Die O.B. Jaargang 1, no.21

(1)

Die

Republie

h

sa

l

'n

Clu·;:z;telih

: ·

nasimwl4:

staat

'i.t:ees. 0

_,_

_

_____

_I

'l)ie

Die

ii~epubliek

sal

d

i

e

!

I

I r

I

/

I

Jf

ri

k(

m

er-dmn

sc

_l

ciendom

l

u.:ee~.

1 '

...

I

---

-

---

-

---

---·---

---~--EERSTE

JAARGANG

.

WOE

NS

D

AG,

1 APRIL

1942

.

No

.

21. -

---

-

· -·

-

-·

Afrikaner

Nuwe

Staat

Sa! Sy Eie

Wees

I

St

el

sel

Sal

v

a

n

Ander

Lande

Verskil

Omdat

Ge

sindheid!

I

Anders

is

i:He /Hrikanerctom bel1ind hom vancJag in 'n wcergalose tocstand van verwnrring en ver

-tiee!rilieiG!. Oit iG te midde van geweldige llooroo'i"dele en botsende lewensopvattings dat ons · volk geroepe is om oor te skakel van die een orde na die ander. Omdat ens die oua moet los en oo:·spring na die nuwe, l:eers daar in denken:le kringe gnJOt senuweeagtigheid oor wat die nuwe mag bring

or

nie bring nie.

Dit is aan hierdio onsol;erbeid tc wyLc dal.. daar- SO\·ecl \'Ol'clecldhoid en \'OOrOordee! iJesta:-rn.

.'i.o.n die ecn kant is daar die liberalistics-georien~

teercle groepe en enkulinge wr.t noes tlal die nuwo onle ,-an Suid-.tHrilm ie strong sal \\'COS en nic genoeg ruimte \·ir persoonlike n ;yhcid sal !aat nie. Aan die ander kant is daar die sLreug Calvinistiose rigting wat n oes dat clio nuwe bedeling beginscls en stclsels eal mecbring ''a~

sal hots met die gedagtc .-an Goddeliko soc\l 'e-reinilcit. Laasgcuocmue so vern:wmste bcsorg cl-heid s1<1'll to \l'eos dat in 'u oordrowl' nasion a-lisme die \'Oik in die plck ,·au Cod ge~tel :;::wn

word.

Dau beslaau egter goon redo waarom on~ op hierdic belangrike tydslip van ous na~iona.lo lowe behoori Le twyfel nic. Ons beboort genoegsarno Yertrouo to hl:J in die Joiding van God, die eien-· domliko aard van ons volk en die nJ.derlau cls-bodem waarop die Bocrenasie met sy lcll'cnshe

-skouing gegroei ho t - soos beliggaanr in ons Ossc\\'abrandwag-leuse- om die null'e toekoms met ,·crtrolio te aauvaar.

Wat Jie vrees van die liberalist.ic~p:"sindcs betref, daarmee het ons min simpa.cie. Mel die besorgdheid \'an Calvini5te bet ons die vol~le

meeg<'\'Oel, want as Ca.lvinistit:.se ,-olk kan ons sl0gs uly ~~-at ons is deur uit lc k"'e wat on~

:Janvuar. Die Ossewabrandwag het nie aileen die hoogste agt,ing vir die Calvinisme uic, maar t1s

volk:;:;bcweging is by self Cu1vini~iic:; in \\est: eil

slrcwe- soos uiLdruklik blyk niL bY lome en die oeh:-id~l·crk!tcrings \\Ut 1·an iyd tOt 1yd

gepubl iscer is.

On:, slen cgtor gc-cn noUighc·id 0111 bc.:)orgd tc

m:cs Jlie. D;)::tr i~ 'n 1\'cre!Jomwenlcling aan die gang wa::tr\'an die Osoewabrnndwag dit:. draer in

~Hid-Afrik:t is. Hienlic lll!\1'0 rigLing of orde s~d in Suid-Afrikit kom, or OilS diL \';il \\CCL of nie. Gelukkig is clke 1ntre Afrikaner begerig

om daa;·dio nuwe orde bier lc Ycrwcllmm soos

voortgcbrtng t:it or.s eie voiksaard. Uit is gccu :stelt:el "':tl ing<;voPr v.orcl nie, diL i~ 'n gees wat in eHte \!OHI ontwaak tccu die ,-crroUo libcralis

-·Lie~e instellings, O!l omdat diL miskieu cerslc in Duitsbnd of Portngal of ,,-alter andcr land ook ul tot uicing gekom het, is diL nog; gccu redo om dir, daarom as 'n uit.heemse gees to beskou nio --net ~o miu as wat ous die Hen·orming,

"

'

'.tt

ecrs i11 Dnibland ontstaaH he!. ~s 'n Duitst' gcc.-l

k;tu i>PSi.0tnpcl.

die ,-olkc ·.-an dio IYercltl vcrhiaat hcL: die i~apitalisticsc gcidmag ('ll die liberalistiese inter·

nasionalisme. Dio cNsLe hot die vo!k in clko land 1·er:nm en tol, ekonomieso slawerny go-d ll'ing. Dio t weet!c hot. die nasionalc ge,·oel ,-an clke ,-olk rui;ken on die organiesc of farnilie -cenhcid ,·an elkc 1·olk ,-crsnip~er. 'l'cc11 hierdie l11·ec magtc het die ,-olkere van LliP hole ,,·&reid n1ndag in opstand gekom. Elkc ,·olk ~t rowe uou dannrrt om die gel.Jmag to brock en clio ,-olk se baasskap •.1·cer to hcrscel oor $,\' iantl ;,c ryk

-domrn(·, en hiermce hang sa am dat, hy ook die cc;uhcid n\U die ,-olk wil hersLcl, d.w.s. die baa~

skap ,-an die ,-olk

,

-

jJ

hcrstcl in ;;y cic \':.lderland en ook die ntderl:tnd a:tn die rolk l('rtrg besorg; waar dit gchccl of gedcell-elik aan die •.-olk on i,-lH.~cm \\as.

In ,,·crldikhcid Lctekcn die dus dat, die Yolke \':lll die wercJd VitnU:1g daarna Streii'C O!ll die reg en gcregt,igheid to-hcrstel waar dit ge,kono

,, a:;. En hicrclie reg en geregtighsid is voigens Galvinistiesc opvatting 'n Goddeiil\e reg en

geregtigheid, W<Ult on::> glo op grond ntn die Heili;;-;e Skrif dat uitbuiting van ons melle-mons in sLrycl is met die Goddelike gebod. Vir ander \'Olko mag dii. miskien 'n meuslikc reg en gercg -i.igheid wr.cs. Ons glo ,·crdor ook dat na::;ie~ of ,-olkc ·n skeppillg ,·an God is, en as sodanig gc-ocrbicdig moe(, word. \'ir OilS as Cah·ini~le i~

die dus iot::> mecr a$ selfbehoud walln<'er on~ teen hi<'rdic 'recmclc magrc iu opstaml l;om, ous sien daarin oul; 'n pligs,·c,·ndlin:; tcenoor God on 'u

uit\'ocring \':Ill by gebod.

In 'n andor land, 11·aL nio so n ~t.crk

gods-dion~tige aglergrond as on:; ,·olk het, nie, s;tl presies dicselfde 1·eaksie we(;s tc:<'u die n eemdc mag(e ,-an geld en illternasionali,nH·, nwar lruli<J sal d;t, <laar docn ten,-iJle Yan die volk al!eeu, sontlcr on1 na t\J diuk daL daar !tOg · n hoer

God g;egcll'e plig <JOk is ,,-at hullo uiL,·oer. DiL is hier \\'aar die vers.kii lll~bull dio b~Oiscls en oplrede in dicJ ,-cr·skillcmlc lnndo lc. Di~ i~

niC: die ~tcbcls as ~odanig; wat ,·an rn(:kaar n::

r-~);il of rnoet ,-erskil uic, dit, is die a:ncl en geoimlhcid ""n die ,-olke. En dan spreek clit vanself dat ons volk wilt Calvinisties-Ci1risto!ik is, die omwente!ir.g hicr in 'n ande~· gees sal

bewc~hstellig as wat dit in ander Iande gcdoen wo·;·d, en natuuriH\ sal die stelsei v'!at deur die gees geskcp word, ooreenstem met dzardie gees. ln Dnit:,land ll'ord die lllli''C onie gcnocm

na~iona:.J!-:,o~iali.,me. Dit, betoken daf tliL nit-SELFDE Tl\" EE VYAX DE gaan nl!l die C:rkeuuing ,·an die bestaansrcg ~-au

die Duiho ,-olk en nln die verskille l,usscn 1·olke. lu elkc land va11 die werelcl bet daar under die Dit erken die grense tussen vo:k en volk, en dit

)_ihera!isticse bedcling LwPe magte out'1 ikkel wat eriHm tiic reg van e:ke volk om as 'n organicse

eenheid te werk en te iewe. Dit dorm die Ca

lvi-ni~nw uok. Dit is ogler ook sosialistios, w&t beleken dat dan.r gesamcntlikc ,·erantwoorde lik-heid vir die volksgenote a.anvaar word. Elkcen is die hoeder van s~· brocr. Dit aanvaar die

Cah·ini~me ook.

D.AAR Er\ liiBI{,

In Duitsland word hierdio gedagte loegepas uiL 'n nasionale gcvool. Dit is nit liefdo vir sy \·olk dat Hitler doen wat hy doen. 8y eorste oorweging is dn.t dit indio belang van die Duitse ,-olk is. Waa.r in die nasionaal-sosialisme mis

-kien to veel klem op die ideo van ras en bloed gcle word sodat dit die inclruk wok asof hulle die ,-olk verafgod, kan dit tocgeskryf word aan die anderse lewensopvatting van die Dnii,sc volk. By ons sal ons ook uit nasieliefcle ons volk wil red uit die kloue van die vrecmde magte -dieselfde magtc wat cue Duitse volk verslaaf hot.

Mam· as Caivinistiesa volk sal ons daarin ool~

'n deur God gegewe piig sien. Ons sal dns nog mcer claarin sien as die man in 'n ander land, hoowel ons miskien prc::.ios dieselfdo ding in die praklyk m01g t1oen. Waar clio praktyk in die anc!cr laud volge'us ons opvatLing in slryd is meL die gebod vm: God, sal ons noodll·endig dit op 'n a:1der manier doen in ooreeustemming met

ons Cal vinisLicse opvaLI,ing van reg en geregtig -hcid. M.a.w. in Duits!aml sal cHe nuwe gees op

'n Ouitse wyse llitgelewe wm·d en in Suid·Afrn,a

op 'n /~frikaanse wyse. By Yoorbeeld: In Duits

-land sal die kind in sy skole geleer word van ( \~ crvo!g op bls. 2.)

(2)

TWEE

' . . ·- . ' ~$:;:~ .

LUG

,

I'~

KAST

.

~.<o.o'

;

~;;;:;...-;J

~k

'LE·=

""""

Vir ware v

o

ldoening en

tevredenheid

het 'n mens

nodig

gesondheid

en

welvaart, suks

e

s

in

s

y

sLrcwe,

'

n

aangename ty

dY

erdryf

of

ontspanning,

e

n

'n ge

ru

ste

gemoecl -

ge

ru

stheid

dat

claar nie net vir die hede

gesorg is

nie

maar ook vir

die

'rOEKOl\iS.

'n

Geruste

toekoms word

gewaarborg deur

'N SANLAM-POLIS.

=S&Nt4~ ~~~~

SUID-AfRIKAAi'J

SE

NAS!ONAL!E

lEWHJS

ASSURANSIE

MPY

.,

BP!<..

- TA~<KE OWARSO~UR OlE; U N I Z

-HOOFKANTOOR WAALSTRA,\T 28. KAAPSTAO

DIE

TROrfS VAN ELKE BOER

c

§y

Eie

Besigheid

Grys

Sa

je

t B

roek

e 29/6

G

ro

en O

.

B. Halsd

oeke

2/·

elk

Bediening

.

0

rn

Sy

Eie

Iaai

1 W

i

themde

8 /

6 ONS SUK

S

ES

IS U SUK

S

ES

0

Demr

Sy

Eie

Mense

~""'

'"r~').

~·

··

(~

.

~

~~

NS

is

dwarscleur

d1e

Unie,

~u:;j

'~

sowel as

buite

sy grense,

"·. ,.

bek

end

vi

r

goeie d

rukwe

rk

''

.·

teen

konkurerende

pryse

.

ES'rE

is om

ons te

1'aadplee

g

in vePbarid met u

benoclig-hede.

Prysnoterings wo:rd

gra ti;; vers

kaf. Enige

soor"L

drukwerk

van vis

i

tekaarta

tot

geleerde

Dissertasies

word onderneem.

llOU KOERS NA

Pro

E(Cdesi& .. Dru!d{ery

₉

D!'

ukkers

,

Uitgcwcrs en

Boekbinders.

Die Loan,

Stcllenbosch.

TAKKE OP:

K.aapstad,

jol,<umesbur~,

Bet?.:mi en

'Vereeni(!ir;~

~~R

ENIG lETS SMAAKVOL EN DEFTIG I ; - -"

l

DAMES

~

RO

KKE

besoek PA~OW SE

~;:==

=

===~;;~=::.:~~~=~=~~~==:

~~===

======

W

Di'.f IS BY ONS W AT

ALLES GOEDKOPER IS

Ons het 'n Afdaling wat Spesiaal aandag

gee aan Posbestellings. Koop by ONS pet·

Pos en Bespaar Geld.

Jians,- Dames- ~n Kinder-Uitmsters

en Kruideniers.

~o~vop<Koop.) Bpk.,

u

· A

~

,.

· .

Maitlandstr.,

BLOEMFONTEIN

DIE

O

.B.

,

WOENSDAG, 1 APRIL

19-

1:

2 .

Afrikaner

· se iVuwe Staat sal

Sy

Eie Wees

(Vel'\'olg van bls. 1.)

die kragtigc dado van die DuiLso volk in die ,·orlede. In ons skolo sal d'ie kinu gelecr word

Yan die holdodade van ons eic \·ooroners, maar

omdat ons vo!11saard Cnhtinisties is, sal or.s ooh

nadr.uk

le

op die Ieiding van die Aimagtige tot wie ons voorouers opgesien het, soos bly[t by Bioetirivier in bosonrler.

Dit sal in albci Jande Yaderlandtige;.kiedcuis

wees, maar op vorskillende manierc:·, of beLer

gestel, met 'n vorskillende gesindhoicl Yortel.

En net so verkecrd as wat dit sou W('es om goon

vaderlandsgeskiodcuis in ons skole te leer nie omdat Duitsland dit doen met die oog op ve r-heeJ·likiug van die Duitse ,-olk (indi('n we!), not Pr, so dwaas sou dit wees om alles wat in Duitslaud

J/

gedoen word as iets uitheems vir Suid-Afrika te

beskou.

So mag dit weos clat die Duitso toepassing van sosialisme -die broederskapgedagte- ook

gc-doen word bloot uit 'n volksoogpunt bcskou.

Omdat die ander mau ook 'n Duilser is, bloed

van sy blood en vlees van sy vices, daarom moet

hy versorg en opgchcf \YOrd.

Dy ons doen ons dit ooit vanuit, 'n nasionale oogpunt, maar as Cah·iniste sien ons nog iets

mecr daarin: ons sien dit ook as 'n Christelilte

plig: ,J y moet jou naaste lief he soos jouself .. "

Ons optredo sal clus nit nasieliefdo sowcl as

dcur GodsdionsLige oorwegings gclei word, waar

dit in 'n audcr land miskien net uit nasieliefde

gedoen word. i\Iaar in albei gen1lle word die

welvaart van die Yolk en van die volksgonoot

beoog. In die ander land ierwillo ,·an ve

r-betering van die volk of die ras; in ons land terwille van die volk self maar in die hoogste

instansie ook tcrwil!e van die cor 'van God.

In ons nuwe staat sal dit die taak van die Kerk en die skool weos om die regto gesindhoid

by ons volk te kweek deur die ou bcgiusels en

tradisie van ons voorouers weer aan die joug to leer, waar dit deur die liebralismc tot 'n groot mate venvater en selfs uitgewis is. In ons tluwe

staat sal ons volk die vryheid

he

om homself te

wecs en sy iewensbes!{ouing uit tc !ewe.

~=--A---·

BELE

!J

GELD

I

waar dit van

3!%

tot

5%

rente

kan

verdien.

Raadpleeg

dadelik

u

~!~ V~LKSBA;\!K

I

SPOORBONDQ

I

KASBEPERK

I

Posbus 8289.

Johannesbur~~

Takke oo1· die h

e

le

Unie.

~~======~====~==~·

I

M

AI!UCAGEN

TSKA

p

I

v

rroe

e

rJion:

Mark

I

I~§

TAD

l

I

@

I

Betaling g·eslded

cm.middeWk~

'

JiJeeklil£s, maand

el

ikr;;

of soos

verlang

.

Bc~te Heerscnde!l P•·yoe.

M.lNN AAR

&

VAN SCH.OOR..

I

t:ienaar: Gustnv ~eti~f.

I

Telefoon 2-0212.

(3)

-:piE

O.B

.

,

WOENS~AG,

1 APRIL

1942.

Het u

VOLK

SKAS

verskaf nou

r

eeds

vir

m

ee

r

as

'

n j

aar

hande

l

s-bankdien

ste

a

n

die

p

u

bl

ie

k

Die

i

deaal wat

so

l

ank

deur baie

A

fri

kaners

gekoester

i

s,

het

'n

u

i

tvoerbare

w

erl

dil-::heid gebl

yk

En dat d

aa

r

inderd

a

ad 'n b

e

hoefte vir

'n Suid

-

Afrik

aa

ns

e

hand

e

l

.sban

k met 'n landswye takstelse

l

bestaan, het di

e afge

lope j

aa

r

se

re

s

ultat

e

oor

en oor bewys.

Op

1 lVIaart

1941

is 'n

am

pt

e

like b

e

gin

gem

a

ak

met

d

i

e

opening

va

n

lopende t

j

elcrekening

e

n

op

1 Maart

1942

was

re

e

ds 9,£)9

3 Lopende R

e

keninge

by

o

ns

takkantore geopen

.

• DIE

TOT

A

LE

BELEGGINGS

h.et

oor dieselfde periode van

£650,000

tot

£1

,

570,000

g

esty

g

.

VnLvsw

AS

is nie

'n

nuwe

instelling

nie; h

y

het sy

mer!~

r

ee

d

s

V

11\.

1\..fl

gemaak. Vir

die afge

lope

.ses jaa

r is elke

jaar

'

n

p===---~~'"""'

d

ividend

o

p

sy aandele

uitg

ekeer

.

Meer as 5,000

Afri

k

a

ner

s

het

r

eeds

vir

£215,

000 aand

ele

u

i

t

-geneem.

'

N

VERDERE

J{A

PITAALBEDRA

G

i

s

b

enod

ig om

o

n

s

eie Bank

v

erd

e

r

u

i

t

te bou

en te versterk Om

die

rede

word U

vriend~lilc

uitge

-n

oo

i om aand

e

l

e

in VOL

KSKA

S u

i

t te neem.

VOLKSKAS

( Kooperatief) Be perk.

(Opgerlg kragtens die Ko-operatiewe Wet)

Die Yolk sc Bani<.

Hoofkantoor:

v o

LKS KAS·gebou, sentraarstraat, PRETORIA.

Takl<e te: Bellville, Benoni, Bloemfontein, Brakpan, Brits, C'radock, De Aar, Durban, Germiston, Johannes·

burg, Kaapstad, Klerksdorp, Krugersdorp, Lichten· burg, Malmesbury, Middelburg (K.P.), Oos-Londen,

Oudtshocrn, Pietermaritzburg, . Pietersburg, . Port Elizabeth, Potcl1efstroom, Potgictersrust, Pretoria,

Rustenburg en Vereeniging. j !

i

Die Hoo!bcstuurder, VOLKSKAS (Ko-op.) Posbus 578, PRE'l'ORIA. Beperk,

i

J.Iencer,

!;,_ Oellcwe my voile bcsonderhcclc te verslto.!

lnsnlto an•ndele. ·Belcggmgs. 1

I

_{:···--···}

_....

_...

_<

_'Nii:

_iimY:·---

_---

----1

i

I

~-- --- --

--

---:

('

....

..

....

...

..

.

..

.

..

,.

---~

..

.

...

Tii:

ii'res):

...

.

...

-1 > ... ·+···"···-·-

-~---

--~---

----

--

----

--

---

----

---DIUE

'

(4)

VIEB

DIE O.B., WOENSDAG, 1 APRIL HM2.

S

e!f

veroo

rdele

n

d

e

Optrede

Die Ossewabr::tndwag het pogings aan die werk

gesil; om cleur middel van die aandeelhouer

s-\'ergadering van die Nasionale Pers, wat verledo Donderdag in Kaapstad gehou is, ten minste 'n beter gees in clio broederstryd teweeg te bring,

1ndien dit dan onmoontiLk is om die stryd self

te beeindig. Die O.B. se optrede word duidelik 1\·eerspieel in die slotparagraaf van sy omsend-brief aan aile aandeelhouers: , 'n Besluit van die aancleelhouers om die venynige persstryd wat

die volk verwoes, tc staak, is al wat verla.ng

word en sal weereens volkseenheid bewerkstel

-1ig."

•ren einde te verhoed tlat hierdie netclige saak op partylyne behandel, en te verseker tlat dit onbevooroordeeld deur die aandeeil1ouers benader oou word, hct die O.B. besluit om geen voorstel deur 'n verteenwoordiger op die vergadering te

laat indien nie, maar dat clit oorgelaat sou word

aa.n 'n aandeelhouer om slegs 'n formelo versoek

aan die Direksie te rig. So

'n

versoe!-. sou dan geen stemmery en gevoig!ik ook geen verdere verbittering bewer!tste!lig nie.

Aan die eincle van die vergadering is 'n fo

r-mole mosie van vertroue in die direksie en van meegevoel met die Hoofbestuurcler, wat ernstig

siek was, voorgestel, en algemcen aaugeneem. Afgesien vau die feit dat gcen orclentlike mens hom sal uitspreek teen 'n mosie wat ook die wei

-stand van 'n hoofbestuurder raak nie, was daar

van O.B.-kant ook geen gewilligheicl om by wyse van 'n teenmosie bitterheid en vyandslmp te

veroorsaak nie.

.

Heel aan die enicle kom clr. 1~. D. dn 'l'oit van Zyl on as aandeelhouer rig hy die volgende billike VERSOEK tot die Direksie:

,Met uie oog op die dicpbegeerde herstel van

Afrikanereenheid onder die volk en die naclelige gevolge van onderlinge twis en haat in ons volksgeleclere in hierclie danker uur van ons

· ,-olksbestaan, _versoek hierclic- 1·ergadering van

aandeelhouers v(_l,n die Nasionale Pers die Direk-sie om deur midclel van sy koerante sover dit in hul vermoe mag wecs, die skepping van 'n gees

van verclraagsaamheid en toonadoring aan te

moedig deur,

(a) by verskille oor volksbeleidsake of poli

-tieke aangeleenthede tussen die nasionaalvoe -Jende groepe binne die republikeinsgesinde Afri -kanerclom, persoonlike aantygings teen en v er-dagmaking van personc te vermy .:

(b) hulle hoofsaaklik te bepaal by positiewe

Ieiding gemik op die algemene volksuiting en, (c) hul nuus- menings- en aclvertensickolo

m-me onbevooroordeelcl oop te stcl vir ander repu-blikeinsgesinde volksorganisasies in sover sulko stukke in ooreenstemming is met die neergelgde beleid in (a) on (b) omskryf en sodoencle die Pers as volkspers diensbaar tot 'n vryo ontwik-kcling en ontplooiing van die volksgees, nasio-nale aspirasies en wil te stel, wat sal meewerk

tot samesnoering in 'n gemeenskaplike volks -front teen die imperialistiese vyand en afweer

van die rampe wat ons land en volk beclreig." Die voo:r:sitter het hierdie versoek reeds vir

kcnnisname aanvaar, en die vorgadering was

reeds besig om iu vrede· uiteen te gaan. '.J:oe skielik spring dr. D. F. Malan op en sleep die politick by dour van die versoek te praat as 'n

versoek wat ,denr clio opposisie gestel word, en hy cis 'n stemming. Hy noem dit 'n mosie van wantrone in die Direksie, en so doen ook Die

Burger in sy hoofartikel die volgencle clag. Met a.nder woorde, 'n versoek dat die Direksie

,

'

n

gees van verdraagsaamheid en tocna'del·ing" ttls· sen die nasionaaivoelende groepe moet AA

N-MOEDIG dmrr ,aantygings teen an verdagma·

king van !}ersone te V ERMY ,,!mile by positiewe Ieiding te bepaal en hul lwlomme onbevooroo r-deeld vir ander republllwinsgesimle volksorgani -sasies oop te ste!," is 'u mosie van wantroue in die Direksie!

Ons kan ons nie 'n sterker mosie van

wau-troue in die Direksie voorstel nie as juis hierdie

optrede van dr. Malan en Die Burger.

Laas-genoemde prant van die versook as 11'n aanlt!ag

DIE

O.B.,

WOENSDAG

,

1. APRIL

1942~.

~-

-Oorwinning

Vir Afrikan

e

reenheid

Die rjgting

,

.,w

versoening en venlraagsaam-~

!10id het 'n groot OOl·winning op die jongste ver

-gallering vau aancleelhouers van die Nasionale

Pers in Kaapstad behaal. Soos bekencl het adv .•

F. C. Erasmus hom met die stenn van dr. "i'>Ialau laat benoem as kandidaat vir die Direksi~. In 'n omsendbrief bet hy op alle partygesinde aan -deelhouers 'n beroep gedoen om in belang van

die Party hul stemme op hom en mnr. Wynand

]~onw uit te bring. Dr. J·. 8. du Toit, 'n ou direksielicl, moes dan ,in belang van die Party" uitval.

Hierteen het die gemagtigdes in die Party en ciie Direksie in ve·rsot gekom, wat goen recle ge-sien het waarom 'n man soos dr. Du 'J'oit tcr- .

wille van politieke oorwcgings uitgeskop moet

word nio.

Ondar.I{S dr. Malan se openlilte steun aan adv.

Erasmus, !let laasgenoemde slegs 98 stemme be-11aai teetooo;· 293 vir dr. Ou Toit en 370 vir mnr.

!..ouw.

Him·die uitslng van die vcrkiesing is 'n

be-sliste nederlaag vir die ekstremistie~e groep onder lciuing van dr. i.\.[ah<n, wat reeds soveel Lweedrag veroorsaak het deur hul roekelose uit

-skopbeleid.

As gevolg van hieruie uitspraak van die aa

n-deelhouersvo.rgadering, is daar ook 'n baie beter gesindheid geskep Lussen Afrikaners wat oor

sake van boleid verskil, maar dit tog cbrem eons

is oor ons groot vryheiclsideaal.

Gent

Kemp

eER

dlie

0

OJl

Op Rood

epoor

t

• AGTHOND

ERD §TAP·

UIT

A§

PROT.E§

TEEN

AANVALLE

Onder die hooflyne ,Mislukte O.B.-poging om vergadering van H.N.P. t~ verongeluk" en ,Cevolg deur bedanking van Kommandr,nt"

verskyn claar weer in Die Transvaler van 14

Maar l.l. 'n baie ~],ewe voorstelling van feitc;

en wat blykba.ar uit die oog Ycrloor is dour die opstcller va.n so 'n verslag is_ dat mcer as 1,000

mouse wat die ware toedrag van sake geweet

het, daa~·die versla.g die volgende more sou lees. Die ware feite is dat die H.N.P. Vrydagaanu

'n openbare vergadering in die

Rooclepoort-Stadsaal beli\ bet waar gcnl. Kemp en mm.

Strydom as sprekers son optree. Hoofgeneraal

Louis Booth; is dem die voorsitter genooi om op die verhoog plaas te neem en onder oorver

-clowende en la.ngdurige toejuiging het hy op die Yerhoog plaasgeneem. Daar die O.B. in die huidige pM'typolitieko stryd slegs belang stel in

Afrikanereenheicl, is daar deur hoofgeneraal Louis Bootha 'n oproep gerig aan O.B.-lecle om die vergaclering by to woon ten einde die twce

(Vervolg op volgencle kolom.)

tee11.. en 'n veroordeling van die beleid SOOS

TOT HIEBYOE DEUR DIE PERS GEVOLG."

1\:La..w. die beleid wat tot hiertoe deur die Pers

gevolg is, was NIE ,'n gees van

verclraagsaam-heid en toenadering" nie; clit was NIE om ,aantygings teen en. verdagmaking van persone . te vermy" nie; hulle het hulle NIE bepaal by

I

,positiewe Ieiding" nie en het NIE hul ,ko -,. lomme onbcvoorocirdeeld vir ander republikeins

-!

gesinde: volksorganisasies oopgestel" nie! Dit is nie wat dr. Van Zyl in sy versoek be-weer het nie - want hy praat nio van ,staak"

nie, maar van , venny" - dit is wat dt·, Malan

en

me

Et!rger veror.derstel wanneer I1U!Ie hier·

die bil!ike versoek vertol!< as ,'n verocrdel!ng

van die be!e!cl soos ·tot hiertoe !leur die Pers gc· volg.''

Hie~·die versoek, wat deur die voorsitter .en

die vergadering 'reeds nanvaar was, maar deur die leier van die Part.y in die vergadeTing terug

-1

gcwerp is as 'n mosie

~

vna

roor

gestem moes word, sal staan as 'n monument Yir die Ossew

a-1

brandwag se strewe in belang van volksoonhoid,

i

·

venlraagsaamheid ell tocnadeTing.

(VeTvolg van vorige kolom.)

provinsi::t]()o leiers van die H.N.P. to hoor oor

hie~·die aspek va.n die vraagstuk a~,ngesien hy teenoor verskeie persone verkbar het dat die

behoefte van Afrikanereenheicl so groot is clat

hy alls in sy vermoe wil doen om dit te verkl·y. As die provinsla!e leiers van die H.N.~. JJcreitl

was om s!egs te pleit vir Airikanereen!;<;id en nie mede·rapubilkeine aan te va! n!e, was hoof•

generaa! Bootha bereid om op elke verhoog saam mat hulle op te tree en die p·agtige Soere -gees wat daar aan die begin van die vergadering

geheers het, deurgaans te handhaa1. Hy het

ook die voorsitter sowel as mnr. Strydom ge-nader me-t die versoek dat claar nie moet tocge -laat word dat die O.B. aangeval word nie omdat die O.B.-lecle na die vcrgadering gekom het om

ons provinsiale partyleiers te hoor, en nie bereicl

is om te lnister na aanvalle op mecle-republi·

!wine nie. Die voorsitter het nie kans gesion om clit te verhoed nie en mnr. St.rydom het vel·

klaar dat hy ,vanaand die O.B. gnan stukkcm1 sny."

Generaal Kemp he',; begin denr duidclik te

nH'.ak clat dit sy plig is om baie reguit te praat

en te waarsku teen ge·vare, want die jongmanne is vol vuur en geesdrif en hulle kan nie kwalik geneem word claarvoor nie, maar clio persona wat' dam·clie jongmanne moet lei en hnlle aan

-spoor tot gevau.rlike optrcclo, moet kwalik

ge-neem word.

,Daar iti 'n ma en 'n dogter; sornmige is yer-lief op die ma en ander op die dogter, en dis

vcrkeerd van laasgenoemdes om die rna nie te eer nie," het spr. go.se, maar vergeet om by te

voeg dat clio ma nou probeer om moord te pleeg deur die dogter te wil c1oodmaak.

Gcnera.al Kemp het na bosta.ande inleiding

verk!aa.r dat ons in Snid-},.frika slags een vyand ken en dis die Britse Imperialisme (geweldigc

toejuiging) en dat ons aileen dit wil beveg, en vir Afrikanereenheid staan (geweldige, toejui -ging). Die geesdriftige toejuiging het egter gou afgekoel toe clit blyk clat spr. se aanval op ons ,enigste vyand" slegs 'n klein cleeltjie van sy

toespraak was en hy oorgaan tot die gebruik -like aanvalle op mede-Afrikaners. 'n Geheel-en

-al onverskillige stemming het geheers toe hy die Afrikanerparty behanclel het en heelwat roering het ontstaan toe die Nuwc Orde aan die beurt. kom, maar toa 11Y die O.B. noem is die naam

so toegejuig dat spt·. vii' 'n tyd nie 'n wool'd l\011 inkry nie. Al gou het genl. Kemp meer aan

-vallend en belecligencl opgetree met die govolg

dat hy nie meer toegejuig is nie, maar vergas

is op talle afkeurende opmerkings. Hoofgoneraal Bootha. en genl. Boshoff het hierop meegedeel dat die O.B. die saal verlaat as protes teen clio aanvalle op mede-Afrikaners en Republikeine.

Sowat 800 hc-t die saal verl:lat en hoofgeneraal

Bootha het almal beveel om in hul motors te

!dim en huis-toe te ry, want anders kom da.ar

moeilikheid en die O.B. soek nie daarna nie. Toe die massa, wat iets meer as twee-derdes

van die vergadering was (en nie een-derde soos

Die Tra.nsvitler gera.pporteer het nie), die saa.l

verlaat, was die verwarde poppedans op die ver~

hoog werklik iets ongeewenaard in ons geski

ede-nis; dit was 'n geswaai met arms en selfs met die Vierkleur om te probeer die uitstappende

menigte te oorreed om tog te bly.

Sekere S. F. Ungerer het glo daarna bedank

as kommandant van die Ossewabrandwag, maar

dit blyk dat hy op Hoof!,wartier heeltemal onbe

-kend is behalwe dat hy blykbaar een tyd gedien het as adjudant van 'n waarnemende komrnan-dant en seclert Junie 1941 nie meer diens doen as offisier in die O.B. nic. Hy het beslis nog nooit as kommandant geclien nie en het re{)ds sedert Augustus 1941 aan verskeie offisiere ver -klaar dat hy bedank het as lid van die O.B.

Aile politieke bcrigte en !wmmentaar geslHyf

deur

N.

G. s

.

uan

der

Walt

,

Groote Ke!

'

l:gebou

(5)

plE

0.~.,

vVOENSDAG, 1

APRIL

1M2.

Hoe Aft·ikaners wat om politieke. redes of vir ondervraging in die gevangcnis aangehou

word, die kos op prys stel wat die vroue-generaa!skap van die O.B., Pretoria, ellle dag persoonlik aan hulle lewer, blyk uit 'n brief wat die manne so onlangs uit die tronk aan die O.B.·kantoor

alhier gerig het . . Die brief lui:

,Geagte dames.-Dit is met die grootste ma.tf

van opregte waardering wat ons u dade van op-offerende liefde ontvaug. Die voedsel wat u vir

ous stuur, is van die allerbeste in die wereld,

maar dit is daardie gees van offervaardigheid,

wat ons siel voed, wat nog groter waarde dra

as die liggaamlike voedsel en 'n riem onder die

hart is wat ons help om die edel moeders e11

dogters van ons volk wam·dig te wees. Goon ,·ernedering of straf sal vir ons to groot wees as ons \\·oct dat die vrou van Suid-Afrika nog waar-agtig , vrou en moeder' is, wat afgesicn van enige

politieko gekyf, voortgaan op die pad van oneer

-sngtige en stille arbeid.

,Ons bring hulde aan baar en dank God dat

IIy in hiercUe tye van tweedrag die edelste van

sy skcpping inspireer tot diens \·an die .Afrika~ norvolk.

,Ons slnit met ons opregte dank, ,My God,

my volk, my land Suid-Afrika.' Nameus die

aangeklaagdes."

Hierdi~ brief het gevolg op 'n oproep wat die

vrotffi-generaalskap van die O.B., Pretoria, kort

golecle gedoen het om voedsel, groente of geld

vir die koop van sigarette, ens., vir Afrikaners

wat tans in die gevangenis aangehou word. Die

brief van dank het gekom n:i die eerste week da.t hnllc hierdie dicus golcwer het.

Verstaan word clat daar in die gevangenis sestieu persone is wat enige soort voedsel ma.g ontvang en sowat negentig andere wat vmgte

mag kry. Die vroue van die O.B. besorg elke

middag aan hierdie sestion 'u eersteklas warm

maaltyd waarby verskeidcnheid van kos steeds

in aanmerking geneem word, en so vee.! vrugte

aa.n die a.nder negentig as wat hulle kan eet.

Sondae kry diegene wat dit mag on.tvang, 'n groot vorskeidenheid koue vleis .<J'n slaaie, terwyl

hulle gedurende die res van die week warm kos

ontvang. Die vroue ]ewer die voeclsel self af en by die gevangenis kry hulle 'n tafel waar die

kos opgedis kan word. Hiervanclaan word dit dour bewaarders aangcdra na die mense wat dit

mag ontvang.

Hoewel die eerste oproep so 'u spontane ant-woord van die vroue van Pretoria ontvang het

dat daar elke dag nog genoeg voedsel oorbly om aan annes uit te dee!, wil die O.B.-generaalskap

daarop wys dat nog geld vir sigarette, groc;nte,

vleis, ens., nic oorbodig sal wees nie, aangesien

antler behoeftigcs daarmee gevoed kan word.

Bewapening

van

Nffe.,Biankes

Sal

Nie

Gedu!d

Word

VYF

I I

I

II

DIE SUIWER.STE

EN BEST/E

o

BESTEL DiT ONMIDDELLJK VAN

I

JURGENS

§CHOEf~AN

I

f20SBUS H

2 ,

OUD'I'SHOOP.N.

en

II

I

AFRiKAf\NSE FiRM.!\ I WYNE: Fonkelwyn ~I-

5/-Lew.enswyn 3/6

S/

6

Vermouth 2/fJ 2/6 Hanekraai

I

(Cocktail) 3/G

S/-Likeurwyn 2/- 1/8 Jerop!ko (Rooi) :i/2 !/- 5/6 (Wit) 1/2

1/-

5/6 Soet Muskadel

..

li- lld.

5/-I

Port Worcester Hock

1/1

1/-

lCdlld. . 4/6

5/-I Pontak 1/- 10d. 4/6

Spesiale Sjerrie lGd. 9d.

4/-Sjcrrie 9<1 f.cl.

S/6

BRANDEWYNE:

ichoemanne!l@ 6/FJ 5/· 2.0/IJ

Brandewyn

Ekstra Spes.)

5/6

.$/9

25/-F.C. 5/- 4/8 2£/- I

i

KommandantaGeneraai

Spreek Sterk

Waarsl<uwing Uit

JENEWER ~/

..

$;'

-Ln<EU~S:

In verband met veldmaarslmlk Smuts se

ver-ldaring in die Volksraad in verband met die be

-wapening van natnrelle, het die Komma.ndant

-genoraal, dr. J. F. J. van Rcusburg, die volge

n-dc vcrklaring 11itgereik :

,Die Rcgering het afgekondig dat hy die

grootskaals~ bewapening en opleiding van

kleur-linge eu naturelle voorberei.

,l\1aar die Afrikaners is ontwapen, selfs van gowere wat bulle eiendom was.

,Die grootste gevaar wat die blanke ra~ in

suideliko Afrika kan bedreig, is nie 'n aanval

van buite nio, maar wel 'n oormag van swart

militere in ons eie vaderland, tussen wie ons

en ons kinders en kindskinders ook ni die oorlog

Verband

Die volgende verklaring oor die O.B. so hou

-ding toenoor H.N.P.-kandidate in die aanst

aan-de tussenverkiesings is deuz· die Kommandant

-generaal ui tgereik :

,Sommige onverstandige en ook sommige kwaadwillige persona probeor voorgeo dat die

Ossewabr:tndwag dour sy bonding insak~

tussen-\·erkiesings op Riversdal en Vryburg daarop uit

is om die H.N.P. teen alle koste 'n nederlaag to

-bosorg. Dit is absoluut onwaar.

,Die bonding van die O.B. is meermale en

duidelik uiteengesit, nl. dat hy steun sal gee aan

enige Repui:J!Hteinse kandidaat

wat

nie vyandig•

gesind is teenoor die O.B. nie. As die H.N.P.

op Ossewabrandwag-steun wil reken by die ver

-kiesings, hoof buile net 'n k::mdidaat te benoem

wat tot dusver nie deelgene-em het nan die gif

-brakery wat sommige beroepspolitioi teenoor ons

getoon hot. Ds.ar is geen gevanr dat die Party

verswak word dour ordentlike kandidato te stel nie. Inteendeel, die nominasie le uitsluitlik in

die hande van die Party en ons wil aanneem dat

daar genoeg goeie Nasionaliste in 'n kiesafdeling

is wat die Party waardiglik kan verteenwoordig

en wat tegelykertyd die Afrikaners wat in· die O.B. is nog nie belaster en swartgesmecr hot nie.

moet leof. Geen andcr goskilpunt sny so dicp

in die lowensbela.ngG van bla.nk Suid-Afrika nic. ,Hierdio grootskaalse bewapcning van

ll!e-blankcs is verraad teenoor die blanke ras en die Ossewabrandwag sal dit tot die einde toe beveg.

· ,.As hierdie volksgevaarliko optrede moet

voorLga:w, is die gevolge onbcrekenbaar. Die

Ossewabrandwag het tot dusver die aktiwistiese

clemente onder .Afrikaners dour sy Ieiding binne ordeliko perko gehou, maar hy kan nie waarborg

cbt Afrikaners hierdie govaar goedsmoed;; sal laat voortgroei nie.

Die Afrikanerdom sal protesteer met elke

middel tot sy beskikking totdat bierdie misda·

dige roekeloosheid van dio baan af .is."

Met

,Elenoem 'n kandidaat wat veldm. Smuts wil

beveg en nie die O.B. nie. Of moet sy hoofkwa~

lifikasie wees dat by anLi-O.B. is? Dan kan hu1le die naaste waarbeidsridder benoem.

,Vcrwag die politici regtig dat bulle juis die kandidaat moet vat, desnoods uit 'n ander kies-afdeling, w:lt hu11e mede-Afrikaner in die O

sse-wabrandwag clag-in, clag-uit geskop het on Ja.t

die medc-.Afrikaners nou so 'n man se skoene moet kom lek?

,As die partyleiers opsetlik 'n bitter vyand van die Ossewabrandwag gaan benoom, dan ka.n

ons-met reg aanneem dat bulle hoegenaamd nie

die Party so bclange dien nie, maar wei die kandidaat se bela.nge. Dit is 'n boetie-boetle

spol, nic Afrikaner-belange Jiie."

Kersie-Bnmdewyn 5/ ... 4/"5 2l:!/o Anys-Brandewyu !V- ~/3 231· Gemmer-Brandewyn

r:s;

.

4 /3

&3/-Lemoen .. Brandewyn

5/-

4/S 23/

-Pepermen.t-Likenr-

5/-

<l,/5

23/-Van

d

e

r

Hum 5/ ..

4/5

23/·

J I<:N 'EW ER-l,i K EI.HU1:

Lemoan-

J

srtelNer 6/·

5/-Suurlemoen-

J

enewer 6/-

5;-Word 'lerlt.oop tn 12-botte!-kJsates ot 5·;>;~li1Dgi'UatJ!e6

ut groter. U lttssle van 12 groot bottele ke.n entge geurJ

JenC\\-·er, L!ll:eur, Vermautb en Hane· Wyn, Branctcwyn,

l!:rM.l bcvat. Voeg 4j- by vtr ll:lsa!e en bottcls, en lOj -v1r vaatjlc (lnd!en nte aoders ooreengekom met bcatuur)

wat vcrgocd saJ word by terugsendlng. Tcr-rilo: K.M.B .•

~;>I ill! tre!ngcld na aylyne of K. B. A., plllil tre!nl<aromtrlu!a. 1/.0.G., Oudtshoorn.

SCHOEMANNELLODDRANK

VIR KWALI'l'EIT EN

TEVREDEN-HEID DIE GOEDKOOPSTE

N

a

tuur

genes

ing

A

frikaner

s

!

Lees,

Beslu

it,

Oor'>

\

riD

!

Die boogtJte kroon w!!Jg op u tn die Nu?:e

WOre!d Orde, !nd!en u ons die kans wll gee om u Gesond en Pcrtck van Liggaamabou tc maak. ODB Korrespondensiekursllllse in Gcaondhe!d en Llggaamsbou is ongeewenaard, bale goedkoop

en docltrc!fend. Ons genccsmetodcs is onfellbaar, gecn gcval te bopeloos. Dee! ons u moefl!khed_e

mee, ons kan u help, geen probleem te groot.

Bpes!ale genccsmelodes vir en!ge kwaal

!nalul-tende Su!kcrs!ekte. Besonderhede gratl.6 Vll;U!

Ras0rwe-fond~

£90,000

I

Die

lnstib.nut

Vir

I

V

olksgesondheicdi

t 1-loofbntoor:

I

~

~·

_s

BEGRAFNISSE

_

t

_

.

J

_

o_

h

_n-

st

-

r

a_a_

.

t

K

_

6

ISTE.

_

5_,

-

B

LO

KRANS

EMFO NTE IN

E, GRAFSTENE:

II

L - P_o_s_b_u_s_3_'J_., _ _ _

A_'-_E_x

_

A

_N

_o_A_I_A_,_K

_

._

~>_.

_

_~

I

(6)

sr:;s

DIE IOPERSBOND

BEPERK

GROOTHANDJELA

ARS

£250,000

KAPITAA

L

Anngesien die eerste £100,000 aan aanclelekapitaal waannce clio l\Iaat.skappy oo r-spronklik gestig is, reeds vollcdig opgcncem is, hut die :\Iaatsknppy besluit op 'n vordero uitgifte van 30,000 ,B'-aandcle vun £;; elk, waannce die kapiiaal uou op 'n Lcwart-miljoen pond to sLaan kom.

A

an

die

pu

b

li

ek

word

dus

a

n

d

erma

a

l die

g-eleent

h

e

i

d vi

r '

n gesonde

en

win

sge

w

ende

geldbe

leg

g-ing

aangebied.

A

anduidings

is

r

eeds

daar

da~

oo

k

hierdi

e

nuwe

uitgifte binne

enkele

maande

voiledig

o

p

geneem

sal

wo

rd

.

DIE GEWELDI

GE

GROEI

v

an

di

e

Kope

r

.sbond Beperlc word

bewys

deur di

e

volgende

BELAN

GW

EKKE

NDE

FEITE:

BESIGHEID

BEGIN SE

P

TEMBER 1940

KAPITAAL

£8,000

JUNIE

1941:

Verklaar diwid

e

nd

van

1 2%

op

opbetaald

e

aa

nd

e

l

e

.

I

ngeskrewe kapi

ta

a

l

staa

n

op

.£36,860

DESEMBER

194 1:

Verldaar tuss

e

nt

ydse

cliw

id

en

d

van

6 %

op

a

f

gelope

h

a

l

f

j

aar.

Inge

s

k

rewe

l(apita

al

£100,

00

0 FEBRUARIE

1

942 J{

ap

if

aal v

e

rhoog

na. £

250,000

Besighede wnt by Die -Kopcrsbond, Bcpcrk koop: Desember 1~·10, 200; Junie

194], 650 ; Dcsem ber 19<11, 850.

Dlnnke wcrkncmcrs in diens van Die Kopersbond, lleperk: Junie 1940, drie;

Desemllcr 19-10, 15; Junic 1941, 40; Desember l9tJ I, 46; Janunrio 1942, 107.

Aandeelhoners van Die Kopersbond, l3cpcrk: .J nnic 1940, 3-13; Dcscmber 19-JO,

.

-

-616; Junic 191l, 735; Dcscmber 19,11, 1,119.

BATES VAN DIE

K

O

PER§BOND, BPI(.:

Junie

1940,

£8,000;

Desernbe

r

194·0, £20,000; Jun

ie

1941, £110,000;

Desember

194·1

,

£170,000.

D

OE

N

ONMIDDELLIK

AA

NS

OEK

V

I

n AANDELE

.

25 %

betaal

-baar

b

y

aansoek en

'

n

ver

dere 25

%

bin

ne

dri

e

maand

e n

a

toekenning

.

Die

Dir

ek

s

i

e

i

s

n

ie

tans

va

n

p

l

an

om

die o

o

rbl

ywende

5

0 % va

n die

ingesl

<

rewe

kapi

taa

l

op

te

r

oe

p

nie.

BY

VOL OP

BE

TA

ALDE

AANDELE

word

tans

'n

1·

e

n

te van

6 %

betaal

o

p

die onopgeroept

e

gedeelte.

A.ansoeke

a<tn:

SEKUETARIS

P

oshu

s 8363

_JOHANNESBU

_RG

PORTE;RV

D

LlL

.

E

ROLLER

MEULE

Eienaar: J. A. du Toit.

Foon

62 Poshus

53'

HEHLBRON

OM

te weet dit is die ple!t waat· u kan _

I<Oop na

u

smaalt en sover u beurs

dit toclaat

V

a.rs

en Suiwe

r

Ko

r

ingmeel

Altyd t>p

Ha

nde.

Ge

maal

van die

Best-e K01·ing·

in

die

W~stelike

P1·ovi

ns

ie

.

BETEl<!:~ one~ndi~ veer vir

u, w

aar

u

met vrlendeill\l"!e:d bedien word in u

I I _

niE'ioDERNEWI

NKEL

I

.

Eet·like Behandeling Gewaa!'borg.

I ·

- - - -

- - -

--

-

--·

PORTERV

IL

LE~

1

~~.

,,

~?..~.

~

se

G~!,

~~~S

MIDDELDURG, Tv!. GROBLERSDAL, Tv!.

l

Eicnaar : D. D. DE KOCK

r::;::;; = cr

=

=::; c CJ = ='=' c::ro cr o ... D•,...o-.-:r>~

G. A. FIC

HARDT, lEPK

.

lll

l."oon ~00 JIIASJJ:NERIE, "!.'S:l.'ERW.Utl!: EN PRODUKTE 1-HNDELA.'\..RS

!

.

BLOEMF~~~~

:

:~

:J

Aaente vh· Pontiac en G.r.&. Vragmotors

Moot nic dat u motor vir u moedeloos maak nie · - Laat ons dit vir u

nplinternuut maak.

V.?>I.K. A\NBlEVEEL.

- - - -

--

-

----

---

-

-DIE O.B.,

vVO£~SDAG,

1 APRIL

19:12.

,DIE STEM VAN JAKOB EN

DIE

HAND VAN ESAU"

Onder die opsln·if ,Die Stem van Jakob en clio

Jinnd van Es~u," hot dr. J. F. J. van Rensburg clio volgende , verhaaltjio sonder woordelikse kommentaar" aan Die Vaderland meegedcel.

(Lot op die gedeeltes in swart.) Die eerste ge -dec.Jte is bcrig op 23 Maart en die tweede op 18

Maart:

Die Vaderland, Vrydag, 13 Maart 1942: Ver-gaue·ring van ndv. Eric Louw, L.V., en genl. J. C. G. Kemp, L.V., in die Brakpnnse stadsnal:

,Adv. Eric Louw hot hierna weer sy aanvnl op

clio 0 B., die Afrikanerparty en die Nuwe-Or de-grocp voortgcsit. Hy het dr. Van RensbL!rg en adv. Pirow daarvan bcskuidig dat hulle probee•·

het om verwarring te skep sodat hulle daaruit

persconlike voordeel kan haal. Persoonlike

ambi-sie hot by hulle swaarder geweeg as die bolange

\·an die Afrikanerdom, hot hy verklaar.

Adv. Eric Louw, L.V., hot op 'n vergadoring wat hy op Eppingtuindorp toegespreek het, eli&

volgende boodskap van Johannes van der 'Valt

voo1·gelecs, soos vervat in Die Volksblatl, Woen s-dag, 18 l\Iaart. ,Die beecligde verklaring wat

dr. Malan in die Volksraad voorgelees het, het

ek uit eie beweging gemaak en ek is deur nie·

mand beinvloed soos beweer word. Ek is diep bekommord oor die verdeling onder my men

se-en oor die verwarring wat gesltep word deur

mcnso soos dr. Van Rensburg en ande~;: O.B.-leicrs. Ek wil my volk ernstig waarsku om huile nio to Jaat ve•rlei deur persona wat vir hul eie

voordeel ons mensa nou verdeel nie."

VRYH

EIDSVIERING

D

E

UR

ERNS

GEKENMERK

Soldate

Neem

Ook

Dee

l

Uit aile dele van clio Janel hot ons berigte on!r vang van die fe~svierings op Vryheidsdag. As

gc,·olg van die beperking op papien erbruik kan

ons ongelukkig nie plaasruimte vir die publikasie

claarvan afstaan nie. Uit al die berigte straal duidolik dour die erns waarmee die Afl'ikan

er-dom daardie cla.g sy tnak aanvaar hot om clio

vryheid te hP-rower. Dit was dan ook geen vreugdcvolle feesviering nie, maar 'n pl igsnnn·· vnarding wat geinspireer is dour die grootso

oorwinning wat ons voorouers oor dieselfdo

vyancl en tot 'n groot mate in dieselfcle omstan

-dighede sestig jaar gelede behaal het.

Van een berig moet egter melding gcmaak

word. Dit is van die viering op Fauresmith,

O.V.S., waar o.a. ook verskeie soldate van clio

kamp op Jagersfontein teenwoordig was.

Hoe-wei hulle nie saam in gelid aangetree het nie,

het hulle hartlik saamgesing en goeie onderstcu

-ning gegee aan die Jage:rsfontcinse kommando

wat op die tcrrein verversings verkoop hot.

Uit hierdie voorval blyk nogmaals dat die O.B. nio onderslceid kan maak tussen Afrikaners wat die uniform dra en gewone burgers nie. Ook

in die soldate-geledere word van ons beste onder-stcuners aangetref.

S. J

.

l(RYN

AUW

Algemene Handelaar en Produkte Koper.

~

Spesialis in Dames Tabberds en

Manspakke

@

Mans en Dames Sk.oene

Et)

Kruideniersware teen die billikste

pryse ®

Bestellings word opgeneem en

orunid-dellik 'by u huis afgelewer

®

H/v. NUWE- en GARCiASYRAAT,

Foon 68 - Posbus 54

BEAUFORT-WE§

(7)

DIE O.B., WOENSDAG,

1 APRIL

1_942.

SEWE

Die

Getluroz:de die afgclopc wekc was tlit nO!,;maals

in die Yerro Oostc waar die oorlog 'n vcrbl

uf-feude l"erloop gcnocm het. Java, moL 'u bc,·ol

-king 'an byna so groot as die Yan Drittanjc, on

dio ouclstc asook die rykste Ncdcrlandse bcsiLting

in clio Y orro Oostc, is vandag, volgcns J ap::wcso

borigte, nie mcer in Hollandse hande nio. DiC>

Japause sukscsse in J:wa sowe! as op ando;)r

l\""odcrlalldse oilandc ~kyn ann to dui dat tlie

redding van die Oos-l ndiose koloniale ryk op die

oomblik nie waarskynlik lyk nie. Ook vir die 1'0rderc vbrloop van die oorlog in die Vorre

Oosto mag die JapanEe besit van hiordic stratc.:

-gies-bclangriko cilandcryk, met sy allerw:u:

mlc-volste hulpbl·onne, van die grootste betckcois

wees.

~~:~.~:,''""'"

'""'"""'''"" .. , , , J[, .. , ,..

~,_.

_ _ _

S

_·_

A-

-

S

-

.B

---

A

· N K

clio :\Jaginol-line en Singapocr, waaraan sovccl

l

Voorsien in 'o nc•r:dsaaklike bchoefta ...•

RANGOON

Nie ,,Jleen Java nie maar ook die Engclso ltangoon, die uitgangspunt van die belangrike

Birma-pad wat die Chinese Tsjoengking met die

Anglo-AmeTikaansc bondgeuote vcrbind, hct ge

-dnrende clio afgelopc woke in J apanse han de

geval. Ook hierdio Japanse sukses kan \"ir clio

1·erdere Yerloop Yan die om·log van die grooLste

betekenis wees. Reeds \·anclag sal dit moeilik

onLken kan word dat Japan, wat intusson ook

landings in Nu Gninec gemaak bot, voor die poortc van Anstmlio en Indie staan en dat die

Opkumendc Son reeds oor die rand van clio

In-diose Oseaan sigbaar is.

Elko dcnkcncle mens sal hom ,·antlag scl;cr

afna hoe dit moonL!ik is dat die Jap:wners

binne dric- maando hiordie verbasendo l"erowe

-r·ings Icon maak. \Vas die anglo-Amcrikaanse

propaganda werklik so slog ingelig too hy die

v;orelcl probcer oc;rLu.ig het dat Japan binnc

cnkcle maande van oorlogvooring vc·rplcLtcr son

woes? Of was dit maar net bluf en

grootprute-righcid wat horinncr aan die bang scun wat ge-fluit het toe hy in die nag by die kcrkhof I"Crby

lllOCS s\.ap?

VIR 'N IDEE

Jn die Dritse Hoiir Huis hct lord WinsLer

onlangs die volgende I"Crklaar: Hierdie oorlog

hct ons geleer dut, mcusC' vir 'u idee sal I'Cg.

Die Duilsers, Japanncrs en Russo l'eg soo:;

bc-roopsmeiiSC (professionals) ; die Italiano en ons

soos amaLenrs (Cape 'l'imes, 27/2/ 1!)~2). J>eur

illlplikasio wil dit byna skyn a:.of hicnlic lord

,·an mcning is dat die Engclse nic vir 'n idee ,·cg

nio maar Llio Dnitsors, Japauners en Rus,c wei.

Daar is seker min J3riLLu wat hiermcc akkoorcl

sal gaan, want vornecm ons dan nic dnngliks

uit gcsaghcbbcncJc kringe dat die Engelso vir

dcmokrasie, bcska wing t'n ch ristendorn, Yi r

'"ry-hciu, Yeilighcid en vikloric vir hulsPif cu a11dcr

1·eg nio~ Is him·dic dan nie ,idee:;'' waan·oor

clke Brit bereid sat wecs om te l'eg en dc~noods

to slerf nie? Nee, die Bngclse lord hct hier

waarlik die bal misgeslaan.

Al\IAT.l.!:URS?

''-'a~ lord \Vinster so stelling in sako

amatcu-rist.iese en profcssionalistiesc oorlogsvooring

bo-tref, kan tog moeilik aangenecm 1..-ord dat danr

baio llriLLe js wat meL hom akkoord sal gaan.

Hoe kan Drittanje dan so dwaas woes om sy

~oldalo wal amateurs is in die slag tc stuur teev

sol date wat cleskundigcs is? Ons vcrnccm Lrou

-ens ook byna daagliks van die Hrit.sc soldaah

wat man teen man betcr is as die vyand. 8Iegs

nog enkele dao gclcdc heL ons uit die moml van

die bo1·ch·oerende Australicsc goneraal Dennett

,·ernccm dat een Australier mans gcnocg is 1·ir

i.ien Japanners. Xcc, lord "'instor hcL ook hicr

die bal misgeslaan.

:\Iaar waarom dan al die nederlac wnt die

Gealliee·rdes sedert September 1930 in die sak

moes stock? As hicrdio oorlog eon lling bcwys

heL dan is dit dat die militere Ieiding, vera! van die Geallieerdes, oudernemings aangcrlu rf het

1ntan·oor hy nie opgcwasse was nie,

ondernc-mings "·at clio stempel vau dileUantisme ura.

Hoe kan 'n mens die oorlogs,·erklaring ,·an

l<'rankryk moL sy j[aginot-,·erdecliging andor~

bcstcmpel as die huidige regtcrliko ondersoek to

Hiom herhaaldelik op die chaotiese toestond van

geld en. tyd bt'~tec is, anclcrs as mililer ondcs-

I

kundig, as wiL olifanle bcskryf word? Dra die 1

!

nederlaag nm Pearl Harbour dil" k<'nmcrk Yan Amerikaanse mil it ere dcshundigheid ( Rus die ₁

l

~edcrlnnd~c oorlog"·erklarin~ wen .Japan op

i

dt'sku:1dige ];ennis van Tokio so milit(•rc potcn-

I

sialitcitc en uic Anglo Ar.1crikaansc

hn]p,·crtc-ning aan cl:l\·a? Of het dio militcro ,dcsk

undi-gcs" Yan hierdie nnsie die swarc ncdcl'iae 1·ooruit

gesien in die ,deslmndige" \·en1·ngling dat die

uit.cindelike oor\i'inning op hierdic ncclerlae sal

volg?

Dit kan l"andag sonder t~;·yfel aangcncem

word, dat baic yan die nasies wat scden Septe

m-ber 1939 aan hierdie o01·log declgeuccn• hct,

anders sou gchandel hot as hullc mitittn·-d

eskuu-dig botcr ingclig was. Sou clio Frankryk Vltn

September HI3D hom in die om·tog hc-geef het as hy kcnni~ gcdra hot. ntn die gebcurLcnisse

Yan 1940 ~

Oorwinning en neclerlaag in oodog ,,-:Jrd cgtor

ook dour antler f:J.Idort' as clcskundighcitl o.n

I'

•

ama.tcurismo bcpaal.

JAW

II

13/3/1942.

· -1:\HianCe

1 I

LENiNGS vir die gesalaricc!'dc man

ver-kl'ygbaa!' dr enige regml.ILige doe! teen

uiters billikc termc.

LEEF OJ' 'N KONTANTDASJS EN Bl.Y

0 EIE .BAA:::l.

Duisende maak gcbruik vao SASBAN I{

fu~ilitcite om hulle vao die el;un<>miegll

juk te bevry.

§A§ BANK

i9 'n kind van die Volk en dicn die Volk.

Raad

p

l

eeg

Sas

brmlc.

PAAP.L:

Perel-Boedelgebou,

f!o~fstraat 327, Posbuo 200.

KAAPS7AD:

P:-,rlementstraat 32, Posbus 2387.

WORCESTF-~:

Leadergebou, Hoogstraat ·i, Posbu11 57.

1 , - - - -

.

iI

I

EGTE

~?KMIS

~rlvaat g,jotol.

DIE

AFRIKANER SE TUISTE

alle mode•ne geriewe

H

i.

Hike

Termc

Eienar

es:

Mev. P. J. RETIEF,

:F'oon

2-3833

Ons Oatmoet aile 1'a:ine.

[(aapsi

a

d

.

DAG

BREER

vir dis

AFJUKANEHS

STABILI§

Die Nuwo Suiwer Afrikaansc :\faat.skappy

hied sy dicn~lo aan in '""rband met

® Koop en verl;;oop van a/ u eiendomme

e

Geldbelegging - Besigheidsadvics

® Advertcnsics en Drukwerk

0 Versekering ( Lewens, Brand,

Motor, Ongeval!e, ens.)

S

TABILIS

-

AGENTSKAPPE

EN

BELEGGINGS

-

1\iAA TSKAPPY

Ons is Agentc vir:

HELPMEKAAR KDLLEGE

JO!-IANNESBURC.

Clok l"il' Bou-maatslcappye Pn eli<>

,·crna:tlllSl u As~u ran~iClll:tH tskaJ,L•YP! Ons ondcmcem Afslaersllcl"k v:111