PDF Methotrexaat behandeling bij buitenbaarmoederlijke zwangerschap, zwangerschap met onbekende locatie (ZOL) en mola-zwangerschap

Methotrexaat behandeling

bij buitenbaarmoederlijke zwangerschap,

zwangerschap met onbekende locatie (ZOL)

en mola-zwangerschap

Pagina 2 van 8 Inleiding

Methotrexaat is een mogelijke behandeling bij een

buitenbaarmoederlijke zwangerschap, zwangerschap met

onbekende locatie of mola-zwangerschap. Om de zwangerschap te stoppen, krijgt u een injectie met methotrexaat (MTX).

MTX breekt het snelgroeiende weefsel af. MTX wordt ook gegeven bij sommige vormen van kanker en bij reuma. Na een injectie met MTX ruimt het lichaam zelf het zwangerschapsweefsel op. Een behandeling met MTX is minder ingrijpend dan een operatie. Wanneer adviseert je arts een behandeling met MTX?

Buitenbaarmoederlijke zwangerschap:

Bij een zwangerschap buiten de baarmoeder groeit de zwangerschap niet op de juiste plek. De zwangerschap kan bijvoorbeeld groeien in een eileider, in de eierstok of los in de buikholte. Uit deze zwangerschap kan geen baby geboren worden. Deze zwangerschap kan zelfs gevaarlijk zijn voor de vrouw.

Zwangerschap onbekende locatie (ZOL):

Bij een zwangerschap met onbekende locatie ziet de arts met de echo geen zwangerschap in of buiten de baarmoeder. Meestal is het te klein om met de echo te kunnen zien. Wel maakt deze

zwangerschap het zwangerschapshormoon HCG. Als dit

zwangerschapshormoon in het bloed niet voldoende daalt, zal de arts een behandeling met MTX adviseren.

Mola-zwangerschap:

Een mola-zwangerschap is een bijzondere vorm van een niet goed aangelegde zwangerschap in de baarmoeder. Het is een

goedaardige zeldzame ziekte die wordt veroorzaakt door een abnormale ontwikkeling van de placenta.

Pagina 3 van 8 Behandeling met methotrexaat

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Welke behandeling u krijgt, hangt af van de hoogte van het zwangerschapshormoon HCG in uw bloed. Uw arts bespreekt met u welke behandeling het beste voor u is. Dit kan zijn:

 1 keer een injectie met MTX;

 een meerdaagse kuur van 4 injecties om de dag in combinatie met folinezuur.

Van de 10 de vrouwen werkt bij 8 tot 9 een behandeling met MTX goed. Een operatie is dan niet nodig. Bij een mola-zwangerschap is soms een nabehandeling met methotrexaat nodig na een operatie. Voorbereiding thuis

Voor deze behandeling is thuis geen speciale voorbereiding nodig. Wat neemt u mee?

 Een geldig identiteitsbewijs.

 Actueel medicatieoverzicht, op te vragen bij uw apotheek.

 Medicijnen in originele verpakking. Waar meldt u zich?

Meld u aan bij de aanmeldzuil in de centrale hal van het ziekenhuis. Om u aan te melden, gebruikt u een geldig identiteitsbewijs

(paspoort, rijbewijs of identiteitskaart). De behandeling vind plaats op de afdeling oncologie.

De behandeling

U krijgt op de afdeling een injectie met methotrexaat in de bilspier. De verpleegkundige op de afdeling oncologie geeft deze injectie. De verpleegkundigen op de afdeling oncologie zijn opgeleid om deze injectie te mogen geven. Na 1 uur observatie kunt u weer naar huis. Een meerdaagse kuur duurt een week en bestaat uit 4 injecties. Alleen een meerdaagse kuur wordt gecombineerd met folinezuur. U krijgt een recept mee voor tabletten folinezuur. Folinezuur

vermindert de bijwerkingen van methotrexaat en is goed voor het herstel van uw lichaam.

Pagina 4 van 8

Het zorgt ervoor dat gezonde cellen minder beschadigd raken door methotrexaat. Het is belangrijk dat u de tabletten folinezuur op de juiste tijd inneemt. 24 uur na elke injectie met methotrexaat, neemt u een ½ tablet folinezuur à 15 mg = 7.5 mg. Het schema ziet er dan als volgt uit:

Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5 Dag 6 Dag 7 Dag 8 Methotrexaat X X X X ½ tablet folinezuur á 15 mg = 7,5 mg X X X X

Welke bijwerkingen kunt u verwachten?

Het gebruik van MTX kan bijwerkingen hebben. Gebruik tijdens de behandeling in elk geval geen antibiotica, alcohol en pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen. Deze medicijnen kunnen ervoor zorgen dat u meer last krijgt van de bijwerkingen van methotrexaat. Als u deze medicijnen toch nodig heeft, overleg dan eerst met uw arts. Ook kan u bloedverlies krijgen, dit is normaal.

U kunt last krijgen van de volgende bijwerkingen door het gebruik van MTX:

 Buikpijn

Dit begint vaak 6 tot 7 dagen na de start van de behandeling. Het gaat meestal binnen een paar dagen over. Neem een paracetamol tegen de ergste pijn, gebruik geen andere pijnstillers.

 Mondirritatie en/of ontsteking van het mondslijmvlies Poets minimaal 3x per dag uw tanden. Ook kunt u uw mond spoelen met een zoutwaterspoeling of een desinfecterende mondspoeling.

 Maag/darmklachten

Bij misselijkheid kunt u het beste vaker per dag een kleine maaltijd eten. Bij aanhoudende diarree na 1 week, neem dan contact op met uw arts. Probeer minimaal 2 liter per dag te drinken.

Pagina 5 van 8

 Droge/prikkelende ogen door irritatie van het oogslijmvlies

Eventueel kan uw huisarts u oogdruppels voorschrijven.

 Huidveranderingen

Onder invloed van methotrexaat kan uw huid droog en schilferig worden. Hierdoor kunt u jeukklachten krijgen. Gebruik regelmatig een ongeparfumeerde vette bodylotion om dit zo veel mogelijk tegen te gaan. Uw huid kan

gevoeliger zijn voor zonlicht dan normaal en daardoor sneller verbranden. Gebruik daarom een zonnebrandcrème met een hogere beschermingsfactor. Tijdens de behandeling raden wij zonnebaden of het gebruik van een zonnebank af.

 Invloed op menstruatie en seksualiteit

Geslachtsgemeenschap in de eerste weken wordt ontraden vanwege de kans op een inwendige bloeding. Word niet zwanger binnen 3 maanden na de behandeling. MTX is een soort chemotherapie en kan nog in de eicellen aanwezig zijn. Dat kan een nieuwe zwangerschap beschadigen. Gebruik daarom goede anticonceptie zoals een condoom of de pil. Na 3 maanden is de MTX uit het lichaam en is een nieuwe zwangerschap geen probleem.

 Moeheid en slaperigheid Dit is normaal, neem op tijd rust. Verder zijn er een aantal leefregels:

 Goed drinken

Drink minstens 1,5 liter water of thee per dag. Dit is nodig zodat u goed plast en de MTX snel uit uw lichaam verdwijnt.

 Uitscheiding

Gedurende een aantal dagen bevatten uw

uitscheidingsproducten, zoals urine, ontlasting, transpiratie en braaksel, resten MTX. Voor urine duurt dit 72 uur en voor ontlasting 7 dagen, gerekend vanaf de eerste injectie. Enkele adviezen tijdens deze periode zijn:

o Verwijder druppels urine met toiletpapier;

o Spoel de wc na gebruik altijd twee keer door met het wc-deksel dicht om spatten te voorkomen;

Pagina 6 van 8

o Verzamel thuis het afval met uitscheidingsproducten in dubbele afvalzakken en voer deze af met het normale huisvuil;

o Als uw kleding of beddengoed in aanraking komt met uw uitscheidingsproducten tijdens de risicovolle periode, doe dan het volgende:

 Draag bij het reinigen van het wasgoed wegwerphandschoenen;

 Spoel kleding eerst in de wasmachine met een koud spoelprogramma. Hierna kiest u het normale wasprogramma;

 Was het wasgoed apart van ander wasgoed;  Als het niet mogelijk is de kleding onmiddellijk

in de wasmachine te stoppen, bewaar dan het wasgoed in een goed afgesloten plastic zak;  Was na contact met het wasgoed goed uw

handen.

Aanvullende behandeling bij rhesus negatieve bloedgroep Anti D

Als u een rhesus D negatieve bloedgroep hebt, zal uw arts een injectie met Anti D adviseren. Deze injectie krijgt u op de poli gynaecologie.

Naar huis

Na 1 uur observatie na toediening van methotrexaat mag u na overleg met de verpleegkundige weer naar huis. Belangrijk is dat een familielid of vriend u thuisbrengt.

Controle en Nazorg

Na de behandeling laat u elke 1 tot 2 weken bloed prikken. Zo kan de arts zien of het zwangerschapshormoon in het bloed minder wordt. Dit blijft de arts doen tot het zwangerschapshormoon uit uw bloed is. U kunt bellen voor de uitslag. U kunt er ook voor kiezen om de uitslag via de app BeterDichtbij te ontvangen.

Pagina 7 van 8 Afspraak/ Uitslag

Controle afspraken en afspraak voor het bloed prikken verloopt via de poli gynaecologie.

Verhindering

Bent u door een dringende reden verhinderd voor de behandeling? Meld u zich dan af bij Bureau patiëntenlogistiek:

 (0523) – 27 68 06 Vragen

Neem altijd contact met ons op als u bijwerkingen heeft die u niet vertrouwt, het bloedverlies niet minder wordt of als u plotseling heel erge buikpijn krijgt. U hoeft dus niet eerst uw huisarts te bellen.

Tijdens kantooruren: poli gynaecologie  (0523) 276370

Buiten kantooruren: afdeling Vrouw/kind  (0523) 276851