Rapport No 170 ONDERZOEK NAAR DE KOSTPRIJS VAN MELK EN DE RENTABILITEIT
VAN DE MELKPRODUCTIE VOOR DE PERIODE NOVEMBER 1952 - NOVEMBER 1953
INHOUD I, Samenvatting
II, Methode en basisgegevens
III. Gedetailleerde resultaten we ideb e drijven
IV, Gedetailleerde resultaten gemengde zandbedrijven Bijlage Is Overzicht van de bedrijfsresultaten van de
onderzochte we ideb e drijven over de boek-jaren 1951/52, 1950/51, 1949/50 en 1948/49 Bijlage II s Toelichting op de berekening van de
kost-prijs van melk, welke voor het jaar 1952/53 onder normale productie-omstandigheden in de voornaamste weidegebieden kan worden verwaoht blz. II 1 4 6 18
. De in dit rapport verzamelde gegevens zjjn getoetst aan het oordeel van een Commissie van Advies, Deze commissie was als volgt samengesteld!
Ir Th,C.J.M.Rijssenbeek (Voorzitter), Directeur van het Veeteeltwezen, *s-Gravenhage; Jao.Blom, Veehouder, St.Pancras (N.H.)|
J, Bruyne, Veehouder, 'Veeaperkarspelf
Dr Ir H,J.Frankena, Inspecteur Weide- en Voederbouw,Wageningenf J.Lageveen, Algemer.e Nederlandse Agrarische Bedrijf sbond, Utrecht | JrLoonen, Landbouwer, Venray (L,)j
N.J.W.Olieman, Veehouder, Leidschendam (Z.H.)p
Dr Ir C.Sohiere, Directeur van de Kaas-, Boter- en Melkproducten-contrôlestations te Utrecht en Den Haag,
's-Gravenhage; W,TijBma, Veehouder, Vtorkum (Fr,).
De Commissie kon zich in het algemeen verenigen met de inhoud van het rapport. De verantwoordelijkheid hiervoor berust bij het Landbouw-Economisch Instituut,:
Samengesteld o.l.v. Ir H. Dijkstra
I r J . P , van Riemsdijk
•a-l s-Gravênhage, 30 September 1952
De Directeur,
4»
^'EC% : mmuvcmx. * ,'snv.^
491
I. SAMENVATTING
1#
V1
1 « De gefriedet!Naast de berekeningen Voor de weidebàdrijven bevat' dit rapport tevens de resultaten van de berekeningen voor de gemengde bedrijven op de zandgronden, welke ontleend zijn aan rapport no 171.
De volgende-weidagebiaden zijn in dit rapport vertegenwoordigd« Friesland I t Friesland II « No'ordholland I « Noordholland II i Noordholland III t Utrecht I i Zuidholland I t Zuidholland II :
het kleiweidégebied in Friesland het véenweidegebied in Friesland het kleiweidégebied in Noordholland het veenweidegebied in Noordholland ten Noorden van het IJ
het weidegebied in Nooxdhol2aj3d~i*wx~2-J3. van Amsterdamer-het N.W. weidegebied in Utrecht en he^Eej_a»dr'~
( consumptie-melkbedri jven )
Rijnland en Delf- en Schieland (consumptie— melkbedrijven)
de ICrimpenerv.aard (zelfkazende bedrijven)
Voórcalculatie 1950/1951 O 1951/1952 1) 1952/1953
2, De uitkomsten van de berekeningen
Hieronder volgt een overzicht van de uitkomsten v a n de bereke-ningen. Volledigheidshalve 3i j:a ook "de resultaten van het onderzoek over de vorige twee jaar gegeven,
KOSTPRIJS MELK PEE 3,5 KG MELKVET (Old) ___ We i d eb e drijven Rapport no 148 158 170 Friesland
"'ï'~ ;
ïï"
14,30 15,80 15,70-:3,30 Noordholland"ï
"""
tltanïht I I 15,20 1 6 , 6 0 1 5 , 7 0 M 7 , 6 o I I I 18,2C Gemengde zandbedrijven RapportNo Voorcalculâtie 1950/1951 1) 1951/1952 1) 1952/1953 i"r:..:.j.:. .r.J De lifo uden 15,50 18,50 1 9 , 1 0 ';20,10 D r e n t e O v e r -ijsel 2) 3e Graaf: schap 17,40 1 9 , 6 0 2 1 , 5 0 17,40 Z u i d h o l l a n d 16,30! 19,10! 18,30| I I 16,90 2 0 , 0 0 19,80 18,90 Noordbrabant 7-10 h a ' 1 0 - 1 5 ha 1 7 , 2 0 1 9 , 0 0 19,30 ! 19,10
B i j de b e o o r d e l i n g van deze c i j f e r s d i e n t men e r r e k e n i n g mede t e houden, d a t de k o s t p r i j z e n p e r 3 , 5 k g m e l k v e t n i é t de j u i s t e b a s i s v o o r de v e r g e l i j k i n g van de k o s t p r i j z e n i n de v e r s c h i l l e n d e g e b i e d e n vormen. B i j deae b e r e k e n i n g i s n a m e l i j k geen r e k e n i n g gehouden met de waarde van de v e t v r i j e d r o g e s t o f i n de melk. Het i s n i e t m o g e l i j k a f z o n d e r l i j k e k o s t p r i j z e n voor melkvet en v e t v r i j e droge s t o f t e b e r e k e n e n . I n d i e n voor de v e t v r i j e droge s t o f een waarde van f . 5 , 5 ° r e s p . f . 7 , - p e r 100 kg melk wordt aangenomen, r e s u l t é r e n d a a r u i t de v o l g e n d e k o s t p r i j z e n p e r - 3 , 5 kg m e l k v e t :
KOSTPRIJS PER 3 , 5 KG MELKVET BIJ EEN BEPAALDE GRONDPRUS W e i d e b e d r i j v e n
a ) Bij een g 'ondprijs van f . 5 , 5 0 p e r 100 kg-melk b ) Bij een grond prijs van
f . 7 , - p e r 100 k g melk
Gem. Zandbedrijven a ) Bij een grondprijs van
f . 5 , 5 0 p e r 100 kg melk b ) Bfl een grondprijs van
f . 7 , - p e r 100 kg melk _Fric _ jl_c*nd
•"~"ïï"
1 0 , 9 0 9,50 13,30 12,00 N j o r d h o l l a n d U t r e c h t Z u i d h o l l a n d 10,TO 9 , 3 0 I I 12,30 1 0 , 9 0 I I I 12,80 11,36 F r i e s l a n o J De Wouden ! 14,20 12,90 D r e n t e 15,00 13,60 ; v e r i j s e l 16,10 14,70 11,90 10,40 G e l d e r l a n d De Graafsch 13,70 1 2 , 3 0 I I 12,90 j14,40 i 11,40 112,90 Noordbrabant . 7-10 hai 10-15 ba 13,90 12,40 13,70 12,301) De k o s t p r i j z e n per 3,5 kg melkvet stemmen n i e t o v e r e e n met de i n de a a n g e h a a l d e r a p p o r t e n gevonden k o s t p r i j z e n . De bovenvermelde k o s t -prijzen zijn n l . o m g e r e k e n d op h e t n i v e a u , waarop zij zouden hebben g e l e g e n , i n d i e n voor de j a r e n 1950/51 en 1951/52 d e z e l f d e methode van v e t b è p a l i n g van de melk zou hebben g e g o l d e n a l s v o o r 1952/1953« 2) Voor 1950/1951 * O o s t - O v e r i j s e l , voor de b e i d e a n d e r e j a r e n O o s t - +
Ill
3. Vergelijking van de voorcaioulatie voor 1952/53 met die voor
I95T/52 (rapporten 15o en 159T- '•
De versohillen tussen de bovengsno-emde-' yc^rcalcula±i-es--aijn-als volgt te analyseren. .
a. Weidebedrijven t 1„ Melkproductie kg/ha 2. " kg/kce 3. Melkveebezetting s t / h a 4. Vetgehalte(oude meth,) % 5» Bruto-kosten gld/ha 6. Tot. aftrekposten gld/ha 7. " n e t t o - k o s t e n gld/ha
Verschil i n n e t t o - k o s t e n ^ ' 8, Totaal v e r s c h i l gld/ha 9= Invloed p r i j s w i j z . gld/ha 10. Invloed hoev.wijz. gld/ha
Friesland I + I I Vooroalc, 5I/52I52/53 4.55II4.536 4.100[4.O85 l , i l i 1,11 3,97! 4,01 •1.166 il.166 3651 305 801j 861 + 60 + 44 + 16 Noordholland I + I I Vooroalo» 5l/52]52/53 5.023!4.95I 4,100! 4, HO 1,22511,205 3,74 13,80 1.223 11«205 351j 330 872! 875 + . 3 . + 25 - 22 Zuidholland I I I Vooroalc. ; Vooroalc. 51/52j52/53; 51/52J52/53 6.156 15.9681 5.476 i 5.443 3.800Î3.850J 3.700I3.780 1,621.1,551 1548| 1,44 3,56} 3,62; 3,55! 3,58 L , 4 2 l i l . 3 6 d i . 3 5 5:X . 3 5 Ö 247! 249! 267; 268 L.174J1.113; 1.088 11. 0S2 - 61 i - . 6 + 1 j + 3 5 - 62 i - a .
1) + betekent dat de vooroalc, 52/53 hoger uitkomt.
Uit bovenstaande gegevens volgt, dat de melkproductie per ha voor I952/53 in- doorsnee iets lager is aangehouden dan voor 1951/52. Tegenover deze daling staat echter een stijging van het vetgehalte van ongeveer gelijke orde van grootte. De daling van de melkproductie per ha hangt samen met de verlaging van de melkveebezetting t.o.v. I95I/52. De melkproductie per koe is over het geheel iets verhoogd t.o.v. het voorgaande jaar.
De totale bruto-kosten vertonen geen grote verschillen, hoewel meerdere kostenbestanddelen iets zijn gestegen t.o.v. 1951/52. De
stijging dezer kosten wordt genivelleerd door de daling van de post veevoer, welke voortvloeit uit het verminderde krachtvoerverbruik. Op blz, 21 is nader aangegeven welke invloed de sterke verlaging van het krachtvoergebruik in het boekjaar (nacalc.) 1951/52 heeft gehad op de thans voor 1952/53 aangehouden hoeveelheden.
De aftrekpost voor omzet en aanwas rundvee en overige
opbrengsten vertoont in Friesland en Noordhollan'd een daling t.o.v, 1951/52} in de andere gebieden is er geen verschil tussen de beide calculaties.
Het verschil in netto-kosten tussen de beide voorcalculaties is gespli+st in een deel, dat veroorzaakt is door het verschil in prijsniveau van voorcalculatie 52/53 t.o.v. 51/52 en een deel, dat kan worden teruggevoerd op verschil in hoeveelheden van kosten-bestanddel en en bijproducten. Deze splitsing is gemaakt door de
'IV
-voorcalculatie 1951/52 om te rekenen op het voor 1952/53 aangehouden prijspeil en deze te vergelijken met de oorspronkelijke voorcal-culatie voor I951/52 en dié voor 1952/53. De invloed van prijs- en hoeveelheidsverschillen is in bovenstaande tabel aangegeven.
Aangaande de hoeveelheidsverschillen bij enkele afzonderlijke posten,
zij nog het volgende vermeld. • In Priesland I en in Zuidholland 1 is een verschil in de
loonpost naar voren gekomen; in Friesland I is deze post in de
voorcalculatie 1952/53 lager, in Zuidholland I daarentegen hoger dan in de omgerekende voorcalculatié 1951/52. In beide gevallen is het verschil veroorzaakt door wijziging in de bedrijfskeuze. Zoals reeds is opgemerkt, toont ook de post veevoer ver-schillen (1952/53 lager dan 1951/52); op blz„ 21 zijn deze vel-schillen nader gemotiveerd.
De post meststoffen is t.o.y. 1951/52 verhoogd, hoofdzakelijk, door een' verhoging van de stikstofbemesting (zie blz. 28 ) .
Verder kan nog worden gewezen op het verschil in de post ziekte-bestrijding en dèkgelden, welke eveneens.in 1952/53 hoger is. De ontwikkeling van deze post is nader aangegeven op blz,33 » Ten aanzien van de aftrekpost voor bijproducten doen zich ook ver-schillen in'hoeveelheid voor, De daling van de post omzet en aanwas rundvee in Friesland en.de stijging in Noordholland II en Zuidholland is ten dele toe te schrijven aan verschillen tussen de aan- en verkopen van dieren uit de diverse categoriën, de kwaliteiten en de aantallen (zie blz. 32 en 35) ••
De invloed van de hoeveelheidsverschillen tussen de voor-calculaties I95I/52 en I952/53 op de kostprijs per 3,5 kg melkvet is af te leiden uit onderstaande gegevens«
KOSTPRIJS IN GLD PER 3>5 KG MELKVET (NIEUWE V3TBEPALING)
Voorcalculatie I952/53 Voorcalculatie I951/52 (omgerekend) F r i e s l a n d I 15,70 16,00 I I 18,30 17,30 Noordholland I ' | I I 15,?0 | 17,6© 15,80 j 18,60 Zuidholland I » i I I 18,30 j 19,80 19,40 I 20,7& 491
b. Gemengde bedrijven •, 1 . . M e l k p r o d u c t i e 2. M e l k p r o d u c t i e 3 . M e l k v e e b e z e t t i n g 4 . V e t g e h a l t e ( o u d e me 5« B r u t o - k o s t e n 6.. T o t . a f t r e k p o s t e n 7. T o t . n e t t o - k o s t e n V e r s c h i l i n n e t t o -8 , T o t a a l v e r s c h i l 9 . I n v l o e d p r i j s w i j z , 1 0 , I n v l o e d h o e v . w i j z . k g / h a k g / k o e s t / h a -t h . ) fc g l d / h a g l d / h a g l d / h a •• k o s t e n ' / g l d / h a g l d / h a g l d / h a "SrieoLr-Bfcudefi V o o r c a l c , 51/52 52/53 4 . 7 8 0 4.969 3.95O 3.975 1,21 1,25 3,97 4 , 0 4 I . 3 1 7 I . 3 5 3 332 278 985 I.O75 + 90 + 36 + 54 V o o r c a l c . 51/52 52/53 4 . 2 3 5 4 . 3 5 6 3.65O 3 . 6 0 0 1,16 1,21 3 , 6 5 3,70 ' 1 . 2 3 4 1.326 388 357 846 969 + 123 + 44 + 79 N. Br-abant I V o o r c a l c , 51/52 52/53 4 . I 8 O 4.37O 3.800 3.800 1,10 1,15 3 , 5 9 3 , 6 5 1.244 1.330 428 467 816 863 + 47 .+ 56 - 9 N . B r a b a n t I I V o o r c a l c , S I / 5 2 52/53 3.950-3*990-3.800 3.80CT' 1 , 0 4 . 1,05 3,67 3 , 6 4 1,154 I . I 9 2 402 413 752 779 + 27 + 44 - 17
1) + betekent dat-de voorcalculatie 52/53 hoger uitkomt.
Bij de gemengde bedrijven is de melkproductie per ha voor I952/53 hoger geraamd dan voor 1951/52. De melkproductie per koe is voor beide jaren practisch gelijk gehouden,- de veebezetting is in alle gebieden verhoogd t.o.v. 1951/52. Bovendien is het vetgehalte . t.o.v. I95I/52 verhoogd.
Tegenover deze hogere opbrengsten staan in alle gebieden hogere bruto-kosten. Uit de verschillen tussen de afzonderlijke kostenbestanddelen is afgeleid dat practisch alle posten een verhoging tonen. Slechts de post veevoeder toont een daling t.osv. I951/52 voor de gebieden Priesland-Wouden en Noordbrabant II. In Cverijsel en Noordbrabant I heeft ook deze post t.o.v. 1951/52 • een verhoging ondergaan.
De aftrek voor bijproducten is voor Friesland en Overijsel verlaagd t.o.v. 1951/52, voor de beide andere gebieden echter verhoogd.
Het verschil in netto-kosten tussen de beide voorcalculaties is ook hier gesplitst in een prijs- en een hoeveelheidselement, zoals in bovenstaande tabel is aangegeven. Over de hoeveelheids-verschillen bij enkele afzonderlijke posten kan het volgende worden gezegd.
De loonpost is in alle gebieden gestegen ten gevolge van wijzigingen in bouwplan en veebezetting. De post veevoer in de voorcalculatie 1952/53 is t.o.v» 1951/52 in de gebieden Friesland en Noordbrabant lager, ondanks stijging van de veebezetting. In de andere gebieden is voor 1952/53 per dier evenveel of slechts iets minder veevoeder.in rekening gebracht dan in 1951/52, dus per ha iets meer, daar de veebezetting verhoogd is.
Iri alle gebieden is de'bemesting, met name stikstof, t.o.v. I95I./52 verhoogd. Hetzelfde geldt t.a.v. de post ziektebestrijding en dekgelden.
VI
De aftrekpost voor bijproducten vertoont voornamelijk verschillen voor opzet en aanwas rundvee. De verlaging in Friesland en Overijsel
en de verhoging voor de beide gebieden in Noordhrabant zijn ook voor dit bedrijfstype ten dele toe te schrijven aan verschillen
tussen de aan- en verkopen uit de diverse categorieën vee, de kwaliteiten en de aantallen,
De invloed van de verschillen met een hoeveelheidskarakter, welke zich voordoan tussen de voorcalculaties 1951/52 en 1952/53, op de kostprijs per 355 kg melkvet volgt uit Onderstaande gegevens.
KOSTPRIJS IN GLD PER 3,5 KG MELKVET (NIEUWE VETBEPALING)
V o o r c a l c u l a t i e 1952/53 I 9 5 1 / 5 2 (omgerekend) F r i e s l a n d (Wouden) 1 9 , 1 0 . 1 9 , 2 0 Overijsel 2 1 , 5 0 2 0 , 5 0 Noordbrab. I 1 9 , 3 0 2 0 , 5 0 N o o r d b r a b . 13 1 9 , 1 0 1 9 , 5 0
4o De verschillen tussen de voorcalculatie 1951/52 en de nacalculatie
I95T752: — ^ " ^
Verschillen tussen deze twee berekeningen kunnen door allerlei factoren worden veroorzaakt. In de eerste plaats hebben de bereke-ningen betrekking op een verschillende periode, de nacalculatie geldt voor Mei-Mei en de voorcalculatie van November-November. De vooroaloulatie is afgestemd op de kosten en opbrengsten welke men onder normale verhoudingen mag verwachten. Het in deze kosten en opbrengsten verdisconteerde prijspeil berust echter op ramingen voor een toekomstige periode. De nacalculatie daarentegen heeft betrekking op gerealiseerde kosten en opbrengsten over een jaar dat in verschillende opzichten abnormale verhoudingen tussen kosten en opbrengsten zal tonen. Dit geldt zowel t.a.v. de hoeveelheden der benodigde productiemiddelen als van de opbrengsten in natura. Ook zullen de in een bepaald jaar geldende prijzen meer of minder afwijken van de tevoren geraamde.
De beschikbare gegevens laten niet toe de invloed van boven-genoemde factoren in voldoende mate te beoordelen. Ook een besohrijving van de detailversohillen wordt hier achterwege gelaten, daar deze in bijlage II bij de verschillende kostenbestanddelen reeds gegeven is.
De verschillen in kostprijs per 3,5 kg melkvet tussen de voor-calculatie I951/52 en de navoor-calculatie 1951/52 zijn samengevat in onderstaande tabel.
KOSTPRIJS IN GLD PER 3,5 KG MELKVET
W e i d e b e d r i j v e n Voorcalcc 51/52 1) N a o a l c 51/52 3 ) Gemengde b e d r i j v e n V o o r c a l o . 5 1 / 5 2 2) N a c a l c . 5 1 / 5 2 3) F r i e s l a n d I + I I 1 5 , 5 0 1 5 , 1 0 F r i e s l a n d De Wouden 1 8 , 2 0 1 8 , 2 0 N o o r d h o l l a n d I + I I 1 6 , 2 0 1 5 , 4 0 O v e r i j s e l 1 9 , 2 0 2 1 , -Z u i d h o l l a n d I I I 1 8 , 7 0 1 9 , 6 0 1 7 , - 1 8 , 8 0 B o o r d b r a b a n t I ! I I 1 9 , 0 0 ! 1 8 , 2 0 1 9 , 2 0 j 1 9 , 2 0
1) Volgens rapport I58, vetgehalte op basis van oude bepalingsmethode. 2) Volgens rapport 159, vetgehalte op basis van oude bepalingsmethode. 3) Vetgehalte tot 1 Jan,, '52 volgens oude, daarna volgens de nieuwe
_ 1 _
II. METHODE M BASISGEGEVENS
1, Weidebedrijven
Daar thans van een voldoend aantal bedrijven gegevens beschik-baar zijn over 4 jaren Is de vooi»oalcuija,tl9
1952/53 niet - zoals tot dusver gebruikelijk - in hoofdzaak gebaseerd op de resultaten van het laatste boekjaar (naoaloulatie 1951/52)5 deze keer zijn tevens de uitkomsten van de boekhoudingen over 1948/49» 1949/50 en .1950/51 in aanmerking genomen. Deze werkwijze houdt in, dat de kosten in verdere mate zijn genormaliseerd dan in vorige jaren geschiedde» Gebruik makend van de gegevens van de laatste jaren zijn ook de opbrengsten genormaliseerd.
De volgende aantallen bedrijven hebben in deze jaren aan het onderzoek deelgenomen, In dit staatje is tevens de gemiddelde be-drijfsgrootte vermeld, Boekjaar 1948/49 1949/50 1950/51 1951/52 Friesland I Aan-! Opp, tal i ha 31 I 25,2 35 ! 24,5 43 21,9 37 i 20,7 II Aan-tal 64 65 44 45 Opp. ha 23,4 23,6 22,0 20,5 Noc I rdho I Aan-i Opp,. 'Aan-tal ! ha j'Aan-tal 25 ! 19.2 29 M 7 0 34 ! 16,5 26 ! 16,4 i 19 30 30 29 H a n d I Opp. ha 17,4 16,2 15,3 15,6 III Aan-tal 20 Opp. ha 15,6 Utreoht I Aan-tal 19 Opp. ha 17,7 Zuidholland I Aan-jOpp. tal Iha 31 |19,8 33 |19,6 34 118,9 32 |17,0 II Aan-j Opp, tal |ha 38 I16,6 39 116,9 39 |16,7 35 i16,7 Zoals uit bovenstaand staatje blijkt, zijn de groepen niet elk
jaar even groot. Bovendien hebben niet steeds dezelfde bedrijven aan het onderzoek deelgenomen*
Ten einde na te gaan, hoe groot de invloed van deze wisselingen op de kostprijs is geweest, is op basis van de gegevens van de na-calculaties over 1950/51 en 1951/52, de kostprijs van die bedrijven, welke zowel in 1953/51 a^-s in "951/52 hebben meegedaan, vergeleken met het gemiddelde van de gehele groep in de desbetreffende boekjaren,, GEMIDDELDE KOSTPRIJS (NACALCULATIE) VAN DIE BEDEUVEN, f AARVAN OVER
BEIDE JAREN GEGEVENS BESCHIKBAAR ZIJN, IN % VAN DE GEMIDDELDE KOSTPRIJS VAN ALLE BEDRIJVEN
IN 1950/51 RESP0 I95I/52 Friesland •Noordholland Zuidholland I II I II I II •' Aantal 26 35 24 24 18 28 1950/51 98 99 98 101 98 101 1951/52 99 97 102 100 101 101 Uit deze oijfers 'blijkt, dat d>; invloed van de wisseling in
de bedrijven zeer gering is, Hierby dient nog te worden bedacht, dat door'de normalisatie van de voox-oalculatie o0a, deze invloed dient te .worden weggen or on,, In hoeverre dit is gelukt, kan niet worden nagegaan..
2
-Over de aantallen bedrijven kan nog worden opgemerkt, dat in elke groep het aantal bedrijven van grote invloed is op de betrouw-baarheid van het gemiddelde. Het is gebleken, dat een aantal van 20 een behoorlijk betrouwbaar gemiddelde oplevert (wanneer de groep uit eenzelfde typ« bedrijven bestaat en derhalve kan worden b e -schouwd als een uniforme groep)a Bij uitbreiding van 20 tot 40 b e -drijven neemt de betrouwbaarheid nog wel toe, maar in veel mindere mate dan var. 10 tot 20c Wordt het aantal uitgebreid tot meer dan 4 0 , dan neemt de betrouwbaarheid maar càer weinig meer toe. Hieruit volgt, dat er in ieder geval naar moet worden gestreefd het aantal bedrijven per groep cp 20 te stellen (wat ook gelukt i s ) , maar dat een aantal van 35 - 40 bet meest wenselijk zou zijn. In Noordholland en Utrecht zal daarom aan de uitbreiding aandacht moeten worden besteeflu
Voorts is gebleken, dat de frequentieverdeling van de kost-prijzen van de nacaloulatie niet symetrisch' is, die van hun loga-rithmen eohter wel. Laatstgenoemde heeft de klokvorm van de zgn, Gauss-verdeling, ook wel normaal-verdeling genoemd, en moet dus worden beschouwd als een logarithm!sehe normaalverdeling. Dit wil
zeggen, dat voor een onderlinge vergelijking van de gebieden niet gebruik moet worden gemaakt van het rekenkundig gemiddelde der kostprijzen, maar van het rekenkundig gemiddelde van hun logarithmen.
Dit gemiddelde valt eohter dan samen met de mediaan of midden, het punt waarboven en waaronder 50$ van de waarnemingskostprijzen liggen. De standaardafwyking van de logarithme der mediaan, uit-gedrukt in $ daarvan, geeft nu een indruk omtrent de betrouwbaar-heid van de waargenomen mediaan-waarden van de kostprijs-per bedrijf, welke laatste ook xvel mediane kostprijs kan worden genoemd en daardoor ook van het rekenkundig gemiddelde»
STANDAARDAFWJKING VAN DE LOGARITHME V A N DE MEDIANE KOSTPRIJS, UIT-GEDRUKT IN $ DAARVAN,, (NACALCULATIE 195l/l952)
Friesland Noordholland I II I II 2,2$ 1>8$ 2,8$ 1,3$ Noordholland III Utrecht I Zuidholland I II 2,6$.'. 2,9$ 1,8$ 1,3$ Ten aanzien van de pachten moet worden opgemerkt, dat (zoals
gebruikelijk) voor de voorcalculatie gebruik is gemaakt van de paoht-bedragen, zoals die in 1951/52 op de pachtbedrijven zijn betaald, reep. voor de eigenaarsbedrijven in rekening zijn gebracht. Hoewel zioh in de naaste toekomst ongetwijfeld een stijging van de pachten zal voordoen, is geen poging gedaan deze verhoging voor het.komende jaar te benaderen. Het is nl, de vraag in hoeverre de
pachtver-hoging als kostenelement moet worden beschouwd, daar de paoht mede afhankelijk is van de rendabiliteit van de bedrijven. Deze hangt o.a. weer af van de prijzen van de eindproducten, welke niet geiyk be-hoeven te zijn aan de prijzen, welke op basis van het kostprijsrapport worden vastgesteld.
Getracht is na te gaan welke paoht door de Grondkamers voor grond en gebouwen van gemiddelde kwaliteit als hoogst toelaatbaar wordt beschouwd. Uiteraard was het moeilijk hiervoor conorete ge-gevens te verkrijgen» Het blijft dan ook de vraag in hoeverre àe verkregen gegevens van toepassing zijn op de bedrijven, welke als-basis voor 4e kostprijsberekeningen hebben gediend. De volgende normen kunnen als richtlijn dienen.
- j ~
Pacht voor onbehuisd land
Toeslag voor bedrijfs-gebouwen Totaal F r i e s l a n d I \ I I 145 105 8 9 153 ! 114 Moôisjtboliand I j I I j l l l ' 141 J104 !117 31 | 32 | 32 172 |136 1149 ü t r i I 98 16 114 Zuidiu>lland I | I I 108 |l04 • 20 j 20 128 1124 Deze b e d r a g e n g e l d e n p e r ha k a d a s t r a l e maat en moeten dus
nog i e t s worden v e r h o o g d om v e r g e l i j k b a a r t e zijn met de op blz< 4 weergegeven b e d r a g e n , welke g e l d e n p e r ha gemeten m a a t . U i t deze c i j f e r s zou blijken, dat i n v e r s c h i l l e n d e g e b i e d e n nog een n i e t o n -b e l a n g r i j k e s t i j g i n g mogelijk i s .
Ter v e r d u i d e l i j k i n g v o l g t h i e r o n d e r een o v e r z i c h t v a n de i n -v l o e d -van een s t i j g i n g -van de p a c h t -van f, 1 0 , - p e r ha gemeten maat op de k o s t p r i j s van de melk»
INVLOED VAN EEN mjZIGING IN DE PACHT VAN f . 1 0 , -(GEMETEN MAT) OP DE KOSTPRIJS PEE 3 , 5 KG
MELKVET PER HA F r i e s l a n d I I I N o o r d h o l l a n d I I I I I I U t r e c h t 1 Z u i d h o l l a n d I I I Gemengde bedrijven op zandgrond
f. ii H ti it n it n 0 , 1 8 0,21 0 , 1 8 0,21 0 , 1 8 a , 23
o,17
0 , 1 8I n r a p p o r t no 171 van h e t L . E . I , zijn de waarschijnlijke k o s t prijzen van de v o o r n a a m s t e landbouwproducten op h e t gemengde z a n d -bedrijf v o o r h e t j a a r 1952/53 b e r e k e n d .
De b a s i s g e g e v e n s v o o r de k o s t p r i j s b e r e k e n i n g van melk zijn' o n t l e e n d aan de bedrijfsboekhoudingen van e n k e l e g r o e p e n gemengde zandbedrijven, i n hoofdzaak van h e t b o e k j a a r 1 9 5 1 / 5 2 .
Naast een b e r e k e n i n g van de k o s t p r i j s van melk zijn düa . d i t
r a p p o r t t e v e n s de k o s t p r i j z e n van de voornaamste a k k e r b o u w p r o d u c t e n , v a r k e n s v l e e s en e i e r e n v e r m e l d . Als s l u i t s t u k op de u i t g e v o e r d e k o s t p r i j s b e r e k e n i n g e n i s de waarschijnlijke r e n t a b i l i t e i t v o o r e n k e l e t y p e n gemengde zandbedrijven v o o r h e t j a a r 1951/52 b e r e k e n d . H i e r -door i s de mogelijkheid geschapen de berekende k o s t p r i j s van melk t e b e o o r d e l e n b i n n e n h e t k a d e r van h e t g e h e l e bedrijf. Een b e k n o p t e t o e l i c h t i n g op de k o s t p r i j s b e r e k e n i n g van melk en de r e n t a b i l i t e i t s -b e r e k e n i n g v o o r h e t gemengde zand-bedrijf wordt gegeven onder IV b l z . 6 . Beide b e r e k e n i n g e n zijn o n t l e e n d aan r a p p o r t no 171»
H i e r o n d e r v o l g t een o v e r z i c h t van de g e b i e d e n , h e t a a n t a l b e -drijven, de g r o o t t e k l a s s e n , de gemiddelde b e d r i j f s g r o o t t e en h e t p e r c e n t a g e bouwland van de groepen bedrijven, w a a r v o o r de k o s t p r i j s van melk over h e t b o e k j a a r 1951/52 werd b e r e k e n d .
A a n t a l bedrijven F r i . i s l a n d , de Wouden • 23 D r e n t e | 22 Overijsel j 33 G e l d e r l a n d , de Graafschap: 21 Noordbrabant 7-10 ha | 32 N o o r d b r a b a n t 10-15 ha j 30 G r o o t t e -k l a s s e 7-15 ha 10-15 " 7-15 " 7-10 " 7-10 '• 10-15 '• Gem.bedr.-g r o o t t e 9 , 6 ha 13,5 " 9 , 6 » . 7 , 6 » 8 , 8 " 1 2 , 3 " P e r c e n t a g e bouwland 10$ 46* 32$ 43$ 50^ 48$ I I I . GEDETAILLEERDE RESULTATEN WEIDEBEDRUVEN
De v o l g e n d e s t a t e n geven een g e d e t a i l l e e r d o v e r z i c h t van de b e r e k e n i n g e n ,
- 4
Staat A
VOORCALCULATIE 1952/53 WEIDEBEDRIJVEN
OVERZICHT VAN DE GEDETAILLEERDE KOSTEN EN OPBRENGSTEN PER HA IN VERSCHILLENDE WEIDEGEBIEDEN VOOR HET BOEKJAAR NOVEMBER 1952 - NOVEMBER 1953
Provincie Gebied 1«.a<>Loon b.Scciale lasten Subtotaal 2». Veevoeder aoKrachtvoer boMelkproducten o.Rur/oer en stro d'Jeidegeld Subtotaal 2«.Meststoffen a„Stikstof b,.Fosforzuur c.Kali d„Overige meststoffen Subtotaal 4». Pacht
5» Onderhoud gebouwen voor rekening pacht! 6..Kosten werktuigen
7,.Rente levende inventaris 8..Zïoktebestrijding en dekgelden 9».Overige kosten
10...Heffingen op de afgeleverde »elk Subtotaal 4 t/m 10
Bruto-kosten per ha 11«.Omzet en aanwas rundvee 12».Overige opbrengsten
Totaal aftrek. Netto-kosten per ha 13..Melkproductie per ha 14. Aantal melkkoeien per ha 15, .melkproductie per koe
16 „Vetgehalte
17.Jelkvetproductie per ha 18. Kostprijs per 100 kg melk 19« Kostprijs per 3,5 kg melkvet
20«. Winst per ha bij een jaarprijs van f . 2 0 , -per 3,5 kg melkvet 2)
21, Invloed van f . 1 , - prijswijziging per 3,5 kg melkvet op de winst per ha
Fries I Gld 358 71 429 152 65 80 4 301 55 15 1 3 74 135 r 21 86 57 33 38 7 377 1181 292 35 32 7 854 4782 kg 1,12 4270 kg 4 , 0 $ 191,3 kg 17,90 15,70 227 53 land II Gld 341 68 409 166 64 81 8 319 50 24 12 5 91 110 19 82 54 27 • 33 7 332 1151 261 22 283 668 4290 kg 1,10 3900 kg 3^6? 165,6 kg 20,20 18.30 77 45 Noordholland l | 1! Gld 416 83 499 142 49 89 2 282 77 23 6 9 115 134 .8 63 61 48 48 8 370 1266 304 70 374 892 5220 kg 1,20 4350 kg 3,81? 198,9 kg 17,10 15,70 235 55 Gld 381 76 457 139 47 103 2 291 43 24 2 C O '74 106 9 72 54 40 33 7 321 1143 251 37 288 855 4683 kg 1,21 3870 kg 3,64? 170,5 kg 18,30 17,60 113 47 I I I Gld 421 84 505 175 56 151 7 389 24 15 3 9 51 114 10 58 59 32 35 8 316 1261 235 31 266 995 5396 kg 1,42 3800 kg 3,53? 190,5 kg 18,40 18,20 94 52 Utreoht l Gld 3 « 68 411 166 41 50 i 258 34 20 9 11 74 103 10 53 53 : 29 40 7 296 1039 242 50 292 747 4288 kg 1,25 3430 kg 3,50? 150,1 kg 17,40 17,40 106 41 Zuidholland I Gld 390 78 458 177 42 267 7 493 47 12 5 14 78 108 17 58 59 35 37 9 323 1362 222 27 249 1113 5968 kg 1,55 3850 kg 3,55? 211,9 kg 18,60 18,30 100 59 i l Gld 361 72 433 233 48 148 6 435 53 20 8 44 125 115 23 73 58 30 45 8 357 1350 255 13 268 IÎ082 5443 kg 1,44 3780 kg 3,51? 191,0 kg 19,90 19,80 53 1) De berekende winsten voor het gebied Zuidholland I I z i j n exclusief de winst op de verwerking van melk t o t kaas. 2) De winst is berekend op basis van de totale melkproductie verminderd met de in de rundveesector vervoederde volle melk.
L E . W 491
Staat B VOORCALCULATIE 1952/53
WEIBBBEDRUVM
OVERZICHT VAN HET GEMIDDELDE INKOMEN VAN DE BOER IN GULDENS (INCL. ARBEIDSBELONING) VOOR HET BOEKJAAR
NOVEMBER 1952 -. NOVEMBER 1953
Provinci e Gebied
1. Gemiddeld aantal , ha cultuurgrondl ) 2, Inkomen per
ge-middeld bedrijf bij een melkprijs van f.20,- per 3,5 kg melkvet a. Winst op melk b. Arbeidsbeloning van de boer ' Totaal inkomen van de boer uit melk 3« Idem per ha 4, Winst op neven-bedrijven a, Kaasbereiding b. Andere neven-bedrijven vol-gens boekhoud-dingen over naoalc.1951/52 5. Idem per ha
6, Invloed van een prijswijziging van f. 1,- per 3,5 kg melkvet op de in-komsten van de boer 7. Idem per ha Priesland I 20', 7 ha 4699 3431 8130 393 104 5 1097 53 II 20,5 lia 1579 3431 §010 244 164 8 923 45 Noordholland
ï
16,4 ba 3854 3507 73£i 449 984 60 902 55 II 15,6 ha 1763 3736 5499 353 359 23 733 47 III 15,6 h£ 1466 3431 4897 314 733 47 811 52 Utrecht I 17*7 ha -1876 3573 5449 3P8 248 14 726 41 Zuidholland I 17,0 ha 1700 34BÎ 5181 309 663 39 1003 59 II 16,7 ha I84 • 3362 3546 212 P.M. 2355 141 885 53 1) Het gemiddeld aantal ha cultuurgrond heeft .evenals de berekende inkomenauitsluitend betrekking op het gemiddelde van de in het onderzoek betrokken bedrijven.
2) De arbeidsbeloning voor de boer heeft betrekking op het gewaardeerde loon voor de uren, waarin hij handenarbeid verricht, vermeerderd met 19,3$ sociale lasten. Het loon van de boer komt overeen met het loon van een vaste arbeider-veeverzorger, eshter eiolusief de loonsverhoging ingevolge de wachtgeld- en werkloosheidswet. Op blz.20 is het hier opgenomen bedrag berekend.
L.E.I. 491
6
-(ontleend aan L.Ë.I.l'apport no 171)
1. Pij de fceooràeling van de ' brekende kostprijzen van r.elk voor de gemengde zandbedrijven dit-nt men in het oog te houden dat deze een min of meer betrekkelijk karakter dragen.
De onderlinge samenhang tussen de verschillende bedrijfsonderde-len van het gemengde zandbedrijf maakt een aantal kostenverdelin-gen noodzakelijk, welke een arvitrair karakter dragen. Deze nood-zakelijkheid vloeit voort uit de bedrijfsstructuur en is niet te ondervangen.
In rapport no 171 zijn de r.oc-1-jckelijke kostenverdelingen zo nauwkeurig mogelijk uitgevoerd, waardoor de absolute hoogte van de kostprijs van melk zo goed als mogelijk was, is benaderd. Dit neemt niet weg, dat de berekende kostprijzen voor het gemengde zandbedrijf steeds als een zo goed mogelijke benadering moeten worden gezien. In aansluiting aan en als sluitstuk op de in
rapport no 171 berekende kostprijzen voor de belangrijkste pro-ducten werd een berekening gemaakt van de toekomstige rentabili-teit van enkele typen gemengde zandbedrijven. Aan deze rentabili— teitsberekening kleeft bovengenoemd bezwaar niet, aangezien de posten welke "betrekking hebben op het zgn. interne verkeer tegen elkaar wegvallen. Deze rentabiliteitsberekeningen maken het mogelijk de berekende kostprijs van melk te beoordelen binnen het kader van de resultaten van het bedrijf als geheel.
2. De resultaten voor de gemengde zandbedrijven zxjn &am.e_ngervra/t_jLn de navolgende staten.
I7I-S t a a t C • VOORC \T\CULATIE 1952/53 . . '
KOSTPRIJSBEREKENING MELK VOOR GEMENGDE Z^DBEDRLJVEN OVERZICHT VAN WAARSCEDNLPKE KOSTEN EN OPBRENGSTEN PER HA -GRASLANJV
EN VOEDERCWArSI-îN EN DE KOSTPRIJS VAN MELK VOOR HE? JAAR
NOVEMBER 1952 - NOVEMBER 1953 ——-. > 1„ A r b e i d s k o s t e n 2s Veevoeder 3 , M e s t s t o f f e n 4„ Pacht 5« W e r k t u i g k o s t e n 6, Rente l e v e n d e i n v e n t a r i s 7, Z i e k t e b e s t r i j d i n g en dek— golden 8, Overige kosten.-9* H e f f i n g op a f g e l e v e r d e melk B r u t o - k o s t e n p e r ha , A f t r e k p o s t e n 10, Onieet en aanv*as 11« P a a r d e k o s t e n v» n e v e n -be drijven 12, S t a l m e s t voor i n a r k t b a r e gewassen 13» D i v e r s e o p b r e n g s t e n T o t a a l a.-. . r e k Ne 11 o-ko a i e n p e r ha 1 4 J Melkproducto« p e r ha 15. Aan G Eil mei'rl'oot en
p e r ha il6, M e l k p r o d u c t i e p e r koe 17. Gemiddeld v e t g e h a l t e 18U M e l k v e t p r o d u c t i e p e r ha 19» Kostprijs p e r 1Ü0 k g , melk 20„ Kcstp-ijs p e r 3y5 kg melkvet F r i e s - ! l a n d i de Wou-...de glti ,
567 1
318 ! 166 i 87 | 75 ! 51i
35 j 4? ! 7 ! 1353 : • 255 . 7 I "' ! , '6 " 273 i 1075 ' i ^ f k g ! U 2 S 1 ' • ! 3975 kg 1 | i ^ p (196,8 kg | 2 1 , 6 0 : •9;'iO Drente i 0-15 ha g: ; d 502 383 181 53 ,<r> . 5 1 46 48 6 1318 29 b 74 • 34 41 ~ 4 i 4 ~" """874"™ 403e» k g 1,07 3775 kg 3 : 765è ' 5 ' ! 9 k g 2 1 , Jü 20. ' 0 O v e r -ijeel 7 - 1 5 ha gl A 547 331 172 65 70 55 33 47 6 1326 282 32 17 . 20 r v69 4356 k g 1,21 3600 kg ' ; 3 3 3 $ 158,1 kg 2 2 , 2 0 ' 2 1 , 5 0 3j?aaf-öcbsp 7 - 1 0 ha e i d 591 401 171 72 . 89 58 41 . 53 • ' 7 . '1433 374 ' 56 45 42 487 996 4978 k g 1,31 3800 k g 3 , 7 0 $ 184,2 kg 2 0 , 0 0 1 8, 90 N„Bra-b a n t 7-10 ha g l d 535 343 175 60 62 54 33 62 6 •!330 331 69 23 44 467 863 437P k g 1,15 38OO kg 3 , 5 8 ^ 156,4 kg ' • 1 9 , 7 0 • 9 , 3 0 N , B r a -b a n t 10-15 ha g l d 489 287 166 60 53 51 28 52 6 I192 296 63 23 3'i 413 779 399Ô k g 1,05 3800 kg 3,57% 142?4 *g 1 9 , 5 0 19,10 L , E , I , 4918
-S t a a t D
VOORCALCULATIE 1952/53
RENTABILITEITSOVEEZICHT GEMENGDE ZAÏÏDBBDRÏÏVEN
G r o o t t e van h é t bedrijf Grondgebruik i n h a t . ae M a r k t b a r e gewaasen , b , Voedergewassen ( b i e t e n } o . G r a s l a n d T o t a a l c u l t u u r g r o n d d„ ïTagewassen V e e s t a p e l p e r bedrijf a . Melkkoeien b s Zeugen c . A f g e l e v e r d e m e s t -, varkenB d, Verkochte b i g g e n e . Leghennen R e s u l t a t e n p e r gemiddeld bedrijf en v o l w a a r d i g e a r -b e i d s k r a c h t a . Arbeidsinkomen p e r , gem, bedrijf b . A a n t a l v o l w a a r d i g e a r b . k r . p e r gem.bedr» 1 o Volgens de g e b r u i k -, t e a r b e i d s n o r m e n 2 , Volgens de boekhoud-oijfers o v e r 1951/52 c . Inkomen p e r v o l w . a r -b e i d s k r a c h t F r i e s -l a n d , De Wouden 1 0 , -0 , 8 5 0 , 1 5 9 , 1 0 , -0 , 4 5 11,6 1,2 13 5 - 6850,-1,59 1,79 1. Bjj een b e z e t t i n g - . i TKÜgens de a r b e i d s - _ . 14310.-, normen
2 , Bij .de werkelijke gesm i d d e l d e a r b e i d s -b e z e t t i n g Ter v e r g e l i j k i n g » Inkomen p e r v o l w a a r d i g e a r b e i d s k r a c h t i n l o o n -d i e n s t ( v o l g e n s -de C . A . O . » B ) Verkoopprijzen van de v o o r -naamste p r o d u c t e n
a„ Melk p e r 100 kg met » 3|5# vet b . V a r k e n s v l e e s p e r kg . g e s l a c h t g e w i c h t c . Biggen p e r s t u k d. E i e r e n p e r 100 s t u k s e , Rogge p a r 100 kg f. Haver p e r 100 k g
I n v l o e d van een prijswijziging
n p Vifi+. Inlrnmeii pn-p g^vrytorar/flrugr
v a na \ Melk f , 1 , - p e r 100 kg , met 3 , 5 $ v e t b . V a r k e n s v l e e s f, 0is)10 . p e r kg g e s lsg e w i c h t v , c . %¥$& f . 1 , - p . 1 0 0 s t , '
^f
1' 1) Per ha 2)
3830,- 3700,2 0 , -2 , 6 0 3 7 , 1 4 , -3 2 , 7 0 3 0 , 2 0 1) 5 0 , 1 1 , -e i -e r -e n Drente 13 f-5 »70 0 , 3 0 7 , 1 3 , -1,50 8 , 3 2 , 4 7 29 25 7850»-1,89 2 , 1 6 4 1 5 0 , - 3^30,3 4 9 9 , 2 0 , -2 , 6 0 3 7 , 1 4 , -3 2 , 7 0 3 0 , 2 0 2 5 , 6 , 3 , - Over-ijsel 1 0 , -2 , 9 0 0 , 3 0 6 , 8 0 1 0 , -1,20 9 , 1 2 , 0 23 7 110 6790,-1,68 1,98 4040,- 343c,- 3674,2 0 , -2 , 6 0 3 7 , 1 4 , -3 2 , 7 0 3 0 , 2 0 3 2 , 2 0 , 2 0 , G e l d e r -l a n d , De G r a a f -s c h a p 8 . -3 , 1 0 0 , 3 0 4 , 6 0 8 , -1,50 7 , 1 2 , 0 38V. 8
155 7420,-1,54 1,86 4 8 2 0 , 3 9 9 0 , 3 5 6 0 , 2 0 , -2 , 6 0 3 7 , 1 4 , -3 2 , 7 0 3 0 , 2 0 3 3 , 4 2 , 3 5 . -1 * H o o r d b r a b a n t 7-10 ha 1 0 - 1 5 ha ' 8 , -3,65 0,35 4 , 8 , -1,60 5,6 2 , 0 28 2 90 6490,-1,34 1,56 484c,4 1 6 0 , 3 5 0 2 , 2 0 , -2 , 6 0 3 7 , 1 4 , -3 2 , 7 0 3 0 , 2 0 2 5 , 3 1 , 2 0 , 1 3 , -5,55 0,70 6,75 1 3 , -2,35 8,6 2 , 2 23 10 100 8 8 8 0 , -1,92 2,11 ^ 6 3 0 , i 2 l 6 , H 9 5 , 2 0 , -2 , 6 0 3 7 , 1 4 , -3 2 , 7 0 3 0 , 2 0 2 4 , 1 6 , 1 4 .-9
-Bijlage I OVERZICHT VAN DE BEDRIJFSRESULTAraTVAN DE^WDEBaOCHTE-^WEI^E-BEDRLJVEN OVER DE BOEKJAREN 195V52» 1950/51, 1949/50 EN 1948/49
a. Rentabiliteit per gemiddeld bedrijf (tabellen 1 * 2 , 3 en 4) In de tabellen 1, 2, 3 en 4 wordt een overzicht gegevens van de kosten, de opbrengsten en de rentabiliteit, uitgedrukt per ba
cultuurgrond, in- de verschillende gebieden van onderzoek. Het berekende netto-overschot voor het bedrijf als geheel werd gesplitst in de winst op rundvee en schapen en de winst op nevenbedrijven. Het voornaamste nevenbedrijf is, zoals uit de samenstelling van de opbrengsten blijkt, de varkenshouderij. Andere nevenbe drijven spelen geen rol van betekenis. Voor het zelfkazende gebied in Zuidholland werd de kaasbereiding niet als een afzonderlijk nevenbedrijf beschouwd. Het resultaat van de kaasbereiding as dus begrepen in het berekende winstcijfer voor rundvee en schapen,
De berekende winsten per ha cultuurgrond zijn behaald bij de
in de tabellen aangegeven gemiddelde opbrengstprijs van de melk. Deze opbrengstprijs is inclusief reeds ontvangen of nog te ver-wachten nabetalingen over het boekjaar 1951/52.
Voor het zelfkazend gubied in Zuidholland werd de bruto-opbrengst van de afgeleverde melk en kaas uitgedrukt per 100 kg afgeleverde en verkaasde melk.
Ter vergalijklög. ejjn tevens de belangrijkste oijfers uit de voorafgaande boekjaren 1948/49, 1949/50 en 1950/51 in'fie tabellen vermeld4
b. Kostprijsberekening van melk (tabellen §> 6, 7 en 8) In tabel 5 wordt een overzicht gegeven van de kosten, de op-brengsten in kg en de berekende kostprijzen van de melk in elk van de gebieden van onderzoek, Tar vergelijking hiermede zijn in tabel 6 t/m 8 dezelfde gegevens opgenomen over de boekjaren
1950/51 ; 1949/50 en 1948/49.
' 10
-NACALCULATIE 1951/52 Tabel-1
OVERZICHT VAN DE KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN HET GEHELE BEDRIJF, UITGEDRUKT IN GULDENS PER HA, VOOR DE PROVINCIE PRIESLAND.
BOEKJAAR 1 MEI 1951 - 1 MEI 1952.
Gebied
Gemiddelde oppervlakte cultuurgrond
A. Opbrengsten per ha: a. Melk
b. Omzet en aanwas rundvee c. Omzet en aanwas varkens d. Opbrengst, schapen e. Overige opbrengsten . Totaal opbrengsten per ha B0 Kosten per hat
a. Arbeidskosten b. Veevoeder c. Meststoffen d. Pacht
e. Overige kosten Totaal kosten per ha C Netto-oversohot per ha
Samenstelling netto-overschot s 1. Winst op rundvee en schapen 2. Winst op nevenbedrijven Opbrengstprijs van de melk.
1. Opbrengstprijs per 100 kg melk 2. Qpbrengstprijs per 3,5 kg melkvet Kostprijs van de melk:
'1, Kostprijs per 100 kg melk 2. Kostprijs per 3,5 kg melkvet. Gqgevono boekjaar 1950/51
1. Netto-overschot per ha 2. Winst op rundvee en schapen 3. Winst op nevenbedrijven
4. Opbrengstprijs per 3,5 kg melkvet 5. Kostprijs per 3,5 kg melkvet Gegevens boekjaar 1949/5O
1. Nettc-cverschot per ha 2. Winst op rundvee en sohapen 3. V/inst op nevenbedri jven
4. Opbrengstprijs per 3,5 kg melkvet 5.•Kostprijs per 3,5 kg melkvet Gegevens boekjaar 1948/49
1. Netto-overschot per ha 2. Winst op rundvee en schapen 3. Winst op nevenbedrijven
4- Opbrengstprijs per 3,5 kg melkvet 5. Kostprijs per 3,5 kg melkvet
I 20,7 ha 1045 295 43 21 19 1423 415 275 68 135 233 - 1126 297 292 5 22,30 19,40 16,10 14,00 267 267 18,60 13,60 361 361 20,30 • 13,40 376 372 4 20,60 12,70
H
!
20,5 haj 876 259 112 • 15 18 1280 403 328 80 110 211 .1132-148 140 8 21,50 19,40 18,00 •16,20 121 122 •/. 1 18,40 15,90 329 319 10 20,30 13,70 297 291 6 20,80 14,10 L.E.I. 49111
-Tabel 2 NACALCULATIE 1951/52
OVERZICHT VAU DE KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN HET GEHELE BEDRIJF, UITGEDRUKT IN GULDENS PER HA, VOOR DË GEBIEDEN NOORDHOLLAND
I E N II. BOEKJAAR 1 MEI 1951 - 1 MEI 1952.
Gebied
Gemiddelde oppervlakt-e-cultuurgrond A, Opbrengsten per ha:
a. Kelk
b. Omzet en aanwas rundvee c. Omzet en aanwas varkens d. Opbrengst schapen 9. Overige opbrengsten Totaal opbrengsten per ha B, Kosten per ha:
a. Arbeidskosten bc Veevoeder 0. Meststoffen d, Pacht
e. Overige kosten Totaal kosten per ha Netto-overschot per ha
Samenstelling netto-overschot 1. Winst op rundvee en schapen 2. Winst op nevenbodrijven Opbrengstprijs van de melk
1. Opbrengstprijs per 100 kg melk 2. Opbrengstprijs per 3,5 kg melkvet Kostprijs van de melk
1. Kostprijs per 100 kg molk 2. Kostprijs per 3,5 kg melkvet Gegevens boekjaar 1950/51
1. Netto-overschot per ha 2. Winst op rundvee en schapen 3. Winst op nevenbedrijven
4< Opbrengstprijs per 3,5 kg melkvet 5, Kostprijs per 3,5 kg melkvet Gegevens boekje 1549/50
1. Netto-overscLct pur ha. 2c Winst op rundvee on sch-ipen 3= Winst op no; jïijcjlijven
4, Opbrengstprijs por 3,5 kg melkvet 5. Kostprijs per 3,5 kg uielkvet Gegevens boekjaar 1943/49
1.. N'i"l:i :••• overschot per ha
2. Winst op rundvee en s^haj^n 3,. Winst op nevenbedrijven
4» Opbrengstprijs per 3,5 kg melkvet 5. Kostprijs per 3,5 kg melkvet
16,4 ba 1078 299 333 83 j 18 II 15,6 ha; 1811 507 474 99 134 235 1449 362 _J02, 60 21,90 20,00 971 245 107 50 25 1398 452 327 66 106 212 1163 235 , 212 15,80 14*40 23 21,80 20,80 17,10 16,40 291 264 27 18,80 14,10 389 345 110 100 10
18,40
16,40 222 1 212 44 19,80 13,50 19,10 14,80 320 280 40 20,30 13,60 284 27Ö 14 20,30 14,20 L.E.I. 49112
-NACALCULATIE 1951/52 Tabel 3 OVERZICHT VAN DE KOSTEN EN- OPBRENGSTEN VAN- HET GEHELE BEDRIJF,
UITGEDRUKT IN GULDENS PER HA, VOOR DE GEBIEDEN NOORDHOLLAND III EN UTRECHT I.BOEKJAAR 1 MEI 1951 - 1 MEI 1952.
' • • * • • " " ••"
Gebied
Gemiddelde oppervlakte cultuurgrond A. Opbrengsten per has •
a. Melk
b. Omzet en aanwas rundvee c. Omzet en aanwas varkens d. Opbrengst schapen e. Overige opbrengsten Totaal opbrengsten per ha B. Kosten per has
a. Arbeidskosten b. Veevoeder c. Meststoffen d. Pacht
e. Overige kosten Totaal kosten per ha C. Netto-overschot per ha
Samenstelling netto-overschot 1. Winst op rundvee en sohapen 2. Winst op nevenbedrijven Opbrengstprijs van de melk«
1. Opbrengstprijs per 100 kg melk 2. Opbrengstprijs per 3,5 kg melk Kostprijs van de melk:
1. Kostprijs per 100 kg melk 2. Kostprijs per 3S5 kg melkvet.
Noordholland III 15,6 ha 1089 235 303 42 17 1686 509 566 39 114 201 1429 257 210 47 21,10 20,80 17,10 16,90 Utrecht I 17,7 ha 847 242 246 24 68 1427 424 413 61 •103 216 1217 210 196 14 20,80 20,80 15,90 15,90 ... L.E.I. 491
13
-1TACAT,CTJLATIE 1951/52
Tabel 4 OVERZICHT VAN DS KOSTEN E N OPBRENGSTEN VAN HET GEHELE BEDRIJF,
UITGEDRUKT 121 GUT DZITS PER HA, VOOR DE PROVINCIE- .ZUIDHOLLAND •BOEI:JAAR 2- MEI 1951 - 1 MEI 19,52
Gebied
Gemiddelde oppervlakte cultuurgrond A. Opbrengsten per has
a« Melk
bg Omzet en aanwas rundvee 0, Omaet en aanwas varkens dt Opbrengst schapen e. Overige opbrengsten Totaal opbrengsten par ha B. Kosten per ha?
a, Arbeidskosten b, Veevoeder c, Meststoffen d, Pacht e, Overige kosten T o t a a l k o s t e n p e r ha C. N e t t o - o v e r s o h o t p e r ha S a m e n s t e l l i n g n a t t o - o v e r s c h o t
1, Winst op rundvee en sohapen ( i n o i „ k a a s b e r * ) 2« Winst op nevenbedryven
Opbrengstprijs van de melk»
1,. Opbrengstprijs p e r 100 kg melk 20 o p b r e n g s t p r i j s p e r 3>5 kg melkvet Kostprijs van de melk s
1 o Kostprijs p e r 100 k g melk 2„ Kostprijs p e r 3; 5 kg m s l k v e t Gegevens b o e k j a a r 195°/51
1„ N e t t o - o v e r s Q h o t p e r ha
2, Winst op rundvee en schapen ( i n c l * k a a s b e r . ) 3» Winst op nevenbeö i'ijven
4r Opbrengstprijs p e r 3 , 5 k g melkvet 5c Kostprijs p e r 3>5 k g melkvet Gegevens b o e k j a a r 1949/50
1„ N e t t o - o v e r s o h o t p e r ha - " . .
2Ü Winat op rundvee en schapen ( i n c l „ k a a s b e r « ) 3c Wins» op nevenbedrijven lf4, 0pbreng3tprija p e r j> 5 kg melkvet 5» Kostprijs p e r 3*5 k g m e l k v e t Gegevens b u e k j a a r 1948/49 10 N e t t o - o v e r s c h o t p e r ha 2„ Winst op r u n c n e e en schapen ( i n c ;:. . , k a a s b e r . ) 3» Winst op nevenbe drijven
4o Opbrengstprijs p e r 3% 5 kg melkvet 5 . Kostprijs p e r 3 f 5 kg melkvet 17,0 ha II83 215 280 27 29 1734 478 620 62 108 2Î5 1483 251 212 39 21,10 20,80 17,30 17,00 104 30 18,20 17,00 267 245 22 19,20 15,-354 J02_
45
20,10 14,50 II 16,7 ha 1121 250 1215 9 24 2619 565 1335 76 115 314 2405 214 73 141 20,30 ]\ 20,10 Î) 18,90 18,80 / 4 1 1 0 4 <\ 18,40 1) 19,60 3.09 251 58 . 20f10 1; .15,50 310 224 86 20,20 1) 15,50 ) De opbrengstprijs per 100 kg melk voor het zelfkazend gebied is als volgtberekend:
(bruto-opbrengst melk + kaas + wei + weiboter in gld per ha minus de ver-werkingskosten van melk tot kaas per h a ) : melkproductie in kg per ha. . Van de ,tale melkproduotie wordt gemiddeld 2/3 verkaasd.
L,E„ï. 491
-
14'
-Tabel 5
NACALCULATIE 1951/52 ÄEIDEBEDRUVEN
OVERZICHT VAM DE GEDETAILLEERDE KOSTEN EN OPBRENGSTEN-PER HA IN VERSCHILLENDE WEIDEGEBIEDEN VOOR HET BOEKJAAR 1 BEI. 1951 - 1 BEI 1952 PROVINCIE Gebted Aantal bedrijven Gemiddelde oppervlakte cultuurgrond 1 , Arbeidskosten 2, Veevoeder 3. Meststoffen 4, Pacht
5.. Onderhoud gebouwen voor rekening pachter 6. Kosten werktuigen 7. Rente levende Inventaris 8. Zlektebestrijdlng en
dek-gelden 9« Overige kosten
Bruteckosten per ha Aftrekposten: 1 1 . Omzet «a aanwas rundvoe 12. Overige opbrengsten
Totaal aftrek Netto«kosten per ha 13. Gl eikproduct Ie per ha 14. Aantal melkkoeien per ha 15. Melkproductie per koe 16. Vetgehalte
17. lïlelkvetproduotle per ha 18» Kostprijs per 100 kg nelk 19. Kostprijs per 3,5 kg
melk-vot FRIESLAND I 37 20,7 ha gld . 410 270 78 135 21 81 58 33 38 1116 295 4Q 335 781 4844 kg 1,13 4287 kg 4,03? 195,2 kg f . 16,t'0 f . 14,00 II • 45 20,5 ha gld. 391 263 83 110 19 77 54 27 33 1057 259 33 292 765 4249 kg 1,09 3898 kg 3,88? 164,9 kg f . 18,00 ;f. 16,20 NOORDHOLLAND i ! 26 16,4 ha gld 484 260 108 134 8 59 60 48 48. 1209 299 101 400 . 8 0 0 5131 kg 1,18 4348 kg 3,83? 196,5 kg f..15,80 f . .14,40 11 29 15,6 ha gld. 443 288 69 106 g 68 63 48 25 • 1109 245 70 315 794 4633 kg 1,18 , 3926 kg 3,66? 169,6 kg f . 17,10 [f. 16,40 ! I l ' ; 20 j 15,6 ha 't I gld ! 489 i 377 ! 48 i 114 I to ! 55 i 59 ! 32 i ; 3 5 \ 1219 j 1 235 ! 6Q 1 295 | 924 15409 kg } 1.« : 3809 kg ! 3,54? !I91,5 kg if. 17,10 jf. 16,90 UTRECHT i 19 1 7 , 7 ha gld. 397 248 69 103 10 51 53 29 40 1000 242 75 317 683 4284 kg 1,25 3427 kg 3,51? 150,4 kg f . 15,90 f . 15,90 ZUIDHOLLAND I ij ' M 32 17,0 ha gld 454 438 71 108 17 55 57 35 , 37 1272 215 55 270 1002 5777 kg 1,50 3851 kg 3,56? »05,7 kg F. 17,30 F. 17,00 35 16,7 ha gld. 414 425 118 115 23 73 57 30 45 1300 250 31 281 1019 5380 kg 1,41 3816 kg 3,53? 189,9 kg f . 18,90 i . 18,80 L.E.U 491
-
15
-Tabel 6
NACALCULATIE 1950/51
OVERZICHT VAN DE KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN DE RUNDVEEHOUDERIJ PER HA OVER HET JAAR 1 MEI 1950 - 1 MEI 1951
Provincies Gebied
Aantal bedrijven
Gem. oppervlakte grasl. en voedergewassen
1. Arbeidskosten 2. Veevoeder 3. Meststoffen 4. Pacht
5. Onder]-oud geb. voor rek. pachter 6. Kosten werktuigen
7. Rente levende inventaris 8. Ziektebestrijding en
dekgelden 9- Overige kosten
Bruto-kosten per ha Aftrekposten;
11. Omzet en aanwas rundvee 12. Overige opbrengsten
Totaal aftrek Netto-kosten per ha 13. Melkproductie per ha 14«. Aantal melkkoeien per ha 15. Melkproductie per koe 16. Gemiddeld vetgehalte 17. Melkvetproductie per ha 18. Kostprijs p. 100 kg melk 19. Kostprijs p. 3,5 kg melkvet Fries I 43 21,8 ha gld 4O6 284 60 124 £2 79 53 30 38 1096 317 34 ~~35ï 745 4722 kg 1,11 4254 kg 4,05$ 191,2 kg f 15<80 f 13,60 land II '44 ; 21,9 ha gld I 366 ! 324 71 107 19 70 51 23 29 : 1060 : 276 21 ! 297 ! 763 ; 4343 kg I 1,11 ! 3913 kg ! 3,88$ J160,3 kg •f. 17,60 f.15,90 Noordholland I 34 16,3 gld 458 313 94 124 6 61 58 42 41 1197 306 73 379 818 5328 kg 1,21 4403 kg 3,80$ 202,6 kg f.15,40 f.14,10 II 30 ' 15,3 ha gld 411 294 51 103 8 54 53 30 37 1041 205 43 248 793 466O kg 1,24 3758 kg 3,64$ I69,7kg iM7,--f.16,40 . Zuidholland I 34 18,7 ha gld 404 488 69 103 19 53 65 -31 48 1280 188 31 219 1061 6173 kg 1,62 3810 kg 3,54$ 218,6kg f.17,20 f.17,--II 39 16,7 ha gld 402 466 95 • 106 21 66 62 25 40 1283 221 13 ' 234 IO49 '5324 kg ! 1,48 !3597 kg 1 3,53$ |l87,8kg| if. 19,70 jf. 19,60 L.E,I. 491
_
16
_
Tabel 1
NACALCULATIE 1949/50
OVERZICHT VAN DB KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN DE RUNDVEEHOUDERIJ PER HA OVER HET JAAR 1 MEI-1949 - 1 MEI 1950
Provincie Gebied' Aantal bedrijven Uem.oppervlakte gras-land + voedergewassen 1. Arbeidskosten 2. Veevoeder 3. Meststoffen 4. Pacht
5. Onderhoud geb. voor rek. pachter 6. Kosten werktuigen 7. Rente levende invent. 8. Ziektebestrijding en
dekgelden 9. Overige kosten
Bruto-kosten per ha Aftrekposten!
11. Omzet en aanwas rundvee 12. Overige opbrengsten
Totaal aftrek Netto-kosten per ha 13. Melkproductie per ha 14. Aantal melkkoeien per ha 15. Melkproductie per koe 16. Gemiddeld vetgehalte 17. Melkvetproduotie per ha 18. Kostprijs per 100 kg melk 19. Kostprijs per 3,5 kg melkvet
Pries: I 35 24,5 ha gld 360 279 48 119 18 59 41 26 36 986 252 38 290 696 4529 kg 1,04 4355 kg 4,02$ 182 kg f.15,40 " 13,40 Land II 65 23,5 ha gld 333 282 72 99 16 55 42 20 28 947 242 30 272 675 4384 kg 1,08 4059 kg 3,92$ 172 kg f.15,40 " 13,70 Noordholland ï II 29 j 30 16,8 ha! 16,2 ha gld I gld 443 I 408 231 1 234 72 i 49 122 96 9 | 9 53 \ 53 45 !•• 44 37 I 23 33 • i 29 1045 | 945 229 ! 183 62 | 45 291 I 228 754 | 717 5141 kg|4645 kg 1,14 | 1,19 4510 kg|3903 kg 3,79$ | 3,66$ 195 kg; 170 kg f.14,70| f.15,4c " 13,50; " 14,8C ; Zuidholland I j 33 19,2 ha gld 369 398 63 105 22 55 54 27 30 1123 163. 32 195 928 6122 kg 1,58 3875 kg 3,54$ 217 kg f.15,20 " 15,— II 39 16,8 ha gld 362 326 80 100 24 59 49 25 31 1056 177 15 192 864 5448 kg 1,44 3783 kg 3,52$ 192 kg f.15,90 " 15,80 L.E.I. 491
17
-Tabel NACALCULATIE 1948/'49
OVERZICHT VAN DE KOSTEN EN OPBRENGSTEN VAN DE RUNDVEEHOUDERIJ PER HA OVER HET JAAR 1 MEI 1948 - 1 MEI'1949
Provincie Gebied Aantal bedrijven | Gém. oppervlakte gras-I land + voedergewassen| 1. Arbeidskosten 2. Veevoeder 3. Meststoffen 4 Pacht 5. Onderhoud gebouwen voor rekening pachter 6. Kosten -verktui<çen 7. Rente levende in-/. 8. ZiekteDestrijding en dekgelden 9. Overige kosten Bruto-kosten per hs Aftrekposten s 11. Omzet en aanwas rundvee 12. Overige opbrengsten Totaal aftrek Netto-kosten per ha I13. Melkproductie per
ha 14. Aantal melkkoeien per ha 15. Melkproductie per koe 16. Gemiddeld vetge-halte 17. Melkvetproduotie per ha 18. Kostprijs per 100 kg melk 19. Kostprijs per 3,5 kg me(lkvet Friesland I II 31 64 25,'1 ha 23,4 tu gld gia 313 ; 303 249 i 248 47 : 63 114 97 9 ! 10 46 l 45 v7 ; 28 23 ; 17 35 'i 30 <ï63 \ t>41 216 I 186 48 ; 37 264 \ 223 599 | 618 4151 kg 3956 kg 0,945 n , o o 4392 kg 3956 kg 3,97$ M 7 $ 165 kg J 153 kg e.14,40 ; f.15,60 " 1 2 , 7 0 ; » 14,10 Noordholland I 25 19,0 ha! gld ! 338 189 59 112 9 40 29 31 32 839 192 72 264 575 4038 kg 0,99 1-079 kg 3,67$ 148 kg f.14,20 ' |" 13,60 II 19 17,4 ha gld 344 207 52 99 7 39 29 23 26 826 146 45 191 :635 4324 kg 1,13 |3826 kg
J3,62$
157 kg |f.14,70 \' 14,20 Zuidholland I II 31 ! 38 19,5 h«j. I6a5 ha gld gld 338 I346 341 ;254 53 \ 73 89- \ 96 15 \ 17 51 ! 56 35 \ 32 22 i 24 -. . 29 j 30 973 I928 120 1140 50 ; 27 170 1167 803 761 5541kg 4872 kg 1,47 jl,33 3769 kg 3663 kg ; * 3,51^ 3,52^ 194 kg 172kg F. 14,50; f.15,60 " 14,50;" 15,50 L.E.I. 49118
-Bijlage II TOELICHTING OP DE BEREKENING VAN DE KOSTPRIJS VAN MELK, WELKE VOOR
HET JAAR 1952/53 IN DE VOORNAAMSTE WEIDEGEBIEDEN ONDER NORMALE PRÓDUCTIE-OMSTANDÏGHEDEN KAN WORDEN VERWACHT
Inleiding
Bij de verschillende kostenelementen zal worden aangegeven op welke gegevens de berekening voor het jaar 1952/53 berust. Er wordt op gewezen, dat al deze gegevens ontleend zijn aan de bedrijfsboek-houdingen om het verband tussen kosten en opbrengsten te handhaven. Door de normalisatie is getracht toevallige afwijkingen in deze verbanden te elimineren,
A. Raming van de kosten I.ArbeJrisk-nstfln
De arbeidskosten zijn voor het boekjaar 1951/52 in de vol-gende onderdelen geanalyseerd.
NACALCULATIE • I.Loon boer
2.Loon gezinsleden 3.Betaald loon vaste arb, 4.Betaald loon losse arb.
Subtotaal 5.Sociale lasten 19,4 % Arbeidskosten p.ha 6.Niet ingeh.loonbel.en soc.l.begrepen in 3 en 4 : 1951/52 -Fr ie
I
158 45 99 41 343 67 410 2 sland j II ! 167 ! 56 i 65 \ 3 9 ! 327I
6 4
| 391I
2
ARBEIDSKOSTEN IN GLD. PER NoordhollandI
182 1É*2 •73 ' 28 405 79 484 . 1 II ; III 208 | 172 122 i 152 26 ! 66 15 ! 20 371 410 72 | 79 443 j 489 '1 | '•" 1 UtrechtI
163 . 56 66 47 332 65 397 2HA
ZuidhollandI
167 122 -72 19 -r 3.80 74 454 1II
154 76 92 25 347 67414
De door boer en eigen gezinsleden verrichte niet betaalde arbeid is gewaardeerd tegen de voor de versohillende gebieden gel-dende basisuurlonen. Als maximum loonbedrag per persoon is .in het algemeen aangehouden het jaarloon van de vaste arbeider-veeverzorger in het betreffende gebied. Daar in vele gevallen dit maximum wordt bereikt, berust de loonberekening dus voor een groot deel op dit
jaarloon. Alleen voor die gevallen, waarin het bedrijf te kampen had met een tekort aan arbeidskrachten, is van dit maximum naar boven afgeweken.
De betaalde loonkosten hebben betrekking op het werkelijk betaalde loon, vermeerderd met de geldwaarde van de gratis ver-strekte emolumenten. In die gevallen, waarin op het loonbedrag geen loonbelasting, ziekenfondspremie of pensioenfondspremie werd ingehouden, maar wel moesten worden betaald, zijn de hiervoor
verschuldigde bedragen voor de nacalculatie bij het loon geboekt, In het analysestaatje is aangegeven, welk bedrag dit in de verschil-lende gebieden per ha uitmaakt. Bij de voorcalculatie werden deze bedragen op de totale loonpost in mindering gebracht.
Daar gebleken is, dat de totale hoeveelheid verriohte arbeid van jaar tot jaar weinig schommelt, zijn de loonkosten uit het
boekjaar 195V52 met behulp van wijzigingscoëffioiënten omgerekend, tot het voor het jaar 1952/53 verwachte loonpeil. Alleen het Zuid-hollandse consumptiemelkgebied vertoonde in 1951/52 t.o.v, 1950/51 een afwijking van enige betekenis.
19
-De wijzigingscoofficiënt is berekend op grond van de loons-verhoging ingevolge de Wachtgeld- en Werkloosheidswet, de loons-verhoging van de lonen in verband met de relatieve gelijkstelling van de
landarbeidersionen met de lonen in andere bedrijfstakken en de verhoging van de pensioenpremie,
De premies voor de Wachtgeld- en Werkloosheidswet zijn alleen in rekening gebracht voor de arbeidskrachten in loondienst, De verdeling van het loon was als volgtt
VERDELING LOON (IN $) OVER DE CATEGORIEËN ARBEIDERS Nacalculatie 1951/52 Priesland Noordholl, Utrecht Zuidholl. I II I II III I I II eigen arbeidskrachten (gewaardeerd loon) boer
46
51 45 % 4249
44
44
gezinsleden 13 17 30 3337
17
32 22 vreemde arbeidskrachten (betaald loon) vaste arb. 29 20 187
16 20 19 27 losse arb. 12 127
4
5
145
7
De loonsverhoging ingevolge de Wachtgeld- en Werkloosheidswet voor vaste arbeiders bedraagt ijl %, die voor losse arbeiders 4,4 f°*Op basis van het procentuele aandeel in het totale loonbedrag van deze categorieën arbeiders ia voor de gehele loonpost één wijzigings-coëfficiënt berekend,
De loonsverhoging, voortvloeiend uit de relatieve gelijkstelling en de verhoging van de pensioenpremie komt voor de vaste
arbeiders-veeverzorgers in de verschillende gebieden op het volgende bedrag per week: Priesland f,2,15, Noordholland en Zuidholland I f»1,60 en Utrecht en Zuidholland II f,1,90e
Deze loonsverhogingen komen voor de verschillende gebieden in de volgende wijzigingscoëfficiënten tot uiting»
BEREKENING WIJZIGINGSCOSPPICIENT LOONBEDRAG
Priesland I II Ncordholl. I ' II III Utrecht I Zuidholl, I II Weekloon vaste arbeider-veeverzorger Nacalc.' I Voorcalc, 1951/52 i 1952/53 I (exd^W.,-I .'v.-, Wt Wt ) 56,20 58.35 56,20 S3,35 58,70 60,30 58,70 60,30 58/fO 60.30 • 54,60 \ j :J6,50 N
55,15
1;1 H 7 5
U 52,35 54,25 Wijz.co'èff,, excl.ver- ' hoging W , -en W0w e t I.O38 1,038 1.027 1,027 '» p O 2 7 1.035 1,029 1.03c Wijz.coëff ingevolge' W . - en W , wet I0OO85 1,0075 I.OO51 1.0026 I.OO4O 1.0084 1.0043 I.OO61 Totale ( wijzigings-co ef f i oden-t 1,05 1,05 1,03 1,03 1,03 1,04 1,03 1,041) Inclusief 14 liter melk per week, berekend à f,0^20 per liter«
20
-De sociale lasten worden - rekening houdende met de wijzigingen, ingevolge de Wachtgeld- en Werkloosheidswet, heffingen Kinderbijslagwet en pensioenpremie - als volgt»
Ziekteverzekering Ziekenfondsenbesluit Ongevallenwet Invaliditeits- en ouderdomsverz. Vereveningsheffing Kinderbijslagwet Bedrijfspensioenfonds Wachtgeld- en Werkloosheidswet Totaal Aandeel werkgever 2,0 $ • 1,8 1,0 4,5 5,5 2,6 0,6 19,9 i
De op het loonpeil 1952/53 omgerekende arbeidskosten zijn samengevat in onderstaande tabels
VOORCALCULATIE 1952/53 1.Loonbedrag n a c a l c u l a t i e 1951/52 2.Af«Niet ingehouden l o o n -b e l a s t i n g en s o c . l a s t e n W y z i g i n g s 0 0 e f f i c i ë n t Loonbedrag 1952/53 S o o i a l e l a s t e n 1 9 , 9 1» A r b e i d s k o s t e n t o t a a l » F r i e s l a n d I 343 2 341 1,05 358 71 429 TT . 327 2 325 1,05 341 68 409
ARBEIDSKOSTEN (Gld.PER HA) N r d . h o l l a n d J _ . 405. 1 404 1,03 416 83 499 TT ! I I I 3 7 1 | 410 1 1 37O 1,03 381 76 457 409 1,03 421 84 505 ü t rt I 332 2 330 1,04 343 68 411 Z u i d h o l l . .1 380 1 379 1,03 390 78 468 11. 347 347 1,04 361 72 433
Tenslotte volgt hier nog een overzicht van de op b l z . 5 weergegeven arbeidsbeloning van de boera
VOORCALCULATIE 1952/53 - BEREK • F r i e s l a n d N o o r d h o l l a n d U t r e o h t Z u i d h o l l a n d I I I I I I I I I I I I I J a a r l o o n D v a s t e a r b e i d e r -v e e -verznrgai g l d , . 3.O93 3.O93 3.196 3.196 3.196 2 . 9 9 5 3 . 0 0 8 , v 2 . 9 3 5J'
SWING ARBEIDSBELONING VAN DE BOER Door de b o e r v e r r i c h t e handenarb«. > i n % v . vol'w. v a s t e a r b , -veeverzorger % 93 93 92 98 90 100 97 96 Jaarloon-' b o e r g l d . 2.876 2.876 2.94O 3.132 2.876 2.995 2 . 9 1 8 2,818 I n c l u s i e f f ' 1 9 , 3 t s o c i a l e l a s t e n g l d . 3.431 3.431 • 3 . 5 0 7 3.736 3.431 3 . 5 7 3 3 . 4 8 * 3.362
1) Weekloon exclusief loonsverhoging ingevolge W.- en W.-wetj inol. 1 week vakantietoeslag,.
2) Exclusief 0,6^ sociale lasten voor W.- en W.-wet. 3) Inclusief f.60,- extra in de hooibouw.
21 -2.Veevoeder
a.Krachtvoer
Hieronder volgt een overzicht in.de -voorgaande boekjaren.
van het krachtvoergebruik In kg per koe
iai CHTTOER IN KG PEK KOE
1948/49 1949/50 1950/51 1951/52 F r i e s l a n d ; Noordt I ! I I ! I 303 | 331 357 ! 410 310 ! 380 183 i 223 Lolland. I I ! I I I 337 j -254 ! 259 | 292 Utrecht I , 312 Zuidholland I 261 324 330 259 I I 29O 42O 496 396
Uit deze cijfers blijkt, dat in 1951/52 aanmerkelijk minder krachtvoer is gebruikt dan in de voorgaande jaren, Verschillende
oorzaken kunnen hierbij van invlood zijn geweest*
a.Meer oordeelkundig yoeran(mede door de hoge voederprijzen) kan een vrij sterke invloed hebben gehadfl Het is opvallend, dat de melkproductie per koe niet is gedaald ondanks de verlaging van de hoeveelheid krachtvoer per koe. Dit geldt voor nagenoeg alle gebieden.
b.Een betere ruwvoederwinning (vnl„ wijzigingen in het grasland-gebruik) kan aanleiding zijn tot een verlaging van het kracht-voerverbruik. Daar de practijk ongetwijfeld streeft naar een verbetering van de ruwvoederwinning zal deze factor vermoedelijk ook in de toekomst blijven werken„ Daarnaast hebben de weersom-standigheden invloed op de kwaliteit en op de hoeveelheid winter-voer. Het is echter moeilijk uit te maken in hoeverre de weers-omstandigheden in 1951 gunstig zijn geweest voor de hooi- en 'kuilgraswinning,
o,De gunstige stalperiode. Als vaststaand kan worden aangenomen, dat de gunstige 'stalperiode 1951/52 heeft geleid tot een vermindering van het krachtvoedergebruik. De lengte van de stalperiode geeft slechts in geringe mate een aanwijzing in deze richting.
Friesland Noordhall, Utrecht Zuidholland I
n
• I I I IH I In
' In de weide i 1948 | 1949 • J19S0 . j 1951 ; 1852 i 1948'28 foril!27 foril; 3 Mei J6 M 127 April ' 3 Nov, 27 foril! 28 foril i 4 Mei :4 M i 24 foril 12 Nov. ! • ;23foril;27 for.i'16 foril! j20 forilÏ29 foril!30 for.; 16 foril j • ! ! .«• ;33 for,!18 foril.
• | ! I29 for. 115 /IprilI
-14 foril! 15 foril ;23 foril ;25 for, 16 fori! 9 Ncv t 3 forüi15 forüi26'foril ;25 for;:13 April IS !w..
L
Opstal ' .1949 2 Ncv,. 3 Nov, -9 Nov. -8 Nov. ;I2 Nov,J2B—
27 Sept. 7 Ott. 25 Oct. 25 Oct. -~ 26 Oct. 27 Oct.JffiL.
31 Oct. 1 Nov. H NovJ 9 Nov. 27 Ott 17 Novj 3 Nov. 11 Nov.Duur stalMriode in daaen
175 '•! 182 i 221 177 i 182 ! 209 - : - ' 1 1 8 4 - ! 171 ; 187 | - \ \ j - ! » 157 ! 166 I 181 148 ; 165 ; 180 179 175 157 159 174 150 165 154
Duidelijk valt in dit staatje de lange stalperiode op van 1950/51» De stalperiode 1951/52 is daarentegen niet bijzonder afwijkend van wat ^ls normaal k<.,n worden gezien. Toch waren de omstandigheden gunstig. De, ruime ruwvoedervoorziening heeft .er waarschijnlijk toe geleid dat men in het voorjaar van 1952 niet erg haastig is geweest met het vee in.de wei te laten, Naast de ruime ruwvoedervoorziening zal dan waarschijnlijk vooral do zachte winter een gunstige invloed op het gebruik van krachtvoer Lebben gehad.
22
-d»De kwaliteit van het krachtvoer. Het laatste jaar is'-er veel meer C-meel gebruikt dan vorige jaren. B-meel heeft gemiddeld
23 $ ruw eiwit, C-meel +_ 28 f>. Om dezelfde hoeveelheid eiwit te verstrekken kan men hij C-meel volstaan met 22$ minder kilogram-men in vergelijking tot B»meel. Daar echter de vraag, of B- ofwel
C-meel moet worden gevoerd ook afhangt van de samenstelling van de andore ter beschikking staande voedermiddelen is zonder meer niet te zeggen in hoeverre B-door C-meel kan worden vervangen en blijft het ook een open vraag, in hoeverre deze twee meelmengsels de volgende jaren zullen worden gebruikt,
e.Versohuiving van de afkalfdata met als gevolg een lagere of hogere productie van wintermeik is van invloed op de benodigde hoeveelheid krachtvoer. Dat dit op de kostprijsbedrijven van geringe betekenis is geweest, kan blijken uit onderstaande cijfers,
$> WINTEEMELK 1949/50 1950/51 1951/52 Friesland I' j II 41 j 40 41 39 38 ! 38 Efoordholland I I II 37 ! 39 35 ! 36 36 I 37
III
38
Utrecht.I
33
Zuidholland I j II 40 ! 35 37 i. 31 36 ! 31"f.Het is verder mogelijk, dat bezuinigd is bij de opfok van het jongvee. Dit kan esn verjaging van de productie ten gevolge hebben, welke zich pas over enkele jaren Zal doen gevoelen.
Bij de raming van de normaal benodigde hoeveelheid dient men zioh af te vragen, welke van bovengenoemde factoren tijdelijk en toeval* lig werkzaam zijn en welke factoren een blijvende invloed uitoefenen.
De onder a en b genoemde factoren (en ook enigszins de onder e genoemde) zullen een blijvende invloed uitoefenen. De andere faotoren zullen van jaar tot jaar wisselen.
Bij de raming van de normaal benodigde hoeveelheid kan men nu twee wegen volgen»
De eerste is het schatten van de invloed van de opgesomde
factoren, waarbij men van jaar tot.jaar de invloed van de toevallige faotoren buiten beschouwing kan laten. Het voordeel hiervan is, dat men, door rekening te houden met de factoren, welke een blijvende invloed hebben, de ontwikkeling, welke in het verleden heeft plaats-gehad, naar het volgende jaar overbrengt. Het nadeel van deze. methode is, dat de schatting van de invloed van elke factor steeds aanveohtt>»a* is.
De tweede weg bestaat hierin, dat men eenvoudig.het gemiddelde neemt van de waargenomen hoeveelheden van de laatste jaren. Het voor-deel van deze methode is, dat het resultaat van de berekening is
gebaseerd op concretes objectief vastgestelde gegevens. Het nadeel is, dat men slechts over weinig gegevens beschikt en daardoor de toevallige factoren zwaar moet laten wegen. Bovendien baseert men zich uitsluitend op het verleden, zonder er rekening mee te houden, dat de ontwikkeling zich verder zal voortzetten.
Beide methoden hebben dus voor- en nadelen. Op advies van de Commissie van Advies zal de laatste methode worden gevolgd» De onder-staande getallen zijn dus een gemiddelde van wat in de vorige jaren is waargenomen. Voor Noordhclland III en Utfeoht I zijn de hoeveel-heden van het laatste boekjaar verhoogd met 30 kg.
23
-GENORM A TJSEEBB- KEACHiyOEBGEBBIIIK, JCTJCG- ..JERJTOE^AKïERQlID )
Friesland Noordholland Utrecht Zuidholland I II I II III I I II 290 340 290 300 320 340 290 400
De Prijs. Op "basis van enkele samenstellingen van gemengdjuindvee-meel (volgens de C.L.,0,—contrôle) en de A.V^iL, püAJ&or "van de grondr— stoffen van Augustus 1952 kunnen de prijzen voor de periode 1952/53 als volgt worden geschat«
A-msel f.34,20 per 100 kg B-meel f.37,30 " " " C-meel f.39,40 "' " "
Er is reeds op gewezen, dat van deze mengsels niet altijd even-veel wordt gebruikt. Vooral worden van B- en C-meel van jaar tot
jaar wisselende hoeveelheden gebruikt. Aangenomen zal worden, dat van heide soorten evenveel wordt gebruikt. Het A-öeel is daarnaast van geringer betekenis. In Zuidholland II (de Krimpenerwaard) worden echter nogal wat weidekoekjes gebruikt, zodat wij aannemen, dat daar meer A-meel (koeken) wordt geveerd.
Het totale gebruik kan dan als volgt worden aangenomen» Zuidholland II 20$ A-meel, 40$ B-meel, 40$ C-meel. Andere gebieden 10$ A-meel, 45$ B-meel, 45$ C-meel.
Op basis van deze verhoudingen wordt een verwachte prijs voor het gehele krachtvoederverbruik dan als volgt*
Zuidholland II f.37,50 per 100 kg Andere gebieden f.37,90 " " " VOORCALCULATIE 1952/53' « KHACHTVOEDERKOSTEN i Krachtvoer per melkkoe in kg Melkveebezetting per ha Krachtvoer per ha in kg Prijs peir 100 kg in gld. Kosten krachtvoer in gld. per ha b.Het gras Fries; I 29O 1,12 325 37,90 123 drogen Land II 340 1,10 374 37,90 142 Noordholland I 29O 1,20 348 37,90 132 II 300 1,21 363 37,90 138 III 320 1,42 454 37,90-172 utrecht* I 34O 1,25 425 37,90 161 Zuidhfelland I 290 1,55 450 37,90 171 II 400 1,44 576 37,50 216
Het grasdrogen is alleen van belang voor Friesland en Zuid-holland* M e t alle bedrijven drogen gras, terwijl op de bedrijven, waar het wel wordt gedaan de hoeveelheid sterk varieert. Hierdoor kan de gemiddelde hoeveelheid gedroogd gras sterk variëren naar-mate andere bedrijven in het onderzoek worden betrokken,
In nevenstaand staatje zijn voor vier gebieden de hoeveel-heden gedroogd gras vermeld, welke in de afgelopen jaren per koe zijn vervoederd en de genormaliseerde hoeveelheden, Wilke voor de voorcalculatie zijn aangenomen.
