Werkgroep
"MENSELIJKE FACTOREN
IN DE PREVENTIE
VAN VERKEERSONGEVALLEN"
Medical Deficiencies, Detection, Evaluation and Reporting by Harold M. Erickson and Jul ian A. Wal Ier.
No
67.
1 •Medical Deficiencies, Detection, nvaluation and Reporting by Harold M. ~rickson and Julian A.Valler.
Traffic Safety jan. 1965 No 1.
Dit artikel wordt dusdanig belangrijk geacht dat gemeend wordt dit voor het grootste gedeelte, vrij vertaald, aan de werkgroep te moeten voorleggen, .voor zover nodig geacht, voorzien van commentaar. Dit commentaar zal als zodanig worden aangegeven of tussen haakjes worden geplaatst.
De auteur begint met te stellen dat zo~el fouten aan het voertuig, als ongunT stige omstandigheden afkomstig uit de omgeving (slecht wegdek, mist" enz.) als falen van de bestuurder kan leiden tot een ongeval. Zoals bekend is zal er meestal een combinatie van deze factoren resulteren in een ongeval.
Er is veel aandacht besteed aan de wegen en het voertuig. (De werkgroep merkt hieromtrent op dat dit artikel slaat op Amerikaanse toestanden. 'nat het
voertuig betreft is er wel een enorme research in Amerika verricht en h~eft men aldaar een "safety cara geconstrueerd, doch deze wordt practisch niet verkocht. Men volstaat met het aanbrengen van enkele verbeteringen.) Het wordt echter van essentiëel belang geacht meer aandacht te schenken aan de bestuur-der on maatregelen te treffen dat alleen zij, die in staat zijn veilig te rijden, tot het wegverkeer toe te laten. De wetgevers, de administraties op verkeersgebied (hiermee wordon o;i. instanties bedoeld als bij ons het G.B.R. en zal in den vervolge gebruikt worden als er sprake is vàn Stäté Dop~rtmQnt of Motor Vehiclcs) en de artson hebben aandacht geschonkun, aan de modische tekortkomingt-'n voor zovor zij v0rband houdon_Itlt.:t rC'ilig rijden. V.::rsohiIICnde ~'ta.tcn"ho(jb'en voorzieningon g:,:t.:t:offen om te· voor~amcn dat pOrsonon met deze -. tol;ortkomingön oen' rijbewijs verstrekt wordt.
De auteur vermeldt dat in vele van de vijftig staten het aantal verkeers\vetton op het gobied van d~ze medisch gehandicapten aanzienlijk is toegenomen. Als voorboold wordt gegeven dat "thü Epilepsy Reporting Law" van 1939 het gevolg was van de omstandigh0id dat eon chauffeur e~n epilcptischo aanval achter het
stuur had. Op Velfare Island ove'rledon kort geleden neg.on personen ondat de busche.uffeur oen hartaanval kreeg achter hot stuur. Het gevolg was dat de wetgever zich ging interesseren vooi'personen mct hart-vaatziekten in verband met het verstrekken van een rivjlbewijs. Een soortgeiijk ongeval had tot g'OVolg dat in verschillonde staten oen speciaal onderzoek voor schoolbuscháuffeurs wettolijk werd ingesteld. Momenteel hebben 17 staten wetton die het rijden van personen mot speciale medische aandoeningen verbieden. In bijna alle andere staten "the vehicle code provides general authority to limit thc: privileges of people who are not capable of safe driving."
TIr bestaat C'en aanzienlijke variatie in de wetten van de ve-rschillende staten, echter berusten
.!!2.
normen ~.2.2!!. groot deel ~ ~ bepaalde meningen dan ~ nauwkeurig gecontroleerde onderzoekingen, d.w.z. enkele staten eisen aangifte van epileusie, andere staten erkennen dat diabetes, hartziekten en vodl andere toestanden bewustziJ'nsverlies kunnen veroorzaken en verlangen dat indi~n éón van deze aandoeningen godiagnostiseerd wordt, zij door de artsen gerapporteerd moeten worden, indien deze aandooning chronisch is of chronisch kan worden.De auteur noemt nog Onkele aandoeningen die iemands rijvaB.rdigh ·id kunnen aantasten, zoals mentale en neurologische aando0.ningon, ernstige orthopedische gebrokon, slechte visus on g~hoor on nog vele andero. (Ten aanzien van het gehoor moge nog opgom orkt worden dat men algem;.en van oordeel is dat ook toté1.al doven een particuliere auto mogen besturen. Er is echtElr een publica -tie bekend (1) waarin gezegd wordt 'statistically, the deaf group m~rely has a higher avC'rage count lev~l than the non-deaf but an almost identical
porcenté'--ge of subj ects who V'Tould bv classified as "negligent;' oporators). Enknle van deze afwijkingen kunnen bij een onderzoek zoals bij het afnemen
!~
67.
2.van hat rijoxamen plaatsvindt, govonden viYorden, zoals b.v. onvoldoende visus. Andern afwijkingen diGnen door de medicus vastgesteld te worden.
In 1962 constatc:erde Ross A.Mac Farland; "No reliable data hav~' been obtained
even to cstimatc roughly tho importanee of ••••• medical factors in th~
aceid:mt t01;o,1 and no eontrolled studies have yot bl:..~n c:arried out to indieate whether groups of dri vC'rs 'Ji th any partiGular disease or physical defect 9 wi th
the possiblo 8xception of alcoholism~ have' a hiEhc:r ae'cidl;;'ht rato than
othor-wise eompa~able groups ••••••• At present, therc ar~ no oxporimentally derived
cut-of points or criteria to assist tho physieian in assessing the quostion of fitness to drive.tI
Lc1ten \lij de v9.riatie in cri toria illustrerGn aan de ":retten dic' or in de ver-schillende staten ten aanzien van c;']il;Jptici bestaan, aldus de auteur. Zodra als iem~1d gequalificeerd is als epilepticus, krijgen deze personen in enkele staton nimmer een rijbG\lijs, andere sté1.t"n nl.'nh;n g:}on m2.atrE'-'gc'lnn, woer andere staten eisen vrijbliJ'vcn van een aanval gedurende ecn j-aar, andere' gedurende
twee jaar, woer andere geduronde drio jaar. Deze standaard opvatting~n zijn
gobasncrd op meningen. Een voorbvüld van zulk ,:en standaard is "The Glaser-Irons Report", vv.J.arin in hoofdlijnen ui te0ngezc:t \1ordt dat 0r eenst~1llmighc;'id
b~~ de. ~eurolog~ ber~"i~t moo~o~~rd~~ te~. aanzi~'ll van de vors~~ckking van eon
rl.Jbe'\"IJ.Js élan C"1l1.1eptl.cl.. Hot mogell.Jk Zl.Jn geg~'Vc;ns to vorkrl.Jgon waarop cen standaard opvatting gC'grond is waarmee wc hut o.llcmaal ocns kunnen zijn. In Oregon rees do vr~ag of ~an iemand met óón oog toegestaan kon wordl.~ oon
schoolbus tI) besturen. De m~1ning hioromtrent was bij de medici stork verdoold,
on sommige hielden emotionele betogen ter ondersteuning van hun ~~nin~.Men
"erd het ten slott 0 <Jens dat aan eon óónogige chaufftJur niJt hc:t leven van 50 of 60 kinderl.~ toovertrouwd kon worden, maar d~zu beslissing was weor gebasoerd op oen menin,g" zondor spcc-ifieke gegevons dio deze mening konden steunen.
Godurende do i1fgelopen twee jaar hobben tenminst~' drie gro,1p,:m studic's vl.Tricht om te bc~alen, por millioen goredon mijlon, hoe groot hot risico op c~n ongeval is indion oon bopc1aldo modische handicap bestaat. Deze groopen zijn:
1. Tho Calmfornia Stato Dopartmont of Public Health
2. Tho Oregon State Board of H)alth
3.
Tho Dopartment of H8alth SGrvice and Hospital Insuranc-o of British Columbia De eerst gonoemde studio uit Californië is ger;)ed en toont aan, dat op Gcm e.ande 10.oftijd aangepaste bc1Sis 9 porsonen oet bopaalde Chronische medische ziekten die opgogev:n zijn iJ.an hot C. B.l{. van Californië, ongeVJllr tücomaal zo v 'cl ongovall.:n hnbbon èn B.ndç,rhalf maal zov';-(ll ove'rtr Odingen bogaan dan chaufft,Urs zonder deze 2.ando...:ning n. D"'ze aanclo(,ningcn omye,tt -n ,ül()psin, hart.va""tziek- '-t~, diabctC's9 g-·.Jstnlijkc stoo:h!iss n "n alcoholism8. (Do '-'ork:'groop wijst eT op d.at over al deze aandoeningon nota's van do w!""'rkt;roc:p zijn vorscà-:.ncn). Elan sloeh te inst olling t "Yl opzichtn van <.:;"<..Yl voorgl~sGhi"",l()'on medische) 1(; efr:..'gel, loef tijd boven 60 jaa r, me:;ord(;rc.' ernst Vc1n do modischo aandor-ning, en
vooruf-g~ande ongwallsn, makl.Yl het risico voor b0paalde bestuurdors grotl.;,r. Hoo,,~';l.l
dit in zokore mato Oln sleehte groep ché1l~f'urs is, blijkt uit deze studin dat or bopaaIde medisch () en ook persoonli jke kt..-'hmCrken besta.an die t.'cn grotcT ong<1va.ls risico m,;t zic.:h mc'e br...:ngcn. Het is b( lan&'ijk dat het porc en tago penlOn0.n met bovengenoemde afvij kin gun
15
bodraaet van do g(.h~;le ~riJ'd<:nde" bevol r-ing.Do aut rur stel t ~This \"1nphasizcs the inl~rtanc'() of ph,j'sicians malcing cri tical
cv~lu~tions of p .rsons ~ith these conditions prior ~ the issuancc of a driver liconso. Th r e is little sensc in roporting pcopl o ,jho arc a limitod risk, ho,iÇ'Vor. Such a systC',m would be futil c' from thc aocid~nt prevüntion viowpoint. It would incur public rcsont u .... ,nt to the progrczm; it would bc expensive, and i t would have unfortunatc socio-economic offocts if it resulted in a substantial nun'h(.T of lieen80 denials or rovocations.
No 67.
3.
Wo cannot neglc'lct considcration. of the r elative human valu s of driving in malcing the docision 0 f how fine a scroen ,V'e n:mt to use to dotect"pociple '\-lhoso medical handicaps may be a handicap to safe driving. il
Er zijn dria "richtlijnena om gehandicapte porson\'Xl. te ontdekken. DE: eCJrste, die thans in P0nsylvania gG~olgd '~rdt? stvlt voor iedere bestuurder te
ondCT-zookûn om zodoende die personen te - 11 ontdekken, die medisch ge:.'handicapt zijn. Di t is cnn monumentale ondernQ:1ing die' ocht t.'I' ook mo,)ilijkhedun oplevert. In Californië zoudon per dag 15.000 medische onderzoGkun mO' .. t on plaatsvinden. De medici moctGn in hoge matl7; m8t hz:t syst :-om ac'coord gaa.n ~n wril mem ook maar
l-'Cn vleugjE:,' succes hr;bbrm, dan mod l.,n cr duidelijke critoria aanwezig zijn. Dr Charles L.·:Til'Dar Jr. st:crctary of health for Punsylvél!lia? d0clt mede dat sinds 1960 'oijna 2.000.000 person"n ond,:;rzocht zijn op hun rijvaardigheid door artson in Pensylvania. Hi:;rvan wc-rdGn 30.000 of 1,7% afgeViûzen. ïfil men do waarde hiervan bopal en, zo moot c.L'z\; \raàrde afgC'l\'K>g,::n vvordon togtnovor de
kos-tel;l on deze zijn zc-vr hoog. liet systeem gaat Cr van uit d<.1.t h~t aantal ongoval-l(')n goruduccerd zal wordon. GGg,;'Vons uit 0alifornit: ton~n aan dat, indion 15'fo
gehandicapte bostuurde..rs van de .7cg V,;T\<·.rijdord wordt, hot aantà.l ongevall(;n met
30%
v0T1Tlinderd q·ordt. Dit is ondoenlijk. Indien ;.1(.n meer ('ff.)Ctief systeemgevondon zou kunnen Horden dat niet all Jt}n mind.r dollars kost, maar ook min-der kost'Daro tijd VM do medici eist, zou di t z~cr \.yG'lkom zijn.
"Our oxpericnce .ti th schooluxamina tions in N.::.'v Yorlc, PGnnsyl vania and othor statcs h:1.s shown that othor typos of sc-rnening mt.:asures can ba as effoctiv0 in detecting children who noed medic .. :ü care, as a.re routine school examinations. Pnrhaps this oxpcri(:nc Ç' c-an bn of vë:lus hur,:."
Do tno,Jde richting z\,;gt dat hot volkom .. 'b nuttoloos is enig form,";el ontdokkings-syst:"'eJIl op te str::ll;;n. Do 2.rgumc.nt\:n zijng
1. .Dat zij, dio \1C'rkolijk e~n groot risico vormen zull('n, zO\ld in hun oigon
belang als dat van andc.rcn, hL:·t rijden nal ;t,:n afgl..'zh:n of nr al dan niet cm forml;cl opspoor S;)'st::·,,'m bosta.3.t.
2. Aangifte' is~ op zijn best, b8paald onvoLlcui-g.
i. Aangifte waarin do ml..'dicus b :-troklc:)11 ~vordt, ze.l do oorzaa.k zJ.Jn dat de patiënten in bûpaaldo gçvalh.n g (.11 m:..."'d.ischv hulp inro':Pln con maakt nisbruik van arts-patil)nt verhouding.
Do autour Z0gt hierva.n~
De bedriogolijkhoid van h<.-\t cvrstc argum unt is il..u,:·r ccn,: die wel heeft moeten omgc.an mot con syst.::'Üm ,;raarbij het individuc,,'l bolang bclemm~rd wordt k 'r nille van het alge..m.:on belang, dir-Jct duidelijk. Hij zal ook wet en dat or pa tiûn t0n
r-zijn die zic.:h z01f en ook anderen aan vnrdragendo risic-o , s blootst01 t, om een "short-range" voordc:cl to bchalGn, 8pL.ciaal als hc·t gèi8.t om hun oconomisch bestaan.
Het t'.T<.Jede argument is voor<Jl bck .. "l1d aan deg"TIon dio. bij gczondhoids dil.:nston hebbon moetcn w-ork(n met e.:..n inadequaat aangifte SyStL cm. HOG eoed kan non a61ngiftesyste'UTl zijn? Californië h.oft ndélr schfl.tting 40.000 pClrsoncn m()t epi-lepsie "of driving age". Het voorkomen van nicuv/e gc.'vQII:.in in dozo l" cftijds-groop, gebss..:erd op studiG'S in Californië en DngC',land b ,dr a,agt tuSSL.11. do 3500 ';)n 4000. Thans \lor den j ,: .lrlijks ong't)-voor 3500 pÇTl3onon me. t npil CJpsio
aangegeven bij het C. B.~. Vij fon v(~urtig pcrcC'n t \.Qrdt c"1angC'-gwon door de medi-ci tor nakom ing van de \iet op de aangiftc.·vet Van epil opsi c', 3OYo ge, ~ft zich z01f aA.n bij het aanvr,1.gcn van h0t rijbr''\7ijs en
2
5'fo
worcL.;n aangegl..v,'n wegens e('\n v(.Tkc:orsongc'Val. Andore statl:n h,:..'bben vc-rgC'lijkbarc' ondervindingen. Forrnc-loaélngifto kan dac:trom op sucCGS r.;-kenon. :&.;n dorgolijk aangiftesyst ·cm is óok geschikt voor andC'rc aandoc'namgt..n als .):pil cpsil:'. Hot '.I7·,.;rkt vffl.ct i ef 1n Orogon, waar medici diE; porsonl--n ;langevon waarvan ziJ' menen dat zij ''I:.n "l.ando "ning hobbon die van nad )lige invloed k:1n zijn op hot v('.ilig besturon vtm ~0n m otor-vourtuig.
Er is, tot nu toe, geon adequato manier om te..' sClatten hoc diblijls persondn g00n medisch' .. ,' hulp hc-bbon ing' ro cpt-n omdat zij bang waren dat aangif te zou
Ho 61.
4
.
volg:,n. )li j Wl7tCn "chtor \!Cl d:i.t · v()\...'l p.:rsonvn dio ond"r tamelijk inadoQuate
zorg v~rk(,'\...rd hCbö .. ,n, voord:tt zij zich zelf fJ,2ngeg"ven h",bbem? of dat zij aC:l.ngog 'ven '\I'!ürdcn t cngcvolgo van Ol.:n v:.rk ~(;·rsongrvJ.l, hi, rin oen mot i \...f gevon
-den hnbbon om hun zi"kto b ,t l,r te lat~n b ... hcl.Ddel..:.n om intrekking V2..n hun
rij-bm"Jijs tl: voorkomen of om hun rijboviijs ",,"ecr terug t·(. krijg,,-n. Dikwi jls ziet
mon do..t d.JzG' p.:rson"n voor het c-:rst sinds vele jcr'n symptoonvrij zi jn geworden
(Commentaar. De. w''t'~rlegging van hGt oerst c bOZ\1' .. ':H door de sC'hrijver i s volk
o-men jui st. Hd a ... 1ntal p ,T'<lOnOn dat vrijV'!illig stopt net ri jden '"og"n s uon
l ichamel ijko El.c.,ndocning i s z ;,(,r gering. I:r is zex r grote ovr.,rrodingskraeht V.:l.n
de kant van de.' arts nodig on de patiënt te, bcweg"n het rijden te stoppen.
HOGV!cl niet t~ vcrdc'di gen, kan Men zich inu mkon dat indien iûmands oconof'Jisch
bostaan gebonden i s aan hot gobruik van e'\...l1 motorvoertuig on hl;t b -sturen hi.::
-r-van, hij de neiging hl;cft doof tc zijn voor de n ,adg wingon van zijn mcdi(.,us.
In vel e tijdschriftartikel ' n 'Tordt d .... rc:;ad g(.g~;v ::n in zul k oon gl,.val de patiënt
oon vc;rklaring te late.n t ck.,nc:n w,~arin vermeld \Tordt dat zijn mudiGus hem hot bcsturon van ,){',n motorvoCrt'L ig dring:nJ: ontraden hoeft. \/cig,)rt hij tekening van daze verklaring, dan hurh' • .:l.l t m;'11 do. \·'T.:1ci:rsehuvring in hCit bi jzijn ve.n een getuige b.v. de dokt-rsassi st cnto. (HJt bnroupsgchoim komt hi8rbij niet in hot godrnng omdat de aard van do zi~ktn niet' gonol.mu pordt .) Doch Ylat h"eft hot VOor nut oen dorg .l i jku vorklaring tc' lat.m t~.k\...ncn? Indi ün zulk ()On pati ënt eon nrnstig ongoluk h"loft v~~roorzJ. ,let zal do modieus deze ver Haring ni,;-t aan do rechtür ovc;rhanclig,:n. G",me~.nd \iOrdt dat de· bütckr.lÜS golegen i s in de
rechtva,ardiging tcg\...novcr do f,lmili;; als di ...: hem v,,'~rwijt dat hij de patiënt had moctr,n 'lJraarschuvmn. TcvGns kan do vv"Tklaring dic.nt,;n t ,;r zül fr:;chtvaardiging. Ton é1.Qnzicm van het tw",'cdL (J.rgunl]n t dat <3.angiftc onvol l0dig zou zijn, kan mon hut mot hot tcg.;né'.rgumcnt van de auteur C\111S zijn. Allcs hangt af Van h(:t sys'· .... " toom. Indi en cr b.v. g<.'(;n sancti',)s bestaan op hot niet naL,v,;n va.n dL' v',rplichi.. to aangifto, v,.rli:.;st h d syst ,;om zo,Jr vcc-l van zijn waardo. (Zo kont do Nede r-landse iJLt op do b.lsmettclijko ziekt \,.'.lJ. van 21 juli 1928 goen sancties oW hot niet aangeven van C'vn bC-'smett"lijke.· zi ~k:t(') door do beha.ndell_nd Ç) modicus j • lJi'tt hot dc-rdo argument betreft, di t bustaat uit t :roè del"n en 'Hol -.
a. de p.:1ti~3nt zou. zi jn m dicus niot raadpl ,:'gon uit vr C'es dat 3angi ftc zou vol gon.
b. misbruik \!ordt gcm2..akt van ch; v •. rhouding patiënt-art s.
Het eorst\' god,.'cltr. V211 het te.g"nargum"nt van de auteur is ni·;t sterk. Hij
dc")l t m·;d.) d.:1t in C;:tliforniö ("ra<3.r v.lrplichto aangifte bl staat )
2
5'
/
0
op gooftopil ~pti(.,us te zû:jn bi j hnt ~.tanvrag(;l1 Van (.cn rijbewijs. Van do overige 15.0
~ordt 5O,ro door do medici aangognvcn on 25/~ opgespoord door (.('n on g.:; Vé1. 1 , d.v. z.
oen v~rhouding van 2 op 1~
Het is toch mo\)ili.ik aan te n',~m n di:.. t d:~ niet aangc,g"vl!n g"vaIL.n uitslui t0nd
g<ivi'-llc.n zijn \.'2CLrbij de ;.;piL:lltisch~· a.anv,ll voor do , veste ma?l plaatsvindt.
Dat d0·ze vreos niet donkbc::lcli g i s mog0 bli jken uit hLt navol gende (zi j het
mct b~tr,-kking tot and"rc- zL1ktcn).
In do hi .. rvoor g;;no md'_ 1!T"t op d .. , bosffi"ttclijlG) ziekten komt tuberculose ni .:t
voor. De gu31ac;htszi ktr:n vorlll:n ,Jv.:;nmin in de; 1lUt gd10 ,md. l r is 1.!~1 ( 'n
bl.slvi t, dût:;re.nd uit cl:; bcz\)ttingGtijd, dat lijdl,rs 2,an e!c'ze. zie kton verpl icht
zich te laton bchê.U1delr)l1. Inch .n do pat itint zich ollttrekt 2<1n behDndcling is
de. c"crts v·.·.rplicht dl. insp..)ct..::.ur hi"rvcl.n iL1 k-::nllis t" st ll(,n. De zidco k2.n dan deSnOOdS met de.' st. rk: arm naar "en zick"nhuis word ... n ov"rg br itcht (2).
Do r·'d.,n \/<1arom zou:,l tub-.:rculosc al s 8',,·.sladltszil...ktc.n buitl n d", Vlet \lcrdun
gehouden is dat g, vr ... csd ~y"(;rd dé.'I.t porsonen lijd ,nd é\a.n (.,.n dcz"r zi, kten zich ,
uit vr~(;s voor aane;i ft.,, zich nL,t ondc,r bt.l:J.andcl ing zou<Ln stellen.
Bij cl ... voorbcreiding tot wi j zigiag V<1n bov:_ng ,no"mdo Vi" t zi jn ur st.:mm ... :n
opg()g~.:1n om d.::.z,' zL;kt,:m wel ia de ·,·rct op t.: n m" n. Een bl.;:,lissing dicnaangé'·
an-do is s voor zovc;r bok ,nd nog ni\)t [!,\:nomcn.
A<'1.ng.J.c'nde het t\:oc.:u,; g~-Ik"lt, .. van het .1.r,51 . .l\.h nt n.l . dat misbruik worà.t gema...,kt
van do verhouding l)J.ti·'nt-arts, kan J,an het t",r;"nargumcnt van de, aut\)ur nog
No
67.
5.
hot v'Vlgcndo 'Nord(:.'rl to.1g~VOI;gd. Indion dt:' fYmgiftc van b.v. o1>i lepsio v':T:!.)licht·
wordt gesteld, z21 g~e'n enkel ,~cldcnkcnd n...:ns di t bc.:schou1Ton als het misbruik
malc.n van de verhouding pati:5nt-art s, evenmin als ilJm.::.nd dat zal doen dL.: drager
is van typhus bacill.:.n en 1""rkza ... 'Ul1 is in -.;cn L:vt)nsmiddJlen bodrij f. Zo iome.nd
kal op grond van do besmc:t tcl i jkc, zi..:'ktowot "u i t zijn beroep ontzet 'dorden" tot
hij g,:xn bacillel1 m~)or uitscheidt. Rij ontvangt godurcndc: dozc periode oen
vergoeding Vtl.n Rijks\,Tcge, di,~ aanzienlijk lag<..:r is lto..n zijn norma.l o verdienste.
Eon on ander is h(. t gvvolg van de' vcrulic-htc <1~:ngiftG.
Homvol mot h(]t vore:.nst ''1c1.ndC' slechts indir-.:ct samonh -mg;,nd, moge- genoemd worelen
het gcval dat door taf -,'1 bakk':r (J) .J.a.n5\,ho.ald 'dordt. Rij v\.rm"ldt hi "rin ,,'On
artikel van Van Lochem, hGt\101k dezc il1 th,; Bri tish 11~'di(;c:l Journal aè.nt:rof
ondor de tit.:·l "Gouc:,t :;·nsvr;'J.ag"
"Een arts stelde opil::-,Dsie vast bij (.en t'lacl1inist, die locomotil:vcn bLdi ,mde.
De patiënt gaf h.::m g.:~Cl1 vC'rlof hiorwm Inc-ded ,ling te docn ... l..:m de dircc-th; dur
spoorvTegon 0 Do Llrts richtt,:, d\-1J.rop l;~n circuL"!ir.:::- aan 30 huisartsen oud;:'r d~n
50 jaar, 2.an 30 jongcr Gn, aan 30 specialisten on <l.an 30 mudical officcrs of
h<.;al th mGt do vrc...:tg "Ras th~' doctor an oVI,rriding duty to ignorc- his ptl-th:nts ~
ni shos a.nà. to report his stat c of e'Pil~psy to th(~ railway ·.uthori til~S?"
VD.n do govraagdon ant\Toordd~n 84/0 ;lyCS11, 12, 5;~ "no;1 (;11 3,5" "uncertcün
I
,.
Zijnconclusi" was dat het voor de Bri tish .~'dicc::'l Associe..tion tijd vlOrdt h('t
beroopsgeheim :'in th.' light of modcrn social structurc and opinion" te h "rzien.
Zinde com~0nt0ar).
']0 dnrdo school of richting is die, voorf, .... st cId door "thc Am·~Tico.n ],10dic-a.l
Association's Commit:tco on r~,-,diC',ü Asp':ct~ of AutomIJtiv,,: Saf,)ty. D;,ze commissie,
wil ~llccn e..angift0 vo.n die: Gho.uff' urs die' een a.s.l1zL;nl ijk grotl,r risico do.n
het g.;middGlde lopen om zich ~~.n ongcv.1l op d~ h:1.1s t~ h,.l -:n. Dit zou dus Cun
midclc.nvTcg vorml-,n tLtSsl·n de massJ. ao..ngift..: en g';\..n é;angift(~. Als axioma kan
gC'stIJ-ld VTord~n d t Qc'Z.oc vijz.) van aanp.lkk~.n niet mc ... ~]r zo ingvvoerd kan \'lorden.
Dezo (l.,::npJ.k rriOct r,~g .. lmatig onde'rrlorp •. n \:-ordc.n ,-c,n osn zorgvuldigo, d:t::lg§lijko
on wetonsché\.p-)ol ijk<: \Tdardt.-bu:po-ling (;'evaluation") om or ziJkor van te zijn dat
hot dool bereikt \Tordt. Het SUCc,os h~ngt ook af V<1n tl0 medo"f,,:-rking V.:1.n de
medici, op hot beschi kbaar zijn van practisch", c,ri teria di ,j do f]1.udicus mont
hantc·rcn bij h",t be-ocrdclcn van do riJv ~;:;rdigh"iu va.n zi jn pa.tiünt, van do
bekc,nd.h:.:id met de \7iJ.2rd ring voor de noodz,"..<l.k V--J.l ,-! ... mr.:,iftu (.n op vertrouwon in
hot buroe.u d:J. t het programrn2. ui tvoc'rt.
1.Jolkc is nu do rol van het n.;di sch\; borolip in dL' ont-likkcl ing ~n uitvooring
v,-:1n oon speu.rsyst,,'om? ':!i j '7...oudcn gil -:rn~ tv/Gc )rogril.mma ~ s boschri jvon, vh1.o.rbij 1.
hot modisc ,J boro; 'p bc.trokk,,'n, is ~n die gO( d sc:hi jn"n t..: 'ic.rkl..n.
C üiforniö, .:,ls de diGhtst b "volkt (. st.;!,-t h-:..,;ft con gocombin1:.ord a<lngifte,
w.:l,Jrdcrings on hCJ'\v,~." rd\.ringssyst ,cm, d,'l.t 50.000 ch~uff -urs pcr ja.:1.r omvat
( I'C3,SO load of 50.000 drivLl'G ~l yv~.r;')o
Men .'ordt gQ.ïnform,,~,rll ontrl.nt personen met J n pot-."nt iëlc:. hilndicap op v('·rschi l
-1 ende m2·ni ;:-·ren en ",:,1 ,.
1. Do vr;;~gc.n op het .1.3.nvr<~.a.gforrnuli':"r voor ::,,,,n rij bewijs di ,' g,':steld word0n
omtrent het voorkoml;n v :n ~ ~nv?ll..,n van bC\7uoutl.'looshcid of oU:\ nndr,ro zidcto
di,~ e.)n h "]'ndic-ap voor d~ rijw:.,1rdigh :id but(;kcnen k :,n.
2. Vorplicht aangl":vcn door do m .dici vtm p"rGOJ.1Cn m ~t chronisch .. zie.kt (:n di e
tot v;;.rl h :s vo.n het bc''Ustzi,jn kUl1il .n VO ~T-;-no Hn1a,'.s is dc n~:l.m v-m di\) ï,(~t
"De epilepsio ['l. )ngifti.J ~,ct " .;11 vc:l ,: _trts::n d -nk"n, üo.nn 0r h',t op :J.angift i.: ~ c'1.~.nl(omt, <:>llr'"n ,:'c'-n upil(.Îlsil;.
3. Verplicht ,: Cl2.ngifte door de r :'chtsprCllc,ildl' instanties ("courts") van per
so-non, v roord::~ld V\,-'g\.n,:; i l log'l...ll g(:bruik of h d i11vg,l2,l b czi t V"-l1 v~rdovt.:ndo
gLnoosm idd cl ~'n •
4. Aël,ngiftC' ( nic,t vGrplicht) door d0 pöl i t it.:, inrichting" n voor
ec.
ç'·stc1sgc-stoord0n 0n fjc"iörï:-burgc..:rs op vrijüilligc. basi s Vl.n p',r soh ',n \T"t03.rv['n m-:n
oV0.rhd_gd is d.J.t \.üj l',-.'1 buit \,ngc..ivoon groot risi co vorm"n voor '::J'l'l vork:]vrs
-onc:;:-v:>J.. Vç·cl porsonl..n r,l('t hartzi,.kt,,'n, B"CStUb''3il kt~n (in chroni scho cl
r
'
o
G7. 6. ton \ 'Orden Ol) d"ze \!îjZ-.l ,<l,.~,ng ,g.)VGn.5.
A.1.11giftc V'i1n IJ -rson:.n, di" t cn tijde; v.::n h'~t ongcw',l of de. ovcrtrl.)ding tüo-geg v,·n h-:'bb,n d:::,t zij oen zi:.'kt(~ hç'bb.'n di·. (.~ls hc;l1dic:c1p bcsc-ho1.l\'Td kc'ln Horden
t.D.. v. hun rijvc.c~rdighcid.
POrson.:.n uil op '..''-Ja v'.::n d,~ hi"rvoor gCllol.nd,.7 \Tijzv o.·llg"g~,v\.n v/ordt..n~ '·.ror(k11 geïntC'rvic.'Tcd door i n<'.nd \',î "ns t~:..."'.k: h"t is dl;' rijvac.:.l-dighe'id v.::.n chc:.uffC,urs t u vr,rb ,t ~r m. Inlie.h tingc'n omtrent zijn 111.::JdiscJ1L tot.:st .. ~p..d vord .n, ml'.t do g; s~hre ven tO\..Jstcmming v::-.n d -: b ,:troklc,nl~ ~ g;,vr.',.::gcl "','.n zijn :·rts. De ui tLinèl..;l i jlc.c bCsliGsillg~\IC.t bt..:tr"ft h ,.t voorrl.cht L.cn motorvo '::rtuig tI.' mog\,;n b.s turr;n, ,\vorclt me":r cl..oor het G.n.TI. d ... n door dl.. 14 -;Odieus gl,nomL11.
Sinds 1957 l1c.\Jft Itthe L;.:tliforni:: fv;··,dic.:Ü Àssocia tion" in v')rsch.~idGn(· pL'.cl. tso,.-lijkl; m:..'dischl; gcnootl3ch<.1p··)o,n vlrk' (·-rsvr;i l igh •. ids comitL." s oJgcricht. De l ..-:d\n v.Jon deze comi te" s vorm:-·l1 ~.\,n () oj, (. tiLf kém.:c.ü V,"U communicc'l,ti , tussen h(~t
medisch b~rol7p (m hl:t 0.B.'R., 'i".:nbij dl') b('ho ·ftl~n vC'n h.t li.B.tL ,.w.n clo mc;dici
kenbJ.é'.r nord,;n golnC<."..ld '"n do probl,.m:,n van ri·- P1.:::.dici aan h"t C.B.~. \'ordon voorg;'l,:gd. Bovcndi~n b(:oord,)lcn cle: c:or'Ü te' s do· indi vidUl lc g"vc;l l ',n, Hao.rbij
de ch2-uff..lUr of de n":dicus h.,t niLt .. "ns zijn m:,t dl. b,)slissing wm het e.B,T.l..
of \V'ê'..<1.rbij h:.t IJ.B.'I. nil:t z.,k:;r is voor \Ytt t.t.' TLCli:3Ch,: informc1tiû bL~tr,:ft7
dL' h:;m t·n di -,nstc. st<1.~t.
Onde.r h\ 't huittig" progrr),mmil ',TOrdt ong·-vvw.r v:m 50fo van do p\:rson':::n die n . .1.2,r h::t e.B.lt. VI'I"'T'\;ZL'n \!ordon, hc't rijbu\'vijs voor ( .. L.n bcp'l.clll1C tijcl ing(;trokkon.
Hot ml~r(.nd\,(jl krijgt hun rijbc.ilijs tl.rug~ mits 'Zol.j ond,,'r :l.d"é.t1.ldtC IJn (jffoctic:'Vo
medische sup2rvisi~ blijven.
Hot fni t dat .J.c':ngiftu ni t;t nC;orV',on t ob intrc11:king van h.:t riJ'b:>lTi JS (not
tantcmount to r\.vocation) is CL.:1 V2.n de: b ·.lo.ngrijkst\.' r ·,d\ n ,n \f8.arom de medici
en :'),J.tiöntcn Sé',rn:-n' 'crk 'n i;l dit l,lrogr.).mmD.. A,'lngiftc' onth,·ft de mcdicus ook van
zijn Huttelijkc Vl ran ti,oord,~'lij leh '.id indi\,n dl..' ·.D'1l,ti i.'·nt b,~trokkLn ,ford t bij c.; l;n
on«. !v ... '.l.
·~lat zijn nu de- probl,.rijr:n7 v(,rbondc,n aJ.n dit progr.].mm2.?
Hut '::.:l~stu problJl.m is de guf~ê.ctionL.'urd\: .::w.ru V<ln het a2..J1giftcsystr:om. Vroog~)r
\)"as mrclisch ddvios allc'~n in individuolc gc.wllln to krijg.:m? dit hnd t on
g0.vol-go c~'U. t cr weinig "Jüanning;' ov.-:r cl.:' gehele linio bllstond tun a~nzicm v,:tl'l hot sp;.ursystocm. Ook \Tas ::r ·,.:.n neiging te vce.l n,l,druk tI... lGggun op 2.Jngift,) Lm
r,;strictil.: V2n ~')c,tit~nt::-.n !'l1Gt bcp:,:ldll 'C',.'ndo,_ningcn zo.:üs ::1>il ~'Dsic:) lm v\'!rsl':1.afd zijn <,.an bod\!cümonde middolon '~:n tl: ""inig aandacht te: sch I,nken aan ziekten
zoals di<1.büt,·,s on .;,\,lc;oholism()o In do L~,:tstL. vijf j[l.,~r is er .l"n z(".r n2u,,",o
\olOrkrel t:t io ont,'iklr"lcl tussen h ,t C .B.l.. en het DCP?l~tDmDllt voor do Volksgezond-heid. :Di t hncft gr:l l.-id tot (.'un h"l'wétJ.rcl, ring v;:;.n IK'.t l)rogr'2,mm,1.. In het ,llgl;mnen is het .:ic,ilgiftosyst.: .In volkom· .. n duiduli jk gclJl.,k. n .:n d(~ z'!,;kk":r l) ·,lckk,;n
zull '.:n vorbot"rd 'Iorcl;;n door s~,)()cial~ curSUSSè.n voor "bcsturings o,naliston"
(drivor an.::.lysts) op h .... t gl:biLd. van dl.. mr:disch(~ a.specLm van het b':sturcn V0..n motorvoertui g"n. Dan.rn,I..J.st zLl.l ,,\ .. n omv2ngri jk opvoedkundig progr .... mma voor hot
modische boroep OpglJSt ,.lel '.wrclc..n voor \ Tl,t bf'tl' ,ft d,! ev,.lua tiC! procedur()s die
gobruikt moct~m wordun voor bestuurd :rs die }cri tisch ond' rzocht mOt:.:t( n Horden.
Hot t'To,;d\) ~')roblL.(m is h.~t b,Jsta"n Vè'.n o,~n fun<i2.f1 ,11t'~lc: onz(.kl .. rhl:id 'IILlko
ch::mff{lUrS voor OV,ÜU2·tÜ) n<1"tr d" Tn.)disGh·. eomi te' S v, r\{C zon moeten \lorden . ~Di t
hOt:ft tem gevolge gohad clnt ongov:;L.r 1/3 vc·n di l- gc;va.ll ,-n wé1.arbij het advies
van dio comi tc's van n'\.:aruc gOW0l.St zou kunnl.n zijn, indl:rdi1.J.à. na.J.r di.;' comi to's VOI"!I"z;'n zijn. D'. ontwikb.ling v",n richtlijn ,n voor d()zc vcr.rijzing is nodip,'
.JvcmD,lo do vorming V'il.l1 ml.Vr oorni t,,'s om 11, t grotl:' ?,-~·1tJ.l gl,valll-ll t.:- kunn()l1
opv2.ng -l1.
Hot l>rogr,.mma Vé1n .-...angiftl "n \v2.1uo,tio vo.n hl.t G.B.n. vc:>.n Or\J.gon is fund<:'.fIl(n
-t e:;l h.Jtzt:l fdc ,-;18 d,'.t van C,al iforniä; hGoft ccht vr onige, b\,l"l.ngTijke verschil
-len.
De ',r:;t in 0rGgon voorziet cr in dnt d:; m(,dicus aD.ngi ftl"' do\. t 21.n de loc .... '·1 Ci
gCZol1('~hüdsLl.utori tt·i t , di , de r-angi ftc doorgeeft <.'<.1.n dl. st,,'<.:tsautori tci t. I~cclici
v2n cl:. st0..f .)ve.lul.r ',;n n<1u\lg-;zl't cle: ml.dischG c'\.~nb'iftün, \Yug"n deze af t (;gen
1~0 67.
g('ClVcns van h(t e.B. l . ; v,';rzo'·,k,:;n om aanvullcnd..:; ond"'rzoclc .n door spocia.list0.n
indien di t nodig mocht blij 1.::,n 1 inforfilGrCn zo nodig bij dl~ f illIIi l ie of \i(;rlc5'Cvor
OTa zodo~ndt: de best:: aanbcv(,ling Clcln')è',."'..nd(~ n:;t vCTstr,;kk'h v~n C .... )1 rijbe\.'i js to kunn(;u g '-von. Advi~'s \f("·rd ontv.,";ng;:.n van ;'th,-~ Tr,_ffic S,1.f(~ty 00mmi ttCcJ of tho
Orc;gon h"'-dical Assoc.ia tiOl1" in zake het O;?st\C":'l l0n van c;ri t ria di':: gebruikt kondc;n 1-iordcn bij het 2,1 dan l1i,;t ui tr.JikCn v;:tn
o
en
rij h",,,lijs. In ong()V!ooncomploxo gCv21L.:n helpt h·~t ,,';t...:t:: "'.lL.QiCéll .~ssocia tio11 Traffic Sa.fety (,'ommi ttoG"
Or-a.gon hooft ook -:.,:'11 prOC.cdur~ w~ .rbi j de; rn .... dici v2.n do [(iJ'ks inrichting0n voor
g< cstcsgnstoordcn aanbcveling;m doon of i"m.J.nd dic~ h,")t zi j m-:t 'Droofv~rlof g2'.at
hntzij ontslJ.gcn 1;rOl'dt, ê!.l d&1.l1 ni,~t oen vo\7rtuig I1lJ.g b:-,sturGn.
',cd ;rom moot cr dL. n~,druk op g(.l'~gd 1.;orà,,::n d;:,t het syst';"ln in Orc)gon slc'~'gt
omd<:.t lii<sr,ovc:;nê.ls in C'0-lifornif-7 n':'..u\fC' bandon zijn met h\, t m()dischC borooP7 hot is onde'rvorpom a2.n ovaluatiL. on ctlg(:m(~on '·.'ordt bL.grcp'>n do..t ~î.2J1giftc niot
gülijk is <.:.J.n hot intrukk,èn vfl.n het rif[)(;vrijs. Dr G.C;. Jd...,3rds h~cft onl~-q1gs
mCdog,dc:<:ild d~~t 87'18 chauffeurs in de: lc1.atsta 10 jc'l.é1r eên ow·lu;;.ti0 1:).obbcn
ondorge.an mot oen on[l'tmstigc ui tsl;:tg in 14, 2.~~ van <ie- gcvè..ll cn. Dr "arcn bij
dOZ0 8718 C'h,'uffeurs 27~~ me;t con h,:;rtg:;bl'Ck, 27~b mot {:piL~psiG, 14/0 mot diabotes
4% mot cGrGbrovasculairo L.8.ndo(;ning"n, 2','0 met Pli?ychiatrischC 2.f\-iijkingon en de
rOst had divorse' éLcll1doc:ningcn.
Or('e;on hr:'ft ook i. ~n 1/C·t di.r voorzic·t in d,' h.; uring van sc-hool busc:huuffcurs.
To('·n~ h,~)t brogr,illlm<J. ui t gc;voc:rd ',,;r(l, "Drd J.l s stand,l.ard,;i s':n !tangcnomCn clio,
uclko hcol dicht stonden bij die. VUl hiJt "Industri~l ItI;(.uic2,1 .ssocil.ltiol1's
Cornmi tteC on Vohicular Driver Physicc'l Stc"-nd2.rds·J
R.~. SuIl ivan b'~riCht dc;t c.ls r,Jsul tciZ·t van 1 0243 ve'l~l omV2.ttc.ndl, ondCrzo;;kOn
(inclusiof D.:J. G.) door pc1rticuliGro tJ.rtson 170 p\..rsonL.'rl ongoschikt \lordcn.
b':::vondon en 'lel ~
Zir1kt·,)n coronair "I.rt. (incl. afsluiting) r
Hyport.:;n;io Visus dcficicntiC Hernia Div:-::rs\.-:'n 52. 19. 50.
3.
46.110
=
1 ?67oHetrold Brandalcon 'Co b ';richt ovor het rCS1-,l t~;c t van con soortgelijk ond~rzook
Jlrogl·amma van e(:n groot steclelijk trcms',Dortbodrij f 'l.
Ongcvallcn~ \"!é'tttrvoor do uh~-::uf.fl'ur v;r~~nt\':oordC:lijk 'Tc'::S~ \n rdL.n vim 6.377 P~r
jnar in 1946 tL.rugg.,bracht tot 3.608 p','r J."\.~-cr in 1950? 2713 in 1956 en 2568 in
1957.
samcnva t t( 'nd zi jn 'vi"i j vQ.n t'Hni. ng do..t pr0grcmm,:' s voor h" t on td ,kkt~·!J.? ova.l UOron
en bOP")rl~ingL.n o'Pl ogf',c.n vo.n c. \.'l.lff .urs m0.t ··0n mcdi sc ho h<.'1l1dic,lP, zoW2.1 :i)ra
c-tisch zijn nIs nuttig.
Do m')D::;olijk:, f:::.ctor, ofschoon in h t i.llg,:rrJu n ni"t de, (')nigc' ft~tor, is \(l')l OCn grote f.J.ctor bij h(t voroorz.'.k .... tl Vc.n ongL.v<.~lLn.
De modiGuo ko,n hr:-lpCn bij 11,"t 0p,:,t ,11.n bij cr1.tr.r ia die me,n mo· .... t stellen bij
Jo ovalunti ..:' v,l.n ch.luff"urs t ,,n o.,lnzi in van hun g<.sehikthc..id tot ri jden. Oe
huidigo cri t ,.'ria. zijn~ zo.els rt,(>d.lS gu;r-.. gU? 101.bast crd op m;:ningcn. BQtroUV10c"l.rll
g'Jgc.vcns moot,;n v ,rkr ,g0n Vv'ord....n, zoctc!t "rij in st,at ~ijn mC',r juiste r 0.1J.tios te vinden tussc..n sp<:'cialL. medi sche tekortkomingen t;n dL. st,'at Vcl.n dic.nst V8.n de ch~1..1ff0urs (t'r(;cords of driving")9 zod2.t \Jij 1n staat zi jn C'ritorin te; s'[;(~llon
',h".ar Wi j hl:t all\;mf.'·,!l lTI .. .G L. :-rl S kunnL.n zi jn.
Vcol vragen mo,,'t ,n nOg bC1.nt'70ord 'V-"ordc,n? miVl.r dit mag OnS ni(.t -2fhoudon (10
k{~1ni:::; dio \lj, j thcJ.ns 'aC'zi ttcn tO.n t e! 1;!~nden.
,;(.n .seloct ief programma mOl)t de, tol? uio \Jij è-é'n hc:t vCrk"cT mouton bpt.'.l LJl, mot minstens 1 O;ó vGrrrn:.nd~ron. Met d,: voort guzcttll m~d(.'l'll,rking van ar toon? C.B.1. {jn ·:;L.n gvi"l1fOIffi,,'ord publi .... ·l<:: k,;.,n \,n mOvt di t doel buroikt V/ordc:).J.1.
8.
)ommu1ta:ï.r en Së!IIH:TIvatting.
Dit ê1.rtikcl bov~l,t de' v::Jlgondo, k,:rnpunt m",
1 • Tcm él.J.nzion v,m de lich<ln~'lijkc en g:- ,st ·.lij ~":-; c:;. 'Schikthoid tot hl t bosturon van o('n motorvo .'.-'rtuig di "n.:n9 ()~o 9!ld~:r:z.2..1:1~ bG'lus t (,ndü9 c..ri t '.,rb. 0 ';)g"stc.... ld t c,
Hordr.n.
2. DI',?;o crit-·ria kumLn O)g.Jst ',ld lor ~ n L'.oor b~:'r,r ~ing V,l,n Q(; bij de grote v[;rvo :trs- un transport bCdrijvl n cJ, :'1'1', C'zi3'c :ld:ri vor rL:cords'-l •
.3. 'Dczo c....rit:-,rio.. dil..ncn t ,r k,;nnis t I;.' ,'ordl..n g~brc"cht v,-~n alll' f'lL..dici. Indion hij ':\:n pati'C1ü t c'r bl:h<lnd,J,ing krijgt di, rlil,:t Cl.<l.n :(.n v:.n dez< ~rit rio. vol-doL.t 9 t!~n ~.t dit t ':r b ,nni s gc,~br::.ch t "orden v.J.n " ,n b0pc!.,11(2(": inst ... '.ntio, die'
dJ.n ,31'n n2-d:, r ondorzn, ,k in:;t '1 t •
Als voorb',Cld moge di .n·n d ... ,.t, i'qdil,n ... '1s c..rit...:rium g~st..:;ld \brdt d,::.t lh rsonJn lijcl:md a.an insufficitjntL~ V<ln d'7' hY'Qophysc voorlC'l 8. b niet mogl.n rijd,:n, dat dan do modieus dezo pa ti ()n t aang, .:ft. (.'Dc,'z', J. cndol,ning, d.) zi l~kt -; Vêl.l1 Sim.-,Jo !lets? gooft a.·m10iding tot SI)Ont,,::n':" hypoglyleomü').
Do t'';1:l0 (',orst; punten kunnen vt,ilJ.g ov"rB'c....la,t"n HOru.,11. IJ.,1,n de commiss'ic 1 1ric..ht-lijnon".
Het knelpunt Hordt g!:Vormc.l d00r d,:;' v.:-r!llic;rlt" 3".ngift" 5 zo ~ls dc:z-.: pl~tsvindt
in17 st3.ton v ... ln Amorik.-'? voor "..:t OlJilC'psic, bc....trCft ,m ook voor _-:nd~rc zidcton, z02.1s uit hot J.rtik','l blijkt. :Jo ged.;.cht~ ~1i,)r&ln is, s}ceü'é'.l voor FodcrLmd rovolution!Lir te no':':mLn l'!l de m:.dici
c:n
de 'IMë!2.t~chap:.oij 11 zulh,n zich z v r Z( 1t:-:r hi lrtegc,n vl.lrz Ç'tt~n. Jr ct is d':-:n ook ni st dIJ b('u.o ('ling V,lil de \ïorkgro c.>
0(;11 lans t:.: broken voor dnZ0 verplichte 3.~:ngift('o Het is mcor do bcdo\,ling ta
\lij z~:n op d.:.zo mogolijl~hC.id. 'Bij do bCzwt>"rCh die hit;rtcge..n \ ord.,m ine;obré'-I..ht in di t .:.rtikl·)19 Yrord t éón b('~z,,'a.1r g~'mist n.l. hl:;t sc"H..nden Vilh ht.:t be..'X'OI.:1)sgahoim on hi-:r()p is h ;'i; bozrv,:-,,:>.,r t Ig{)n de v'7rplichto <":Jngift .• bij d-:- 1,'d\.:-rL~ndsr; nrtson
m:-.l~st;ü g-':bo.sncrd. Al s m'.n dc...:n zogt:: :lm".lr bcsm ,tt"lijkc.... ziuktcn 1lorden toch ook o.D.ngcgt"'von en bij pl."":tsing in .,:, ,n {;cslot-::n l1,.fd~.ling van o(;n psychiatrische
inrichting even' .::ns", krijgt m"'n stc'(~v;::,st tl.. hornn ; "Ja m,:.:".r bij c:pill·.:.>siG b.v. l il5t hr,t toC'h 2n.dÇrs'l "':n motil5vcn ",Is rlhet él~nt ... ..,1 ongjv..lll Cn door c::lilr,-,psio V <:roorz.J.akt , valt toeh .::rg m ::0". lI,,'t is G'Cht"r zo cl.c.t (:1' )·C'.inig g'Gvélll (n, om bl.j c))ilcpsi,_' t e blijven, v.::n l~pil \ psi (; bl:.kcncl zijn, \,Ct'rbij hd vv,st stC::i'l.t du.t
dcz") aandoening dl' oorZ:'c.1,k ve..n hL t on;;:~(~ï ,'!;:).s. HOI) groot is hut e..ffii.-taf ongc:
val-Ion ',·:'-J.'v " , <le oorz:J.lJ.k onocJc'nd is (~n zou 1 .. 7n zLk:'r p",rct'nt\ge.. ni\~t door .!Ji10p -si" v"'Toorz"lakt kunn';n 'Lijn?
Hçt is tot nu to:" ni l.t gelukt ".;;n st ,skhoudond motief t .: vind(")n~ \T.J.c1Tom mcn bcsmctt:.:lijkc zi,;kt cn ','[Vl 'ZUl a.'-.:l'lg·,,v,.m c....n ,,,n zi .:ikc di e gc....vcl.1r voor het vcrk<:Jür
~n voor zich z,::;lf vormt , nit:.t. D":- rn::Ltt; \/,l..2roi) c, '.11 bCST':1(;t t )l i,jkc zi :kt,; g(1h~ ... ',r · j
voor do omgeving opl ev rt~ mag toch g~~ rol s~,l ,no ~r b~5t~nt "':.n zck: ro ovor -üc;nkomst tU3s-:-n Je.. <lèngift~ va.n ", n besltl" ttt~liJlc __ zid-::t.) cn aangi ft e... van iemand die: ::Jen n.dndooning hc,.ft dL, bij hv t bcstur ,n vÖ.n \. en r.!otorvoLrtuig g,~va.L,r oplo -v,Jrt. 'Bij een bosmc.t-t, li jlc;-, zidctc.... 1,ordt de be..s]'i!(,tt ing op -';':)11 b,'p~,".ld og-:.nblik
OlJgoh, ,v,.,n ~ bij e10 é.1,]"ngift0 i . \",. tm [;c'se...hikthl':id tot h,:t h .... stur ,n van c'(n motor
-voertuig k ... '..n cluzc.... ongcsehikth(,id t·V ens o')B'c,hev"n \lOrdr.n1 zo,'ls uit lwt <'.rti
-led blijkt.
Tc,n slott I' \lordt d<: <landacht B",vf,'stigd 01) he.. t b 'L:lng v,'n hr:t vastst, 11 ~n VC1.n critori3., di n., op ond rzodc bCrt.:'st C'n ,n d. ... ~t het t ,v ms Vém Z",~1' VI ,,1 bc;lang is dé',t d ,zo crit ' ri;., in h.t b zit kom n v m <'..11_ m,,'dic.i. Zi j kunnéÏl dan t n J:ünst o
hun patH:nt ;n advis,)r,-n hij \'I-:-l ko ,.~and(J(ningl n ni ç,t ,1c.n h"t " ,rk'),',r <li ent te'
\Tordon dt,,;l.a;cnom 'n.
Li t'~r;:tuur1ijst.
1. ~.S.Soppin c"1nd ';{.(;.P.:.:ck, C(liforni.:J. D pt . of 1 otor V"hicl c,c. Saeraml-;nto
Co.lif . -;'U,hl. 15, J uly 1963, 47 p. p.
2.
~~"c.1i8ch,.>
.P.
~lsl vior. 1955. '~ .TStc. de .,19 blz J88.3. '·,'l.f ·lb.,.kkcr J .J. " kel l, snci,'-l- g<;l1 .. ,;s!cundig(· lSP' et en ","In de v/cgvcrkr.ors
