Herexamen Economie 2

Page 1 of 6 MINISTERIE VAN ONDERWIJS,

WETENSCHAP & CULTUUR

UNIFORM HEREXAMEN VWO 2015 tevens 2e ZITTING STAATSEXAMEN 2015

VAK : ECONOMIE II

DATUM : WOENSDAG 28 JULI 2015 TIJD : 7.45 – 10.45 UUR

Aantal opgaven bij dit vak : 5(vijf).

Aantal pagina’s : 6 inclusief 1 bijlage

Controleer zorgvuldig of alle pagina’s in de goede volgorde aanwezig zijn. Neem in geval van een afwijking onmiddellijk contact op met een surveillant.

Hulpmiddelen: - Logaritmen- en Intresttafels; - niet programmeerbare calculator.

Bedrijfsadministratie 45 punten

Opgave 1 Fabrieksboekhouding 15 punten

Een industriële onderneming administreert de rekening “300 Voorraad grondstoffen” tegen een vaste verrekenprijs.

Deze vaste verrekenprijs bestaat uit:

 een verwachte gemiddelde inkoopprijs van SRD 6,60;

 een opslag van 5% van de vaste verrekenprijs ter dekking van de kosten afdeling inkoop;

 een opslag van 7% van de vaste verrekenprijs ter dekking van de kosten afdeling magazijn. De standaard fabricagekostprijs per product is als volgt samengesteld:

 directe grondstofkosten 3 kg;

 directe loonkosten 1,5 arbeidsuur á SRD 45,- per uur;

 toeslag indirecte fabricagekosten 2 machine-uur á SRD 25,- per uur.

A. Bereken de fabricagekostprijs per product. 2½ pnt.

Dekking van de indirecte verkoopkosten is 5%

De winstopslag per product is 15% van de verkoopprijs.

B. Bereken de verkoopprijs per product. 1 pnt.

De vaste verrekenprijs en de dekkingen worden geboekt bij de ontvangst van de grondstoffen. De directe kosten passeren rubriek 4.

C. Journaliseer de onderstaande dagboekgegevens over de maand juni 2015.

Maak daarbij uitsluitend gebruik van de gegeven rekeningnummers en rekeningnamen ( zie bijlage I op bladzijde 6 ). 11½ pnt.

1. Inkoopboek

Ontvangen facturen voor 4.750 kg grondstof á SRD 6,60 per kg; korting 5%; omzetbelasting 12%.

2. Grondstoffen-ontvangstenboek

Page 2 of 6 3. Loonbetaalstaat Brutolonen SRD 45.000,- Ingehouden: Loonbelasting en A.O.V. SRD 9.000,- Sociale lasten SRD 2.500,- SRD 11.500,- Per bank betaald SRD 33.500,-

4. Grondstoffen-afgifteboek

Ten behoeve van de fabricage afgegeven 4.250 kg grondstof. 5. Loonverdeelstaat

Directe lonen SRD 30.000,- Indirecte lonen SRD 15.000,-

De opslag voor het werkgeversaandeel in de werknemersverzekering bedraagt 35%

6. Kostenverdeelstaat

Kosten afdeling inkoop SRD 1.100,- Kosten afdeling magazijn SRD 1.500,- Kosten afdeling algemeen beheer SRD 750,- Kosten afdeling fabricage SRD 19.000,- Kosten afdeling verkoop SRD 6.700,-

7. Doorbelasting door afdeling algemeen beheer Kosten afdeling inkoop 15%

Kosten afdeling magazijn 20% Kosten afdeling fabricage 30% Kosten afdeling verkoop 35%

8. Opslagenregister

a. Opslag indirecte fabricagekosten 710 machine-uren.

b. Opslag indirecte verkoopkosten.

9. Register gereedgekomen product

Gereedgekomen en in het magazijn opgenomen 975 stuks product.

10. Verkoopboek

Verkocht en afgeleverd 850 stuks product; rabat 3%; omzetbelasting 12%.

11. Diverse-postenboek

1. het overboeken van het resultaat op de indirecte kosten; 2. het overboeken van het verkoopresultaat.

Opgave 2 Kostprijscalculatie 15 punten

Voor het vervaardigen van product ET heeft onderneming VWO-ZES voor het jaar 2014 de volgende voorcalculatorische gegevens verzameld:

Kostensoort Voorcalculatie

Directe grondstofkosten 6 kg á SRD 4,-

Directe loonkosten 0,6 uur á SRD 25,- per uur Directe kosten

Indir. fabricagekosten 25% van grondstofkosten Fabricagekosten

Verkoopkosten 10%

Page 3 of 6

De nacalculatie bij een order van 2.500 producten bevatten de volgende kosten:

 voor directe grondstoffen is in totaal SRD 60.280,- betaald bij een prijs van SRD 5,50 per kg;

 directe lonen SRD 40.000,-; de begrote prijs per uur is 128% van de voorgecalculeerde prijs per uur.

1. Stel voor onderneming VWO-ZES naar aanleiding van de ontvangen order samen: a. de voorcalculatie en bereken de voorgecalculeerde verkoopprijs. 8 pnt. b. de nacalculatie en bereken de werkelijke winst. 4 pnt.

2. Bereken:

a. Het prijsverschil op grondstoffen en lonen. 1½ pnt. b. Het efficiencyverschil op grondstoffen en lonen. 1½ pnt.

Opgave 3 Voorzieningen 15 punten

Op de gedeeltelijke saldibalans per 31 december 2014 van onderneming “High Score” komen de volgende rekeningen voor:

Rek.nr. Rekeningnaam Saldibalans

Debet Credit

100 Kas SRD 12.390,-

120 Giro SRD 25.800,-

130 Debiteuren SRD 18.100,- 131 Dubieuze debiteuren SRD 9.650,- 135 Afschrijving dubieuze debiteuren SRD 7.400,-

140 Crediteuren SRD 28.400,-

190 Vooruitbetaalde bedragen SRD 4.725,-

192 Nog te betalen bedragen SRD 6.190,- 220 Garantievoorziening SRD 5.900,- 225 Voorziening onderhoud SRD 17.550,- 230 Voorziening debiteuren SRD 18.830,- 430 Afschrijvingskosten debiteuren SRD 12.690,- 440 Onderhoudskosten SRD 36.800,- 450 Verkoopkosten SRD 9.730,- 499 Overboekingsrekening SRD 289.430,- 800 Kostprijs v/d verkopen SRD 345.000,- 810 Directe verkoopkosten SRD 9.730,- 840 Opbrengst v/d verkopen SRD 540.050,-

Nadat de saldibalans per 31 december 2014 is samengesteld blijkt, dat nog rekening moet worden gehouden met onderstaande gegevens:

130 De vordering op J. Bena ad SRD 1.900,- is ten onrechte als geheel oninbaar afgeboekt. Van de overige vorderingen is 5% dubieus.

131 Niet geboekt de volledige afrekening met S. Moesman onze vordering ad SRD 2.750,-; hiervan SRD 800,- aan verkochte goederen teruggenomen en SRD 950,- in contanten ontvangen. De rest is hem kwijt gescholden.

135 De ontvangst per giro van T. Saatijah ad SRD 5.500,- is geboekt voor SRD 5.000,-. De overige dubieuze vorderingen worden getaxeerd op 80%.

Page 4 of 6

140 Van een ontvangen factuur van M. Set Kong ad SRD 350,- voor verrichte reparaties ten behoeve van onze klanten is gejournaliseerd:

450 Verkoopkosten SRD 530,-

192 Aan Nog te betalen bedragen SRD 530,-

190 Nog niet geboekt de betaling per giro van een voorschot ad SRD 2.000,- voor het wassen en schilderen van het gebouw.

450 Deze kosten zijn reeds overgeboekt naar rubriek 8.

Gevraagd:

1. De voorafgaande journaalposten naar aanleiding van het bovenstaande; 10½ pnt.

2. De bedragen waarmee de rekeningen zullen voorkomen op de Balans per 31 december 2014

en de Resultatenrekening over 2014. 4½ pnt.

Financiële rekenkunde 45 punten

Opgave 4 Renten 20 punten

A. 2½ pnt.

De Heer Chan heeft op 1 januari 2005 een lening groot SRD 450.000,- opgenomen, die hij terug zal betalen middels drie gelijke bedragen, vervallende op 1 januari 2009, 1 januari 2012 en 1 januari 2016.

Bereken de grootte van deze bedragen, indien het rentepercentage 10% S.I. per jaar is.

B. 11½ pnt.

Zijn vriend Paul heeft op 1 januari 2000, 1 januari 2002 en op 1 januari 2003 steeds een bepaald bedrag uitgezet op basis van 8% S.I. per jaar, die zich verhouden als 1:2:3.

Op 1 januari 2006 onttrekt hij SRD 120.000,- van zijn tegoed, waardoor zijn tegoed op 1 januari 2007 SRD 495.300,- bedraagt.

1. Bereken de grootte van de stortingen voor Paul op die data. (Uitwerken met behulp van de eindwaarde)

Vanaf 1 januari 2007 wordt een ander rentepercentage gehanteerd waardoor zijn tegoed tot 1 januari 2010 is aangegroeid met SRD 163.950,-

2. Bereken het rentepercentage per jaar geldende vanaf 2007.

C. 6 pnt.

Paul besluit tot omzetting van de stortingen berekend onder punt B in een rente met gelijke

kwartaaltermijnen, waarvan de 1ste vervalt op 31 december 2002 en de laatste op 31 december 2007. Rentepercentage 2½% S.I.per kwartaal.

Bereken de grootte van een kwartaaltermijn.

(Uitwerken met behulp van de contante waarde).

Opgave 5 Annuïteitenlening 25 punten

A. 11 pnt.

Van een lening die wordt terugbetaald met jaarlijks gelijkblijvende annuïteiten is gegeven dat: 1. de 1e annuïteit wordt betaald op 31 december 2005.

2. het aflossingsbestanddeel van de annuïteit per 31 december 2019 bedraagt SRD 25.927,87. 3. de schuldrest op 1 januari 2024 bedraagt SRD 634.135,85.

4. de schuldrest op 1 januari 2025 bedraagt SRD 596.039,29.

Page 5 of 6

B. 14 pnt.

Nadat de schuldenaar de annuïteit per 31 december 2027 heeft betaald komt hij met zijn schuldeiser overeen dat hij de resterende schuld zal terugbetalen middels tien gelijke termijnen,

waarvan de eerste na één jaar vervalt. Rentepercentage is 9% S.I. per jaar.

Bereken:

1. de schuldrest per 1 januari 2028; 2. de nieuwe annuïteit;

3. het aflossingsbestanddeel begrepen in de annuïteit per 31 december 2030; 4. het rentebestanddeel begrepen in de annuïteit per 31 december 2032; 5. de schuldrest op 31 december 2036.

SUCCES

Page 6 of 6

Bijlage I , behorende bij opgave 1

Rek.nr. Rekeningnaam Rek.nr. Rekeningnaam

100 Kas 600 Directe grondstofkosten

110 Bank 601 Directe loonkosten

130 Debiteuren 602 Toeslag indirecte fabricagekosten 140 Crediteuren 610 Standaard directe grondstofkosten 150 Te betalen loonbelasting en A.O.V. 611 Standaard directe loonkosten

151 Te betalen sociale lasten 612 Standaard toeslag indirecte fabricagekosten 180 Te vorderen OB 699 Overboekingsrekening

181 Te betalen OB

700 Voorraad gereed product 240 Tussenrekening lonen

800 Kostprijs van de verkopen 300 Voorraad grondstoffen 820 Toeslag indirecte verkoopkosten 310 Inkopen 830 Rabatten en kortingen

320 Prijsverschillen bij inkopen 840 Opbrengst van de verkopen 899 Overboekingsrekening 411 Indirecte lonen

499 Overboekingsrekening 900 Resultaat indirecte kosten 920 Verkoopresultaat

500 Kosten afdeling inkoop 505 Dekking afdeling inkoop 510 Kosten afdeling magazijn 515 Dekking afdeling magazijn 520 Kosten afdeling algemeen beheer 525 Dekking afdeling algemeen beheer 530 Kosten afdeling fabricage

535 Dekking afdeling fabricage 540 Kosten afdeling verkoop 545 Dekking afdeling verkoop 599 Overboekingsrekening