PDF Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Buiten

baarmoederlijke

zwangerschap

Pagina 2 van 8 Inleiding

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (extra uteriene graviditeit, EUG) is een zwangerschap buiten de baarmoeder. Deze

zwangerschap bevindt zich meestal in de eileider. Meestal geeft dit klachten van vaginaal bloedverlies en/of lichte tot hevige buikpijn. De behandeling is afhankelijk van de klachten en van de waarde van het zwangerschapshormoon in het bloed.

De mogelijkheden zijn:

 Afwachten.

 Operatie aan de eileiders.

 Behandeling met medicijnen.

Wat is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap? Bij de eisprong komt uit de eierstok een eicel vrij die wordt opgevangen door het uiteinde van de eileider. Deze eicel kan bevrucht worden door een zaadcel. De bevruchte eicel komt na ongeveer 4 tot 5 dagen in de baarmoeder en nestelt zich daar. Wanneer de innesteling buiten de baarmoederholte plaatsvindt, ontstaat een buiten (= extra) baarmoederlijke (= uteriene)

zwangerschap (= graviditeit), afgekort EUG. Dit gebeurt in minder dan 1 op de 100 zwangerschappen.

De meeste buitenbaarmoederlijke zwangerschappen ontstaan in de eileider.

In zeer zeldzame gevallen is er sprake van een

tweelingzwangerschap waarbij een bevruchte eicel zich heeft ingenesteld in de baarmoeder en één daar buiten.

Bij wie komt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap voor? De belangrijkste oorzaak van een buitenbaarmoederlijke

zwangerschap is beschadiging van de eileider(s) door:

 een ontsteking aan de eileider, bijvoorbeeld door chlamydia of gonorroe infecties. Dit zijn sexueel overdraagbare

Pagina 3 van 8

 een eerdere EUG

 een eerdere operatie aan de eileider of andere buikoperaties. Na langdurige onvruchtbaarheid, na IVF-behandeling en bij DES-dochters is de kans op een EUG groter.

Dit kan ook het geval zijn bij verklevingen in de buikholte.

Bijvoorbeeld na een buikoperatie zoals een blindedarmontsteking of bij endometriose.

Vrouwen die zwanger zijn geworden nadat zij gesteriliseerd zijn of terwijl zij een spiraal hebben, hebben een grotere kans dat deze zwangerschap een EUG is.

Klachten

In het begin kunnen klachten ontbreken. Later kunt u vaginaal bloedverlies hebben en/of kunt u pijn onderin de buik krijgen. Deze klachten kunnen lijken op een abnormale of late menstruatie of aan een miskraam.

Klachten bij een EUG ontstaan meestal als u een paar dagen tot weken overtijd bent.

Wanneer de klachten, beginnen hangt onder andere af van de plaats waar de bevruchte eicel zich innestelt. Als de bevruchte eicel zich nestelt in de eileider, kan een gevaarlijke situatie zijn voor de vrouw. Deze eileider kan scheuren. Vaak ontstaat dan plotseling hevige buikpijn met schouderpijn en loze aandrang (het gevoel dat er ontlasting is terwijl er niets komt). Dit komt door het bloed in de buikholte. Ook kunt u klachten krijgen van misselijkheid, braken, snelle pols, transpireren en flauwvallen.

Onderzoek

Het aantonen van een zwangerschap gebeurt met een zwangerschapstest in de urine. Indien u klachten hebt en de zwangerschapstest is positief, zal de huisarts of verloskundige u

Pagina 4 van 8

verwijzen naar de gynaecoloog voor een inwendige, vaginale echo (zie ook de folder Echoscopie in de gynaecologie en bij

vruchtbaarheidsproblemen).Met deze echo kan de gynaecoloog zien of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt.

Als de gynaecoloog geen duidelijke zwangerschap ziet, of alleen wat vocht in de buik, zal de gynaecoloog het zwangerschaps hormoon in uw bloed bepalen. Dit zwangerschapshormoon heet hCG.

Is de waarde van het hCG hormoon hoog? Dan is de kans op een EUG groot.

Is deze waarde laag en hebt u weinig klachten? Dan kan de

gynaecoloog adviseren om af te wachten. Mogelijk ruimt uw lichaam het zwangerschapsweefsel op. Als dit niet gebeurt, blijft het

zwangerschapsweefsel aanwezig. De gynaecoloog zal dit blijven controleren met poliklinische controles met herhaling van het bloedonderzoek en/of de vaginale echo.

Wanneer de waarde van het hCG hormoon in het bloed daalt, ruimt uw lichaam het zwangerschapsweefsel op. Het

zwangerschapshormoon hCG controleert de gynaecoloog tot het niet meer aantoonbaar is. Wanneer het hCG hormoon dezelfde waarde houdt of stijgt, terwijl met de echo nog steeds geen zwangerschap in de baarmoeder wordt gezien, dan is de kans op een EUG groot. Behandeling

Een zwangerschap buiten de baarmoeder kan vrijwel nooit voldragen worden tot de geboorte van een levend kind. De bevruchte kan niet alsnog in de baarmoeder geplaatst worden. In Nederland is het gebruikelijk om te opereren of medicijnen te geven.

Pagina 5 van 8 Operatie

Een operatie kan plaatsvinden door middel van een kijkoperatie (laparoscopie) of via een bikinisnede (laparotomie). Zie de informatie

op www.degynaecoloog.nl.

Of een kijkoperatie mogelijk is, is afhankelijk van de ernst van uw klachten en of er bloed, verklevingen of andere afwijkingen in de buik bestaan. Bij de operatie zal de gynaecoloog waarschijnlijk de eileider met het zwangerschapsweefsel erin, verwijderen.

De gynaecoloog zal ook kijken of de andere eileider er normaal uitziet. Als dat zo is, zal de gynaecoloog de aangedane eileider verwijderen. Dan kan in de toekomst niet nog een keer een buitenbaarmoederlijke zwangerschap in die eileider plaatsvinden. Als de andere eileider er niet normaal uitziet, zal de gynaecoloog proberen de aangedane eileider te openen. De gynaecoloog verwijdert het zwangerschapsweefsel uit deze eileider. Wel bestaat dan een kans dat u in deze beschadigde eileider opnieuw een buitenbaarmoederlijke zwangerschap krijgt.

Medicijnen: methotrexaat

Als de waarde van het hCG hormoon in het bloed laag is, kan soms behandeling plaatsvinden door middel van één of meerdere injecties in de spier met methotrexaat. Dit is een celdodend middel.

Hierbij is geen gevaar voor de vruchtbaarheid of voor eventuele volgende zwangerschappen. De behandeling gebeurt poliklinisch. Meer informatie hierover kunt u vinden in de folder Methotrexaat. Zowel bij de operatie als bij de behandeling met medicijnen geldt: als u een Rhesus negatieve bloedgroep hebt, geeft de gynaecoloog meestal een injectie anti-D om te voorkomen dat u antistoffen aanmaakt.

Na de behandeling kunt u via de vagina veel bloed of weefsel verliezen.

Pagina 6 van 8 Complicaties en bijwerkingen

Operatie

De belangrijkste complicatie bij de eileidersparende operatie is het achterblijven van zwangerschapsweefsel in de eileider of elders in de buik.

De kans hierop is ongeveer 5 tot 20 procent. Na een

eileidersparende operatie controleert de gynaecoloog of het hCG hormoon daalt in uw bloed. Als de waarde van het hormoon

onvoldoende gedaald of zelfs gestegen is, blijkt daaruit dat nog niet alles van de EUG weg is. Dan volgt doorgaans een aanvullende behandeling met methotrexaat.

Behandeling met methotrexaat

Bijwerkingen van methotrexaat kunnen bestaan uit een geïrriteerde mond (aften) en ogen (roodheid, tranen) en maag- darmklachten. Deze klachten zijn tijdelijk en duren gemiddeld een week. Een goede mondhygiëne, het vermijden van alcohol en direct zonlicht en veel drinken brengen verlichting.

Aspirine en pijnstillers zoals NSAID’s (o.a. ibuprofen, voltaren), antibiotica en vitaminepreparaten met foliumzuur moeten niet gebruikt worden. De pijnstiller paracetamol is wel toegestaan. Een nieuwe zwangerschap

Als u opnieuw zwanger wilt worden, is dat mogelijk na een operatie. Na behandeling met methotrexaat adviseert de gynaecoloog dat u beter de eerste drie maanden niet zwanger te raken.

Wanneer u bij een volgende zwangerschap ongeveer twee weken over tijd bent, kan de gynaecoloog een vroege vaginale echo maken om te zien waar de bevruchte eicel zich heeft ingenesteld.

Pagina 7 van 8

Het risico dat innesteling weer buiten de baarmoeder plaatsvindt, is ongeveer 15 tot 20 procent hoger dan bij vrouwen die niet eerder een buitenbaarmoederlijke zwangerschap hebben gehad.

Wanneer er een eileider is verwijderd en de andere eileider beschadigd lijkt te zijn, is de kans op een spontane zwangerschap klein. Dan kan de gynaecoloog u eventueel IVF adviseren. Bij IVF kan echter ook een EUG ontstaan.

Emotionele aspecten

Een EUG betekent lichamelijk en psychisch meestal een zware belasting; niet alleen is er een zwangerschap verloren gegaan, maar misschien wordt het ook wel moeilijker om opnieuw zwanger te worden (zie informatie op www.degynaecoloog: herhaalde

miskraam). Bij de methotrexaat behandeling en de eileidersparende operatie volgt soms een langere periode van onzekerheid, omdat de waarde van het hCG hormoon langzaam daalt.

Hulporganisatie Stichting Freya Postbus 476 6600 AL Wijchen  (024) 6451088 (024) 6454605 secretariaat@freya.nl Websites www.freya.nl www.ectopic.org www.degynaecoloog.nl

Pagina 8 van 8 Heeft u nog vragen?

Aarzel niet uw vragen te bespreken met uw arts. Deze is altijd bereid een en ander nader toe te lichten.

U kunt ook contact opnemen met de poli gynaecologie. Bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van

8.30 uur tot 16.30 uur.  (0523) – 27 63 70

Buiten kantoor tijden kunt u bellen naar de afdeling vrouw/kind.  (0523) – 27 68 51