Bestrijding van straatgras in grasland

PROEFSTATION VOOR DE RUNDVEEHOUDERIJ

Bestrijding

van straatgras

in

grasland

Ing.

L. Roozehm

PROEFSTATION VOOR DE RUNDVEEHOUDERIJ

B E S T R I J D I N G

VAN

STRAATGRAS I N GRASL-ABD ---v---

...

ing.

U . R o o z e b o o m

1 ,

Inleiding

2.

Literatuuronderzoek

4

4

Be

sul

t

aten

4 . 1 .

Grondbewerking en hoeveelheid zaaizaad

4.2. Dosraaaien met Engels raaigras

4.3.

Mengsel- en rassenkeuze

4.4.

Chemische bestrijding

van

straatgras

4.5.

Chemische onderhoudsmethode

5

o

Discussie

l .

IELE

IDING

Doordat in veel grasland in Nederland

te

veel straatgras voorkomt, be-

reikten ons vragen in hoeverre daar iets tegen

te

doen is. Na een uitgebreid

literatuuronderzoek ten aanzien van straatgras, dat ook in dit rapport beschre-

ven wordt, bleken een aantal aspecten de moeite waard om te onderzoeken. Deze

aspecten werden in de jaren

1 9 7 2

t/m

1 9 7 6

in samenwerking met het

ROC

Heino in

de Giethoornse polder onderzocht. Het onderzoek had betrekking op grondbewer-

king, zaaizaadhoeveelbeid,

doorzaaien, nengsel- en rassenkeuze en de chemische

bestri

jding.

Straatgras is in veel grasland aanwezig. Vooral rond per-

ceelsingangen komt vaak veel straatgras voor.

2. LITERATUURONDERZOEK

In veel grasland komt te veel straatgras voor. De vraag is wat we tegen deze minderwaardige grassoort moeten doen. Het is een grassoort die bijna over- al ter wereld voorkomt, uitgezonderd in tropische gebieden (2). Dit duidt reeds op een groot aanpassingsvermogen.

Straatgras kan zowel éénjarig als meerjarig zijn (12). Het bloeit in al- le jaargetijden en levert een grote hoeveelheid kiemkrachtig zaad, dat voor een groot deel direct kan kiemen (2,

9).

In 8 à 10 weken kan straatgras de volledige cyclus doorlopen, dat wil zeggen van zaad tot zaad (12). Zelfs is het mogelijk dat aartjes die op de dag van bevruchting worden afgemaaid na enige tijd toch nog kiemkrachtig zaad leveren (2). Straatgras is een zelfbevruchter, m.aar ook kruisbestuiving komt voor

(9).

De beworteling van straatgras komt onder gunstige omstandigheden overeen met andere grassoorten (3), maar het kan zich op sterk verdichte bodems in stand houden met een gering wortelstelsel. Zelfs op plaatsen waar andere soorten niet meer kunnen groeien zoals koepaden, zandwegen, perceelsingangen enz. kan straat- gras zich handhaven (2). In blijvend grasland wortelt straatgras ondiep en is daardoor droogtegevoelig. Het is bovendien weinig vorstresistent. Vaak berege- nen werkt uitbreiding in de hand (2). De milieu-omstandigheden bepalen voor een groot deel de levensduur .van de planten (12). Onder ongunstige omstandigheden sterft straatgras vaak vrij plotseling massaal af.

Het gebruik van grasland is echter van grote invloed op het vóórkomen van straatgras. Bij beweiding komt meer straatgras voor d m bij maaien, terwijl 'bij hoge stikstofbemesting meer straatgras voorkomt dan bij lage stikstofbemesting. Het is echter niet gezegd dat dit door de stikstof komt. Bet kan ook een gevolg zijn van graslandgebruik d.at niet op de hogere stikstofbemesting is af gestemd,

Straatgras heeft een geringe concurrentiekracht. Alle door straatgras in- genomen plaatsen in een grasmat worden binnen

5

jaar weer ingenomen door andere soorten (2). De persistentie van de gezaaide grassen zou daarom van invloed kunnen zijn op het voorkomen van straatgras in een grasmat.

In de zodelaag van grasland komt vaak veel zaad van straatgras voor, ook al bestaat het grasbestand slechts voor enkele procenten uit straatgras (1). De kiemkracht van straatgras neemt snel af. Zonder grondbewerking sterft jaar- lijks 22

%

van het straatgraszaad dat in de grorid aanwezig is. Bij 2 en

4

keer bewerken van de grond is dat respectievelijk 30

O/o

en 36

O/o (9). Een akkerbou.wpe-

riode doet de hoeveelheid kiemkrachtig zaad in de bodem sterk dalen door massale kieming na grondbewerking, gevolgd door de gebruikelijke cultuurmaatregelen. Frequente herinzaai (elke 2 jaar) stimuleert straatgras

(7).

De wijze van grond- bewerking zou hierop van invloed kunnen zijn. Gegevens van een proef t e Lage Mierde duiden erop dat na een diepere grondbewerking minder straatgras in het bestand voorkomt en de ingezaaide soorten zich beter handhaven ( 1 1 ) . Bij herin-

maar de straatgrasbezetting neemt af, naarmate de ri

jenaf

stand nauwer wordt

(9).

Dit betekent, dat de snelheid, waarmee de zode gesloten wordt, van invloed is

op het aandeel van straatgras in de grasmat. Door meer zaaizaad per ha te ge-

bruiken of door de keuze van een mengsel met meer Engels raaigras zou de zode,

onder gunstige omstandigheden, sneller gesloten kunnen zijn. Klaver in het meng-

sel levert een positieve bijdrage tot de zodesluiting en tot de onderdrukking

van straatgras

(9).

Bij d.e verbouw van veldbeemdgras voor de zaadteelt maakt men voor de be-

strijding van straatgras gebruik van chemische middelen (4).

In Engeland had men aanvankelijk goede resultaten met het spuiten van

7

kg dalapon per ha na het oogsten van een kuilsnede in juli/augustus

(6).

Kier-

bij werden de slechte en minderwaardige grassen gedood en door een extra stik-

stofbemesting werden de goede grassen in hun ontwikkeling bevorderd. Deze moe-

ten dan in voldoende mate aanwezig zijn of moeten worden gezaaid.

Al met al lijken er verschillende mogelijkheden te zijn om het straatgras

te onderdrukken, namelijk via grondbewerking en mengsel- of rassenkeuze, zaai-

zaadhoeveelheid bij herinzaai of via het gebruik van chemische middelen al dan

niet in combinatie met doorzaaien in bestaand grasland. In het in dit rapport

beschreven onderzoek zijn deze mogelijkheden nader onderzocht.

3

* WERKWL

JZE

Het onderzoek is opgesplitst in verschillende proeven. De uitvoering van

het onderzoek wordt kort beschreven, aangevuld met een schematische weergave

van de objecten (tabel

l).

De proeven zijn in drie of vier herhalingen uitge-

voerd op een zandgrond, rijk aan organische stof. In het oude grasbestand kwam

veel straatgras voor.

A.

Grondbewerking en hoeveelheid zaaizaad (Engels raaigras)

- - - w - - -

Na de grondbewerkingen ploegen en overtopfrezen (~elyfrees),

werden drie

verschillende hoeveelheden Engels raaigras gezaaid, namelijk

3,

30 en 60

kg per ha. Om snel een inzicht te krijgen in de resultaten, zijn na de

inzaai grondmonsters genomen van elke combinatie van grondbewerking en

hoeveelheid zaaizaad. De grond is in kiembakken gezet, waarna de ontwik-

keling van straatgras en Engels raaigras werd nagegaan.

B.

Doorzaaien.

Met een doorzaaimachine werd graszaad in een oude zode gezaaid, waarbij

de oude zode van tevoren geheel of gedeeltelijk was doodgespoten met ver-

schillende herbiciden.

E.

Mengsel- en rassenlceuze

.

Een vergelijking na inzaai van enkele grasmengsels en monocultures van

Engels raaigras-rassen op de ontwikkeling van straatgras.

D.

Chemische bestrijding van straatgras.

Een selectieve bestrijding van straatgras in een bestaande grasmat met

verschillende chemische middelen.

E.

Chemische onderhoudsmethode.

Het jaarlijks bespuiten met

3

kg dalapon per ha na een kuilsnede. Daarna

werd 30 kg zuivere stikstof extra gegeven. Tevens werd hierbij gekeken

naar het effect van bijzaaien van 10

kg Engels raaigraszaad per ha.

De percentages straatgras werden bij

A

en B bepaald volgens de frequentiemetho-

de en bij C en D door de oppervlakte met straatgras te schatten en bij E door

middel van drooggewichtsanalyse.

Bij de frequentiebepaling worden volgens een vast patroon 30 plukjes gras

gesneden. Het aantal plukjes, waarin een bepaalde soort, bijvoorbeeld straat-

gras, voorkomt wordt bepaald en uitgedrukt in procenten van het totale aantal

plukjes.

Bij de drooggewichtsanalyse wordt het droge gewicht van de soort bepaald

in een verzamelmonster en als percentage van het totale droge gewicht weergege-

ven. Bij de frequentiebepaling zijn de cijfers naar verhouding hoger. Deze me-

thode is geschikt om bij weinig straatgrasplanten per m2 een snelle indruk te

krijgen van de verschillen tussen de objecten.

- 9 -

T a b e l 1 S c h e m a t i s c h e weergave v a n d e v e r g e l e k e n o b j e c t e n A . Aangelegd 28 a u g u s t u s 1972

-

b e ë i n d i g d mei 1974/ Grondbewerkin Z a a i e n R. Aangelegd 28 a u g u s - t u s 1972

-

b e ë i n d i g d mei 1974/ o s e r l n g p e r Gramoxone Gramoxone D a l a p o n 2 l i t e r I D o o r z a a i m a c h i n e / g r a s s r e s e e d e r 6 l i t e r ~ o o r z a a i m a c h i n e / ~ r a s s r e s e e d e r

1

i B o o r z a a i m a c h i n e / g r a s s r e s e e d e r

-

~ o o r z a a i m a c h i n e / ~ r a s s r e s e e d e r

-

C . Aangelegd 7 s e p t e m b e r 1972

-

b e ë i n d i g d a u g u s t u s 1976/ d u r a t i o n o f t h e e x p e r i m e n t : t h e 7 t h o f S e p t e m b e r 1 / 7 2

-

August 1976 De o b j e c t e n werden zobrel met

4

k g ruwbeemd p e r h a a l s z o n d e r ruw- beemd met de h ~ n d geza,aid/

t h e t r e a t m e n t s - w i t h and w i t h o u t 4 k g of r o u g h s t a l k e d meadowgrass- were sown bg h a n d .

-

w. t . = w e i d e t y p e / p a s t u r e t y p e ; h . t . = h o o j . t y p e / h a y t y p e .

-

M e n g s e l s / m i x t u r e s : BG?, BG10 e n M X 5 .

-

M o n o c u l t u r e s E n g e l s r a a i g r a s / m o n o c u l t u r e s p e r e n n i a l r y e g r a s s : P e l o (w. t . )

,

S p l e n d o r ( w . t . )

, V i g o r (w.

t . )

, B u n s ' b a l l e

( h . t . )

,

M a n h a t t a n ( s p o r t v e l d e n t y p e / s p o r t s f i e l d t y p e ) . D . Een p r o e f i n 1973 e n twee p r o e v e n i n 1 9 7 4 . A a n l e g s e p t e m b e r / o k t o b e r

/

One e x p e r i m e n t i n 1973 m d two e x p e r i m e n t s i n 1974. S t a r t e d s e p t e m b e r / O c t o b e r Gramoxone

1

2 l i t e r p a r a o u a t ( 2 0 %) Ep t a p u r I

4

k g b u t u r o n ( 5 0 %) AA Karmex 2 k g d i u r o n ( 8 0 %) T r i b u n i 1 1 5 k g me t h a b e n z t h i a z u r o n ( 7 0 D a l a p o n 1 3 k g idalapon ( 9 0 %) P r e b e ' r o x l

5

k g I e n d o t h a l ( 2 1 %) Oiibchandeld/no t r e a t m e n j P r o d u c t D o s i n g p e r h a E. Aangelegd 2 a u g u s t u s 1973

-

b e ë i n d i g d o k t o b e r 1976/ d u r a t i o n of t h e e x p e r i m e n t : t h e 2nd of August 1 9 7 1

-

O c t o b e r 1976

-

_{S p u i t e n met 3 k g d a l a p o n p e r h a en d a a r n a e e n e x t r a s t i k s t o f g i f t} v a n 30 k g p e r ha/ s p r a y i n g w i t h 3 k g of d a l a p o n ( 9 0 %) p e r h a and a n e x t r a g i f t o f 30 k g o f p u r e n i t r o g e n p e r h a .

-

S p u i t e n met 3 k g d a l a p o n p e r h a e n b i j z a a i e n met 10 k g E n g e l s r a a i - g r a s i- 30 k g z u i v e r e s t i k s t o f e x t r a / s p r a y i n g w i t h 3 k g o f d a l a p o n ( 9 0 %) p e r h a and s o w i n g o f 1 0 k g o f p e r e n n i a l r y e g r a s s

+

an e x t r a g i f t o f 30 k g o f p u r e n i t r o g e n p e r h a . Onbehandeld/no t r e a t m e n t .

Deze b e h a n d e l i n g e n werden 3 ,,jaar a c h t e r e l k a a r h e r h a a l d n a e e n k u i l s n e d e i n j u1 i/ t h e s e t r e a t m e n t s were r e p e a t e d d u r i n g t h r e e y e a r s a f t e r a c u t f o r s i l a g e i n J u l y

.

T a b l e 1 Scheme of t h e compared t r e a t m e n t s "For d i r e c t d r i l l i n g o f g r a s s . * ) F o r a c t i v e compounds s e e D .

4

* RE SULTATEN 4 . 1 . P o t p r o e f

---

Door d i r e c t n a h e t i n z a a i e n v a n de v e l d p r o e f v a n d e b o v e n s t e 2 à

3

cm g r o n d m o n s t e r s t e nemen v a n 600 gram p e r o b j e c t e n d e z e o n d e r g e c o n d i t i o n e e r d e o m s t a n d i g h e d e n t e p l a a t s e n , konden de g r a s - e n o n k r u i d z a d e n i n d i e g r o n d s n e l o n t k i e m e n . Door h e t gewas t e o o g s t e n e n op t e s p l i t s e n i n s t r a a t g r a s e n de r e s t , i s n a g e g a a n hoe g r o o t h e t p e r c e n t a g e s t r a a t g r a s i s . I n t a b e l 2 i s h e t r e s u l t a a t w e e r g e g e v e n . T a b e l 2 De i n v l o e d v a n h o e v e e l h e i d z a a i z a a d e n g r o n d b e w e r k i n g op h e t voorko- men v a n s t r a a t g r a s n a h e r i n z a a i b e p a a l d d o o r m i d d e l v a n e e n p o t p r o e f r o n d b e w e r k i n g

T a b l e 2 The i n f l u e n c e of t h e amount of s e e d and t i l l a g e on a n n u a l meadowgrass a f t e r r e n o v a t i o n , d e t e r m i n e d b y means o f a p o t c u l t u r e e x p e r i m e n t

)%

d r o o g g e w i c h t p k d r i e d w e i g h t i n a b u l k sample. B i j

3

k g z a a i z a a d p e r h a kwam b i j f r e z e n v e e l meer s t r a a t g r a s n a a r v o r e n d a n b i j p l o e g e n . B i j 30 k g e n 60 k g z a a d v a n E n g e l s r a a i g r a s wordt h e t s t r a a t - g r a s zowel b i j f r e z e n a l s b i j p l o e g e n b i j n a v o l l e d i g o n d e r d r u k t . De i n d r u k werd v e r k r e g e n d a t h e t i n d e g r o n d aanwezige z a a d v a n s t r a a t - g r a s l a t e r kiemde dan h e t g e z a a i d e E n g e l s r a a i g r a s . V e l d p r o e f N a h e r i n z a a i kwam e r op d e g e p l o e g d e o b j e c t e n m i n d e r muur v o o r d a n op de g e f r e e s d e s t r o k e n . Naarmate m i n d e r z a a i z a a d werd g e b r u i k t , kwam e r meer muur v o o r , maar d i t v e r s c h i l was g e r i n g e r d a n t u s s e n p l o e g e n en f r e z e n .

Hoewel d e k i e m o m s t a n d i g h e d e n i n h e t v e l d m i n d e r g u n s t i g waren, s l u i t e n d e r e s u l t a t e n v a n d e v e l d p r o e f goed a a n b i j d i e v a n d e p o t p r o e f . B i j d e v e l d - p r o e f z i j n de o b j e c t e n , waar g e z a a i d werd met

3

k g z a a i z a a d p e r h a , n i e t

b e m o n s t e r d . Het g r a s b e s t a n d b e s t o n d h i e r u i t b i j n a u i t s l u i t e n d s t r a a t g r a s . I n t a b e l

3

z i j n de r e s u l t a t e n weergegeven. De i n v l o e d van g r o n d b e w e r k i n g en h o e v e e l h e i d z a a i z a a d op h e t voorkomen van s t r a a t g r a s n a h e r i n z a a i r o n d b e w e r k i n l ~ e g e n / ~ l o u g h i n g

3

0 loegen/ploughing

6

O e l y f r e e s / o v e r t o p r o t a r y c u l t i v a t o

3

0 e l y f r e e s / o v e r t o p r o t a r y c u l t i v a t o

6

0

The i n f l u e n c e of t i l l a g e and amount of s e e d on a n n u a l meadowgrass a f - t e r r e n o v a t i o n

) F r e q u e n t i e m e t h o d e / t h e

%

of a n n u a l meadowgrass was d e t e r m i n e d a c c o r d i n g t o t h e f r e q u e n c y method. With t h i s method 30 g r a s s s a m p l e s a r e t a k e n . The number of

s a m p l e s , c o n t a i n i n g a n n u a l meadowgrass, a r e e x p r e s s e d a s a

O/o

of t h e t o t a l num- b e r of s a m p l e s ,

U i t de r e s u l t a t e n b l i j k t d a t met p l o e g e n h e t zaad van h e t s t r a a t g r a s goed o n d e r g e b r a c h t wordt en d a a r d o o r h e e f t men m i n d e r l a s t van s t r a a t g r a s dan b i j f r e z e n . V e r d e r kan men h e t s t r a a t g r a s t e r u g d r i n g e n d o o r meer z a a i z a a d t e ge- b r u i k e n , maar h e t e f f e c t i s van k o r t e d u u r . Het g e b r u i k van g r a s l a n d h e e f t i n - v l o e d op h e t voorkomen van s t r a a t g r a s - De v o l g o r d e i n de c i j f e r s i s n a e e n j a a r nog wel d e z e l f d e maar de v e r s c h i l l e n t u s s e n h o e v e e l h e d e n z a a i z a a d z i j n van g e e n b e t e k e n i s meer.

4 , 2 . ( B )

Het g e z a a i d e g r a s h a d op de met gramoxone b e s p o t e a v e l d j e s e e n goede be- g i n o n t w i k k e l i n g . B i j 2 l i t e r gramoxone p e r h a b l e e f wat E n g e l s r a a i g r a s v a n de oude zode i n l e v e n , waardoor de zode s n e l l e r g e s l o t e n was. De t o e p a s s i n g van

6

l i t e r gramoxone p e r h a g a f i n h e t v o o r j a a r nog e n i g e n a w e r k i n g , w a a r s c h i j n - l i j k d o o r brugvorming, maar d i t was van w e i n i g b e t e k e n i s . ( o n d e r brugvorming wordt v e r s t a a n h e t i n c o n t a c t komen van jonge p l a n t e n met gramoxone i n d e a f - g e s t o r v e n oude z o d e ) .

De p e r i o d e van

5

dagen t u s s e n s p u i t e n e n d o o r z a a i e n was b i j 20 k g d a l a p o n p e r h a w a a r s c h i j n l i j k t e k o r t . De oude g r a s m a t was onvoldoende a f g e s t o r v e n en d e d a l a p o n was b l i j k b a a r nog n i e t v o l l e d i g a f g e b r o k e n t o e n h e t jonge g r a s boven kwam, want e r o n t s t o n d e n n o g a l wat k a l e p l e k k e n i n deze v e l d j e s . B i j a l l e e n d o o r z a a i e n kon h e t jonge g r a s de c o n c u r r e n t i e met de oude zode n i e t a a n , d o o r d a t

e r b i j h e t d o o r z a a i e n r e e d s t e v e e l h e r g r o e i was. D i t o b j e c t i s v e r d e r dan ook b u i t e n beschouwing g e l a t e n .

Op de met gramoxone b e s p o t e n v e l d j e s kwam de kweek v r i j s n e l t e r u g , t e r - w i j 1 op de met dalapon behandelde v e l d j e s r e l a t i e f meer h e r d e r s t a s j e voorkwm. De opkomst en o n t w i k k e l i n g van de nieuwe grasmat z i j n b e o o r d e e l d , w a a r b i j c i j f e r s werden gegeven van

O

-

10

( z i e b i j l a g e l ) .

Met b e h u l p van de f r e q u e n t i e m e t h o d e i s de o n t w i k k e l i n g van s t r a a t g r a s ge- v o l g d . I n t a b e l

4

z i j n de r e s u l t a t e n weergegeven.

De i n v l o e d van chemische middelen en d o o r z a a i e n op h e t

%

s t r a a t g r a s i n een g r a s b e s t a n d 2 l i t e r l 1 2

3

1

6

l i t e r

i

48

20

kg

29

-

5 5

t r e a t m e n t

29

46

The i n f l u e n c e of chemica1 p r o d u c t s and d i r e c t d r i l l i n g of g r a s s i n t h e

%

of a n n u a l meadowgrass i n a sward

)Frequentiemethode/f r e q u e n c y method. 2 ) F o r a c t i v e compounds s e e t a b l e 1 D .

U i t de c i j f e r s b l i j k t d a t s p u i t e n met 2 l i t e r gramoxone p e r h a h e t b e s t e r e s u l t a a t g a f , hoewel

6

l i t e r gramoxone p e r h a ook een goede grasmat g a f , k r e e g h e t s t r a a t g r a s t o c h k a n s om z i c h t u s s e n de r i j t j e s t e v e s t i g e n . De e e r s t e waar- neming g e e f t h e t b e s t e de v e r s c h i l l e n t u s s e n de b e h a n d e l i n g e n weer, aangezien

koen nog geen e n k e l e i n g r e e p op de nieu.we grasmat had p l a a t s g e v o n d e n . B i j de l a t e r e waarnemingen z i j n de r e s u l t a t e n b e l n v l o e d door h e t beweiden met 24. k a l - v e r e n . I n de nazomer o n t s t o n d d a a r b i j overbeweiding. Het r e s u l t a a t van de l a a t -

s t e waarneming werd s t e r k b e l n v l o e d door mest- en u r i n e b r a n d p l e k k e n d i e b i j de beweiding waren o n t s t a a n .

4.3.

( c

>

Ket proefvel-d i s i n september

1972

aangelegd. D i t was een minder g u n s t i g t i j d s t i p voor de k r o p a a r i n h e t MK 5-mengsel. Aanvankelijk was d i t o b j e c t h o l en d.e k r o p a a r kwam de e e r s t e twee j a a r dan ook n i e t t o t z i j n r e c h t .

Van

h e t g e z a a i d e ruwbeemd i s n o o i t i e t s teruggevonden. B i j de s c h a t t i n g van h e t p e r c e n t a g e s t r a a t g r a s z i j n deze v e l d j e s n i e t meer a p a r t b e o o r d e e l d .

o n t w i k k e l i n g t e z i e n en de zode was h i e r b i j v r i j s n e l g e s l o t e n . D i t was eigen- l i j k wel t e verwachten, a a n g e z i e n E n g e l s r a a i g r a s een v l o t t e kiemer i s en z i c h s n e l o n t w i k k e l t . Op a l l e o b j e c t e n werd e e n z e l f d e gewicht aan g r a s z a a d g e z a a i d ; d a a r d o o r werd e r b i j de monocultures v e e l meer van E n g e l s r a a i g r a s g e z a a i d dan b i j de mengsels. BG 10 gaf b i j de mengsels h e t b e s t e r e s u l t a a t maar b e v a t t e ook h e t meeste E n g e l s r a a i g r a s

(49

%).

H u n s b a l l e ( E n g e l s r a a i g r a s h .

t . )

had een

z e e r v l o t t e o n t w i k k e l i n g , maar d i t w e i n i g p e r s i s t e n t e r a s verdween ook weer v r i j s n e l . De b e o o r d e l i n g van de o n t w i k k e l i n g n a h e r i n z a a i i s i n b i j l a g e 2 t e v i n d e n ; t e v e n s i s h e t p e r c e n t a g e zodebedekking weergegeven.

I n h e t v o o r j a a r van 1974 werd begonnen met h e t s c h a t t e n van de oppervlak- t e s t r a a t g r a s . I n t a b e l

5

z i j n de r e s u l t a t e n weergegeven.

De i n v l o e d van de keuze van grasmengsel of h e t r a s E n g e l s r a a i g r a s op de o p p e r v l a k t e s t r a a t g r a s op v e r s c h i . l l e n d e d a t a n a h e r i n z a a i i n % e n g s e l of r a s n g e l s r a a i g r a s The i n f l u e n c e of t h e c h o i c e of seed m i x t u r e o r t h e v a r i t y o f p e r e n n i a l r g e g r a s s on t h e a r e a of a n n u a l meadowgrass a t d i f f e r e n t moments a f t e r

) w . t .

= ~ e i d e t y ~ e / ~ a s t u r e t y p e , h .

t .

= h o o i t y p e / h a y t y p e en s p .

t .

= s p o r t v e l - d e n t y p e / s p o r t s f i e l d t y p e .

"Het proefveld. had s t e r k van de d r o o g t e t e l i j d e n ; b i j de l a a t s t e waarneming was h e t v e r s c h i l t u s s e n de h e r h a l i n g e n zo g r o o t d a t h e t p r o e f v e l d a l s v e r l o - r e n moest worden beschouwd/

t h e experiment f i e l d s u f f o u r e d much f r o m d r o u g h t ; w i t h t h e l a s t o b s e r v a t i o n t h e t r e a t m e n t s were d i f f e r e n t a s much, t h a t t h e e x p e r i m e n t a l f i e l d was c o n s i - d e r e d t o be l o s t .

' U i t de c i j f e r s b l e e k d a t b i j de mengsels de BG 10 de m i n s t e l a s t had van s t r a a t g r a s . Het MK 5-mengsel was a a n v a n k e l i j k minder goed, maar door u i t b r e i d i n g van de k r o p a a r kwam h e t onder de droge omstandigheden goed n a a r v o r e n .

B i j de monocultures E n g e l s r a a i g r a s deed Vigor h e t z e e r goed. P e l o bad een wat t r a g e s t a r t maar h e r s t e l d e z i c h g e l e i d e l i j k en h i e l d vanaf de zomer van 1974 h e t s t r a a t g r a s e r goed o n d e r . S p l e n d o r l i e t meer s t r a a t g r a s i n h e t be-

s t a n d t o e , Hunsballe was z e e r s n e l b i j n a g e h e e l verdwenen en de p l a a t s werd i n - genomen door s t r a a t g r a s . Manhatten gaf een r e g e l m a t i g e d i c h t e mat maar t u s s e n h e t E n g e l s r a a i g r a s kwam r e g e l m a t i g door h e t g r a s b e s t a n d v e r d e e l d v r i j " v e e 1

t o t de o n d e r d r u k k i n g van s t r a a t g r a s i s e x a c t d e z e l f d e a l s de r a n g s c h i k k i n g n a a r s t a n d v a s t i g h e i d i n de r a s s e n l i j s t .

4.4.

( D )

De r e s u l t a t e n van s e l e c t i e v e b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s met chemische mid- d e l e n i n een b e s t a a n d e grasmat z i j n gewaardeerd met c i j f e r s ( b i j l a g e

3 ) .

U i t de c i j f e r s b l i j k t d a t a l l e e n e n d o t h a l ( p r e b e t o x ) e e n r e d e l i j k r e s u l t a a t g a f , maar d i t middel g e e f t t e v e e l r e s i d u e n i n h e t g r a s ( p e r s o o n l i j k e mededeling ~ a b e r ) , De a n d e r e middelen gaven of een onvoldoende b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s of een o n a a n v a a r d b a r e b e s c h a d i g i n g van de zode. E r o n t s t a a n k a l e plekken d i e v e e l a l weer d o o r s t r a a t g r a s of a n d e r o n k r u i d worden opgevuld.

Een n a d e e l van de t o e p a s s i n g i n de h e r f s t i s , d a t de zode z i c h n i e t on- m i d d e l l i j k s l u i t d o o r d a t de g r o e i t e g e r i n g i s . T o e p a s s i n g i n h e t v o o r j a a r en de zomer g e e f t v e e l v e r l i e s aan d r o g e - s t o f o p b r e n g s t . Bovendien i s de k a n s op r e s i d u e n i n h e t v o o r j a a r g r o t e r dan b i j t o e p a s s i n g i n de h e r f s t .

4 . 5

e Chemische onderhoudsme thode ( E )

Z o a l s we ook r e e d s b i j de chemische b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s zagen, p l e e g t s p u i t e n met

3

kg d a l a p o n een b e h o o r l i j k e a a n s l a g op de zode. D i t was na de e e r s t e t o e p a s s i n g h e t e r g s t . I n de volgende j a r e n werd de zode minder bescha- d i g d , w e l l i c h t door u i t b r e i d i n g van b a c t e r i ë n d i e d a l a p o n a f b r e k e n .

De b e s c h a d i g i n g van de grasmat moest worden goedgemaakt door de e x t r a s t i k s t o f g i f t van 30 k g p e r h a

( 5 ) .

Ondanks d a t e r n o g a l v e e l E n g e l s r a a i g r a s i n h e t b e s t a n d voorkwam, l u k t e d a t onvoldoende. Het duurde v r i j l a n g v o o r d a t de g r a s m a t weer g e s l o t e n was, z o d a t g r a s s e n a l s s t r a a t g r a s en g e k n i k t e vosse- s t a a r t k a n s k r e g e n z i c h opnieuw t e v e s t i g e n . Het v e r l o o p van de botsiyiische sa- m e n s t e l l i n g i s i n b i j l a g e

4

weergegeven.

Het p e r c e n t a g e E n g e l s r a a i g r a s i s op de b e h a n d e l d e o b j e c t e n g r o t e r dan b i j de onbehandelde. Tussen de o b j e c t e n met

3

kg d a l a p o n en

3

kg d a l a p o n

+

10 kg zaad van E n g e l s r a a i g r a s z i t w e i n i g v e r s c h i l . Het p e r c e n t a g e kweek e n s t r a a t - g r a s i s h o g e r op h e t o b j e c t s p u i t e n

+

b i j z a a i e n , t e r w i j l h e t p e r c e n t a g e w i t b o l e n g e k n i k t e v o s s e s t a a r t l a g e r i s . W a a r s c h i j n l i j k i s d a t t o e v a l , omdat e r z e l d e n e e n jong s p r u i t j e van h e t b i j g e z a a i d e zaad i s gevonden. Op de b e h a n d e l d e veld- j e s waren de p l e k k e n met veldbeemd d u i d e l i j k k l e i n e r dan op de onbehandelde v e l d j e s . I n h e t d r o o g g e w i c h t s p e r c e n t a g e komt d a t minder t o t u i t i n g . Ket l a a t s t e

j a a r i s de b o t a n i s c h e s a m e n s t e l l i n g op a l l e o b j e c t e n s t e r k v e r s l e c h t e r d door de d r o o g t e d i e v o l g d e op e e n zware e e r s t e s n e d e .

5

DISCUSSIE

De r e s u l t a t e n geven d u i d e l i j k aan d a t door een goed k e r e n d e grondbewerking z o a l s ploegen ongewenst zaad van s t r a a t g r a s en muur goed worden o n d e r g e b r a c h t , z o d a t ze n a de h e r i n z a a i geen k a n s k r i j g e n . D i t g a a t n a t u u r l i j k a l l e e n op wan- n e e r de bovengekomen grond geen of v e e l minder k i e m k r a c h t i g zaad b e v a t . De kiem- k r a c h t van ondergeploegde onkruidzaden l o o p t g e l e i d e l i j k t e r u g . Ook Woldring ( 1 1 ) k r e e g a a n w i j z i n g e n i n d i e r i c h t i n g . De s n e l h e i d waarmee d i t g e b e u r t i s p e r p l a n t e n s o o r t v e r s c h i l l e n d .

De h o e v e e l h e i d z a a i z a a d b i j h e r i n z a a i i s ook van i n v l o e d op h e t voorkomen van s t r a a t g r a s i n h e t b e s t a n d . Door meer z a a i z a a d t e g e b r u i k e n k r i j g t s t r a a t g r a s minder k a n s z i c h t e v e s t i g e n , omdat de r u i m t e en h e t l i c h t t e n goede komen aan h e t E n g e l s r a a i g r a s d a t z i c h onder g u n s t i g e omstandigheden s n e l l e r o n t w i k k e l t dan s t r a a t g r a s . B i j een normale h o e v e e l h e i d z a a i z a a d ( 2 5

-

30 kg p e r h a ) i s de zode minder s n e l g e s l o t e n dan b i j e e n d u b b e l e h o e v e e l h e i d z a a i z a a d , z o d a t de open p l e k k e n kunnen worden ingenomen door s t r a a t g r a s . Het v e r s c h i l i n s t r a a t - g r a s b e z e t t i n g duurde e c h t e r k o r t . D i t d u i d t e r o p d a t ook b i j een normale hoe- v e e l h e i d z a a i z a a d een goede grasmat kan worden v e r k r e g e n , omdat E n g e l s r a a i g r a s een b e t e r e c o n c u r r e n t i e k r a c h t h e e f t .

B i j de b e h a n d e l i n g van de grasmat met een chemisch middel gaf 2 l i t e r pa- r a q u a t p e r h a en d a a r n a d o o r z a a i e n h e t b e s t e r e s u l t a a t . Een b e t e r r e s u l t a a t gaf 2 l i t e r , z o d a t de oude zode v o o r een d e e l i n s t m d b l e e f en dus de nieuwe zode s n e l l e r g e s l o t e n was. Bet e f f e c t van d o o r z a a i e n n a h e t g e h e e l of g e d e e l t e - l i j k d o o d s p u i t e n van de zode i s minder g u n s t i g dan b i j v o l l e d i g e h e r i n z a a i . Op g r o n d s o o r t e n waar grondbewerking geen problemen g e e f t , i s d e z e methode minder g e s c h i k t a a n g e z i e n a l l e zaden van s t r a a t g r a s aan de o p p e r v l a k t e b l i j v e n .

Hoewel k r o p a a r i n de MK

5

door h e t o n g u n s t i g e i n z a a i t i j d s l i p b e n a d e e l d werd h e r s t e l d e h e t z i c h l a t e r e n i g s z i n s . D i t kwam mede door de droge weersom- s t a n d i g h e d e n ; s t r a a t g r a s kan s l e c h t t e g e n d r o o g t e . Bet p e r c e n t a g e s t r a a t g r a s was i n h e t l a a t s t e j a a r v e e l l a g e r dan i n h e t b e g i n , t o e n de g r a s m a t hoofdza- k e l i j k u i t t i m o t h e e b e s t o n d . Andere o n d e r z o e k e r s vonden i n k r o p a a r meer s t r a a t - g r a s dan i n E n g e l s r a a i g r a s

( 9 ) .

Van de m o n o c u l t u r e s l a t e n Vigor en P e l o d u i d e l i j k minder s t r a a t g r a s t o e dan H u n s b a l l e . Manhattan i s wel een p e r s i s t e n t r a s maar door de g r o e i w i j z e l a a t h e t w a a r s c h i j n l i j k v r i j v e e l s t r a a t g r a s t o e . De s o o r t b l i j f t v r i j l a a g e n pro-

d u c e e r t minder dan de a n d e r e r a s s e n . Ook i n een E n g e l s - r a a i g r a s m a t d i e v o o r t - durend k o r t gehouden w o r d t , b i j v o o r b e e l d e e n gazon, kan s t r a a t g r a s z i c h ontwik- k e l e n . D i t v e r s c h i l t u s s e n de g r a s s o o r t e n wat b e t r e f t h e t t o e l a t e n van s t r a a - t - g r a s i n de grasmat w o r d t o n d e r a n d e r e v e r o o r z a a k t d o o r h e t v e r s c h i l i n p e r s i s t e n t i e van de g r a s s o o r t e n en de l a g e c o n c u r r e n t i e k r a c h t van h e t s t r a a t g r a s . H i e r d o o r komt h e t a l l e e n t e v o o r s c h i j n a l s de g e z a a i d e s o o r t e n v e r d w i j n e n . Het i s dan ook meer e e n g a t e n v u l l e r en u i t b r e i d i n g g a a t n i e t t e n k o s t e van a n d e r e s o o r t e n .

E l k e twee weken maaien g e e f t meer s t r a a t g r a s dan e l k e v i e r weken maaien ( 2 ,

9 ) .

B i j e e n k o r t gewas komt h e t z o n l i c h t d i c h t e r b i j d e g r o n d e n z i j n de s p r u i t e n f i j n e r , z o d a t e r r u i m t e i s v o o r e e n g r o t e r a a t a l s p r u i t e n . Onder d e r - g e l i j k e o m s t a n d i g h e d e n kan de b e s c h i k b a r e r u i m t e e e r s t d o o r s t r a a t g r a s worden ingenomen. Over h e t algemeen z i e n we o n d e r m a a i o m s t a n d i g h e d e n m i n d e r s t r a a t g r a s d a n b i j b e w e i d i n g . U i t h e t v o o r g a a n d e k a n worden a f g e l e i d d a t h e t g r a s l a n d g e - b r u i k e n d e v e r z o r g i n g van g r o t e i n v l o e d z i j n op h e t voorkomen v a n s t r a a t g r a s i n h e t b e s t a n d . V o o r a l u r i n e b r a n d p l e k k e n g e v e n e e n s t e r k e u i t b r e i d i n g v a n s t r a a t g r a s

(9).

S e l e c t i e v e b e s t r i j d i n g v a n s t r a a t g r a s b i e d t w e i n i g p e r s p e c t i e f . A f g e z i e n n o g v a n h e t f e i t d a t e r g e e n g e s c h i k t m i d d e l op d e m a r k t i s , h e e f t h e t w e i n i g z i n s t r a a t g r a s s e l e c t i e f t e doden. S p u i t men s t r a a t g r a s i n e e n b e s t a n d dood, dan o n t s t a a n k a l e p l e k k e n . Deze worden b i j n a a l t i j d ingenomen d o o r nieuw s t r a a t - g r a s o f muur, z o d a t n a s p u i t e n w e i n i g v e r b e t e r i n g i s t e v e r w a c h t e n .

De zogenaamde onderhoudsmethode, h e r h a a l d e t o e p a s s i n g v a n

3

k g d a l a p o n p e r h a , g a f e e n o n b e v r e d i g e n d r e s u l t a a t . I n E n g e l a n d kan men h i e r m e e l a n g e r e e n goede g r a s m a t houden

hou d en maal inde

twee j a a r t o e g e p a s t gaf d a a r n a

4

j a a r nog

50

%

E n g e l s r a a i g r a s i n h e t g r a s b e s t a n d , t e r w i j l o n b e h a n d e l d n o g s l ~ c h t s 1 5

%

E n g e l s r a a i g r a s b e v a t t e . D a a r b i j werd a a n v a n k e l i j k e e n p r o d u k t i e v e r l i e s gemeten v a n v i e r weken g r o e i , maar d a t werd i n h e t d a a r o p v o l g e n d e v o o r j a a r r u i m s c h o o t s weer goed gemaakt.

Voor h e t i n s t a n d houden v a n e e n goede zode m o e t , o n d e r N e d e r l a n d s e om- s t a n d i g h e d e n , v e r r e d e v o o r k e u r worden gegeven a a n e e n goed g e b r u i k e n goede v e r z o r g i n g v a n h e t g r a s l a n d . E e t E n g e l s r a a i g r a s k a n dan v o l d o e n d e a a n w e z i g b l i j v e n g e d u r e n d e m e e r d e r e j a r e n . Wanneer s t r a a t g r a s i n e e n b e s t a n d voorkomt d a n i s d a t e e n g e v o l g v a n o m s t a n d i g h e d e n , b i j v o o r b e e l d e e n s l e c h t g e b r u i k . E n - k e l e t i e n t a l l e n p r o c e n t e n s t r a a t g r a s goed v e r d e e l d d o o r h e t g r a s b e s t a n d i s n i e t n a d e l i g e n k a n z e l f s de p r o d u k t i e v e r h o g e n ( 1 0 ) . B e s c h a d i g i n g

van de zode

b i e d - t s t r a a t g r a s d e mo- g e l i j k h e i d z i c h t e o n t - w i k k e l e n . Zaad v a n s t r a a t - g r a s i s n a m e l i j k r u i n - s c h o o t s i n d e g r o n d aan- w e z i g .

6 .

CONCLUSIES S e l e c t i e v e b e s t r i j d i n g v a n s t r a a t g r a s i s n i e t m o g e l i j k . D i t g e l d t zowel v o o r e e n j a a r l i j k s e b e s p u i t i n g met

3

k g d a l a p o n a l s v o o r a n d e r e b e s t r i j d i n g s - m i d d e l e n . Komt v e e l s t r a a t g r a s i n d e g r a s m a t v o o r , d a n k a n d i t worden b e s t r e d e n d o o r h e r i n z a a i , w a a r b i j e e n goed k e r e n d e g r o n d b e w e r k i n g e n g e b r u i k van p e r s i s - t e n t e r a s s e n e e n p o s i t i e v e i n v l o e d hebben. Een d u b b e l e h o e v e e l h e i d z a a i z a a d g e e f t wel m i n d e r s t r a a t g r a s n a h e r i n z a a i , maar h e t e f f e c t i s v a n k o r t e d u u r . B o v e n d i e n i s met e e n n o r m a l e h o e v e e l h e i d z a a i z a a d ook r e e d s e e n goede g r a s m a t

t

e v e r k r i j g e n .

Waar h e r i n z a a i p r o b l e m e n g e e f t k a n men s p u i t e n met 2 l i t e r gramoxone p e r h a en d a a r n a d o o r z a a i e n met e e n p e r s i s t e n t r a s E n g e l s r a a i g r a s . D i t k a n ook e e n goed r e s u l t a a t g e v e n , CONCLUSIONS S e l e c t e d c o n t r o l o f a n n u a l meadowgrass i s n o t p o s s i b l e . T h i s a p p l i e s b o t h t o s p r a y i n g o n c e a y e a r w i t h

3

k g of d a l a p o n

(90

%)

and t o s p r a y i n g w i t h o t h e r h e r b i c i d e s . If q u i t e a l o t o f a n n u a l meadowgrass o c c u r s i n t h e s w a r d , g r a s s l a n d reno- v a t i o n c a n be a p p l i e d . A good t u r n i n g t i l l a g e and p e r s i s t a n t g r a s s s p e c i e s a r e f a v o u r a b l e w i t h g r a s s l a n d r e n o v a t i o n , b u t t h e e f f e c t d o e s n o t l a s t . Moreover, w i t h t h e n o r m a l m o u n t of s e e d a good sward c a n b e o b t a i n e d . On s o i l . s , where t u r n i n g t i l l a g e c a n n o t b e a p p l i e d , s p r a y i n g w i t h 2 l i t e r of p a r a q u a t ( 2 0

%)

c a n g i v e good r e s u l t s i f a f t e r t h a t a p e r s i s t a n t v a r i e t y o f p e r e n n i a l r y e g r a s s i s r e s e e d e d ( d i r e c t d r i l l i n g ) .

Only when t h e good g r a s s e s d i s a p p p e a r , a n n u a l meadowgrass o c c u r s . Grass- l a n d u t i l i s a t i o n and management h a v e a c o n s i d e r a b l e i n f l u e n c e on t h e a n n u a l meadowgrass component of t h e sward.

Goed ploegwerk b e g r a a f

t

d e o n k r u i d e n b e t e r dan f r e z e n .

7

SAMENVATTING

I n v e e l g r a s l a n d i n N e d e r l m d komt t e v e e l s t r a a t g r a s voor. Voor de be- s t r i j d i n g h i e r v a n i s een a a n t a l a s p e c t e n o n d e r z o c h t , z o a l s de grondbewerking, de h0e.v-eelheid z a a i z a a d en de mengsel- of r a s s e n k e u z e b i j h e r i n z a a i . V e r d e r i s o n d e r z o c h t i n h o e v e r r e men met h e r b i c i d e n s t r a a t g r a s kan b e s t r i j d e n , e v e n t u e e l aangevuld met d o o r z a a i e n of b i j z a a i e n van E n g e l s r a a i g r a s en een e x t r e s t i k - s t o f g i f t .

P l o e g e n g e e f t h i e r b i j e e n b e t e r r e s u l t a a t dan f r e z e n . Een dubbele h o e v e e l - h e i d z a a i z a a d l a a t i n e e r s t e i n s t a n t i e minder s t r a a t g r a s t o e dan een normale h o e v e e l h e i d ( 2 5

-

30 kg p e r h a ) , maar h e t e f f e c t i s van k o r t e duur. Ook met een normale h o e v e e l h e i d . z a a i z a a d i s een goede grasmat t e v e r k r i j g e n .

Monocul t u r e s Engel s r a a i g r a s geven minder s t r a a t g r a s i n he

t

be s t m d dan mengsels b i j h e t z e l f d e gewicht aan z a a i z a a d p e r h a . Tussen de r a s s e n i s e r een d u i . d e l i j k v e r s c h i l . P e r s i s t e n t e r a s s e n van Engel s r a a i g r a s gaven he-t m i n s t e s t r a a t g r a s , u i t g e z o n d e r d e e n l a a g b l i j v e n d s p o r t v e l d e n t y p e . H i e r i n kwam n o g a l wat s t r a a t g r a s v o o r , f i j n v e r d e e l d door h e t b e s t a n d .

Chemische b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s met d o o r z a a i e n kan worden t o e g e p a s t a l s grondbewerking problemen g e e f t . De b e s t e r e s u l t a t e n werden h i e r b i j b e r e i k t met 2 l i t e r gramoxone ( p a r a q u a t ) p e r h a . S e l e c t i e v e b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s g a f of t e v e e l z o d e b e s c h a d i g i n g of t e w e i n i g b e s t r i j d i n g . A l l e e n p r e b e t o x (en- d o t h a l ) gaf e e n r e d e l i j k goed r e s u l t a a t , maar h i e r b i j b l i j f t t e v e e l r e s i d u i n b e t g r a s a c h t e r . J a a r l i j k s

3

k g d a l a p o n p e r h a s p u i t e n n a een k u i l s n e d e i n j u l i ,

a a n g e v u l d met e x t r a s t i k s t o f b i e d t w e i n i g p e r s p e c t i e f . Bet g e e f t o p b r e n g s t v e r - l i e s en e e n z e e r g e r i n g e v e r b e t e r i n g .

P a s a l s de goede g r a s s e n v e r d w i j n e n komt s t r a a t g r a s n a a r v o r e n . Het i s s t e r k a f h a n k e l i j k van de b e h a n d e l i n g van de grasma,t i n h o e v e r r e s t r a a t g r a , ~ voor- komt.

I n much g r a s s l a n d i n H o l l a n d a l o t of a n n u a l meadowgrass o c c u r s . F o r t h e c o n t r o l of annual meadowgrass a number of methods a r e i n v e s t i g a t e d , such a s t i l l a g e , m o u n t of s e e d s and c h o i c e of m i x t u r e o r v a r i e t y w i t h g r a s s l a n d reno- v a t i o n .

I n t h e e x p e r i m e n t h e r b i c i d e s were a l s o t e s t e d , y e s o r no combined w i t h r e s e e d i n g ( d i r e c t d r i l l i n g ) o r sowing of p e r e n n i a l r y e g r a s s and e x t r a n i t r o g e n .

P l o u g h i n g g i v e s a b e t t e r r e s u l t t h a n r o t a r y c u l t i v a t i n g . A t f i r s t a double amount of s e e d a d m i t s l e s a n n u a l meadowgrass t h a n t h e normal amount (25

-

30 kg p e r h a ) , b u t t h e e f f e c t d o e s n o t l a s t . Moreover, w i t h t h e normal amount of seed good r e s u l t s c m be o b t a i n e d .

Monocultures of p e r e n n i a l r y e g r a s s admit a s m a l l e r a n n u a l meadowgrass com- p o n e n t of t h e sward t h a n m i x t u r e s w i t h t h e Same amount of s e e d (weiah-t) p e r h a .

The v a r i e t i e s show an i m p o r t a n t d i f f e r e n c e . P e r s i s t e n t v a r i e t i e s of p e r e n n i a l r y e g r a s s gave t h e l.eô,st a n n u a l meadowgrass, e x c e p t f o r a low s p o r t s f i e l d t y p e . Here q u i t e a l o t of a n n u a l meadowgrass o c c u r r e d i n t h e whole sward.

Chemica1 c o n t r o l of annual meadowgrass on s o i l s , where t i l l a g e i s d i f f i - c u l t , can be a p p l i e d w i t h r e s e e d i n g ( d i r e c t d r i l l i n g ) . The b e s t r e s u l t s were o b t a i n e d w i t h 2 l i t e r of p a r a q u a t p e r h a . S e l e c t i v e c o n t r o l of a n n u a l meadow- g r a s s gave e i t h e r t o much damage of t h e sward o r n o t enough c o n t r o l . E n d o t h a l gave a r a t h e r good r e s u l t ; t h i s h e r b i c i d e g i v e s , however, t o much r e s i d u e s i n t h e h e r b a g e . S p r a y i n g once a y e a r w i t h

3

kg o f d a l a p o n p e r h a a f t e r a c u t f o r s i l a g e m d e x t r a n i t r o g e n was n o t v e r y s u c c e s f u l , I t r e s u l t e d i n a l o w e r y i e l d and t h e annual meadowgrass was i n s u f f i c i e n t l y e r a d i c a t e d .

8. LITERATUUR

l . A.ltena, S.C. van: De aanwezigheid van zaad van E n g e l s r a a i g r a s i n weiland. G e s t e n c i l d e mededeling no. 6 ( 1 9 6 6 ) . A f d e l i n g Landbouw

-

p l a n t e n - t e e l t en g r a s l a n d c u l t u u r . Landbouwhogeschool t e Wageningen.

2 . A a r t s , H.F.M.: D o c t o r a a l s c r i p t i e v o o r de Vakgroep L a n d b o u w p l a n t e n t e e l t en g r a s l a n d c u l t u u r varì de Landbouwhogeschool t e Wageningen (november 1975) ( l i t e r a t u u r s t u d i e ) .

3 .

Boer, J . J . H . de en d r . J . J . Schuurman: De w o r t e l g r o e i van Poa. annua L .

Groen, J a a r g a n g 29 no. 10 ( 1 9 7 3 ) .

4.

Groen, J . : Rapport o v e r b i o l o g i s c h onderzoek o v e r Poa. annua. I n s t i t u u t voor B i o l o g i s c h e n S c h e i k u n d i g Onderzoek ( j a n u a r i 1 9 6 4 ) .

5.

Haggar, R. J . : H e r b i c i d e s and p a s t u r e c o m p o s i t i o n . Span. 19 ( I / I - 1 9 7 6 ) . 6. Haggar, R . J . : C u r r e n t r e s e a r c h on t h e s e l e c t i v e c o n t r o l of g r a s s l a n d

weeds by t h e Weed Research O r g a n i s a t i o n . I n t e r n a t i o n a l G r a s s l a n d Con- g s e s s , Moscow ( 1 9 7 4 ) .

7.

K r i s t , G.: I n v l o e d van h e r i n z a a i en s t i k s t o f op de o p b r e n g s t en de bota- n i s c h e s a m e n s t e l l i n g van g r a s l a n d . PR-rapport n r .

7

( 1 9 7 2 ) .

8 . W e l l s , G . J . : The i n g r e s s of Poa annua i n t o r y e g r a s s p a s t u r e and i t s con- t r i b u t i o n t o h e r b a g e p r o d u c t i o n . P r o c e e d i n g s of t h e 1 2 t h I n t e r n a t i o - n a l G r a s s l a n d Congress, Moscow ( 1

9 7 4 ) .

9 .

W e l l s , G . J . : The b i o l o g y of Poa annua m d

i t s

s i g n i f i c a n c e i n g r a s s l m d . Herbage A b s t r a c t s v o l .

44

(december 1 9 7 4 ) . ( l i t e r a t u u r s t u d i e ) .

10. W e l l s , G.

J .

en R.

J .

Haggar: Herbage y i e l d s of r y e g r a s s swards i n v a d e d by Poa s p e c i e s .

J .

B r . G r a s s l d . Soc. (1974) 29.

l l . Woldring, J.J.: P e r i o d i e k e h e r i n z a a i van g r a s l a n d . PR-rapport n r . 32 ( j u l i 1 9 7 5 ) .

1 2 . T i m m , G.: B e i t r ä g e z u r B i o l o g i e und S y s t e m a t i k von Poa annua L . Z e i t - s c h r i f t f f l r Acker- und P f l a n z e n b a u . Band l l , Hef

t

3

( 1 9 6 5 ) .

I n de l o o p van d i t onderzoek z i j n r e s u l t a t e n van a n d e r e onderzoeken bekend geworden. Deze z i j n z o v e e l m o g e l i j k i n d i t r a p p o r t v e r w e r k t .

~eoordelin~')

op verschillende data

van

de opkomst en de ontwikke-

ling

van

het jonge gras n a doorzaaien

ramoxone

" ~ i ~ f e r s

van O tot 10.

O =

geen opkomst

13eoordeling1) op verschillende data van de invloed van mengsel of

ras op de ontwikkeling na herinzaai. Tevens is de zodebedekking in

%

weergegeven onder invloed v a

mengsel of ras

w e t ,

-

weidetypeg h.t.

=

hooitype, sp.t:

=

sportveldentype,

'l

'Cijfers

van

O

tot 1 0 .

(1

-

geen ori,"cwikel.ing

A . 13eoordeling1

)

op v e r s c h i l l e n d e d a t a van de s e l e c t i e v e b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s en beschadiging

van

de oude grasmat (aangelegd 25/10-1973)

B.

EIeoordeling1

)

op v e r s c h i l l e n d e d a t a van de b e s t r i j d i n g van s t r a a t g r a s en beschadiging van de oude grasmat (aangelegd: I = 26/9-1974 en

I1

=

16/lo-i

974)

e s t r i j d i n g s m i d d e l

) C i j f e r s van

1

t o t 10

Zodebeschadiging: S t r a a t g r a s b e s t r i j ding: 10 = geen zodebeschadiging 10 = geen s t r a a t g r a s

De i n v l o e d van b e h a n d e l i n g met

3

kg dalapon p e r h a i r i coqb inat1.e met 30 k g e x t r a s t i k s t o f op de b o t a n i s c h e s a m e n s t e l l i n g weergegeven i n drooggevricht s p e r c e n t a g e s

1

1

3

kg dalapon

+

1

l

3

k g d a l a p o n -k 3 O k g N e x t r a

+

30

kg

N

e x t r a

/

10 kg E n g e l s

/

Onbehandeld

i

1

/

r a a i g r a s z a a d

i

I

TOT NU TOE VERSCHENEN RAPPORTEN

Mr. _{:l Rundvlaesproduktie in Frankrijk.. Ver- van. een studiereis, april 1971.} ' uitv+a&

.

Nt. 2 Gpef mtit prapyteengly~~~ial~ prwentiei 'middel tegen slependemelkziekte,

Ir. A f$ Meijer en

T/:

EQxem, januari 1972. lJíw&o& Mr. 3- CfÌarolais x FWstiBrm voor vleesprauktie, verslag van vergelijkende ,

.

proeven op praktijkbgrijven. Ir. W. L! Hamsen, januarl ?$7$, f 3.- a Nr. 4. Weesproduktie in engsland. Verslag van een studiereisvan 28 aubusttig tot

3 &?$tem&er,l97û. Ir. W,L Flermsan en Ir, C. M. Hupkes, jlyiuari 1971, MWèrkkht 5. Bijvwding van melkvee i n 'de weide. ~SteratuhttJ$le van proeyen in de '

periode, 18451971. "TJ, Bxm, mei 1872. 1 3,-

E([. L 8 Nitrsanerginiging bij rundiw,'aii&wog u n b o g . nitmatglhaiten in gra*

landgrorlukten. W. wille m.^ In@, septmibt f972. d d t O

Hr. 7. lnvtoed van herinraai en stikstof op-debpbrerigst en de Batanische sam&

sfelhíng van grasland. G krist, oktober la72 ' f 4,'

Nr. 8. Qe invlbed van'het ~ t & p e ;op.de groei van Stiemn. We'isiag var, onden9ek '- ' ' ' -

.

. -.

' .ap De Miercl: h. 'E. Mmgen en A. Ç. mi,&, oktober 1872. -,

-

-

P'

4,-

"- _{9. Fier etfecl MM maatregefen tegen hef adltje Trichodorus tere6 in grasland.}

2 - _{, .}

, J, 4. Woldring; oktober I;QB.,

'.

, ,

.X

4,- Mr. 119 üîjyqeren*van krachtvoer aa? ,weiWd melkvee in h i t najaar. J. vain

Geneijgen. Ing., oktober $Q92 i

.

.

- w+rkotJlt

....

1 1 <,Oogst. ópslkg en voedering van mijmais in *~oord3ltalii%. v a k l a van e n

steerets. Dr. Ir, C.

d.

Bgonmáfie;?., maart 1973. ' ' .J' 4.-

Nr. 12 Flun'drl&produktie in ~oÒi'd-l&ii$. Vkslag van een sturlierttii. Ir. .W?

-

a Z'Hactmen en Ir. M Be Boer. maart tQJ"j, ', t

f:+-

- , T

Nr. 13. , M i l l v e e in naromer e i heffsh'sntchtr& staj. J. W

--

"F. HjtnLenTj. Boxem. % .

,

'maan $973. r

.

, , , . * - a ,"f 4;-t

Nr. 11 M g0bru1 wa? W cohputedn de'rOndveehouderiji ier& van eB.n stdiBis , :re,& naar fakeheentra. E l . N. BenedMris, e.a.: junf-1973. _,

f ,

I-.

Nr.

'16.

'hachtrijp maken van fange stiered. Vergelijking v i n drie Spstmen op de

S G R. Waiboerhoeve in 1@71 en 1972-ti. E.

Harm/FI.

juli 1973. up%

-"- 16. ,Invloed van mierenzuur op de opnamevan ~*ritwzerdoorpinken. Ir: S, &h&-

--

king en Ing. A: G. Henq&dd, augustus 1973. ' l f 4,- 17. Verfiezen bij het inkuilen' u@n bietenstaartjes. Ye~siag van een p r o ~ f op

,,l36

M~erd" in 1871. Ing. A. G. Hengrnel&, sept-er 1973. a Y 4.-

.

-.

.

18. ~hijrnats in de rundveeuoe$irig ii~raiikrijk.. Verslag van een studiemis. Ir, D:

Oostendorp &.a, december 1973. .f 4-

Nr. 18. * ~ k s p r d c i k t i e met afgekalfde v8srr.m. Yr. W.' L Harmwn en H E. Hriirn- '

, sen, februari 1974. &kht

Nr. 29. Vaeding van rndkvee met weinig rwhoe~. Ing. Tj. Boxem, februari 1974. ui'tva~k~oht

Nr. '21. h s t , opslag m voedering y snijmais. Wegroep -s!, opslag en uoe-

dering vaff sqïjrnais, ap'ril 1974. u ~ e a o d r t

22 Schapanhouderij cn Groot-Brittanniti. lle;slag uari een studiereis. Ir. P. W.

Tol, Ir. J. A. M. Voermans en Ir. H 3 W&, april t97& u&vètkacM Nr. 23.

.

Mqurbestríjding met herbieiden in 'jong grrisjand ,bij Sage temperaturen.

Ing. L. Roozeboom en fr. W. Luten, apríl 1974.

x

4,-

Nr. 24. ondsnoek rundvleesproduktie 'in Wat-Duitslmd. Verslag van een studie-

reis. Ir. W. L Harmsen en Ir. C A. S Ewetsloot, juni 1974. .

Mr. 25. Reactie van melkvee op voedering met g'edroogd en geperst ruwvoer. Ing. J.

van Genetigen, J. W. F. Hijink en Drs. R. Krammerfi, juli 1974. f 4,-

,.",

26. Zelfvoedering van sníjmaiskuil in vergaijking m8t andere VO&Wt3ystemen

Verslag van een studi8~0rnmiesie, augustus 1974. uitvcnliocnt

Nr, 27. Voeding van jongevleesstieren met gersgras en krachtvoer. Ing. H E Harrn-

sen en Ing. J. W. Oortgiesen. augustus 1974. f 4.-

Nr.. 28. De rundveehouderij in lefland.'Verslag van een Snicfieceis, november 1974 u t t w k h t Nr. 29. Bedrijfssynthesie-ondenoek in de Rundveehoudefíj, f e b w i 1975. uRw&o&

NT. 30. RuurvoBders voor rundvee in Nederland. Produktie, hahdet. gebruik. J. D.

Janse, april 1975. a $.i&-

31, Invloed van grondbewerkinri nn hpiingezaaia hliiuand grasland. Ing. J. Ji - - e , s'

-c j / ' ,

w.

&dis~s'h&i& vin pnil.nd m a d i a s

eh

ondiepe grondbewerking;

J, J, Woldring, ju! 1975: [ . .f 6;-

.

f& 33.' Stikstofbemesting op grasland in ket ~ e d a a r . Vwslag van inn @rtd.erzo&

inaLe jaretl 1977 1973.,~lng. d d Woldring, juli, 1975. uPtwrrlr6Pht

M. 34. ~ i o t e m ~ k v d r i j v e n in Canada en de Vepnigde Staten. Verslag v a n een

stddierets. Ir. P& J- *+l. Cnijders,^j.uli 1,Q?5,

I

5,- W 3? InvbM vui

b

stikstof op he ~pb&&sf en de botankche m@"-

steiiing van grasland, Ing. J: J. 'WoFdfing. augbs'w 7975. ' f

s;.=

Nr. 56. Opslag vgn woo~dmogkuil en snijmals op nwslkv8ebedrijven van 20 ha

,b Ing. A; R Ridder, @ptt&%Y>M 49%. ., , f

o-

r. 37: ~ i t r k t - en mi~~raf,m~gehdtm,van -r=.sn ~ y g e k u ~ l d e %njjma"ts met een '

E W F - ~ ~ F ~ sorgarìicehe ~emeatin& Ing. H. x4n" Pij# qn Ing. W. Wi4lemm, sep-

-

3 tembr,lZt'S$. b .

I , ,

, f 6,-

Mr.

38#

gote giften dgjfmsrSt.

q@

snijma1s.-~ersl~~ ban pliwfydden i n dB periode.

.

l @ ?

-

lI)r%4? In@. W. WilIemqh, ,s(s&~hb'ax fS76. 7

f

6:-

I.

- .

Mr,

&

iwnzaai rnilvbn gws6nd: birijà

k&

?vefgeIljkend ondsr&k niet ver-

.

. npch8lmUe hiibsden

w'

h % r i w i h; d& periode 19T1 Vfh $B74 ' EQ: W. Lqian e.k. jainuari 19%. . , _{, .}

t 1 ; i i O u b t ,

$

~ektrijdlng van ringwnrb &ij.rundvw;

& B ~ ~ ~ 9 '

k n :het ?ie,we n l d d i l ' ' z t

. _

, W m V c E t %

Pm:

A $ammerij,

pi.

f97@.-'

.

z .

f b*-

:

,

'.Nr. 41. k H& vmstpë~bn Q& Ryaqhtwoer in l~bqxefi~talldn. Verslag van een

, * '

IfBcICgroq,

jyii IS?@. , , J , ' ,

.-

$ ?<O.-- 4 .

A \ , r F > ,

. I 1

Nk

&S. Inví&d van\v~ltf&tj0b8 q snelh*/d. v& ~r~&o#et! *p @d @p&e -&n

'.

- I b

'h@

dgar. pdkv-. litg. &

a.

hi&",yw&& juki 'f976 . , u f h $ c ~ h t t

. Nr.. ~ . c o m b f n h ~ k e

- inkuil-.

:&pry&pmet &ei -patrlifvsq bostel 'en bostel- .

.

j , .

; patafmixt OngP3Tj.-'t40xem en

$na.

A*Q,'Heng?trg.ld, juli M18.

r , ' l ^ '

f;

3.-

.:

.

4.'. &r&iutii. siCenatsila of tannsiuilo ,ioor ds o p k 6 v i n voof\*<iog&ih

, . . )I' ,

f

Z ' ,

..

Nr. 1, Auminqtiwrinj bij ykdertng v ~ n ' v~wsicatiwrerí. tleG19~ wn

V

.

' wwkgmsp, december 1W6. '

N r . 4k ~ e & i mgrasland in uitnwivden. Ing. W. ~tllemsen, decembei1976. ' / '5.- ' j

r

<Mr., 47, ' ~ e t &ffed ,yan maalen met maaibalk e& .ctrks~maaier btj mchilIenffia q 's)ppellen&en en m ~ i s t a d i op de o~brengst %?I botminische ssmen-

Wllkg van grwand. logd L. FOgoz8bqom en ir. W. Luwh. deeermber l%%, f E,--+ " t

Nr. 44$ Melkubiehou&rQ m natuurbehoud, Studie in samennia?Ring met de C&. ' ' h i w t e c h h i s c ~ Dienst, Tng, W. uan- der Sfmten en A. van Kekern

-

Stopeten. febr& 1471t. : ' + 'f 5,-

.

Nr. 48. b r ~ b f v e r Y i ~ z e n ~ t I J d b m de Preldpefiode, lag. J. ~~ew!est, april 1977. f 5.-

'. Ni.. S. Koppeling m e ~ r c q n k a t ~ . k & t ~ m d v t s e r i n ~ , fr. R. Raterink, qpWW

2 ,

ber 1977.

f

J"*-

Nr: 51. ' Diverse aepecten van h&*len van voqrgedroogd Bras. hg, k G. Hsn- ' '

gGveM, augustus 1971. , 3 5.-

NL 52. H~rgraei~llfiraghg~tij$ens de vetdperiode, Ing. J* ~ve&esl. odim$er 1~7'7: f S-, Nr. $3. Beregening op mel~;>e&rÌJv?n, Ir. ~ . - ~ o o r n b m eh., pkta-r Ipn. f 6.-

Rffr

f 5,-

ver~rr~jgbaar

h

ha Proefgtbtkrn VQW de lbWvmW

Rinidam%g a, LeEystaa

door storting apguro r ~ o ~ a 1