PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK
Toetsen van een a a n t a l fungiciden op hun werking teg Phytophthora in glasgroentegewassen i n het bijzonder P . c a p s i c i in paprika.
BIBLIOTHEEK
PROEFSTATION VOOR TUINBOUW
ONDER GLAS TE NAALDWIJK
S «J. P a t e r n o t t e
Intern verslag nr 28 J u n i , 1S83, Naaldwijk.
: 3 O1-2-1
3 o i o z j ; 5 4
PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS TE NAALDWIJK
Toetsen van een a a n t a l fungiciden op hun werking tegen Phytophthora in glasgroentegewassen i n h e t bijzonder P . c a p s i c i in paprika.
S . J . P a t e r n o t t e
Intern verslag nr 28 J u n i , 1983, Naaldwijk.
INHOUDSOPGAVE PAGINA I n l e i d i n g 1 Proef 1 1 - Materialen en methoden 1 - Resultaten 2 - Tabel 2 2 - Tabel 3 3 Proef 2 3 - Materialen en methoden 3 - Resultaten 4 - Tabel 5 4 Proef 3 5 - I n l e i d i n g .. 5 - Materialen en methoden 5 - Resultaten 5 - Tabel 6 6 - Tabel 7 7
1
Toetsen van een a a n t a l fungiciden op hun werking tegen Phytophthora i n g l a s -groentegewassen i n h e t bijzonder P . c a p s i c i in paprika.
Phytophthora c a p s i c i i s een schimmel d i e i n 1977 voor h e t e e r s t i n Nederland i n paprika i s geconstateerd. De z i e k t e i s t o t nu toe beperkt gebleven t o t op minder dan t i e n bedrijven. De economische schade was soms g r o o t . Verschillen de bedrijven hebben v o o r t i j d i g hun t e e l t moeten beëindigen. De schimmel kan gedurende h e t gehele t e e l t s e i z o e n optreden en i s nauwelijks t e b e s t r i j d e n . Men probeert de schade t e beperken door cultuurmaatregelen en bedrijfshygiëne. Na h e t t e e l t s e i z o e n kan P . c a p s i c i goed bestreden worden met een
grondontsmet-t i n g d.m.v. megrondontsmet-thylbromide of sgrondontsmet-tomen.
In h e t buitenland z i j n veel fungiciden g e t o e t s t tegen deze schimmel, echter met wisselend r e s u l t a a t . Tot nu toe i s i n Nederland a l l e e n AAterra toegelaten
t e r b e s t r i j d i n g van P . c a p s i c i in paprika.
Ook tomaat kan door P.capsici worden aangetast. Deze aantasting was in proe ven altijd minder ernstig dan aantasting door P.nicotianae.
Het doel van deze proeven i s :
- V a s t s t e l l e n of chemische b e s t r i j d i n g van P . c a p s i c i gedurende h e t t e e l t s e i zoen mogelijk i s .
- Toetsen wat de optimale dosering van de middelen is en de eventuele fytotoxi-siteit vaststellen.
- Nagaan of chemische bestrijding van P.capsici in tomaat mogelijk en nood zakelijk is.
Proef_l
Materialen en methoden.
Potgrond i s besmet met 2 i s o l a t e n van verschillende herkomst van P . c a p s i c i . De schimmel i s 2 weken gekweekt i n p e t r i s c h a l e n op limabeanagar of haver-moutagar. De c u l t u r e s z i j n i n s t u k j e s van + 1 cm gesneden en door de p o t grond gemengd, 1 schaal per 3 l i t e r grond. Direct daarna z i j n met deze grond 0 , 6 1 p l a s t i c potten gevuld. De volgende dag i s per pot 100 ml fungicide-suspensie zo gelijkmatig mogelijk verdeeld over de potgrond gegoten. Gegevens over de middelen en toegediende doseringen z i j n vermeld i n t a b e l 1 en 2. Tabel 1 . Formuleringen en c o n c e n t r a t i e s van de fungiciden g e t o e t s t voor
grond-behandeling tegen P . c a p s i c i b i j h e t u i t p l a n t e n .
Actieve s t o f formulering % actieve stof naam v/h handelsproduct. e t r i d i a z o l efosiet-aluminium propamocarb zineb c a p t a f o l spuitpoeder spuitpoeder vloeibaar spuitpoeder spuitpoeder 35 8 0 70 70 8 0
experimenteel middel spuitpoeder
AAterra A l i e t t e Previcur N Luxan zineb Ortho-Difolatan-80 L 8100 F.
2
-Direct na h e t toedienen van de fungiciden aan de grond z i j n hierop 2 maanden oude paprikaplanten zonder p o t k l u i t g e p l a n t , c u l t i v a r Tisana. Deze planten waren een maand na h e t zaaien verspeend.
3 Weken na h e t p l a n t e n , toen h e t overgrote deel van planten i n besmette grond s l a p hing of afgestorven was, z i j n de overgebleven planten opgerooid en de wor
t e l s schoongespoeld. De aantasting door Phytophthora i s beoordeeld met behulp van de volgende s c h a a l :
0 = gezond
1 = bruin t o t zwart s t r e e p j e tussen schors en vaatbundel i n de hoofdwortel 2 = hoofdwortel voor een deel weggerot
3 = r o t t e hoofdwoxtél overgaand i n een s t r e e p tussen schors vaatbundels boven gronds of een bovengrondse l e s i e
4 = p l a n t ziek geworden tussen 18 en 22 dagen na planten ( o p r o o i t i j d s t i p ) 5 = " " " 13 en 18 dagen " " ::
6 = " " " 7 en 13 dagen " 7 = " " " binnen 7 dagen na h e t planten
De proef i s gedaan i n viervoud a l s gewarde blokkenproef, 10 planten per v e l d j e op t a b l e t t e n i n de kas b i j 20°C oplopend t o t 35°C a l naar gelang de i n s t r a l i n g i n maart en a r p i l .
Resultaten
De e e r s t e symptomen van P . c a p s i c i , h e t verwelken van planten of een l e s i e aan de stengelvoet waren binnen een week na h e t planten z i c h t b a a r . Na 3 weken was een groot d e e l van de planten in besmette grond verwelkt of dood, ook de plan ten i n grond aangegoten met fungiciden. Het verloop van de aantasting i s v e r meld i n tabèl- 2 .
Planten aangegoten met captafol bleven kleiner en hadden bladeren met een l i c h t e r e kleur dan de planten i n andere behandelingen en hingen v e e l a l s l a p . Na h e t oprooien aan h e t eind van de proef bleken ook de wortels e r n s t i g e r be schadigd t e z i j n door h e t middel (veel korte dikke oppervlakkig bruine wortels, evenals de hoofdwortel).
Omdat n i e t na t e gaan i s welk d e e l van de symptomen aan Phytophthora en welk deel van de symptomen aan f y t o t o x j c i t e i t t e wijten i s z i j n de behandeling met c a p t a f o l n i e t i n de eindbeoordeling" opgenomen.
Het r e s u l t a a t van de eindbeoordeling i s vermeld in t a b e l 3 .
Tabel 2-. Aantallen aangetaste paprikaplanten op verschillende t i j d s t i p p e n na h e t u i t p l a n t e n i n met P . c a p s i c i besmette grond na één plantgatbehandeling met fungiciden.
Behandeling Aantal dagen na h e t planten
7 13 18 22 Aaterra 0,05 % 0 1 5 37 38 AAterra 0 , 1 % 0 13 28 29 A l i e t t e 0 , 1 % 2 ' ' 1 1 25 29 A l i e t t e 0 , 2 % 1 8 20 20 Previcur N 0,05 % 4 23 37 38 Previcur N 0 , 1 % 3 20 35 36 Zineb 0 , 1 % 2 28 36 36 Zineb 0 ,2 % 2 31 36 37
3
-Behandeling Aantal dagen na h e t planten
7 13 18 22
L 8100 F 0,1 % 4 35 40 40
L 8100 F 0,2 % 0 29 38 38
Ortho-Difolatan 80 0,1% 0 XX 18 XX 29 XX 32 XX
Ortho-Difolatan 80 0 , 2 % 1 xx 30 XX 27 XX 39 XX
Onbehandeld-niet besmette grond 0 0 0 0
Onbehandeld-besmette grond 5 30 36 37
F... Totaal 40 planten per behandeling
KM Deze a a n t a l l e n z i j n de r e s u l t a n t e n van a a n t a s t i n g en f y t o t o x i c i t e i t .
-Tabel 3 Aantasting van paprikaplanten (volgens een ziekte-index van 0=gezond t o t 7=dood) 3 weken na h e t planten i n 0,6 1 p o t t e n met P . c a p s i c i besmet t e grond na een aangietbehandeling met 100 ml fungicidesuspensie.
Behandeling Herhaling 1 2 3 4 Gemiddeld AAterra 0,05 % 4,9 5 , 6 5 , 4 4,5 5 , 1 AAterra 0 , 1 % 3,9 4,4 3,9 4,2 4 , 1 A l i e t t e 0 , 1 % 3,4 4,8 3 , 6 4 , 1 4,0 A l i e t t e 0 , 2 % 2,4 2,4 4,4 2,9 -3,0 Previcur N 0,05 % 5 , 1 5 , 1 5 , 8 5 , 6 •5,4 Previcur N 0 , 1 % 5,4 4,0 5 , 5 5 , 3 5 / 1 Zineb 0 , 1 % 4,9 5,8 4,7 5 , 6 5 , 3 Zineb 0 , 2 % 5 , 3 5 , 8 4,8 5,8 5,4 L 8100 F 0 , 1 % 6 , 1 6,0 5 , 9 5,9 6,0 L 8100 F 0,2 % 5 , 7 6,0 4,7 5 , 5 5 , 5 Ortho-Difolatan 0 , 1 % Ortho-Difolatan 0,2 %
onbehandeld n i e t besmette grond 0 0 0 0 0
onbehandel besmette grond 5,9 5 , 7 4,9 5,4 5 , 5
Conclusie: B i j deze manier van toedienen i n deze doseringen had geen van de middelen een voldoende e f f e c t .
De beste werking werd verkregen met A l i e t t e 0 , 2 % waarbij de aan t a s t i n g met 45 % werd gereduceerd.
Proef_2
Materialen en methoden
In de e e r s t e proef was de b e s t r i j d i n g van P . c a p s i c i in paprika door middel van fungiciden onvoldoende. Daarom z i j n dezelfde fungicidan i n deze proef n a a s t de hoogste dosering u i t de vorige proef in een nog hogere dosering toegediend. Naast een plantgatbehandeling i s na 14 dagen een aangietbehandeling toegediend. Op d i t t i j d s t i p was e r nog één behandeling waar de planten geen symptomen van P . c a p s i c i vertoonden.
4
-Verder i s de p r a k t i j k meer benaderd door u i t t e gaan van een uitpootbare p l a n t , c u l t i v a r Tisana, in een p e r s k l u i t van 8 cm. Deze z i j n geplant in styroporbakken van 50 x 40 x 18 cm met 15 1 besmette potgrond. Onderin de bakken l a g p l a s t i c f o l i e om besmetting van de bakken onderling tegen t e gaan. De grond i s besmet met 1 p e t r i s c h a a l P . c a p s i c i per 7 1 grond. In deze grond z i j n plantgaten gemaakt. De plantgaten z i j n behandeld met 200 ml fun-gicidesuspensie. Van e t r i d i a z o l i s n a a s t de spuitpoeder een experimentele vloeibare formulering g e t o e t s t . Middelen en c o n c e n t r a t i e s staan vermeld in t a b e l 4.
Na 14 dagen i s een aangietbehandeling gegeven met 200 ml fungicidesuspensie i n dezelfde c o n c e n t r a t i e .
De proef i s gedaan i n achtvoud a l s gewarde blokkenproef, 5 planten per behan d e l i n g .
De proef stond i n een kas van 13 x 3,40 op t a b l e t t e n b i j een temperatuur van minimaal 25°C afhankelijk van de z o n i n s t r a l i n g i n j u l i en augustus oplopend
t o t 35°C. Resultaten
De e e r s t symptomen van P . c a p s i c i waren een week na h e t planten zichtbaar. Na 2 weken vertoonden b i j n a a l l e onbehandelde planten i n besmette grond sympto men van Phytophthora en na 4 weken waren a l l e onbehandelde planten in besmet
t e grond dood.
Planten i n grond behandeld met 0 , 5 % A l i e t t e werden h e t minst aangetast door P . c a p s i c i . B i j de behandelingen met AAterra 0 , 3 % en A l i e t t e 0 , 2 % was 5 weken na h e t planten ongeveer de h e l f t van de p l a n t e n . B i j de andere behandelingen waren op d a t moment nagenoeg a l l e planten afgestorven.
Het verloop van de a a n t a s t i n g i n de t i j d en h e t e i n d r e s u l t a a t staan vermeld i n t a b e l 5 .
X
Tabel 5, Aantallen aangetaste en dode paprikaplanten op verschillende t i j d stippen na h e t u i t p l a n t e n i n met P . c a p s i c i besmetté grond met een p l a n t -gatbehandeling.:esn een aangietbehandeling na 14 dagen.
Behandeling Aantal dagen na h e t planten
7 14 21 28 35 42 AAterra 0 , 3 % 1 12 16 18 21 24 AAterra 0 , 1 % 1 1 32 37 39 39 40 A l i e t t e 0 , 5 % 0 0 3 5 6 6 A l i e t t e 0 , 2 % 0 2 15 20 24 27 Previcur N 0 , 3 % ' 1 16 39 40 40 40 Previcur N 0 , 1 % 0 15 39 40 40 40 L 8100 F 0 , 3 % 3 25 40 40 40 40 L 8100 F 0 , 2 % 2 21 39 40 40 40 Ortho-Difolatan-80 0 , 3 % 0 9 19 28 31 33 Ortho-Difolatan-80 0 , 2 % 0 5 22 30 34 37 Zineb 0 , 3 % 2 15 36 39 40 40 Zineb 0 , 2 % 0 8 36 40 40 40 AAterra-vloeibaar 0 , 1 % 2 12 24 31 35 38
onbehandeld besmette grond 5 36 40 40 40 40
onbehandeld n i e t besmette grond 0 0 0 0 0 0
5
-Pr°ef_3
In eerdère proeven met fungiciden t e r b e s t r i j d i n g van P.nicotianae in tomaat g a f , mede door h e t ontbreken van f y t o t o x i c i t e i t s v e r s c h i j n s e l e n , AAterra h e t b e s t e r e s u l t a a t gevolgd door A l i e t t e ( z i e i n t e r n jaarverslag nr 54).
In hiervoor beschreven proeven gaf a l l e e n A l i e t t e een goede b e s t r i j d i n g van P . c a p s i c i in
paprika-Naast paprika kan ook tomaat, z i j h e t i n geringere mate, door P . c a p s i c i wor den a a n g e t a s t . Daarom i s onder indentieke omstandigheden de werking van de fungiciden AAterra en A l i e t t e g e t o e t s t tegen P . c a p s i c i i n paprika en tomaat en P . n i c o t i a n a e in tomaat.
Omdat 0 , 5 % A l i e t t e een goede en 0 , 2 % een matige b e s t r i j d i n g van P . c a p s i c i i n paprika gaf wordt d i t middel daarnaast i n een dosering van 0 , 3 % g e t o e t s t . Materialen en methoden
De proef i s gedaan met dezelfde materialen en methoden a l s de vorige p r o e f , maar de plântgatbehandeling met AAterra en A l i e t t e i s na 14 dagen n i e t h e r haald.
Aan het einde van de proef zijn de planten opgegroeid en beoordeeld op aan tasting door Phytophthora met behulp van de volgende schaal.
0 = gezond
1 = weinig of geen gezonde wortels u i t de p e r s k l u i t 2 = hoofdwortel bruin -Lbijotomaat
= v e r r o t t e hoofdwortel en/of stengelvoetaantasting b i j paprika 3 = planten dood
De proef i s gedaan i n zesvoud, 5 planten per behandeling, a l s gewarde blok-kenproef i n een kas van 13 x 3,40 op t a b l e t t e n i n november en decémber b i j 20°C.
Resultaten
De e e r s t e a a n t a s t i n g i n paprikaplanten in grond besmet met P . c a p s i c i openbaar de zich op een l a t e r t i j d s t i p na u i t p l a n t e n a l s i n eerdere proeven. De a a n t a s t i n g was i n deze proef ook minder e r n s t i g . Waarschijnlijk i s d i t h e t gevolg van h e t f e i t d a t de proef gedaan i s i n een t i j d van h e t j a a r d a t de temperatu ren l a g e r waren dan i n andere proeven. Na 5 weken was 60 % van de onbehandel de planten in besmette grond aangetast of dood. Paprikaplanten behandeld met 0^3 en 0 , 5 % A l i e t t e werden h e t minst door P . c a p s i c i a a n g e t a s t . Er was i n t e g e n s t e l l i n g met andere fungicidebehandeling n i e t één p l a n t afgestorven.
Tornatenplaritsen vertoonden t o t op d a t t i j d s t i p geen enkel symptoom van Phyto-phthora a a n t a s t i n g . Het verloop van de a a n t a s t i n g i s genoteerd i n t a b e l 6 . Na h e t oprooien bleek van h e t r e s t a n t paprikaplanten een a a n t a l een r o t t e hoofd wortel t e hebben, t e r w i j l b i j tomaat h e t e r n s t i g e symptoom een bruine hoofdwortel-punt .was . In de behandelingen 0 , 3 en 0 , 5 % A l i e t t e stonden planten met respec t i e v e l i j k weinig en geen gezonde wortels u i t de p e r s k l u i t . In hoeverre deze symptomen veroorzaakt z i j n door Phytophthora of door f y t o t o x i c i t e i t i s ' in deze proef moelijk na t e gaan. De r e s u l t a t e n van de éindbeoordeling staan vermeld i n t a b e l 7 en z i j n dus de r e s u l t a n t e n van a a n t a s t i n g en f y t o t o x i c i t e i t . Een a a n t a l bakken met tomatenplanten z i j n n i e t opgenomen in de eindbeoordeling omdat de grond i n d i e bakken t e n a t was en t e v e e l afweek van de grond i n andere bakken. Tomaat werd e r n s t i g e r aangetast door P . n i c o t i a n a e dan door P . c a p s i c i (,P<0,01: Toets van Friedman). De a a n t a s t i n g van tomaat door P . c a p s i c i was dermate l i c h t d a t chemische b e s t r i j d i n g n i e t r e l e v a n t i s .
In tomaat i s een d u i d e l i j k e f f e c t van de dosering van A l i e t t e op de f y t o t o x i c i t e i t door d i t middel. De concentratiemarge tussen een voldoend bestrijdend e f f e c t , i n dien aanwezig, en de f y t o t o x i c i t e i t i s in d i t gewas erg k l e i n .
6
-A l i e t t e gaf in deze proef b i j een dosering van 0 , 3 en 0 , 5 % de beste b e s t r i j ding van P . c a p s i c i i n paprika.
Tabel 6 . Aantallen aangetaste en dode paprika en tomatenplanten op verschillende t i j d s t i p p e n na h e t u i t p l i n t e n i n met P . c a p s i c i en P.nicotianae besmet t e grond na een plantgatbehandeling.
Fungicide Waardplant Pathogeen Aantal dagen na h e t u i t p l a n t e n
21 28 35 AAterra 0 , 1 % tomaat P . c a p s i c i •0 0 0 AAterra 0 , 3 % fl II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 1 % 11 II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 3 % It II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 5 % fl II 0 0 0 Zineb 0 , 2 % II II 0 0 0 II 0 0 0 II n i e t besmet 0 0 0 Aaterra 0 , 1 % 11 P.nicotianae 0 0 0 AAterra 0 , 3 % 11 II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 1 % II II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 3 % II II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 5 % II II 0 0 0 Zineb 0 , 2 % II II 0 0 0 II 11 0 0 0 AAterra 0 , 1 % paprika P . c a p s i c i 6 1 1 15 AAterra 0 , 3 % II tl 2 4 8 A l i e t t e 0 , 1 % II 2 2 8 A l i e t t e 0 , 3 % II II 0 0 0 A l i e t t e 0 , 5 % II fl 0 0 0 Zineb 0 , 2 % II ft 6 13 22 II II 5 1 1 18 II n i e t besmet 0 0 0
7
-Tabel 7 E f f e c t van een plantgatbehandeling, volgens een ziekte-index van 0= gezond t o t 3= dood, op a a n t a s t i n g en f y t o t o x i c i t e i t in paprika en tomatenplanten i n met P . c a p s i c i of P.nicotianae besmette grond.
Fungicide Waardplant Pa-thogeen
1 2 Herhalinq 3 4 5 6 7 Gem. AAterrra 0,1% tomaat P . c a p s i c i 0 , 8 0 1 , 2 0 0 0 , 4 0 0 , 3 AAterrra 0,3% II II 2 0 0 , 8 0 0 0 , 2 0 , 2 0 , 5 A l i e t t e 0,1% II tl 0 , 4 0 , 4 0 0 0 0 , 2 A l i e t t e 0,3% II II 0 , 8 1 , 4 0 , 4 0 , 8 0 0 , 2 0 , 6 0 , 6 A l i e t t e 0,5% II 0 , 8 1 , 2 1 , 4 0 , 4 0 , 4 0 8 - 0 , 8 Zineb 0,2% II II 0 , 8 0 0 0 , 2 0 0 , 2 0 , 2 II II 0 , 8 0 , 4 0 , 4 0 , 4 0 0 0 , 2 0 , 3 M n i e t besmet 0 , 4 0 , 4 0 0 0 0 , 2
Aaterra 0,1% tomaat P.nicótiariae 1 , 0 0 , 4 1 , 2 0 0 0 0 , 4
AAterra 0,3% It It 1 , 2 0 , 4 0 0 , 4 0 0 , 4 A l i e t t e 0,1% It It 1 , 8 0 , 4 0 2 , 0 0 , 4 0 , 9 A l i e t t e 0,3% II II 1 , 6 1 , 6 1 , 6 1 , 2 1 , 6 0 1 , 3 A l i e t t e 0,5% It II 1 , 8 "2,0 1 , 6 1 , 6 2 , 0 1 , 8 Zineb 0,2% II II 0 , 8 0 , 4 0 0 0 0 , 2 II II 1 , 8 1 , 8 1 , 2 1 , 2 1 , 6 1 , 5 AAterra 0,1% paprika P . c a p s i c i 1 , 8 1 , 4 1 , 8 1 . 8 1 . 8 1 . 8 1 . 7 AAterra 0,3% II It 1 , 2 0 , 8 0 , 6 2 , 2 1 , 8 0 , 4 1 , 2 A l i e t t e 0,1% II It 1 , 8 1 , 0 Q, 6 0 0 , 6 1 , 2 0 , 9 A l i e t t e 0,3% II II 0 , 4 0 0 0 0 , 4 1 , 2 0 , 3 A l i e t t e 0,5% II It 0 1 0 1 1 1 0 , 7 Zineb 0,2% II It 3 2 , 2 2 , 2 2 , 4 3 2 , 6 2 , 6 II It 3 3 2 , 8 1 , 4 1 , 2 2 , 2 2 , 3 II n i e t besmet 0 0 0 0 0 0 0
Conclusie : Het i s t w i j f e l a c h t i g of chemische b e s t r i j d i n g van P . c a p s i c i d.m.v. fungiciden t i j d e n s de t e e l t van paprika mogelijk i s .
Enerzijds waren de meeste fungiciden i n deze proeven n i e t werkzaam tegen de schimmel, anderzijds moeten de middelen d i e weLawerkzaam waren i n een dermate hoge dosering worden toegediend d a t gemakkelijk f y t o t o x i c i t e i t kan optreden.
S . J . Paternofcte.
