I—» I—1 I—» I—» I—» I—* 1—• MI-'WW

W f - U I U 1 f > S » I O \ O i O U 1 U I O O ^ U l ( J i H U 1 0 3 f - H M 0 5 V O N ) M U l > O O « o k u i o ^ I O U « U O O ^ S si

?

p» 3 3 3 3

?

0

D

0

w CO CO CO co co co co co co co co CO N> öd u> ar D a a> M 3 cm Ul CD 3 O

a

<0 s »-<

ST

t

Ul <#> Od a> rt M 0

1

0) a" pi a> >-t V sr » a> 3 H» a o.

<

n

c

o 3* rt 0Q (B

1

1 O 3" rt o <J <0 l-i

<

l-f

C

o

3" rt <B 3 cw (B (0 O (B (B a. XI (B H « a> (B

(13)

(S3 M I—4 MMHH U I O O H ^ N I O U # \ \ N \ N \ S O " v J " V J N 1 X J O N ^ O > © U) fO O VO N N M M M OO vj Ol UI f> UI VO vO Nl vj Ov O ff\ 0> N5 O O M fO l-J O •P- vO O O vj o o o <r> oi 00 00 ui 00 UI O m « H-O ET* rt ai XS (6 H O (0 3 rt V O W h1 N W M U O O O O vl vl 00 (jq (D 3 fl> t—* t—1 I—1 I—* t—* c U l f - W W H v l O v I / l II t - H O U i i û H t ' O O O O O H U i N r t fl\ Ui f-00 vo O O O w O O 00 vl ON Ul N> OJ O O ro l-" O vo H1 NS O O 00 (D h-* NS 00 .p» O W y u I ro vo vO (D rt> n a (0 i-* •F- vj OMjq - - . ® CTN Ui W(jq H N U # <i (I) 3 ca Nl Nl W 0O 9\ N> 00 O O 4> h-1 O O vi <y> 4> u> O ui O O UI 00 O O 00 vl UI Ul U> Ul O O 00 00 O O Ul Ul u O to w oo (o (0 3 3 h-1 (0 N vl Ul C . - . (0 ui ro .p» i-t N) H W O rt rt \ f OJ 00 Ul S . - . -vl l-* 00 Ul 00 vlij.

§

O O O O O O O vl Vl 00 00 00 vo VO HJ Ul M £• ON H U O 1» « M « M tO 00 00 00 00 vl Ul .p-•P» vi o\ oo ui ro ui O N H i O O U l v l 3 3 3 3 3 3 3 m w ca cn co ca w ro M H-» ro ro h-» OJ ro M ro a I-1 H es on 00 h-» O 0J ON o 0J ON VO ro on pi VO tt> H* N N \ \ \ N N \ \ N N \ \ \ rt 00 a- (_k vj vj vj <j\ ON OH ON Ul Ul Ul Ul Ul 4> SU vO (0 M 1—1 P9 00 3 S3 •p>

»

0J N5 fO ro ro ro N> N3 ro ro N) M M 1—1 1-i (0 « O VO 00 vj o\ Ui •P* OJ ro h-» O vo 00 a> •p-K <n (0 t o* to ro rO fO ro H-» h-» h-» o o O o 1 1 H* I-1 •» «• «• «• M <« «• •m <• « <• o N ro vj ro ro ro •P* ro O LH O ro •P- •P* O ro Ul h-» 00 o o ON o o o H* 3" N rt en -c-T3 (B 1-1 o Ul Ul •P- •P- h-» o o O o o o ' 1 (6 H V 00 O oj V ro 00 OJ o o o ro rt pj on vo 00 Ul vj 00 00 OJ vO o o pi 0) era <D cn CO ro ro ro ro h-1 I-1 o O o o o 1 1 (D 1—1 o* <• >• « « <• •a «• <* « (D (D

ui ro I-» h-* VO •P* I-vO J-» on Uï 0J Uï 4 VO ON o o o

H-o ON o o I-1 s4 3 m pi < 3 1-1 p ro ro ro ro ro I-1 h-1 M h-1 o o o I 1 a n •* <* <• « <• * <« <» •m <• <• X 3" ui ro ro ro o -*sj OJ ro H4 ro o o (0 rt 00 oj on >NI O OJ •p- •vi -P- 0J o o (D P> M 3 H* /-v 00 3 (D ro ro ro ro M O o o o o o o i 1 en - «• « - « « <* « « - (W o ON 0\ ON 00 00 ON Ul o h-1 CT> Ul s oj ro 00 •O "»•J vO on vo vj •p* CO oo a a a>

§

+ (D 3 fl> H a (D •P* 4> •P* •P* ro ro ro H» H» o o o 1 1 <• «• «• «• «• •• •» «• <• M « <• o on ro ro ro vj oo h-1 •p- H» f-1 o o <T\ T3 UI 00 ro 0J 00 •P* vj 00 ro ro o o a a o* l-t (0 3 00 CA u> hO ro ro ro M H1 o o o o o 1 1 rt « «• «• •* «• *• « «• ' Vj Vj Ul ON •P- OJ 0J VO o o vl ON vO a\ Ul O Ul ON Vj ON O o o 0J 0Ü ro ro ro H* M M O o o o o •» «• <• « <• •« •• « «• « «• o ui I-» vO •P» on ro O vl o o o (D 00 OJ 0J Ul vO ON ro •p- vO ro vo 3 O O O O O O o o o O o o •n V OJ ON <TN 'vl V OJ 00 V fO T) vO h-» ro ro 00 ui 00 o <Ti Ul o 11 vo h-» vo O ON vO vO h-» I-1 O Ul •p-f OJ ro OJ 0J OJ I-1 h-» M o O o o u «• M «• >* <• •« « x «• •• CL •P* 00 OJ OJ ro •p- ro o VO 0J M ON vj 00 0J vj -P* 4> 00 00 VO OJ •p- o Ul oj OJ CJN O ro Ul O ro •P* 0J •p- 0J dp rt 138 CD o rt H S3 ? S3 3 3 3 3 3 3 3 < o • • • • • • • • • • ç CO ca co (0 (0 CO CO CO CO CO CO t, • • • • • • • • • • • o o* 3 Pl o* pi (0 n 3* 3* 0) 0) 3 h*> a a fl> M p.

(14)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

(deze hebben iets gemeen met het project dat loopt in onze klas: apen). En er is nog een leuk ideetje te vinden, dat je thuis kan uitproberen alvorens je de ramen lapt ;)

De god van de godsdienst waarin alle godsdiensten gelijk zijn, heeft geen stem.. Hij

We kunnen geen paasvuur ontsteken, geen paaskaars bewieroken, geen doopwater wijden, onze geloofsbelijdenis niet vernieuwen en geen nieuwe christenen dopen.. En vooral, we

In de gemeente Midden-Groningen denken we na over een echte verandering in het sociaal domein die gaat over hoe we minder vanuit een professioneel aanbod kunnen werken en meer

Wys na en benoem voorwerpe in die klaskamer of in ‘n prent Reageer op eenvoudige mondelinge instruksies TOTAAL Die leerder boots klankpatrone van omgewingsklanke na

Monday: Introduce the sound and words Wednesday- Segmenting and blending Friday: After segmenting let the learners write the words in their books.. -i- words sit, fit,

Skryf ‘n paar werkwoorde op die bord (praat, loop,.. gebruik om te wys dat iets aan iemand behoort. Ek praat, jy praat, hy praat, sy praat, ons praat, hulle praat. Doen

 Uses the reading strategies taught in the Home Language to make sense and monitor self when reading (phonics, context clues, structural analysis, sight words).  Reads