GEOCOMmunicatie 21 over een nieuw fossiel fylum, uitsterven door verhongering, een hongerige fossiele ‘krokodil’, het soortprobleem, onderzeese verwering door micro-organismen, en de voortvluchtige dino

AFZETTINGEN WTKG23_(1), 2002 14

GEOCOMmunicatie

21

overeen nieuw fossiel

_fylum,

uitsterven door

_{verhongering,}

een

hongerige

fossiele ‘krokodil’,

het

_{soortprobleem,}

onderzeese

verwering

door

_{micro-organismen,}

en de

_{voortvluchtige}

dino

A.J.+(Tom)

vanLoon*

Inleiding

Paleontologen

ontdekken nieuw

fylum

EenteamvanChineseen

Engelse paleontologen

heeft in

_zuidelijk

Chinafossielen

_gevonden

_{die in geen}

en-kel bestaand

_fylum

_{passen. Dat is} eenuiterst zelden voorkomende

_gebeurtenis,

wantieder

_fylum

wordt

geken-merkt door_{een zeer}

_{eigen bouwplan.}

Het nieuwe

_fylum

is door deauteurs ‘Vetulicolia’

gedoopt.

De

_gevonden

fos-siele

_organismen

vandit

fylum,

die alletotdezelfdesoort behoren

_{(Didazoon haoae),}

stammenuit het Cambrium

(543-510 miljoen jaar geleden)

enbehorentot eengroep

die,

voor zover

bekend, geheel uitgestorven

is.

De

_gevonden

fossielenmakendeeluitvan eenfaunamet talvan‘exotisch’aandoende

_{levensvormen;}

deze ontston-den toen

zich,

binnen_eenkorte

tijd,

tal_vannieuwetaxa ontwikkelden

_(de

Cambrische

‘explosie’

vanhetlevenop aarde).

Bij

desoortvanhet nieuwe

_fylum

_gaathetomzeer

goed

bewaard

gebleven exemplaren

van eenenkele centi-metersgroot

diertje

dat op de bodemvan een

ondiepe

zee

leefde. Het hadeenlichaamdatintwee

_duidelijke

segmen-tenwasverdeeld viaeensoort

‘wespentaille’.

Hetvoorste deelvanhet lichaamwasveel_groterdan het achterste en

leek opeenzakmetaande

_voorzijde

eengrote

opening

die

waarschijnlijk

als mond

_diende,

metaandetwee

_zijkanten

elkeen

rij

van

vijf

kleinere

_openingen.

Het achterste deel

van het lichaam

is,

via minder

_{geprononceerde}

insnoe-ringen,

verdeeld in zeven_segmentenen vertoont enkele kenmerken die

_lijken

_{op die}vande

_Arthropoda

(geleed-potigen,

zoals

_kreeften);

deauteursmerken in dit verband op dathet

diertje,

waarvande 3-Dkarakteristiekenalleen

geïnterpreteerd

kunnen worden_opbasisvande

platgedruk-te

_exemplaren,

watbetreft

zijn uiterlijk

wel iets wegmoet hebben

_gehad

van een

garnaaltje.

Op

basis vanmoleculair onderzoek komende onderzoe-kerstotde conclusie dat de Vetulicoliahetmeest verwant

zijn

aande Hemichordata_(een

_tamelijk

obscure

_groep)

en

Echinodermata

_{(stekelhuidigen,}

zoalszeesterren).Ze

ver-moeden dat het_gaatom eengroepdie zichvande Deutero-stomiaafscheidde kortvoordatdeze

groepzich vertaktein

een

_richting

die de echinodermenenhemichordaten

ople-verde,

en een tweedegroepwaaruit de chordaten voort-kwamen. Als eventuele

_(maar

minder

_{waarschijnlijke)}

op-tie

gevenze aandat de

afsplitsing

vanuit de Deuterostomia

zoukunnen hebben

plaatsgevonden

nadat de

echinoder-men enhemichordatenzich reeds hadden

afgescheiden.

Deze

_plaats

vanhet nieuwe

_fylum

isvan

belang

voorde evolutionaire

_ontwikkeling

vande chordaten

(waartoe

ook de

vertebraten,

endus ook de

mens)

behoren: de laatste

gemeenschappelijke

vooroudervande chordatenzou er

immerszoongeveer kunnen hebben

uitgezien

zoals denu

ontdekte nieuwesoort.

Referenties: 3,

9

Fossielen getuigen

van

hongersnood

Ongeveer

2

_{miljoen jaar geleden}

stierven_zeer veel soorten

schelpdieren (zowel

mollusken als

gastro-poden)

op de

ondiepe

bodemvan de Caraïbische Zee uit. Ze werden binnen de kortste keren vervangen door

soor-ten dievanelders kwamenmaarvooral door nieuwe

dier-groepen

dieeen

_geheel

ander-door koraalriffen

gedomi-neerd

-ecosysteem opbouwden.

Deze

‘massa-uitsterving’

van

regionale

betekenis

(die

vanwege het

gelijktijdig

ver-dwijnen

vanveelsoorten enhet

opduiken

vannieuwe ook geen echte

massa-uitsterving

kan worden

_genoemd)

heeft

gedurende

enkele tientallen

_{jaren geleid}

totdiscussies onder

_{paleontologen}

overde vraagwatdaarvan de oorzaak kan

_{zijn geweest. Daarbij}

is ondermeer

_gedacht

aan een

dramatische

_verandering

vanhetleefmilieuals

_gevolg

van

het uitzee

_oprijzen

vandesmallestrook land dienu Mid-den-Amerika vormt; daarvoor_waren Noord-en

Zuid-Amerikavanelkaar

_gescheiden

door_eengroot

_zeegebied.

Het

_{probleem bij}

die

_hypothese

was echter dat het land al

een

miljoen jaar

eerder uit zee

omhoog gekomen

was, zodat de

_plotselinge

_uitsterving

aan het

_begin

van het Pleistoceen daar

_moeilijk

een direct

gevolg

vankon

_zijn.

Een

paleontologisch georiënteerde bijdrage

ditmaal,maar

welmeteengroteverscheidenheidaan

onderwerpen.

Soms interessantvoor eenbreed

_publiek,

soms voor

gespeciali-seerde

_{paleontologen,}

en eenéén

geval

zelfsvoor theore-tisch

_{paleontologen,}

naar

_aanleiding

van een

_nogal

moei-lijke publicatie

over het

soortbegrip

in de

paleobiologie

(watis

eigenlijk

het verschil met

paleontologie?).

Vooral het

_stukje

over eenfossiele

hongersnood

zal

_hopelijk

heel wat WTKG’ersaanhet werkzetten:het op locatie

verza-melenvanzoveel

mogelijk exemplaren

kan zakenaanhet licht

_brengen

die

_{bij ‘gewone’ collectievorming}

verbor-gen

blijven. Bij

kleine

_schelpjes,

zoals veel WTKG’ers die

_verzamelen,

is het

_aanleggen

vanzo’n

_{representatieve}

collectie ook

goed

tedoen.

Bij

de zeldzame Vetulicoliaof

bij giga-krokodillen

zal dat echtervast_op

_praktische

pro-blemen stuiten.Maar,zoals een

collega-geoloog

dat

on-langs

uitdrukte:_{erbestaan geen}

_problemen,

alleen

uitda-gingen. Hopelijk

vindt de lezereen

_uitdaging

in deze

15 AFZETTINGEN WTKG 23_(1), 2002

Het

_{pleit lijkt}

nubeslecht doorde

bestudering

van een

collectievan zo’n 200.000 fossiele

_schelpen.

Het_gaat

daarbij

om eencollectie die in

_opzet

sterk

_afwijkt

van col-lecties zoals die inmuseavoorkomen:die bestaanvooral uit zeldzamesoorten of-al veelmindervaak- uit

verza-melingen

waarinvanelkesoorteenof enkele

_exemplaren

voorkomen.

_Dergelijke

collecties _gevendus

geen

juist

beeld hoe de

_{oorspronkelijke}

_{leefgemeenschappen}

eruit

zagen: daarin kwamen immers als

regel

zowel domine-rende als zeldzame soorten naast elkaarvoor. Een

_juist

beeld kan dan ookalleenontstaanals

leefgemeenschap-pen opeen

_{representatieve wijze}

worden bemonsterd. Dat is

_precies

watersinds 1986 inhet kadervanhet

Pa-nama

_{Paleontology Project}

is

_gebeurd.

De

_{paleontologen}

Jeremy

Jackson

_(Scripps

Institution of

_Oceanography

in LaJolla,

Califomia)

en

Anthony

Coates

_(Smithonian

Tro-pical

Research Institute in Balboa, Panama)hebben op 463 locaties in Panamaen Costa

Rica,

alsmede opeen

aantal

_plaatsen

opzee, 202.897

_{schelpen verzameld,}

uit sedimenten vanaf 12

_{miljoen jaar}

oudtot recent.Ze heb-ben

_daarbij

niet

_gekeken

naarsoorten,maar

_domweg

ver-zameldwat zevonden. Dat betekent duseen representa-tieve

_verzameling.

Van elke verzameldesoort

gingen

ze

nahoe die zichvoedden,enop welk substraat dat

gebeurde.

Zo

_kregen

JacksonenCoateseen

_goed

inzicht in de

ver-anderende_ecosystemen

_gedurende

de

_afgelopen

12

mil-joen jaar.

Uiteraard kondenzein hun

_verzameling

ook de

‘massa-uitsterving’

van zo’n

_{tweemiljoen jaar geleden}

terugvinden.

Die

_blijkt

samentevallenmeteen dramati-sche

_verandering

van het_ecosysteem in de

_ondiepe

zee.

De relatief

_rijke

faunavan

gastropoden

die zich voedden metmollusken

(en

andere

dieren),

verdween

_grotendeels,

en het aantal mollusken dat leefdevan

lytoplankton

dat uit hetzeewaterwerd

_gefilterd,

werdeveneenssterk

gere-duceerd.

_Gastropoden

enmollusken die zich _opandere

wijze voedden,

bleken

_nauwelijks

hindervande verande-rende

_{omstandigheden}

teondervinden. De onderzoekers concluderen daaruit dat het

_probleem

niet de

_afkoeling

was aanhet

begin

vanhet

Pleistoceen,

maar eenin korte

tijd

sterk verminderende

_{bioproductiviteit}

in de

oppervlak-tewateren. Devan

_lytoplankton

levende mollusken

kwa-men om van de

_honger,

endaarom ook de

gastropoden

dievandeze molluskenleefden.Wat de sterk verminderde

bioproductiviteit veroorzaakte,

is

_{vooralsnog onduidelijk.}

Daar kan het

klimaat,

evenalseenpatroonvanzeestromen metminder

_opwelling

van

_voedselrijk

water ter

_plaatse,

aanhebben

bijgedragen.

Referentie:

4

Krokodil-achtige

van 12mat dinosauriërs

Nieuwe vondstenvan fossielenvan een

krokodil-achtig

dier in het

_Krijt

van

Niger

maken veel

duide-lijk

over

zijn

aarden

leefwijze.

De eerder

_gevonden

frag-menten -het

holotype,

dat in 1964 werd

gevonden,

berust in hetMusée Nationale de

_Niger

-

zijn

daarvoor veel

te

fragmentarisch.

Het diermoeteralseensoortkrokodil hebben

_uitgezien:

de nieuwe vondst

_wijst

uit dat

_hij

verwant moet

_zijn

aan

de

_{huidige Crocodylia,}

_maardat

_hij

daartoeniet behoort.

Hij

isveel

_groter

dan de

_{huidige krokodillen,}

maarde

dui-delijkste aanwijzing

dat

_hij

niettotde

Crocodylia

gere-kend mag worden wordt

geleverd

door de

_snuit,

die

aan-zienlijk

breder is dan

bij

de

huidige

krokodillen. Die snuit is

_langgerekt,

enmaakt

bij

alle

_{gevonden exemplaren}

on-geveer driekwart uitvan de totale

_lengte

vande schedel. Vooraan in de bovenkaakstaan aaniedere kant

_vijf

licht

naarbinnen

gebogen tanden;

in de onderkaak

zijn

dat er

vier,

die

_rechtop

totietsnaarbuitenstaan.Aan de

zijkan-tenheeft het dier 30 tanden

boven,

en31 onder. De op-bouwvanhet

_gebit

_suggereertdathetvoedsel

voorname-lijk

bestond uit

_gewervelde

dieren,waarondervissen,maar

ook talvanlanddieren die zich in of

nabij

de rivier waag-den waarin dezerover leefde. Tot die landdieren op

zijn

dieet behoorden

_volgens

de onderzoekers zonder

_twijfel

ookeen scalavan deter

_plaatse

in ruimemate voorko-mendedinosauriërs.

Desoort staat

wetenschappelijk

bekend als Sarcosuchus

imperator.

Hetmoeteen

ontzagwekkend

dier

zijn

geweest. Omdat van destaart

nauwelijks

iets

gevonden

is,is het

moeilijk

omde

_lengte

vanhet diermetzekerheidvast te stellen.

_Bij

dit_type dieren bestaat

_echter,

voor alle be-kendeen fossiele soorten, een

duidelijk

verbandtussen de

_lengte

van de schedelende totale

_{lichaamslengte.}

De schedelvan het

_holotype

is de

_grootst

bekendeenmeet 160cm

(er

circuleren

_overigens

verhalenovereenvondst meteenschedelvan 170cm, die zich in het

illegale

cir-cuitvanhandelarenenverzamelaarszou

bevinden,

maar

dat

_exemplaar

is nooit door

_{paleontologen}

beschrevenof

geïllustreerd);

op basis daarvan iseentotale

_{lichaamslengte}

vanzo’n12m

_aannemelijk.

Volwassen

_exemplaren

moeten zeker een

_gewicht

van

8000

_kg

hebben

_gehaald.

Ze moeten tientallen

jaren

oud hebben kunnen worden.

_Analyse

vande

groeiringen

in de

botten_{van een}

nog

onvolgroeid exemplaar

leiddetot de conclusievan eenca.

40-jarige leeftijd.

Dat betekent dat dezesoortzeker

_50-60jaar

oudheeftmoetenkunnen

wor-den.

Referentie:

8

Het

_{soortprobleem}

zou

_{zijn opgelost}

Hoewel

_{paleontologen}

er-

overigens

netals

biolo-gen,

zij

het met soms wat

_{onduidelijker}

redenen

-altijd

in

_slagen

om een fossieltedetermineren

(soms

moetdaarvooreennieuwesoort worden

_{geïntroduceerd),}

heeft het

_begrip

‘soort’ tot

_langdurige

en vaak

weinig

voortgang

brengende

discussies

_geleid,

zelfs nadat

Simp-sonin 1951een

algemene

theorieoverdit

onderwerp

had

uitgewerkt.

Het

_probleem

is bekend: desoortis geen sta-tisch

_begrip,

_maarmoetwordenbeschouwdalseen

AFZETTINGEN WTKG23_(1), 2002 16

gemeen hebben. Omdat

bij

de

_beoordeling

daarvaneen

sterke matevan

subjectiviteit optreedt,

is

_bijv.

het

ver-schil ontstaantussen

_{biologen/paleontologen}

die

betrek-kelijk

verschillende individuenalletotéénsoort

_rekenen,

terwijl

anderen

_{(de zogeheten ‘splitters’) juist}

al

_bij

zeer

geringe

verschillen

_spreken

over

_{afzonderlijke}

soorten. Veel vande discussie over de

_afstamming

van demens

hangt

metdeze

_‘strijd’

samen.Daarkomt nogeens

_bij

dat de definitie_vanhet

_soortbegrip

in_een

_{bepaald specialisme}

goed

kan

_voldoen,

maarineenander

_{specialisme juist}

niet. Voor

_{paleontologen}

vormtde

_{tijd daarbij}

eenextra dimen-sie. Het is zonneklaar dat deenesoortevolueerttot_eenof

meerandere soorten,endat

sommige

soorten uitsterven zondereen

‘opvolger’

tehebben

_{geproduceerd.}

_{Maar op} welk momentin de

_tijd

deenesoort in de andere

over-gaat, is

_gewoonlijk

weerniet

objectief

vast testellen. Ik heb daarom al eens

gesuggereerd

om soorten te onder-scheiden op kwantitatief meetbare verschillen in DNA. Ook

_{bij sommige}

fossielen is dat

_mogelijk,

en-

gezien

de

ontwikkeling

van de

_{paleobiochemie}

- misschien zal dat

ooit_voor

_(bijna)

alle fossielen

_mogelijk

worden.

William Miller

_III,

een

geoloog

van de Humboldt State

University (Arcata, Califomia),

meent dat het

soortprob-leem definitiefkan worden

_opgelost

viaeennieuwe

bena-dering. Daarbij gaat hij

uitvan het inmiddels in de

biolo-gie algemeen

toegepaste concept van

‘lineages’.

In dat kader merkt

_hij

_{op dat niet alle}soorten ontstaan

_zijn

met

gelijke

kansen: in

_{sommige gevallen}

worden nieuwe

lineages gevormd

die

_regionaal

dominantesoorten

ople-veren,

terwijl

anderesoorten nooit nieuwesoorten met

een

prominente plaats

in de

_regionale

leefgemeenschap-pen

voortbrengen.

Deeerste

groep

wijkt

qua

fenotype

dui-delijk

af_van

voorgangers;detweedegroep doet dat niet. In heteerste

_{geval gaat}

hetom

_{afzonderlijke}

soorten, in het tweede

_geval

niet. Het betekent wel dat de factor

_tijd

een

plaats krijgt

in het

_soortbegrip.

Volgens

Milleris het

belang

vanwat

hij chronospecies’

noemt

(door sommige

taxonomistenbeschouwdals

_aparte

soorten)

in de

_{paleontologie overschat; hij}

meent _dat gro-tere

verzamelingen

vanfossielen

waarschijnlijk

een vorm van

cladogenese

zullen onthullenals _{dominantpatroon} in taxonomische

groependie

chronospecies

bevatten.

Referenties: 5,7,10

Onderzeese

verwering

door

micro-organismen

De

_{glasachtige randgesteenten}

vanoceanische ba-zalten

_blijken

teverwerenonder invloed_van

micro-organismen.

Dat

_blijkt

uithetonderzoek

_{(met scanning}

electron

_microscope)

_{vanmonsters die}met een duikboot

zijn

verzameld op de

Knipovich

Rug (76°47'

NB).

De gesteentenkwamenvan eenbazalt op zo’n 3500m

diep.

Sommige

monsters waren vanpas

gevormde

delenvan

demid-oceanische_{rug; andere}monstersbetroffenoudere

pakketten

die al waren bedekt met sedimenten. Uit de

sedimentatiesnelheidter

_{plaatse (1-5}

mmper

eeuw)

ende diktevande

_{sedimentpakketten}

kan worden

_afgeleid

dat de oudste onderzochte bazalten omstreeks 50.000

_jaar

geleden

moeten

_{zijn uitgevloeid.}

Uit het

_onderzoek,

dat werd

_uitgevoerd

dooreenteamvan

geologen

en

microbiologen

van deuniversiteit van Ber-gen

(Noorwegen),

bleekdat de

verwering

die

_plaatsvindt

samengaat

met een steeds verdere kolonisatievan de

bazalt;

dezekolonisatie leidt

_uiteindelijk

toteensoort kor-sten die zich vooralvormen

_{langs spleten}

in het

_gesteente.

De relatietussen

_voortgaande

kolonisatieen

voortschrij-dende

_verwering

kan worden verklaard door de

afschei-dingsproducten

van de betrokken

micro-organismen.

De

organismen

vertonen talvan vormen; ze kunnen

draad-achtige

structuren vormen,maarook ‘holle

schuitje’,

en zekunnen

ovaal, staafvormig

of

_{stengelvormig zijn.}

Rond-om dezestructuren ontwikkelen zich

_geleidelijk

steeds

duidelijker etspatronen

in het

_{glasachtige bazalt,}

meteen

vergelijkbaar patroon

als de

_organische

structuur. Destoffen diede

_{micro-organismen afscheiden, zijn}

vaak

rijk

aan

ijzer

en mangaan.

Op

basis van de

morfologie

van

stengels

die

lijken

op dievande

_{ijzer-oxiderende}

bac-terie

_Gallionella,

is het

_{waarschijnlijk}

dat

_gereduceerd

ij-zer wordt

_gebruikt

als

_{energiebron bij}

het

stofwisselings-proces.

Analyse

van het DNA van de

_{organismen wijst}

uit datzekunnen worden

_ingedeeld

in

_bepaalde

_groepen

vandeProteobacteria ende Bacteria. Deze groepen

ko-men

_{vrij algemeen}

vooroprotsenin koudewateren

_nabij

de

_noordpool

enAntarctica

(het

wateropde

plaats

van

monstemame hadeen

_temperatuur

van -7

°C),

maar de

aangetroffen

soorten komen

_volgens

het DNA-onderzoek niet

_precies

overeen met desoorten die eerder in koude

dieptewateren zijn aangetroffen.

De relatie dienuis

gevonden

tussen de

_etsfiguren

ende

kolonisatie door

_{micro-organismen}

maaktnuook

duide-lijk

hoe

_{vergelijkbare}

structuren moeten wordenverklaard die eerderwaren

gevonden

in boortkemen uitde

ocea-nische

_korst,

maar waarvoortotnutoe_geen

_goede

verkla-ring

kon _{worden gegeven.}

_Dergelijk

structuren

_zijn

ook

aangetroffen

in oceanische bazaltenvan

miljoenen jaren

oud. Dat maakt het

_aannemelijk

dat de bazalten die uit-vloeien op mid-oceanischeruggenal snel worden

geko-loniseerd,

endat de

_verwering

van deze

_gesteenten

onder invloed_vande

_{micro-organismen langdurig}

kan

voortgaan.

Interessant is dat deze

_{micro-organismen bij bedekking}

door sedimentenkunnen afsterven

_(wat

vooral

_{gebeurt bij}

snelle

_{sedimentatie),}

_maardat de

_{levensgemeenschappen}

op het bazalt zich

bij langzame bedekking

ookaande

ver-anderende

omstandigheden

kunnen aanpassen. Daardoor kan

_bij

eendik

sedimentpakket

de biosfeer in de

_diepzee

zich tothonderdenmeters onder het

_{sedimentoppervlak}

uitstrekken.

17 AFZETTINGEN WTKG23 _(1), 2002

‘Dino op de vlucht’ duikt op,

mogelijk

om

weer te

_verdwijnen

In de

vorige

‘GEOCOMmunicatie’

(december 2001)

werd gewag

gemaakt

van een

bijzondere

dino,

die voortdurenduit handenvan de

_wetenschap

wistte

blij-ven.Het fossiel isnu

_{plotseling opgedoken}

inhet

Natur-museum

Senckenberg

inFrankfort. Het

blijkt afgelopen

zomervoor zo’n250.000dollarte

_{zijn aangekocht}

van

een Duitse handelaar. Hoewel

paleontologen

zeer

ver-heugd zijn

over het

opduiken

van dit

belangwekkende

fossiel, zijn

ze zeerkritisch over de manier waarop het museum in Frankfort het in handen heeft

gekregen.

Het staat

vrijwel

vast dat hetfossiel

illegaal

uit China is

ge-smokkeld,

hoewelhet museum verklaart dat de

toe-leverancier,

Ulrich

_Leonhardt,

het fossiel met officiële

exportvergunningen

in de

_Verenigde

_{Staten had} aange-kocht. Deaanhetmuseumverbonden

paleontoloog

Fritz

Steininger

wilde echter geen discussiemet

_collega’s

aan-gaanoverde authenticiteitvandie documenten.

Daardoor

_{blijft twijfel}

bestaanaanhet

legale

karaktervan

het fossiel. Diversemuseahebben dan ook reedsverklaard

dat

zij

een

dergelijk

fossiel nooit inhuncollectie zouden opnemen,en datzehet ook niet in bruikleen zullen

vra-genvoor een

tentoonstelling,

hoeinteressant het fossiel ook mag

zijn.

De

_{twijfelachtige reputatie}

vanhetfossiel

zou ook weleens kunnen verhinderen dat onderzoekers

vanhet Naturmuseum

Senckenberg

eroverkunnen

publi-cerenin

wetenschappelijke tijdschriften;

ook in het

verle-den hebben

_{tijdschriften}

het advies

_gekregen

om

artike-len_over

_dergelijke

omstredenfossielente

_weigeren.

Het fossiel datzo

lang ‘op

de vlucht’ was,

lijkt

ook nu dus

zijn geheimen

nog nietaande

openbaarheid

tewillen

prijs-geven.

Mogelijk

zal hetfossieltrouwensweerop korte

tijd

uit de

greepvanwesterse onderzoekers

_verdwijnen.

Het Chinese

Genootschap

voor de

Paleontologie

vanVertebraten heeft

namelijk

ineenemail-berichtvan25december_aan Steinin-ger

gevraagd

om het

_bijzondere

fossielnaarChina

_terug

testuren,erop

wijzend

dat de

verkoop (en

dus ook de

aan-koop)

ervan

illegaal

enimmoreelis.

Steininger

heeft

des-gevraagd

niet willen zeggen of

hij

het Chinese verzoek tot

terugzending

in

overweging

wil nemen,maardat

_hij

daarover wel methet Chinese

_Genootschap

van

gedach-tenwil wisselen.

Referenties:

1,2,6

Geraadpleegdeliteratuur i

Anonymus,

2002. Chinese ask Germanmuseum to return

‘smuggled’

fossil. Nature

_415,

p. 108.

2

_Dalton,

_R.,

2001.

_Wandering

Chinese fossil tums_op

atmuseum.Nature

414,

p.571.

3

Gee, H.,

2001. On

_being

vetulicolian. Nature

_412,

_p. 407-409.

4 Kerr, R.A., 2001.

Starving

in the Caribbean. Science

294,

p. 1821.

5

_Loon,

_{A.J. van, 1999. A}revolutionin

_{paleontological}

taxonomy.Earth-Science Reviews

_48,

_p. 121-126. 6

_Loon,

_{A.J. van, 2001.}

_{Belangwekkende}

dino

_blijft

ont-snappenaanonderzoekers. In: A.J. van Loon: GEO-COMmunicatie 20:_over astronomisch

_bepaalde

ge-steentecycli, gashydraten,

eendino op de

vlucht,

geo-grafie

alsfactorinde evolutievande mens, en

vroe-gere biodiversiteit.

Afzettingen (Werkgroep

voor Ter-tiaireenKwartaire

_{Geologie) 22,}

_p.72-76.

7 Miller

_{III, W.,}

2001. Thestructureof

species,

outcomes of

_speciation

and the

_‘species

_problem’:

ideas for

paleobiology. Palaeogeography,

Palaeoclimatology,

Palaeoecology

176,

p. 1-10.

8

_{Sereno, P.C., Larsson, H.C.E., Sidor,}

Chr.A. &

_Gado,

B.,

2001. The

_{giant crocodyliform}

Sarcosuchus from theCretaceous of Africa. Science

_294,

_p. 1516-1519. 9

_Shu,

D.-G.,

Morris,

S.C.,

Han, J., Zhang, X.-L., Zhang,

Z.-F., Liu, H.-Q., Li,

Y. &

_{Liu, J.-N.,}

2001. Primitive deuterostomesfrom the

_{Chengjiang Lagerstatte (Lower}

Cambrian, China).

Nature

_414,

_{p. 419-424.}

10

_{Simpson, G.G.,}

1951. The

_species

concept.Evolution

5,

p.285-289.

11

_{Thorseth, I.H., Torsvik, T.,}

Torsvik, V., Daae, F.L.,

Pedersen,

R.B. &

_Keldysh-98

Scientific

_Party,

2001.

Diversity

of life in ocean floorbasalt. Earth and

Planetary

Science Letters

194,

p.31-37.

*Geocom_B.V.,

_{Benedendorpsweg 61,}

6862 WC

Ooster-beek,

tel.

_{026-3390908, fax 026-3390783,}

e-mail tornvan.

loon@wxs.

nl