Uitwerki 1.1 D 1.2 B 1.3 a b c d 2.1 b c 2.2 1 A B b c d D ingen opgave De maan mo B a) diameter z b) afstand aa c) Zon naar d) Afstand Zo b) verschuivi c) d1/d2 = l1 1,75 cm ~ 0, A: 1,5 cm B: 4,2 cm b) verschuivi c) A: d = 1/p d) A: tussen 1,2 c 1,75 Dus 33≤d≤95 en Inleiding oet dan preci zon: 5,46 cm arde‐maan: 3 Mercuriu Venus: Aarde: Mars: Jupiter: Saturnus Uranus: Neptunu on‐Centauri: ing meten op 1/l2 1” 0,086” 0,24” ing/2 A: 0 23,3 pc (7 1,2 en 1,75 c cm 29 pc cm 10 pc 5 ly in de astrono ies door het m 3,0 cm us: 4,54 8,48 11,7 17,9 61,0 s: 112 m 225 m us: 353 m : 3175 km p poster 0,043” B: 0,1 75,8 ly) cm c omie midden van m m m m m m m m 12” B: d = 8,3 de aardscha 33 pc (27,2 ly aduw gaan y)
2.4 a b 2.5 2 2 2.6 a b 2 3.1 r r m 1 o a) T = 29,46 j b) T2=(30,05 2500 km ~ 6 2πr = 1,4 x 1 a) 2πr = 4,4 k b) maan ~ 0, lengte 747 α747 = 2, 2πr = 1,1x10 r = 6378 km r = 20000 km ma = 5,976 x 1200 = 6,67 x of: 26378/63 jr a3/x2=1 )3 T = 165 65º omtre 04 km r = km 128/4 ,5º ~ 5 cm 7 = 70 m ~ 2 2/5,0 x 0,5 = 05 m r = 18 Fz = 1200 m Fz = ? N 1024 kg x 10‐11 x 122 378 = 4,1x zo a3=(29,46 jr k 65/360 x 2 2,2 x 103 km 4400 = 0,029 ,2 cm = 0,22º 36 8,2 km N ,5 x 5,676x10 o ver, dus 4,1 6)2 a = 9,5 2500 = 1,4 x 1 m deel vd cirke 60/0,22 x 70 024 / (263780 12 x zo weinig 5 AU 104 km el 0,029 x = 1,1 x 105 m 000)2 70 N g x 360 = 10,5º m N º
3.2 T = 11,5h en r = 5960 km a3/T2 = G mmaan/4π2 mmaan= 7,3 x 1022 kg 3.4 a) 50 jaar b) d = 1/p d = 1/0,375 = 2,7 pc 8,7 ly c) as ~6,5 cm dus as/2 = 3,25 cm en 3 cm ~ 7”, dus 3,25 cm ~ 7,6” d)7,6” 7,6/(360*60*60) = 5,8 x 10‐6 deel v.e. cirkel omtrek cirkel = (8,7 x 300000000 x 365 x 24 x 60 x 60) x 2π = 5,2 x 1017 m 5,8 x 10‐6 x 5,2 x 1017 = 3,0 x 1012 m
e) mt = a3/T2 = (20,3)3/502 = 3,3x zon
f) 2:4 = 1:2 g) 1,1 en 2,2 x zon 4.2 a) 8,7 ly 2,67 pc m – M = 5 log d – 5 ‐1,43 – M = 5 log (2,67) – 5 M = + 1,43 b) 1,43 ‐ ‐ 1,43 = + 2,9 c) 149,6 x 109 / 9,46 x 1015 = 1,6 x 10‐5 ly 4,8 x 10‐6 pc d) ‐26,73 – M = 5 log (4,8 x 10‐6) – 5 M = +4,84 e) ΔM = 4,84 – 1,43 = 3,41 2,5123,41 = 23,1x 4.3 a) 640 ly 196,3 pc 0,58 – M = 5 log (196,3) ‐5 M = ‐5,9 b) ΔM = 10,7 2,51210,7 = 1,9 x 104 x P = 3,85 x 1026 x 1,9 x 104 = 7,44 x 1030 W c) T = 3000 K Fopp = σT4 = 4,5 x 106 W/m2 A = 7,44x1030/4,5x106 = 1,6 x 1024 m2 4πr2 = 1,6 x 1024 r = 3,6 x 1011 m (2,4x afstand aarde – zon) witte dwerg: soortgelijke berekening
4.4 a) A2V M tussen 0 en +3 minimaal: +3,55 – 0 = 5 log d ‐5 d = 12,9 pc (42 ly) b) maximaal: +3,55 – 3 = 5 log d ‐5 d = 51,3 pc (167 ly) c)ja 4.5 0,16 x 30000 = 48000 km/s 48000/22,5 = 2133 Mly = 2,1 miljard ly 5.1 a) Zon: 0,696x109 / 5,8x106 = 120 s 2 min Betelgeuze: 700x109/5,8 x 106 = 1,2x105 s 33 h b) zon veel stabieler
5.3 M/Mzon L/Lzon Levensduur
0,5 0,07 6,9 x 1010 0,8 0,42 1,86 x 1010 1 1 1 x 1010 3 65 4,6 x 108 5 453 1,1 x 108 20 8,8x104 2,2 x 106 50 2,8x106 175000 vb berekening:
M/Mzon = 0,5 L/Lzon = (0,5)3,8 L/Lzon= 0,07
Levensduur: 1010 x 0,5/0,07 = 6,9 x 1010 5.4 L = 1400 Lzon B‐V = 0,0 1 x 108 jr L = 50 Lzon B‐V = 0,2 7 x 108 jr L = 0,7 Lzon B‐V = 0,8 > 1010 jr 6.1 a) r = 100 ly 100 x 300000 x 365 x 24 x 60 x 60 = 9,5 x 1014 km dus r = 9,5 x 1019 cm Volume: 4/3πr3 = 3,5 x 1060 cm3 dus 3,5 x 1060 x 1,0 x 104 = 3,5 x 1064 atomen b) MH‐atoom = 1,0 en MHe‐atoom = 4,0, stel 1 cm3:
10% He 0,10 x 104 He atomen mH = 0,90 x 104 u mhe = 0,40 x 104 u m%H = 0,90/1,30 = 0,70 = 70% klopt! c) 3,5 x 1064 x 0,90 x 1 + 3,5 x 1064 x 0,10 x 4 = 4,6 x 1064 u 1 u = 1,67 x 1027 kg 7,6 x 1037 kg (3,8 x 107 x zon) d) Dit ontstond bij de Big Bang 6.2 m = 0,6 x Mzon = 1,2 x 1030 kg r = 6378 km V = 4/3 πr3 = 1,1 x 1021 m3 ρ = 1,2 x 1030 / 1,1 x 1021 = 1,1 x 109kg/m3 6.3 m = 1,5 x 2,0 x 1030 = 3,0 x 1030 kg r = 11 km V = 5,5 x 1012 m3 ρ = 5,4 x 1017 kg/m3 b) maarde = 6,0 x 1024 kg V = m/ρ = 1,1 x 107 m3 r = 139 m 6.4 Stel 6 mnd E = P x t E = 4 x 1031 x (6 x 30 x 24 x 60 x 60) = 6,2 x 1038 yr b) V = 2πr/T 300000000 = 2πr/0,033 r = 1575 km 6.5 1,6 x 108 m/s
