Resultaten van proefnemingen met inscharen bij verschillende graslengten

CENTRAAL INSTITUUT VOOR LANDBOUWKUNDIG ONDERZOEK WAGENINGEN

G e s t e n c i l d e M e d e d e l i n g e n j a a r g a n g 1956

n r 22

RESULTATEN VAN PROEFNEMINGEN MET INSCHAREN B I J VERSCHILLENDE GRASLENGTEN

I r . S . Bosch e n

H. A. t e Velde

INLEIDING

Van de totale opbrengst van ons grasland wordt naar schatting meer dan tweederde gedeelte gedurende de weideperiode door het vee ver-bruikt. Het is in verband hiermede van belang, om aan de beweid ing veel aandacht te besteden.

Het is bekend, dat bij de verschillende beweidingssystemen de

verliezen aan voederwaarde zeer uiteenlopend kunnen zijn. Hiervoor worden wel de volgende waarden aangenomen:

systeem inscharingsdichtheid

(aantal koeien per/ha)

beweidingsverliezen aan ZW j standweide i |- omweiden j rantsoenbeweiding !

5

20 80 - 120 30 - 60 io 20 - 25 ia 5 - I 5 / 0

Een tweede factor, die de grootte der verliezen kan beïnvloeden, is de lengte van het gras bij het inscharen. Dit inscharen geschiedt bij hoeveelheden gras, die kunnen variëren van 6000 tot meer dan 15000 kg vers gras per ha (1200 tot meer dan 3000 kg ds per ha).

Uit maaitijdenproeven is wel bekend, dat men door het aantal keren oogsten per jaar te beperken, dus door de groeiperiode tussen de opeen-volgende maaitijden langer te nemen en het gras in ouder stadium te maaien, de bruto jaaropbrengst kan vergroten. Onbekend was echter hoeveel van deze grotere opbrengst bij inscharen bij langer gras uiteindelijk het vee ten goede komt, dus hoe groot het rendement van beweiding van dit gras is in vergelijking met beweiding van kort gras. Om .dit na te gaan werd een aantal proeven genomen, waarvan de belangrijkste resultaten

in dit overzicht worden weergegeven.

Enkele mededelingen over deze proefnemingen werden reeds eerder gedaan ^ ) .

De genomen proeven zijn in het algemeen als goed geslaagd te be-schouwen. Behoudens een enkele uitzondering werd er steeds op het voor ieder object gekozen juiste tijdstip ingeschaard en hierbij werd zeer veel medewerking van de desbetreffende veehouder ondervonden.

Wij willen dan ook op deze plaats onze hartelijke dank uitspreken aan deze proefveldhouders. Ten slotte nog een woord van dank aan de Heren Th, v. Egmond, A. Zijlstra en H.E, Harmsen, die door het oogsten van

proefvakken, het doen van waarnemingen en het gedeeltelijk verwerken der gegevens een belangrijke bijdrage voor dit verslag hebben geleverd.

DE OPZET DER PROEVEN

Gedurende de jaren 1948 t/m 1954 -is een aantal proeven, genomen met ins charing van melkvee in gras van resp, 8, 12 en 16 cm lengte.

Het doel was om na te gaan welke inscharingslengte het gunstigst is. Gelet werd op:

l) Bruto-opbrengst

Er werd een bepaalde oppervlakte gemaaid vóór het inscharen. Hiervan werd het gewicht bepaald en een monster genomen voor be-paling van de gehalten aan droge stof en ruw eiwit en van de zetmeel-waarde.

1) S. Bosch, Verslag van het C.I.L.0. over 1950, pag. 68-71.

S. Bosch, Stikstof, Med. v/h Landbouwk. Bureau der Nederlandse Stik-stofmeststof f enindus trie, nr 1, p. 11-15 (1954)«

De oppervlakte van de van elk p e r c e e l gemaaide gedeelten v a r i e e r d e

i n de loop der j a r e n van v i j f maal 4 m 2 en v i j f maal 4,5 n*2 t o t

v i j f maal 8,5 m2 (deze s t u k j e s vertegenwoordigden i e d e r e k e e r het

gemiddelde van het p e r c e e l ) .

Verder i s er nog enkele malen een b r u t o - o p b r e n g s t b e p a l i n g gedaan

door een bepaalde oppervlakte van de proefpercelen om de v i j f

weken te maaien (onafhankelijk van de wijze van g e b r u i k ) .

2) Netto-opbrengst

Vastgesteld werd het aantal dieren, dat iedere keer aan de beweiding deelnam, en de duur der beweiding, waardoor het aantal koev/eidedagen bepaald kon worden. Voorts werd de hoeveelheid melk nagegaan, die per beweiding van een perceel werd geproduceerd, en ten slotte de gemiddelde groei per dag door de koeien in het voor-en najaar te wegvoor-en. In 't voorjaar werd,voor-enkele wekvoor-en nadat ze in de wei gekomen waren, 't gewicht bepaald. Er is verondersteld, dat de gewichtsvermeerdering regelmatig is geweest gedurende het sei-zoen. Met de normen van Geith zijn melkgift, gewichtsvermeerdering en onderhoud herleid tot zetmeelwaarde (vergelijk S. Bosch, Nether-lands Journal of Agricultural Science, nov. 1956).

3) Botanische samenstelling

Ieder jaar werd van elk perceel een grasmonster geanalyseerd.

De proeven werden genomen bij:

1. J. Droog, Zwammerdam, 1948 en 1949» proefveld Cl 654» 2. D. Stam, Wilnis a/d Amstel, 1949 t/m 1953, proefveld Cl 914,

3. T. Berends, "Meertenwei", Lienden, 1952 t/m 1954, proefveld Cl 1211. Al deze proefvelden bestonden uit 2 of 3 percelen, die werden onder-verdeeld, zodat in totaal 6 afzonderlijk te beweiden veldjes ont-stonden (3 objecten in duplo).

KORTE BESCHRIJVING DER PROEFPERCELEN;

1. De percelen van J. Droog lagen in het overgangsgebied van ri-vierklei naar laagveen. Het humusgehalte was ongeveer 20$ en het

per-centage afslibbaar <l6r^y, varieerde van 31 - 36. De grootte van ieder

object op perceel A was 60 are en op perceel B 49,3 are»

2. De percelen van D. Stam lagen in het laagveengebied. Het humus-gehalte varieerde van 43 - 50$.De grootte van ieder object op het ene perceel was 36 are en op het andere perceel 40 are.

3. De percelen van T, Berends op de Betuwse rivierklei hadden

62 - 64$ afslibbaar < 16/te* en een humusgehalte van 18$. Hier werden

drie percelen genomen, die ieder in tweeën gedeeld werden. De grootte der objecten werd 58,5, 60,3 en 63,4 are.

BEMESTING

Ieder object kreeg per jaar en per ha evenveel stikstof, kali en fosfaat. Kali en fosfaat werden in het voorjaar toegediend. De hoeveel-heid N per jaar bedroeg ongeveer 120 kg. Voor object I (8 cm) werd deze

hoeveelheid als volgt verdeeld; 40-20-20-20-10-10. Voor object II (12 cm) was de verdeling 40-20-20-20-20 en voor object III 40-30-30-20. Deze verdeling is ieder jaar, op enkele kleine afwijkingen na, zo doorgevoerd. Deze hoeveelheden werden in 't voorjaar,resp. na het afweiden,toegediend. De in totaal gebruikte hoeveelheden meststof zijn in de tabellen

ALGEMENE OPMERKINGEN

Daar door de koeien het land niet altijd even kaal werd afgeweid (de 16 cm-objecten bleven dikwijls bossig), was het niet gewenst om de percelen alleen maar te beweiden. Er is dan ook ieder jaar (behalve in 1949) in augustus gemaaid. De opzet was om dit ook bij resp. 8, 12 en

16 cm graslengte te doen. Gezien de opbrengsten zullen de 8 cm-objecten doorgaans wel iets langer geweest zijn. Vergelijkt men de bruto-opbreng-sten vóór het weiden, dan ziet men, dat - in verband met de

bedrijfs-voering - ook wel eens iets van de afgesproken lengte afgeweken is.

Voor de praktijk blijft de afgesproken lengte natuurlijk altijd een schat-ting, daar het gras niet overal even lang is. Verder kan het gras

(spe-ciaal dat van Cl 914) in enkele dagen bij mooi zomerweer hard zijn ge-groeid. Dit bleek ook wel bij het vergelijken van de bruto- en

netto-opbrengsten: in diverse gevallen werden geen beweidingsverliezen, maar -winsten geconstateerd. Doordat de bruto-opbrengsten vóór het inscharen bepaald werden, is de groei tijdens de beweiding in de bruto-opbrengst-cijfers niet begrepen. Dit geldt echter voer alle percelen in ongeveer dezelfde mate, zodat daardoor de percelen onderling nog wel te verge-lijken zijn.

De bruto-opbrengstbepaling had in de eerste jaren op slechts kleine oppervlakten plaats, nl. 5 x 4 m2 per object, later op grotere plekken, waardoor de betrouwbaarheid vergroot is.

Wegens de samenstelling van het grasgewas heeft Cl 654 slechts twee jaar bestaan, Pleksgewijs kwam er veel beemdvossestaart voor, die snel kan doorschieten, waardoor de graslengte nogal ongelijk werd en de opbrengstbepaling minder nauwkeurig.

De inscharingsdichtheid was in 't algemeen nogal groot, nl« bij Cl 654 in 1948; 24 en in 1949 (rantsoenbeweiding)s 55 koeien per ha bij Cl 914' 35 koeien per ha

bij Cl 1211 in 1952; 30 en in 1953 en 1954* 25 koeien per ha.

De koeien zijn enkele jaren in twee koppels gesplitst, omdat de

proef in duplo was (groepensysteem), maar meestal, werd met êên koppel

geweid (periodensysteem),

Wanneer de koeien in goede conditie de wei ingingen, bleken ze in de herfst maar weinig gegroeid te zijn, zodat er ?;einig zetmeelwaarde voor groei in rekening gebracht moest worden.

De duur van iedere beweiding varieerde van 2 - 6 dagen.

ALGEMEEN OVERZICHT VAN DE OPBRENGSTEN

In de tabellen 1 t/m 9 zijn de jaaropbrengsten van de objecten per proefveld weergegeven, terwijl tabel 10 de gemiddelde opbrengsten per proefveld geeft.

Bij inscharing in gras van 12 cm krijgt men doorgaans minder koe-weidedagen dan bij gras van 8 cm,en een graslengte van l6 cm geeft nog weer minder beweidingsdagen. Alleen CI 914 (laagveen) vormde hierop een uitzondering.

Deze vermindering van ?/eidedagen wordt o.a. veroorzaakt, doordat de kuilsnede van de 12 cm en 16 cm-objecten meer opbracht, waarvoor ook meer groeidagen nodig waren. Een tweede oorzaak hiervan ligt in de gro-tere beweidingsverliezen bij langer gras.

Om na te gaan, hoe groot de invloed van de beweidingsverliezen ge-weest is, is in de voorlaatste kolom van tabel 10 aangegeven, hoeveel koe-weidedagen er geweest zouden zijn, wanneer de kuilsneden per proefveld alle evenveel kg/ha opgebracht zouden hebben als de kuilsnede van de 8 cm-graslengte-objecten. Hiertoe is de meeropbrengst van de kuilsnede aan kg bruto ZW van de 12- resp. l6 cm-objecten verminderd met het pro-centuele beweidingsverli.es, dat voor'ieder object in rekening gebracht moet worden (in tabel 10 aangegeven).

4

-De uitkomst in kg zetmeelwaarde is daarna gedeeld door het gemiddelde Zf-verbruik per object per dag (zie + •§• bladzijde verder). Dit levert het aantal extra koeweidedagen op. Bij Cl 654 en Cl 1211 zien we duide-lijk, dat het aantal koeweidedagen terugloopt bij hoger wordende in-scharingslengte, terwijl de bruto-opbrengsten daarbij toenemen.

Bij Cl 914 (laagveen) krijgen we meer koeweidedagen bij insoharing in gras van 12 om en 16 cm dan bij inscharing in gras van 8 cm, terwijl

de verliezen bij 12 cm graslengte lager zijn dan bij 8 cm. Het percentage verlies bij gras van 16 cm lengte komt ongeveer overeen met dat van 8 cm. Een oorzaak hiervan kan o.a. liggen in de methode van berekenen. De bruto-opbrengst werd meestal een dag (soms twee dagen) voor 't in-scharen bepaald. In een perceel met (bij inscharing) een graslengte van 16 cm lopen eenzelfde aantal koeien onder gelijke weersomstandigheden veel langer dan in een perceel, waarvan het gras (bij inscharing) ge-middeld 8 cm lang is. Het gras heeft dan ook meer dagen voor groei tij-dens de bev/eiding; bij gunstig weer kan deze groei op laagveen aanzien-lijk zijn. Dit is niet in rekening gebracht bij de in de tabellen ver-melde bruto-opbrengsten. De bruto-opbrengst bij 16 cm is groter dan bij 8 cm; daardoor komen er ongeveer evenveel koeweidedagen als bij het 12 cm-object, In de praktijk gaat het om de netto-opbrengst of (wat prak-tisch op hetzelfde neerkomt) het aantal koeweidedagen, want het gemiddel-de aantal kg netto zetmeelwaargemiddel-deverbruik per melkkoe per dag was op gemiddel-de verschillende objecten per proefveld ongeveer gelijk, nl. bij

Cl 654: 7>7 i 0,1 (koeien in 't voorjaar in tamelijk goede conditie)

Cl 914; 7>8 + 0,05 (koeien in 't voorjaar in matige conditie)

Cl 1211s 7 »45 i 0,1 (koeien in 't voorjaar in goede conditie)

Cl 654 (overgang van rivierklei naar laagveen) en Cl 1211 (rivier-klei) geven due aan (tabel ÏO), dat inscharing bij een graslengte van 8 cm betere resultaten geeft dan inscharing bij 12 cm graslengte en deze lengte nog weer betere opbrengsten dan inscharing bij 16 cm.

Cl 914 geeft aan, dat op laagveen het gras iets langer mag zijn dan 8 cm, maar men moet er dan rekening mee houden, dat het gras bij Yfarm weer daar zeer snel kan groeien, zodat het beter is niet te wachten tot het gras 16 cm lang is.

Tot dusverre is bekeken, welke inscharingslengte bij uitsluitend weiden het beste is, maar in de praktijk worden vele graslandpercelen

ook eenmaal per jaar gemaaid voor inkuilen of om te hooien, Hoe liggen de totale netto-zetmeelwaarde-opbrengsten dan?

In de laatste kolom van tabel 10 staat de uitkomst van een bere-kening van de totale hoeveelheid netto ZW, Wanneer er e»n snede gras ge-maaid is, die overeenkomt met 1500 kg ZW (ongeveer 14 ton gras) per ha. Het percentage kuilverlies is voor alle objecten op 20 gesteld. Wanneer dit verliespercentage anders moet zijn, verandert dit niets aan de op-brengstverschillen tussen de objecten van een proefveld.

Ook volgens deze berekening is op Cl 654 en Cl 1211 een lengte van 8 cm het gunstigst. Wat Cl 914 betreft, blijkt een inscharings-le.ngte van 12 cm het beste te zijn en komt de 8 cm lengte het slechtst

voor de dag, hoewel de verschillen hier niet zo groot zijn als bij de andere proefvelden.

Het verband tussen bruto en netto-ZW-opbrengsten bij de drie gras-lengten is ook weergegeven in het linker gedeelte van grafiek 1 (als net-to ZW-opbrengst is beschouwd de netnet-to- ZW-opbrengst door weiden vermeer-derd met de ZW-opbrengst van de kuilsnede, waarbij de verliezen even groot genomen zijn als de voor het weiden berekende gemiddelde verliezen (rechts beneden in tabel 1 t/m 9)5 het kuilgras is doorgaans in Juli of begin augustus gemaaid en de beweidingsverliezen liggen dan meestal ook

tussen die van voor- en nazomer). In deze grafiek is op de x-as aan-gegeven, hoeveel kg ZW er per are gemiddeld vóór het inscharen aanwezig was bij 8, 12 en 16 cm inscharingslengte. Hierbij is duidelijk te zien, dat de bruto-ZW-opbrengst bij inscharing bij 16 cm graslengte hoger is dan bij inscharing bij 12 cm graslengte, maar de netto-ZW-opbrengst lager. Alleen voor veengrond (Cl 914) is de netto-ZW-opbrengst bij 12 cm hoger dan bij 8 en 16 cm graslengte.

In het rechter gedeelte van grafiek 1 is af te lezen, hoeveel procent de verliezen bedroegen bij 8, 12 en 16 cm inscharingslengte. Deze verliezen zijn nog weer gesplitst in die van vóór en na 1 juli, en we zien dat de gemiddelde verliezen na 1 juli veel groter zijn dan daarvoor.

In de grafieken 2 t/m 5 is het zetmeelwaarde-rendement bij de

diverse hoeveelheden ZW/are bij het weiden aangegeven. Hierbij is onder-scheid gemaakt tussen de periode vóór, in of na juli. Uit deze grafieken kan men zien, dat het rendement vóór juli hoger ligt dan daarna en dat

dit doorgaans lager wordt bij grotere hoeveelheid ZW/are bij inscharen. De getrokken lijn geeft meestal de scheiding van inscharing vóór of na

juli tamelijk goed weer. De punten voor inscharing in de maand juli liggen zowel onder als boven de lijn. Deze grafieken laten ook duidelijk

zien, dat er geen vaste lijn voor het rendement is aan te geven, omdat

dit van een bepaalde hoeveelheid gras nog weer sterk verschillend kan zijn; speciaal op veengrond (Cl 914) is dit het geval.

Verder is voor de praktijk van belang om te weten, hoe het grasgewas reageert op beweiding met lang of kort gras. Daar deze beweidingsproeven per proefveld slechts enkele jaren geduurd hebben, kan slechts de tendens aangegeven worden: veel verandering is er niet gekomen, alleen werd bij lang gras de zode wel iets holler en kwam er iets minder Engels raaigras, terwijl de onkruiden iets toenamen.

Samenvattend kunnen we dus zeggen, dat met het oog op de netto-ZW-opbrengst en de kwaliteit van het grasbestand een inscharingslengte van 8 - 10 cm het beste is; alleen op goede veengrond is een graslengte van 12 cm voordeliger.

S 2787 110 ex.

6 -H H 0 r Û Cl EH 0 += to fi CD H m o3

Ö)

a

o co • o • H , Q cd .fi ^ D M fi • H «<t m VC H O fi cd > fi CD +^ CD t « fi 0) h ,o ft O Ö 0 0) & c l CTl H h cri c l fi • H CD H Ai H Q) • H > • H rH fi crt > T ) 0 • H , o a fao !30 Ö FH 0 > O a c l -Ö rH 0 fl S cri sa N • s 10 O o m •H fi H h ni H O T i O O - H > Ti 0 I t--» • = *

ö

5 fi

• r j 0 O ' H t ) ^ P - H - P CD 0 % S -0 te T i E<3' 0 fi fi O cd m • P l> H Pi - H M Pi m A! 0 N H cö o - P 43 O 3 EH f4 ,Q 0 fH CO T i 1 0 Ti fi • H 0 0 Î5Û £ cd 0 Ti o M M Pn & J4 cd cd *-3 CO CM VO CM LT\ 1 O CM O CO CM H • = * • ^ C\! CM t— vo CM CO r H O CM "=*• OJ O O VO i n m v^) m co CT\ VO H H C— CM er, vo VO O cr\ co VO K"\ T v H m i r \ VO VO CM H H m | T \ H CO "*+• C\ r H m ^ t VO CO CM VO H m vo ^ f CM • ^ oo v o i n O O r 4 H C— m VO t — O H CM -vt-CM i n CM CM O O ITS C— CO O O CM r H H VO VO m t— CO C— O CO O O K S H OS «3-o> H K \ m CM ^ f CM «4-H O CO CM ON ^ ON i n " 3 " c— r -VO v o

o o

H r H

o o

H H f— i n vo t— O H CM "*3-CM i n CM <M O O m t— CO O O CM r-H H CO " 3 -O i n c— v o Ti r H 0 4 ^ CQ SP AJ c— ^ - v VO T - O H T i •H 11 0 r-4 0 U Ti 0 0 • f i fi CQ H •H PS Ai ON ^t" CT\ r H m 1)

s 1

_It

• !

^ H

^ n

i n u ! i ] ] i i -,, i

1

_j

^ 1

9 "

O 11 f " M ^ 1

1

1 1 1 t — 1 VO ! O 1 H 1 II

1!

n

II

ii ii H II CM II m II VO II II II II II H i: o r H II CM 1 - . _ il II r i n n VO 1 r H 1 O 1 H 1 il i Il i l i CO 1 H 1 vu 1 1 1 1 1 Ti H

•6

Ti • H a 0 c i 0 u a 0 > a m 0 0 Ti • O 0 Ti 0. H CQ H •H 0 Ai •H 0 0 Ti C Ö cd

a >

?» 4= Ti cd H T i 0 Ti " t i fi -H ₀ p ciû 4= M w cd •H I d bri-H fi cd •H cd rÖ e •H 0 0 t>û H F-H ra 0 -H * fi 0 0 •H • o 0 •H X m fi •H rH O O > ö •H t i •H cd cd a • 0 W bû bjD cd 0 Ö.S fi 0 CÖ r û cd

a

0 'HT H T J O \ fH cd cd > , H 0 ra CO 0 0 cd g -i-j W ( P H N 0 0 bJD M 0 t i H -H ra 0 0 •H 0 rO > os fi M - 3 - 0 0 ON !> -O H 0 fi cd H H Ä 0 fi 0 H •H Pi A! fi U O o

a-H CD cd œ -P tu ö 0) CO CS sa ö • H < * LTN M D l - l O CO > ö Ol -p CO ö 0 (H ,ß PH O CO o •H Ö H R Q) ^ O ' d G) O - H > T ) CD I is

g

N Ö • O CD O - H «Ö +>,û -ri - P 0 CD (S S CD tes -Ö N O Ö Ö o d » • p j> M 3 - H ^ Pi pq ^ E3 CD N H cô O - P - P O PS EH U rQ CD fH 01 •xi i CD •Ö Ö •H CD CD M |S C3 CD <b o « M PM s h cd d »-5 N*\ CD CM CM 1 (M O H O C\J MD ^•J- N"\ O o co o N"\ N"\ H H LT\ CM H C— MD CO i r \ • < -M D t — •vt MD m MD H H •=*

o

ON H O H cr\ oo u~\ tr-as 00 « * •=tf-MD MD CNJ H H KN KN H ca ^ t ON H O <M C— ^w i H O CM CM ^ j - 00 i r \ m t ~ - LPv - ^ LTA ^ O CM O ON VO MO C— O ON CM ^ d -r H l O i CM CM O ^ f C0 H U > MO r H CM H H H N"\ " ^ N~\ v û [— O co o iT\ CM H ON ^ 1 -CX\ H O CM m co t — VO H H / "tf- 00 f < \ o -00 LTN r o , - v f o o ^ t -=3-K \ r<-\ H H < * O CM O CTs MD MO t— O CT\ CM " 3 " r-t KS C M C M o «3-00 H m MO r-i CM i - l i - l MO ON O CO IT"\ I T \ H CD • p ra CD o <Ö " * • H rov CD r-\ H h II 0 Xi CD CD Ö CO ! r-i •H Pi (J\ <* o> H » t t— H II C— LTN co MO LTN O -=rf o •* N"N H K"\ LTN CM MO H CM ON H O LPv KN O H o\ H i r \ •Ö H CD •xi •xi • H a CD Ü3 II II II II II II II II II II II II II II II 11 i l 11 II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II ""H II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II — I l II II 11 II II II II II II II II II II -II M H CD & CÔ -p • o •H rO •P O O ö CD • H IS5

H a ci EH CD -p tua ö CD r H m a o V O faß d • H ^ t -LTN V O H O Ö Cfl f> Ö CD - P W 5)0 Ö CD O ca co •H H U CO O > <d I o Ti •H CD CO _Ö • O 0) O - r l t ) - P ;Q - H CD - P CD 125

g

o - p 3 U W CD Ö Ö cd CG > H • H 0 ^ cd -P o En O U CD U •<f o H (M O vo CO CD H O N NN CM VO (M VO ON LfN LfN H H O Vu r H VO CD O N CM co -d 1 CD -d • H CD £ CD O W d CD tic cô -Ö !*; PM £ i (H te a 1-5 C D CNJ NN ON vo vo H r H <vf LfN VO ON m <=H-ON O N NN r H NN O VO VO LfN f -NN -NN C~ O VO O C M NN LCN LTN VO LfN r H O ON H (M NN LfN VO KN C— NN NN vo vo C M H H O O N N VO CO O CD ON O C M C M C -ir\ t— CM <NJ O O CM t — H H LfN LfN CM N N O O ON ON H r H O O N N V C CO O CO O N O CM C M t — i n c— C M CM O O CM t — H t-i LfN Lf> LfN V O V O V O LTN LfN TH NN O CM C M H H C D ON H O CD O N N ON *H-ON H CD • P w tiD -ri •H CD H M (D A as • * t ON H ON t— LfN H m • H m -d CD d CO H • H d .M LfN NN ON NN O C M n u ii ON NN ON C— LfN H N N N N VO LfN CM NN NN CM O CD II 11 II II II - J 11 II II II II II 1| 11 II II U D II 11 il 11 II II J <d H CO T H - d •H a CD c5 H CD -P •ri •H rQ •P O O d CD • H CO

9 -i> H • H CD fi CÖ EH CD - P tlû Ö CD r H CO (S & S ü CD • o •H r Q Ö ^ Ö • H CTv H O Ö ce > Ö CD - P CO tiO Ö <D U fi _{P H} O 03 3 B d ^ ^ _{i n} - p 0) S CD CD > 5)0 c3 CÖ r H «s H CD • P CO

1

T3 ^ * s -cd CO •H • H & » V S cô - p CO • Pi CQ CD • H Ö H U CD U O <ö Q) O - H f> 'T* CD Éf * N " O CD O - H nrf - P ^Q - H - P CD m {g !s5 CD O c3 co - P > r-i 3 -H fH PS PP ^ CD H CÖ •p O En CD CO

m

o Pi u fi 1 CD <d • H <D •3 CD O « Ö p Eaû o3 t r j M PH rH cô 1-3 CM CM C— CO VO H I ON O t r - o CO iH -H" ^t (M O CD O O O H H ON (M CD CD CM C M m in CO CO c — r H o j m i n c o CD CD VO CTN m CM VU i n O m H H O CTN H CM m CM t - r H VO O m O t — CM VO t - r H H ON H ON CD C— O VO VO ON co CM CM O t— o r-\ H VO m CM CM o c— t"T\ o H m CD CM m vo i n o *H-i n "3" CM i n ON H H i n CM H c— cr\ H o Ir-i n ^ CO V O «H- V t * * r— c— m *H- i n H H un o \ « H - ON O O CD C— C A I r -i n c— v o * H -C M -CM c - O i n O O i n H CD H vo vo O ' H -i n m CM H CM i n Ç A H m ON O O r H VO r H "H- t n i n co O co r-t i n co v o tr— o vo i n CM * H -t— vo Ç A CM CM t — i n o CM CM CM t r -o CM o o co o H co i n •*H- CM i n i n O O CM hn i n c ^ H ^ H H 11 ^H-H tr-il II II II II II II II II 11 II Ir-i n i n * H -H |TN m ri CM O VO vo co m CM CM - ". H CD tr-O H i n CD i n II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II II -H II II II II II II II II II II -Il 11 II II II II II - Il II II II U II II II II II i l 11 II II II II II 11 II II II II II •rt r H CD - Ö • H 0 CD

10 -EH CD •P tê fi 0 r-H 03 CÓ r i t<0 a o C M H • o •H fi •H r-H ON H O fi CÖ î> fi eu -p CQ SD fi CD U r u p< o M CD •H fi H fn 0) r i O T3 CD O - H î> TJ CD 1 îs (M r H •vt-1 K CD o :s» -o -P rO - H -P CD CD £ £5 Q) -d CD fi fi o cd CD - P > H •H P* .M [SI 3 eô -p o E H CD U CQ O -p M 1 CD Tl •H (1) £ CD O W fi CD bn cri T3 M FM ON (M 00 r— • v t o VD a i «vt-c— t~-ON o i n (M •vl- m KN CD in UN VO v t V u VO CD ON r H H ON C— ON ON O C— O N ON CD KN r-i O VO VD r ) Ctj CÔ 1-3 O m 00 H H O i n ON r - l VU m LTN VU H i n c— r— O H •=3- i n evi ^ J -H -H M M VD ON VD C0 VO i n va X <=+ vo O CM X O m «3-ON X CJ CD CvJ CVJ w o ON ON O H CD VO CD CD i n i n o «3-in •3-KN C M H i n ON r H O •=* O i n evi H m ON H i>-ao c— O H KN VO CD "^t -H -H - ^ O CD ^ t r H 4 -C— KN ON ON VO VO (M (M O VO t— H t r - ^ f H CM VO VD O i n K N CM CM i n ON r-i VO CD ON CD H co c— _in H vo C0 KN i n ON co co H H KN ON O m ON t— VO VD i n ON i n CM O m m H H r -VO "* CM CD m VD H H H ON KN CO i n m O «3-O <3-KN CM KN in ON H ^ _{i n} •> VD U co KN KN KN ON VD • s f r CM CD -=3-H Il II II II II II 11 II II II II II II II II II .11 11 11 11 II II II 11 II 11 II 11 - I l 11 II II II II II 11 II KN O in vo CD CM KN CM VD KN CD O H ON ON i n II II u n u u u u n n -d H CD nà TS • H a c5 •P a o • H CD O fi CD

g

CQ CD - P ta -p ce ce fi CD - p CQ fi0 CD U O

CD a EH CD • p ba fi 0) H CO cö a Ü VO • H cd bû M fi • H • - f r H ON M O fi cd f> fi CD •f3 CO bo fi CD , ß ft O CO CJ • H fi r H M CD H O l j CD O - H |> f ö 0) I £ S o • p - P CD Ï3" !s lS] O - P 3 u pq fi _CD :p?-tf r û - H CD is Q) -Ö ca fi fi cd ra > rH • H 2 M CD H CÖ - P O EH CD rH M PH r< CÔ cd t-5 o r i r<3 1 H) 'T) •H CD pS Cl) O M fi 0) bfl cd Ti ON -vt" LP, O -• = * I c\j m CD o LP, KN O LOi V u CD CM L T \ H H H VO O H ON - ^ ^ f LP\ O "vl-C— ON • ^ VO H H LP, -=3-CM «=t O N CD CD ON ^f- H KN VO KN ON C— H ^ H LP» LP, LP, ON O O t -H CO O L f \ LP, >^- IPv O LP, ON H H O LP, ON LP, KN CD VO CM f -r-i t~ X VO ON o CM X O KN KN H rH X CVJ O CM CM O KN H CM H t— LP, [— CD LP\ LP\ LP\ KN CM LP, ON ON H CD ON <3" ON •vf" r H CD CD CO LP, o LP, LP, H H H O CM KN KN CM CD ON LP, t— CD VO O CM O H ON KN CM O O CM KN CM C— ^ o VO VO o ^H-LP, <3-NN CM H CM LP, ON H H r— ON LP, VO O <=* O t -ON O KN " v f LP, ^ t -VO Kf-o c— CM CM ^ _KN H II ON KN VO CD ON CM ^ II 11 II II II H II II II II II II II II II II II II II II II II 11 II V O LP, LP, t— VO CD v o VO CM CO LP, t— O VO CM CM O N ^ K N V O r-t LP, KN VO ON H •«3- LPi O O KN CM H KN LP, ON LP, CD r H LP, ON f -VO c— c— (M CM -=H-KN VO r-^ H .._ ^t-LP, LP, II II II II 11 II -.11 II II II II II II II II II II II II II II II II II u II II II II II II II II II u .11 II 11 II II II II II 11 II u II H CD T i •H a Cl) C5 -P cd Xi ü CO Q) bß •H CD O Cl) TJ Q) fi CO <D - P CO - p fi eu -p co bû fi CD u & o

12 C\J o cl > fi CD - P , CO bO fi Q) P H O vo H H > H Ol r û ca EH CD - p fi CD H CO CÔ r i bû a o CD • O • H rO cd ,fi "^D M fi • H r i V ^ _CM VO - P CD S •H 0) U CD •H 1> • r i u fi 0 TS s CD • H Q) * fi CD - P r i CD CD CO xi fi 0 fn CD m CQ O H M r i r i O CD O > T ) 1 fi CD T=l • H Cl) ^

g

O - p - p CD fe

S

o - p 3 r i m •ç? r J fi ci > fi CD T ) • H CD |S (1> Cl) fi CO H •H Pi ,* CD iH CÖ • P O EH CD r i CO T l M PM

s

r i Cfl CÔ •-5 O -p r i , 0 l 0) •Ö •H CD & CD O W fi P S cfl xi .-,.._ r H r H C— ON VO O r -VO V D m m CO O CQ CD O CD H X X CD C— VO ON CD CM i n i n C— <M O O |H H VO ^ j -H O i n C— KN KN X (M t— CD H X r H ON O O N X ON <M i n H X CJ LT\ r H CD CD t— K N CA o 00 O CD CM (M H (M i n VO C— O CM KN ^ j -ON i n (M CO, (M LPv V u V u (M •! ^-ON <=3" CO H H CM O CD V u CT\ O V u KN O H <=*- KN VO ON O CD O CD CM CM KN m ON r H CM CM m CM KN CM KN ON LT\ t — KN " 3 " KN CO ON C— KN O KN CM H H "St "3-o VU en o ON i n K N i n ON *=t-o *=t-o CM CM H V O O en MO O N CT\ O N H C— CM t o , O CD O CD CM CM i n ON ^ i n CM 11 VO H CM H Vu i n i n m CD O CM rH O CD ON i n VÛ -3-ON H o c— *3-ON i n c— ^* X) H 0) Xi Xi •H

a

CD C5 II II II II II II 11 II II II II II II II - I l II II II II II II II II II II - I l II II II II 11 II II II II II • Il II II II II 11 II II 11 II U 11 -Il II II II 11 II u 11

1

II II II II II II .11

'1

II II II u _II II 11 II II II 11 -41 • • P CÔ M Ü CO & Ci) xi ₀₂ fi ra CD - p CO •p cô CÔ H fi CD - P CO

H

5 CD ri

•a

o

H H > CD fi 0 Ö 0) H ra cd & a o fi ttf) AS ö • H CM r H H O Ö Ö CD - P m c CD r i fi PH O M 0 • r i Ö H h 0) CD O - H !> - d CD I IS CD o w d - P (1) CD £ CD -d Q) Ö Ö O CÖ 02 > H • H S - p cfl -p O S5 ES o -p P1 U fi O H CO CM r— c— CM CM CM O CM CM CD VO KN K"\ IPv ON H hT\ CO o f ^ CM O CM H H - d • d • H CD £ 0) o « Ö CI) bn ai -ri M PM (Si ri cfl t-3 LT\ CO m I T \ V u - 3 " m H VO CM "3" LT\ K ^ CD VO H H MD VO I T \ MO MO CD CD CO O vo ir> ^ f "3-O C"3-O H CM H H vo t o , CM H MO 1 — O K ^ co O MD r H -j _ , _ ,—._ -3" OA O H CO CO O NA KA H *d" H - ^ O NA 11 •^ ON NA H [— ON H NA MO NA ^ 1 -H ™ ~1l 11 II II II II II II II II II II II H II II II K II II II II 11 II 11 II II II II II II II II II II

-41

u

o

CD O 00 CM <M CM m ON

14 -x r-l O a EH 0) - p to ö 0) r H CQ cö a o ^o Ö • H M O Ö CÖ > Ö 0) Cd 6D fi O M O ra m • H r H fn Cl) 1 U O o -ö ö « T j •rH O -p +2 <D K l ^ = " tS3 O - P 0 h m 0) :S"ö fi -H CU £ G X) a> a Ö c3 W > H •H Pi M CD - P O E-i CD o - p pi U fi 1 CD T=S •H © £ CD O « Ö fl' bf ri t j M PH & f - l cd cö 1-5 O K \ ON t— (M LTN H H vo O O O H ON H H m C\J H H MO < * MO o O H MD MD O m O t— LTN MO H H CM CM • ^ i n O 00 o 00 CM C\j r - l Csl i n ON H MO O MD > -CM -CM H CM MD m t -CM O O f - MD H H MD MD CM r-l t - t— ON CO H H l-O «=t <n ON vo H CO ON o "3-ON r-l r-l O <J H CM H o MD r o i CM m O co O oo CM C M i n ON ^ i n ON H t— vo t -CM i n MO c^-H •"^t-L n 00 CM C M 11 O t— o CM O t— co CM i n r H CM un CM MD MD H G0 t -cn m c--co vo H r H ON H ^ CM CM MD O ON H rn m o oo o co CM (M m O N ON i n r H ON 00 « = * MD i n ON i n O H H O N tn H CD T J T=l •H 0 CD II 11 •-- -il II H II N-N II C - Il r H 11

15 -X ! CD CO EH CO bo X fi • H Ö CD t ) CD > <+H CD O Vi ft CD • H M -ö fn CD TS fi 0) -P w bß Ö O fH ft O 0) •ö H CD -ri •ö •H 0 ON 0 •P H fi CD CD eS -P CD fi cri > bO fi •H -P -P cd cö m fi cri • P O H O - P - P CD fi . ._ ._ CM H L P L P t— CM <r— LP, O t— ON ""fr fi CD IT CD CD t l Ti •H -H CD CD b i ) r H £ CÔ fH CD t J CD O co CD • H (4 CD O I fi o T3 ÏSJ O - P -P CD Sa, ^ o • p pi u ti CD :p?-ti ru -H CD fä CD CD fi fi

2,3

• H

5

ci -p o EH CD fH 'S o pi 0) T=l • H Cl) [3 CD O M l co c l U O fi

8)

ri -tf CD S - p Ü bû fi PI CD - H H I «H 0) o fH CM fH CD CD h P H -vh CM vo L P L P \ & L P # v O H II •5fr L P ITS ^ •=fr « V t— H II c-ITv CD ^ «sfr » s L P N"\ II ON KN Ü CM O v o ON O L P H t— O t — ^fr " ^ NN C— O ON VO *f t— O N~\ LP, r-1 r-t r-i r H N-\ C— R I 1 A ( A NN. CM h P VO M3 t -r H C) . H CM H CM ON H VO LP. H CM i r \ V u r H O H O L P NN O H c— KA h p CM H CD H VU ON H LT\ O CD "3-CD CM VO H r-i •sf L P VO H O fH cri cri •r-3 CM > w » ^ t r— L P r— CD LP, O CD m L P C— NN CD H H L P VO VO \& ^ ^ rH L P N N H " H v o Il II II •=fr CD ON H N N N N t - - r A v o t - - ( A ce LP, ON ON L P VQ CM " ' t -3- "=fr H CM CD MA CD LP. NN ^f- CD (M I A 1 A O O ON VO L P c— VO VO VO CD CD t -NN CM C — CM NN CM CM CM CM H CD r— o <H LP, en LP, H VO CD Ü H ON ON LP, "* NN vo r H H "=fr L P LP, CD CM VO r H H CD O KN i n N ON L P NN O ^fr « * "=fr LfN H t— t~- LP H ^ ^fr "=fr ^ L P CM II VO r H CM H >R. II •^fr ON fP r-i ^ ^ II O t — Ü CM "=fr H ON H O fH cri cri •1-3 ^ * ^ — y vo r- o L P O N f— LP, i H CD h P KN CM CD VO ON O r p -^fr C M -^fr L P H r H H t — ON ON [~- CM CD ON O "=fr LP, VO VO VO LP, H " 3 - r<"\ f P ON CD C— H r-{ H O I A m C ^ •Sfr ON •«1 • > - LCN ON ON O L P O H t — h P O N "=fr "«fr rOv CD (M VO i H H i H i H CM r H M O fH a KN - P hû Ö CD H CO c3 fH ÖD 0 o CD 't-3 •H p CD •H •Ö Ö cri cri xJ H CD - p m 0) bD ^ • o • H r H

a

CD - P bû P! CD H CQ o3

H,

0 Ü VO H Ö CD CM H • O • H ^ 2 Ö CD - P CQ tû PI CD fH r Q ft O 1 CD -Ö CD fi co r H • H PJ M • -Ö H 0 - P co

S)

^ O CM ft O ö CD N CD •H H fH CD !> H

•d

^! CD -tf Pi CD (S Ä fH CD ft

g

bfl X

8

L P H ft O Ö 0) • P CQ

h

0 CD fH ^ 3 ft O 1 CD t J CD Pi to H • H P! X CD r H r H <U CM

PO kg Z W / a r e / j a a r O p b r e n g s t e n

70

60

50

40

Grafiek 1

Cl 654

Bruto ZW

^ ^ 5V?° verliezen

Verliezen

-J 1_

40'

3®'

20 10 -—., j N e t t o ZWO -1.0 i. _ — _. • — t » — • ^-" t

Cl 654

na 1 juli

Gem.

*

iot 1 juli

9 10 11 12 13

70

60

35

40

14 15 16 17 kg'

ZW/are

Cl 914 50?Lverlies

o

Bruto ZW

12

16

cm

'* Netto ZW

40

50

20

10

-10

ei 914

na 1 juli

«

Gem.

tot 1 juli

9 10 11 12 15 14 15

70

60

50

40

16 17 kg 8

Z7//are

50fo verlies

Cl 1211

Bruto ZW4Q

t

59

20

10

12

_{16 cm}

Netto

*-"io-Cl 1211

na 1-7

_• Gem.

' ,,* tot 1-7

10

_{11 12 13 14 15 16 17 kg}

ZW/are

bij inscharen

De punten "bij de opbrengsten stellen resp. de

8 12 16 cm

bij inscharen

ZW : renc

150 r

H O

13O

H

120

110

100

90

80

70

60

50

40

30

— _._ .eme

_1_

nt

% * • • \ x ^ ~ \

-!_J

- 1.

» •

è"

1 X X L

4 5

150

Cl 654 1948

0

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 CI 654 1949

c#

ô*

23.9

__l

» '

__L

5 6 7. 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

voor 1 juli geweid

21

in juli, geweid »a juli geweid

-7 kg ZW/are bij inscharen

Grafiek 3 ZW-rendement

1 50

140

130

120

110

no

90

I-70 r 0>J 50 X IX: X X X

4 5 6 7

Cl 914 1950

* ® * CX)

.JL

1 _i 1

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

HO

13O

120

110

100

90

80

70

60

50 L 4 5

6 7

&?. tx) iX} X ' \ <x) '•X:

e i 914 1951

25T5

u

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

^ kg ZW/are "bij i n s c h a r e n

0

voor 1 j u l i geweid

^ i n j u l i geweid

x na j u l i geweid

l i j n : s c h e i d i n g s l i j n waarnemingsuitkomsten voor en na j u l i

1

HO — 1 3 0 j — 120 110 100 00 80 |— 70 60 50 [ 40 |-30 16., j j I5O HO I3O j-120 110 100 JO 80 70 60 50 Grafiek 4 40 30 c i 914 1952 & \ x \ ^ X X X

® 9 \

X

I L

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 c i 914 1953 iX; # « <x; X X X x X 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 o voor juli geweid

& in juli geweid \ kg ZW/are "bij inscharen x na juli geweid

ZW-rendement

10Q—

90

SO 70 60 50 40 30 *

Grafiek 5

c i 1211 1954

& » • • & X X

±

4

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1P 19 20 21

100 —

90

80

70

60

50 40 30

110

100

90

80

70

60

50 40 • 30

Cl 1211 1953

• • x

4 5 6 7

1 1

L_L

4

5

6

7

<& 27

_1__

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Cl 1211 1952

22.5

voor 1 juli geweid

& in juli geweid

x na juli geweid

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

\ k g ZW/are bij inscharen

lijn: scheidingslijn waarnemingsuitkomsten voor en na juli