Snijmais in de rundveevoeding in Frankrijk : verslag van een studiereis in april 1973

PROEFSTATION

VOOR

DE

RWBDVEEHOUDEIUJ

Snijmais

in

de

rundveevoeding

in

Frankrijk

Viml.lag

van

een

_studiemis

in

april

1973

k

D.

Oostendarp

br.

Ir.

IJ.

S.

Bijpkema

Ir.

S. S&*g

e . c . I I I.,'

.

, , , J

,

4 "

EtARFaqnau

PROEFSTATION VOOR D E R U m V E E H O U D E R I J SNIJMAIS SN B E RUNDVEEVOEDING IN F U N K R I J K V e r s l a g v a n e e n s t u d i e r e i s i n a p r i l 1 9 7 3 I r . D. Oosteizdorp, Landbouwkundig B u r e a u d e r N e d e r l a n d s e C t i k s t o f m e s t ~ t o f f e n I n d u s t r i e D r . I r . I J . S. Rijpkerna, I n s t i t u u t v o o r V e e v o e d i n g s o n d e r z o e k "Hoorn" I r . S. Sclrukking, P r o e f s t a t i o n v o o r d e R u n d v e e h o u d e r i j R A P P O R T N R 18 D E C E M B E R 1 9 7 3

INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING

2. T E E L T E N CONSERVERING VAN MAIS

3. VERTEERBAARHEID EN V O E D E R W u m E 3. 1. V e r s e m a i s

3 , 2. S n i j m a i s s i l a g e

3. 3. Invloed v a n u r e u m o p v e r t e e r b a a r h e i d e n v o e d e r w a a r d e

4. SN1 JMAISKUIL VOOR MELKKOEIEN 4. 1. V o e d e r o p n a m e

4.2. E n k e l e r e c e n t e v o e d e r p r o e v e n m e t m e l k v e e

5. TOEPASSING VAN UREUM IN SNIJMAISRANTSOENEN 5. 1. U r e u m t m i n e r a l e n i n k o r r e l v o r m 5.2. U r e u m -t m i n e r a l e n i n p o e d e r v o r m 5. 3. U r e u m -t m i n e r a l e n i n o p g e l o s t e v o r m 5.4. A m m o n i a k -t m i n e r a l e n i n m e l a s s e 5. 5, T o e g e p a s t e h o e v e e l h e d e n u r e u m 5 . 6 . Invloed v a n u r e u m o p h e t i n k u i l r e s u l t a a t 5. 7. U r e u m i n m e l k v e e r a n t s o e n e n 5. 8. U r e u m i n v l e e s v e e r a n t s o e n e n

6. Z E L F V O E D ERING VAN SN1 JMAISSILAGE 7. MAIS IN H E T RANTSOEN VOOR VLEESVEE

7. 1. S n i j m a i s s i l a g e 7. 2. M a i s k o l v e n e n k o r r e l m a i s 7. 3. K u n s t m a t i g g e d r o o g d e s n i j m a i s 8. SAMENVATTING/SUMMARY 9. LITERATUUR B L Z , 5 6 8 8 9 2

O

12 12 l 3 2 7 17 1 8 1 8 1 8 18 19 2 1 2 2 2 3 2 5 2 5 2 6 26 2 8 3 4

1. INLEIDING

De t e e l t v a n m a i s , e n wel i n h e t bijzonder d i e van m a i s o m in t e kuilen, heeft d e l a a t s t e j a r e n i n Nederland e e n e n o r m e vlucht genomen. Bedroeg d e t o t a l e oppervlakte m a i s i n 1970 nog m a a r 6400 h a , in 1972 w a s d i t bijna 30. 008 ha, t e r w i j l d e voorlopige c i j f e r s voor 1973 zelfs bijna 50. 000 ha aangeven.

Het a a n d e e l van s n i j r n a i s s i l a g e i n h e t r a n t s o e n voor rundvee n e e m t i n d i v e r s e s t r e k e n v a n ons land e n wel s p e c i a a l i n d e zandgebieden d a n ook snel. toe. E r z i j n r e e d s v e l e b e d r i j v e n w a a r h e t r u w v o e r i n h e t r a n t - s o e n nagenoeg geheel of z e l f s h e l e m a a l u i t s n i j m a i s k u i l b e s t a a t . E r r i j z e n dan vele v r a g e n t. a. v. d e aanvulling v a n h e t r a n t s o e n m e t eiwit, m i n e r a l e n e n m e t a n d e r r u w v o e r (hooi), Vooral d e aanvulling v a n e e n uit s n i j m a i s

-

kuil b e s t a a n d ruwvoeder r a n t s o e n m e t u r e u m of e e n a n d e r e niet eiwit

-

s t i k - s t o f b r o n i s m o m e n t e e l nogal e e n s e e n punt v a n d i s c u s s i e .

D a a r n a a s t b e s t a a t e r i n enkele s t r e k e n v a n ons l a n d g r o t e b e l a n g s t e l - ling voor de zelfvoedering v a n s n i j m a i s k u i l . Ook t. a. v. dit v o e r s y s t e e m liggen e r d i v e r s e v r a g e n m . b. t. d e t o e p a s b a a r h e i d e r v a n voor d i v e r s e g r o e p e n r u n d v e e (melkgevende en d r o o g s t a a n d e koeien, jongvee e n v l e e s - v e e ) , de aanvulling v a n het r a n t s o e n , d e v r e e t b r e e d t e p e r d i e r , o p t i m a l e a f m e t i n g e n e n bouwwijze v a n d e s i l o e. d. In enkele a n d e r e l a n d e n van E u r o p a , s p e c i a a l i n F r a n k r i j k , b e s t a a t a l v e e l m e e r e r v a r i n g m e t h e t v o e r e n v a n s n i j m a i s a a n r u n d v e e e n i s ook e e n a a n t a l j a r e n v r i j intensief o n d e r z o e k v e r r i c h t op d i t t e r r e i n . Het l e e k d a a r o m nuttig e n k e l e o n d e r z o e k - i n s t e l l i n g e n i n F r a n k r i j k t e bezoeken t e n - einde van de betreffende o n d e r z o e k e r s en s p e c i a l i s t e n hun bevindingen t e h o r e n , m e t h e n v a n gedachten t e w i s s e l e n o v e r d e z e m a t e r i e e n hun v i s i e op t o e k o m s t i g e ontwikkelingen t e v e r n e m e n .

Aan d e z e s t u d i e r e i s d i e p l a a t s vond van 2 t / m 6 a p r i l 1973 n a m e n d e e l :

i r . D. O o s t e n d o r p v a n h e t Landbouwkundig B u r e a u d e r N e d e r l a n d s e Stik- stof - m e s t s t o f f e n I n d u s t r i e

d r . i r .

IS.

S. R i j p k e m a van h e t Instituut voor Veevoedingsonderzoek "Hoorn"

ir. S. Schukking v a n het P r o e f s t a t i o n voor de Rundveehouderij. In F r a n k r i j k w e r d e n d e volgende i n s t i t u t e n bezocht:

Institut Technique d e 1 ' E l e v a g e Bovin (ITEB) t e P a r i j s ,

M a i s o n Nationale d e s E l e v e u r s 149, r u e d e B e r c y , P a r i s l z e , I n s t i t u t Technique d e s C é r é a l e s e t d e s l o u r r a g e s t e Boigneville,

C e n t r e d e R e c h e r c h e s Z oötechniques e t ~ é t é r i n a i r e s , t e Theix ( C l e r m o n t -

err rand).

Tevens w e r d i n Noord-West F r a n k r i j k i n d e b u u r t van C a m b r a i t e z a - m e n m e t d e p l a a t s e l i j k e b . e d r i j f s v o o r l i c h t e r e e n b e z o e k g e b r a c h t a a n e e n b e d r i j f , d a t voor wat b e t r e f t d e z e l f v o e d e r i n g v a n s n i j m a i s k u i l , r e p r e s e n - tief w a s voor e e n a a n t a l b e d r i j v e n i n d i e s t r e e k .

Op de h e e n r e i s w e r d nog e e n k o r t bezoek g e b r a c h t a a n h e t R i j k s s t a - tion voor Veevoeding t e Gontrode (Belgie) w a a r van gedachten w e r d g e w i s -

s e l d m e t de h e r e n B u y s s e ( d i r e c t e u r ) e n Boucque o v e r h e t d a a r lopende onderzoek, dat ook voor e e n b e l a n g r i j k d e e l b e t r e k k i n g h e e f t op m a i s i n e e n of a n d e r e v o r m .

2 . T E E L T @N C O N S E R V E R I N G V A N M A I S Be b e l a n g s t e l l i n g voor d e s n i j m a i s t e e l t is de l a a t s t e j a r e n o o k i n F r a n k r i j k s t e r k t o e g e n o m e n , Bit b l i j k t d u i d e l i j k u i t de g e g e v e n s i n t a b e l 1. T a b e l 1 . A a n t a l ha s n i j m a i s i n F r a n k r i j k (10). T e v e n s w e r d e r i n F r a n k r i j k i n 19'72 c a . 1.900. 000 h a k o r r e l m a i s verbouwd. I n 1968 b e d r o e g d e o p p e r v l a k t e k o r r e l m a i s c a . 1.000. 000 h a . Ook h i e r b i j i s d u s s p r a k e v a n f o r s e u i t b r e i d i n g v a n h e t a r e a a l . F r a n k r i j k k a n m o m e n t e e l d a n ook r u i m s c h o o t s i n d e e i g e n b e h o e f t e a a n k o r r e l m a i s v o o r z i e n e n e r i s z e l f s s p r a k e v a n e e n b e h o o r l i j k e e x p o r t n a a r d e a n d e r e E E G - l a n d e n , d i e v r i j w e l a l l e m a a l e e n t e k o r t h e b b e n . - D e l c o r r e l m a i s w o r d t d o o r g a a n s gedroogd e n v a a k g e s c h i e d t d i t nog b u i t e n i n d r o o g r e n n e n . C o n s e r v e r i n g v a n k o r r e l m a i s d o o r m i d d e l v a n e n s i - l e r e n of m e t b e h u l p v a n p r o p i o n z u u r w o r d t i n d e p r a k t i j k n a u w e l i j k s t o e g e - p a s t o m d a t m e n d e z e m e t h o d e n (nog) t e d u u r vindt, Wel. n e e m t d e b e l a n g - s t e l l i n g v o o r m a i s k o l v e n s i l a g e t o e . S p e c i a a l v o o r v l e e s v e e v e r w a c h t m e n v a n d i t p r o d u k t enig p e r s p e c t i e f . D e s n i j m a i s w o r d t g r o t e n d e e l s g e ë n s i - l e e r d . A l l e e n i n e n k e l e a k k e r b o u w g e b i e d e n w o r d t ook s n i j m a i s k u n s t m a t i g gedroogd. D e b e l a n g r i j k s t e s n i j m a i s r a s s e n z i j n I n r a 258, Anjou 210 e n D e k a l b 216. I n d e m e e s t e s t r e k e n v a n F r a n k r i j k w o r d t d e s n i j m a i s r i j p e r e n i s h e t d r o g e - s t o f g e h a l t e b i j d e o o g s t h o g e r d a n i n N e d e r l a n d . A l l e e n i n h e t n o o r d e n e n n o o r d w e s t e n v a n F r a n k r i j k k o m t de s n i j m a i s s i l a g e v o o r w a t b e - t r e f t d r o g e - s t o í ' g e h a l t e e n s a m e n s t e l l i n g goed o v e r e e n m e t d i e i n ons l a n d . I n d e r e s t v a n F r a n k r i j k b e v a t e e n g o e d e m a i s k u i l e c h t e r m i n i m a a l 30% d r o g e s t o f , t e r w i j l h e t k o l f p e r c e n t a g e ( = kolf -t s c h u t b l a d e r e n ! ) c a . 65% b e - d r a a g t , h e t g e e n o v e r e e n k o m t m e t e e n k o l f p e r cerrtage ( z o n d e r s c h u t b l a d e r e n ) v a n 57 à 58% i n N e d e r l a n d e n d u s hoog i s , Ook d e o p b r e n g s t e n a a n d r o g e s t o f l i g g e n i n F r a n k r i j k g e m i d d e l d w e l w a t h o g e r d a n i n N e d e r l a n d . O n d e r gu.nstige o m s t a n d i g h e d e n is e e n d r o g e - s t o f o p b r e n g s t v a n 15 à 16 t o n i n d e p r a k t i j k w e l m o g e l i j k . G e m i d d e l d w o r d t d i t e c h t e r ook i n F r a n k r i j k z e k e r n i e t g e r e a l i s e e r d . De a f r i j p i n g v a n d e m a i s i n m i d d e n F r a n k r i j k vindt p l a a t s o p e e n v r o e g e r t i j d s t i p e n d u s b i j h o g e r e t e m p e r a t u r e n e n r n e e r l i c h t d a n h i e r t e l a n d e . De d r o g e - s t o f p r o d u k t i e g a a t d a n b l i j k b a a r t i j d e n s d e a f r i j p i n g n o r m a a l d o o r , a l t h a n s v o l g e n s s o m m i g e p r o e f r e s u l t a t e n ( t a b e l 2) ( 6 ) . T a b e l 2. O o g s t t i j d e n p r o e f i n 1967 m e t Inra. 258 ( l e d e p a r t e r n e n t d e l l O i s e ) e i n d e b l o e i

In h e t noorden van F r a n k r i j k r i j p t d e m a i s l a t e r af, doch ook d a a r s t r e e f t m e n e r -ar d e m a i s i n s e p t e m b e r r e e d s voldoende r i j p t e l a t e n worden door v r o e g r i j p e r a s s e n t e Kezen.

Algemeen w o r d t g e a d v i s e e r d d e m a i s voor s i l a g e p a s t e o o g s t e n wanneer d e z e m i n i m a a l 3070 d r o g e stof bevat. I n h e t noorden lukt dit d o o r -

gaans niet e n i n 19'92 w a s d i t ook i n de r e s t van F r a n k r i j k niet het geval. Het oogsten van de s n i j m a i s g e s c h i e d t m e e s t a l d o o r d e b o e r e n zelf, d i e d a n doorgaans ook d e machine d a a r v o o r bezitten. In s o m m i g e gebieden zijn de m a c h i n e s eigendom van e e n c o b p e r a t i e of inkuil-combinatie. M e e s t a l wordt in F r a n k r i j k d a n ook geoogst m e t 1 of 2 - r i j i g e v e l d h a k s e l a a r s . D e dag capaciteit bij het inkuilen i s d e r h a l v e niet g r oot en de oppervlakte m a i s p e r bedrijf gemiddeld nogal wat g r o t e r d a n b i j ons, zodat het vullen v a n e e n s i l o veelal enkele dagen duurt. Om b r o e i i n h e t m a t e r i a a l t i j d e n s d e inkuilperiode zoveel mogelijk t e voorkomen w o r d t g e a d v i s e e r d d e m a i s k o r t t e h a k s e l e n e n goed v a s t a a n t e rijden. Gemiddeld mogen d e d e e l t j e s niet l a n g e r z i j n d a n l c m e n d e e l t j e s l a n g e r d a n 2 cm mogen ïaelemaaP niet voorkomen. Om a a n deze e i s t e kunnen voldoen dient de theoretisch-: hak- sellengte 5

2.

6

m m t e zijn, m o e t de m a c h i n e bovendien goed z i j n a f g e s t e l d e n dienen de m e s s e n goed s c h e r p t e zijn.

Kort h a k s e l e n heeft t e v e n s het v o o r d e e l d a t e r nagenoeg geen h e l e k o r r e l s m e e r i n d e s i l a g e voorkomen. De g r o t e dichtheid van d e kuil i s v e r d e r gunstig voor d e benutting van d e silo. H e t a a n t a l kg d r o g e stof p e r m 3 in s l e u f s i l o ' s m e t ca. 2 m voerhoogte zou vaak nogal wat m e e r b e d r a - gen dan d e 200 kg w a a r wij veelal m e e r e k e n e n e n kan zelfs oplopen tot r u i m 250 kg.

Ook t e r voorkoming van b r o e i t i j d e n s d e v e r v o e d e r i n g en t e r b e p e r - king van de v e r l i e z e n a a n d r e g e stof i s e e n g r o t e dichtheid van de kuil z e e r zinvol, Veel s n i j m a i s wordt i n F r a n k r i j k nl. i n s l e u f s i l o ' s ingekuild, t e r w i j l de afdekking a l l e e n m e t p l a s t i e k z e i l e n geschiedt. Hoe d i c h t e r nu de kuil i s d e s t e g e r i n g e r i s de kans op b r o e i e n kantverliezen.

T o r e n s i l o ' s a c h t m e n i n F r a n k r i j k t e duur voor opslag van k u i l v o e r , dit ondanks het f e i t d a t d e d r o g e - s t o f v e r l i e z e n i n t o r e n s i l o ' s 5- 1.07'0 l a g e r z i j n dan die in s l e u f s i l o ' s . Voor t o r e n s i l o ' s r e k e n t m e n m e t d r o g e - s t o f v e r - l i e z e n van 5-lO70, t e r w i j l voor s l e u f s i l o ' s ca. 15% wordt aangehouden. Het v e r s c h i l i n bouwprijs t u s s e n t o r e n - e n s l e u f s i l o ' s i s v r i j g r o o t o m d a t

s l e u f s i l o ' s vaak door de boer zelf w o r d e n gebouwd.

Ook voor zelfvoedering van m a i s k u i l , e e n methode die i n F r a n k r i j k een z e k e r e populariteit geniet, i s e e n s l e u f s i l o de aangewezen silo.

Rijkuilen afgedekt m e t a l l e e n p l a s t i e k of p l a s t i e k t grond t r e f t m e n i n F r a n k r i j k niet v e e l aan.

3, V E R T E E R B U M E I D E N VOEDERWAARDE

3. 1. V e r s e s ~ j m a i s - - - m - - -

Bij de proeven i n Theix bleek de v e r t e e r b a a r h e i d van d e o r g a n i s c h e @tof van e e n bepaald gewas m a i s m a t e e n ds-gehalte

>

2 5 % s l e c h t s weirrig t e v a r i ë r e n e n vrijwel onafhankelijk te z i j n van Bet rijpingsstadium, Be stijging van het kolfaandeel, waarvan d e v e r t e e r b a a r h e i d vrij constant b i j ongeveer 83% ligt, c o m p e n s e e r t d e daling van d e v e r t e e r b a a r h e i d v a n d e r e s t van de plant, die daalt van ca. 7 0 n a a r 55

6,

60%. B e gemiddelde v e r - t e e r b a a r h e i d van. d e organische stof bij d e F r a n s e proeven m e t v e r s e s n i j - m a i s was 71, l % , (5)- Met de formule van BREIREM wordt dan a l s volgt d e gemiddelde voederwaarde i n voeder eenheden berekend:

v ~ / k g = 2, 36 x vos')

1650

De uitkomst s c h o m m e % t gewoonlijk t u s s e n 0, 7 5 en 0, 80 (gemiddeld d& 7 6 ) , wat i n eetmeelwaarde uitgedrukt2 n e e r k o m t op 525 560 gzw/kg d s ( z i e ook par. 3 . 2 .

).

Voorzover e r van een v a r i a t i e i n voederwaarde t u s s e n p a r t i j e n s n i j m a i s s p r a k e i s , hangt deze s a m e n m e t het kolfpercentage (op d s - b a s i s ) i n het r i j p e s t a d i u n ~ , Het verband t u s s e n de verteringscoëffi- ciënt van de organische s t a f en het aangegeven kalfpercentage wordt w e e r - gegeven door d e f o r m u l e (bij ds-gehalten i n d e totale plant

>

27%):

VCos : 0, 69 x kolfpercentage -k 2 7 , 21.

E r kon geen verband worden aangetoond t u s s e n de v e r t e e r b a a r h e i d van d e organische stof en het ruwe-celstofgehaIte van d e plant a l s geheel. Met r u w e - c e l s t o f t r a j e c t was bij de onderzochte p a r t i j e n m a i s echter v r i j s m a l (15 à 20% s c i n de droge stof). Werd het t r a j e c t v e r b r e e d door het ruwe- celstofgehalte van de gehele plant, van de kolven e n van de bladen e n s t e n - g e l s afzonderlijk u i t t e z e t t e n tegen d e v e r t e e r b a a r h e i d van de o r g a n i s c h e stof in de b e t r e f f e n d e onderdelen, dan was e r wel e e n duidelijk verband aantoonbaar (4).

Het gemiddelde vre-gehalte i n de d r o g e stof bij de proeven i n Theix was 5%. Het v r e - g e h a l t e was positief gecorrel.eerd m e t het r e - g e h a l t e volgens onder staande f o r m u l e :

v r e

(70)

= r e

(($1

-

3, 87 (in de droge staaf)

De gemiddelde ds-opname door s c h a p e n bij d e v e r t e r i n g s - e n opname- proeven m e t v e r s e snkjmais was l850 g / l 00 kg l. g.

(=

1295 g d s bij e e n schaa,p van 7 0 kg). P e r p a r t i j snijmais bleek de opname vrijwel onafhanke- l i j k t e zijn van het ds-gehalte en het r i j p i n g ~ s t a d i u m ~ E r w e r d e c h t e r e e n aanzienlijke v a r i a t i e gevonden (1400-2108 g ds/100 kg l. g.) t u s s e n v e r - schillende p a r t i j e n m a i s , D e z e v a r i a t i e l e e k m e e r m e t d e plaatselijke groeiomstandigheden e n m e t het j a a r s a m e n t e hangen d a n m e t het r a s (5).

3.2. S f i j m a i s s i l a g e

- -

- - - m -

-

Bij op d e juiste wijze i n g e b i l d e s ~ j m a i s bleek e r v r i j w e l geen v e r - s c h i l i n v e r t e e r b a a r h e i d t e b e s t a a n b s s e n het v e r s e e n h e t i n g e k i l d e p r o - dukt. Het v e r s c h i l was gemiddeld k l e i n e r dan ]I eenheid. De gemiddelde

v e r t e e r b a a r h e i d van de o r g a f i s c h e stof van d e ingekuilde s n i j m a i s bedroeg 70, 5% (2) en bleek evenals bij de v e r s e s n i j m a i s v r i j w e l s m f i a n k e l i j k t e zijn van h e t rijpingsstadium b i j d e oogst. Afirankelijk van de g r o e i o m s t a n - digheden was e r van b i l tot kuil wel enige v a r i a t i e ( 6 7 - 7 5 7 0 ) , v o o r n a m e l i j k verband houdend m e t het kolfpercentage bij d e Qogst. Bij kuilen m e t e e n a s - g e h a l t e hoger d a n 2'7% w e r d h e t volgende verband v a s t g e s t e l d :

VCos = 0, 6'7 x kolfpercentage

+

27, 8 (5).

Uitgedrukt i n voedereenheden (VE) p e r kg d r o g e stof: VE = 0, 00'733 x kolfpercentage t 0, 317 (7).

Als gemiddelde v o e d e r w a a r d e van d e oias?era;ochte p a r t i j e n s n i j m a i s - s i l a g e w e r d gevonden: 0 , 4 5 V ~ / k g d s (volgens f o r m u l e van B r e i r e m ) , wat omgerekend i n z e t m e e l w a a r d e n e e r k o m t op 525 gzw/kg d s . Veel l a g e r e voederwaarden (0, 59 V.E/kg d s ) w e r d e n e c h t e r gevonden bij e e n a a n t a l kuilen van m a i s , gegroeid onder s l e c h t e omstandigheden ( z e e r vochtig v o o r j a a r en z e e r d r o g e zoxner). B e betreffende p a r t i j e n m a i s hadden vol- gens F r a n s e maatstaveri. e e n l a a g kolfpercentage (gemiddeld ca, 5473) en e e n l a a g r e - g e h a l t e (ca. 5, 470 i n de d r o g e stof).

Het i s opvallend, dat de e n e r g e t i s c h e v a e d e r w a a r d e b e r e k e n i

F r a n k r i j k duidelijk l a g e r uitvalt dan in Nederland. De gemiddelde v e r t e e r - b a a r h e i d van de o r g a n i s c h e stof b i j de proeven i n Theix w a s 7 0 , 5y0. I n Hoorn w e r d e n r e g e l m a t i g h o g e r e c i j f e r s gevonden: bij ds-gehalten

>

2570 t u s s e n 72 en 74%. Bij e e n r c - g e h a l t e in de d r o g e stof van 227'0 en e e n a s - gehalte van 570 wordt de b e r e k e n d e z e t m e e l w a a r d e volgens d e huidige Ne- d e r l a n d s e f o r m u l e : 607 gzw/kg d s , Met dezelfde gegevens komen de F r a n - s e n op 0, 75 V E / kg d s , wat overeenkomt m e t 525 gzw.

De v r a a g r i j s t w a a r d o o r d e z e v e r s c h i l l e n ontstaan. Mogelijk s p e l e n de volgende f a c t o r e n e e n r o l :

-

Bij d e verterimgsproeven i n F r a n k r i j k worden de schapen onbeperkt g e - voerd, In de Hoornse proeven k r e g e n de h a m e l s zoveel m a i s dat geen r e s t e n van betekenis i n d e v o e r b a k achterbleven. De d r o g e - stofopname u i t m a i s s i l a g e lag bij de Nederlandse v e r t e r i n g s p r o e v e n d a n ook op e e n duidelijk l a g e r niveau dan bij d e F r a n s e . E e n h o g e r e voederopname kan l e i d e n tot l a g e r e v e r t e r i n g s c o ë f f i c i ë n t e n .

-

De m a i s wordt i n F r a n k r i j k f i j n e r gehakseld d a n i n Nederland. Ook d i t kan bijdragen tot het v e r s c h i l .

-

Voor de e n e r g e t i s c h e voederwaardeberekening van s n i j m a i s gebruiken de F r a n s e n , zoals v e r m e l d , de f o r m u l e van B r e i r e m , die eveneens tot e e n l a g e r e w a a r d e leidt.

Volgens d e o n d e r z o e k e r s i n Theix s l u i t e n de door hen b e r e k e n d e v o e d e r - w a a r d e c i j f e r s goed a a n bij de uitkomsten van hun voederproeven. Het v e r -

s c h i l i n d e v o e d e r w a a r d e r i n g van m a i s t u s s e n F r a n k r i j k en ons land v e r - dient d a a r o m onzes inziens wel d e aandacht.

H e t gemiddelde r e - g e h a l t e v a n a l l e i n Theix ondepzochte s n i j r n a i s - h i l e n b e d r o e g 8, 2Yo (in d e d r o g e stof). H e t v e r b a n d m e t h e t v r e - g e h a l t e w a s a l s volgt:

v r e

-

r e

-

4, Q.

De gemiddelde d s - o p n a m e d o o r s c h a p e n b i j d e v e r t e r i n g s

-

e n opnarne- p r o e v e n m e t ingekuilde s n i j m a i s w a s 1870 g ds/100 kg 1. g. (5) ( 03 1310 g d s bij e e n s c h a a p van 70 kg). B e opname b l e e k v r i j w e l onafhankelijk t e z i j n v a n h e t r i j p i n g s s t a d i u m e n h e t d r o g e - s t o f g e h a l t e v a n d e m a i s . De op- n a m e van s n i j m a i s s i l a g e b l e e k d u s nagenoeg gelijk t e z i j n a a n d e opname van v e r s e s n i j m a i s .

Van d e e e r d e r v e r m e l d e builen v a n s n i j m a i s , d i e o n d e r s l e c h t e o m - standigheden w a s gegroeid, w a s d e gemiddelde opname e c h t e r beduidend l a g e r , nl. 1410 g d s / l 0 0 kg 1. g. ( v3 990 g d s b i j eer1 s c h a a p v a n 7 0 kg). Z o a l s eveneens e e r d e r i s a a n g e g e v e n b e d r o e g h e t gemiddelde k o l f p e r c e n - t a g e v a n d e z e m a i s 54% i. p. v. 65%, d i e gewoonlijk b i j de r i j p e s n i j m a i s in Franlr;rijk w o r d t gevonden.

3 , 3 . Invloed van u r e u m op v e r t e e r b a a r h e i d e n voeder,waai.de

_{. . .}

Kuilen v a n r i j p e m a i s z i j n r i j k a a n z e t m e e l (ca. 3070 i n d e d s ) e n a r m a a n niet-eiwit-stikstof (40-45910 v a n d e t o t a l e s t i k s t o f ) wat gunstig i s voor e e n goede benutting v a n u r e u m . Nagegaan i s of toevoeging v a n u r e u m bij het inkuilen de v e r t e e r b a a r h e i d v a n de o r g a n i s c h e stof beinvloedt, D a a r v o o r z i j n l 8 kuilen m e t e n z o n d e r u r e u m gemaakt.

E r w e r d p e r 1000 kg s n i j m a i s l 0 kg gebruikt v a n e e n m e n g s e l b e s t a a n d e u i t 5070 u r e u m e n 50% m i n e r a l e n (Rumipec). Bij de p r o e v e n w e r d e n ook d e

e e r d e r v e r m e l d e kuilen b e t r o k k e n v a n m a i s , g e g r o e i d onder s l e c h t e k l i m a tologis che omstandigheden. D e b e l a n g r i j k s t e gegevens z i j n i n

t a b e l 3 v e r m e l d (5).

'Tabel 3. Effect v a n u r e u m op d e c h e m i s c h e samenstelliizg e n v o e d e r w a a r - C r o e i o m s tandigheden

1 I

goed

1

1

s l e c h t

I

Behandeling Aantal kuilen u r e u m u r e u m u r e u m u r e u m 6 v o e d e r w a a r d e - - - m - chem. s a m e n s t e l l i n g i n d s : a s r e ( N x 6, 25) r c VC o s opgenomen d s i n kg/lOO kg 1. g. 5, 5 8, 7 18, 8 69 5 5 , 6 1 2 . 2 5 , 4 18, 3 2 1 , 9

6 ,

6 9 , 4 2 1 , 6

Bij de

6

s i l a g e s m & een l a a g kolfpercentage en eiwitgehalte w e r d d e v e r - t e e r b a a r h e i d van de organische stof m e t 6 , 4 eenheden verhoogd e n d e op- name m e t 48,2%.

Bij

d* 12 a n d e r e p a r t i j e n m a i s , m e t e e n n o r m a a l r e - g e - halte, gaf de toevoeging van u r e u m w e l i s w a a r ook e e n verhoging van d e v e r t e e r b a a r h e i d , m a a r veel m i n d e r s t e r k ( 2 , 1 eenheden), De opname van

d e z e kuilen w e r d m e t gemiiddeld

9% verhoogd.

Dit w i j s t e r op, d a t h e t N-gehalte i n e e n r a n t s o e n m e t uitsluitend s n i j m a i s niet a l l e e n onvoldoende i s om de N-behoefte van h e r k a u w e r s t e dekken, m a a r ook onvoldoende is voor e e n goede penswerking, w a a r d o o r de v e r t e e r b a a r h e i d e n d e opname worden verlaagd.

Wanneer de stikstof geen l i m i t e r e n d e f a c t o r i s (door u r e u m a a n d e k u i l toe t e voegen of door u r e u m of e i w i t r i j k k r a c h t v o e r a a n de d i e r e n t e v e r s t r e k k e n ) wordt d e v e r t e e r b a a r h e i d geschat m e t de f o r m u l e :

VC-os = 0, 305 x kolfpercentage -i- _{5 2 , 6 (5)}

wat e e n i e t s h o g e r e u i t k o m s t g e e f t d a n de i n p a r , 3. 2. v e r m e l d e f o r m u l e voor uitsluitend snijrnaiskuil.

Voor d e voederwaardeberekening w o r d t w e e r de f o r m u l e van B r e i r e m gebruikt:

2 36 x vo JTE /kg d s =

--.---

1650

4 . S N I J M A I S K U I L VOOR MELKKOEIEN

In Theix heeft m e n i n m i d d e l s c a . S j a a r e r v a r i n g m e t het v o e r e n van s n i j m a i s k u i l a a n m e l k v e e . O n d e r w e r p e n van o n d e r z o e k w a r e n en z i j n ook nu nog: - v o e d e r o p n a m e ( r e1ati.e m e t d s - g e h a l t e e n v e r d r i n g i n g d o o r k r a c h t v o e r )

-

h e t v o e r e n van s n i j i n a i s k u i l m e t e n z o n d e r ( l u z e r n e - ) h o o i - aanvulling v a n s n i j m a i s r a n t s oenen i n e t k r a c h t v o e r - d e s t i k s t o f b e h o e f t e hij s n i j m a i s k u i l . v o e d e r i n g . 4. l . V o e d e r o p n a m e

_{- - -}

De opgenomen h o e v e e l h e i d s n i j m a i s k u i l b i j o n b e p e r k t e v o e d e r i n g z o n - d e r a n d e r r u w v o e r , v a r i e e r d e t u s s e n l , 8 en 2 , 4 kg d s / l 0 0 kg l. g. e n b l e e k s t e r k a f h a n k e l i j k t e z i j n v a n h e t d s - g e h a l t e v a n d e kuil ( 3 ) . T a b e l 4. Invloed v a n h e t d s - g e h a l t e op de d s - o p n a m e v a n s n i j m a i s k u i l d o o r m e l k k o e i e n . --r-- Ds - g e h a l t e Voldoende v o o r m e l k ----P kg 20 9 P 10, 5 2 5

:::;

_I

::

7:

l l 3 O 14 3 5 14, 7 2 , 4 0 1 8 D e z e o p n a m e n w e r d e n v a s t g e s t e l d b i j d i e r e n v a n c a . 6 0 0 kg e n m e t r a n t - s o e n e n w a a r b i j 3 kg k r a c h t v o e r w e r d v e r s t r e k t . B o v e n d e 3570 d s i n d e k u i l e n n e e m t d e d s - o p n a m e b i j h e t s t i j g e n v a n h e t d s - g e h a l t e n i e t v e r d e r t o e . D e o p n a m e i s ook a f h a n k e l i j k v a n h e t l e v e n d g e w i c h t v a n d e d i e r e n : p e r l 0 0 kg 1. g. m e e r of m i n d e r i s d e d s - o p n a m e g e m i d d e l d 2 kg h o g e r r e s - p e c t i e v e l i j k l a g e r ( b i j g r a s vond m e n w a a r d e n v a n 0, 8 - 1 , O kg).

Vei-der w e r d v a s t g e s t e l d , da.t g e h a k s e l d e snijrnaiskilil a a n m e r k e l i j k b e t e r w o r d t opgenomen d a n g e k n e u s d e s n i j m a i s k u i l e n ; v o o r a l b i j s c h a p e n b l e e k h e t v e r s c h i l g r o o t T a b e l 5. V e r s c h i l i n o p n a m e v a n g e m a a i k n e u s d e e n g e h a k s e l d e s n i j m a i s - kuil b i j s c h a p e n e n v a a r z e n . S o o r t kuil V a a r z e n kg d s / 1 0 0 kg l . g . l , 6 3 2 , 38 1, 5 V o o r a l v o o r d r o g e m a i s w o r d t g e a d v i s e e r d f i j n t e h a k s e l e n . De o p n a m e v a n f i j n g e h a k s e l d m a t e r i a a l i s h o g e r d a n v a n g r o f g e h a k s e l d e m a i s . E r w o r d t e c h t e r o n t r a d e n d e m a i s t e v e r p u l v e r e n , o m d a t d a n e e n a f w i j k e n d e g i s t i n g i n d e p e n s o n t s t a a t ( 5 ) , w a a r b i j h e t v e r h o o g d e b o t e r z u u r p e r c e n t a g e i n d e pensvloeistof ( i n v e r g e l i j k i n g m e t d i e r e n d i e g r a s k u i l k r e g e n g e v o e r d ) ( 1 2 ) d a a l t e n h e t v e t g e h a l t e v a n d e m e l k l a g e r w o r d t . D e g e a d v i s e e r d e h a k s e l - l e n g t e v a n r i j p e m a i s i s 0, 5 - 1, 5 c m ; i n d e p r a k t i j k l i g t h e t g e m i d d e l d e

b e n e d e n 1 cin. Bij m i n d e r r i j p e m a i s w o r d t i e t s m i n d e r fijn g e h a k s e l d . Bij o n b e p e r k t e v o e d e r i n g v a n hooi e n s n i j m a i s k u i l n e m e n k o e i e n gewoonlijk n i e t m e e r d a n 2 à 5 kg hooi op. D e t o t a l e d s - o p n a m e i s d a n w e l i s w a a r gewoonlijk i e t s h o g e r d a n b i j u i t s l u i t e n d m a i s v o e d e r i n g , m a a r de e n e r g i e - o p n a m e n i e t , w e g e n s de l a g e r e z e t m e e l w a a r d e p e r kg d s i n het hooi. M e n a d v i s e e r t d a a r o m g e e n hooi t e v o e r e n . K r a c h t v o e r h e e f t e e n s t e r k v e r d r i n g i n g s e f f e c t o p d e s n i j m a i s k u i l - o p n a m e ; de v e r d r i n g i n g i s e c h t e r a f h a n k e l i j k v a n h e t d s - g e h a l t e v a n d e m a i s k u i l . ( z i e t a b e l 6 ) Tabel. 6. V e r d r i n g i n g v a n s n i j m a i s d o o r k r a c h t v o e r b i j e e n k r a c h t v o e r - o p n a m e v a n m e e r d a n 3 kg (7). D s - g e h a l t e v a n d e s n i j r n a i s

1

V e r d r i n g i n g p e r kg d s u i t k r a c h t v o e r 2 2 - 2 5 28-30 -.- Tvc e e f a c t o r e n s p e l e n d u s b i j d e s n i j m a i s o p n a m e e e n r o l , n a m e l i j k h e t d s - g e h a l t e v a n d e m a i s e n h e t k r a c h t v o e r n i v e a u . B i j o n b e p e r k t e v o e d e r i n g v a n r i j p e s n i j m a i s k u i l i n p r o e v e n w o r d t e c h t e r b e t r e k k e l i j k weinig k r a c h t - v o e r b i j g e v o e r d : v o o r h o o g p r o d u k t i e v e k o e i e n c a . 4 kg, 4 . 2 . E n k e l e r e c e n t e v o e d e r p r o e v e n m e t m e l k v e e : a a n v u l l i n g m e t k r a c h t

-

v o e r v o o r g r o n d r a n t s o e n e n m e t o n b e p e r k t s n i j m a i s s i l a g e . I. 24 melkkoeien w e r d e n v e r d e e l d o v e r 2 g r o e p e n (A e n B ) o p b a s i s v a n d e m e l k - e n r n e l k v e t p r o d u k t i e g e d u r e n d e d e e e r s t e 7 w e k e n v a n d e v o r i g e l a c - t a t i e p e r i o d e e n d e m e l k p r o d u k t i e v a n d e 3 e , 4 e e n 5e d a g na h e t a f k a l v e n . Van 3 w e k e n v o o r h e t k a l v e n t o t 1 4 w e k e n na h e t k a l v e n k r e g e n d e z e d i e r e n o n b e p e r k t s n i j m a i s a l s enig r u w v o e r . D e k r a c h t v o e r g i f t w e r d v a n h e t b e - gin v a n d e p r o e f t o t h e t e i n d e v a n d e 3e l a c l a t i e w e e k g e l e i d e l i j k v e r h o o g d . Van d e 4 e l a c t a t i e w e e k af w e r d e c h t e r v e r s c h i l l e n d g e v o e r d : G r o e p A: k r e e g Q, 4 v o e d e r e e n h e d e n p e r kg 4 % FCM:;: G r o e p B: k r e e g 0 , 4 v o e d e r e e n h e d e n p e r kg 470 F C M . E r w e r d e n t w e e ' s i l a g e s g e b r u i k t : s i l a g e l m e t e e n d s - g e h a l t e v a n 4270, w a a r a a n u r e u m w a s toegevoegd (16 g/kg d s ) ; w e e k 4

-

10 s i l a g e 2 m e t e e n d s - g e h a l t e v a n 28% z o n d e r u r e u m ; w e e k 11

-

14. - - - - . - m - I n d e c o n t r o l e p e r i o d e ( w e e k 15 t / m 17) k r e g e n a l l e d i e r e n 5, 5 kg d s u i t hooi, 3, 9 kg d s u i t b i e t e n e n 3, 7 kg d s u i t s n i j m a i s , a a n g e v u l d m e t 0, 4 kg k r a c h t v o e r p e r kg 4% F C M boven 10 kg m e l k . :i:) 4 % F C M = b e r e k e n d e h o e v e e l h e i d m e l k m e t 4 % v e t .

U itkoms ten

T a b e l 7. Opgenomen hoeveelheden voer i n kg d s

p

--

P e r i o d e G r o e p S n i j m a i s K r a c h t v o e r Totaal Van s i l a g e 1 w e r d m a x i m a a l 2 kg d s m e e r opgenomen (15, 5 kg d s ) dan van s i l a g e 2. Het k r a c h t v o e r i n g r o e p A v e r d r o n g e e n b e l a n g r i j k d e e l van d e s n i j m a i s i n h e t r a n t s o e n ; 1 kg d s uit k r a c h t v o e r v e r d r o n g gemid- deld 0, 8 kg d s uit silage 1 (4270) en 0, 45 kg ds uit s i l a g e 2 (2870 d s ) .

Van a i e r tot d i e r w a s e r e e n g r o t e v a r i a t i e i n opname. Bij kuil l w a r e n de g r e n z e n 11, 5 tot 1 7 , 4 kg d s (gemiddeld over 1 week). Deze v a r i a - t i e w a s voor 5070 t o e t e s c h r i j v e n a a n v e r s c h i l l e n i n levendgewicht en

melkproduktie van d e koeien, Produktiegegevens

-

Tabel 8. Produktiegegevens van twee groepen koeien P e r i o d e G r o e p Gem. levendgewicht i n kg Melk i n kg p e r dag Vetgehalte i n

70

470 /,CM i n kg V e t g r a m m e n

D e melkproduktie van g r o e p A was gemiddeld i e t s h o g e r dan d i e v a n g r o e p B. Het vetgehalte van d e m e l k was bij g r o e p A e c h t e r a a n z i e n l i j k l a g e r . Uitgedrukt i n kg 4% FCM w a s de melkproduktie van de twee g r o e p e n gemiddeld over de t o t a l e proef v r i j w e l gelijk.

Z elf s i n het begin van de l a k t a t i e n a m het gewicht van d e d i e r e n toe: van d e 3e t/m 10e week m e t gemiddeld 12 kg p e r d i e r .

De conclusie uit d e z e proef w a s , dat m e t onbeperkt s n i j m a i s m e e r v o e r wordt opgenomen dan voor onderhoud en 15 kg m e l k nodig i s , m i t s de m a i s voldoende r i j p i s e n voor een p a s s e n d e N-aanvulling wordt ge- zorgd.

I1 Voor e e n n a d e r e o r i ë n t e r i n g o v e r d e krackitvoeraanvulling b i j o n b e - p e r k t e s n i j m a i s v o e d e r i n g w e r d e e n p r o e f g e n o m e n m e t r i j p e m a i s (3670 d s ) e n 3 k r a c h t v o e r n i v e a u s , nl. a a n v u l l i n g rnet k r a c h t v o e r (0, 4 v o e d e r e e n h e - d e n / k g 470 F C M ) boven 13, 18 e n 23 kg m e l k . D a a r v o o r w e r d e n 24 k o e i e n i n 3 g e l i j k w a a r d i g e g r o e p e n i n g e d e e l d . D e r a n t s o e n e n w e r d e n a l s volgt m e t k r a c h t v o e r a a n g e v u l d : G r o e p A b o v e n l 3 kg m e l k G r o e p B bovenl 8 kg m e l k G r o e p C boven23 kg m e l k A a n d e helft v a n d e d i e r e n i n e l k e g r o e p w e r d n a a s t s n i j m a i s s i l a g e 3 kg l u z e r n e h o o i v e r s t r e k t , U i t k o m s t e n Invloed v a n h e t hooi H e t v e r s t r e k k e n van hooi h a d g e e n e l f e k t op d e t o t a l e d s - o p n a m e u i t r u w v o e r : p e r 100 kg l e v e n d g e w i c h t b e d r o e g d e g e m i d d e l d e o p n a m e 2, O4 kg d s u i t s i l a g e e n 0, 35 kg d s u i t hooi ( i n t o t a a l d u s 2, 39 kg d s ) t e g e n o v e r 2, 38 kg d s u i t s n i j m a i s s i l a g e a l l e e n . D e m e e s t e k o e i e n n a m e n h e t h o o i n i e t volledig op. R e k e n i n g houdend m e t d e i n d e v o r i g e l a k t a t i e p e r i o d e b e s t a a n d e p r o - d u k t i e v e r s c h i l l e n t u s s e n d e d i e r e n b l e e k h e t v e r s t r e k k e n v a n hooi g e e n i n - vloed u i t t e o e f e n e n op d e m e l k p r o d u k t i e e n d e m e l k s a m e n s t e l l i n g . T a b e l 9. P r o d u k t i e v a n 24 k o e i e n o p s n i j m a i s k u i l a l d a n n i e t m e t hooi. T u s s e n h a a k j e s d e g e m i d d e l d e p r o d u k t i e t i j d e n s d e z e l f d e p e r i o d e - i n d e v o r i g e l a k t a t i e . -- ----p-m

-_

_llll_llll_lll_l___l_llll R a n t s o e n

I

m e t hooi

1

z o n d e r hooi M e l k i n kg p e r d a g 2 6 , o ( 2 3 , 9

)

V e t g e h a l t e i n

%

3 , 9 7 ( 3 , 8 0 ) 470 F C M i n kg ( 2 3 , 2 ) V e t g r a m m e n E i w i t g e h a l t e i n

70

3 , 2 8 (909 ( 3 , 4 5 ) ) E i w i t g r a m m e n (818

)

M a i s k o r r e l s i n d e m e s t -------------------m -D e m e s t b e v a t t e op d s - b a s i s 5, 070 m a i s k o r r e l ( v o l l e d i g e k o r r e l s t s t u k j e s

>

2 m m ) . D e z e h o e v e e l h e i d b e t e k e n d e g e m i d d e l d 4,60/10 v a n d e t o - t a a l m e t d e s i l a g e o p g e n o m e n m a i s k o r r e l s ( m e t hooi 4,470; z o n d e r h o o i 4, 870). O p g e n o m e n h o e v e e l h e d e n v o e r (kg d s )

_{. . .}

P e r 100 kg l. g. w a s d e g e m i d d e l d e d s - o p n a m e ( u i t r u w v o e r e n k r a c h t v o e r s a m e n ) voor g r o e p A 2, 93 kg; v o o r g r o e p B e v e n e e n s 2, 9 3 kg e n v o o r g r o e p C 2, 70 kg. T u s s e n g r o e p B e n g r o e p A w a s e r e e n v e r d r i n g i n g v a n 0, 8 kg d s u i t s i l a - ge p e r kg d s u i t k r a c h t v o e r . T u s s e n g r o e p C e n g r o e p B w a s e r s l e c h t s e e n v e r d r i n g i n g v a n 0, 2 kg d s u i t s i l a g e p e r kg d s u i t k r a c h t v o e r . N a a r - m a t e e r m e e r k r a c h t v o e r w e r d g e g e v e n w a s d e v e r d r i n g i n g v a n s i l a g e

door k r a c h t v o e r dus g r o t e r .

Ook nu w e e r bleek e r e e n g r o t e v a r i a t i e in opname t u s s e n de d i e r e n t e bestaan. Deze bleek v o o r a l s a m e n t e hangen niet de melkproduktie en h e t lichaamsgewicht. Bij eenzelfde melkproduktie nam d e d s - o p n a m e uit h e t b a s i s r a n t s o e n toe m e t ongeveer 2 kg/lOO kg l. g . , wat v e e l m e e r i s d a n m e n gewoonlijk m e t hooi of g r a s k u i l vond (ca, 1 kg//lOO kg 1. g. ).

T a b e l 10. P r o d u k t i e g e g e v e i ~ s van d e d r i e groepen, Groep Gem. levendgewicht in k Melk i n kg p e r dag Vetgehalte i n

70

470 F C M i n kg V e t g r a m m e n Eiwitgehalte i n

'510

E i w i t g r a m m e n _-- -pp

Deze gegevens duiden e r o p , dat m e t s i l a g e van r i j p e s n i j m a i s (36'70 d s ) - onbeperkt gevoerd en m e t e e n p a s s e n d e N-aanvulling i n de v o r m van u r e u m (1, 5% i n de d s ) e n sojaschroot (gemiddeld 0, 07 à 0, 08 kg p e r 100 kg 1. g. p e r d i e r p e r dag

-

h e t r a n t s o e n voldoende i s voor onderhoud en 18 kg melk.

De proeven i n Theix geven a a n , d a t bij onbeperkt v o e r e n van s n i j - m a i s s i l a g e a a n melkkoeien d e d i e r e n i e t s m e e r g r o e i e n (1 00 à 150 g p. d. p. d.

)

m a a r de mell<rproduktie i e t s m i n d e r goed op peil blijft (3

à

4% m i n - d e r ) dan b i j d e t r a d i t i o n e l e rantsoenen. Deze tendens wordt nog i e t s duide- l i j k e r n a a r m a t e het d s - g e h a l t e van de s i l a g e l a g e r i s .

D a a r e n t e g e n was h e t vetgehalte in de m e l k i e t s h o g e r (0, 2 à 0, 3%) dan b i j t r a d i t i o n e l e voedering m e t hooi of g r a s k u i l , althans wanneer weinig

k r a c h t v o e r behoefde t e worden bijgevoerd. Ook w e r d e e n positief effect op h e t eiwitgehalte van de m e l k v a s t g e s t e l d . Z e e r f i j n gehakselde s n i j - m a i s s i l a g e gaf e e n verlaging van h e t vetgehalte. Dit w e r d i n verband g e - b r a c h t m e t e e n v e r a n d e r i n g i n d e p e n s f e r i n e n t a t i e , w a a r e e n v e r l a a g d bo- t e r z u u r p e r c e n t a g e w e r d vastgesteld. D a a r o m wordt a a n g e r a d e n om de s n i j m a i s voor melkvee niet t e v e r p u l v e r e n ; f i j n h a k s e l e n (0, 5-1, 5 cm) acht m e n voldoende en voor r i j p e m a i s noodzakelijk, O n d e r d e z e o m s t a n - digheden vond m e n een. n o r m a l e f e r m e n t a t i e in de pens en bleek h e t m o g e - l i j k om zonder s t o o r n i s s e n m a i s s i l a g e a l s enig ruwvoer t e geven.

5. _p--TOEPASSING _n,-, ~" V A N " = " ~ "-.~-~,*" 'CIR.EUM % N ---,-,m-,-- ~~----.---=---- S N I J M I S U N T S O E N E N n-----m--,--

-B i j d e voedering van s n i j m a i s i s h e t zwa&e p n t d a t h e t e i w i t - , m i - n e r a l e n - e n c a r o t e e n g e h a l t e t ~ i j z a n d e r l a a g i s . Bij r a n t s o e n e n d i e geheel of voor e e n belangri.jk d e e l u i t s n i j m a i s b e s t a a n , zal m e n dit t e k o r t op de & & n of a n d e r e wijze rxioeten a a n n l l e n , Wat de a a n n l l i n g van h e t e i w i t - t e k o r t b e t r e f t , i s sinds enkele j a r e n i n F r a n k r i j k veel aandacht b e s t e e d a a n de mogeil.ijkhede~a d i e u r e u m i n d i t opzicht biedt. E e n raratsoen d a t overwegerrd u i t s n q ~ n a i s b e s t a a t , voldoet d. i n p r i n c i p e a a n twee e s s e n - tigle v o o r w a a r d e n voor e e n goede u r e u m b e n ~ i t t i n g , nl. :

a . h e t 'Ooeva"ceel, gemakkelijk a a n t a s t b a r e koolhydraten

(zetmeel)

b. het beva."ceei.ai.dg miet-eiwit-stikstof

D e m a i s moet d a n wel. voldoende r i j p zijn, dat wil zeggen een. d r o g e - s t o f

-

gehalte van m i n i m a a l 25% helo'ben, w a a r b i j 45 tot 50% van de d r o g e staf u i t m a i s k o r r e l s b e s t a a t ,

E e n belangrijl*; punt voor e e n goede ureurnbenuttimrg i s d a t het NH3-aanbod i n de pens zo regelrnatig mogelijk verloopt, E e n goede pra&ciscEae .moge- lij&eid om d i t t e r e a l i s e r e n , i s de u r e u m r e e d s op de maislzakselaar t i j - dens de oogst toe t e dien.en, IJe .ureumrJ. w o r d t d a n gelijkmatig cl.oor d e m a i s v e r d e e l d , zon.der d a t d i t v e e l e x t r a w e r k v r a a g t . Wanneer m e n d a n gelijk- tijdig i n i n e r a l e n toevoegk wordt t e v e n s h e t l a g e m i n e r a l e n g e h a l t e v a n de sriijmais geconulpenseerd, In de afgelopen j a r e n z i j n voor d i t doel d a n ook ure~xrn-rnï.neralenmengsels i n v a s t e v o r m of a l s oplossing op de m a r k t ge

-

bracht. Bij de 1and'E3ouwwerktuigenindustrie i s mlen t e g e l i j k e r t i j d begonnen ruiet de ontwikc&e:biurg van d.sseerappara&rmr voor x~lai.shakselaar s .

5, 1. Ureu.m -t ruiineralen i n g e k o r r e l d e v o r m

Door de ~acietcr" Commerci.ale d e s P o t a s s e s et de l ' A z o t e (SCPA) wordt e e n ureu-ra.-rnineralenm.engs e l gepanod.uceerd d a h n d e r de n a a m "Rurnipec" i n de handel w0rd.t g e b r a c h t , Dit gekorrelde prodakt b e s t a a t voor de hel.ft u i t ureuw1 (4470 1V) en. voor d e helft u i t e e n m i n e r a l e n m e n g s d van f o s f o r z u r e voederkalk en sulfaten van Mg, F e , Mn, Zn, @u, Co e n J. Aanvankelijk bevatte d e Rumipec ook Na.C,1, doch i n verbarad m e t moeilijk- heden bij d e fabrl.cage en h y g r o s c o p i c i t e i t van het produkt heeft m e n s i n d s

1972 h e t NaCl u.it h e m e n g s c l weggelaten. Men a d v i s e e r t om de d i e r e n bij e e n mai.sran"coen op e e n a n d e r e w i j z e keukenzout t e v e r s t r e k k e n , bv. m e t likstenen. U i t e r a a r d doet d i t a f b r e u k aan. h e t voord.ee1 d a t m e n d e u r e u m - er1 mineralentoevoeging i n é é n produkt c o m b i n e e r t en z a i n é é n handeling d e eiwit- en mineralen tekort er^ van d e s n i j m a i s kan. c o m p e n s e -

r en.

D e f i r m a Coeentall heeft voor d i t produk"l:oseerapparaten ontwikkeld die op d i v e r s e typen h a k s e l a a r s gebruikt h n n e n w a r d e n , In e e r s t e i n s t a n t i e betrof d i t d o s e e r a p p a r a t e n voor

66x1-

e n t w e e r i j i g e h a k s e l a a r s , m a a r i n 1972 heeft m e n ook voor e e n a a n t a l m e r k e n zelfrijdende d r i e r i j i g e h a k s e - l a a r s a a n g e p a s t e d o s e e r a p p a r a t e n ont~wikke1.d. Dit betreft haks e l a a r s van de m e r k e n Fox, New Idea, H e s s t o n e n New I-lolland. De p r i j s van d e z e do- s e e r a p p a r a t e n , d i e i n Nederland door de A g r a r i s c h e Unie worden g e i m - p o r t e e r d , v a r i e e r t van f 2. 000,

-

tot f 12. 000, -,

Volgens I r . P, S a s p o r t e s van d e SCPA w'crd i n I971 en 1972 i n F r a n k r i j k ongeveer 8 , 0 0 0 ton Rumipec p e r j a a r verkocht. Aangezien ongeveer 500 kg Rumipec p e r ha s n i j m a i s wordt toegevoegd, betekent d i t d a t d i t produkt

bij

ongeveer 16. Q08 ha snijmais werd gebrnikt. 1972 gaf ten opzichte van 19"1 geen hoger verbruik te zien omdat de mais i n dat jaar veelal onrijp (te vroeg s t a d k m ) geoogst werd en het afgeraden wordt ureum a a n m a i s met een droge-stofpercentage l a g e r dan 25% toe t e voegen.

5.2. Ureum

+

mineralen in poedervorm

_{- - -}

Door de "Union ~ 6 n 6 r a l e des Cooperatives Agricoles F r a n ~ a i s e s " wordt een soortgelijk mengsel a l s h m i p e c i n de handel gebracht, m a a r dan i n poedervorm. Men heeft hiervoor ook een speciaal doseerapparaat ontworpen. Over de werking van deze combinatie zijn nog geen nadere gegevens bekend.

5. 3. Ureum

+

mineralen in vloeibare v o r m

Charbonnage de %-rance brengt een oplossing van u r e u m en m i n e r a - len i n de handel onder de naam "Silurol". Het mineralenmengsel bevat de elementen S, Na, Mg, Zn, Ca, Mn, Go en J. Een bezwaar van dit meng- s e l i s dat het geen @ a en P bevat omdat m e n de fosforzure voederkalk niet in oplossing kan brengen. Men moet de fosforzure voederkalk in dit

geval dan ook extra met de hand bij het i n b i l e n of voederen toedienen, De ~ o c i e t é Agrarn heeft voor de maishakselaar van het m e r k Taarup een tank met pomp ontwikkeld, w a a r m e e de oplossing van u r e u m en m i n e r a l e n tijdens het halcselen kan worden toegediend.

Deze oplossingen zijn in d e afgelopen jaren vooral gebruikt i n Noord-Frank- rijk, waar m e n ook met meststofoplossingen werkt en bij opslag, v e r v o e r en overslag gebruik kan worden gemaakt van. reeds aanwezige voorzienin- gen. In gebieden waar men niet over deze voorzieningen beschikt, l e v e r t het werken m e t ureurnoplossingen m e e r problemen op. Hoewel de oplos-

singen het e e r s t op de markt waren, neemlt het gebruik hiervan volgens i r . Sasportes af ten gunste van het vaste produkt* Naar schatting wordt i n F r a n k r i j k bij ongeveer 8. O00 ha snijmais een ureumoplossing gebruikt.

5. 4. Ammoniak

+

mineralen in m e l a s s e

In de h e r f s t van 1 9 7 2 werd in C l a r y oord-%-rankrijk) een proef ge- nomen m e t het i n Amerika snhxrikkelde produkt Pro-Sik, dat bestaat uit ammoniak 3- mineralen, opgelost i n m e l a s s e . Dit produkt wordt in West- Europa i n de handel gebracht door Calor International i n Engeland. Op de Salon International de lfAgriculture l973 in P a r i j s werd dit produkt in F r a n k r i j k geintroduceerd. Bij de proeven i n de h e r f s t van 1972 in C l a r y had men nog moeilij&eden m e t het d o s e r e n van het produkt omdat men nog geen aangepaste doseerapparatuur had. Men beschikt dan ook nog nau- welijks over ervaringen met dit produkt i n Frankrijk.

5. 5. Toegepaste hoeveelheden u r e u m

Bij alle produkten houdt men bij de hoeveelheden die toegediend w o r - den a l s voornaamste regel aan O, 570 u r e u m op het v e r s m a t e r i a a l bij e e n droge-stofpercentage van de m a i s van ongeveer 30 Bij 25% droge stof beveelt men 0,470 u r e u m aan en bij 35% droge stof 0 , 6 % ureum. Op droge

stof gerekend karnt dit neer op een niveau van 1 , 6 à 1,7% ureum. Bij een droge-stofpercentage beneden 2 5 wordt afgeraden u r e u m a a n de m a i s toe te voegen omdat de maissilage dan a l een v r i j hoog percentage niet-eiwit-

zelfs v e r l i e s van u r e u m i n de kuil of silo ontstaat.

O m e e n optimale e k w i t s p t h e s e te bewerkstelligen, kan mem d e max. toe te voegen hoeveelheid u r e u m a l s volgt afiankelijk s t e l l e n van r e s p . het rijpheidsatadium van de m a i s , het gemiddelde produktiefiveau van de koeien e n d e totaal opgenomen hoeveelheid droge stof.

Tabel l l. Hoeveelheid max. toe t e voegen u r e u m

(7)

--

5.

6.

Invloed van u r e u m op het i n h i l r e s u l t a a t

B i j h e t C e n t r e de R e c h e r c h e s Z o o t e c h ~ q u e s e t V e t e r i n a i r e s i n Theix w e r d e n proeven uitgevoerd o m de invloed van het toevoegen v a n u r e u m op h e t i n h i l r e s u l t a a t na t e gaan (5). Bij d i t onderzoek w e r d m a i s m e t en zonder Rurnipec ingekuild i n p r o e f s i l o ' s van 5 = l 3 inhoud. De

Rumipec w e r d toegevoegd op b a s i s van 1 % op het v e r s e m a t e r i a a l . I n tabel 12 zijn de r e s u l t a t e n van dit onderzoek weergegeven.

Uit deze r e s u l t a t e n blijkt dat de c o n s e r v e r i n g a l s zodanig s l e c h t s i n z e e r geringe m a t e door d e toevoeging van u r e u m wordt beinvloed. Ook t e n aan- zien van de inkuilverliezen zijn de v e r s c h i l l e n klein.

Voorwaarde voor e e n goed kuilresultaat m e t lage v e r l i e z e n i s k o r t h a k s e - l e n ( 6 - 1 Q m m ) , goed a a n r i j d e n e n luchtdicht afsluiten van de kuil. Wan- n e e r minder goed a a n

&én

of m e e r van deze voorwaarden wordt voldaan, kan het v e r l i e s p e r c e n t a g e wel tot 13% stijgen ( l ) . In e e n dergelijke s i t u a - t i e zou u r e u m wel e e n nadelige invloed op het c o n s e r v e r i n g s p r o c e s u i t kunnen oefenen.

T a b e l 1 2 . - Invloed vnaa u r e u m op het i n h i l r e s u l t i i a t V a r e n n e s ' s A l l i e r 1969 C l e r m o n t F e r r n n d 1070 - Behandeling urc"urr1 Aantal v e r g e l i j k i n

%

d r o g e stof 1 3 0 , 2

1

3 1 . 1 1 2 8 , 4

1

2 h , 3 A s Ruw eiwit (N x 6, 25) Ruwe celstof Kuilr e s u l t a a t pH NH3-N i n

YO

v a n t o t a a l N Melkzuur (g/kg d s ) Azijnzuur (g/kg d s ) B o t e r z u u r (g/kg d s )

I

z o n d e r u r e u m

I

m e t u r e u m Aantal p r o e f s i l o ' s l

_I

₁₈

I

_{l 8} a l s u r e u m toegevoegd 8 3 D r o g e - s t o f v e r l i e z e n i n

%

7'0

teruggevonden N B i j e e n w a a r n e m i n g van h e t I T C F op de p r o e f b o e r d e r i j L a M a r t i l l e r e bij Vicky b l e e k b i j e e n g r o t e s l e u f s i l o m e t m a i s t u r e u m h e t t o t a l e d r o g e - s t o f v e r l i e s 16, 2 % t e b e d r a g e n . 7 , 8 8, 9

5. 7 . Ureum i n melkveerantsoenen

Het b i j z o n d e r e k e n m e r k van u r e u m i n m a i s r a n t s o e n e n voor m e l k v e e i s dat m e n eiwitwaarde toevoegt zonder gelijktijdig e n e r g i e toe t e voegen. Op e n e r g i e b a s i s kan uit m a i s nl. van tot 18 kg m e l k g e p r o d u c e e r d w o r - den e n op eiwitbasis sleclhts 2 tot 5 kg, Toevoeging van u r e u m verhoogt dit e i w i t - p r o d u k t i e n i v e a ~ i tot l l à 13 kg melk. D a a r m e e heeft m e n m e t uitsluitend m a i s een u i t g e b a l a n c e e r d r a n t s o e n voor laag-produktieve d i e -

r e n , droogstaand vee esp jongvee g e c r e g e r d en kan m e n voor produktieve melkkoeien m e t &&n s o o r t k r a c h t v o e r werken. Deze r e d e n e r i n g vori-nt de b a s i s voor toepassing van u r e u m op d e d i v e r s e F r a n s e o n d e r z o e k i n s t e l - lingen e n i n d e F r a n s e praktijk.

A l s v o o r w a a r d e voor e e n goede benutting van d e m a i s s t e l t m e n een zo hoog m o g e l i j k d s - p e r c e n t a g e en e e n z o l a a g mogelijk k r a c h t v o e r v e r - bruik. I n h e t C R Z V i n Tlielx w e r d e n e e n a a n t a l p r o e v e n uitgevoerd m e t r i j p e m a l s en l a g e krachtvoergiften ( z i e hoofdstuk 4. 2.

).

Aan de m a i s was op dv h a k s e l a a r ureurn m e t m i n e r a l e n toegevoegd.

Als b a s i s voor d e eiwitvoorziening w e r d dagelijks m e t d e sriais 186 tot 219 g r a m u r e u m a a n de koelen v e r s t r e k t . D e z e u r e u m w a s i n de v o r m van Rumipec bij de oogst a a n de s n i j m a i s toegevoegd op b a s i s van 15 g r a m u r e u m p e r kg d r o g e stof. D a a r n a a s t w e r d a a n a l l e d i e r e n afhankelijk van de produktie k r a c h t v o e r rnet 14, 5% - 15, 07'0 v r e v e r s t r e k t , s o m s a a n g e - vuld rnet s o j a s c h r o o t , In tabel 13 i s e e n berekening gemaakt hoe h e t m e t de eiwitvoorziening van d e koeien i n d e z e proef volgens de N e d e r l a n d s e n o r m e n g e s t e l d was. B i j de d i v e r s e g r o e p e n w e r d op b a s i s van ruwvoer

t- k r a c h t v o e r 16 tot 2770 onder d e e i w i t n o r m gevoerd. Dit t e k o r t w e r d door de u r e u r n b i j d r a g e voor e e n b e l a n g r i j k d e e l aangevuld w a n n e e r m e n a a n - neemt d a t de u r e u m voor 7070 w o r d t benut. I n F r a n k r i j k n e e m t m e n a l s r e g e l a a n , d a t l g r a m ixreum b i j 70% benutting 0 , 4 6 x 6 , 2 5 x 0, 7 = 2 g r a m v o e d e r n o r m ruw eiwit l e v e r t , Deze a a n n a m e i s g e b a s e e r d op A m e r i k a a n s e onderzoekgegevens.

T a b e l 3.3, Eiwitvoorziening bij proef van v e r i t é (g v r e )

-p

-Soja (44% v r e )

T o t a a l u i t ruwvoer -1- k r a c h t v o e r Nodig volgens CvB-norm

E r z i j n i n F r a n k r i j k geen p r o e v e n u i t g e v o e r d , w a a r b i j m e n m e t m e l k v e e c o n c r e e t d e b e m t t i n g van u r e u m heeft v a s t g e s t e l d . Wel i s m e n op h e t C R Z V i n T h e i x b e z i g m e t o n d e r z o e k o m d e e i w i t n o r m e n n a d e r t e b e s t u d e - r e n . B i j e e n e e r s t e proef i n 1971/1972 kon m e n geen v e r s c h i l i n produktie aantonen, w a n n e e r n a a s t eiwit voor onderhoud En plaats v a n 60 g v r e p e r kg m e l k 50 g v r e p e r kg m e l k w e r d v e r s t r e k t . Dit betekent d a t o n g e v e e r 1770 onder de N e d e r l a n d s e e i w i t n o r m e n w e r d g e v o e r d , B i j e e n t h a n s l o p e n - d e proef had m e n b i j e e n p r o e f g r o e p h e t eiwitniveau tot ongeveer 2 3 % on- d e r d e N e d e r l a n d s e n o r m v e r l a a g d .

5. 8. 'CJreurn i n v l e e s r a n t s o e n e n

A l s n o r m v o o r v l e e s s t i e r e n w o r d t i n F r a n k r i j k e e n behoefte v a n 1370 ruw eiwit i n d e d r o g e stof v a n h e t r a n t s o e n aangehouden of 600 t o t 900 g r a m v r e p e r dag (8). Men twijfelt e r z e l f s a a n of d i t i n bepaalde g e v a l l e n niet a a n de l a g e kant i s , o m d a t i n e e n proef v a n h e t CRZV i n Theix n i e t C h a r o l a i s x S a l e r s - s t i e r e n , r a n t s o e n e n m e t 1 6 % r e in d e d r o g e stof b e t e r e r e s u l t a t e n gaven a a n d i e niet 1270 r e i n d e d r o g e stof.

Oxn d e e i w i t w a a r d e van u r e u m b i j v l e e s s t i e r e n t e t o e t s e n , heeft m e n i n e e r s t e i n s t a n t i e s n i j m a i s s i l a g e -t u r e u m v e r g e l e k e n m e t s n i j m a i s s i l a g e -t s o j a s c b r o o t (8), H e t r a n t s o e n v a n snijmaissi1a.ge 4- ureurn w e r d d o o r - g a a n s aangevuld m e t g r a a n , zodat d e beide r a n t s o e n e n e n e r g e t i s c h g e l i j k w a r e n . B i j d e z e v e r g e l i j k i n g e n g r o e i d e d e u r e u m g r o e p m i n d e r goed d a n

de s o j a g r o e p . Dit zou kunnen w i j z e n o p e e n m i n d e r goede benutting v a n h e t u r e u m .

Volgens o n d e r z o e k e r s van h e t GRZV i n T h e i x (J) i s h e t a a n t e b e v e - l e n n a a s t s n i j m a i s k u i l -t u r e u m e n g r a a n 500 g s o j a s c h r o o t of l kg l u z e r n e - m e e l p e r d a g t e v e r s t r e k k e n om e e n o p t i m a l e g r o e i t e b e w e r k s t e l l i g e n . Het w o r d t d e r h a l v e van belang geacht n a a s t s n i j m a i s k u i l -t- u r e u m e n 1 - 2 kg g r a a n m e e l toch nog wat eiwit t e v e r s t r e k k e n : 150-200 g r v r e . O n d e r o n z e o m s t a n d i g h e d e n zou d a t b e t e k e n e n dat e e n m a i s k u i l -t- u r e u m zou m o e t e n w o r d e n aangevuld m e t een A / B b r o k .

6.

Z E L F V O E D E R I N G V A N SNJM-ISSILAGE

I n enkele gebieden v a n ' F r a n k r i j k v a l t e e n duidelijke belangstelling voor zelfvoedering van snijmaiskcail w a a r te nemen. In N. W . - F r a n k r i j k i s e r i n d e buurt v a n C a m b r a i e e n k e r n v a n e e n t i e n t a l b e d r i j v e n , d i e g e - rniddeld a l 6

5

7 j a a r e r v a r i n g m e t h e t s y s t e e m v a n zelfvoedering h e b b e n opgedaan. D e z e k e r n i s ook a l enkele k e r e n e e n e x c u r s i e - o b j e k t g e w e e s t voor g r o e p e n N e d e r l a n d s e v o o r l i c h t e r s e n b o e r e n ,

Aangezien de goede e r v a r i n g e n , d i e m e n i n dit gebied niet zelfvoe- d e r i n g h e e f t opgedaan, e r r e e d s t o e hebben g e l e i d , d a t ook i n België e n Nederland e e n aa.ntal b e d r i j v e n i n m i d d e l s op d i t s y s t e e m z i j n o v e r g e g a a n , l i j k t h e t gewenst i e t s v a n de opzet van d e z e b e d r i j v e n e n h e t f u n c t i o n e r e n var1 h e t s y s t e e m .- & & n en a n d e r i s onlangs g e p u b l i c e e r d i n e e n r a p p o r t v a n liet I ' T E U

-

(2) w e e r t e geven,

Overwegend b e t r e f t h e t h i e r g e ~ ~ l e n g d e b e d r i j v e n d i e h e t m e l k v e e houden i n open i a ~ g e s t r o o l d e loopstallen, die z i j n o n d e r g e b r a c h t i n b e s t a a n - d e e n i g s z i n s a a n g e p a s t e gebouwen. L i g b o x e n s t a l l e n of a n d e r e s p e c i a a l voor m e l k v e e nieuw gebouwde s t a l l e n komen nog niet v o o r .

D e sl.eu,fsilo's voor zelfvoedering bevinden z i c h buiten op e e n loop- ruiruite. De d i e r e n b e s c h i k k e n d a n ook o.ver r e l a t i e f v e e l r u i m t e , v e r g e - l i j k b a a r m e t d e a a n v a n k e l i j k e s i t u a t i e op de Waiboerhoeve i n de b e g i n p e r i - ode. Het schooribouden v a n l i g - en l o o p r u i m t e e n s i l o v r a a g t d e r h a l v e nog a l wat tijd e n a r b e i d .

D e s l e u f s i l o ' s z i j n o v e r h e t a l g e m e e n v a n hout (planken h o r i z o n t a a l t e g e n pal.en, d i e i n d e grond s t a a n ) e n z i j n d o o r d e 'boeren zelf gebouwd. D e s i l o ' s z i j n dus v r i j goed.koop m a a r z e voldoen o v e r h e t a l g e m e e n v r i j

goed.. D e wanden z i j n bepzalcl n i e t luchtdicht, m a a r d o o r d e m a i s goed k o r t t e h a k s e l e n , s t e v i g a a n t e r i j d e n e n v e r d e r e e n g e r i n g e b e l a s t i n g op h e t p l a s t i e k op d e kuil aari t e b r e n g e n , w e e t m e n d e r a n d v e r l i e z e n w e l binnen d.e perlcen t e houden,

D e v e r l i e z e n a a n d r o g e stof zullen n a a r s c h a t t i n g t o c h gauw 5 - 10% h o g e r z i j n d a n bij goed a f g e w e r k t e brood.-tof r i j k u i l e n , v o o r z i e n v a n e e n

gronddek of b i j t o r e n s i l o ' s , Veel. l a s t v a n b r o e i h e e f t m e n d o o r g a a ~ s n i e t b i j d i t s y s t e e m v a n zelfvoedering.

A l s -t.oerkering f u n g e e r t e e n h e k v a n v r i j z w a r e c o n s t r u c t i e , w a a r o p bovendien nog e e n d a k i s a a n g e b r a c h t . D e v r a a g r i j s t w e l of d i t n i e t w a t eenvoudiger kan, m a a r i n F r a n k r i j k h e e f t m e n h i e r m e e v e r d e r nog n i e t g e ë x p e r i m e n t e e r d , a a n g e z i e n d e b e s t a a n d e c o n s t r u c t i e tot op heden goed voldoet.

A a n nagenoeg a l l e z e l f v o e d e r k u i l e n w o r d t m o m e n t e e l b i j h e t i n k u i l e n e e n oplossing v a n u r e u m

+

m i n e r a l e n toegevoegd e n w e l ca. 1, 5010 u r e u m op d r o g e - s t o f b a s i s , h e t g e e n o v e r e e n k o m t m e t ca. 30 g v r e p e r kg d r o g e stof. H i e r t o e z i j n op d e v e l d h a k s e l a a r v a n d e i n k u i l c o m b i n a t i e e e n t a n k j e e n e e n pomp g e m o n t e e r d . A a n g e z i e n de u r e u m - m i n e r a l e n oplossing g e e n C a e n P bevat, worden d e z e m i n e r a l e n i n d e v o r m v a n f o s f o r z u r e v o e d e r - k a l k tijdens h e t inkuilen o v e r d e kuil g e s t r o o i d of i n de w i n t e r e x t r a b i j - gevoerd. S n i j m a i s k u i l m e t u r e u m i s zonder m e e r geschikt om a l s enig r u w v o e r , of n a a s t w a t hooi of s t r o a a n jongvee e n d r o o g s t a a n d e koeien t e w o r d e n v e r s t r e k t . B i j h e t m e l k v e e kan m e n v e r d e r v o l s t a a n m e t é é n

s o o r t k r a c h t v o e r d a t d a n m e e s t a l ca. 1.5% v r e bevat. H i e r v a n w e r d volgens z e g g e n m a x i m a a l 6 kg b i j g e v o e r d , h e t g e e n voldoende zou z i j n voor e e n koe

m e t 25-30 kg melk. Men n e e m t a a n dat d e koeien bij zelfvoedering dan nog ca. 1 2 kg d r o g e stof u i t d e s n i j m a i s k u i l opnemen. Uit opnamebepalingen d i e op d e d i v e r s e b e d r i j v e n z i j n u i t g e v o e r d , i s gebleken, d a t de d r o g e - s t o f o p n a m e u i t s n i j m a i s k u i l v e e l a l r u i m 12, kg d r o g e stof b e d r a a g t . De s n i j m a i s s i l a g e wijkt e c h t e r niet v e e l af v a n die i n ons land qua d r o g e - s t o f - g e h a l t e en s a m e n s t e l l i n g . O n d e r n o r m a l e omstandigheden ligt h e t d r o g e - s t o f g e h a l t e v a n d e snijnlaiskuik i n het betreffende gebied nl. ook t u s s e n 2 5 e n 28%. De melkproduktie op d e b e d r i j v e n m e t zelfvoedering in N. W . - F r a n k r i j k b e d r a a g t ongeveer 4500 kg. D e z e m a t i g e p r o d u k t i e hoeft niet d i r e c t e e n gevolg t e z i j n v a n h e t v o e r s y s t e e a n ~ of v a n h e t f e i t d a t al-leen s n i j m a i s k u i l w o r d t gevoerd. Ook f a c t o r e n a l s p r o d u k t i e - n i v e a u e n voeding i n de z o m e r p e r i o d e kunnen h i e r b i j e e n r o l s p e l e n .

P r o b l e m e n op h e t gebied van de diergezoradheid laebben zich tot op h e d e n niet of nauwelijks v o o r g e d a a n , ook niet bij rclaitsoenen rnet a l l e e n s n i j m a i s k u i l . Men a d v i s e e r t d e r h a l v e ook niet m e e r o m hooi bij t e v o e r e n e n g e l e i d e l i j k a a n l a t e n s t e e d s m e e r b e d r i j v e n h e t hooi u i t b e t rantsoen. weg. Opnawie v a n s t r o blijft e c h t e r mogelijk. Wel i s m e n v o o r z i c h t i g m e t

k r a c h t v o e r e n ook d e v o o r l i c h t i n g s d i e n s t w i l l i e v e r n i e t boven de g e n o e m d e

6

kg gaan.

Men i s e r v e r d e r niet bang v o o r , d a t produktieve koeien, d i e onbe- p e r k t s n i j m a i s k u i l kunnen opnemen t i j d e n s de d r o o g s t a n d t e v e t worden. Z e m o g e n i n d i e tijd b e s t wat g r o e i e n en desnoods k a n m e n z e t i j d e l i j k b e - p e r k e n i n d e v o e r o p n a m e . Hetzelfde geldt voor jongvee. E r i s a l t i j d nog w e l e r g e n s r u i m t e i n d e gebouwen w a a r m e n jongvee of d r o o g s t a a n d e koeien a p a r t kan h u i s v e s t e n ,

A l m e t a l z i j n d e b e t r e f f e n d e b o e r e n h e e l goed t e s p r e k e n o v e r h e t s y s t e e m v a n zelfvoedering e n b e s t a a t d e verwachting d a t d e z e methode z i c h g e l e i d e l i j k a a n nog w a t z a l u i t b r e i d e n .