PROEFSTATION VOOR DE AKKER- EN WEIDEBOUW WAGENINGEN
AARDAPPELONDERZOEK IN RUSLAND V e r s l a g van een s t u d i e r e i s van 31 j u l i tot 21 augustus 1968
Ir. A.J. REESTMAN Dr.ir. D.E. VAN DER ZAAG
Proefstation voor de Akker- en Weidebouw en
Dr.ir. J.VJ. LACKAMP Kweekbedrijf CIV, Ottersum
Tie Interne Rapporten worden verspreid in een beperkte kring van belangstellenden. De inhoud is niet voor publikatie bestemd
Type-j stencil- en bindwerk
Stichting Bureau voor Gemeenschappelijke Diensten Bornsestee£ 53, Wageningen
3 -INHOUDSOPGAVE B i z . I. INLEIDING 5 Doel van de r e i s 5 P r o g r a m m a 5 II. E N K E L E STATISTISCHE GEGEVENS OVER T E E L T EN P R O
-DUKTIE IN RUSLAND
III. BEZOCHTE INSTELLINGEN VOOR W E T E N S C H A P P E L I J K ONDERZOEK
V. IETS OVER DE IDEEËN VAN L . D. LYSSENKO EN HUN IN-VLOED O P HET ONDERZOEK EN DE GENETICA
10
1. Instituut voor plantenfysiologie T i m i r j a z e v v a n de A k a d e m i e . » NAUK, SSSR t e Moskou
2. Instituut voor B i o c h e m i e , A . N . B a c h i n s t i t u u t , van de Aka , -d e m i e van Wetenschappen, Moskou
3 . Instituut v o o r g e n e t i c a van de A k a d e m i a Nauk, Moskou 18 4 . Wetenschappelijk instituut v o o r de a a r d a p p e l t e e l t , Moskou 19
5„ A k a d e m i e T i m i r j a z e v , L a n d b o u w h o g e s c h o o l Moskou 22 6. Instituut voor e x p e r i m e n t e l e botanie en m i c r o b i o l o g i e , - .
Minsk
IV. BEZOCHTE INSTELLINGEN VOOR HET KWEKEN VAN
NIEUWE RASSEN, INSTELLING VOOR O P DE PRAKTIJK 26 GERICHT ONDERZOEK EN B E Z O C H T E T E E L T C E N T R A
1. F e d e r a a l instituut voor de p l a n t e n t e e l t , N. I. Vavilov _, (VIR), L e n i n g r a d
2. Bezochte i n s t e l l i n g e n in W i t - R u s l a n d (BSSR) 31
3. B e z o c h t e i n s t e l l i n g e n in O e k r a ï n e 35
4 1
SAMENVATTING 43 LITERATUUROPGAVE, P E R HOOFDSTUK GERANGSCHIKT 45
Noot : De persoonnamen in d i t v e r s l a g z i j n van C y r i l i s e h e l e t t e r s in L a t i j n s e l e t t e r s overgezet volgens het I . S . 0 . ( I n t e r n a t i o n a l Standard Organization) Systeem.
5
-INLEIDING Doel van de r e i s
De s t e e d s a a n w a s s e n d e s t r o o m van w e t e n s c h a p p e l i j k e p u b l i k a t i e s o v e r a a r d a p p e l e n in de SSSR en de m o e i l i j k h e i d deze op h a a r j u i s t e w a a r d e t e t a x e r e n , w a r e n aanleiding om een v e r z o e k in t e dienen bij het N e d e r l a n d s e m i n i s t e r i e van landbouw om een s t u d i e r e i s t e m a k e n . Het gold h i e r enige R u s s i s c h e c e n t r a van a a r d a p p e l cultuur en v e r e d e l i n g , w a a r t e r o n d e r s t e u ning van de t e e l t een intensief o n d e r z o e k a p p a r a a t aanwezig w a s , en w a a r -bij v o o r b e p a a l d e a s p e c t e n van het o n d e r z o e k (b. v. b e s t r a l i n g , h i t t e - en d r o o g t e r e s i s t e n t i e , n a c h t v o r s t r e s i s t e n t i e ) van onze kant b i j z o n d e r e b e -l a n g s t e -l -l i n g b e s t o n d .
P r o g r a m m a
Door het R u s s i s c h e m i n i s t e r i e van landbouw w e r d na ontvangst van het v e r z o e k van ons m i n i s t e r i e een p r o g r a m m a o p g e s t e l d , w a a r b i j e c h t e r m e e r de n a d r u k op de p r a k t i s c h e kant van de t e e l t w e r d gelegd. Na het t e r kennis b r e n g e n van onze w e n s e n w e r d door de h e e r T r i n c h e n k o van de R u s s i s c h e a m b a s s a d e n o g m a a l s contact m e t Moskou opgenomen, w a a r n a hij o n s m e d e -d e e l -d e , -dat m e t enige w e n s e n rekening zou w o r -d e n gehou-den.
Het definitieve p r o g r a m m a w a s opgesteld door A. KHARCHENKO, hoofd van de afdeling Buitenlandse b e t r e k k i n g e n van het m i n i s t e r i e van landbouw van de SSSR ( a d r e s : l / l 1 Orlikov p e r Moscow), w a a r b i j v a n onze zijde weinig i n s p r a a k m e e r mogelijk w a s , Hoewel niet al onze w e n s e n h i e r in v e r w e r k t w a r e n , heeft dit p r o g r a m m a toch g r o t e n d e e l s a a n onze v e r -wachtingen voldaan. Het w a s v a n t e v o r e n w e l duidelijk dat in zo k o r t e tijd onmogelijk k e n n i s kon w o r d e n g e n o m e n van wat e r gedaan w o r d t in geheel R u s l a n d . Het p r o g r a m m a w e r d d e r h a l v e b e p e r k t tot o n d e r z o e k en t e e l t in twee b e l a n g r i j k e c e n t r a van a a r d a p p e l t e e l t , nl. een in W i t - R u s l a n d en een in de O e k r a ü i e , t e r w i j l in Moskou en L e n i n g r a d k e n n i s w e r d g e n o m e n van enige b e l a n g r i j k e a s p e c t e n van het o n d e r z o e k , dat t e n behoeve van de gehele SSSR w e r d v e r r i c h t .
Als tolk w e r d door het m i n i s t e r i e aan onze d e l e g a t i e toegevoegd m e -vrouw V a l e r i a Michailowna SESOVA* Zij is bij a l l e b e s p r e k i n g e n aanwezig g e w e e s t en v e r r i c h t t e h a a r t a a k , ook bij de m e e s t g e s p e c i a l i s e e r d e g e s p r e k -ken, feilloos. Behalve a l s tolk w a s h a a r t a a k t„ a, v, de o r g a n i s a t i e voor on-ze r e i s z e e r b e l a n g r i j k (ö„ a. v e r z o r g e n van r e i s b i l j e t t e n , a f s p r a k e n m a k e n voor h o t e l s , tijden van b e s p r e k i n g e n , e n z . ) .
Het p r o g r a m m a zag e r als volgt uit: Moskou: : M i n i s t e r i e van Landbouw
Instituut v o o r Plantenfysiologie T i m i r j a z e v
Instituut voor B i o c h e m i e en M i c r o b i o l o g i e A. N. Bach Instituut voor G e n e t i c a
Instituut voor A a r d a p p e l t e e l t Landbouwhogeschool T i m i r j a z e v P e r m a n e n t e Landbouwtentoonstelling Leningrad- : F e d e r a a l Instituut voor P l a n t e n t e e l t (VIR) Minsk :
(VYit-Rusland): W i t - R u s s i s c h w e t e n s c h a p p e l i j k p r o e f s t a t i o n v o o r fruit, g r o e n t e n en a a r d a p p e l e n
P r o e f s t a t i o n voor R a s s e n b e p r o e v i n g
Instituut voor e x p e r i m e n t e l e botanie en m i c r o b i o l o g i e Kolchoz e L i c h t e weg
Tsjernig_ov: Landbouwkundig p r o e f s t a t i o n (Oekraiïie)
Nezjin : Landbouwkundig p r o e f s t a t i o n Njemjesjajico (ca. 40 k m t e n z„ o. van Kiev)
Kolchoze October Kolchoze Nieuwe weg
7
-II. ENKELE STATISTISCHE GEGEVENS OVER TEELT EN PRODUKTIE
IN RUSLAND
(ontleend aan FAO P r o d u c t i o n y e a r b o o k , Vol«, 20, 1966)
Verloop van de produktie van aardappelen na 1948
J a a r Areaal (1000 ha) Produktie t o t a a l (1000 t) Opbrengst t / h a 1948-1952 8 491 79 686 9.4 1952-1956 8 826 78 840 8,9 1961 8 878 84 310 9,5 1962 &• 686 69 677 8,0 1963 8-498 71 834 8,5 1964 8 518 93 642 11,0 1965 8 612 88 676 10,3 1966 8 392 87 853 10,5
De g e m i d d e l d e o p b r e n g s t e n zijn l a g e r dan die van de w e s t e l i j k e n a -b u u r l a n d e n F i n l a n d en P o l e n , m a a r h o g e r dan die van de a a n g r e n z e n d e Balkanlanden, India of Mongolië. In het gemiddelde zijn ook b e t r o k k e n de r e p u b l i e k e n m e t w a r m e k l i m a t e n in Z. Rusland en Z, S i b e r i ë . Volgens gegevens van de FAO w a s in 1959 4 , 3 % van het bouwland b e t e e l d m e t a a r d a p p e l e n .
VERDELING VAN DE PRODUKTIE VAN AARDAPPELEN OVER DE REPUBLIEKEN VAN DE SSSR (IN 1000 T)
Rus land Ukraine Wit-Rusland (Belo-Russia) Uzbekistan Kazakstan Georgië Azerbeidsjan Litauen Moldavië Letland K i r g i z i ë T a d z j i k i s t a n Armenië Turkestan E s t l a n d Totaal SSSR Opgekocht door de S t a a t 1962-1964 43 I69 18 320 9 858 I74 1 I67 190 104 2 209 297 1 364 159 46 152 6 1 162 78 376 8 200 I965-I967 48 95^ 19 819 12 963 I70 1 434 224 13* 2 712 326 1 868 256 ^5 180 9 1 317 90 416 10 300
8
-VERGELIJKING VAN LANDBOUW TUSSEN SSSR, USA EN NEDERLAND (GEGEVENS 1 9 6 6 )
Totaal areaal (incl. water en woeste grond) Bouwland Grasland (blijvend) Bos Rest Trekkers (aantal in 1964) Maaidorsers (1962) N-produktie (x 100 ton) N-verbruik (x 100 ton) Inwoners (x 1000) N-verbruik kg/ha Trekkers/1000 ha (bouwland + grasland) Maaidorsers/1000 ha (bouwland + grasland) Totale produktie aardapp.
(x 1000 t) Produktie aardappelen/ hoofd bevolking (kg) Opbrengst aardappelen (1966) (ton/ha) SSSR 2 210 220 240 900 373 200 910 009 716 111 1 660 000 531 000 31 000 26 560 233 I80 Kl 2,7 0,9 87 853 376,8 10,5 USA 936 322 179 839 260 362 295 624 200 4-97 4 815 000 880 000 55 550 54 871 196 920 12,5 10,9 2,-13 921 70,7 23,5 Nederland 3 615 N 946 1 299 292 1 078 , 111 701 3 033 6 841
3
m
12 455 150,3 49,8 IA 4 124 331,1 31,6 X '1000 haMen s t r e e f t n a a r een verhoging van de p r o d u k t i e , die b e r e i k t k a n w o r d e n door m e e r k u n s t m e s t p r o d u k t i e , en hoopt in 1970 107 m i l j , ton a a r d a p p e l e n t e p r o d u c e r e n , w a a r v a n 1 1 , 4 m i l j , ton door de staat z a l w o r d e n o v e r g e n o m e n ; deze l a a t s t e h o e v e e l h e i d i s voldoende om de wink e l s in de steden t e b e v o o r r a d e n en voor de v e r v a a r d i g i n g van de b e n o -digde i n d u s t r i ë l e produkten ( z e t m e e l , alcohol, chips).
N a a s t het aanbod van a a r d a p p e l e n in de s t a a t s w i n k e l s i s e r e c h t e r nog een groot aanbod van door a r b e i d s k r a c h t e n van kolchozen op privé*-p e r c e l e n (ca. 0 , 3 ha privé*-p e r gezin) geteelde knollen, die oprivé*-p o v e r d e k t e of oprivé*-pen m a r k t e n in de steden w o r d e n verhandeld* De p r i j s h i e r v a n i s m e e s t a l h o -g e r ( s o m s het dubbele) dan van die in de s t a a t s w i n k e l s c
De a a r d a p p e l b a l a n s voor de t o t a l e j a a r l i j k s e p r o d u k t i e van de SSSR is o n g e v e e r a l s volgt:
t o t a a l 90 m i l j . ton privé*-teelt (Kolchozenboeren) 50 milj,, ton benodigd pootgoed 11 m i l j . ton
+)
aankoop door staat ' 11 milj,, ton v e e v o e d e r 18 m i l j , ton
geteeld op s t a a t s b e d r i j v e n
9
-De c o n s u m p t i e p e r hoofd van de bevolking i s ca, 100 kg. Voor 220 000 000 i n w o n e r s i s o n g e v e e r 22 milj« ton nodig, w a a r u i t blijkt dat ook van de privé*teelt het g r o o t s t e gedeelte wordt v e r v o e d e r d . Het a a n -bod van v l e e s op de p r i v é - m a r k t e n i s dan ook r u i m . Bovendien blijkt dat van a l l e v e r s g e c o n s u m e e r d e a a r d a p p e l e n het g r o o t s t e deel afkomstig i s van privé*-teelt„
Ï O
-III. B E Z O C H T E INSTELLINGEN VOOR W E T E N S C H A P P E L I J K ONDERZOEK 1. INSTITUUT VOOR PLANTENFYSIOLOGIE TIMIRJAZEV VAN DE
AKA-DEMIE NAUK SSSR, T E MOSKOU A l g e m e e n
We w e r d e n ontvangen door de d i r e c t e u r Akademik ' A, KURZANOV, de a s s i s t e n t - d i r e c t e u r prof. d r . SMIRNOV en een o n d e r z o e k e r profc d r . I . V . RAKITIN.
In een inleiding w e r d door de d i r e c t e u r onze aandacht erop g e v e s t i g d dat het w e t e n s c h a p p e l i j k e o n d e r z o e k niet g e r i c h t is op de a a r d a p p e l , m a a r op de plant. W a n n e e r m e t a a r d a p p e l e n wordt g e w e r k t , i s dat omdat deze voor bepaalde doeleinden het b e s t e proefobject zijn.
Het instituut telt 530 m e d e w e r k e r s , w a a r b i j i n b e g r e p e n diegenen die verbonden zijn aan niet in Moskou gevestigde l a b o r a t o r i a , z o a l s het b e l a n g r i j k e o n d e r de p o o l c i r k e l op het s c h i e r e i l a n d Kola gelegen l a b o r a t o r i u m K e i l e r , dat de fysiologie van planten b e s t u d e e r t o n d e r deze o m s t a n -digheden.
De o n d e r w e r p e n , w a a r m e e het instituut zich bezighoudt zijn: 1. Voeding w o r t e l s t e l s e l
2. F y s i o l o g i e van de opslag van r e s e r v e s t o f f e n 3„ Stofwisseling ( t r a n s p o r t )
4„ Waterhuishouding
5. B i o c h e m i e van m i c r o - e l e m e n t e n 6. G r o e i en ontwikkeling van de plant
a. g e n e r a t i v e ontwikkeling bo g r o e i en r e g e n e r a t i e
c. bestuiving en bevruchting (beperkt) 7„ Stimulantia en r e m stoffen
8. D r o o g t e - en z o u t r e s i s t e n t i e
(een fysiologische v o o r t z e t t i n g van het a n a t o m i s c h g e r i c h t e w e r k van de v r o e g e r e d i r e c t e u r M a k s i m o v 1946-1952) 9. W i n t e r h a r d h e i d 10, Evolutie en ecologie 11» W e e f s e l c u l t u r e n 12. M o r f o g e n e s e , fysiologisch beschouwd 13. Zaden 140 B i o m a g n e t i s m e
Uit een door de d i r e c t e u r aan ons gegeven b o e k w e r k blijkt dat een v o o r t -durende en s t e e d s aanzwellende s t r o o m van p u b l i k a t i e s sinds 1890 het Instituut heeft v e r l a t e n . Voor h e t l a a t s t e d a a r i n genoemde j a a r (1965) w o r d e n zelfs 150 publikaties van 72 a u t e u r s v e r m e l d . Het o r g a a n v a n h e t instituut w o r d t sinds 1958 ook in de USA uitgegeven o n d e r de n a a m
1) Akademik is de hoogste titel in de SSSR, die gegeven wordt voor resultaten van onderzoek
- 1 1
Sovjet P l a n t P h y s i o l o g y , door The A m e r i c a n Institute of Biological S-cien.ce Washington.
Het o n d e r z o e k n a a r de o o r z a k e n en gevolgen van droogte op planten i s t h a n s een c e n t r a a l g e s t e l d o n d e r w e r p , dat m e n v o o r d i e n r e e d s van v e r s c h i l l e n d e zijden heeft t r a c h t e n t e b e n a d e r e n . V o o r t w e r k e n d e op de weg die M a k s i m o v i s i n g e s l a g e n , r i c h t m e n zich nu m e e r op de fysiolo-gie en cytolofysiolo-gie van de v e r w e l k i n g . Men zoekt n a a r het bepalen van het k r i t i s c h e punt w a a r b i j de zuur stof o v e r d r a c h t bij de ademhaling w o r d t v e r b r o k e n en het h e r s t e l van de a s s i m i l a t i e na h e r n i e u w d e a a n v o e r van w a t e r niet m e e r onmiddellijk op gang komt« D a a r b i j blijken ook de m i t o c h o n d r i e n v e r n i e t i g d t e zijn. De zuurstof zou s t e e d s uit w a t e r w o r -den opgenomen en niet uit de lucht.
Onderzoek m e t a a r d a p p e l e n
Prof. RAKITIN w e r k t r e e d s sinds 1935 aan de invloed van u i t - en inwendige o m s t a n d i g h e d e n op de kieming van a a r d a p p e l e n . R e e d s in 1949 w e r d de invloed van IPC op de k i e m i n g o n d e r z o c h t . Een u i t g e b r e i d e stu-die w e r d in 1957 g e p u b l i c e e r d o v e r de invloed van M a l e i h e z u u r h y d r a z i d e op vele b i o c h e m i s c h e p r o c e s s e n in en de uitwendige g r o e i van de a a r d a p -pelplant. Over de opname door de knollen van een k i e m r e m m e n d g a s (MENA) w e r d e v e n e e n s o n d e r z o e k v e r r i c h t m e t geladen C 14, t e r w i j l de p l a a t s e n van a d s o r p t i e (ogen en schil) en de o m z e t t i n g e n van het m i d d e l (afsplitsing van CO2) konden w o r d e n bepaald» Ook w e r d een v e r g e l i j k e n d o n d e r z o e k m e t 189 a a r d a p p e l r a s s e n v e r r i c h t *
Sinds I960 w e r k t prof RAKITIN ook op het gebied van de c h e m i s c h e onkruidb e s t r i j d i n g . Hij heeft in 1966 m e t zijn m e d e w e r k e r s een boek u i t gegeven o v e r de m e t h o d i e k e n van o n d e r z o e k en de t o e p a s s i n g e n van g r o e i -r e g u l a t o -r e n en h e -r b i c i d e n , w a a -r i n hij van 24 a -r t i k e l e n o v e -r dit o n d e -r w e -r p e r d r i e zelf heeft g e s c h r e v e n .
Bij de b e s p r e k i n g kwam nog n a a r v o r e n dat TCNB t h a n s a l s het b e s t e m i d d e l wordt beschouwd om p o o t a a r d a p p e l e n in w a r m e gebieden tijdelijk t e r e m m e n (1-3 kg p . ton, a c t i e v e stof 5 %); in de k o e l e r e gebieden van Midden- en N o o r d - R u s l a n d gaat m e n s t e e d s m e e r o v e r tot bewaring in luchtgekoelde gebouwen, w a a r d o o r k i e m r e m m i n g s m i d d e l e n overbodig w o r d e n . Het r e m m e n van de k i e m i n g heeft ook b e t e k e n i s voor het t e g e n -gaan van de d e g e n e r a t i e - n e i g i n g , die het pootgoed als gevolg van hoge t e m p e r a t u r e n tijdens de g r o e i of de bewaring kan hebben v e r k r e g e n . In de w a r m e s t r e k e n van Z„ R u s l a n d i s deze d e g e n e r a t i e (geen v i r u s z i e k t e n ) een groot p r o b l e e m , dat zich na het poten o p e n b a a r t door s l e c h t e o p k o m s t , v o r m i n g van dunne s t e n g e l s en m i s v o r m d e p l a n t e n . Door k o r t voor het poten de p o t e r s m e t TCNB t e b e h a n d e l e n , wordt de opkomst w e l i s w a a r v e r t r a a g d , m a a r de d e g e n e r a t i e i s dan v e e l minder» Dit w e r d b e v e s t i g d door BOBRYSEV (1967). Ook zou dan doorwas tijdens de g r o e i (door hoge t e m p e r a t u u r opgewekt) m i n d e r v o o r k o m e n . W a n n e e r TCNB
(Hexa-c h l o r a n zou een zelfde werking hebben) voor dit doel wordt t o e g e p a s t m o e t het pootgoed voor het poten niet g e v e n t i l e e r d w o r d e n (bij n o r m a a l gebruik wel).
P r o f . d r . SMIRNOV deed m e d e d e l i n g e n o v e r h e t w e r k van d r . T. E KISLJAKOVA, die m e t vakantie w a s .
Deze o n d e r z o e k s t e r heeft een z e e r n a u w k e u r i g e v e r g e l i j k e n d e a n a l y s e gemaakt van de p r o d u k t i e - m o g e l i j k h e d e n van a a r d a p p e l e n in het gebied Moskou en in h e t hoge N o o r d e n (pooldag). Metingen van de f o t o s y n t h e s e , ademhaling en g r o e i lieten zien dat a a r d a p p e l b l a d , g e g r o e i d in Noordelijke o m s t a n d i g h e d e n bij eenzelfde e n e r g i e van h e t licht i e t s efficiënter p r o d u -c e e r t . De l i -c h t i n t e n s i t e i t i s e -c h t e r m i d d e n op de dag l a g e r . V o o r n a m e l i j k door de lange pooldag en de l a g e r e t e m p e r a t u u r t i j d e n s de g r o e i b l e e k de
- 12
p r o d u k t i e p e r dag in het N o o r d e n h o g e r t e zijn dan in de omgeving van Moskou. Door het k o r t e r e g r o e i s e i z o e n i s het e c h t e r m e e s t a l niet m o g e -lijk in het Noorden een even hoge t o t a a l o p b r e n g s t t e b e r e i k e n a l s die bij Moskou. Ook e l d e r s in de SSSR w o r d t v e e l aandacht b e s t e e d a a n de land-bouwproduktie-mogelijkheden, bc v. in het noorden van S i b e r i ë (lgarka)„
G e l i j k g e r i c h t o n d e r z o e k w e r d ook door a n d e r e o n d e r z o e k e r s m e t a n d e r e g e w a s s e n v e r r i c h t en g e p u b l i c e e r d in het g e r e f e r e e r d e boek (Anon. , 1965),
Thans w e r k t geen d e r o n d e r z o e k e r s m e t a a r d a p p e l e n a l s p r o e f o b -j e c t . Recent h e b b e n nog m e t a a r d a p p e l e n gewerkt S„ A. STANKO o v e r de invloed van de a a r d van het licht op a n t h o c y a a n v o r m i n g , c h l o r o p h y l v o r ming en o p b r e n g s t van p o o t a a r d a p p e l e n , A„ K. GRIGORJAN o v e r b e m e s -ting en a n d e r e o n d e r w e r p e n betreffende de t e e l t en S* V. Ivanova o v e r a n a t o m i e van v e r g r o e i i n g van enten van a a r d a p p e l e n ,
De d i r e c t e u r v e r r i c h t zelf ook o n d e r z o e k (in s a m e n w e r k i n g m e t a n -d e r e n ) , en w e l o v e r -de t r a n s p o r t e n van a s s i m i l a t e n en ionen in -de plant (vnl, bieten) en de e n z y m a t i s c h e , b i o c h e m i s c h e en e l e k t r o l y t i s c h e p r o -c e s s e n die m e t deze t r a n s p o r t e n s a m e n g a a n . Dit i s een o n d e r w e r p dat t h a n s a l s z e e r b e l a n g r i j k w o r d t beschouwd, omdat een goede kennis h i e r o v e r de mogelijkheid opent de p r o d u k t i e van r e s e r v e o r g a n e n t e r e g u l e -r e n . Doo-r K u -r s a n o v (1967) en m e d e w e -r k e -r s is -r e e d s gevonden dat de snelheden van t r a n s p o r t van k o o l h y d r a t e n (vnl, s u c r o s e ) 80-120 c m / u u r b e d r a g e n en dat bij de overgang van blad n a a r t r a n s p o r t b a a n de k o o l h y d r a ten (glucose) n a a r een 5 à 6 m a a l h o g e r e c o n c e n t r a t i e m o e t e n w o r d e n v e r -v o e r d , h e t g e e n -v e e l e n e r g i e kost0 T h a n s t r a c h t m e n o. a. door m e t i n g e n van e l e k t r i s c h e spanningen t u s s e n v e r s c h i l l e n d e p l a a t s e n in de t r a n s p o r t -banen, ademhaling s m e t i n g e n en studie van de opbouw en afbraak van de m i t o c h o n d r i e n in de c e l , de p r o c e s s e n n a d e r t e a n a l y s e r e n die het t r a n s p o r t en de g r o e i b e p a l e n . De r e a c t i e s van het t r a n s p o r t op v e r a n d e r e n d e o m s t a n -digheden (b. v . d r o o g t e ) , v o e d i n g s t e k o r t , enz. w o r d e n intensief b e s t u d e e r d , De spanningen w o r d e n ook g e m e t e n a a n u i t g e p r e p a r e e r d e t r a n s p o r t c e l l e n ( z e e r lange c e l l e n ) .
Na de b e s p r e k i n g leidde de d i r e c t e u r ons (op ons aandringen) in het instituut rond. Hierbij i s ons opgevallen dat de o n d e r z o e k e r s o v e r z e e r b e p e r k t e r u i m t e n b e s c h i k k e n , w a a r bijna geen p l a a t s m e e r v r i j was om nog een a p p a r a a t of c h e m i c a l i ë n t e p l a a t s e n . De d i r e c t e u r v e r o n t s c h u l d i g -de zich dat hij ons nog niet het in aanbouw zijn-de nieuwe gebouw m e t
fytotron en a n d e r e voor het o n d e r z o e k benodigde r u i m t e n kon l a t e n z i e n . Volgens een publikatie (Tumanov, 1959) b e s c h i k t e het instituut r e e d s in
- 13
2. INSTITUUT VOOR BIOCHEMIE, A . N , BACH INSTITUUT, VAN DE AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN (NAUK) SSSR, MOSKOU
De d i r e c t e u r , Akademik A. P . OPARIN (1958, 1961) i s de g r o n d l e g g e r van het o n d e r z o e k n a a r de b i o c h e m i s c h e o m s t a n d i g h e d e n die het o n t s t a a n van het l e v e n hebben mogelijk g e m a a k t , In zijn inleiding d r u k t e hij zijn g r o t e w a a r d e r i n g uit v o o r het w e r k in dezelfde richting van de N e d e r l a n d e r s
Bungenberg de Jongh (studie v a n colloidale c o a c e r v a t e n ) , die r e e d s voor de 2e w e r e l d o o r l o g w e r k t e en een t h a n s in L e i d e n w e r k z a m e o n d e r z o e k e r .
Aan het instituut w e r k e n c a . 400 m e n s e n , w a a r v a n 70-80 % tot het w e t e n s c h a p p e l i j k e p e r s o n e e l b e h o o r t .
B e l a n g r i j k e o n d e r z o e k e r s die m e t hun afdeling de a a r d a p p e l a l s proefobject hebben gekozen, zijn: prof. L. V, METLICKIJ e. a„ ( b e s t u d e -ring van b i o c h e m i s c h e p r o c e s s e n in de a a r d a p p e l gedurende de bewa-ring) en prof. B . A. RUBIN e. a. ( b i o c h e m i s c h e p r o c e s s e n , die de r e s i s t e n t i e t e g e n ziekten b e p a l e n ) .
B e s p r e k i n g m e t prof, d r . Metlickij en m e d e w e r k e r s (dr, K o r a b l e v a en d r . Ozereckovskaja)
Van prof. Metlickij zijn r e e d s s e d e r t 1946 p u b l i k a t i e s v e r s c h e n e n en van prof. Rubin s e d e r t 1936. De fysiologische v e r a n d e r i n g e n , die door b e s t r a l i n g (60 Co) w o r d e n v e r o o r z a a k t , w e r d e n s a m e n m e t d r . Rubin, r e e d s in 1958 o n d e r z o c h t . Vele p u b l i k a t i e s o v e r v e r s c h i l l e n d e a s p e c t e n van het m e t a b o l i s m e v a n r u s t - k i e m i n g zijn v e r s c h e n e n . Door Rubin e. a, i s r e e d s een en a n d e r o v e r de a c h t e r g r o n d e n van de r e s i s t e n t i e o n d e r zocht» Zij hebben o. a. aanknopingspunten gezocht m e t de c h e m i s c h e p r o -c e s s e n g e d u r e n d e de ademhaling van de knollen en de V?^V}}^^[9^ geoxy-d e e r geoxy-d e phenolen (zie l i t e r a t u u r l i j s t ) . De m o g e l i j k h e i geoxy-d ' ^ é t o ^ g n / r e s i s t e n t e p l a n t e n (of knollen) na infectie de e n e r g i e , g e l e v e r d door de a d e m h a -ling, zodanig • benutten dat stoffen w o r d e n g e v o r m d (phylonciden en phyto alexin en) die voor de p a r a s i e t schadelijk zijnc De v o r m i n g van eiwit-achtige enzymen en v a n n u c l e i n e z u r e n en m i t o c h o n d r i ë n zou h i e r b i j van v e e l belang, kunnen zijn.
Thans t r a c h t e n Metlickij e. a, het gehele g e b e u r e n o n d e r een n o e m e r t e vangen. Het w a s bekend dat g e d u r e n d e de b e w a a r p e r i o d e de knollen van een r u s t t o e s t a n d overgingen op een t o e s t a n d w a a r i n kieming kon o p t r e d e n en dat c h e m i s c h e stoffen h i e r v o o r v e r a n t w o o r d e l i j k w a r e n . O m g e k e e r d n a m g e d u r e n d e de b e w a a r p e r i o d e de v a t b a a r h e i d v o o r b e p a a l d e p a r a s i e t e n ( s c h i m m e l s ) t o e . In de v e r o n d e r s t e l l i n g dat m i s s c h i e n dezelfde c h e m i s c h e stoffen voor beide p r o c e s s e n v e r a n t w o o r d e l i j k zouden kunnen zijn, w e r d h e t gehele fysiologische g e b e u r e n n o g m a a l s vanuit dit gezichtspunt en m e t inachtneming van de r e s u l t a t e n van de v e l e r e e d s v e r r i c h t e o n d e r z o e k i n g e n (zie lijst van publikaties) n o g m a a l s aan een intensief o n d e r z o e k onderworpen«
De k i e m i n g wordt ingeleid door s y n t h e s e van n u c l e i n e z u r e n (RNA) in het zich l a t e r delende weefsel« G e d u r e n d e de diepe r u s t en na b e s t r a l i n g m e t voldoende V - s t r a l e n w o r d e n p r a k t i s c h geen n u c l e i n e z u r e n g e v o r m d , ook niet w a n n e e r de t e m p e r a t u u r gunstig i s (Metlickij e, a, 1962). E r i s een duidelijk v e r b a n d m e t het t i j d s t i p w a a r o p m e n de v o r m i n g van n u c l e i n e -z u r e n (RNA) kan w a a r n e m e n m e t het k o r t d a a r o p volgende -z i c h t b a r e begin van k i e m i n g . Dit p r o c e s wordt in de r u s t t o e s t a n d g e r e m d door c h e m i s c h e
stoffen in de knol, die g e d u r e n d e de b e w a r i n g in c o n c e n t r a t i e v e r m i n d e r e n , en bij z e e r l a g e c o n c e n t r a t i e h e t p r o c e s gaan s t i m u l e r e n , In de omgeving van de ogen i s de c o n c e n t r a t i e h i e r v a n het h o o g s t . K o r a b l e v a heeft (uit het w e e f s e l o m de ogen) uit de knol acht stoffen g e ï s o l e e r d die deze functie hebben. Van d e z e stoffen blijven g e d u r e n d e de b e w a a r p e r i o d e koffiezuur en
14
-m e n ook de kie-ming van s p o r e n van Fytofthora en F u s a r i u -m , De concen-t r a concen-t i e v e r a n d e r i n g e n van deze sconcen-toffen, g e d u r e n d e de b e w a r i n g , o„ a, koffie-z u u r en c h l o r o g e e n koffie-z u u r , w e r d e n door Sokolova (1966) v o o r r e s i s t e n t e en niet recJEterle r a s s e n ( k n o l r e s i s t e n t i e ) v e r g e l e k e n . Ook v o o r a n d e r e r e s e r v e o r -ganen w e r d een v e r b a n d m e t degelijke stoffen en de r u s t gevonden (1967),
Men heeft ook een m i c r o s c o p i s c h c h e m i s c h e a n a l y s e g e m a a k t
(Metlickij en Muhin (1964) van wat e r g e b e u r t in het a a n g r e n z e n d e weefsel bij verwonding. Dit w e r k is v o o r t g e z e t door O Z E R E C K O V S K A J A , die de v o r m i n g van het niet verwonde oppervlakteweefsel heeft v e r g e l e k e n m e t dat van h e t zgn. wondkurkweefsel, In beide w e e f s e l s vond ze de stoffen c h l o r o g e e n z u u r , koffiezuur, scopoletine, £> ~ s o l a n i n e , oC-chaconine en solanidine. Bij n o r m a a l weefsel bevinden d e z e zich vnl. in h e t zgn» p e r i d e r m m a a r bij de wond vindt m e n ze e e r s t in het p a r e n c h y m onder het g e v o r m d e wondkurk. L a t e r wordt in dit p a r e n c h y m ook p e r i d e r m g e v o r m d , en dan is de t o e s t a n d dezelfde geworden a l s bij n o r m a a l k u r k w e e f s e l . De uitwendige omstandigheden hebben invloed op dit proces»
Men kan nu ook a n a t o m i s c h e v e r s c h i l l e n zien in de wijze w a a r o p dit wondweefsel wordt g e v o r m d bij v e r s c h i l l e n d e uitwendige o m s t a n d i g h e d e n .
Zuurstof i s b . v. gunstig voor een goede p e r i d e r m v o r m i n g .
Bij s l e c h t e bewaring (b. v„ door het wondvlak r e g e l m a t i g af t e spoelen m e t w a t e r ) ziet m e n dat:
1. de v e r k u r k t e cellen b r e d e r zijn
2. het wondkurk uit m i n d e r lagen v e r k u r k t e cellen b e s t a a t (1-8 bij slechte en 5-7 bij goede bewaring)
3. de v e r k u r k t e cellen d i e p e r in het w e e f s e l w o r d e n g e v o r m d 40 de l a g e n boven h e t k u r k g r o t e r e holten t u s s e n de cellen hebben
5o de k u r k v o r m i n g m i n d e r snel is ( t r a g e r e s u b e r i n e v o r m i n g )
6. van de acht r e m m e n d e stoffen slechtsc* s o l a n i n e en «Cchac o nine a a n -t o o n b a a r zijn.
O Z E R E C T K O V S K A J A heeft ook het w e e f s e l onderzocht na infectie m e t
bepaalde f y s i o ' s van Fytofthora van h i e r v o o r r e s i s t e n t e (door Rj-genen) a a r d a p p e l r a s s e n (zgn, o v e r g e v o e l i g h e i d s r e a c t i e ) . In het g e v o r m d e n e c r o t i s c h e w e e f s e l bleken nu de bij n o r m a l e p e r i d e r m v o r m i n g s t e e d s a a n w e -zige stoffen (X-solanine enC<-chaconineniet v o o r t e k o m e n , m a a r wel d r i e a n d e r e stoffen, w a a r v a n een a l s r e c i t i n e kon w o r d e n g e ï d e n t i f i c e e r d . Wondkurk w e r d niet gevormd»
E r zijn e c h t e r fysio's van Fytofthora die na de vorming van het n e c r o -t i s c h e w e e f s e l -toch nog kunnen d o o r g r o e i e n (zgn. c o m p a -t a b e l e f y s i o ' s ) . H i e r b i j t r e d e n dezelfde r e a c t i e s op, w a a r u i t m e n kan b e s l u i t e n dat deze r e a c t i e s niet de o o r z a a k zijn van de r e s i s t e n t i e » Uit al deze studies i s een p r a k t i s c h advies gevolgd.
Voor een snelle k u r k v o r m i n g ( p e r i d e r m v o r m i n g ) zijn zuurstof, hoge t e m p e r a t u r e n (15-20° C) en hoge luchtvochtigheid (ca_. 95 %) nodig» Dit w a s r e e d s lang bekend» Nieuw i s dat zij m e n e n aangetoond t e hebben dat in een hoop a a r d a p p e l e n op de p l a a t s e n w a a r k u r k v o r m i n g p l a a t s v i n d t , vaak een t e k o r t aan zuurstof voor o p t i m a l e k u r k v o r m i n g aanwezig i s , h o e -wel de lucht t u s s e n de knollen nog v r i j v e e l zuurstof bevat» Z o d r a m e n evenwel gaat v e n t i l e r e n m e t b e p a a l d e snelheid, t r e e d t dit t e k o r t niet op„ De h y p o t h e s e i s dat om de knollen een z e e r dun filmpje van k o o l z u u r of a n d e r e g a s s e n w ó r d t g e v o r m d dat de zuurstof v e r h i n d e r t voldoende snel n a a r de p l a a t s e n door t e d r i n g e n w a a r de k u r k v o r m i n g begint» De lucht m o e t om dit filmpje t e v e r w i j d e r e n door de hoop a a r d a p p e l e n gaan m e t een
snelheid van 0, 12 tot 0,4 m / s e c , -v om o p t i m a l e k u r k v o r m i n g t e k r i j g e n (14 u u r p e r dag).
3
15
-Om uitdroging t e v o o r k o m e n , zo deelde prof. METLICKIJ ons m e e , a d v i s e e r d e hij om de e e r s t e twee weken i n t e r n t e ventileren* In de p r a k -tijk blijken z e e r weinig mogelijkheden voor t e komen om i n t e r n t e kunnen v e n t i l e r e n . In zijn boek (1Ç68) wordt d a a r o m ook geen i n t e r n e v e n t i l a t i e g e a d v i s e e r d . Het komt e r dus op n e e r dat m e n d i r e c t na het r o o i e n de a a r d -appelen gaat v e n t i l e r e n m e t buitenlucht om k u r k v o r m i n g te s t i m u l e r e n . Het i s o n s gebleken dat dit ook in de p r a k t i j k w o r d t t o e g e p a s t . Wel deelde m e n ons m e e dat m e n v e n t i l e e r d e op m o m e n t e n dat de lucht niet t e droog i s . W a n n e e r de knollen m e t Fytofthora zijn g e ï n f e c t e e r d , m o e t m e n de t e m p e r a t u u r van de lucht v e r l a g e n om de g r o e i van de s c h i m m e l t e g e n t e gaan, hoewel de p e r i d e r m v o r m i n g dan t r a g e r v e r l o o p t . Veel v a k e r blijkt m e n e c h t e r de a a r d a p p e l e n e e r s t nog enige weken in kuilen op het land op t e s l a a n om ze na h e t u i t z i e k e n t e kunnen s o r t e r e n en o p s l a a n in een m o d e r n e b e w a a r p l a a t s .
O n d e r z o e k o v e r b e s t r a l i n g
De b e w a r i n g op de n o r m a l e wijze blijkt toch m o e i l i j k t e zijn, ook a l s m e n t r a c h t de o m s t a n d i g h e d e n zo gunstig mogelijk t e m a k e n . Men kan b . v., in t e g e n s t e l l i n g m e t u i e n , m e t de t e m p e r a t u u r niet t e laag gaan (bev r i e z e n , zoet w o r d e n ) . Het blijkt nu dat m e n door b e s t r a l i n g (bevan de k n o l -len het ongunstige effect v a n de t e m p e r a t u u r kan opheffen.
Het o n d e r z o e k o v e r b e s t r a l i n g v a n a a r d a p p e l e n wordt in Rusland z e e r intensief beoefend. A. M. K U Z I N H (1961 en 1963) van het Instituut voor Biophysika (Akademie van Wetenschappen van de SSSR) b e w e r k t dit p r o b l e e m m e t v e l e m e d e w e r k e r s . De r e m m i n g v a n de k i e m i n g , die door P b e s t r a l i n g o p t r e e d t zou, volgens v r i j r e c e n t e p u b l i k a t i e s , ook door v e r h o -ging van de h o e v e e l h e i d r e m m e n d e stoffen in de knol o n t s t a a n , w a a r v a n de c o n c e n t r a t i e h o g e r i s n a a r m a t e een h o g e r e d o s e r i n g wordt gegeven. Deze stoffen bleken niet in c o n c e n t r a t i e a c h t e r u i t t e gaan (Kuzin, 1961) bij af-sluiting v a n de l u c h t t o e v o e r . Ook m e n e n Kuzin e, a„ door enten v a n niet b e s t r a a l d e ogen op b e s t r a a l d e knollen t e hebben aangetoond dat deze stoffen in de knol van de ene p l a a t s n a a r de a n d e r e kunnen w o r d e n g e t r a n s p o r -t e e r d ,
K o r a b l e v a heeft deze r e m m e n d e stoffen w e e r in v e r b a n d g e b r a c h t m e t de v o r m i n g van n u c l e i n e z u r e n . Zij vindt n a hoge d o s e r i n g weinig v o r m i n g van n u c l e i h e z u r e n , t e r w i j l bij z e e r lage (b. v. 50 rad) s o m s een h o g e r e
s y n t h e s e v a n n u c l e i n e z u r e n gevonden wordt* E v e n a l s na een hoge d o s e r i n g , w a a r b i j p r a k t i s c h alle in aanleg aanwezige groeipunten w o r d e n g e dood, kunnen bij lage d o s e r i n g ook enkele g r o e i p u n t e n o n w e r k z a a m w o r -den, m a a r a n d e r e (en s o m s m e e r ) gaan dan uitlopen.
Het blijkt nu dat na voldoende b e s t r a l i n g geen synthese van n u c l e i n e z u r e n p l a a t s v i n d t (RNA en DNA) en stoffen w a a r u i t deze o n t s t a a n ( p r e c u r -s e r -s ) , ook w a n n e e r bij hoge t e m p e r a t u u r en o n d e r a c t i e v e v e n t i l a t i e wordt b e w a a r d . Bij n o r m a l e b e w a r i n g b e v o r d e r t v e e l zuurstof (actieve ventilatie) de n u c l e i n e z u u r v o r m i n g en de k i e m i n g .
E r i s ook nog o n d e r z o e k v e r r i c h t o v e r h e t zoet w o r d e n n a b e s t r a l i n g . I n d e r d a a d t r e e d t k o r t na de b e s t r a l i n g een h o g e r s u i k e r g e h a l t e op dat bij v e r d e r e b e w a r i n g w e e r d a a l t . Na enige m a a n d e n b e w a r e n kon e c h t e r een l a g e r s u i k e r g e h a l t e w o r d e n gevonden dan bij niet b e s t r a a l d e even lang b e -w a a r d e aardappelen^
Deze gegevens leiden tot de volgende a d v i e z e n voor de b e w a r i n g van a a r d a p p e l e n die d r i e m a a n d e n of l a n g e r na de oogst in de handel w o r d e n g e b r a c h t :
1) Tot onze spijt was een bespreking met deze onderzoeker niet in het programma opge-nomen
16
1. Goede p e r i d e r m v o r m i n g . Deze wordt b e r e i k t door s t e r k e , liefst in-t e r n e v e n in-t i l a in-t i e d i r e c in-t na hein-t binnenbrengen van de a a r d a p p e l e n . P e r ton a a r d a p p e l e n a d v i s e e r t m e n lucht snelheden van 0, 12 m / s e c .
(= 50 m ^ p e r u u r ) , Stapelt m e n h o g e r dan 4 m e t e r , dan 3 , 5 tot 4 m / s e c . De t e m p e r a t u u r dient 15 tot 20 C t e b e d r a g e n en de vochtigheid m o e t h o g e r zijn dan 90 % RV„
2. 7-15 dagen l a t e r wordt gekoeld tot 3 à 4 C; bij a a n t a s t i n g door Fytof-t h o r a Fytof-toFytof-t 1 à 2 Cc
3. Enige tijd l a t e r (men kan wachten zolang geen kieming optreedt) w o r -den de a a r d a p p e l e n g e s o r t e e r d , zodanig dat deze voor de aflevering niet m e e r behoeven t e w o r d e n b e w e r k t en enige tijd d a a r n a , w a n n e e r eventuele beschadigingen zijn v e r k u r k c , b e s t r a a l d m e t een hoge d o s i s
V s t r a l e n . Beschadiging dient t e w o r d e n v e r m e d e n , omdat na b e s t r a ling onvoldoende p e r i d e r m v o r m i n g o p t r e e d t , w a a r d o o r m i c r o o r g a n i s -m e n v r i j e toegang h e b b e n .
Dit s y s t e e m i s b e t e r dan enig a n d e r b e w a a r s y s t e e m . E r i s g e ë x p e r i m e n -t e e r d m e -t een p r o e f i n s -t a l l a -t i e (capaci-tei-t 10 000 -ton), w a a r a a r d a p p e l e n in k i s t e n m e t 300-500 kg inhoud w e r d e n b e s t r a a l d , w a a r b i j de k i s t e n om de s t r a l i n g s b r o n r o t e e r d e n (Metlickij en K o r a b l e v a , 1965) (zie tekening).,
E r w o r d e n t h a n s twee i n s t a l l a t i e s gebouwd in een t e e l t g e b i e d c a . 400 k m van Moskou gelegen, t e n behoeve van de v e r w e r k e n d e i n d u s t r i e .
A a r d a p p e l e n b e s t e m d v o o r m e n s e l i j k e c o n s u m p t i e , w o r d e n nog niet b e s t r a a l d , hoewel m e n v r i j i s deze in het v e r k e e r t e b r e n g e n (uit p r o e v e n i s geen g e v a a r voor de m e n s gebleken)0 E r b e s t a a t e c h t e r bij de consu-m e n t een a f k e e r , die v e r b a n d houdt consu-m e t een v r e e s voor g e v a r e n voor de gezondheid.
In een boekje (Metlickij en Wolkind, 1966) w o r d e n de gebruikelijke b e w a a r s y s t e m e n b e s c h r e v e n .
18
-3 . INSTITUUT VOOR GENETICA VAN DE AKADEMIA NAUK, MOSKOU Aan dit instituut, w a a r v a n N. P , DUBININ d i r e c t e u r i s , w e r d m e t h e m g e s p r o k e n o v e r de invloed die MITCHURIN en LYSSENKO op het o n d e r z o e k hebben gehad. Door h e m w e r d een afsluitende publikatie g e s c h r e v e n (1966)
(zie ook S.A. KRAJVOJ), Blijkens een a n d e r e publikatie van DUBININ (1967) w o r d t t h a n s aan dit instituut intensief gewerkt aan de invloed van k o s m i s c h e
s t r a l e n ( r u i m t e v a a r t o n d e r z o e k ) en gewichtloosheid op de g e n e t i s c h e s a m e n -stelling van levende w e z e n s .
Over a a r d a p p e l e n (virusziekten) w e r k e n O. S. KAPICA en E, M. ANDREEVA. Ze hebben de o u d e r d o m s r e s i s t e n t i e voor Y v i r u s door m e
-c h a n i s -c h e infe-ctie en door infe-ctie m e t bladluizen aangetoond (KAPICA, 1964); vanaf de bloei van de plant ging bij een v r o e g a a r d a p p e l r a s het t r a n s p o r t van v i r u s n a a r de knollen s t e r k a c h t e r u i t en h i e l d k o r t e tijd d a a r n a geheel op. Hoewel zij e r geen o n d e r z o e k o v e r hebben gedaan, m e -nen ze dat het t r a n s p o r t door k u n s t m e s t w o r d t b e v o r d e r d en door s t a l m e s t w o r d t v e r t r a a g d .
Z e e r i n t e r e s s a n t i s een r e s u l t a a t uit hun w e r k o v e r het v r i j m a k e n van v i r u s z i e k t e door m e r i s t e e m - c u l t u u r (KAPICA, 1965). H i e r b i j bleek dat uit
een knol, geheel b e s m e t m e t Y - v i r u s , na k i e m i n g een gezonde plant kan w o r d e n v e r k r e g e n op de volgende eenvoudige m a n i e r :
- N o r m a a l b e w a r e n bij 3 à 4 tot de k i e m i n g begint.
- Behandelen m e t g r o e i s t o f (b3 v. indolylazijnzuur) en in het donker l a t e n k i e m e n .
Het b o v e n s t e stuk (1 à 2 cm) van de witte k i e m e n i s v i r u s v r i j en kan w o r den afgesneden en op s t e r i e l e voedingsbodem tot een v i r u s v r i j e plant u i t -g r o e i e n .
Voor v e r s c h i l l e n d e a a r d a p p e l r a s s e n i s de j u i s t h e i d aangetoond. Deze m e t h o -de w e r k t niet voor X - , S- en M - v i r u s .
V e r d e r w e r k t e S.A. KRAJVOJ lange tijd ( s e d e r t 1941) m e t o . a . a a r d -appelen om de invloed van ent op o n d e r s t a m en o n d e r s t a m op ent na t e gaan (b. v . a a r d a p p e l op t o m a a t en o m g e k e e r d , S. t u b e r o s u m op S. d e m i s s u m en o m g e k e e r d ) . Van de planten w e r d z a a d gewonnen en na u i t z a a i e n h i e r v a n nagegaan of de beïnvloeding erfelijk w a s . Geen g e n e t i s c h e invloed kon w o r -den aangetoond.
19
-4 . W E T E N S C H A P P E L I J K INSTITUUT VOOR DE AARDAPPEL T E E L T , MOSKOU (Korenjevo)
Dit instituut r e s s o r t e e r t o n d e r het m i n i s t e r i e van landbouw en i s g e l e g e n ca. 27 k m van Moskou en telt v e l e a c a d e m i s c h g e v o r m d e m e d e w e r -k e r s (ca. 40).
Via de R u s s i s c h e a m b a s s a d e in Den Haag w a s door ons v e r z o c h t dit instituut t e m o g e n b e z o e k e n . Bij het opmaken van het r e i s p r o g r a m m a bleek e c h t e r dat een dag w e r d g e r e s e r v e e r d voor een b e s p r e k i n g m e t een
r u i m e d e l e g a t i e ( d i r e c t e u r + 9 o n d e r z o e k e r s ) van dit instituut in het Mini-s t e r i e t e MoMini-skou. A a n d r i n g e n o n z e r z i j d Mini-s om een bezoek a a n het inMini-stituut zelf t e m o g e n b r e n g e n w e r d afgewezen m e t a l s r e d e n dat het instituut t h a n s w e r d g e r e o r g a n i s e e r d .
Blijkens publikaties i s het instituut al z e e r oud (1920). In 1930 w e r d h e t instituut g e r e o r g a n i s e e r d tot het instituut in de huidige v o r m m e t A. G„ LORKH a l s d i r e c t e u r . E r zijn v e l e r a s s e n gekweekt, w a a r v a n e r t h a n s nog z e s op de r a s s e n l i j s t s t a a n , a l l e o u d e r dan I960. Het oudste r a s i s het veel verbouwde r a s L o r k h (1931).
De huidige d i r e c t e u r , D . I . F I L I P P O V , die in 1965 ons land bezocht (ver-lof r e i s ) gaf een o v e r z i c h t van de w e r k z a a m h e d e n . E r ' z i j n 10 afdelingen:
1. v e r e d e l i n g (o. a. kweken, enten, b e s t r a l i n g s g e n e t i c a ) 2. pootgoedproduktie (o. a. s e l e c t i e )
3. a g r o t e c h n i e k
4 . m e c h a n i s a t i e (o. a. ontwikkeling m a c h i n e s )
5. z i e k t e n (o. a. Fytofthora, z w a r t b e n i g h e i d , schurft, n e m a t o d e n o. a. stengelaaltje)
6. b e w a r i n g (ventilatie, t e m p e r a t u u r , k i e m r e m m i n g s m i d d e l e n , e n z . ) 7. economie (o. a, d i s t r i b u t i e van a a r d a p p e l e n )
8. v i r o l o g i e ( v i r u s z i e k t e n , o. a. gothiek)
9. a g r o c h e m i e ( h e r b i c i d e n , b e m e s t i n g , mengmeststoffen)
10. be s t r a l i n g sbiologie (toepassing op pootgoed en c o n s u m p t i e a a r d a p p e -len)
De t a a k van het instituut i s o n d e r z o e k t e v e r r i c h t e n ten behoeve van de a a r d a p p e l t e e l t en - b e w a r i n g voor de Republiek Groot R u s l a n d , die on-g e v e e r de helft van de a a r d a p p e l e n van de on-gehele SSSR v o o r t b r e n on-g t (zie p r o d u k t i e p . 11), D a a r n a a s t heeft het instituut de t a a k het a a r d a p p e l o n d e r -zoek in de gehele SSSR t e c o ö r d i n e r e n .
E r zijn vijf p r o e f s t a t i o n s , w a a r v a n e r d r i e in het zgn. "Gebied M o s -k o u " zijn gelegen.
Uit de b e s p r e k i n g bleek dat het o n d e r z o e k s t e r k op de p r a k t i j k i s g e -r i c h t (e-r w o -r d e n veel v o o -r l i c h t e n d e p u b l i k a t i e s g e s c h -r e v e n ) , m a a -r dat ook o v e r s o m m i g e v r a g e n diepgaand o n d e r z o e k w e r d verricht,, K. V. POPKOVA ( I 9 6 I ) b . v, (zie ook Bach instituut) doet o n d e r z o e k over de b i o c h e m i s c h e a c h t e r g r o n d e n van de r e s i s t e n t i e t e g e n F y t o f t h o r a , t e r -wijl JASINA e. a. (1966) een v e r e r v i n g s o n d e r z o e k van R-genen (aanhouden van en a n a l y s e van a l l e nakomelingen v a n een k r u i s i n g ) hebben v e r r i c h t . O . N . KULAEVA 1964 o n d e r z o c h t de b e w o r t e l i n g van a a r d a p p e l e n en de groeistofhuishouding in de p l a n t .
- 20
D a a r n a a s t w o r d e n u i t g e b r e i d e proefnemingen gedaan, bc v. o v e r v r u c h t -opvolging en op b e m e s t i n g s g e b i e d en over de invloed van de s t r u c t u u r van de grond op g r o e i (VORIVODA, 1965) (EP'in, I960),
De d i r e c t e u r zelf houdt zich bezig m e t pootgoedteelt, v i r u s z i e k t e n en d e g e n e r a t i e , b . v. de invloed van de g r o n d s o o r t op de d e g e n e r a t i e ; uit zijn v e r s l a g v a n zijn r e i s door N e d e r l a n d blijkt dat hij een goed oog heeft gehad voor de noodzakelijke v e r b e t e r i n g e n in de pootgoedteelt in Rusland« In dit v e r s l a g w o r d t g e a d v i s e e r d het N e d e r l a n d s e k e u r i n g s s y s t e e m van p o o t a a r d -appelen, behoudens enkele wijzigingen, in zijn geheel o v e r t e n e m e n , Het r a p p o r t blijkt in alle door ons b e z o c h t e r e p u b l i e k e n van Rusland bekend te zijn.
• De o n d e r w e r p e n : h e r b i c i d e n , beschadiging bij r o o i e n (b„ v. b r e u k v a s t -heid) schurft en zwartbenigheid w o r d e n door v e r s c h i l l e n d e o n d e r z o e k e r s b e w e r k t . Ook w o r d e n e r blijkens publikaties veel e x p e r i m e n t e n o v e r de in-vloed van g r o e i - en r e m s t o f f e n of a n d e r e nieuwe c h e m i s c h e stoffen op de
g r o e i van de a a r d a p p e l genomen» TEKTONIDI (1965, 1966) o n d e r z o c h t b»v. de invloed van onderdompeling van het pootgoed in g i b b e r e l i i n e - z u u r op het b i o c h e m i s c h g e b e u r e n in de knol en op de u i t g r o e i van de p o t e r tot plant0
MISUROVSKAJA (1965) o n d e r z o c h t hetzelfde m e t Butanolon 12 en LADYGINA (1966) m e t H e t e r o - a u x i n e en B a r n s t e e n z u u r .
B e s t r a l i n g van p o o t a a r d a p p e l e n
Een z e e r belangrijk o n d e r w e r p , w a a r a a n door een aantal o n d e r z o e k e r s w o r d t g e w e r k t , is de invloed van i o n i s e r e n d e s t r a l e n op de kwaliteit van pootgoed. A. I. SEREBRENNIKOV deelde m e t stelligheid m e d e dat uit vele p r o e v e n w a s gebleken dat door b e s t r a l i n g v a n pootgoed m e t k l e i n e d o s e s (50-500 r) flinke o p b r e n g s t stijgingen kunnen w o r d e n v e r k r e g e n (15-35 %)„ Dit zou o v e r e e n kunnen k o m e n m e t de m e d e d e l i n g van KORABLEVA e* as(1959)
(zie hfst. III, 2 B a c h i n s t i t u u t ) , die s o m s een verhoging van n u c l e ï n e z u r e n na kleine d o s e s s t r a l e n kon w a a r n e m e n . E r w o r d e n t h a n s r e e d s p l a n -nen g e m a a k t voor v e r v o e r b a r e i n s t a l l a t i e s (L. S. L U R ' E e. a„ , 1965) om g r o t e hoeveelheden p o o t a a r d a p p e l e n t e kunnen b e s t r a l e n .
Volgens mondelinge m e d e d e l i n g van SEREBRENNIKOV i s e r t u s s e n ) ' -en e l e k t r o n e n b e s t r a l i n g t„ a. v. de uitwerking op pootgoed ge-en v e r s c h i l . De behandeling kan w o r d e n t o e g e p a s t k o r t vó*ó*r h e t poten, (ca. 1 week) m a a r ook r e e d s g e d u r e n d e de b e w a a r p e r i o d e ; e r dient dan e c h t e r m e e r e n e r g i e t e w o r d e n gebruikt (ca. 300 r ) „ Als de p o t e r r e e d s i s gekiemd, i s 50 r voldoende. De t e m p e r a t u u r tijdens de b e s t r a l i n g m o e t dezelfde zijn a l s die w a a r o n d e r w e r d b e w a a r d (b, v„ 5° C). Bij hoge t e m p e r a t u u r i s het effect k l e i n . De planten die uit b e s t r a a l d pootgoed g r o e i e n , k o m e n e e r d e r boven, g r o e i e n s n e l l e r en hebben m e e r s t e n g e l s p e r plant volgens
SEREBRENNIKOV ' . E r zijn r e e d s vele p u b l i k a t i e s (ook s a m e n m e t a n d e r e m e d e w e r k e r s van het instituut) o v e r dit o n d e r w e r p verschenen,, P o s i t i e v e r e s u l t a t e n zijn ook in A r m e n i ë v e r k r e g e n (AVAKJAN e. a» ). De s t i m u l e -r e n d e w e -r k i n g van 100 en 500 -r a d v o o -r d a t m e t v o o -r k i e m e n wo-rdt begonnen en de schadelijke w e r k i n g van d e z e t e hoge d o s e r i n g w a n n e e r onmiddellijk voor het planten wordt b e s t r a a l d , k o m e n o v e r e e n m e t de door S E R E B -RENNIKOV gevonden r e s u l t a t e n .
1) Duits onderzoek te Vólkenrode kon met preeven gedurende 2 jaar geen invloed van kleine doses V -stralen aantonen.
21
P o o t m a c h i n e
Bij de b e s p r e k i n g w a s ook aanwezig de u i t v i n d e r van een vierriji'ge p o o t m a c h i n e , die z e e r weinig k i e m b e s c h a d i e i n g geeft en bij een p l a n t -dichtheid van 40-80 duizend p l a n t e n / h a in 2-2-4 u u r een ha volpoot. Een publikatie h i e r o v e r v e r s c h i j n t binnenkort«
Bewaring
KUSEV, hoofd van de afdeling Bewaring deelde m e d e dat m e n i n d e r -daad, volgens de aanwijzigingen van prof0 M E T L I C K I J , t h a n s a d v i s e e r t (om de k u r k v o r m i n g t e bespoedigen) om d i r e c t bij h e t b i n n e n b r e n g e n van de p a r t i j s t e r k m e t buitenlucht t e v e n t i l e r e n , m e t een c a p a c i t e i t van 50 m^ l u c h t / u u r / t o n bij een storthoogte tot 4 m . In de o m s t a n d i g h e d e n in G r o o t - R u s l a n d i s de luchtvochtigheid m e e s t a l hoog genoeg. Bij droogte w o r d t a a n g e r a d e n a l l e e n ' s n a c h t s t e d r a a i e n . Pootgoed wordt l a t e r b e -w a a r d bij 2j° C, c o n s u m p t i e - a a r d a p p e l e n bij 3° C. Voor goed gezonde p a r t i j e n i s n i e t - g e v e n t i l e e r d e opslag ook goed,
C o n s u m p t i e - a a r d a p p e l e n w o r d e n , om de kieming t e r e m m e n , s o m s m e t o c - n a p h t y l e e n azijnzuur (als poeder) behandeld. Men gaat e r t h a n s toe over MH 40 d r i e weken v o o r de oogst op het gewas t e spuiten, De
i d e e ë n van RAKITIN (zie T i m i r j a z e v Akademie) w o r d e n h i e r m e t r e s e r v e bekeken.
Kweken
A. F I L I P P O V heeft j a r e n l a n g , in de gedachtengang van LYSSENKO, de erfelijke invloed van een o n d e r s t a m op de ent o n d e r z o c h t . E r kon v o l -gens h e m wel een erfelijke invloed w o r d e n aangetoond, die e c h t e r na enige v e g e t a t i e v e v e r m e e r d e r i n g e n w e e r v e r d w e e n (Dauermodifikation),,
Het w a s ons in deze b e s p r e k i n g niet mogelijk enige indruk t e k r i j g e n o v e r de w a a r d e die m e n aan dit o n d e r z o e k m o e t h e c h t e n .
- 22
5. AKADEMIE TIMIRJAZEV (LANDBOUWHOGESCHOOL), MOSKOU De r e c t o r gaf ons na de ontvangst een o v e r z i c h t . De a k a d e m i e w e r d 103 j a a r geleden g e s t i c h t . T h a n s s t u d e r e n e r ca. 5000 studenten van a l l e r e p u b l i e k e n van de SSSR en v e r d e r nog uit 26 v e r s c h i l l e n d e landen» E r zijn zeven faculteiten (in t o t a a l 15 l e e r s t o e l e n ) : Landbouwkunde, Econo-m i e , V e e t e e l t , Grond- en Scheikunde, G r o e n t e n en F r u i t , O n d e r w i j s , Applicatie c u r s u s .
O n d e r de a k a d e m i e r e s s o r t e r e n : 10 p r o e f s t a t i o n s , 6 l a n d b o u w b e d r i j -ven (totaal 16 500 h a ) . Deze l a a t s t e zijn in h e t bezit van: 8500 r u n d e r e n , 300 t r e k k e r s en 450 t r a i l e r s » V e r d e r r e s s o r t e r e n onder de a k a d e m i e 6 l a b o r a t o r i a en 4 m u s e a , o„ a„ het bekende bodemkundige m u s e u m , g e -sticht door een E n g e l s m a n en dat door ons w e r d bezocht.
De studieduur i s vijf jaar« Van de nieuw aankomende studenten valt in het e e r s t e j a a r c a . 20 % af, in het tweede j a a r 57 %, t e r w i j l de o v e -r i g e studenten bijna a l l e a f s t u d e -r e n . 95-98 % van de studenten k o m e n van kolchozen of sovchozen. Na aanvullend onderwijs (vaak in de avonden) en s e l e c t i e kan een student p a s w o r d e n t o e g e l a t e n .
De studie omvat:
I e j a a r : t h e o r e t i s c h e vakken a l s wiskunde, geologie, scheikunde, enz. De student w e r k t in het e e r s t e j a a r twee m a a n d e n op een l a n d -bouwbedrijf a l s a r b e i d e r .
2e j a a r : s t a t i s t i e k , e l e k t r o n i k a , bodemkunde, m i c r o b i o l o g i e , fysiologie, o r g a n i s c h e scheikunde, fysische en colloid c h e m i e , v r e e m d e t a -l e n , m a c h i n e s . Twee m a a n d e n van dit j a a r w o r d e n op een - land-bouwbedrijf d o o r g e b r a c h t voor het w e r k e n m e t machines,, 3e j a a r : s p e c i a l i s a t i e voor A g r o n o m i e , b , v. voor de t e e l t d e s k u n d i g e n :
1„ G e n e t i c a , 2„ A g r o t e c h n i e k , 30 P l a n t e n z i e k t e n , 4» E n t o m o l o -g i e , 5, F y s i o l o -g i e , 6» G r o n d b e w e r k i n -g , 7. P l a n t e n t e e l t . In het d e r d e j a a r m o e t e n z e s m a a n d e n op een landbouwbedrijf w o r d e n d o o r g e b r a c h t , w a a r de studenten w e t e n s c h a p p e l i j k w e r k m o e t e n doen. Bij het volgende e x a m e n wordt nl. g e ë i s t dat de studenten w e t e n s c h a p p e l i j k e gegevens o v e r een bepaald gebied kunnen b e -o -o r d e l e n en t -o e p a s s e n .
4e j a a r : p l a n t e n t e e l t , s e l e c t i e , o r g a n i s a t i e van de p r o d u k t i e , e c o n o m i e , planning van de landbouw, boekhouding, v e e t e e l t . In dit j a a r w o r -den z e s m a a n d e n op een collectieve b o e r d e r i j d o o r g e b r a c h t , om o r g a n i s a t i e en planning in de p r a k t i j k t e b e s t u d e r e n . Men w e r k t dan a l s a s s i s t e n t a g r o n o o m . Over de w e r k z a a m h e d e n dient v e r -slag t e w o r d e n u i t g e b r a c h t aan een c o m m i s s i e , b e s t a a n d e uit d r i e h o o g l e r a r e n .
5e j a a r : z a a i z a a d o n d e r z o e k , g r o e n t e n en f r u i t t e e l t , bewaring en v e r w e r -king van p r o d u k t e n , g r a s l a n d en veeteelt,,
H i e r n a dient de student een w e r k s t u k ( s c r i p t i e ) in, dat voor een c o m m i s s i e m o e t w o r d e n v e r d e d i g d .
E r w o r d t blijkens p u b l i k a t i e s ook nog o n d e r z o e k m e t a a r d a p p e l e n v e r r i c h t . Zo w e r d e n e r b . v. g e d u r e n d e 20 j a a r p r o e v e n v e r r i c h t door de l e e r -stoel p l a n t e n t e e l t t e z a m e n m e t het p r o e f s t a t i o n voor Akkerbouw van de
A k a d e m i e (MOZAEVA). Dit blijken p r o e v e n m e t a a r d a p p e l e n te zijn g e w e e s t , v e r r i c h t door studenten, b . v, pootgoedteslt o n d e r hoge en lage v r u c h t b a a r h e i d ( k u n s t m e s t ) . De pootgoedwaarde b l e e k bij v e r m e e r d e r e n m e t v e e l k u n s t m e s t na een a a n t a l j a r e n a c h t e r u i t t e gaan. Aan v i r u s z i e k t e n w e r d geen a a n
-23
dacht geschonken. V e r d e r w a r e n e r p l a n t a f s t a n d p r o e v e n , p r o e v e n m e t snijden van pootgoed, enz.
De r e c t o r deelde ons nog m e d e dat een a f g e s t u d e e r d e van de Akad e m i e J. VOLOSOV, in 1967 g e Akad u r e n Akad e 6 m a a n Akad e n in N e Akad e r l a n Akad i s g e -w e e s t voor een studie van de b e -w a r i n g van landbou-wprodukten» Men -w a s o v e r het r e s u l t a a t z e e r t e v r e d e n .
24
-6. INSTITUUT VOOR E X P E R I M E N T E L E BOTANIE EN MICROBIOLOGIE BSSR AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN - MINSK
Prof« Mo N. GONCARIK gaf een o v e r z i c h t van het w e r k dat door h e m en zijn m e d e w e r k e r s r e e d s vele j a r e n ( s e d e r t 1932) a a n het gewas a a r d -appelen w o r d t v e r r i c h t . Men t r a c h t h i e r de vele f a c t o r e n die de g r o e i van de plant b e p a l e n , t e o n t r a a d s e l e n . Hij heeft p r o e v e n gehad aan het proef-station van I g a r s k ( S i b e r i ë , 100 k m ten N. van de P o o l c i r k e l ) , w a a r de o n d e r g r o n d nooit v o r s t v r i j i s en hij heeft door m i d d e l van p e r i o d i e k e r o o i tijden w a a r g e n o m e n dat de a a n g r o e i bij 1114 C en de lange dag v e e l g r o -t e r kan zijn dan in de g e m a -t i g d e z o n e s , nl„ 1, 7 -ton a a r d a p p e l e n p e r h a p e r dag (Nederland m a x . 1, 2 ton).
Een studie van v e l e j a r e n van v e r g e l i j k e n d p l a n t e n a n a l y t i s c h o n d e r -zoek t. a. v. g r o e i in de p o o l c i r k e l en g r o e i in Minsk, gaf a l s b e l a n g r i j k e c o n c l u s i e s : In h e t n o o r d e n blijft de plant k l e i n e r , begint de k n o l v o r m i n g v r o e g e r na de opkomst (ca. 6 dagen), de snelheid van knolvorming i s g r o -t e r en de v e r d e l i n g van de g e a s s i m i l e e r d e d r o g e s-tof o v e r knollen en plan-t i s na dit tijdstip aanzienlijk g r o t e r ( 1 , 6 t e g e n 0, 5)0
Het g r o e i s e i z o e n i s k o r t e r , ook a l s geen v r o e g e n a c h t v o r s t e n zouden o p t r e d e n , z o a l s m e e s t a l wel het geval i s . H e r s t e l van de plant na deze n a c h t v o r s t i s mogelijk (ca, 10 dagen), m a a r dit geschiedt t e n k o s t e van de r e e d s g e v o r m d e knollen.
De fotosynthese van h e t a l d a a r g e g r o e i d e a a r d a p p e l b l a d w a s (GONCARIK, RUSECKAJA en MARSAKOVA, 1965) in het n o o r d e n h o g e r (in vergelijking m e t Minsk 2 x). Deze a d a p t a t i e van de o m s t a n d i g h e d e n schijnt bij v e r m e e r dering t e kunnen w o r d e n behouden. Een in de p o o l c i r k e l gekweekt en v o o r t -geteeld r a s blijkt althans een h o g e r e fotosynthese t e l a t e n zien dan planten w a a r v a n het pootgoed in hetzelfde j a a r uit het zuiden w e r d g e t r a n s p o r t e e r d .
GONCARIK e. a. hebben ook de a s s i m i l a t i e en het t r a n s p o r t van b l a d e -r e n a;a^i_d£_intact^_p_lant, die zich op v e -r s c h i l l e n d e hoogte van de stengel bevinden, aan een o n d e r z o e k o n d e r w o r p e n . Dit deden ze door g e d u r e n d e een b e p a a l d e tijd g e m e r k t e C 0 2 ( C i 4 ) t e v e r s t r e k k e n en bladhelften d i r e c t na het d o o r l e i d e n van CO2 en een b e p a a l d e tijd h i e r n a , t e o n d e r z o e k e n . Als gevolg van m e e r licht p r o d u c e r e n de b o v e n s t e b l a d e r e n m e e r , t e r w i j l de o n d e r s t e b l a d e r e n voor een deel gevoed w e r d e n vanuit de s t e n g e l (te weinig licht). Wanneer m e n de proef m e t afgesneden b l a d e r e n (alle b l a d e
-r e n evenveel licht) n e e m t (het snijvlak in w a t e -r ) , blijft de v o l g o -r d e behou-den, m a a r niet w a n n e e r m e n aan de b l a d e r e n de s t e e l l a a t zitten (ook m e t snijvlak in w a t e r ) . In het l a a t s t e geval kunnen de a s s i m i l a t e n n a a r de s t e e l w o r d e n g e t r a n s p o r t e e r d ; de g r o e n e s t e e l en de stengel kunnen ook a s s i m i -l e r e n . v
GONCARIK e, a, b e s t u d e e r d e n ook de p r o d u k t i e en h e t t r a n s p o r t van a s s i m i l a t e n ( o p l o s b a r e koolhydraten) in de a a r d a p p e l p l a n t . Ze m a a k t e n h i e r b i j ook gebruik van voeding m e t CO2 (geladen) en van z e t m e e l en s u i -kerbepalingen0 Ze vonden dat het t r a n s p o r t vanuit de b l a d e r e n dag en nacht p l a a t s h e e f t , m a a r het m e e s t e t r a n s p o r t g e b e u r t in de nacht en in de och-t e n d u r e n (1965). Heoch-t och-t r a n s p o r och-t w a s heoch-t g e r i n g s och-t w a n n e e r heoch-t gehaloch-te aan k o o l h y d r a t e n in het blad het hoogst w a s (namiddag). Het gehalte aan o p l o s -b a r e s u i k e r i s in de ochtend e c h t e r het g r o o t s t , en het m a x i m u m t r e e d t in de b o v e n b l a d e r e n e e r d e r op dan in de o n d e r b l a d e r e n (1964). Aan het einde van het g r o e i s e i z o e n v e r s c h u i f t het m a x i m u m zich n a a r de middag en de
avond; h e t kan dan v o o r k o m e n dat het k o o l h y d r a a t g e h a l t e van h e t blad in de nacht h o g e r w o r d t , w a a r s c h i j n l i j k door t r a n s p o r t vanuit de knollen n a a r de b l a d e r e n ; dit effect w a s s t e r k e r in de h o g e r e e t a g e s van blad dan bij de l a g e r e .
25
Voor B e l o R u s l a n d zijn droogte en v r o e g o p t r e d e n van n a c h t v o r s t b e -p e r k e n d e f a c t o r e n .
GONCARIK heeft gevonden dat r a s s e n m e t b l a d e r e n die s n e l l e r v e r -welken bij d r o o g t e , ook s n e l l e r b e v r i e z e n (1961). V e r d e r blijken planten die b e m e s t zijn m e t Clhoudende k a l i m e s t s t o f f e n m i n d e r snel t e v e r w e l -ken bij d r o o g t e . Dit punt i s n a d e r o n d e r z o c h t door M, M. GANCARYK.
In vergelijking m e t sulfaatvoeding heeft de c e l bij Clvoeding een m i n -d e r e o s m o t i s c h e w a a r -d e ( g e r i n g e r u i t t r e -d e n van w a t e r ) en een m i n -d e r -dicht p r o t o p l a s m a . Het t r a n s p o r t van de b l a d e r e n n a a r de knollen i s m i n d e r i n t e n s en e r wordt m i n d e r chlorophyl in de b l a d e r e n g e v o r m d , w a n n e e r e c h -t e r voldoende N en P w o r d e n v e r s -t r e k -t , i s di-t l a a -t s -t e nie-t he-t geval (M. M. GANCARYK & V . M . IVANCANKA, 1965). Wel blijkt s t e e d s het chlorophyl l o s s e r aan h e t eiwit t e zijn gebonden. E x t r a c t i e v a n chlorophyl (b. v . m e t aceton) gaat v e e l g e m a k k e l i j k e r bij C l - p l a n t e n dan bij S04~planten.
De p r o c e s s e n v a n fotosynthese, ademhaling en N - m e t a b o l i s m e w o r d e n g e s t i m u l e e r d . E r i s m e e r e n e r g i e v e r b r u i k , w a a r d o o r de z e t m e e l p r o d u k t i e d a a l t .
Tijdens d r o o g t e bleken C l - p l a n t e n m i n d e r t e lijden. Het w a t e r v e r b r u i k i s m e e r e c o n o m i s c h . Dit geldt zowel bij hoog a l s bij laag N - n i v e a u .
Voor de p r a k t i j k in W i t R u s l a n d i s sulfaat toch b e t e r dan c h l o r i d e , o m -dat h i e r d r o o g t e - en v o c h t p e r i o d e n e l k a a r afwisselen. De winst (door Cl) in de d r o o g t e p e r i o d e w o r d t dan t e n i e t gedaan door de r e a c t i e s bij de h e r v a t t i n g van de g r o e i in de vochtige p e r i o d e .
Prof. GONCARIK v e s t i g d e onze aandacht op het w e r k van prof. A. S. VECER en zijn m e d e w e r k e r s (van de b i o c h e m i s c h e afdeling van de U n i v e r -s i t e i t die v e e l w e r k o v e r de biologie en de b i o c h e m i e van de knol hebben v e r r i c h t . De r e a c t i e s van de planten o n d e r invloed van het licht w e r d e n b e -s t u d e e r d . G r o e n g e w o r d e n knollen b e v a t t e n hetzelfde chlorophyl a l -s de b l a d e r e n , m a a r a s s i m i l e r e n n i e t . De r e a c t i e s v a n de c e l l e n van de o p p e r -v l a k t e l a g e n onder in-vloed -van het l i c h t , w e r d e n z e e r intensief o n d e r z o c h t
en (VECER, e. a. 1965) e r w o r d t g e t r a c h t een v e r b a n d t e leggen t u s s e n d e -ze v e r a n d e r i n g e n door het licht en de ontwikkeling van de plant uit de g r o e n geworden knollen.
Bij zijn studie o v e r de b i o c h e m i s c h e o m z e t t i n g e n v a n h e t e i w i t m e t a b o -l i s m e w e r d een m e t h o d e ontwikke-ld om r é f r a c t e r * - m e t r i s c h (het in w a t e r o p l o s b a r e ) eiwit t e b e p a l e n , die voor de k w e k e r ( r a s s e n m e t hoog N g e h a l -te) v a n nut kan zijn. H i e r o v e r v e r s c h i j n t binnenkort e e n p r o e f s c h r i f t .
E r i s een s a m e n w e r k i n g v a n Akademik prof. GONCARIK m e t m e d e w e r -k e r s en A-kademi-k prof. VECER m e t m e d e w e r -k e r s m e t de w e t e n s c h a p p e l i j -k e o n d e r z o e k e r s a a n h e t h i e r n a behandelde en op de p r a k t i j k (vnl. kweken) g e -r i c h t e instituut in Minsk. Beide hebben b„ v. a -r t i k e l e n b i j g e d -r a g e n aan h e t boek "Kartoffelj" dat bij het o v e r z i c h t van het w e r k aan dat instituut i s g e -r e f e -r e e -r d .
26
-IV. BEZOCHTE INSTELLINGEN VOOR HET KV/EKEN VAN NIEUWE RASSEN, INSTELLINGEN VOOR O P DE PRAKTIJK GERICHT ON-DERZOEK EN BEZOCHTE T E E L T C E N T R A
1. F E D E R A A L INSTITUUT VOOR DE P L A N T E N T E E L T , N. I. VAVILOV (VIR) LENINGRAD
H i e r w e r d e n we ontvangen door de a d j u n c t - d i r e c t e u r d r . MJESCEROV Het instituut (in 1967 o n d e r s c h e i d e n m e t de Leninorde) w e r d in 1907 opger i c h t a l s Instituut vooopger t o e g e p a s t e Biologie,, Het w e opger d in 1930 g e opger e o opger g a n i -s e e r d en k r e e g de n a a m nA L L - U n i o n Instituut voor P l a n t e n t e e l t " . (Di-r e c t e u (Di-r N. I. VAVILOV) en w a s toen een v a n de v i e (Di-r hoofdinstituten in de SSSR, r e s s o r t e r e n d onder de L e n i n - A k a d e m i e voor Landbouwwetenschap-pen» O v e r de h e l e SSSR v e r s p r e i d w e r d e n t o e n 14 t e e l t i n s t i t u t e n o p g e r i c h t (o„ a. het Instituut v o o r de A a r d a p p e l t e e l t t e Moskou-Korenevo) (zie p„ 19), die zich e v e n a l s het m o e d e r i n s t i t u u t t e L e n i n g r a d bezig dienden t e houden m e t kweken en o. a. t o e z i c h t op de produktie van pootgoed. E r zijn t h a n s
20 van deze i n s t i t u t e n , o. a. ook een in het hoge n o o r d e n . Het instituut telt t h a n s 1615 p e r s o n e e l s l e d e n , w a a r o n d e r 265 a c a d e m i c i . Het heeft vele afdelingen en l a b o r a t o r i a . N a a s t de afafdelingen voor de v e r s c h i l l e n d e g e w a s -sen ( t a r w e , r o g g e , g e r s t , h a v e r , l e g u m i n o s e n , m a i s , sago, boekweit, r i j s t , v o e d e r g e w a s s e n , h a n d e l s g e w a s s e n , g r o e n t e n , augurken en m e l o e -nen, k n o l g e w a s s e n , fruit, d r u i v e n en b e s s e n en s u b t r o p i s c h e g e w a s s e i ) zijn
e r zelfstandige afdelingen v o o r : t e c h n i e k en m e c h a n i s a t i e fysiologie van de g r o e i fotoperiode ( d r . V. I. RAZUMOV) t e m p e r a t u u r en k l i m a a t ( d r . G. V. YDOVENKO) fotosynthese genetica h e t e r o s i s m u t a n t e n en Polyploidie
cytologie en a n a t o m i e (prof. d r . I. D. ROMANOV) c e l b i o c h e m i e (prof. d r . V. G. KONAREV) i m m u n i t e i t b i o c h e m i e v a n de g r o e i ( d r . A. I. ERMAKOV) a g r o m e t e o r o l o g i e z a a d t e e l t landbouw-technologie s y s t e m a t i e k en h e r b a r i u m wiskunde en v e r w e r k i n g (groep)
In de c o l l e c t i e v a n h e t instituut bevonden zich in t o t a a l c a . 180 000 r a s s e n (van a l l e g e w a s s e n ) , w a a r v a n 4300 v a n knolgewassen» E r i s een i n t e n s i e v e u i t w i s s e l i n g m e t de gehele w e r e l d . In 1967 w e r d e n b , v . ca. 4000 r a s s e n n a a r " k a p i t a l i s t i s c h e " landen v e r z o n d e n , en zij ontvingen e r c a . 5000.
