Die O.B. Jaargang 2, no.41

~NSDAG,

25 AUG

.

1943.

VC~)

··' ..

1!!1\. A. HIJ~chor m~nrr.n .. F" Za6 · •

..

<I • • • • • • • • • • • • •• l<f en Pctnt3 Era.-;mus :ocrcJeu~; .. td~ • • . • 1 Plessis .. Roux . . . . Swa!tcpocl •. 5 10 0 7 5 0 G lG 9 10 0 0 3 5 3 !l 6 0 1 6 0 55 7 9 19 15 1 43 3 6 19 15 1 30 15 0 1 0 0 23 3 0 17 3 8 36 6 9 5 15 0 19 16 0 2 0 0 2 16 0 10 0 0 4 10 0 4 10 0 1G 12 0 101 9 8 £1,783 8 4 £5 12 1 2 9 1 5 13 6 3 0 0 2 2 6 8 10 9 5 4 9 5 4 I) 2 •l 0 3 10 3 51 11 1 3 8 1 614 7 12 5 2 13 0 0 20 1 0 15 12 I) 2 3 9 3 0 0 15 18 8 5 6 6 10 0 0 4 10 6 12 13 6 5 10 0 11 18 0 11 18 0 2 17 0 G 10 0 9 19 3 1 0 0 10 G 9 6 zo 10 0 10 0 5 0 5 0 .£291 19 6

VOIGT

BPK09

IUGIENOOT

.

ntc 11an ~er

en Besproeiings

/Jlasjinerie,

Sleepwaens,

"Clcaens,

Ens., Ens.

Foon: Pnarl 23.

s

10.

Husrenoot.

ngrike Boeke

Pcrsonc nit dio

•kiNl<'nis, n<'ur Eric

tqtrom . . . . . . . .

annsc Vrou. 'n

'Re-om·Rig vnn rliP rol

vrnn in dif' IZ<'"kiP~ ~n R A !!'"~"""! hPt , rP 1 !iR.~-Hll ~) dEitt r orkl'nRh·iirn .. n Sages vnn dip hn ir mnni v.-rfpJ ,,. P. vnn Tirnnm vJcsn Vortollin~e .. :tnn~p Snnl!dicre (' R f:.,.nhhPl:l:tr

w•r> rlio Voll<.

T.ni-nd,...,.hnnrlrnrl II'Pr-<'llr N' G. R , .. d. 6/6 p.v. 0/6 p.v. 616 n.v a/6 n.v. 0/6 p v . . .. .. .. . . .. 1/6 p., .. hnn. n<'nr )fl'v. )f. RtrntPn . . . . . . 5/6 p. v. estelline aa..,

:CLESIA-DRUKKERY

Ill

_{Stell en}

_bosch

""nr \'oor111Jnt: (f:tlme.) &ru•rlc,

Or<>ntt' Rerk~rebno. Addrrlcy

-·~tnd, M «<'<lrok dcnr Pro-

Eecle-~cry, Dlo Lnan, StcUcllOOseb.

Geregistreer aan die Ii.P.K. as 'n· Nuusblad.

G

Die Ossewabr.andwag is

nasionaal

om.dat

hy

vi,-die lloortbestaan van vi,-die

Boerevolk veg

.

G

'Die

'"

'

I

I

e

Die Ossewabrandtvag is

sosiaal om.

dat

hy vir die

em·bare

bestcwn

van

elf.w

volkslid veg.

0

i

-TIYEEDE

JAARGANG.

WOENSDAG,

1 SEPTEMBER 1943.

No

.

41.

DRIE

KOI\IIHANDO'S

OES

LAND VAN

GE1NTEUNEERDE

SE

EGGENOTE

Uit Bethal, Transvaal, vJord bsrig dat ingevolge 'n be~oop op offisicro

by gcrccntheid van dio vicring van S. Augustus ( Kom. E6B2) om die ~ggc· noto van die gcintornccrde Hootkommandant te help met die ocs, drie kom• manda.~te met hul omsicre ~~, mans!~appo die volgendc oggend vroog in die land geval en dieselfdc aand nog 13 morg afgeoes en uitgery het.

U1t hiordie optredo straal duidC!ik die nuwe gees van broederskap en

hocders!,ap w:lt binno die 0SS>9wabra.ndwag heers, daardte gees \'Jat ook in die ecd vasgelo is om die mcde-Afrikaner nooit in die stollcl< te laat in die strytf of aan die vyand oor to lower nio. Dit fewer verdor 'n trcffondo bcwys a::m

dio twyfelaars wat vorrig kan word as •,n volk gedissiplincerd die stryd

aanpak. Met oenheid van kragte sal die Volksbeweging ell<e mocilikhcid op sy pad oorwln.

VOLKSBEWEGING WIL

HELE VOLK VERENIG

Posisie

v

an

Vreemdelinge

Dio Volksbeweging wil dio volk met

a! sy lcdo on al sy snmelewingskringo I"Crenig, met die oo~ op dio vostiging

en onderskrnging van sy republikeinse

,·olkstaat; dna rom bcperk dit. sy

een-heidstrcwc tot ~~at :1oodsnaklik ie ~·ir diu verwcl!clllikiu~ vt>u Li.,rdiu m~si<r

1 nale. eenheidsbestcmming, en laat die " ,·olkslede on al)o snmelcwingskringo

l"crdcr vry in dio pligrnatigo

uitwer-ltiug vnn hul cio bostomming. In

bo-sonder orkcn dit dio nyhoid van dio

Christcliko kerk en dio sclfstnndigo waarde van dio huisgesin on wil dit die verskillendo hiRtoriesc volksorga-nisasies corder snnmslmkol ns vervang

of ondormyn.

Die Volksbeweging sluit

noodsaakll-korwys die volksvrccmde en rasvree

m-do uit; .Uit beskou die vrccmdeling in

,die voll<svadcrland as •n gas, maar is

bereid om hom in to lyf sodra en in

sover as hy bereid en bel<waam is om

hom met die vadcrla.ndsvolk te vereen

-selwig, ecrs in sy arbeid en dan ook in

sy geslnsverband. Tcenoor dio

go-kleurde rnsso, en in bcsonder die in-• heemso, staan dio Afrikannse

Volks-beweging as dio \'OOg op grond van

dio historiese bcstcmmin~ van dLo

Afrikanordom in hierdio vorband. Die Volksbeweging stcl sy vertrouo

in die eorstQ plnns op God, die Skep-per vnn nlle volkc, en vind sy

vor-naamsto krag in dio uitlowiug van dio

ewi~ beginsels van sy Woord; in dio

~ twcede plans glo dit in die roeping on

lewenskrag van die cie volk; manr in die dordo plnas sock dit ook

aanslui-ting by verwanto on bevriendo volke in dio buitelan<l, en ns Boweging rig

dit nou reeds sy oog onnfgcbroko op dio Yervulling van sy toclwmstnak in 'n nuwo woreldordo wnt ten minsto

dio vorlcde so besondoro ouwols snl

uit!;lcnkcl. In die goloof sion dit daar-by selfs die onmoontlikc as mooutlik in sover dit noodsaaklik is vir die ver-wtlsonliking van danrdio tnak.

llierdie tank is dio flttnnwatting en Yoortdurendo vorswrldng vnn nlle Yolkskragto om die vryo volkslaat te

<- kan drn tot die

beskn.wingsontwikke-ling van Suidcliko Afrilnt in nouo aan

-sluiting by l~m·opa, on wol so dat die

bodemskatto- en dio monsliko kragte \'an Afrika in diens gestcl mng word Ynn die Christclike kultuur van die Wcste corder ns \'an dio heidcnso kul-tuur van clio Oostc.-(13oloidsbegin-seJs.)

---

_JEUGOFFER

Corlendia Dumns van Kuilsrivier, wat op dio oomblilc in dio kosskool 'I 131oemhof (Stcllenboseh) is, hot uit dio

sakgeld wnt sy van banr ouors ont-vnng, £1-12-9 nan pennies bymekaar gomaak wat sy in die Noodhulpfonds

gestort bot.

,K.G

.

HET SERTIFfi(AAT

UIT TRONK ONTV

ANG"

Geesdriftige Vergaderiug

Op

Vredefort

Die Yiering van Ossewnbrandwagdag

op 14 Augustus to Vl'cdefort is bygo-woon <leur die Kommandant-gcncraal,

;:::cnc:-3al ds. S. J St~nder, gcul. J. W i\fuycr, llluV. J .. J. Furrciru. vau EJuu-ville on hoofkomdt. Frans do J agor. Die .stadsanl was altoos vol. Die

vor-kopinge hot £100 opgelowor on vir dio Vryheidsfonds is £500 ingetcken. Danr het 'n pragtige gees gohoors wat

be-lowend is vir dio tockoms.

Die Kommandant-genorno.\ hot b(\.. klemtoon dat die reaksie op dio elok!Jio ten gunste van die O.B. is. Oral vincl ons grooi on stukrag-sol fs dio S.J .'s

is stcrkor as ooit wvore.

Ds. Stander hot geso dat ons stryd nio teen die een of nnder party is nic, maar teen die ingovoerde Britse party-stelsol wat 'n vlook vir S.A. geword hot. Ons·sal strowo om hiordio stolsol uit to roei en vcrdor om \'Olkomc vry-heid op staatkundige, okouomieso en

geestos-gebied to verkry.

Hoofkorndt. Do Jager hot vcrklaar dat hy cen van die wcinigo O.D.'s is

wnt nic sy stem uitgebring hot

nio-daartoe het hy reeds voor die ontstaan van die O.B. bcsluit, naamlik om nooit

weer onder die Brits-Jood~;c stelscl te stem nie. , El< sal weer stem wannoor ek vir 'n Volkshandidaat in 'n vryc

Repub!:ek kan stern," hct hy gcsc.

)fev. Ferreira het gesu: .,Gaau kyk

wn:n Afrikaners langs koelies on klcur-Jingc in krotto woon. Jy vr:\ jou nf:

het hierdie mense flie 'n vcrteenwoor-diger onder die huidigc stelsol geh:ld

nie'!"

:\Inr. Gordon Tom\inson hot vorkln:tr

dat dit onnodig is om dnnk ann die

K.G. to betuig. Van Partyloiors het

hy hoon, belastering on bespoWng

ontvang; van die rcdaktours vn11 om; ehristeliko on unsiounlo koorn,uto 'n

uitsending vnn. agtcrdog. verdmniiur,s

van die waarheid en beskinrlcring. Die K .G. het sy dani< en sy sertifiltaat as Afriltaner nic van lmllc ontvang nie, maar van die meor as 50 Afriltanar..:

o.

B.'s en S.J .'s wat 11om in dio tr'O!lk Die Lied van Jong Suid·Afl'ika toegc-sing het en wat man vir man !1om die

S.J.-Saluut in dio hof gegi)O het. -(Meegedeel.)

K

.G.

VERRAS

WORCESTER

Worcester bet op Saterdag, 21 Aug .. OssC\mbrandwag met groot wclslaa. g<>-vier. Dio kommando was nangenaam

verras too die :Komrnandantrgonoraal. dr. J. F. J. van Ronsburg, heol onvol'-wngs op dio funksie afgekom o-n 'n too.

spraak gchou bet. Dio K.G. is op di" oomblik op vakansio en hot toevallig

na Worcester gegann onwetond van dio byoenkoms.

OP DIE SPOOR VAN DIE

OSSEWA

VYF

JAAU

GELEDE

.. --~ -- "':1 '!. \ .

·::~!

·~

~~·

·' . _ , . ;'-".t;~-~

:t. ..

·y ll.

i.f.~·

•

~

1',.,r- . '"' ·~·, t!.~-.;.(·

.:~~~~#~G

ll-;.\.'

:~~

-

""

..

~~~

....c~

..-.

~~ Dio grootste ont,·angs sedert die vorlrek uit, Kaapslnd hot dio Ossowa,.

lrok op George to beu.rt ge\·al. To midde van tonelo van verbysloro.nde

geosdrif hot 'n twoo myl lange stoat dio wacns dio dorp in govolg. Die ko;umanclo hot voorop gegann gevolg dour dio twcc trekwncns mot 3,000 skoolltindors in gelid, daarna 25 ossowaens en honllerdo motors. Danr wa~

by die 10,000 mensa teenwoordig. Oral langs die pad is dio Trek gccsdrif· li!( bcgroot en onthnal. By Langhoek hot dio 77-jarigo oorn Jan Volschonh

on die 76-jarige oom Uartiens Barnard met hul gndes dio 'l'rckkers seon op dio rois kom toowons.

Die Ossewabrandwag sit, die trek \'Oort nn conhcid on vryhoid!

,SAL BOD MAAK VIR

BLOEKOMTAK"

Gecsdrif op Wolseley.

,

Die Veldkornct van Wolselcy noem

'n paar voorb~ldo om die groot gee

s-drif nldanr te illust.reer.

Omdat sy nie in staat was om iet.s

tot dio 8 Augustus-fonds by te dra. nio, hot dio Veldkornette 'n dame 3/- go-p:eo om moe to wookor. Sy hot 'n kap-pio en sokkies vir 'n baba ingehandig

as ook

3/-.

,Want as ok dio 3/- hou, hot ok niks gogee nio," was bnnr opiuio.

1\'lnr. Ernst van Schalkwyk, wat 'n paar dno se arbO'id mocs opoffer om 'n nantal swingels on kapstokke to mnnk, hot waarlik dio gees van , vandag moet ck offer" ann dio dag gclo. Sy bydrae hot dnn ook dio £5-merk oorskry. So

p:oweldig was die drang om by to dra,

dat dio volgcndo opmcrking van 'n oubnns glad nio onvanpas was nie: ,l\lnar dit lyle vir my as 'n mens 'n

blockomtak afbreek en jy se dit is jou

bydrnO' tot die O.B. dan gaan die kcrcls sommer dadelik 'n bod mnak".

V ER] AARDAGKETTING

2 Sept.: Gorbro~gio Liebcnborg

(Up-ington), Charol du Plessis

(Suther-land), Andries Olivier (Sutherland),

John van Rcnsburg (Dist. )Iossel-bnai).

:s acpt.: .'lidtr.l J~: Fin (D-Ialmea,· bury), ~Iartha do Vos (Sut.borland),

Sacharia ]'ourio (Lambrcehtsdrif)J . C. J. Lombard (&>mersot-Oos), Wll-lem Bouwor (Kirkwood).

4 Sept.: 1\laria T·rodoux (Tiervlci),

Cornelia :>\Iullor (Sutborland), Izal( Del port (Sholdonstasie), .Abraham Es-tcrhuizon (l\fnlmesbury).

5 Sept.: Doboo Last (Heidelberg,

Tv!.), :>'lfarie Ackermann (Stell en-bosch), Truidn. Niouwoudt (Stollen•.

bosch), l1'rancoi7. Botha (Paarl), Hon-drik Weidemann (Crndoek).

6 Sept.: llolcno Lotter (Pearston), !sa. Nol (Pears Lon), Hondrika lloyns (Sutherland), Ja.n Joosw (Suther-land}, Petrus Stephan us (Mosselbaai), Gesinn Westrnad (Kirkwood),

7 Sept.: Jo!Jina do Goode

(Observa-tory), Gawic Hnvonga (Mnribogo),

Susara Louw (Marchand).

8 Sept. : Esias ;an Rooyen (Stellcn-bosch), Sybrnnd de Beer (Upington),

Seppio du 'l'oit ()f:t.ribo~o), Etienne

von Wielligh (dist. l>anrl).

1**'··: if.#h-'t,w;> £'S ~..,;::

·c--a

h.;.:ar&:::J:tl!- ·&£¥c;n>tM~:g ·':!!:i?Lii--r:t .. g; • J

'N

GUlL DIE

GlEllEEN1rH1EID

IN DIE VOLLE SIN VAN DIE WOORD

Belcggings moet veilig en winsgewend wees, betS daarom u geld in 'n bewese winsgewende besigheid met ses groot takwinkels en twee fabrieke wat alma1 'n vaste en groot omsct

bet. Excelsior Meubels bet reeds in sy eerste jaar 8% dividend op beleggings betaal, dit verskaf werk aan 80 blankes wat jaarliks £25,000 verdien terwyl die jaarlikse gesamcntlike omset

van die takke en fabrieke reeds £200.000 beloop.

U gaan ook deelneem in die opbou van hlerdie grootste Afri-kaanse saakl 'n Prag-brosjure word tot u beskikking gestel

wat bewyse lewer van die sukses van

EXCELSiOR

MEUBEJLS BEPERKo

Dlo SeliTetariJI

EXCELSIOR MEUBELS BEPilRJL Stuur u prng-brosjuro B.llaObllet ean

Poabus 6670. JOHANNESBURG.

H ... .

~"''WEE 116 'l'akke ~

\\.f\n)nlljl

44 000 .fi},

¥J

JTI)

v};!))

Lede

=

Reserwe-1 fondB £ll3,000

-G. A.

F][CHAillDT,

JBeperk

(Lid A!rikaanse Hnnclcl.slnstituut) MASJINERI E, YSTERWARE,

PROOUKTEHANDELAARS

IHoofltantoor:

l<'oon 700 Opgcrig 1848

St. Johnstraat 65, BLOEMFONTEIN

JBegrafnissc, L<iste, Kranse, Grafstena

JB

JLOEMFONTEIN

HET U

AL

~ESTEL?

I ndien nie,

doen dit tog dadelik

!

a

flllORE MAG TE LAA T WEES

GENERAAL

JQ

iEc

M

G

HERTZOG

deur.

Verskyn

Eersdaags

l!}.ie hoe

k

beslaan ongevecr 900 bladb--ye

met

seidsame

fo.too

®p kunspapier.

\U

sien

hom as

t5e

tll'U,

~..s

s1ude

nt

, as

:regter.

oo J!}olitikus, as

Ieier, as

JEe

rste

Minister, as mens- en

dar~

as lbanneling

in

sy eie

land

I

IfUIER

RS

9

N !BOlEK WAI E

lLK

lEEN

MO

E

1f IBIESlli

IPrrys

E

N

POSGEL

D

lj6

Weens die oorlogsomstandighede

kan

ALLEE

N

kontanto

lDes'teilings

in

aa

nmerking ge

ne€m

word.

Ge

reed

te~n die

helfte van

1943

MAAR

bestel

noo.

*

VERLOWINGS

,

HUWELIKE, GEB

OOR

'l'ES

Kondig

d

it

aan in

DIE O

.

B.

DI

E

0.1~

.•

WOENSDAG, 1 SEPT.

19

43.

Gesonn&e SosiaHsme lKalnl IElk((}lffiomiese

Knegslkan»

Beenlllldlig

.

!

JD>

.L.

9/43

.

Geen volk kan gesond ua liggaam en siel ontwikkel, sy vaderlaudsbodem be

-hoorlik in stand hou on sy skeppende

arbeidskrag tot volle outplooiing laat

lwm as daardie volk in 'u t.oastand van okonomieso knegskap verkocr nio-. Hot dio Afl-ikanon-olk clan nie gcnoeg on

-den·inding hierva.n nie? Dit is nio

nodig clat ons die toest.aud van kneg

-skap wanrin dio Brits-Jood~e kapi

ia-listiose stelsol ons volk geclwing bet,

uader ontleed nie, want elke Afrikaner

wat 'n oog vir die werklikheid hot, is

bewus daarvan.

Dio politieke pa.rtyo van die

Afrika-nerdom hot nog altyd net die ldem op

nasionalismo gele en uagelaat om ook 'n gesonde sosialo gees in ons volk

vaardig te maak. Die gevolg is dat tcrwyl die Afrikanervolk vandag op 'n warme nasionale gevocl kan roem, die vicrhonder.d-duisend blanke annes i.n ons midde as 'n verwyt teen die ver-waarlosing van ons sosiale gesindhllid getuig. Terwyl ons daarna gestree;f

bet om ons volk aan sy siel gesond te

hou, het ons toegela~tt dat by aan sy

liggaam skado ly, en nou is die sick -like liggaatn besig om ook die volksiel

te vorkanker.

Mot sy veertigjarige omswonve in die \voestyn van die kapitalistiese

,para-dys" het eli~ Afrikancrvolk ten minste

een waa.rheid geleer en dit is dat dit 'n volk niks baat om net nasionalisme to preek torwyl by nalaat om ook 'n gesoncle sosialisme uit to lecf nie,

d. w .s. sy siel bearbei maar nalaat om ~-' liggaam· te verpleeg. Gelukkig vir

ons volk het die Ossewabrandwag

bier-die leemte ingesien en by monde van sy Kommandant-generaal onomwonde

aan clio wcreld verldaa.r dat by veg vir

'n eie Repnbliek, 11asio.naal en sosiaal

van aard. En omdat die O.B. as Volks

-beweging hom vierkantig op, dil~ nasio-nale en sosiale grondsla.o van ons volks -bestaan gevestig het, kan by dag-in en dag-uit die vryhoidstryd van ons

volk voel- met die vaste wil en

oortui-ging dat die loekoms aan hom behoort.

Aangesien clio O.B. ook vasberado

is om die sosiale stryd van ons volk

te stry, hot hy hom ten taak gestol

om 'n sosiale rowolusie in hierdie land

teweeg to bring. Daarvoor is nie :11 -leen nodig dat die Afrikanervolk weer

sy regmatige plek in die ekonomiese !ewe van sy land sal inneem nie, maar

dat ons ekonomiese !ewe ook op so 'u grondslag ingerig moot word dat dit

die uitlewing van 'n gesonde Y

Olkoosia-lismo sal bevorder.

BETEKEN1S

Met sosialisme bCdoel ons dat elke

volkslid reg op 'n mcnswaardige lewens· bestaan in syjhaar vad2rland het. Aan· gesien die O.B. uitgaan van die h

uis-gesin as grondstag van ons volksbe·

staan, betoken dit dat die broodwinner

genoeg moet vcrdien om di.g gesin

be-hoorlik te vocd, kleed en huisves. As ons praat van welvaart dan bedoel ons

nie die ophoping van rykdommo en weeldo nio maar wei voorsiening in die

nodige lowensbehocftes. Hoe moet ons

ekonomieso !ewe ingerig woes om in

die behoeftes van ons volk to ka.n

voorsien?

Ons volkswel vaart moat naamlik ge

-bou word op grand van die blywende

en natuurlike hulpbronno van ons land

en wei op so 'n wyse dat di6 bronne

so ver moontlik ten behoewe van die

nageslagte in stand gehou word en waar rnoontlik, selfs verbeter word. Vir die O.B. bestaan ons volk nie net

uit die geslagte wat was en is nie,

maar ook en vera! uit die wat nog kom. Die kapitalisme hot ons helo l

ands-ekonomie op 'n verdwynonde bate, nL

goud, gebou en bet toegelaat dat ons

bodom, wat ons Yolk se natuurliko on

blywende bate is, vorwaarloos on ui t-geput raak. Die taa!{ van ons sosiale staat sal wees om weer ons elwnomiesc !ewe op grondslag van 'n gesonde i and-boubedryf in te rig en om ver.dwy.

nen-da bat·!lS soos goud en ander minerale tc;r beiJordering van hierdie hoofdoel aan te wend.

Ons nyworheidswose moet gebou

word op die vorwerkiug van ons

land-bouprodnksio met clio oog op die b

e-hoorlike voecling, Ideding en behuising

j

van ons volk. Dink mau aa.n die ge- .

weldige moonUikhede wat die

berei-ding en verwerking van OilS voedsel,

die vorvaardiging van ons ldore, on bebuisingsmateriaal aan ons nywe

r-heidsproduksie bied.

Die Jandbou- en nywedleiclsproduk

-sie moet in die eerst.e plaas gerig woos · op die voorsicning in oio bchoeftes. Ecrs wanneer in eie behoeftes \'Oorsion

i!i, ka.n ons vir buitelandse markte pro

-duseOJ· deur te konsentraer op die goe

-dero wat die beste afse.tmoonLiikhede

bied en in die lowering waarvan ons

die grootstc relatiewe ruil voor:deel b

e-sit, met inagneming van die noodsaak

-lildleid om ons produksiobronne in

stand te hou. Waarom sal o.ns flEtp

voorbeeld Ianger ons grond uitput dour die uitvoe·r vwn mielics t.a subsi,deer terwyl ons elke jaar moet aanskou hOe duisende skape en beeste in tyd van

drcogte vr·2k omdat hulle nie mielies

!tan kry nie? Suid-Afrika het la.nk

ge-nocg ander volltc ten f.\osto van

hom-self gcvocd.

Die sosialisme wat die O.B. nastreef is uie staatsosialismo nie maar vollt· scsialismo. Ons beskou nio dio

volks-lid as 'n blote werktuig van die staat

wat ook aile eiendom besit, soos die geval met die kommunism.o is nio. Die beginscl van selfbestuur in die

ekono-miese !ewe word erken on eerbiedig en die private eiendom en persoonlike on -dernemingsgees van die volkslid word

beskerm en aangemoeclig, solank hy

dit nie misbruik om sy volksgEmote uit. te buit nie. Die staat gee slags Jei -dino- aan en hou toesig oor clio ekono -miese !ewe in belang van die volksge

-he~l, behalwc in die-geval van sleut cl-bedJ·ywe \1-aaroor die st.aat rcgstree!<s

beheer neem _

SELFBESTUUR

Die strcwc is dat elke vet·tal<ki.ng

van die c!wnomiese !ewe hom uiteinde

--lik self dcur middel IJan sy eie bl!dryfs

-organisasics moet bestuur, in noue ver·

. IJind!ng met staatslcidi.ng. l\'fet die oog hierop beg die O.B. as Volksbeweging ook besonder baio n·a:1rde aan die eien-slmppo van arbeidstpots en ve rant-woorclclike Jcierskap in die bcdryfs -lowe van on;; volk. Om 'n voorbceld te noem: Die werklike behcer van die

iandboubedryf sal toevertrou word aan die beste voormanne onde~' die boere,

d.w.s. diegene wat as die vedntwoor·

<lolike teii!rs in hul onderskeic landbou·

crganisasies na vore tree. M.a.w. die

boeregemcer.sltap sal self sy sa!~c reel OJlder di-ll algemene Ieiding en toesig

van die staat wat die c!tonomiese tewe

as 'n gonccl moet koordineer.

't'en einde te verseker dat die volk

as goheol die boogste mate van wel -vaart sal bereik deur die inskakeling err saamsnoering vau aile volkskragte

en nasionale hulpbronno, le die O.B.

a-s Volksbeweging hom daa.rop toe om

'n sosiale gesiudheid by ons volk te kweek. Ons moot leef in 'n gees van

,alma! vir alkeen en elkeen vir alma!", en , Volksbclang gaan bo eiebelang," d.w.s. in so ver die eiebelang bloot

selfsugtig of seksioneel is. Elkeen van

ons moet besef dat ons ons broer, ons

volksgenoot, se hoeder is on dat as by

of sy in nood ver~eer moet ons solf 'n

helpende hand uitsteek. Ons moet nie

met die goringste moeilikheid altyd by

die regering gaan aanklop nie. Dit

ondermyn ons volkstrots. On's moet

liowor mekaar ondorling help en

pro-beer om dour ons eio arbeid on inspan

-ning weer op die- been to kom. Die noodhulp·wcrksaamhcdo van die O.IB.

!·ewer 'n treffcnde voorbeeld van

hier-die nuwe sosialc gesindheid. Toe van ons volksgenote in die nood geraak het, hct ons nio by dio Regering om hulp

gaan a;:mklop nie maar hull0 self te

hutp gesner.

Hiermee bet ons in brce trekke die

grondslag van ons s-osialo volks huis-houding uiteengesit, soos die O.B. dit us Volksbeweging nastrcef en in ons

Ropublikeinse Gcsn.gstaat wil

besten-dig. In die volgendo besprokings sal

ons hierdie grondslag moor in beson-derhede ontleed en vera! uagaan hoc

ons landbou, nywerhede, handel, geld-wese, arbeid ens. da.ardeur geraa.k

D

IE O.B.

,

WOE

N

SDAG, 1 SEPT

.

1

94

3

.

W AN

TROU

E T

U

S§

EN DON

DGENO

T

E

Di~ is l.mic opmerklik dat Sla.liu se

eis om 'u twccde front in die jongsto tyd 'u prominonto- pick iu Ht:utcr '"'

ouusbe:ngtc inneem en daL <ht soodt.r uitsondcring in verband met die Qu<> bec-konferonsie genoem won.l. Dit is

ook vce!sesgend dat Stalin weer2ens 'in

Quebec, soos op d.e b<IIO <tnder FIOose

-velt-Chur.;iull-lwnfere.nstes van die ver·

l·ede, nie slcgs nie tcenwoorclig is nic,

maar sotts ook nle verteenwoordlS word nie. Daar sal iu die gcskiedenis moeilik 'n 1·oorbeeld gevind word wa:n 'n senior bondgenoot-en niemand

kao bctwis dat die Sowjet-IJnie op

grond van sy geweldigo aandeel aan

die oorlog met reg aanspmak op Ji•

titel 1·au senior bondgcooot kan maal,

nie -so konsekwent, van gowigtigt· oorlogskoufercnstes uiLgcsluit is. , UiL·

~csluiL" is die woord .wat, hier gebruik

·~·d en die redes wat vir die in-die

-ooglopcndc Russiese afwcsighoid aan· g<>'!•u'er 11 ord, is te kiudcragug vu· kuu•

mcntaar.

Russicse Reaksies

Dit- is nio dte doe! 1•an hi01·dic kum

menta:l.l' om in te gaan op die moonL

like on waarskynlike redcs vir die ... J.

wcsighcid \'UU d1e Russo in (,!ucb~:c

nio. .Lwwers wit ek SLtl .s~aau IJ~ r~u.g

reuksics ut~ .c\J.oskou.

110p gecn tydstip seder!. die beg: •.

van die oorlog.'' berig Hcutcr sc sp, Stale korrcsp<JUdent w .\Loskou I'Crt..,o,

V rydag, , was dte gc\'OOI Jucr oO U<

slis 1\s vandag oor die wcn:;ltkhe1d tl,

ook oor dte gebiedcnde nood:saakhh h.:td en uiwocrbaarhett) danrvau da. the W I.'S terse bondg\lnoce gruotskaals ... militorc operasies van stupd sal stuut

- opcrasics wat sal ooreenstem met.

wat Husland as 'n twecde frouL bl.'

-skou."

Die nuwo ontmoeiing tussen Church

-ill en Hoosevelt, altltls die Rcute r-IJ.,rig uiL Mo..,kou, hot LIOII Uij 'L w<tre

Q

'u verrusswg vir die Hussiesc pu

-oliok gekom e·n dit bet nic nagelaat

out '11 :sckcrc mute van v rces aan V•

wakk<:r me, wauL- so word gov:·u

-waLter begm~ct kau mooutilk uog oor

-bly ( ua lito. bate aud«r kuuJcr.,uste~) ow oor Le bcslwt P

Volgcus die tydskrif 110orlog en die

\V erkc rsldas," 'n soori. van nie-ampt

e-liko orguuu Yan die Rilssiese depar

-te--mont van buitel~tndsc sake, hot die

I'Origc konfcrensies tusscu Chu1·chill

en ltoos~velt ,nie 'n oplossing gebring

vir die vernaamste kwcssie meL b~

trekking iot die verwesculiking van

die t.asic~e vcrpligLing 1·an ous Brits

-Amerikaonsc boodgcnole iu die oorlog

teen die gemeenskapilke l'yand 01e

-hullo het nie die organisasie • tew eeg-gcbring vir 'n t.weodo fl'on~ in .Europa

w:n uodig is vir die oorwinoiug oor

Nazi-DuiLolaml nio."

'n Paar dae later is Litwinof as Rus

-sicse ambassadeur onthcf van sy amp.

Hiordte wi.s~eling van H.ussiese ambas

-.. adt:urs in die V .::;.A. terwyl die kon

-len:nstc vau Quebec uog aau dte gang

1:1, bet opokudclwg venvck. Dto. ty

d-.stip wat vtr dle henocp111g van Ltt· wiuof t11tgekics is, word iu .IJrits-Am c-rikaause l>nuge bcskou as 'u H.usstos-=J pog11•g om dte belaugrildleld vau dio

<.,(uc1Jc<.:·ko)6fer.,nsie l<> klcmcer. Uok

u1eC11 wa:uuemers in l.,lu<!b~:c dat du:

IJcr·r·oeptug van dte H.u .. ~tOiic umuas;:.a·

dcur ,'n hE>~derc aaudutdwg IS uat

t:>talto so ers om 'n LWt:ede front. in

\

Y

c::.-C:urova me sonJer voorbehoud

aa.u vaar is nie.''

v>~ or(! IVIO::.kou Weer Gc:,Jaai 'l

l.tollwel d1e beslwte vuu d10 (~ueocc­

konlcn.:uste uog me bckcud 1S ute eu

ook me gou u~:kend gem auk sal WOJ d lliC1 (yk OIL O( dtc LIVI.:t: 1\'t::>Lt:l'::.t> bond

-:!;tliOlO hut l{ussH.:.se boudgcuoot n 111"'"

cJII: gcruoJ Wll :.tel. 1Jaa1 "01U Ill .J..,ull-dllll I'I:J'UI.!CIII daL ,vt:alllctJI U" IJ<l\'t;l

-ltt:UOOJ:) VII' i;:l;lkC Ollt>U:>h.:Wc 1U ,C;uc

o-pu." deur ltoo .. evelt eu \Jhurchtll a an-gt:l>\.01 is. 1Jaar sal ,lllcL Mlkcrbeld

vuldocn word aau maar~lutlk bLahn se

aerbaalde eistl -om 'n t-wct:Jc !rout". Vok bt-ng united l're!>s wt (,lucb;;l!

,uat. dnugende Sl.<tppe gcuocn won!

om dio Jeutc-veldtog uwt Ulu op.,nll>lO!l vau dH.l H.us:.e tc lworuwcer." · H

Let.tc-l·clutog betoken 'n utLswl vau

'n twet<de trout vir nog sew.: of agt

tllUilUUu. lJJ L IS jUIS WilL ,\IU,;kou titu

wll llo · uie.

v

otgtus J.teuLCr IS tilt ,laugcr oorlog"-strutt:gHl I'UU LUIItlt:IJ c:n \Y u:shmgtoll 10ts .,wnL UIO ltUs~>c

wen olkt pt ys w1l vonuy <>u hull.: IJu-skou ::Ja as Olli'Cl'oJOenhk Ult:L dul vo;

r-pltgttugs van HrlttunJt: en d1c Vt>r

-enlgdc btate as boudgenoto".

lllanr waarom sou die llusse 'n

,Ianger oodog-st.rategic Lt)on elke prys

wil vcrruy"? Vir clio Bowjct--U11ie met

---

---

--

----

----

----

---.

.

in die goeie ou dae toe die lewe nog so maklik gegaan

het, soos dit nou vir ons iyk. 'n Prent van 'n gelukkige,

versorgde huisgesin I

Vandag se portret en modes lyk anders. Ool1 die

lewenswyse het cotaal verander. Maar een ding bly

nog diese!fde--die behoefte aan versorging vir die gesin. En in vandag se haastige,

drukke lewe is 'n veilige middel

steeds

NASIONALE

MPV., 8PK. TAKr<E OWARSOCuro~ OlE UNIE -HOOFKA!I:TOOR · WAALSTRAAT 28. KAAPSTAO

S.Y onmeelliko ruimtes ~n sy onu ilput-liko hulpuronn~ behoort 'n ,lang.,r -oorlo~"-scmtegie juis gocd to pas. ls

dio sorgo van die Holsjcwist~ miskit:!u

grot.or h~ algemeen bckcud is? ls di t miskien moontlik dat hul gcslaagdo

~omcr-offensief nic hceltcmal \'Oigcus

plan vordcr oie? Of is dit maar net l!cmcne aglerdog tcenoor bondgenotu wat vir Stalin wysmank dat Amcrik

a-ncrs Nt Dritte "graag 'n uitgepu\.t"

Rusland en Duitsland wil ljien soda!. Wnshington en London dan die hoo g;-slo woord kan voct·? ·

Op die oomblik, ogler, lyk dit nie

of Stalin so dt·ingcndo eis iu die n a-byo tockoms vee! sukscs sal he nic.

0.3

. GROEI O

P II

'

D

WE

Op 11 Augustus hot Indwe sy dccl bygetl n1 tot Ossewabrnnd wagdag. By

clio opvciliug hot 'o pak vuurhoutjics

die hcdrag ,-nn £1 5s. opgebring. [)ie sprckers bet nun die woord gc

-kom nada.t komdt. Dekker alma! be

-!lnuk he& vir die samewcrking, ook die

Jf.~.l'.-lcdo wat ons uitnodiging nan .. g<'nccm hot. G~:nl. Dotha. bet op kr·agtige "·yso die doe! en strewo \'lln die O.J3. uite<'!u -~t·sit .. Komdt. Kel van Lady Grey, wat. , cNis vroeg al in die dag met sy luid-"l'rck<'r-tocstel manse n:wgetr1:lk het, h<'l die O.B.-spt'<'td<, ,Ek is my broer

w hoNier" pragtig ,·crtolk.

\' crvolgcns is afskcid gcnl.'em l'll.ll ons gclicfde gcnl. Bothu wat om g o-.sondhcidsredes ,\ftrco as offi!lior. Die k01iunando hot 'n hole a<mtu.l flll\\'0 lodo bygckry en hoop om eer -l::tnr, al sy ou lede weer Lerug l,co ho. - ( J\J<'egcd C!l.'l. )

,

KAN

N

I

E P

LAA

S NIE"

Ons is versol.'k om n1ec tc dee! dat die AliwaLse kommando op 27 Julie

'n advcrtcnsie vao 'n U.ll.-f11nksie ten bchoowe va.n die gesinnc van geinter -ncerdes wa.t op 18 AngusLus sou plaas-l'ind, aan Die Voll<sblad gestuur het.

Dio volgeude anlwoord is daaroo van die bctrokke koerant ont.vang: • ,Na aaulciding van u skrywe \'an 27 descr

moet ons u mecdcel da.L ons nie u ken -nisgcwing lmo plaas nio."

Foon

6

2

_l?osbu

_{s 53}

HEILBRO

N

i'I\M to wset dft Is dio plcll waar u kall

koop na u smaak en sover u beurs dlt toelaat 0 ET E I< EN oneindlg vee I vir u, waar u met vriendelikhoid bodion 1.\"0rU In u eio taal.

0

~

IODERNBWINKEL

DRrE

9'e

n

~

pJ!fe

van

o

m

s

taudlgh

e

d

e

,

kry

u

nog

st

e

eds

'

n b

e

s

o

n

d

e

re

def

t

i

ge

ve

r

sk

e

i

d

e

nh

eid

D~

messuntru

~

~

in

&

b]

P

A

R

OW

DIE MODF.RN"F. DAME' 'YfOD1RTE

L.W.--4l!lu IQ ell!o \1/<0<'nRM!l ~o•lnJ•

Scboem

a

nello Drank

o

.

VIR KWALITEIT EN TIE JREOiEN•

H EID OlE GOEOKOOPST!E

IVVN'E: ii'onltolwyn Lew•Mwyn vormoutb Hn.nek_rn..et-Cr)ckt.atl Llkcurwyn en Ou Port Jcrlplgo Rool eo Wit Soet Muskadel en Port Wore. Hock e.n Pontak o&)i41Lio ::fJerr!e Sjcrrlo BU.>\ N lJ t:\Vl'Jio"£.: f'J/ -3/G 2/G ste 2/ -l/3 1/2 1/1 l/-U<l. Scnoomaneuo 7/6 S:l<otra Bpenlnal 1/:: 8rknr1..-..wvn ~ ~ t\/G J.U<I:;UR-nRANDEWYN: Ker~:~lc, Anys, Gemmer,

Lemotn, Peperment en

van der Hum , , . . 6/6 '"NitVEB LlK.8VES: Lemoeo en Suurlemoen 7/6 5/ -8/6 2/6 3/ -1/8 1/2 1/1 1/ -lld 10<1. 6/6 6/8 61 -1>/G 6/6 8/6 G/ -5/6 5/ -..,o l/ll 3 G/-S-t/ -33/ -81/

-"u~ oy o,- vU tl..ll'lftlr- eo bostei.D, e:J: UUO

llr vo.nt1Jc wat Vf".rgoed 1.a1 wurd by ternc ...

-.codJnJ. Ooo lewcr drn.ntt In Orul ID..botterG •oc;ul.U ou voorr-.-de vno t.nbone:s h.et, ez;.

olloonJlk op Yoorwn.:rdc Ml dle lnbouern btnco ·~Uu dtl-ft S\.t!.u ono te.rng ~aoru ~;ord. t\"'~3 uottol olm<>rote kan ooa 1\HoooJJJ< tn otw db

CtJ~td.c. k1!11'k-<> drank ver,•ultJ waaz nntke d.r10111< •u n'\lutmuru pryc vao £1-11·0 IJelOGP IG/

-<'11 lu.bOOI)t~ lnl(""luJil. 1G·.1ten l(ON1Ji(JpeJ' !<U -4":60 verl.u.t.lJf u-o.rd mo.o' a o e1~ ln..bou~rn ~

•na Muur.

Wnrd •::rk<>OP 1n U·boMI-I<!~ol"" of !l-!;:cl·

t\..'laT,.,.&Jk& of t;:rote~. V I<!<: oleo VbD lll l>ot

-wb ~-n \\1

y&. 8mndf'lt\-yn. .leno,·er. L1kea.r"

V"'-tii\OUtb eo Btt.oeiUW:.C bomt4 Tenno:

-II. • .N.B pluo n-etnseld Ill\ eyi)'U&, B.H.&. ptW~

qoelnj(onw>J.aalo. V .0.8. OUD'J:I:IU<WJ:!,.'Ii.

.lestel vall

JlJUGEN§ SCHOENiA.N,

POSBUS 142, OUOTSHOOAN.

Advorteerders Handhaaf Uself deur

in Die O.B. te Adverteer •

Opcerl~; kra!;tcns Mo.ntoknppywet No. 46 van 1926.

DIRF.KTJ';URE :

Dr. ]. D. M. Claassens (Voorsitter); dr. P. ]. Botma; dr.

J.

H. Pienaar; mnre. M. ]. H. Keet;

J. ].

Ackermann, en Van Aarde de Kock. Die Maatskappy onderneem Geldbelegging: Eiendomsverkopings, Reeling

van Lenings en Verbande op Vaste Eiendomme, en alle soorte Trust- en Afslaerswerk.

Die Opstel van Inkomstebelastingstate; tree op as Agente vir Verkopers en Kopcrs van Besighede, Vaste Eiendomme, Losgoed, ens. Doen Werk AS

MAKELAARS.

Om verdcre besonderhede skryf aan of besoek: Die Waarnemende Sekretaris: MIKE SLABBER. SECURITY-GEBOU (Grondverdieping), EXCHANGE PLACE

Posbus 1527. regoor Garlick, KAAPSTAD. Telefoon 2-8976. Takkantore:

ARCADIA-GEBOU, VOORTREKKERWEG, BELLVILLE. MICHAUSTRAAT 11, STRAND, Bus 56, Foon 178.

VI:ER

DIE O.B., WOENSDAG, 1 SEPT. 1943

Ons staan aan die begin van dle

vyfdo ,oorlogsja:n. Dit, is nio nodig

om 'n oorsig te gee van die magtige

mi~itcre en politicke verwikkelings wat

in him·dic tydbestek plaasgevind hot nie. Die stryd hot gegaan oor 'n id·ee,

hoeseer daar ook al gepoog is om 'n

ander kleur daaraan te gee, en die u

i£-slag van hie-rdie stryd is reeds beslis.

'Weens die vertroebeling van dio ware strydvraag bet ·Ook Suid-Afrika hom

ingemeng op 'n wyse wat veroorsaak het dat die uitwendige magte van die

staat aangewend word op dio vornic

-tiging van die innerlikc aspirasies van die ,·olk. l\faar sowel wat clio buitc-landso as die binnelaodso toestande betrcf, wil dit voorkom asof daar na vier jaar van verwarring oindelik ldaarheid oor die strydvraag begin on t-staan. Op hienlie huidigc oomblik is claar onmiskenb!tre aanduidings dat die kunsmatige karakte-r wat die OOJ·log a<tngedik was, nou sy versadi gings-punt bereik hot. Die waarhcid is besig

om uit to kristalliseer.

'l'oo die oorlog vier jaar gelede

out-brand hc-t, het dit die afsluiting van die kapitalistiese eeu en die intreding van die sosialisticse tydperk aangekou:.

dig. 'l'wee revolnsionere magte het. aangestorm op verbrekiug van die eko-norniC'se en geestclikc slaweba.nde wai.

dour die gelc.lmag en die vorworde d<>

-mokrasie gesmee is. Onder laasge

-nocmdc twco tiranne het die groot aarbeidsmassa:; rcgteloos en die volkn

van die wercld staatloos geword.

Wan-nee;- daar in 'n land soos Suid·Afrilla SS persons is wat meer as £20,000 per jaar aan in!lOil!Stc ontvang, terwyl daar

twintigduisenda persone is wat minder

as £99 verdien, en wanneer vre

emde-l!ng.e !{an besluit wnar en vir wie di-e

Soercvoik sy bioe~ moet stort, .dan hat ons 'n toestand vai1 slawerny bereih

wat nie Ianger dcur mcnslike lankmoc -dighcid verdra f<on word nie.

Hierdie toestand, wat kenmerh~tiCI was van die hele wcstersc beskawing, kon aileen dcmr 'n sosialistiese revo

lu-sie verander word, d. w.s. deur die gees

van broederskap en hoederskap. Maar

hierdic broederskap kon nasionaal wees

of anti-nasionaal. Dit kon geveg hot vir die volledige vryhcid van 'n Yolk of die vryheid van 'n wcreldklas.

Die tw~e revolusionore magte, ge -rneenskaphke vyande van die ka

pitn-lisme, was terselfdort\'Cl dus ook dontl-v.vande van mekaar. IIienlio drieledige

vyandskap was dan ook die oor·s~utk v'ir die eienaardigo J!rOeperinge van oorlog-voerendes- aanvanklik Duitsland en R1tsland b~'mckaar e-n later dio Gealli-eerdes en Rusland. Tans ,,·il dit ,·oor -kom of clio samowerkipg tusseu laas

-genoemclo kombinasie sy breekpmlt bu -rcik hot, en dit is waarskynlik uog not

'n kwcssie van tyd om dit 'n voldonge

feit te maak.

Die beiangrikstc punt is egter dat die sosia!istiese idee uit hierd1e oorio~ seevievend gaan llOm. In Italic, waar

die faseisme deur uitwendige

omstan-dighede voorlopig ontsetel is, is die

kommunisme besig om diG vrugte vau

demo!iraticse geweld A.f te ocs. Di(\

oulangse verkicsing in Australia hct.

ook laat deurskemer dat dit die anti

-lmpitalistiese kragto is wat in daardie

bnd bcsig is om veld to wen. Dit hot

uitg:eloop op 'n greot oorwinning vir

die Arbeidersparty. Dat die uitslag

nie ten gunste van die kommunisnH:>

s:ll wees -nie, word aangedm deur die feit dat. die nasionalisme totsover in

alle \Ves-Europese ln.itde die oor

wiu-ning oor die kommunisme bebaal het.

In ons eie land, waar die oorlog vier

jaa.r gelcde met so 'n geesdrif van st~t­

pel ges~nur is dat dit lewensgevaal'!ik was om selfs maar. dio skyn van ousJ

-clighcid to openbaar, het daa.r 'n gee~

van v~·andskap outwikkel teen eli~

kapitalisticse oorlogvoerders wat meer

as ecn-d<;lrde van die soldate op hicrdio

stadium al b«.>weeg het om geen dee!

to neom aan die demokratiese

verkie-sin~ nie. :.ret die sterk kleurbesef wat

hie7-die rnense danksy die gelykste

l-lingsbelc-id van die Empire-bewind

ont-wikkel, k>tn hul sosialisme nie

kommu-nisties $!:('~rond wees nie. Hullo moet

dus beslwu word as soldate va.n die .komcnde Gesagstaat waarvoor die os

-(Vervolg op veet volgende kol.)

DIE

O.B.,

W

OENSDAG, 1

SEPT.

1943.

Min

of

i

Vff

e

er

lB

elangrffk

BRI'l"flE §TERF UliT

Oor 100

Jaa

r

n

et 20

Milj.

Ons

idee Wen

Ve

ld

'n Verdere bewys hoe clio ideo van die gesagstaat in breor kringe

dour-werk, vind ons in die \'E>rslag van die voorsitter van die Vrystaatse

Land-bou-unic, mnr. H. A. J. Wium. ,Die handel," nidus mnr. \Vium, ,sal moet besof dat die tyd van uitbuiting verby

is en dat Suid-Afrika na die oorlog 'n

beheerde ckonomie sal

he

wnt 'n rode

-like bestaan verseker aan iedoreen

wat in staat is om konstruktiewe work te lewer en enigiemand sal uitskakcl wat hom daarop toele om sy medo-monse uit te buit. Die oorgrote moer

-derhoid van die bandelaars sal uitge

-skakol word omdat lmlle nic in staat sal wees om in so 'n behe-erde e kono-mie opbouende dienste te Je\vcr rue."

Die buidige warboel in ons voedse

l-bedryf toon egt.er hoe noodlottig dit

is as 'n kapitalistiese bewind sy Jyf sosialist.ies wil hou. H v kan nooit

slaag nic omdat hy partyclig dink. As tlaar ooit sprake was van wolf a.s

ska·apwagter, dan is dit w:tnneer die

kapitalismo vir die annes wil sorg. Die gesagstaat moet wees in die hande

van die volk self deur middel van sy

volksbeweging. Eors dan sal mnr.

Wium so ,uitskakeling" kan geskied.

*

* *

Ho

pi

e

S

and Om

.

g

estw

p

'

.

'foe ons kinders was en 'n maat tot

'n geveg gedaag moes word sender ge- ,

K

.G

.

WEK

IB

ESIELING

Groot besieling hct uitgegaan van 'n

informele byeenkoms wat verlede

Don-denlagaand tou huise van bra.ndwag Schultz op Philippi gehou is waar 'n groot Mtntal persone clio Komm andaot-generaal, dr. J. F. J. van Ronsburg,

en mev. Van Rensburg ontmoet het.

Die onpartydige uitecnsctt.ing wat die

K.G. van ons politieke toestand gegee het, het groot waardoring vir en ver

-troue in sy Ieiding ingeboesem. Alma] het geleontheid ~chad om persoonlilt met hom te gesels oor mocilikhcds llil vraagstukke. Die warme belangstel -ling van dio K.G. het 'n diep indrul\ op die teenwoordiges gcmaak onder w;o ook 'n paar buitest;tnders. Na. hoo f-komdt. P .. D. Cilliers, wat die K.G. voorg(-stel en bednnk het., meedeel, het

'n he!c paar nnwe leda by d'io kom

-maudo aldaar in~eskryf, en nog meer

aansluitings word verwag.

(Vervofg van voorgaanclo kol.)

sewabrandwag hom beywer.

Na heelwa.t omswcrwinge wat tot.

innerlike versterking en sorgvnldigo voorbereidin~ gelei het, hot ons volk nou na vier jaa-r daardie mate van ry p-heid bcreik wat. hom in staat sal stel om s:v toelwmstaak te aa.nvnar. Na 'n pynlille tweestryd tussen die ou en nuwe idee in die gcn·10ed van ons volk, is dit tans duidelil< .dat die nuwo ge·

dagte ten spyte van 'n oormag aan

middele tee.n hom die oorwinn!ng

- wat eindelik to~ moos llO!n-b1lhaa! net. Met die -Osscw;t.brandwag as

draer van die nu"·e gedagte staan ons \'Olk na vier j~.:tr van vorwarring tan~ op die drumpel van sy toekoms, want aan die begin van hierdie vyfde jaar van oorlog is die oorwinning van di,•

nuwe gedagte reeds wcreldwyd beklinb.

Die belangrik~tc taak van dio Ossewa

-hrandwag sal nnu wei'S. om die ver

-dwnil.ldo eu ,·ersnipperde volkskragtc

tot 'n eonheid snam te voeg- nio 'u

cenheid van organisasie soos die part. y-politiEk wil nie, maar van toegcwyd· h·2id aan 'n gemecnskaplike

volksro(\-ping rondom die Voll~sbeweging. Daar

-vonr sal nodig wees 'n ruimer waar-dering vir die volksgenoot. in die a.nder kamp wat deur partypolit.h;ke s

kild-slanery teen wil en dank in die

vang-strikke van die een of ander parlemen

-t.ere groepering gedryf is.

Berigte van politieke nard in hicrdie uitgawc, t.ensy waar anders vermeld,

is opgestel dour N. G. S. van der Walt,

Groote J(erkgebou 703, 'Kaapstad.

nocgsnme rode, was dit die gewoonte om 'n hopie sand te maak. Die uitge• daagde moet dnn die hopie sand om

-simp, wa:\rop die bakleiory Yolg. Dit is miu of meer die ,posisie wat mens in, die partypolitiek vandag kry. Daar

moet baklei word, en dan word cbar

skoor gesoek oor sake wat in gewone

omstandighede mi~kien nooit in die go

-chang sou kom nie. Toe die Provin-siale verkiesings begin nader kom, kon mens in die pers allerhande gis-sings lees in verband mc't die vraag wnaroor die stryd gevoer sou word. Ewe plotseling het ons gemerk hoe die een party vir hom 'n hopie sand maak

van die moedertaa]onderwys. Hy staan

vir nwedertaalonderwys en wee die een

wat sy hand daaraan sit! Die ander

party hot nio links Jaat Hi ,pie. ,Ons

tel die handskoen op !" het sy pers

met groot · genoegdoeuing aangekondig - hoog in sy skik clat daar darem iets

gevind is WlllHOOr baklei kan word. En vandag aanskou ons hoe die beleid van moedertaalonderwys in ons skole weer

'n brandende \'l'aagstuk geword het.

\Vatter gevolge dit vir ons volk kan inhou, maa.k vir die partypolit.iek geen saak nie- solank hulle ma:u net 'n

, plank" het om <>Or te twis.

Die O.B. is ton vollc bewus van die belangrikheid van hierdie onderwysbe

-ginsel, maar juis daarom vind hy dit so jammer dat dit in die partypolitiek

gesleep is, waar cl!t by voorbaat 'n

verlore saa,k gemaak is.

(Vervolg van volgende lw!.)

verlig nie maar om clio Afril<aners 'n

minderheid te laat word. Ons weet fin

cliP Engelso en imperialisto we<>t. dit ook maa.r alto goed dat die Afrikaners meer voortplant as die Engelse in Suid

-A frika en d<lt die Enge!se minderheid dus al kleinor sal word tensy da.ar

grootskeepse immigrasie kom. Die

wieg is 4lcn van die magtigste wapens van die Boeronnsie. Hier.die wapen wil hu!le ,nou uit ons ha.nd ruk

of

dew·

grootskcepse immigrasie Of deur vcr·

kaffering.

Rullo sou ook daarin geslaag hot as

die Ossewabrandwag nie daar was nic.

!iierdie vo!ksbeweging sal keer dat die

Socrenasic oorstroom en verswelg word

deur uitlanders en l'affers.

Wat verder in die boekie van Ha

r-rod opvallend is, is dat die Duitse be·

voUtingsmoontlikheid van 1933 toa 1936

met 23 persent vel'bcter het omdat dia

vo,ortp!anting sov«el verocter het

on-der die verbeterde 1ewensor11standig·

hede wat die nasionaal•sosialismo vir

die Ouitse volk geskep het. Hier I<>

Harrod se eie woorde: ,Duit.sland het binne 'n kort tydjie 'n morkwaardige

herlewing onc.lergaan."

Dit kom alles daa.rop- neer dat die

Duitsers so nasionale rewcnskragt:g

-hCid herteef het toe die Duitse voHl sy

sic! herwin hat.

Sowat tweo maande gelede het in

Engeland 'n boekie verskyn ,Britain's

Future Population" deur R. li'. Har-rod, dosent in Ekonomic to Oxford.

Allereers is dit opvallend hoe

be-sorgd die skrywer is oor die toekom

s-tige bevolkingsterkte van Engoland.

Die vool'tplanting is op die oomblik so

swai< dat Enge!and se bevol!dng elite

30 jaar met cen-kwart sal venninder.

Oor 100 jaar sal die Engelse bevolking

dan skaars 20 miljoen tol. Harrod se

slotsom is dan: ,Ons sal onvermydelik sink tot 'n baie nietige ondordeeltjio van di.e mensdom." En sy me

rkwao.r-digo crkenning is dan: ,Ons st-o.an

sender twyfel voor 'n grootskaalse

kri-sis ten opsigte van ons voile." Om hierdie hopelosc focstand van sake n~o~ duidcliker te laat spreck, so die s~ wor dat die Engelse jaarliks deur SIVak

voorLpla.nting mcor lewens kwyt 'Fa-ak as gedurende die vorige wereldoorlog as geheel. (In 1914-1918 het 750,000

Engelse in die oorlog omgekom.) Die slotsom is dus dat die Engelse

bevolking homself in sy huidigo

getai-sterkto nie kan handhaaf nie. Die

Britto is aan die· uitst.erf. Rullo hot

hul lewenskt-agtigheid verloor. Hulle

verkeer, volgens Harrod, in 'n ernstige krisist.oest.and eu sal in die tockoms slogs 'n onbonullige ondcrdeeltjie \'an

die mensdom uitmaak.

.As dit alles nou so is, hoe is dit dan

moontlik dat dnar in Suid·Afrika nog

steeds die kreet aangehef word dat

,.grootskeepsa immigrasie uit Engeland

aangcmcedig moet word7 Die antwoord

is duidelik. Die immigrasie moet nia dien om oorbevolking in Engeland ta

(Vervolg in voorgaande kol.)

MARKAGENTE

{[]

Ons is agente en is

trots dat ons dit mag

wees. Met ons puik

organisasie en verse

-kcrde afsetgebied kan ons u tevredenheid waarborg want dit is.

se)l:er - u tevredenheid is die enigste basis van ons suksesl Eiers, / Pluimvee, Groent~, Vrugte, Voer en Vee.

Voi

k

skoperma

rk

BPK.

Mt>REMARK, NEWTOWN, Foon 34-1442, Wolhuterstr. 62, JOHANNESBURG.

0

.

MAG

TIGE

ROLPHEN

T

VERTON!NG IN

KLJEUR

.

9

~

Dn

.

e

·

CGedn~snn»~irrn<eerd(f;

AfrikalDl<eird«»m

~'

~

D!IE

PREN

T

VAN

DUE

J

AAR.

1'oegejui

g

d

eur

T

i£nduisen

de Afrikaners

.

Di

e

Ee

r

ste 100% Afrikaal!.1se Rolprent

v

an

sy

Soo

rt

.

® Verering van Bool'llhelde.

€l 'n mite uit cia slag van Ama!uba.

0 Oie Stille skoonheid van die Wildtuin..

® IRomantiese ~.mae! in die hoofstad van Oom !"aul. Ql 15,000 godissiplin~rda Atrlkantlrs op parade.

KOM KYK WAT U EIE BEWEGING REEDS PRESTEER BET:

en

Roaf-

V

erto

n

ing

.

)

liN KAAPL

AND

.

GJEJ!UED

A

KARREEOOUW .. UITIENHAGE .. .. PORT ELIZABETH ALEXANDRIA KIRKWOOD .. SOMERSET-ODS .. .. 31 Aug. 1 sept. . .• 2 Sept. 3 Sept. 4 Sept. 6 Sept. r->EARSTON JANSENVI LLE ABERDEEN , . GRAAFF·REDNET MIDOELIBURG ST~YNSBURG 7 Sept.

s

'Sept. 9 Sept. 10 Sept. 11 sept. 13 sept.

..

DIE O.B.,

'

VIOENSDAG,

1

SEPT

.

1943.

Moeder !Draer van Vofk

.§e !ewe

DHJE

NOOD:mJLJelFONDS

_KN

_NOOD

Dr

.

Cronje

oor Vrou in

Volksbeweging

Ds. S. J. St.ander, hoof van die

Nooclhulp, docn onderstaande dringen

-VooJ?tte!Iltei'Ot.."GBt, MIOD IE I.BU RG,

~zaosvual.

GROISI..!ERSIJIAI!.0

TransvP.al. ,'n Volk waar die kind nic meer van waardo geag on die rnocdcrst1ap.

llf9 in ere gchou e,n met d!e hoogsto agting bojeen word nie, is 'n volk wat

op die afdraend is en cintlH~ in die egtc sin van die woord clekadent is " hot

prof. d·r·. G. Cronje gese in sy toeS!)raak voor die A.I\J.S.·Iw.ngres t~ Pot·

chcfstroom toe hy oor die arbeid van die vrou gepraat het. Die eerste {)eel van die toespraak het l'!leds in twee vorigc uitgawcs van ons blad verskyn.

do oproep: ,

Daa1· is weei· 'n oortrekking van die

Noodhulpfonds. Die verpligtin ... e van

hierdie Fonds is groot, gcdn7-icr en

dringend. Ons cer en goeio trou"' aa.n

ons medc-Afrikaner is hier op die spel

en ons is verplig om 'n beroep op u,

wat nog 11 vryhoid gcniet en oor 'n

gereelde inkomsLe beskik, ie doen om

in die bros to spring. Ons wcot u hot

a! ba.ie gecloen en is clankbaar vir wat

u gcdoen het, maar ons hot hier t~

doen met 'n saak waar die Skrifwoortl

geld: ,Wie sy hand aan die ploeg

go-sJaan het mag nio omkyk nie."

So-lank as wat die huidigo bewincl

voort-duur, sal ons die noodhulpgevallo h.)

soos die nrmes wat a! tyd met •ons sal

wees. Onthou, mede-Afrikancr, dir

mag more u oie weos wat in nood is

of u eio bolang wat in die gedrang is.

Vanuit die huise van gclnterneerdcs,

van hul eggenotes eo, kindc1·s kom 'n

gei'OOp na ons soos 'n noodkreot wat

klink: ,Help!" en die oo va.n gcbonde golnterneerdos is op ons gerig waaruit

die taal glans van : ,Sal ons

mede-Afrikancrs ag goo op die geroep, sal

ons die smart by ons baru.iu meet

ver-duur om to verneom dat hulle w<~t so

baie maal sing: ,Ons sal offer wat jy

vra' 'n clowe oor kecr o.an die geroep

van ons dierbares terwyl ons ons

vry-hoid geoffer het op die altaar va.n

volkswording ?" Kom Afrikaners skrik

wakker' on spring in die brcs !

Eienaar: D. D. DE &{OCK

Agente v1r Pont~ en G . .'ll. Vrngmotoro

TOT

DIE

NS!

Prof. Cronje hot vorklaar dat , op grond van die voorgaa.nde uitcen set-t.ing dit nou \'anself spreelc dat die

vrou in die Volksbeweging 'n eie en

onderskeic taak moet he net soos dit

die geval in die huisgesin i~.

Die werksaarnhode van die vroue

-vert.akking van die \T olksbeweging

kan in twce hoofafdelings on

dorver-deel word, nl. ten eersto, VrouevoH{·

'4salle (wat die·~onderskeie en spesifieke taak en werksaamhede van clio vrou

1n die Volksbeweging is), en ton tweo

-de, H ulpdienst·a (d. w .s. worksaamhedo

Yan die vrou w·at in die Volksbe

wc-ging nu:nvullend is by die v:m die

man).

Die Hulpclienste staan vera! in

ver-band met (a) funksies, feestc, laer

-trokkings, ens.; (b) volclhulp (d.w.s.

voldverpleging); (c) Volkspolitieko

,·ormiug ( cl.w.!l. die opvoeding van die

huisgesin in die idcologie, kultuur,

lo-wensbeskouing, ens. van die volk).

Die Vrouevolt<sake behels vera! (a) Volksorg; (b) die dogtersvertakking

van dio jeugbeweging; (c) sosiale

noodhulp, en (d) a1·beidsdiens van die

\TOU. ,

Die Vo!!tsorg is die s-osiale versor

-ging van die helo vol!r~gemeenskap.

Dit ga~lll uit van die sta.ndpunt do.t

aile volksgenot.e en voral huisgesinnc

in die ~n of ander opsig on iu die eon

of ander mate hulp van clio een of

andor nard nodig het. Dio volksorg

verskil wesenlik van die maat.skaplike

0

owoe-ferk n wsooos drd. it Dvit andomvag aopt vgeeeva! mt eeen r abes -.not bloot maatskaplilm sorg. Die vclk·

sorg is die sosiale vei·sorging van di•S

ilcie volk en nie net van die

sogenaam-de ,minsogenaam-det·bevoorregtes" of ,annes"

of , vcrwaarioosdes" of wat llull·e oo~l

ai genoem mag word .nie. Ons stel

ons op die standpunt do.t elke volks

-gcnoot on elhe huisgesin iets kan leer

of die con of 'ander nu we gesincU10id

kan aankweek deur die beoofening van

bepaalde opbouende en opvoedende

be-drywighede saam met ander volks ge-note en langs di6 weg die cio lewen

s-wyse op 'n boer· pcil kan bring.

Hoe-wei die ecn volksgonoot of huisgesin

meer behoefte ann sosiale opvoeding

on versorging het as 'n ander, is dit tog duidelik dat elkeen by daardie so-si:tle opvoeding en vorsorging ba.a.t kan

\·ind.

Dio sosialo noodhulp is nie not gd-dcliko hulpverlening aau die hu

is<>e-sinne van geinterneerdes, gevangen';;s,

-ens. nie. Dit vereis ook die

maa,t-skaplike en gecstoiikc vorsorging van

daardie huisgesinne en dit moet nood

-wendig aa.n dio vrou van die

Vollrs-boweging toevertrou word.

VROU AS MOEDER

In ons liberalistiese samelewing het

die wanbegrip van die moedorskap pos

-govat dat dit 'n blote las en beslom

-mernis is terwyl daar selfs vroue is

wat moen dat bulle 'n vorname figuur

slaan as hullo skimpend en minagtend

\·au 'n groot kinderta.l praat. 'n VOl!<

waar die kind nie mcer van waarde ge-ag word en .die moederskap nie in ere gei1ou en nt·2t die hoogste agting

be-jecn word .nie, is 'n vo!k wat op we

afdraand is en cintlik in die egto sin

van die woord dekadent is. Ongeluk

-bg is ons as volk, ten minste 'n dee!

van ons volk, uie van claa.rdio

doka-donsie, d. w.s. geestelike verval, ny te

spreok nie. Ge!ukkig is ons vand"ag

besig om die liberalisme to verworp

on om in die plek daarvan te stcl die

lewensopvatt.ing van die nasionalisme

en die sosialisme in hul noodsaaklike

onderlinge verbondenheid. Ons het

m.a.w. die taak aangepak om ons

vol!ts!ewo gehesJenal te hcrsllep.

volkstaat sal dit beslis nie by woord·!l

laat nie.

W <tt is die toestande vandag? Dui

-sondo Afribtncrvroue kan nio ann die

rnoederskap reg laat geskied nio

om-dat die sosia.le ellcmde en ve

rwaarlo-sing hulle oorrompcl het.

Bulle kan hul kinders nie sondor

kommer en sorge on kwellings in die

wereld bring nie orndat bulle weet dat

dio inkomsto ongenocgsaam en onsekor

is, omdat hulle wcet dat hul kinders

gebrek sal moot ly, omdat hulle weet

dat hul 'n !ewe van verwaarlosing te

-gemoetgaau, omdat hulle weet dat

claar vir hul kindors nie die nodigo

vooruit.sigte sal woes nie en dat hulle

gevolglik handlangers in bulle oio

vadorland sal '''ord.

On thou die Latynse spreuk: ,Bis

cla.t qui cito dat", Hy wat gou gee,

gee dubbcl.

V.M.!<. .AANBlEVEIEI...

I

l

Dit sal voorwaar skynheilig woes om

vir daardie vroue to gaan se dat die moederskap hulle hoogste roeping is.

l~it kan nooit die hoogsto roeping van

dte vrou genoem word om kinders vir die sosiale verderf en ellendo in die

wer.eld te bring nie. Dit sou die

gru-,vehkste spotterny wees om dit te

doen. Laat on.s eers 'n einde maak aan die sosiale onreg en uitbuiting, raat ons ecrs vir en,e huisgesin 'n

menswaar,dige Jewensbestaan verseker,

•ln !aat ons dan vir die vrou van ons

volk se dat die moederskap en die

ge-sinsvorming haar hoogste r'Oeping is en

dat sy daar die grootste vo111sdiens l'an

l·llwer.

ONS HOOP

Ons

moot. egto1· nog verder gaan.

Daardie duisondo Afrikanerkinders

aan wio ons moeders jaarliks die lewo

skenk, is oie maar net kinclers van

daardie en daardje ouers nie,- hullc

is die kinders \'an ons volk. Net so

is dam·die honderde suigelinge van

.Afrikaanse moeclers wat iaarliks onno

-dig die !ewe verloor, ook kinders van

ons volk. Dit is kostelike lewens wat

ons uit ons hande laat glip omdat die sosiafe en geneesku.ndi&e sorg vir moe·

cter en kind in gebrel{e bly.

Laat die verbluffi.ng waarin die elek

-sie vele gebring bet u nie laat drooc1

en drentcl t·otdat u medc-Afrikaner

met u iu die moeras van moedeloosheiti

belancl nie;

I

doSprinen geclurig op en dg. docn oevon! Dlhardoeen kragtind en daar g,

I sal geen wolk van pessimisme u oor

-. skaduwee nie. Net leegleer.s hot ty_d om moedeloos te word.

(Get.) S. J. STANDER,

I ..:::.._

'

-

-1

Noodhulphoof.

'1nd

er

steun

Ons Adverteerder

s

1

.

-1

;!

I

p

~~

J(Q)tJG

~W~

fl

lAr~E~

~~~lflF

A~

W®IL~~

I

. '

r

1

1

,Ai mv

s

u

~sess

e

s!tryi

e~

toe aan die tS1Wl'lte!daa Jeslngs wai u t{ollege aan

~

dis verskillende !-lelpmekaar•studente \lers!taf. Ook help die do;ente menn

I

I

baie uorentoe op dio pad van sukses."

Maar meer nog. Wannoer daardic

kinders nie maar net kindors van hul

ouers is nie, maar !cinders van dio

volk, dan is daardie moeders ook nie

maar net moeders van hul kindors nio,

maar moeders van clio volk. Ons moe

-dcrs is die draers van .die lewe van die !~ind en dus die Jcwo van die vciH1.

Hierdie opv:t.tting moot in die sosia

-le volksorg die eersto pick iuneem.

Dit moot egter ook in ons Volk

sbe-weging op die voorgrond gestel word.

1

1

ME

lEI

AS

~@~

liU

J

JRS~J

S

SE

I

Die Hclpmell.aar Is die enigste suiwer opvoadlu.mdlge AirUtaarJSa

L{O!i'

r

aspc~

I

dansie-,(olfego in SuicHUri:ta.

In die stryd wat ons mo&t voer en in

I

die grootse rocping wa.t ons as nasie ,

1

op bierdie reusagtige vasteland aan

-vaar, bet ous allorcers mensemateriaal ₁ nodig, - goeie- mensema.teriaal en ge- 1

nocg mensemateriaal! Ons moet rn.a. w.

I

'n gesondo en lew·onskragtige volk en

'n gotalsterko volk wcos. Dit moet ons nio uit die oog verJ.oor nic, wan£ 1

dit is die eerste en die verna.amstc.

Dit is wa:n· d~~,t ons harde knoue

go-kry hot. Dit is waar dat die gehalte

en die gotalle van ons volk swaar gely

het dour die byna ontelbaro bloedoffers

wat ons moes bring en dour die

bit-taro sosialo ellende wat ons tans moet

deurworstel. Dit is alios waar, maar

'die geloof en die hoop is nog daar.

Mag ons geloof die wees van die Afri·

haanse vrou en mol!der! En ons !1oop? Ons hoop is gcvestig op die wieg van die Afrika,ner11rou. Die wieg van die Afrif1anervrou (laat ons dit tog nooit vergeet nie!), die wieg van die Afri·

I

1

kanervrou (laat ons dit onthou in .die

o.ngelyke str-yd wat ons moet voer!),

die wieg van die Afrikanervrou is mag· tiger as die swaard van dio verowe

-raar!

W

.

F

.

CAUSTJENS

CEdma.> Ur>l<.

BEGll~k'NISONOEilNI!:~tt;lli) eo 13LOE~USTE

Pos die Koepon nog varndag vir g7at!B besonderheda asoo~ vir die pamnet: ,'N BOODSKAP A.AN U".

DIE BESTURENDE DIREKTEUR,

Holpmekaar-Korrespondensie-Kollega

. Posbus 3512, Voortrekkergebou, JOHANNESBURG.

Stuur my assoblief besonderhede omtrent u Koneapondensie-Kursuss(>.

Ek stel b<:lang in

Naam

.A.dres _

(O.B., 18 Aug. 1943.)

Besturenda Direkteur: Dr. H. G. !..uttlg, M.A. ~~-nS~.). [), UU.

et Phil. (Lei den).

HElPfdEK

ll~

o

IOR

~

ESPO D~N

S~

E

~l~l

ltGE

VOORYRE&H<ERGEBOU 310, !"''OE>CSYRAAY tS,

JOHANNJE§SURG

I

I

..

I

I

In hierdie hc;s!{-llppingsprroses moet

al!crcers die opvaaing dat die mcieder·

sltap en die gesi.nsvorming die hoogste roeping en best·emming van die vrou

is, in ere herstel word. Oit moet

eg-tcl' nie net by woor.cle b!y n!e en die

I

·

..

Ceotr-.1!we:.: ~2. -1<-ord-t~burr:

-!lccl,etts~cbou. I>-restdcntstrnut, Johnnn~burg

DrENS ONOORTRE!!'LIK - PRYSE LAAO