• No results found

Het aantonen en bepalen van vanille in botervet

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Het aantonen en bepalen van vanille in botervet"

Copied!
8
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

RIJKS·KWALITEITSII..:STJTUUT VOOR LAND· EN TUINBOUWPRODUKTEN

WAGENINGEN

Afd. 20.Additieven, Verslag 80 G6.

.

80.89

Onde~werp: Het aantonen en bepalen van vanille ~n botervet.

Doel:

Het verbeteren van·de bestaande analysemethode.

Samenvatting:

J980

-0

J-25

Bij de bestaande methode werd vanille met methanol uit het monster geixtraheerd. Na filtratie werd het gehalte dari U.V.

spectrofqto-metrisch bepaald. Meegeëxtraheerd vet veroorznakte een te hoge extinctie. Bij de nieuwe methode wordt het vet uit de methanol verwijderd door toevoeging van water en natriumchloride en uitschudden met pentaan.

Conclusie:

Vanille kan bepaald worden in botervet.

Het onderzoek, beschreven in dit verslag, heeft geleid tot het opstellen van Intern Voorschrift nr.

G,4j

,

''Bepaling van het gehalte aan Van~lle 1n Botervet".

Verantw~ord~~ijk:

Dr

~.G.

de

Ruig

~

Samen!ifteller; J.M. Weseman

(2)

·

.

.

M ·

ïl

RIJ KS·f<WALIT Ell Slt-.JSTITUUT VOOR LAND· EN TUINBOUWPRODUKTEN

WAGENINGEN

- )

-J. ''t•_ • •

f • •• ·~ I • I : ', "-t ' •

Het aantonen en bepalen van vanille ~n botervet,

. l ;; · .. ( ·'. ·: .. ,

In ,een bot~rvetmonst~r, .. waaraan een ~ep#ald~ hoeveelheid vanille werd

:to~gevoegd,· is het geb~lt~· bepaeld.

.

.

-. I}«r tertJ~&evçnden hoevee~heid. yanple, ble~k· q~;_~g:r;q~ttnwaarna het

be-.staa~de voprschrift .i~,·b~rzien. • . ' • ·• :· ·_ . .! l ;:~ :· ~-) J t:' :) '· ·'2, Bepal~ngsmethoden: ; · ;.); ·, . I :• I '• ~ : ." .~. . • .: ! :)

···.: .,

.

' ···

· ·1 2. I. ·Oude methóde' ' · ' 1'· ·

' ' · Het boteuvet 'wordt· met

meth~nol

'

gês~hud.

;

~~

···ffltreren wordt

~n

het

fil

'

t~aa

t het vknl'llègehalte

specdofotéhné~ri

'

~~h

'bepaald bij een

golflengte van 310 ~m. I ·.·

2,2·. Nieuw~ methd.de .. ·' · .. · . .-· .-' ·: ~ . ; . . ':• ; ·, . ~ ... ·: ·': ; ..

·,

.

·' ' .~.•' :

Hét botervèt' wdrdt-'u;et'

meth~ndl gè~~lit.Ï

·

d

etii.'v~~

'

o'

lgens

wordt

~et

water 'verdunci·::

Een'

;

géd~elte

'vari'

h~t ifiet~arlbl'-

t~

á~:ermengse

l

wordt

.. . . . .. .... .

.

.

'

.

..

.

·..:·

met 'natriumchloride gèschud ·èn na fil.J:r·e-rén.·_~ó'rd't het filtraat

ges'chud

met.pentaà~;

·. Ixi het

helder~ me~Î1andi

.:i

w~

·

2d'rxnengse

l

wordt

het: vanillegehalte !spè2trofdtdmáris'ch ..

l:iépáà

~

fd

:b'ij een

golf-l-engte . van 3 I 2

run.

·

'

..

.

. .... . .. -~ .: :! ,; ·, ..: .. ,·_ .t'"' .'

.

.

· . . i. \ _: \.··

3. Analyse~~t~ik~elin?: . . .

. . . . ·' , :·, . · · .. · . . : ·/·· · . .;..•,,- .: .Hli:,;i ::911:

3.1. Vanille toegevoegd aan botervet .

~... ·.~ 'Ji. -. , r.-. .. ·:" ·r.l .. ~ .. (.: ._,;~;~·~

Aan ·twee charges bo~ervet werd vani.lle. toegevoegd.

, , , .': •J. ', ) ' • ' , ' ! ,; ~I .i 1 .c. '; i. t:J ) l \.~ ·~ .. ' ·~ '~ .... •.

Voor charge 79A 1:606 is de natuurHjke en '!.oor charge 79A J 607

. . • • ' • . . ,, r . . . ~ r· . . ' .. ,. , f , ' . . . ., . . ..

is d.e ..

s

.

ynth

:

eÜs~he

~

~~~iil

.

e

-

~~b~~bc~. ·:

·

ch~;r

,

ge

~

.i9A I 606 bevat

...

:: .. t•,

1.: I ' :·:o ,.;··;r; ~~: ;: : \;· .. ·.:~~::t~:J~', 1',11:,

theoretisch 96,8 mg/kg en charge 79A lqQ7 23q,? mg/kg' vanille.

'·! ~ . .

•• 't

· •. . :·.:-~, • :.·' 1 l~~ ·, 'J.· _ ···.r:.::,_t:·~:.:.:r4;).'

3.2. Resultaat m.b •. v. oude a.nal,-ys~l!l~?tlw.d~.-:·.): :• .~ .... ;

. Het . · van~ll ege.h~J. . . ,~e .. ~s. bepa<,ilrl o.p f ' d.~: ".~. .a:ni . e)';"f, .j)~schreven . onder . ~unt 2. l;~)~e vglgende waa,r:d~ti .z:ijn_ ;ge:v_pJ.\Q.ef!,;t.:,

Tabel •• -, .:; -=-... r:::t : · ,. .. ;t

Nonster charge Gevonden

·

'v

·

a~:i.l1e

~

':'.'to·eg:eV~

-

~gd

.... , ... . mg./""·. , .. ·. . r;. ·. mg/'kg ,· .-··•• .J~ ... ~_, ... .. ,._ • . tt:_ . ... \ · ... ·.(Gevonden x 100% Toegev·. ·)

·

.

.

, 79A 1 6o6 '· 1:36 .:;.-:,~:rs

·.

:

·

.

-

.

,

· ~-.·i · · ··: ·9~.r::ä!

·

:

.

,

..

140 142 I 2 I - I 21 79A 16o1 287 ..

\.:.;

·

·

"

is:c;

''\

·:

.

..

: -.:.::(-23t>~.:?;.u r:_:l

. -~-.. -' .. ·r

(3)

~

'·"'-:

RIJKS-t<WALIT E.lï Slt\/STITUUT VOOR

LAND- EN TUINBOUWPRODUKTEt\' WAGENINGEN

-2'- ,·' . I . ~ \ . I - ;

3.3. Absorptiespectra van vanille, botêtvet en vanill~ inJbotervet

Toen bleek dat het teruggevonden gehalte aan vanille te hoog

.:·jl/'~',\ ·' '.i · , ... ·l.:::~··. ;!r..'. :'f.• ,r·~· . . ,~ : .:··~··

was, zijn··van vanrJ.:-I-e-;···b"oTer\l"l:!T en varii1le iri böterv·et·

absor-' ·.

.

·,

ptiespectra opgenomen en met elkaar vergelekèn · .. Urè,:-ftij lage I).

u .. - '. f >~-·t b r:_,~ót-ettvet bHjlH!~-,~eaeeHellij k~'opl osbaäi' >~è · iijn in: .. methanol en heeft

. absorptie-maxima bij'~280 ·:- '302 êi\'"'3J6···hm;-~Varl:iillë ·fieeft, in het

:'.:i srn;;:.:·.,op1Jösmtddèl·;fu~than0i~·-,niaxim'àd"bi:F280 en 31ö.'iim;'-NÛ Î1

s

gebleken

dat óe specifieke absorptie.LfuÄx1~a·vari1:dè .. ·Vanillê riiet terug te vinden

zijn in het spectrum wanneer ook ee_~ _._J"~Stë'}nt_ ";~-~.~-et bqçervet

aan-wezig is. Botervet blijkt voor een ac~tergronc!( ?..bSO:J;"pti~ te zorgen

... , .;- .·

11 _: ~ J

:n.

·

-'

il ~-~~\

1

~i~ :·.n~f\t. ~t=jt,~!}~-~is.~; ~~-t ~e!;l.-~an~ullend .-P,ro~f-j ~_.is gebleken dat deze

rr~o:> é)d >b<,·r.~ :Bf:h.~~1;9t;8I}g:)~B~S'l)P,,tie,>~fet .. ,e':'~t;t"(edig is met ~ej_~n bewerking genomen

hoeveelheid botervet. .,._: . , . _..,_. . ~ .-.

3.4. Hetv.erwijderenvanhet botervet uit .f!e m~etcmlQssi~g_;:

ï ~-· ,; , [}·-re- •... ;~,~:J~<?,ql~_wd~_,~g~bft~ F~~e~~.HB-~ .. vai)~,bei]-~O~~uur. en · s,orbif\ezuur (voorschrift

, .

. •. .C::J ~-An~'.rn.•)IJ\·~-~~t:t>~-j

...

~. ~-Q~ I Lw~x:~t. ~§.;:;bRF.~rl!l9nst~r. 1gesch.ud met methanol

.::.

~;

r:r

:

::CJ:f ~~

1

~~t~'r.f: tn; -~FP.'7.~z~&h~~d·."Y~~ ~~n _w.ei~.~g. ~wavelzuur. Na afkoelen

~

.•no'.:

f

:-,~---:i

'

;

:

)Jr

~

,

qLP~S

!

:~

.

Rlj

d

.

S ~e~

~

..

m~~g~Ef~

~~fPtreer9-

en.

i

~

.:

het

:filtraat bezoëzuur

-~b~

1

;~,

1

i

).

?f

:,~?};~~~e~~-'J~,_.beP,<3.~~~~ ;~"1;-.-:~s._geP.!ç:>b~~rd OP.-~-~·genoeg dezelfde

wij ze vanille·:te bepalen (géén z':'2~v~lzu~r ge_bru.:i_,kt). In de

meet-..

oplossing bleek toch nog botervet aanwezig te zijn. Daarom is het

: : t -:... .• ) l '~-.· :~ r. t) :. . •.--: . t; ' . ~:

.methanol-watermengsel ,uitge~chüd_mè.Lpen~~-l!n~ -m~t ·r:esultaat was

: ,-r.-.·).:fJ'.! l:~r . · .=-CJ t ... J -.. _ · :.:· ._ ·

-I

gunstig. _Er_ ont~tonn··-é-ëtïî'l'ë1_dë':te mëthanöl.:..w_aterlaag en het botervet

. ;'>~:~v:.~· ~--..!:1<.'1 -_,_t ~-: ,;.;.·, _., \:.:1""'. Tftt ·;9-;ç. !~· · •. · ., ._ .. -.. r~ ...

· werd geheel verw_ijderd door de pentaan.

\~J<~t . .'..e\ ·.::·.<1·.-·.cf~ !;')J t::.. ::~rt:c-~--'.:.-·::-:~- J,.) ~;: ~)(: .. -: _

e :·

;~ :~:.·:.. t

· BlJ herhai1ngen van de analyse bleek dat het _methanol-watermengsel

."F-'l'JÓ :);:.:; [" .. P.<''i ,;i f:l"biÎJ , ):; ;:tn·.-i;:.~ ':l ~ f .èr;-:;;9 :.~ .. ,_ . .Î: j • ·, . . ,. ~· . . -!.·

· n:ielk:achtig:r-:troebël kan zijn en _c!an mqeilijk te filtreren is •

. .:t ·.l ~cf;tr ~!/\,3u-: '7 ,o~~ 7f~,:,:

:

'

.e·

~~·r:>rf::. r.0 ~Ä\~t· ~ ,·.' r~._;,): ~ · ·

Centr1fugeren geeft geen beter resultaat. Er moest' danook naar

..

·

.·-een oplós:á:'t.~.!~wt.bt--~o.rd:en .... :~'~: .. ~. ·

_!.

·

·

'!. ·• · · ·

r<??r;.:; .l~·,·n:i.:.•3.:;Na Jle:~:>s·ehl.i'ci-\ié'n' V'cin·<>ne·e mfi:thártó't-~á'te":imengs:e~, met natr.iumchloride was

d~t-~,1fe"l:.·~)':tte:i-.f-H t'tié'fëá/. ·;Be't: ·fi1t:·r:·aat· w~r~ 'vervolgens uitgeschud ·

met :Pentaan.

• ..• . I

, 0' I j {j ', . ... ·- .~ ...

(4)

-r.--,

.

•r

RIJKS-KWALIT t:ITSt!..;S TITUUT VOOR

LAND- EN TUlt-..JBOUWPRODUKTEN WAGENit.JGEN

-3-·,

'

Tabel 2 ., .. \ - ,. _;

'

.

~.- .. _ .. -· ·'· ... •• • '>-~ ..., ! : ~ ~ • Lr: .·i ·I Vanille

ug/xhf

·

meetoplossing . J - in methanol E 310 nm · .. ·· :·.• .. : i"Qrrlll~th~f!ol-:-water Ê 312 nm. 2,0~

4

.

05 8. JO

I

2. 14

!:. :

...

.

(zie ook grafiek bijlage 2)

o.

1~P-.

0.258

0

,

.5,20

0. 770 ~<J [ ·,• 7 !.H::! :. ·r .-r'_,:.·. ": :. , . \ ' • - : . ' :J ,' • • : ) '1 ' o J : · .. • <. •'• t :) • j .-j ••• .0 ~ l 2 0

.

,

,

--

.

.- :

·

·.

:

·"

,

.-

,

\

)

P

c

?48

· -'~ J ::.:· ,·,:;·>' .:·· .•. :9.~.?15

0.738

Hieruit blijkt dat er tijdens de analyseprocedure -geen verlies

optreedt.

3.6.

Gehalte van{lle in.botervet

De nieuwe werkwijze (zie punt 2.2.) is gevolgd-voor het bepal~n

van het gehalte aan vanille in de charges

79A

1606

en

79A

1607.

Resultaat: Tabel 3

Charge Gevonden vanille Toegevoegd Gevonden

rog/kg mg/kg Toegev. x

79A

1606

95.3 -

93.0

96

.8

98

- 96%

79A

1607

226

.4

-

229.5

236

.7

96

-

97

7.

Opmerking

I

00

%

Monster

79A 1606,

waarin de natuurlijke vanille aanwez1g is, is

diverse malen geanalyseerd. Dpor ·het . steeds weer verwarmen::van het

moniter, om het te homogeniseren, is het gehalte aan vanille

teruggelopen. Ook ontstond e~- een bruine aanslag op de bodem.

-? -~ _:_ .L ;-~~.::.v :r~~r/ I i.:: l ..

-

4

-., ... r ':. .

.

p ~

r

~ i r

(5)

!

-RIJKS-K\".1ALITEITSINSTITUUT VOOR

LAND· EN TUINBOUWP80DUKTEN

WAGENINGEN

4. Conclusie:

-4-

.

. ::

..

:- ·· · -··va.nille-kai'Cà,'~îigëtöond··en bepaald we>rden· in ·b-otervet. Tijd.ens het

I • . . .

;ï.J

~~·.-

· ·

;

Höibdg

·

en':l§ere~

van het· monster m'oet ,er

v~or

gezorgd

wbi,d~~

.I äat de

; .c"'

~~~p~ratuur

~iet

te

ho

·

~~

oploop~.

!

·'-'

·

~.,

o::;

-··· . . . ~-~ .

--

...

-

_____

._ _____ ,.... -··-··-·· .

-

-

-· . . ...

!

,

Aangenomen d~t een gemeten extinct~e van

0.020

nog betrouwpaar is,

~·;

ii

1

tt de detedtiegrens

bi-j

:~.

het volg+ van de nieuwe aiialysefethode

'5•'bi9

0,

33

ug/nh in de meetoplossing 'of omgerekend op~'Îlet monster,

c::1n'dien 5 graJ l.n bewerkinfi· genomen

~

is,

6 mg/kg.

I q ·L I',.. \ • I ')

l

L

__

_

---

-

-

·

-····--·

·

-·-

-

-

-

----

-

·-

..

..

.

.

~--~

--

·

...

---,

--

·

.

..

...

·

·-

-

--- ---

r-

·

·

-.

:! t;l f> riO,,,_ .. ) Li :.~.:.~ ~··f':J '". -~ c:; T ; ~ ;(

---

-·- . ... . ' • Vt)g .. l'.J ." :

I

· .

! ·I i

·

·

····

·

-·-·

·

-

--

-

~--r-·-· ·~

-

·

-

·

·

··

·

·

-··--

·

·

.-,-

-

.

..

<':). ,,,....,. )) .• ,:_~ , ·,. f., .I .(J··o ..._ I. .... ; ... . o . .. ;J.·: . ' I , .... ::~.). ct'

I

I ~ t

.

, ...... . . I ,: ~ . . . - -- .... -··· - · .. . "'-·-···- ----·---- ·-· - L.- ... - ... I .... L ... :;· ,; .. : . ·• ·. :~ • Ç. ; • i :

/

.

.

. .

·

-

...

.

.

;

... as:

.

; '" . • • )Ï :··. ; · · : : . ,·. .l\ ·1 ó.l b <:"• -::· -:.I.• r~ 0 .1 r, ~ ?. ! .. n .'; S 0 i : • ·1 : f . . • .. -; 1.\.r. • . • • • Verze~dlijst:

.

.

.

·.,

..

De Ruig. Weseman. Sektor PP. Sektor DP.-Sektor PVS. Van D·o.esb~rgh. We/MA

.

: : ,J ••• -i..: . :.. .1. r ' '·· • •'· : ")

,.,

. ; .. t. ·\ ;.: .• . . ( .) . .. ~ .. ., 'C'"'\ . . '~-· . ~ ', ~ ••• J

(6)

-:-:-. I I • I '__!_1_' . I !:.:J.". I. -~:

·

H.

,

I I I I I -,Î-·. I l I I Ll....LJ·~t J-i-'-·• ····-1---·l-' -· . ."-I .... J.I 1... ! rT

.-.

I

(.t...J_ ~----:-+-: -;,+1 t~:t+t-~·~~~-~- I l ' I'• . l ::~~ ·!:..;.. T.'• ,_ ;-1-1-.--r:-:-

::JT,

·

1 I I I • I L!-lJ .. L!-'-f-+!.. I ' • I I I ~1-j ' I

..;.++'f-'-~-rr-:

.

:!"'

,.;

-

~

~

.-~

-:

~.

-·FP~ql-[:f

l.i

~Ft=l i-TH~-Eb*

:

·:,

.'

·

'(

~

·-

.I

..

,

,:

1,:.·

1

~1:-r+--ri+-~ i

::

;

,

,

,

-,-.-Î

.

.

.

:

.

:.

-;-n .. . ,

,

-:

'!T

·

.

·~

.

.

.fT~ • , . , , , ·. , . ", -1 , 1 (_, -!-+-i-.,..,ro~+::;:-+'-;--;-'~-;-• ...!-,...;_ ·, .:• . ·

J

L.! ·1.J, _ ; I I ~~-!.-.. ._Lj_ I I •l tl 1! r 'ril~ ( •.L_ . 0 I

!

·,· ;-i-"7"'-' ""l_•:_l _.... ~·... . . ·-·J · . ·· . ; I I ·-ry I : l ~t 1. I o

,'1_1')•" ' ; : . - :~ :· 79 \/J, '1607·

.f

..

OUDE: ~AETHGD~h·-·~ . ;~, . ~J-:

,

.

\ -

d ' .: I~-...-: •·I '

I

T.::L'-1..:./'-l_l--'-;-+-+ii" . ..-1""."'71~-=· _--- · .. .' :·: .'-'J::--.·:., ... , ~·- -'·- ·''··•~ ·:t,,~~R- " I:!:'' ' ,, ·._ •I ,...; 1 • "iï" :1

H++

~-J , C~J

..

:_:;-:-~:_j-;:7---'.:._-§f±• -:-{~:':tj~~~,_ uiLJ..!..~ • I . . .+=!±1. . .d._.• •

1

....r::

.

+

1

.•I . •T

. . ! . I - • ~i'.!-'...:..: .-w~~ ·.:-r:o:'l I I ~~ . lrll I . ' 1- . . L-.".. ra,.· I :-rï' I i

..:Di~::!:Dtl:::!::C.·

_

__,....,.,..,--...

I ' I • I .. ;., .'1 ·' J..l..LLI l=J'EI . - . I; . . . -r _,. •· . ;I ~ I 1...1'..~ •:t· .,. .... ... ._. -I

I

it

.

:;r. 1 ~... · :-~·. J:::::::!:Q:.'~~::'i"': ' ;.:f.l""ï'TT . ·. : ·r~ .. 1 .r-r •: ..;;;- ·:.. · -ri-=i:-"'rT-'h-1· -~ 1· .,:,: •. • :1. __._. , .L 1 . •

\L.jM'~-:-r+.,..,-:_~.~ . . __,__,_t~_.r.

'I

•:1 _..";_._., .. ··•-~< _}_j::_l:.: -~' ··c 1..--!-i-!jl· -~~ 'I 11' ~-~ -~ ,

I

-i-~:-++~-'-t-"1--'-,...., o ,--,-: ·-• o; • l l l·f +·-!.1-l.l.l IJ_l":'~"T.l.'lt.:t: · ; ;..:, •. -~~'!",-• . . . ~. I. ·. I 1'1. I ·I . . . ( ... ,._, ' ,

1

1

L

l

1 1

I+

1 • : I • • •- r o T [ I I IJ

±ff

'

.

IW.

.

(-0;1.

'

I. ·•.1 .. ,1 ; - r.ITTT'i I .I ,

~· I I I I I ,;-:--. ! I ,-t!:Li i j -~ ' ' I. ,. . ' ~ ' . • l_.L I . •. I I I. I• I . 1- I I I

:J~· ; .-~-•. • -.-:,.r;-.-.-1 ,,-::.< ,. ' '=" .. :;-.. , . ·· ·: · :·· ·.·--~·-· ·• -- t· ·t·1-• -•· · ., . . , .. _, __ , .. ·. :.. , -,

++

I', , , I -:-:..-: · • :o:••. ..:..~.· ·=]~l'·...t...~ï!! ; ï ] j--'-'--: ... : 1 11.--,i•i .:1...1 ·,J':rtj.l~1 L.! -1 .\ 1 r "·1··'' : · · • ,. ' ·1:1:T . ....J..:..L! ..L'.J' ·1· :r --• · • • ·• 1 1 ·•·1 · .. l...l.:Ï.~I-..o l i l : ' I I

I

.J - I ' I • • : ,•.1 • 1 .. 2 .. .1'' .

Ll

I ' I . I ' ' _!_IJ .. . I - I

.

L

J

I' -., I

- . ' I • ! t: :

·;g .

I I -~-,-, "TTI~I ' I~ ' I .. ····- . I I I I I ~~~

-t++

-l.:.A ~ ...,.-...., --- -r-T'"" ~-~~ -,--."~}'~ :. -1.1·,_ ' I ' '

J..J,;l_ I j ,' 0 1 - -. , ' \ 1 l i l f o i ' t i "lJ,(~ l•'t l' l-1 ·1~ -t f t· •11 I·~ I_.J~ l (,o t,i . l, ,l - - ..

~ .! I_L~f. I; . --'-' '....!-l--H-1 . I ·-1 1 I ·'T':.L . 'I ' l·o• -·~ . I I I , , .I Ll I

t T lTI:--11 I • :

'

·

I

.

.

.

.

J:]J,...!...~I I .. - • . lil . ,. ,. -yl7' I'

!

' I 0 ' . • •T. I . ! I : . . I \' •• ,. f I, ..,-:----:---r-1 ''-L_: o ~ ,LI_I~I. ' I I L.!!.. >.-' ._-, I • • • t 1 I . 1. , I I I I : -~. t ,., 1'"{10~-T-· .-:~~~/~ . . .. ,. -f•l•l •I • I . . ... .. ~... . .I ·t I o o o , o I ~ , -:L...: ~ ;_j o o • • " ' t"t_ • o · • I I I

#t

1- ~ -~

r

l

ffi

I· 0 I I I

'"

.. , . , I

I

.

..

,

.

~

.

..,

-.

~

I

.... ,-l1!-, H'1-T-T+H-"'l.i-;_-. ..-~'fll"'('ll,.-t-·f ~~·_, __ -++~~'*!';, .:.J.. ~r !l

I

i ~-I ;o

(7)

,.

,_

-·: t .' .

-

.. . . .

-... _.:.:. . . ... -·--~-~ .r:.: ... ... .

.

-

... - _ ... -.-·· .. .

.

' ..

·

-

.... ~ ... .... -~ .. . __:·:~ oi·.-~·. ... :.. .( .. .... ~-~ ' ... . . \ ·.·.A-. -~:-',1 _(; ··-··

(8)

r '

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

In het geriatrisch daghospitaal kan je met lichamelijke, psychische en/of sociale problemen gedurende 1 dag comfortabel en rustig opgenomen worden.. Het medische aanbod

Een transforaminale of interlaminaire epidurale infiltratie wordt meestal uitgevoerd als een zenuwwortel ingeklemd of geïrriteerd is, meestal ten gevolge van een

After the retro- spective evaluation of the radiographs and the data obtained by arthroscopy, the elbow joints were divid- ed in three groups: group 1 = MCE as a single patho-

Hij stelt bijvoorbeeld dat de soldaat in de zestiende eeuw doorgaans niet uit de onderkant van de samenleving afkomstig was omdat hij zelf zijn wapens en uitrusting moest

Trekt men de hellende asymptoot, dan moet bedacht worden dat beide asymptoten op gelijke afstand van het snijpunt S tot op gelijke afstand bena- derd worden door de kromme..

Monster 3 bevat vrij veel in water oplosbare stikstof, veel fosfaat en zeer veel kali* In ver­ gelijking met monster 3 bevat monster 4 vat minder stikstof en iets meer fosfaat*

In deze grafiek zijn alleen de gegevens van vak 7d verwerkt, daar in vak 47c alleen werd proefge­ draaid volgens de langhoutmethode.. In alle lijnen is een toeslag van 18%

Respondenten achten deze competenties belangrijker voor een manager en een in- en verkoper dan voor een logistiek medewerker of speci- alist.. Belangrijkste internationale