De woningdistributie in Amsterdam.
Achtergrond en van haar bestaansrecht. Enkele aanbevelingen voor het ie-beleid.
Ron Spreekmeester. sk1?iptie, Amsterdam" 1975.
a. Enkele woorden vooraf Probleemste11
c. van de Amsterdamse
butie. Ontstaan en tot heden cL ze van het Amsterdamse
HET BESTAANSRECHT VAN DE WONINGDISTRIBUTIE
a. De staat
b. Het t
c. Voor wie er schaarste op de n er sociaal dis een VAN DE WONINGDISTRIBUTIE a. b. che as van de c. De veranderende woonnormen d. p butie KONKLUSIE
NOTEN
voor GERAADPLEEGDE LITERATUUR de tri-5 24L a. Ik wil werp, de
l
-van de keuze -van onder-Amsterdam, te vermelden.
Ik ben als onderzoeker-ambtenaar verbonden aan de Gemeentelijke Dienst
Dienst die belast
te Amsterda.'1!. met de
t is de Gemeentel istributie.
In deze funktie ontstond de behoefte om te inventari-seren wat de s
wetens in z lematiek van de
betreft liever: de sociale id) zou kunnen bijdragen aan de tributie. In het b zonder ben betrokken bij het lot van de Amsterdamse woningdistr
Deze enigszins trieste kies ik bewust. Ik niet dat de
.~usterdam is. Helaas
tribut het tuk van de
toe vr
Ik heb een
er van wetens ke z de tot nu
l niets aan het fenomeen
de , Tevens
om een stuk te met althans tint.
che benadering
ds is dit voor een socio-ds meen ik, dat een
soci-is een doorn in (en van de fe
heb ik een stuk willen che gang van zaken t wordt
aan willen een aantal
2
-hier trachten om weer te geven, die moet leiden tot een relevante . b. t . een sociol che visie op de
het zoeken naar deze den door de vragen
h
J
IJ
Het
in
es sent Ten eerste: Wat doe Ten tweede: LostEn ten derde: Hoe moeten Vertaald zouden kunnen 1 l . De pos de apparaat; 2. Het bes 'l Het
_,.
Het eerste van de (
apparaat,
l deze
tributie.
leemstell heb ik laten lei-n dagel ks werk
ig
de dr vragen: de G.D.H.? lemen op'? ijk vragen drie het (woning-)d ie van de behandelen. Het overop het tweede en derde onder-werp: het bestaansrecht en het van de
tri-butie*
de vraag of heeft, moet ·waaraan leent
In eerste instant
Amsterdam een bestaansrecht vraag gesteld worden:
haar bestaansrecht? wordt het bestaansrecht van de
butie leend aan een schaarste van het te
distribu-eren om vast te kunnen stellen of
er een Voor een verdere uiteenzett
van het begr zen naar I I
wel vast dat enkele
~b ladz tot de konklusie zullen komen dat er
inder-daad in is. Na dit tateerd
aan
te op de bedoelen de ekonomische te kunnen
rest ons de vraag: sen die
hebben om te funkt
er de
- 3
-is of s echts voor enkele
de vraag of er n,
ontbreken om op de
deze vraag beantwoord, dan
ook nog
men-maar tekort-• Voor deze
manifesteren z obstakels in de relaties met anderen de macht hebben om hen een essent geven of te onthouden.
De leemstel k aan het van deze
para-had moeten staan t ontstaat de om
tekorten s en
wanneer moet de deze tekorten
b het , waar de fenomenen
als horen.
In
een teld dat een dist is
van
een relatieve schaarste voorieder of voor enkele ons af te vragen
hoe de dis
Onder verband verstaan, het
zo-d of
ten behoeve. of
min of meer
ge-1 kan.s bestaat om aa.n te komen. Wat
passende bewoner,
per kultuur, per aan veranderende normen
hier nog op
Er k. Er kan
2 ieve een pass er kan een
al-n; er kan een dat zoveel laat.
In
elk ik zoeken een vorm van ributie4
-wordt dit verband bedoeld een vonn
va:n dat het
k i s en dat de
woonsatisfaktie voor de bewoners tot Hierb wil ik
moeil jk te meten en van wat een s normen men stelt [ ].
(z zo
II b) zo gering mogel ke hebben.
dat woonsatisfaktie een s de ) - afhankel k van de
Bovenstaande lemen 1 ik -hoewel zeker tend-antwoorden voor onderzoek doen.
trachten te beantwoorden het
tekort zal Ik wil er echter in cerend karakter in de onderzoek noem. verband heeft [ zal gaan de nadruk
.
Men zal met v;ratop dat het blin-met een kwant het verleden, naar
bl
falen als hetden-De
terug tot het
5
tie gaat van deze eeuw. In 1910 werd reeds een over-eenkomst gesloten tussen de À.i""ll.S te rdaxrr en de
tot het Bouwen van • Bij ze van zou
deze voor zorgen voor
gezin-nen op last moesten verlaten,
l9l kwamen nog slechts voor deze
aan-r L
In 19 7 werd • Alle
verhuur-ders en het
op-een vraag van 8.000
,- ! ' l '+ J'
het onttrekken van ter en Wethouders,
Dit verbod -na tot
heden nog van
terd voorgesteld, de • Men
acht-te aanwezig om te in de
kontak-en verhuurders. Kkontak-enmerkkontak-en voor de betreffende de
stand van
921 stond slechts 0,4%
vanten gevo ie gestegen tot 5 à 6 % 6].
van de
De aren de brachten
in
dezevan de komst va1'1
5. ten
trekken van door de en onderhoud van
wo-om aan en
brands trappen van nog bewoonde
wo-rnoes er keren aan te pas zet verslechterde de s op
6
-de won zeer.
de e tell zouden 234.511 gezinnen de
be-sch ng hebben over slechts 226.405 [7],
942 wordt een vesti es van kracht dat de mogel
om het recht van vest of b
de Gemeente te . In 1943 wordt het Centraal Bureau voor om de vraag naar en het
aan-od van van bovenaf te . De nog veel
afkort ruikt voor de rs van dit
is
afkomst deze
945 wordt het C.B.H. aan de
t 1 kbaar met de Gemeen tel Dienst Volks-. Het CVolks-.BVolks-.HVolks-. wordt belast met het door het militair
gezag vesti t. Het vorderen van
woon-deze ze
wer-den 1.095 van N-.S.B:.-gez
ge-vorderd en lachtoffers
teld. De jaren na de brachten ook een ware huwel e de vraag naar sterk deed s gen 1
-'
.
Ook de na de deed de vraag naar
Jaren nog
en
ten, het s d
een dalend s door
de-zelfde bewoner
van alleens
tussen het aantal en het aantal werd
steeds ongunst werd in 946 op 20 à
26.000
[lO]. In
deze werdin 1947 de
van kracht. Deze wet verbood het in ruilz nemen
dan woonwagen of zonder van B
& W. De
moesten opstellen het onthouden of van dezeVerwachtte men van officiële dat de
hield het aantal ambtenaren van het C.B.H. met , het bleek waar. In 950 was het
7
-tekort ges tot 3 à 39.000 [II].
Het C.B.H. voerde in 950 een telsel in dat de mate van van de meetbaar moest maken. In dat jaar werd ook de
ie
op
door G.G.& G.D.) een
van een medische toegewezen te gen.
In de hebben van de
ls plaats, waardoor 1963 een bestand van 31.000
onder deze ongeveer ll.000
ten- door het C.B.H. In 1965 wordt op van enkele zelfde als de Een -dat -,
.
l-D" de van de kwal De inslechts de helft van de
Van deze
De
t dan een
tot resultaat heeft -beschouwd als de meest u.rgen-zullen worden [l
een van kracht die in wezen de latere nog
de-al jaren is dat van de stads-dat de kriteria voor
n.
echter nu dat
(150 • 000) , dat
gevaar. ook de
doet de vraag naar
wo-lemat met hun
veelal mee. van het dat
men in ouwcd. Vooral aarden hebben
met deze deze herhuisvest op
verantwoorde ze te doen in 1972 een hiervoor iseerde zelfstand ke Dienst Herhuisves
van • IL H. en de van
8
-Ook de van de 1947 werd aan haar
toe-vertrouwd. Tevens moest de Dienst zorg voor de
huisves-t van
voldoende in staat z n, zelfs huisves ehoef te te voorz
worden de hebben om zelfs vaak door huis
ten in dit verband , die op adekwate of niet ze in hun • Met deze laatste kate-en bedoeld, die i . . a. moeite lemen op te lossen, omdat worden. Over het dub
zen naar wat: Milikowski
9
-d. ze van het Amsterdamse won
De Ftlnsterdam wordt omschreven in de
z tot
R.W.T.;
zieb
• Deze R.W.T. een nadere door ter
en Wethouders van de (z ook
I
De meest recente R . . T. beschouwt de met een netto
maandhuur van f 50,-- tot 375,-- als schaarse die
ef
fekt. Schaars vraag het aanbod overtreft.
dat de
met een maandhuur, te betrekken de d den jaar dan f 50,-- of
. De
voor 27.550,-~ bruto per grens). dan vanBehalve de er andere waaraan een
gang tot de
men aan de gestelde
een t
voor het moet o.a.
dat te een jaar
een jaar s dat wordt door de R.W.T. zeggen dat de f aantal
verzekerd zien van
toe-men s ,.. Een s dat de vorm van vele. Men
het
Bevol-; voor alleenstaanden 25 jaar moeten hebbenbe-in een bestand van in-ongeveer 25.000 op dit ieder beschouwd die vol-niet al-beschouwt. die aan alle
0
-normen van de R.W.T. voldoen, doch z niet bij de G.D.H. aten treren n zeker niet alleen wegens gebrek
aan • Ook komt het voor dat
men-sen zich wel laten treren. doch dadel k er b vermelden
dat geen door de G.D. willen gen.
Deze mensen beschouwen het urgent voor de dorst, Geraamd wordt
s als een soort
dat zich onder de e 25" b de D. . 5.000 van deze oden willen 1 Ook kan twee kamers
men voldoet aan de tal personen door de R.W.T. is Elke een vertrekken. De 1
waar de G.D.H.
zelf een kand
Momenteel
en
f 170,--,bruto per maand als G.D.H. Van het b
Er
b de G.D.H. ondersteunen achterlaat met naar een andereen de
tot het aantal kamers), zoals
te k geen
de G.D.H. te melden als de bewoners
sleutel verdeeld. Er
voor mag
ds er
voor mag
zen.
de
zo
ge-waar de 1, "door-deze verdeelsleutel. tussen f 1 iO,--ewoner mag,
voor een meer dan f 1.worden om en om rkt. Voor
mag G.D.H. slech
s; tweederde deel van het vóór-ies wordt toegewezen door de itatief betere) bezit van de cor-voor eenderde deel een kandidaat zen.
Ieder een betrekt d b de G.D.H. een woonver-te halen (s kort geldt dit meer voor
een netto maandhuur hebben boven de f
375,--).
Ook wordt dus elke voordracht van een door deG.D • . op de normen t alvorens een verstrekt. Er n
mate deze ; zo z
geen verbonden. Iedereen mag z . Zelfs s van de be betrokken Wanneer de G.D.H. de bes okaal, mate aan een aan de wordt om in meer of 1
met een wil-dat dan toe-is. Ook het
chre-ven t
te kennen
de normen. Tevoren de ur- ver-geven of wel
het is), soms wordt naar de maks maal betaalbare huur Ook wordt er naar welk
en de zelfs een
be-beert met deze De wordt twee wordt van mag verder afhankel Het wonen. G.D.H. pro-te
heeft het recht om een door de G.D.H. echter te vaak
t-G.D.H.
dan geenzelf zoeken op de
of het motief voor door de G.D.H. schets van de de G • • IL de meer aan-dan van een de vraag ief kan worden
dan wordt door de G.D.H. ze waarop
werkel hof van zou gesch lijl~e bewoonde nauwe wat er In de toekomst komt h Amsterdam men
bestanden van vers lende
Het betreft o.a. bestanden van het en gegevens
deze gegevens dammers op Ik w·il
va.n de
voordeeld als het
de • De
te terdam moet staan - het dat alleens
1975 was deze leeft Van de eerste
halve bevoordeeld worden boven
- I 2
-aan een
dool-totale
aanzien-t
over-Oin deze le-van weet de overheid een wo-ie van A.'îls ter-inhoud , dat
be-van
aanroer-ter vand van 25 jaar (tot j moeten hebben
dat Ams terdamm.ers der-terda:mi:ners. De
terdam:mers moeten namel k t:enmtnste twee jaar óf een zeer
stal kwa óf een zeer
dure f 375, zien te of moeten enkele
- 13
-De bedoe van d ondersche is, de vraag naar
te deze ier beschermt de gemeente Amsterdam haar e inwoners op de . De keuze om J st niet-Amsterdammers van de te weren ontstaat naar n
de van mensen om leden van de e gemeen-s
s
(leden met e men kontakt heeft en met men moet te evoordelen boven leden van andere
pen. Bestaat er een door de kontakt met een
rege opgeste ven. De tweede de ken en als en wordt toch , de druk op de deze dan wordt tot de d van op. Ook deze
kuns en frekwent een uit ge ge-25 Jaar, roept 1 heeft te
ki' Het
ech-ter weer de vraag of het benadelen zo mag dit wel
van jongere alleenstaanden boven oudere alleenstaanden
wel is voor doel.
Er is tot rm toe slechts met
Een derde het feit dat voor
geen t. voor
al-taanden wel wel tot de konklus
ko-dat huwel
kse
staat kort -maar met moeite ookkonkub wordt dan de van
de al
ft hoe de huwel kse staat door vele kulturen
pos werd
wordt deze kontrast gesteld
gaan
boven het huwen de laatste eeuw in
z n. Deze ver-een soort
alleenstaanden, Zo bl ook uit ehoefte-onderzoeken dat de behoefte van alleenstaanden aan zelfs
zelfs zouden
l 70 2 % [ 6].
s
en in
mate toeneemt. Den Draak leenstaanden die liever 3
%
in 1967 17 % enDeze etnanc manifesteert wordende druk om de eeftij
. te schrappen. te verwachten gez de richtl
schenen Nota Alleenstaanden en
4
-ook 1n een steeds sterker
voor alleenstaanden in de
is een z
tot 18 jaar), gegeven de recentel k
ver-[ 7J.
ik tot slot van deze nog dar. er 1 de G.D.H. d een kheid bestaat
l ter beoordel van de daartoe
bevoeg-s de 'Wett1ouder voor de \folksb.uisves of
d G" ) van regel af te
grens en de van twee aar woonduur • Ik
wi
echter dat van deze- 15
-IL HET BESTAANSRECHT V.Al\T DE
Het bestaansrecht van de
is
van diverse kan-ten te benaderen. Er kan gewezen worden op hetEr kan gewezen worden op de onguns markt van al
en echter in alle len een
ideo-aan de wensel
te t van de
ver-
{JY'Ond-ont:lJikke westerse staten aldus F. van Heek.
de , ook Nederland, Wes
Zwitserland en
van de negers betreft het ook de de does
'
J ' van deverzor-de
Z.ised liJ.ke~ worden alle drie in meer of mindere mate
vorm
van t verband demet
, met
[20].
· 16
-moet ter niet worden dat die als
staat worden alle t
zou-den Van Heek zegt h
·te-l genomen
waarvoor
$] • Van Heek st dezelf-'
ce het voortduren van het en het feit
dat 1970 nog % de leeft door de overheid
2'11S of als bet
Heek laat h volgen dat s tie
gesteld kan dat standard of
l ed van Hall in het
. Van
Heek echter aante geven op welk Zoals
boven reeds verband en een eventuele
op k
vast te stellen.
van de
taat'Nederland voor
Am-de ) het meest aan
moet worden
Deze teren zich ook i.v.m.
het zo, dat
.h.a. slech :1oodzakel ze
moeten worden aan den. Ook het nieuwe Huur- en slechts ten dele op.
van de nam.ei JK .,
van de veronders
Het echter
id
eneen lager en daardoor t
een aan
moe-besteden. van hun
inkomen-tot f
- 17
-eerd subs voor tussen f 125.-- en f
450,--per [23]~
De van 1 ten
bestaansrecht van de Deze
als elke volstrekt normatief. Het is
echter de taak van de SOC om het b lcons te laten n men dat de socio
tische ze verder
zal
rea van '-""" doels van de
De
grens vanaangez de behoefte aan
en de normen h
den zullen veranderen Voor het t.a.v. de zal dit tot
zal moeten worden op
aan een zeker door dat steeds ze het toedelen zal~ naar aan het is• zo-ns inziezo-ns op kri-de taat zal aan te geven, len • zoals kan
ze-h
v '
hebben gesteld dat e.ers i r1s tar1t haar be-taansrecht ontleent aan een relat schaarste van het te
dis-~ het
van een tamel :rol.trersieel
Er worden vers ter
aan-van het tekort . Voor de zou
te weten welke behoefte aan bestaat. Deze behoef te aan
s deren de Een
z
wens tot kunnen of De t sten Hetde
50%
opereren boten,van de normen die gesteld worden. Met de s ver
an-ook de hun al dan l \ ien in de aanwe-der om het tekort te
de andere
G.D.
tegen s verschillende 21+]" aar. worden. Ook betreffende en genoegen moe-op waarvan ies 1er enkele duizenden per
op zeer lukra kunnen
t
19
-zeker is dat ~Jele len geen van een
nor-t vers ze, doch va11 een
alternat
van ies moeten veronderstellen
dat er onvoldoende aar Zl om te voldoen
aan de vraag, te vraag, een l 4.
vraag dit te bedoel de behoefte van mensen -om
reden te kennen geven da.t willen
n wel een
een open vraag b welk tekort zou moeten gaan
Een derde k:riter waaraan de tie haar
bestaans-rech zou kunr1en ontlen.er1 een s
ie
waarin ka-tegor over onvoldoende ekonomische middelenzou-bes te kunnen gen ever een
wo-zouden kunnen over che
L zo vresel k om redel betrouwbare ikaties te er op zen dat er op de
een i s van duurdere oger inkomen. hiervoor Amsterdam te vinden het
ent el
er slechts een schaarste zou z tot f 250,-- per maand de
voor mensen met een voorbeeld m.b.t. in 1968 [ aan 1968-! 70 van de bleek met een huur Wie meer huur betalen vond een aanbod dat de vraag overtrof.
is het zo, dat het tot
om van f 20.000,-- . t
Amsterdam be-tot f 375,-- tot een
weer een op z n beurt stand i s omtrent de s eerste zich laat d Een
ten behoeve van
ceerden en b
z n trappen te Ook
termen van
de
het tekort
hier is het weer
klassen; het
aan
staat te
groot het tekort is. Er bestaat b de G.D.H. wel een urgen-r.enbestand met à 7.
aarden, die voor het aanbod van hoefte [26]. Enerz een een d.oo'!'dat ge che n ds is het zo slecht of aarden en enkele duizen-hebben.
~
4
keer kleiner dat de be-van ieder- indika-verloren gaan, en derhalve niet aan21
-z meestal slecht staat om de aan te
valt niet brengen; vaak het om vochtoverlas . In elk
pree te b feren om welke tekorten het
zen weer op het karakter van de van het tekort, Wel kan aan de hand van het
deerd worden dat er voor b , met name voor hen
die hebben tekorten bestaan.
1 derhalve meer verantwoord dan te aten aan het toeval met de kans dat
22-d. Zijn er sociaal voor vJ1e istributie
Onde sociaal iveerden op de t wil ik verstaan,
die oekenden die wel in staat z om een rede huur
t in staat z zo op de e markt te verwerven om andere redenen dan een schaarste
Ik bedoe 1 om meer konkreet te z mensen te mobiel z
gezien z n er e r meer interessante mensen, om hun kulturele of ethnische kenmerken door de
zitters s van de worden.
Het wordt aast vervelend om ook op deze weer met de reeds konstater te moeten komen: het sta-tis scl1iet ook t- • u1.er tekort om een waterdicht
s te leveren. Er z nu eenmaal nauwe stat
bes aar die ve lden hoe vaak de deur van een makelaars-kantoor .q, het kantoor van een
ten - letterl 1 - voor de neus van een
zoekende " geen
j de G.D, bestaat een s e bl
dat keren per jaar een ezitte.r bezv;aar
maakt een door de
aangewezen
Doch een ke sta de verste verten
re-ief voor het werke
is waarsch dat boven water
tsteekt. Ik ben er dat op de vele
worden en dat een distri-het voor deze
nemen~ er z zen voor,
aan he \/8J1 b , dat
23
-Ik heb diverse keren moeten konstateren dat het statistisch materiaal tekort schiet om waterdicht het bestaansre t van
de tributie aan te tonen. Ik wil echter niet de indruk wekken alsof v.,.. an ben dat statistieken
za-l end z n, ben van dat in de
be-leidsvoerende sfeer de overheid in veel len op indikaties af za1 moeten gaan die meetbaar of kwant
Zou z dit t doen dan zouden rampen geschieden.
Zoals het het stat
mate-r b.L e.d. te zeer normatief van aard
dat deze ze het bestaansrecht van
be-\vezen wordt. H.et bl mate een kwes
ds en voor de een kwes van aftasten
van de behoef te ds zoals
Als hoe zou moeten z dan zullen
er eerst haar doelscel
~ 24
-k it moeten
ornsch Vervolgens de taakstell zoals die de
doel-ste za ~Jerschi passend ~ echter vraag en daar bedoe kaar moeten een dat met n een zaak. s die vo zorgen dat de zoekt. Reeds in de ibutie worden door
tie hebben er para-in eerste para-instantie het
zo-of het
ten behoeve van van de bevo een redel ke en aktief ver-,~~"'~"tl~~che of i.n-of meer aan passende te komen.
s z
verband betrek-dat de kansen veroorzaakt door
zullen bl ven bestaan. Het .D.H. lt veelal wat pas-de hand van de tussen
wat taat "rordt t
ie
de ·vo de bedoelen dat aan dedoel-van
bl
ftn op op
1.S er voor te vindt naar de die
tell van de
l. De t de Uit beide en 2. De vonil van de A. De met
zoekt zelf n pass
wordt door de won naar
en voor de l ut te formuleren. stand, huursubs B. moeten op de
e.d.);
met het ren van hetmoeten Uit de eerste gen dan nog de C. Er moet een
D.
îJi worden te van ·\roorkeuren te doelstell teem en andere, de moeten wel weten waarre-wel en een pass van een van de '\fOl-m,a , de wo-tekort- beschermd te deze vraag aan te geven. bestaat om hun te ver-op het in-e
verhuren
tters hun huurders" heb-het aktief overheidsdienst, verkeert s voorbeeld een of van de wo-h voldoet aan detributeur kan eren tevoren de
verlan-roberen
26
-de b (i 1
pretenderen ier l relevante aan de orde
te hebben ges verder toe te
- 27
Onder ch wil ik in it verband verstaan, al es dat te maken heeft met een mark teem met vraag en aanbod; met schaarste en overvloed. Om nog konkreter te worden wil ik een aantal zeggen, die te maken hebben me het
funkti-oneren van de met ehoef te en
met voor de één en een e keus op de voor de ander. 1en ik niet ch geschoold
niet a1 u1 deze materie " Ik
zal tot het s van enkele, voor de
zoveel in de ehoefte te voorzien van die men-sen, die de eerste m~b" tl(} de een zwakke
.
Zoals reeds eerder n deen. Het de t:aak van
het d om de te
de te te voor
B. Als een va,n subsidies
ka11 ·wora.en, ' \V:t
.
-
1 ik deze ook b bedoelde• Het t noga veel studie om gen
de mees geschik van huur en Exakte
1
ekend. De d ook steeds tas
s of • Voor een J te
zou een
28
-inkomensklassen kunnen zich een duurdere -dus
betere.-Hoewel het zo is, dat met de van
mensen onder het te
in het zgn. euwe Huur- en Subs
t zo, dat te
de Staat ges ieerd worden.
s de
[27]. Bovendien
f l25,--) niet kri gen hier de
onver·-t betaalden b ven aan-op de slechtste in Amsterdam. Het zou
sar1t als de sociale en mis ook wel de
sche een s verder onderzocht
zou-den worzou-den.
Een n.iet te chatten faktor in het funkt van het dis-omtrent t het dat dat men van de ke markt doorz de
van het grootste be-voor iedereen,
zo-er tenminste
apparaat zou dus
• Een vereiste voor een
De kunnen
be.-dat deze
taan-ders bedoel slechts
te
anekdote -en nog vele
andere-te worden
T.
het het b de
c. age to In de der t den IHS ~ b l
z
de ten e de fantasie w len een lange komt bestaan.ik
we
recent peopl-e 's sOVeY'CI'QJii-one
, The Road to Pier [
in zeer
beteke-de westerse wereld. delen van de wereld vers
, Het steeds andere
zen een paar en resp,.. moes-van laten dit veel-jaar. vaak vele vers lende naast
- 30
terdam tot voor kort zonder keuken (
b nog steeds staan er -zelfs een groot deel van de zonder b
deel van het stadscentrum en de eeuwse jds
vindt men zeer iante woonvormen, bijvoorbeeld in
den: (ik ontken dat ook andere faktoren, zoals
fi-een rol Woonboten 1 er vol
en woonwagens tal aan
de rand van de s worden als zins kurieuze woonvormen ervaren; toch estaan
Over het worden dat vooral de laatste decen-nia steeds eisen gesteld worden aan de kwal van
, etc.).
Dit vers nsel is gegaan met het versch nen van
over-he organen, belast met de en
woontech-nis kwaliteit van de en
ontkomt niet aan de verande-rende normen voor het wonen. Bovendien wordt het
met vers lende nornien verschillende en kate-. De normen in de R.W.T. de der den vele keren veranderd om zins de pas te bl
met
van
Zo werden normen m.b.t. het
van een, zodat nu een
te 42
worden als zolderkamers werden
zolder-kamers boven de
De R.w.T. hanteert ij een
tu.ssen aantal karners e11 personen per als norm"
De dsgrens voor alleenstaanden is idel k 25 jaar
gere alleenstaanden. Te verwachten is dat deze grens nog verder zal dalen.
- 3
aar1 de kse taat. Homof le paren worden
ig
gesteld aan heterofiele paren. Ook kommunes worden te-door de G.D.H. als erkend en
op rekenen. Kenne onder invloed van de
gen van ongeren, de veranderende waarae
k I d.) en de
van andere e
zaak • Voor de stand van zaken mogen
over niet ontkennen dat er een
kunnen bestaan tussen R. • T. en de normen, zoals kenden deze hanteren.
i,,1aars s op andere met teerd. Name k. ze deze wiss door de G. Vaak 1 voor de ander
de buurt~ de straat e.d.
s l t s en~ n te aan refereert b Stouffer~ Sher :tn Am-eden van dat eenzelfde t vanwege de het aanwezi-gegeven l door naar ep
32
-sche van deze theorie willen
il treren dat het een
1.e de
volks-de van het onderzoeken
en aan
re-fereI1
de t referentie-groep als
groep ~elks visie wordt door de handelende persoon
s referentie-kader de n
in dat de van de referenti
e waarde toe kan kennen aan personen, objekten of s
van deze personen~ objekten situaties en l1t1n
door de referent roep vormen het van de handelende persoon. Dit etekent dat
wanneer twee ekten voorbeeld twee
met elkaar
waarde-oordeel, zoals dat de referentie-groep deze persoon. Ess is voor de keuze
personen eenzelfde
van
\ranvers 1 -enri,;;,) •• u~
de tri.b kart het
chre-vers en ont--hoort dit ) dat ce-ke d bestaat meer rech grens hebben te [
- 33
-tot hun
rechten-J
ft hoe i b de1 itie, waar
tevredener waren met hun de luchtmacht waar
is, dat hoe vaker
waren, l i airen b
voorkwam. De verkla-dat iemand anders bevorderd wordt, deste ontevredener wordt hijzelf het
b ven van . Er van een re
Eenzelfde llende
i s werkzaam m.b.t. de woonnormen van ver-Deze kunnen dat men tevreden
met een woons
slecht of
ontevreden is, als de Het
is
s
te doen
dezelf-de vorm als dan op het van de
volks- tes-
gereno-de vraag wat
van
Bel
uit een ontstellende hoeveelheid sociale werelden. Iedereen kan groot aantal referent hebben
·vers . Zelfs is voorstelbaar dat
orië11tee.rt verschillende referen
De zou
Geste voorbeeld dat er een alleenstaande van aar is zonder
. Als ae alleenstaande naar z n ds ten achter ges ld voelen.
de
35
-de term keuzevrij jpen moeten eerst iets
zeggen over het laten
door een korte keuze, zoals die
voorkomt in het rappor _1 • l
Als essen iêle ten van het keuze worden daar
ge-noemd kiezen anderz ds het willen
het eerste geval vaak maats ke
fak-toren ro , in vaak meer persoons
faktoren. Als derde
ekten om keuze te maken. Er moet een aantal alter-natie.ven z n wi er s z van een echte k-heid. Keuzevri houdt de a in van alle de elementen, zowel het kunnen, de om te willen
door de te worden tot ieve
dis-en de aanwez van een aantal alterna-ieven.
zou ik deze naar sfeer van de wo-ouders
tussen een akt ie
I
te
be-t komt neer op het s of
bewoI1en \ran een • Een zekere op
de
na-tuur een eerste te.
Theore kan men dan een Met nadruk moet
ech-ter ges dat voor de van een
voor-de tr:Lbt1tie
be-Het
b al 5.er te
cholo-- 36 ...
c}1e el en ~ Het is namel k
zeer wel denkbaar t f tevreden
stel-len t hun ituatie of met z reeds
heb-vanwege het reken van de kheden om
s anders te iezen. Zo er dus een terke te
tateren tussen de e van. l1et kiezer1"
derde sarnen:v nam_e
r-van een aantal al Ik zou hier nog aan
toe llen voegen dat de te alternat even of meer kwaardig moeten . Ik edoel dat \\tanneer een
alternat dermate de valt,
er e meer van een keuze. iemand laat
ezen tussen een zonder dak en een mê t ee11 dak$
te keuze. Keuze deels afhankel van
wat de worden.
e
m.i. ook voor de
en de ie het b zonder. zou dus
moeten
ook tot imale woons , omdat dan ook de
he bestaat een keuze met de
waar-de-oordelen vervat
tanden te
on-verstaan en
moet de
het moet
het aantal vers n1en
derde voorwaarde voldaan worden.
ke ie.r op
k te z n,
, een aantal voorbeelden van
t op te maken dat satisfaktie,
eerste voorbeeld een vennelden van
37
-36].
eze11 stukken
speel-l bleek dat naarmate het aantal alternat
t KOrl worden, was, ook de tevredenhe
met het s was. Kenne bestaat
er meer ge de specif behoeften van het
indi-te
Het beschreven ld worden
ex-b het aktief door de aanbieden van
wo-n aanbie.den -v-an stuit op di moment b de
op grote lemen.., 1:1ees wordt een
van de enkele keren
gewe Na een aantal keren we wordt door de G.D.H.
afgezien van verdere akt Het zou m. :L alleszins de
moeite waard om eens te uit
een aantal te laten kiezen lS
het in de uitvoerbaar). Door een ke methode zou het aantal we nderd kunnen worden. De
voor het
van de • Er gaan dus geen
Het is theoretisch
echter nog voldoende
kate-we zullen aksepteren. zouden er wel voor op passen
t s 1echtere moeten aanwez
ander voorb ee eveneens b
is t:rib het iment dat door Moreno
de tr test. Moreno, werkzaam
het moree
z teren. De meisjes
worden in diverse Moreno de me es
opscbri leerl met wie z
ief s
samenwonen; een eerste keuze; een tl;reede, een derde, it',rde en een fde keuze. Hetzelfde deed
'
van ae ineerde keuzen stel-de groepen. s elkaar in één lden \~;on.en
ef
z
- 38
-had de macht om de keuzen van de meisjes te
ue.ren; h had it als voorwaarde geste
leek -volgens de direktie van he ternaat- dat het moreel J\loreno hier onder vers op de school verbeterd was 37
trische tes s nt, Homans, ook
b kleine gemeens
ruikt: kris is-Jaren aten. Ik heb helaas geen tera tuur ·kunnen vinden \r<Jaar resultaten verme n; Homans be-schr ft ze niet, geeft evenmin bronverme
J idee is testen toe te
in kader van de stadsve
terdam. Dit zou het kunr1en hebben, dat de
te bewoners niet vereenzamen hun D.1euwe tuati.e
s aal aar1doende en
tussen de bewoners zelfs positief e kunnen te ef fektu-De moge
eren s aanwe
·kheid voor de G. "H. orr1 de keu
~ Het
de bewoners van de oude buurten.
de vraag in oeverre kennen om voldoende ge-motiveerd een soc trische test af te De buur
denheid oude buurten
het zo dat b
om
ec.h ter
om
de overhe
eens een mythe te n. de G.D.H. verzoeken
als
verzoe-ormeembare
Het samenvattend dacht , op deze te moete11
iten voor meer won d
aan-gewezen z n op de van de • D. ( pr
he idooi voor he n.at:.uur k \TOO:C iederee11 - \"Jat
betref
lde voorbeelden z geen ie voor
agen een van
grotere vloonsat faktieot liet 1 lleszins de
waard on1
• KONKLUSIE
Ik heb eschreven hoe de istributie zich de laatste ja-ren Amsterdam ontwikkeld heeft en ik heb de le-zer Hl kort bes een indruk te geven hoe de woni
tribu-t e t fun.kt t,
In
par eerd om een sociolleem-t zozeer in specif
termen, meer in a e termen, :Jog
moe-ten
le-men sen?
z n tot de lusi.e dat -op sta ische gronden nauwel is aan te tonen, in hoeverre de
tributie, op atieve in terdam een
bestaans-recht heeft. Wel z n er een aantal ies te ge\re11
aan neme maken dat de is een bes recht 'heeft~
Met nadruk 1 ik stellen dat alleen
bestaans-recht heeft voor d die van de verzorg
st:aat Het princ de heeft
che
ze-kerheid e11 te geven, de één. 1i.u
een.-pers
me-dat de zorg voor t
weerb tot
de
hoort. hoort de de
onge-id
vankansen zo klein
zoveel
een aantal
id nog wel meer moeten dan slechts zal aan s
geven. Ik denk
wonen en tie
dat w t konstateren zouden --rnaar rt te ver voor de strekking van deze ie- on.ze
pro-ui moeten reiden de vraag:
( iever: iale wetens doen om
pro-is
rec:htvaa:rd thansvan de op te lossen. zou 11eer~
het bevorderen van id in de te s op
inam:.: iee 1-ekonomi s de mensen. deze ze zou
1 verdeeld worden. Vanzelf
za ook t moeten worden d op te heffen . nieuwbouw
zal de s moeten houden met het
voorkomen van di
t een leem dat de taak van een soc b · de een of andere ver te:boven De vraag is
zelfs of de bedoelde id
zaL
De beantwoord de tweede van deze
-wat is het van de
1 k neer een beves van de onmacht van de overheid
overhe
tot elkaar
kenden. k te
del
noodzakel heid al<tief distribueert dan zal
ve dis ie een. zo moge ke
diener1 de betrokken s .te b z voldoet" de daarom op een, door de dat vraag huren de over~ het best het meest aan
v.
NOTENeen rob lemen b de <lef
van zen naar • B.
7 en
2. Ik t dit verband werd
9 " _;, 3.
125
Jaar ouw, 975 p. ' l l ; . i •4.
40.s.
l. 6. P~ 12.7.
23;
ron het gezin niethet aantal voldoende
illustra-975,
p.25.
, p. I 25.
ze van t tekort i s
aan-gegeven~ 2" • 1 96 4 , p • 30 e . v . 13. Gemeenteblad, afd. , nr. 906, blz. 1673. 16.
J.
1 " ' / . 8. F. 9.. 6.
var11973.
p. • p • • p. 62. den Draak; b. en ' l modern Heek, 19 973. p. 30 e.v.~ alsmede fer te negererL deel p.9ï2.
z teunen{>29 ~ 3
G.E
• Wel De als de van de Orwel Refe l ceerd materiaal dat jongeren i~h~a$ eerder een dan.ives.
waar-aan de studie van M.erton en Rossi, 966. p. 8 . . 55-56. . 9. t 953 1970 • 26" tersbuurt, ter ver-. ver-. het
L
2.
5. 6. Heek
halve
Zande.r, A. . Research and
ons woonpatroon.
