38
hele jaar door Veldwerkplaatsen Diverse locaties
Beheerdersnetwerken, www.beheer-dersnetwerken.nl
30 mei
Dag van het Park ANWB en gemeenten Diverse locaties www.dagvanhetpark.nl 8 juni
Trots op Natura 2000 – communice-ren in crisistijd
Vakblad NBL en Landwerk Antropia, Driebergen www.landwerk.nl 16 juni
Studiedag: Nieuwe, Rijke Bossen Staatsbosbeheer, adviesbureau Klin-gen, Stichting Probos
De Donk,Brandwijk H.Blom@staatsbosbeheer.nl 16 juni
Conservation and use of biodiversity in tropical forests.
Universiteit Utrecht, Wageningen Universiteit, Tropenbos, VTB, Minis-terie van LNV
Reehorst, Ede
www.tropischebossen.nl
agenda
Heeft u nog activiteiten voor deze agenda, mail deze dan naar eindredacteur Koen Moons: redactie@vakbladnbl.nl.
Deze agenda vindt u ook op www.vakbladnbl.nl.
Heel makkelijk, want dan klikt u zo door naar de juiste website. 17 juni 2010
Proboslezing Een strategie voor bosbehoud
Probos Wageningen www.probos.nl 24 juni
Symposium Kennis in het wadden-gebied
Waddenaccademie
Biologisch Centrum van de Rijksuni-versiteit Groningen
www.waddenaccademie.nl cursussen
Kijk voor een volledig aanbod aan cursussen over bos en natuur op de site www.boscursus.nl, of bestel de gratis Boscursusgids bij Annemieke.Winterink@probos.net. 2 juni Jong Loofbos
4 en 25 juni Bosontwikkeling en begrazing
8 juni Cultuurhistorie in het bosbeheer
9 juni De juiste bomenkeuze 9-11 juni Selectieve verjonging 22 juni Snoeien voor
kwaliteits-hout
23 juni Rondhoutlogistiek en de AVIH GPS-standaard 24 juni GIS praktisch
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
juridica
Klimaatrecht – windmolens in natuurgebied?
In Nederland bestaat het klimaat-recht nog niet als een zelfstandig rechtsgebied, maar in Australië is dat al een paar jaar wél het geval. Vooral in de deelstaten Victoria en New South Wales is er sinds 2007 al veel jurisprudentie, zijn er zelfs al fraaie juridische handboeken geschreven en wordt het vak al ge-geven aan de juridische faculteiten. Kom daar in Nederland eens om… Omdat de twee grote politieke partijen in Australië (net als in Engeland: Labour en conservatieven) beiden geen wettelijke maatregelen wilden nemen, is de rechter, als een soort wetgever-plaatsvervanger, het daar maar zelf gaan doen. Sinds 2007 is er een eigen klimaatjurisprudentie die er niet om liegt: er geldt gewoon een vooronderstelling van voorrang voor duurzame energieproductie zoals bijvoorbeeld windfarming. Zo kun-nen windturbines voorrang hebben boven natuur- en landschapswaar-den.Windmolenparken kunnen zo in eucalyptusbossen of andere natuurge-bieden worden geplaatst, want het tegengaan van global warming is een
global interest en natuur en landschap is in de regel slechts een lokaal
belang en dus minder zwaarwegend dan een mondiaal belang. Betekent dat dan dat je ook plekjes als Ayers Rock of Great Barrier Reef kunt gaan volzetten met windmolens? Neen, er vindt altijd een afweging van belangen plaats en zogenoemde iconic nature, dus zeer bijzondere natuur, is ook weer van mondiaal belang en kan dat andere mondiale belang van duurzame energieproductie weer wegwegen. Windmolens tussen ge-wone poplar trees of eucalypt forest is daarentegen geen probleem, weten we sinds de Taralga-zaak, de algemeen erkende voorbeeld-uitspraak van het hof van New South Wales uit 2007.
Aan de hand van het eerste in de Angelsaksische wereld nogal baanbre-kende leerboek over klimaatrecht van Tim Bonyhady en Peter Christoff
(Climate Law in Australia, The Federation Press, Sydney 2007), is het
interes-sant om eens te filosoferen hoe zo’n Taralga-benadering in Nederland zou kunnen uitpakken. Zullen er ook in de Waddenzee windmolens komen? Wordt de Veluwe vol gezet met superhoge windturbines? De Waddenzee is natuurlijk zo’n typisch geval van iconische natuur waar juist die voorrang voor duurzame energieproductie niet zomaar zal gel-den. De Veluwe met zijn Europese instandhoudingsdoelstellingen wordt ook nog een lastige weging, maar gewoon productiebos met de nieuwste generatie extra hoge turbines…?
De les van de Australische rechtsliteratuur is dat zo’n gewone houtakker zich wellicht bij uitstek ook leent voor duurzame energieproductie. In de
suburbs van Sydney heeft iedereen last van eventuele windmolenparken:
zicht-, licht- en geluidshinder. Hoog boven de bomen ligt dat daarente-gen vaak anders. Natuurlijk moet er streng gemonitord worden (ook in Australië geldt: hand aan de kraan!), vooral op bird and bat strike, maar een extra beschermende (dubbel)bestemming van duurzame energiepro-ductie kan de natuur misschien ook wel ten goede komen, zowel op land als op zee…
Fred Kistenkas
Wageningen Universiteit en Alterra fred.kistenkas@wur.nl
