theorie-mac

Management Accouting en Controle:

theorie

Cost Accounting

Geheel van middelen die doelmatig werden of worden ingezet/ verbruikt om een “costobject” (= iets dat geld kost) voort te brengen

 Kostprijsberekening:

(1) Het bepalen van de inputs die doelmatig verbruikt worden om een cost object voort te brengen.

(2) Het toewijzen van die inputs aan de juiste cost objecten  Stukproductie:

Cost object is het individuele product – job order costing  Serieproductie:

Cost object is de serie

(= aantal identieke producten in dezelfde productiebatch of productierun vervaardigd)  Massaproductie:

Cost object = de productie van één periode, we verzamelen kosten per productiestap  Directe kost:

Houdt rechtstreeks verband met kostenobject; kan direct toegewezen worden aan het

kostenobject.

Bv: Verbruikte materialen, directe arbeid  Indirecte kost:

Geen rechtstreeks verband met kostenobject; wordt via verdeelsleutel (uit directe kost) toegewezen aan kostenobject. => Verdelen per meter hout, per arbeidsuur, ...

Bv: Afschrijving, verwarming, elektriciteit, verzekering, hulpmaterialen  Variabele kost:

Varieert met het productievolume of een andere activiteit . Bv: Gebruikte materiaal

 Vaste kost:

Binnen bepaalde activiteitsgrenzen blijft deze kost onafhankelijk van het productievolume of activiteitenniveau.

Bv: Verlichting en verwarming productiehal

 Kostenplaats (KP):

Verzameling van indirecte kosten (IK) die met een verdeelsleutel (VS) naar kostenobjecten (KO) worden toegewezen.

 Semi-variabele kosten:

Kosten met vast en variabel gedeelte

Bv: Telefoonkosten: abonnement: vast; gesprekskosten: variabel

 Semi-vaste kosten:

Bv: Tweede bakoven inzetten vanaf bepaald productievolume

 Committed costs:

Kosten die gestopt kunnen worden op korte termijn. Bv: 3-jarige arbeidscontracten

 Sensitiviteitsanalyse:

Beoordeling bedrijfsrisico en beoordeling vraag naar producten => Via break-even analyse

Bestudeert invloed van verandering in prijs, VK en FK op BE-punt.  Cost of resources supplied:

Cost of resources used + Cost of unused capacity

Arbitraire kostentoewijzing vermijden:

 Integrale kostprijsberekening (Full costing)

We gaan alle kosten toewijzen zowel vaste als variabele kosten  Variabele kostprijsberekening (Variabel Costing, Direct costing)

We gaan enkel de variabele kosten toewijzen aan de cost objecten

 Productiekosten:

Kosten die ontstaan tijdens de productie van de goederen en diensten  Productkosten:

Kosten die meegerekend worden in de kostprijs van een cost object  Periode-kosten:

Kosten die niet meegerekend worden in de kostprijs van een cost object Verschil standaardkosten en werkelijke kosten.

 Directe materiaalkost:

 Directe arbeidskost:

Standaardhoeveelheid te presteren uren x standaarduurloon  Indirecte kosten toegerekend per product:

Totaal geraamde indirecte kosten/totaal geraamde verdeelbasis x standaardverdeelbasis per product

 Standard costing: (doelen stellen)

Voorspelt kosten (in efficiëne omstandigheden productie)  Normal costing: (efficiëntie bijsturen directe kosten)

Kostprijsberekening na afloop productie bepaald stuk of bepaalde serie, waarbij de totale productieperiode nog niet over is.

- gekend: werkelijk arbeid -en materiaalverbruik en prijs

- niet gekend: totale werkelijke indirect kosten en werkelijke verdeelsleutel (want volledige productie nog niet af)

 Actual costing: (waardering KVG en voorraad en vergelijken)

Mbt werkelijke kosten (ex post)

 Normale verliezen:

Aantal afgekeurde producten dat zich binnen de normen van het normale uitvalpercentage bevindt (i.e. in verhouding tot het aantal opgestarte eenheden)

 Abnormale verliezen:

Het aantal afgekeurde producten dat zich buiten de normen van het normale uitvalpercentage bevindt (i.e. in verhouding tot het aantal opgestarte eenheden)

 Totale productie

Goedgekeurde producten (bevinden zich na het inspectiepunt)

De kostprijs van de afgekeurde producten wordt verdeeld

over alle goedgekeurde producten

Methoden van kostentoewijzing  Directe methode:

Er wordt geen rekening gehouden met de onderlinge dienstverlening.

Kosten gaan van ondersteunende afdeling rechtstreeks naar ondersteunde (productie)afdeling  Getrapte methode:

Verdelen volgens gepresteerde uren aan ondersteunde afdelingen (ook voor ander ondersteunende afdelingen).

Nadat uit een dienstverlenende afdeling de kosten zijn, kunnen er geen terugkomen uit andere afdelingen.

 Geciproke/wederkerige methode

vb: ICT = 200000 + 0,05 CAL en daarna directe methode toepassen => 0,05 = aantal uren dat CAL werkte voor ICT / totaal gewerkte uren CAL Activity Based Costing (ABC = verscheidene verdeelsleutels)

 Doel:

Op meer zinvolle wijze de indirecte kosten verdelen  Wat?

ABC is een resource consumption model: de indirecte kosten worden toegewezen naar mate cost objecten (= producten, diensten, klanten) activiteiten consumeren (of veroorzaken)

Dragen rechtstreeks bij tot de doelstellingen van de afdelingen. De output wordt gebruikt buiten de afdeling

 Secundaire activiteiten:

Ondersteunen de primaire activiteiten. Kunnen zeer essentieel zijn voor de goede uitvoering van de primaire activiteiten, maar zijn geen doel op zich.

 Unit-level:

Voor iedere eenheid product

=> Directe arbeid, materiaal, machine-uren  Batch-level:

Voor een order of serie

=>Instellen machine, bestellen van grondstoffen, verzenden van afgewerkte producten  Product-level:

Voor een product (volume-onafhankelijk) => Productontwikkeling, product testing  Facility-level:

Voor de hele onderneming

=> Algemene leiding, huisvesting, verlichting en verwarming

Resource Drivers (band middelen - activiteiten vaststellen)

 Headcount:

Interviews met diensthoofden

Bv: 2 van de 10 WN besteden 50% van hun tijd aan het registreren van klachten => 10% van de personeelskost toewijzen aan deze activiteit

 Afdelingsrapporten: Directe meting

Bv. De kosten voor de bestelwagen die uitsluitend gebruikt wordt voor herstellingen bij klachten bedragen deze maand 1.000 €

 Cost drivers:

Wat maakt activiteiten duur?  Transaction drivers:

- Beperkte kost van registratie

- Houdt geen rekening met onderlinge verschillen  Duration drivers:

- Houdt rekening met de duurtijd van de activiteit - Grotere meetkost

 Intensity drivers:

- Goede benadering werkelijkheid - Grotere meetkost

 Value added activities:

Activiteiten die middelen omzetten naar een output die voldoet aan de klanteisen en waarvoor de eindgebruikers bereid zijn een prijs te betalen, zijn waardetoevoegende activiteiten

 Non value added activities:

Vb: Achterstallige betalingen opvolgen, Intern transport in de productie-afdeling, Herbewerking afgekeurde producten

 Business value added activities:

Een activiteit die enerzijds geen waarde creëert voor de eindgebruiker doch anderzijds noodzakelijk kan zijn als ondersteuning voor de huidige organisatie / processen of om in business te blijven.

Vb: Boekhouding, opvolging wetgeving

 Relevante kosten/opbrengsten:

Kosten/Opbrengsten die ontstaan in de toekomst en die verschillen in functie van de alternatieven.  Sunk costs:

Kosten die in het verleden werden opgelopen en die niet meer kunnen gewijzigd worden in de toekomst. => geen rek mee houden in beslissing

 Opportuniteitskost:

Management Accounting

Process of studying cost behaviour over all stages of a product’s life  Target costing:

- Method of cost planning during the product planning and design cycle to reduce manufacturing costs to targeted levels

- Techniek van kostenbeheersing die start bij de design fase van het product - Vertrek vanuit de behoeften van de klant en wat die bereid is te betalen Mogelijke nadelen :

– Risico op conflicten

– Burn-out wegens hoge werkdruk

– Te traag => marktopportuniteiten mislopen

• Tear-down analysis / Reverse engineering :

Analyse van het product van een concurrent om opportuniteiten voor verbetering of kostenbesparing eigen product te ontdekken

• Value engineering / Value analysis :

– Systematische interdisciplinaire analyse van kostenveroorzakers om de vooropgestelde kwaliteit en betrouwbaarheid te kunnen verkrijgen aan target kostprijs

– Verbetering van productdesign – Elimineren van overbodige functies

– Functionele analyse : product verdelen in onderdelen of kenmerken waarvan de waarde voor de consument bepaald wordt

 Kaizen costing (Japans):

 Strategische planning:

Doelstellingen en strategieën formuleren  Implementatie strategie:

Uitvoering van de strategie  Management controle:

Efficiënte en effectieve uitvoering van individuele operationele taken  Prijs/hoeveelheidvariantie:

Het verschil tussen de werkelijke & standaardprijs/hoeveelheid

 Verkoopvarianties gebaseerd op contributies:  Werkelijke contributie (WC) = werkelijke verkoopprijs – gebudgetteerde variabele kosten  Gebudgetteerde contributie (BC) = gebudgetteerde verkoopprijs – gebudgetteerde variabele kosten

 Verkoopprijsvariantie op contributieniveau: (WC/e – BC/e) x werkelijk verkoopvolume  Verkoopvolumevariantie op contributieniveau:

(werkelijk volume – gebudgetteerd volume) x BC/e  Responsibility accounting:

Bepalen van verantwoordelijkheidscentra  Opbrengstencentra (‘revenue centers’):

- Verantwoordelijk voor de opbrengsten

- Output wordt gemeten in financiële termen, inputs niet Vb. Verkoopafdeling die omzetobjectief nastreeft

 Standaardkostencentrum : duidelijke input-output relatie

→ operationele activiteiten → diensten

 Discretionair kostencentrum:

 Geen duidelijke input-output relatie of output moeilijk meetbaar  Vb: R&D afdeling, marketingafdeling, alle staffuncties

 Budgetten en vooral niet-financiële indicatoren  Winstcentra (‘profit centers’):

 Verantwoodelijk voor kosten en opbrengsten  Kosten en opbrengsten varianties

 Niet-financiële indicatoren  Investeringscentra (‘investment centers’):

 Verantwoodelijk voor resultaat en investering  Meting winst en investeringen

 Nemen investeringsbeslissing en verantwoordelijk voo rendabiliteit ervan  Return On Investment (ROI):

= Resultaat / Investeringen  Residual Income (RI):

Overblijvend resultaat = werkelijk resultaat van de afdeling verminderd met vooropgestelde minimumopbrengst

- Aandachtspunten :

* Waardering activa

 Transferprijs:

Waarde waartegen een goed of dienst van de ene afdeling of entiteit in een onderneming of in een groep wordt geleverd aan een andere afdeling of entiteit.

 Balanced Scorecard:

4 perspectieven:

- Financial = Hoe winst maken

- Custumer = Klant meerwaarde bieden - Internal = Interne werking verbeteren - Learning = Innovatie/Organisatie