Een voorstel voor de internationale fiscale behandeling van
cryptovaluta winst
Naam: Parham Rahimzadeh
Mastertrack: Fiscaal recht: Internationaal en Europees Belastingrecht
Begeleider: Ciska Wisman
Tweede lezer: Michel van Dan
Abstract
Met de opkomst van cryptovaluta is een nieuw tijdperk ingeluid die gepaard gaat met de digitalisatie van onze globale samenleving. Dit creëert nieuwe fiscale vraagstukken. Het doel van deze masterscriptie is tweeledig. Ten eerste wordt onderzocht op welke wijze
cryptovaluta fiscaal op een internationaal niveau wordt behandeld en hoe dit gereguleerd wordt vanuit de OESO. Daarnaast, wordt uiteengezet hoe de huidige BEPS Actieplannen als instrumenten kunnen dienen om belastingontwijking – en ontduiking en misbruik van belastingverdragen middels cryptovaluta tegen te gaan. Ten tweede wordt er ingegaan op de vraag hoe cryptovaluta fiscaal behandeld dient te worden.
Er wordt geconcludeerd dat de huidige fiscale wetgeving omtrent cryptovaluta gaten bevat waardoor cryptovaluta en winst middels cryptovaluta niet of onjuist wordt belast. Dit is te danken aan een aantal factoren; de anonimiteit van cryptovaluta en het onjuist fiscaal kwalificeren van cryptovaluta en cryptovaluta categorieën. Een oplossing voor het dichten van deze fiscale gaten is door cryptovaluta wezenlijk gelijk te stellen aan bestaande financiële producten en door dat te harmoniseren in de OESO-lidstaten.
Inhoudsopgave
LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN ... 4
HOOFDSTUK 1 INLEIDING ... 5
1.1AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK ... 5
1.2PROBLEEMSTELLING ... 6
1.3SCOPE VAN HET ONDERZOEK EN OPZET ... 8
HOOFDSTUK 2 HEFFING VAN CRYPTOVALUTA ... 9
2.1DE ONDERLIGGENDE TECHNOLOGIE VAN CRYPTOVALUTA ... 9
2.2CRYPTOVALUTA CATEGORIEËN ... 11 2.2.1 Utillity Token ... 12 2.2.2 Equity tokens ... 13 2.2.3 Debt Token... 16 2.3BELASTINGPLICHTIGEN... 18 2.3.1 Winst ... 18 2.3.2 Soorten Belastingplichten ... 19
HOOFDSTUK 3 FISCAAL JURIDISCHE CLASSIFICATIES VAN CRYPTOVALUTA ... 23
3.1 INLEIDING ... 23
3.2CRYPTOVALUTA ALS GELD ... 23
3.3CRYPTOVALUTA ALS VERGOEDING ... 27
3.4CRYPTOVALUTA ALS ACTIVA ... 29
3.5NOODZAAK VOOR INTERNATIONALE REGULERING ... 31
HOOFDSTUK 4 DE OESO ZIJN BLIK OP CRYPTOVALUTA REGELGEVING ... 32
4.1CRYPTOVALUTA REGELGEVING VANUIT DE OESO GEZIEN ... 32
4.2ONTWIJKING, ONTDUIKING EN MISBRUIK VAN BELASTINGVERDRAGEN ... 35
4.2.1 Belastingontwijking en belastingontduiking ... 35
4.2.2 Misbruik van belastingverdragen ... 35
4.3HUIDIGE INSTRUMENTEN:BEPSACTIEPLANNEN ... 37
4.3.1 BEPS Action Plan 1: Digital Economy... 37
4.3.2 BEPS Action plan 6: Treaty Abuse ... 39
4.3.3 BEPS Action plan 12: Mandatory Disclosure Rules ... 39
4.3.4 BEPS Action Plan 14: Dispute resolution ... 40
4.3.5 BEPS Action Plan 15: Multilateral Instrument ... 40
HOOFDSTUK 5 CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN ... 43
5.1CONCLUSIE ... 43 5.2AANBEVELINGEN ... 43 BRONNENLIJST ... 47 BIJLAGEN ... 55 BIJLAGE 1 ... 55 BIJLAGE 2 ... 57 BIJLAGE 3 ... 59
Lijst van gebruikte afkortingen
AML: Anti-Money Laundering ATAD: Anti Tax Avoidance Directive
AWR: Algemene Wet Inzake Rijksbelastingen BEPS: Base Erosion and Profit Shifting
BTC: Bitcoin
BV: Besloten Vennootschap DNB: De Nederlandsche Bank FATF: Financial Action Task Force
FINMA: Swiss Financial Market Supervisory Authority ICO: Initial Coin Offering
IMF: International Monetair Fonds IRS: Internal Revenue Service LOB: Limitation on benefits LTD: Limited
MAP: Mutual Agreement Procedure MDR: Mandatory Disclosure Rules MLI: Multilateral Instrument
OECD: Organisation for Economic Co-operation and Development OESO: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling POS: Proof Of Stake
POW: Proof Of Work
PPT: Principal Purpose Test
RJ: Raad voor de Jaarverslaggeving USDT: United States Dollar Tether VAT: Value Added Tax
VS: Verenigde Staten
Wet IB: Wet inkomstenbelasting 2001
Wet VpB: Wet op de vennootschapsbelasting 1969 Wft: Wet op het Financieel Toezicht
Hoofdstuk 1 Inleiding
1.1 Aanleiding van het onderzoek
Eind 2017 heerste er wereldwijd cryptokoorts, Bitcoin steeg tot een recordhoogte van bijna $ 20.000, positieve sentiment voor cryptovaluta was daarmee op een ‘all time high’. Maar daar werden korte metten mee gemaakt toen de totale marketcap van alle cryptovaluta drastisch begon te zakken. Bitcoin daalde uiteindelijk binnen een periode van een jaar van $ 20.000 naar ruim $ 3.500 eind 20181, een daling van ruim 80%. In 2018 verloor het
overgrote deel van ‘crypto investeerders’ niet alleen hun hoop maar ook meer dan 80% van hun investeringen met verlies als resultaat. Het sentiment naar ICO’s, die het jaar daarvoor positief was, nam daarbij een negatieve wending. ICO-ondernemingen werden gezien als oplichters, terwijl particulieren en fondsen toekeken hoe de waarde van hun cryptovaluta verdampte. Als 2017 het jaar was van het Bitcoin Evangelie was 2018 het jaar waarin men alle geloof in ‘het nieuwe goud’ oftewel cryptovaluta verloor. Desondanks blijven er altijd individuen en ondernemingen die nog vertrouwen hebben in cryptovaluta en Blockchain. Maar naast de geleden verliezen is er in de voorgaande jaren ook winst gemaakt.
Doordat de wet constant achterloopt en digitalisatie altijd voorloopt, is de fiscale regelgeving van cryptovaluta nog in de kinderschoenen. Dit heeft als gevolg dat cryptovaluta fiscaal onjuist gekwalificeerd wordt. Ondanks het negatieve sentiment in de markt met betrekking tot cryptovaluta en blockchain technologie zijn er spelers in de markt die zich bezighouden met ontwikkelingen in cryptovaluta en Blockchain. Voor zover mij bekend zijn enkele grote advieskantoren bezig met het ontwikkelen van Blockchain oplossingen voor hun klanten. Zo is EY bijvoorbeeld bezig met het creëren van een Blockchain oplossing voor Microsoft om right en royalty’s stromen te managen2 en is PwC een partnership aangegaan met cryptovaluta
Vechain3. En daarnaast zijn er ook ontwikkelingen binnen de bankenwereld. Deze
ontwikkelingen binnen de bankenwereld voelt tegenstrijdig van aard. Omdat de ideologie achter het ontstaan van cryptovaluta bestaat uit het gedachtegoed dat de samenleving zich
1 Bitcoin (BTC) CoinMarketCap.
2 EY. (2018, 21 juni). EY and Microsoft launch blockchain solution for content rights and royalties management for media and entertainment industry.
3 Cointelegraph. (2018, 5 mei). PwC Purchases Stake In Blockchain-Service Provider VeChain, Will Integrate Platform.
moet decentraliseren van overheden en banken. Desalniettemin, zijn grote internationale banken zoals J.P. Morgan bezig met het ontwikkelen van cryptovaluta4. Dit brengt geluiden
met zich mee dat het gebruik van cryptovaluta langzaam maar zeker op een veel groter schaal kan worden gebruikt in de toekomst. Ook heeft recentelijk social media gigant Facebook aangekondigd dat het zijn eigen cryptovaluta gaat lanceren, namelijk Libra5. Maar voordat dat
zal gebeuren moeten wij de opkomst van het massale gebruik van cryptovaluta voor zijn in de fiscaliteit. Cryptovaluta wordt fiscaal verschillend gekwalificeerd in verschillende OESO-lidstaten. Het gebrek aan uniformiteit zorgt ervoor sommige lidstaten cryptovaluta fiscaal gunstiger behandelen dan andere lidstaten. Daarom is krachtens dit onderzoek van belang dat voor cryptovaluta een internationaal richtlijn wordt opgesteld waarin cryptovaluta een
uniforme fiscale behandeling krijgt.
Doordat cryptovaluta een internationaal karakter heeft en niet beperkt wordt door
landsgrenzen, onderzoek ik hoe cryptovaluta in verschillende OESO-lidstaten belast wordt en wat de visie van de OESO is over de fiscale behandeling van cryptovaluta. De OESO ziet de noodzaak in om Blockchain en cryptovaluta internationaal te reguleren, vandaar dat ze
jaarlijks een OESO Blockchain Policy Forum organiseren waarin ze toekomstige reguleringen bespreken ten aanzien van Blockchain6. De OESO ziet het belang in voor een
geharmoniseerde regulering voor het belasten van cryptovaluta. 1.2 Probleemstelling
De doelstelling van dit onderzoek is om inzicht te verkrijgen in hoe hedendaags verschillende OESO-lidstaten cryptovaluta fiscaal behandelen en of dit overeenkomt met de economische werkelijkheid van het gebruik van cryptovaluta voor fiscale doeleinden. Daarbij zal worden ingegaan op hoe verschillende lidstaten cryptovaluta categoriseren en hoe die verschillende categorieën fiscaal worden gekwalificeerd. Er wordt ook uiteengezet wat de OESO vindt van hoe cryptovaluta gereguleerd moet worden en op basis daarvan stel ik mijn aanbevelingen op. Ter bereiking van dit doel zal in dit onderzoek een antwoord worden geformuleerd op de volgende centraal staande onderzoeksvraag:
4 J.P. Morgan Chase. (2019, 14 februari). J.P. Morgan Creates Digital Coin for Payments | J.P. Morgan. 5 NRC. (2019). Facebook lanceert volgend jaar eigen digitale munt ‘Libra’.
“Hoe kan de OESO de optimale framework voor het internationaal reguleren van cryptovaluta met betrekking tot winstheffing opstellen?”
Daarbij zijn de volgende deelvragen geformuleerd:
- Wat is cryptovaluta en hoe wordt het fiscaal behandeld en hoe dient het fiscaal behandeld te worden?
- Hoe wordt cryptovaluta in verschillende OESO-lidstaten fiscaal behandeld als er sprake is van winst in de nationale vennootschapsbelasting en in de
inkomstenbelasting?
- Wanneer is er sprake van winst bij cryptovaluta?
- Hoe wordt winst dat voortkomt uit cryptovaluta in grensoverschrijdende situaties behandeld?
- Wat zijn de verschillende fiscale kwalificaties van cryptovaluta, hoe dienen cryptovaluta’s te worden gekwalificeerd?
- Wie zijn de subjecten die winst behalen door middel van cryptovaluta?
- Wat voor impact heeft cryptovaluta op de digitale economie en wat vindt de OESO hiervan?
- Kan cryptovaluta gebruikt worden voor belastingontwijking en belastingontduiking.
- Zijn er hedendaags mogelijkheden tot misbruik van belastingverdragen door middel van het gebruik van cryptovaluta en hoe verhouden huidige antimisbruik maatregelen tot cryptovaluta.
- Wat is het algemene fiscale klimaat van verschillende OESO-lidstaten voor het belasten van cryptovaluta en in wat voor stadium bevinden OESO-lidstaten zich met betrekking tot het heffen en reguleren van cryptovaluta?
- Valt de fiscale behandeling van cryptovaluta onder het bereik van verschillende BEPS-actieplannen?
1.3 Scope van het onderzoek en opzet
Voor een goed inzicht in de problematiek wordt voor het opstellen van een optimaal framework een aantal OESO-lidstaten met elkaar vergeleken namelijk Nederland, de Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk en Zwitserland.
In hoofdstuk 2 zal beschreven worden wat cryptovaluta is en wat de onderliggende technologie van cryptovaluta is, namelijk Blockchain. In dit hoofdstuk wordt verder
uiteengezet wat de verschillende categorieën cryptovaluta zijn. Ook wordt er aangegeven wanneer er bij cryptovaluta sprake kan zijn van een bron van inkomen en van winst. Verder zal in dit hoofdstuk ook worden ingegaan op wie de belastingplichtigen kunnen zijn.
In hoofdstuk 3 wordt gekeken naar de verschillende manieren waarop cryptovaluta kan worden gebruikt in Nederland en in de verschillende geselecteerde landen met betrekking tot hun nationale inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting. Hierin wordt cryptovaluta als geld, activa en als vergoeding behandeld.
In hoofdstuk 4 zal worden ingegaan op de perspectief van de OESO ten aanzien van cryptovaluta regulering. Ook wordt er in dit hoofdstuk belastingontwijking – ontduiking en misbruik van belastingverdragen middels cryptovaluta besproken. Verder wordt in dit hoofdstuk uiteengezet hoe verschillende BEPS-actieplannen zich verhouden tot cryptovaluta regulering.
In hoofdstuk 5 wordt een antwoord gegeven op de centrale vraag van dit onderzoek en worden aanbevelingen gedaan.
Hoofdstuk 2 Heffing van cryptovaluta
2.1 De onderliggende technologie van cryptovaluta
“All Blockchain implementations have tax implications”. Dus om te begrijpen waarom het gebruik van cryptovaluta belastinggevolgen heeft moeten we eerst weten wat de
onderliggende technologie achter cryptovaluta is, namelijk Blockchain. Blockchain technologie is simpel gesteld een openbare gedecentraliseerde gedeelde databank waarin opgeslagen gegevens via een netwerk gesynchroniseerd worden7. Gebruikers van een
Blockchain kunnen hierdoor onderling informatie met elkaar uitwisselen waarbij de betrouwbaarheid wordt gegarandeerd door de Blockchain. In de Blockchain participeren namelijk ‘nodes8’, en die nodes fungeren als de servers van de Blockchain. Deze nodes
verwerken en bevestigen de transacties van informatie die worden uitgewisseld door verschillende gebruikers in het netwerk. Voor het verwerken van deze transacties kunnen nodes en gebruikers fungeren als miners9.
Blockchain technologie staat het meest bekend om cryptovaluta en dan voornamelijk om Bitcoin. Blockchain staat ook bekend om smart contracts, bijvoorbeeld op de blockchain van Ethereum. Smart contracts zijn primair een deterministisch computerprogramma dat op een Blockchain wordt gerepliceerd en uitgevoerd en daarnaast kunnen smart contracts juridische aspecten bevatten10.
Er zijn een aantal noemenswaardige kenmerken van een blockchain netwerk. Wanneer men spreekt over Blockchain dan gaat gedecentraliseerd of gedistribueerd hand in hand met elkaar. Hiermee bedoelt men dat de database van een Blockchain wordt onderhouden en gehouden door verschillende nodes in het netwerk. Een ander zeer belangrijk kenmerk is dat ieder transactie onveranderlijk is, het kan later niet meer gewijzigd worden. Dit kan zowel als een voordeel en een nadeel ervaren worden. Nadelig omdat er een klein kans is dat er toch een
7 Burgers 2019, Blockchain: wereldwijd ondernemen zonder vaste inrichting, MBB 2019/3-14, Paragraaf 2.2 8 Een node is in de informatica een apparaat of een structuur, die als onafhankelijke eenheid kan worden
beschouwd. Nodes functioneren binnen een geautomatiseerd systeem en communiceren met elkaar.
9 Minen is het activiteit waarbij miners hun computers inzetten in het blockchainnetwerk voor het vastleggen van
transacties, met deze activiteit maken ze kans op een beloning. Als we Bitcoin als voorbeeld nemen dan krijgen ze Bitcoins als vergoeding voor het verwerken van de transactie. Deze manier van minen waarbij miners een beloning krijgen voor het verwerken van de transactie (middels computerberekeningen) wordt POW genoemd. Er zijn ook andere manieren van minen, zoals POS.
10 Smart Contract Werkgroep – Dutch Blockchain Coalition. (2018). Smart contracts als specifieke toepassing van de blockchain-technologie.
fout kan doorkomen in bijvoorbeeld het hoeveelheid coins die een gebruiker naar een ander gebruiker stuurt (fouten door de gebruiker). En het kan als een voordeel worden ervaren omdat het fungeert als bewijs, waarbij meerdere nodes de transactie hebben bevestigd. En de bevestiging door meerdere partijen is de derde belangrijke kenmerk van een Blockchain. Een block11 aan transacties kan alleen worden toegevoegd aan de blockchain mits het goedgekeurd
is door meerdere nodes in het netwerk. Daarnaast zijn er verschillende soorten Blockchains zoals weergegeven in het onderstaand model:
Bron: Hilleman & Rauchs 201712:
Blockchain types
Read Write Commit Example
Open Public permissionles
Open to anyone Anyone Anyone Bitcoin, Ethereum Public
permissioned
Open to anyone Authorized participants
All or subset of authorized participants
Supply chain ledger for retail brand viewable by public Closed Consortium Restricted to an
authorized set of participants Authorized participants All or subset of authorized participants Multiple banks operating on a shared ledger Private permissioned “enterprise” Fully private or restricted to a limited set of authorized nodes Network operator only Network operators only External ledger shared between parent company and subsidiaries
Het eerste Blockchain en cryptovaluta waar de wereld bekend mee raakte is het Bitcoin Blockchain netwerk, het is een volledig open netwerk, bedoelt voor het uitvoeren van transacties waarbij Bitcoin als (geld)eenheid fungeert. Bitcoin kan door iedereen gebruikt worden, van particulieren tot aan vennootschappen. Er zijn ook gesloten Blockchain netwerken; private Blockchains die alleen gebruikt kunnen worden binnen een concern bijvoorbeeld. Denk aan een netwerk van banken die informatie met elkaar uitwisselen middels een Blockchain of transacties die onderling geschieden tussen een moeder- en dochtervennootschap. Ten slotte is het anonieme karakter van de Blockchain en cryptovaluta
11 Een block is een gedeelte van de blockchain dat transactiegegevens bevat. Deze gegevens zijn gecodeerd
middels de hashfunctie van de blockchain.
van belang. Het anonieme karakter van cryptovaluta speelt een belangrijke rol als
belemmering om cryptovaluta fiscaal niet te kunnen behandelen. Het zorgt er namelijk voor dat cryptovaluta en de transacties die geschieden middels cryptovaluta niet zichtbaar zijn voor de fiscale wetgeving.
2.2 Cryptovaluta categorieën
Cryptovaluta is een subcategorie van Virtual currency13, het is een gedecentraliseerde
converteerbare virtuele valuta dat beschermd wordt door cryptografie. Cryptovaluta kan verder in academische literatuur worden onderscheden in twee categorieën, namelijk in coins en tokens volgens Bal14. Vaak worden deze twee termen synoniem gebruikt, terwijl coins en
tokens een belangrijk verschil hebben. Het onderscheid tussen een coin en een token, is dat een coin opereert op zijn eigen Blockchain netwerk en dat een token opereert op een bestaande Blockchain netwerk. Tevens wordt een coin (in de zin van fungeren als betalingsmiddel) ook gelijkgesteld aan een payment token.
Een coin zoals Bitcoin opereert op zijn eigen Blockchain platform waarbij het doel van de coin is om als ‘geld’ en dus een valuta te fungeren. De intentie van de gebruiker is vaak primair om het als geld te gebruiken en sinds Bitcoin in waarde flink kan fluctueren wordt het secundair ook als investering/ belegging gebruikt of om mee te ‘traden’. Het secundaire karakter geldt tevens ook voor tokens en andere cryptovaluta. Tokens zijn in de praktijk vaak uitgebracht middels ICO’s, veel van deze ICO’s opereren bijvoorbeeld op de Ethereum15
Blockchain. Een token fungeert tevens ook als een eigendomsbewijs. Tokens kunnen weer verder worden onderverdeeld in 3 categorieën; Utillity tokens, equity tokens en debt tokens16
volgens Bal. Echter zijn er ook meerdere categorie indelingen mogelijk volgens andere geleerde zoals de Zwitserse Huber, Guler en Dumont. Zij verdelen cryptovaluta namelijk onder in payment tokens, utillity tokens, asset tokens en hybrid token en hierbij maken ze
13 FATF Report; Virtual Currencies key definitions and Potential AML/ CFT Risks, June 2014; Virtual currency
is a digital representation of value that can be digitally traded and functions as (1) a medium of exchange; and/or (2) a unit of account; and/or (3) a store of value, but does not have legal tender status (i.e., when tendered to a creditor, is a valid and legal offer of payment) in any jurisdiction. It is not issued nor guaranteed by any jurisdiction, and fulfils the above functions only by agreement within the community of users of the virtual currency.
14 Bal, A. (2019). Taxation, Virtual Currency and Blockchain, par [B]) pagina 38 15 Ethereum (ETH) CoinMarketCap.
geen onderscheid tussen coins en tokens17. Voor de Nederlandse heffing en kwalificatie van
cryptovaluta wordt de indeling van Bal gevolgd in dit onderzoek.
2.2.1 Utillity Token
Een utillity token kan worden uitgewisseld voor een bepaalde dienst of een product die door de cryptovaluta wordt uitgegeven. Een voorbeeld hiervan is het cryptovaluta Bee Token18;
een cryptovaluta die beoogde om een Blockchain-based concurrent van AirBnB te zijn, waarmee je met Bee Tokens kon gebruiken als betalingsmiddel. Utillity tokens hebben door hun gebruikersdoel de eigenschap van een betalingsmiddel en kunnen in beginsel fungeren als geld. Maar wat een utillity token grotendeels onderscheidt van geld is dat het alleen op één platform gebruikt kan worden. Daardoor wordt het niet algemeen geaccepteerd en heeft het niet een kerneigenschap van geld, zoals zal blijken in paragraaf 3.2. In het geval van Bee Token wordt het cryptovaluta platform door te weinig mensen gebruikt. Hierdoor lijkt een utillity token veel eerder op een virtuele valuta dat gebruikt wordt in bijvoorbeeld een spel zoals World Of Warcraft. Het verschil tussen een utillity token en een virtual currency van een spel is daarentegen wel dat een utillity token een “bidirectional flow” heeft waardoor een utillity token weer kan worden omgezet in fiat valuta. Volgens huidige opvattingen wordt cryptovaluta niet gezien als geld. Virtuele valuta werd eerst aangemerkt als elektronisch geld maar na een herziening van de ECB is virtuele valuta niet meer te kwalificeren als
elektronisch geld19. En omdat virtuele valuta het overkoepelende term van cryptovaluta is,
geldt dat ook voor een utillity token. Maar naar mijns inziens hoeft dit niet van toepassing te zien op alle cryptovaluta zoals verder wordt uitgewerkt in paragraaf 3.2.
17 M.F. Huber, S. Guler en J. Dumont, ‘By the Same Token: Swiss Tax Questions in the Context of Initial Coin
Offerings’, 20 Derivs. & Fin. Instrums. 3 (2018).
18 Bee Token (BEE) CoinMarketCap.
19 European Central Bank (ECB), Virtual Currency Schemes—A further analysis (February 2015). Previously,
the ECB defined virtual currency as a type of unregulated digital money, which is issued and usually controlled by its developers, and used and accepted among the members of a particular virtual community (European Central Bank, Virtual Currency Schemes, p. 13 (October 2012)). The ECB amended this definition for the following reasons: (1) the word “money” was deleted since virtual currencies did not have the nature of a highly liquid asset and had not reached the level of acceptance commonly associated with money; (2) the word
“unregulated” was deleted as in some jurisdictions legislation addressed some aspects of virtual currency; (3) to avoid misunderstandings as regards any theoretical limits on the acceptance of virtual currency, “used and accepted among the members of a specific community” was also deleted (ECB, Virtual Currency Schemes—A
2.2.2 Equity tokens
Equity tokens zijn de blockchain equivalent van aandelen in een vennootschap.
In juridische zin worden aandelen krachtens Nederlands nationaal recht ex artikel 2:190 BW omschreven als “Rechten die stemrecht noch aanspraak op uitkering van winst of reserves
omvatten, worden niet als aandeel aangemerkt”. Op basis van de wettekst kan gesteld worden
dat een aandeel een stemrecht of een winstrecht moet verschaffen. Een equity token kan beide rechten feitelijk verschaffen. Een equity token geeft feitelijk aanspraak op uitkering van winst; bijvoorbeeld dividend in de vorm van Gas bij de cryptovaluta NEO. Een equity token kan feitelijk ook een stemrecht geven, des te meer tokens een ‘aandeelhouder’ houdt des te meer zeggenschap de aandeelhouder heeft. Een voorbeeld hiervan is het gevaar van een 51% attack20. Uit het voorgaande ben ik van mening dat een equity token in beginsel wezenlijk
gelijkgesteld kan worden aan een aandeel voor fiscale doeleinden.
Bij een equity token maak ik onderscheid tussen twee situaties (i) een situatie waarin een vennootschap of natuurlijk persoon equity tokens houdt in een cryptovaluta. (ii) Een situatie waarin een vennootschap of een natuurlijk persoon equity tokens houdt in een vennootschap. Een voorbeeld van de eerstgenoemde situatie is wanneer equity tokens gehouden worden in de cryptovaluta NEO. NEO is zowel een equity token als een coin omdat het zijn eigen blockchain heeft. Bij NEO ontvang je ‘dividend’ in de vorm van NEO Gas21 door middel van
het houden van NEO in een wallet22. Tevens fungeert de hoeveelheid NEO die men houdt,
ook als stem en winstbewijzen. In theorie is dus een natuurlijk persoon voor de
inkomstenbelasting of een vennootschap voor de vennootschapsbelasting een aandeelhouder als die equity tokens houdt. Hedendaags kwalificeert de Nederlandse Belastingdienst
cryptovaluta als box 3 vermogen in de inkomstenbelasting en maakt daarbij geen onderscheid tussen de verschillende soorten tokens23. Naar mijn mening moet de fiscus onderscheid
maken in de verschillende soorten tokens en coins, ze moeten fiscaal behandeld worden naar de fiscale realiteit van de cryptovaluta. Mits een equity token fiscaal gelijkgesteld wordt aan een ‘traditioneel’ aandeel dan behoort de houder van de equity token naar behoren ook de mogelijke belastingvoordelen te verkrijgen. Dan kan er sprake zijn van voordelen zoals een
20 Een 51% attack op een blockchain verwijst naar een miner of eerder een groep miners die met meer dan 50%
van de mine capaciteit of hash-rate het netwerk proberen te beheersen. Zodra dit gebeurt kunnen ze het mogelijk maken om nieuwe transacties die plaatsvinden of bevestigd worden verhinderen.
21 Neo (NEO) CoinMarketCap.
22 Een wallet is een digitale portemonnee waarin cryptovaluta wordt gehouden. 23 Belastingdienst. (z.d.). Cryptovaluta (zoals bitcoins). Geraadpleegd van
deelnemingsvrijstelling, mits er sprake is van meer dan 5% ‘aandeel’ in de vorm van een equity token in een cryptovaluta. Of dat er sprake kan zijn van een aanmerkelijk belang in de inkomstenbelasting of een inhoudingsvrijstelling in de dividendbelasting. Het bepalen van het aandeel dat een belastingplichtige houdt in een cryptovaluta is redelijk accuraat te bepalen. Een manier om dit te kunnen bepalen is om gebruik te maken van de data op Coinmarketcap.com24 of van de data van de cryptovaluta zelf. Er kan namelijk worden
ingezien hoeveel tokens er in omloop zijn, daarbij wordt bekeken hoeveel equity tokens iemand houdt in verhouding met het aantal totale tokens die in omloop zijn. Een voorbeeld waarin heffingsproblematiek kan ontstaan in de inkomstenbelasting in een
grensoverschrijdende situatie doordat twee landen andere kwalificaties van equity tokens hanteren is uitgewerkt in Casus 1.
Een voorbeeld van de tweede situatie is het geval waarbij een vennootschap middels equity tokens aandelen houdt in een andere vennootschap. We kunnen denken aan een
moedervennootschap die 100% aandelen houdt in haar dochtervennootschap middels equity tokens. Het verschil met ‘traditionele’ aandelen is dat aandelen middels een akte geregistreerd worden bij een notaris en dat een equity token geregistreerd wordt op een blockchain. Beide registratiemethodes bereiken het gewenste resultaat; namelijk het vaststellen van het
eigendom van de equity token of aandeel bij de economische eigenaar. Voor het registreren van een aandeel in Nederland is juridisch ex artikel 2:196 BW namelijk noodzakelijk dat dit bij een in Nederland standplaats hebbende notaris de akte hiervan wordt verlijdt. Een
voorbeeld waarin heffingsproblematiek kan ontstaan in de vennootschapsbelasting in een grensoverschrijdende situatie doordat twee landen andere kwalificaties van equity tokens hanteren is uitgewerkt in Casus 2.
In de literatuur worden equity tokens gelijkgesteld aan aandelen. Onder andere volgens Bal25
en zij wordt hierin gevolgd door Boer26 die equity tokens gelijkstelt aan winstbewijzen in de
kapitaalsfeer. Het gaat immers om een winstbewijs dat is uitgegeven aan 'oprichters,
aandeelhouders, leden, deelnemers of deelgerechtigden als zodanig27. Ook wordt vanuit het
24CoinMarketCap is een cryptocurrency marktanalyse- en volgwebsite met hoofdkantoor in Queens, New York
die momenteel gegevens levert over meer dan 2000 cryptocurrencies.
25 Bal, A. (2019). Taxation, Virtual Currency and Blockchain, par. 3.02, pagina 39
26 Boer, J. P. (2018, 13 september). Enkele fiscale aspecten van een Initial Coin Offering in het Nederlandse
belastingrecht.
Zwitserse standpunt van Huber, Guler en Dumont aangegeven dat equity tokens voor fiscale doeleinden als een aandeel behandeld moeten worden, waarbij het uitgeven van equity tokens tax neutral moet verlopen met betrekking tot lokale witholding tax maar dat het uitdelen van dividend onderhavig moet zijn aan witholding tax28. Echter, wordt er in de Verenigde Staten
een uitdeling van tokens gelijkgesteld aan winstneming bij de belastingplichtige volgens Chen29. Het Nederlandse zienswijze neigt meer naar dat van het Zwitserse waarbij het
(cryptovaluta)vermogen als kapitaal wordt aangemerkt en niet als winstneming. De Amerikaanse behandeling van het uitgeven van equity tokens is fiscaal ook nadeliger in vergelijking met de andere genoemde lidstaten. En ook in de Verenigde Staten zelf is het fiscaal voordeliger om geld op te halen middels ‘equity financing’ dan middels een ICO30.
Naar mijns inziens moeten equity tokens voor fiscale doeleinden inderdaad gelijkgesteld worden aan aandelenkapitaal en volg ik de Nederlands/ Zwitserse fiscale perspectief. Zoals bovenstaand is uiteengezet, zijn equity tokens wezenlijk een aandeel omdat ze in
economische zin gelijkgesteld kunnen worden aan een aandeel. Bezien vanuit het
jaarrekeningenrecht komt dit voort uit het substance over form beginsel31 dat ertoe leidt dat
transacties (uitgeven van dividend en uitgeven van Gas) die wezenlijk identiek zijn, op gelijke wijze dienen te worden behandeld, ook al is de juridische vormgeving verschillend. Het substance over form beginsel kan ook gelden voor debt tokens. Naast het argument dat equity tokens feitelijk gelijkgesteld kunnen worden aan aandelen ben ik van mening dat vanuit het oogmerk om een level playing field te creëren tussen aandeelhouders en equity tokens
houders het van belang is om equity tokens als aandelen te behandelen. Equity tokens kunnen naar mijns inziens in feite gezien worden als ‘vermomde aandelen’ op een blockchain
waardoor zij een andere fiscale behandeling krijgen dan aandelen en daardoor niet een fair share aan belasting over wordt geheven conform de fiscale behandeling van aandelen. Dit maakt het gebruik van equity tokens in plaats van aandelen vatbaar voor belastingontwijking – en of ontduiking. Hier zullen we verder op in gaan in paragraaf 4.2.1.
28 M.F. Huber, S. Guler en J. Dumont, ‘By the Same Token: Swiss Tax Questions in the Context of Initial Coin
Offerings’, 20 Derivs. & Fin. Instrums. 3 (2018).
29 Y. Chen (2018), Blockchain tokens and the potential democratization of entrepreneurship and innovation,
Business Horizons, July-August 2018, Vol. 61(4), p. 570.
30 Cook, J., & Heath, M. (2017, September 9). ICOs: Compelling advantages, real risk.
31 Ondernemingsrecht . (2009). Overpeinzingen naar aanleiding van het ’substance over form’-beginsel in het
2.2.3 Debt Token
Debt tokens zijn in beginsel gelijk aan leningen, de debt tokens die de houder ontvangt fungeren als een bewijs van leningverstrekking en geven recht op het ontvangen van rente32.
Een debt token vertoont de meeste gelijkenissen met een obligatielening. Maar tot hoeverre is een debt token wezenlijk gelijk aan een obligatielening? (i) Een obligatielening is een
geldlening op lange termijn, afgesloten met meestal een groot aantal vermogensverschaffers (obligatiehouders). Een debt token vertoont hiermee een sterke gelijkenis omdat een
cryptovaluta vele vermogensverschaffers heeft, die voornamelijk in de ICO-fase investeren in de debt token. (ii) De vermogensverschaffers krijgen als bewijs voor de door hen verstrekte geldbedragen, schuldbekentenissen. De houder van een debt token is in feite een
vermogensverschaffer die een debt token als schuldbekentenis- bewijs ontvangt. (iii) Bij een obligatielening wordt een vast interestbedrag uitbetaald aan de obligatiehouder. Hetzelfde geldt ook voor een debt token houder. Die ontvangt namelijk periodiek een bedrag aan rente van de cryptovaluta die de debt tokens heeft uitgegeven. (iiii) de coupon voor een
obligatielening kan op een aangegeven datum door de obligatiehouder worden gebruikt voor het incasseren van de rente en ook binnen een vastgestelde termijn moet de lening worden afgelost aan de obligatiehouder. Een debt token houder incasseert de rente wanneer het wordt uitgegeven en daarbij kan een debt token houder op ieder moment zijn schuld terug vorderen van de cryptovaluta die het heeft uitgegeven door het bijvoorbeeld te verkopen op een exchange. In dit opzicht verschillen debt tokens en obligatielening van elkaar. (v) En ten slotte, obligatieleningen hebben een hybride karakter doordat ze kenmerken van vreemd vermogen en eigen vermogen bezitten33, debt tokens hebben wezenlijk dezelfde kenmerken
van eigen en vreemd vermogen. In grote lijnen zijn debt tokens en obligatieleningen aan elkaar gelijk en behoort een debt token ook voor fiscale doeleinden als een obligatielening te worden behandeld krachtens substance over form. Echter is dit nog niet het geval, waardoor een cryptovaluta die debt tokens uitgeeft grotendeels gevuld is met vreemd vermogen en zijn rentebetalingen feitelijk mag aftrekken als een kostenpost.
Tot hoeverre wordt aftrek van rente beperkt bij obligatieleningen? De rentelasten van een obligatielening vallen onder het begrip financieringskosten van artikel 2 lid 1 ATAD 1 en 2. Nederland heeft ex artikel 15b Wet VpB de earningstrip maatregel in de nationale wetgeving geïmplementeerd, onder het begrip ‘geldleningen’ ex artikel 15 Wet VpB zijn ook
32 Bal, A. (2019). Taxation, Virtual Currency and Blockchain p. 56 33 V&O september 2001, nr. 9
obligatieleningen opgenomen. Hieruit kan in beginsel worden vastgesteld dat rente dat voorkomt uit obligatieleningen onder het bereik van de ATAD en het bereik van de
earningstrip maatregel valt. Doordat debt tokens naar mijn mening gelijk te stellen zijn aan obligatieleningen vallen zij dus in beginsel ook onder het bereik van de eerdergenoemde bepalingen. Maar uitgaande van de huidige situatie waarin een debt token nog niet
gelijkgesteld wordt aan een obligatielening, kan een debt token onder het brede ‘geldlening’ begrip van artikel 15b lid 6 sub a Wet VpB – ‘een vordering of schuld die voortvloeit uit een
overeenkomst van geldlening of een daarmee vergelijkbare overeenkomst’ – vallen. In dit
geval vallen debt tokens onder de laatste zinsnede ‘of een daarmee vergelijke overeenkomst’. Een debt token is namelijk gelijk aan een overeenkomst, die vergelijkbaar is met een
overeenkomst van geldlening, omdat het in beginsel wezenlijk vergelijkbaar is met een lening, met name een obligatielening34. Doordat debt tokens voor fiscale doeleinden niet
worden gelijkgesteld met een lening, wordt het aftrek van rente ook niet beperkt bij de cryptovaluta. Dit maakt de constructie van een debt token zeer vatbaar voor onzakelijk handelen omdat debt tokens feitelijk ‘vermomde obligatieleningen’ zijn. Door het
gelijkstellen van debt tokens aan obligatieleningen zijn de huidige middelen beschikbaar om de aftrek van rente te beperken bij debt token. Echter is dit nog niet het geval. Daarnaast is het gebruik van debt tokens niet exclusief aan cryptovaluta en kan het ook tussen
vennootschappen onderling gebruikt worden als een manier om de renteaftrekbeperking te omzeilen. Bijvoorbeeld BV 1 geeft een debt token uit aan BV 2. BV 1 betaald rente aan BV 2 en kan de rente volledig in aftrek nemen doordat het in het huidige fiscale wetgeving niet onder de bepalingen van de earning strip maatregel (generieke aftrekbeperking) valt. Mits, in het voorbeeld sprake was van een obligatielening, viel het wel onder de werking van de earning strip maatregel.
Krachtens het bovenstaande ben ik van mening dat debt tokens fiscaal onjuist behandeld worden. Een voorbeeld waarbij er effectief 0% belasting geheven worden in een
grensoverschrijdende situatie dat voortkomt uit twee verschillende fiscale interpretaties met betrekking tot debt tokens in twee lidstaten wordt uiteengezet in Casus 3.
2.3 Belastingplichtigen 2.3.1 Winst
Wanneer is er sprake van winst in de Wet VpB? Ex artikel 8 VpB wordt ‘winst’ in de Wet VpB bepaalt krachtens artikel 3.8 wet IB. De tekst luidt: ‘Winst uit een onderneming (winst)
is het bedrag van de gezamenlijke voordelen die, onder welke naam en in welke vorm ook, worden verkregen uit een onderneming’. Op grond van de Wet op de vennootschapsbelasting
1969 drijft een rechtspersoon een onderneming met zijn gehele vermogen. Anders dan bij een IB-ondernemer speelt bij een rechtspersoon het leerstuk van de vermogensetikettering geen rol. Dit betekent dat het minen en de aankoop (al dan niet gevolgd door verkoop) van cryptovaluta zich in de winstsfeer afspelen. De resultaten daarvan moeten volgens goed koopmansgebruik in aanmerking worden genomen. Voor de Nederlandse
Vennootschapsbelasting kunnen met betrekking tot cryptovaluta een aantal soorten
belastingplichtige zijn: ICO’s en cryptovaluta’s, Exchanges (beurzen), Cryptovaluta brokers (BTCdirect), reguliere ondernemingen die cryptovaluta als betaling accepteren
(Thuisbezorgd.nl), Blockchain ondernemingen, en diversen.
Volgens de fiscus valt cryptovaluta in de inkomstenbelasting in box 335. Tenzij er sprake is
van vermogensbestanddelen die inkomen uit werk en woning genereren zoals winst uit onderneming of resultaat uit overige werkzaamheden dan valt cryptovaluta in box 1. De waarde van cryptovaluta moet naar het waarde in het economisch verkeer op de peildatum van een kalenderjaar worden vermeld in de aangifte inkomstenbelasting36. Dit wordt bepaald
door op de peildatum vast te stellen wat de waarde is volgens centrale sites zoals
coinmarketcap.com. Op deze site wordt namelijk het gemiddelde waarde van een cryptovaluta berekend. Maar door de sterke volatiliteit van de meeste cryptovaluta fluctueert de waarde van een cryptovaluta in een korte tijd aanzienlijk. Waardoor in sommige gevallen de waarde van de cryptovaluta na de peildatum flink daalt. Zoals ook het geval was voor de gehele cryptovaluta markt, begin 2018. Daarvan zegt de Hoge Raad37 dat als het vermogen van een
belastingplichtige in het geval waarin (kort) na de peildatum het vermogen van een
belastingplichtige was tenietgegaan, heffing over het vermogen naar de stand op de peildatum in strijd is met het in artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM neergelegde recht op
35 Belastingdienst. Cryptovaluta (zoals bitcoins).
36Commentaar Aant 9.3 Cryptovaluta Wet inkomstenbelasting 2001, Artikel 5.3 Rendementsgrondslag
(01-01-2019 tot ---)
ongestoord genot van eigendom. Hiervan kan sprake van zijn als de belastingheffing tot een individuele en buitensporige last leidt bij de belastingplichtige. Op dit arrest kan een
belastingplichtige met cryptovaluta eventueel een beroep op doen wanneer de belastingplichtige zich in een soortgelijke situatie verkeert.
Ook kan een belastingplichtige ten aanzien van cryptovaluta werkzaamheden, als ondernemer worden aangemerkt in de inkomstenbelasting. In het geval van cryptovaluta kunnen we denken aan professionele miners. Uiteraard moet een natuurlijk persoon dan wel eerst voldoen aan de definitie van ondernemer in de inkomstenbelasting ex artikel 3.4 wet Inkomstenbelasting 2001 die een onderneming drijft. De onderneming moet voor rekening van de belastingplichtige worden gedreven en de belastingplichtige is rechtstreeks verbonden voor verbintenissen betreffende die onderneming. Een onderneming wordt als volgt
gedefinieerd in de inkomstenbelasting: een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal
waarmee wordt beoogd door middel van deelname aan het maatschappelijke verkeer winst te behalen. Nationaalrechtelijk is er in de inkomstenbelasting ten aanzien van cryptovaluta
werkzaamheden in de meeste gevallen sprake van een winst uit onderneming of resultaat uit overige werkzaamheden als het gaat om mining werkzaamheden van cryptovaluta. In subparagraaf 2.3.2.1 wordt dit verder uiteengezet.
2.3.2 Soorten Belastingplichten
Voor de Wet VpB moet er sprake zijn van een subjectieve belastingplichtige wil er belasting geheven worden over de winst die een belastingplichtige maakt. Voor de doeleinden van dit onderzoek gaan we ervan uit dat alle belastingplichtige die worden besproken geacht worden in Nederland gevestigd te zijn ex artikel 2 Wet VpB of als buitenlands belastingplichtige inkomen in Nederland verdienen ex artikel 3 Wet VpB. Ten aanzien van cryptovaluta worden de volgende belastingplichtige voor de vennootschapsbelasting besproken: Miners, ICO’s en Exchanges. In de onderstaande paragrafen worden de verschillende soorten belastingplichtige zowel voor de vennootschapsbelasting als de inkomstenbelasting uiteengezet.
2.3.2.1 Miners
Ex artikel 2 jo 3 Wet VpB kan een miner als subject voor de Nederlandse
vennootschapsbelasting worden aangemerkt. Bijvoorbeeld een miner die zijn werkzaamheden in Nederland verricht middels een besloten vennootschap of een LTD die in Nederland inkomen geniet uit mining werkzaamheden. Mining werkzaamheden kunnen bestaan uit het
exploiteren van een ‘mining farm38’. Een mining vennootschap drijft met zijn gehele
vermogen een onderneming en wordt dan belast over de winst die het behaalt in de
vennootschapsbelasting. Voor de Nederlandse inkomstenbelasting kan een natuurlijk persoon die mining werkzaamheden verricht, belastingplichtig zijn als het een subjectief en objectief belastingplicht heeft ex artikel 2.1 Wet IB jo 2.3 Wet IB jo 7.1 Wet IB. Met mining
werkzaamheden kan er sprake zijn van een bron van inkomen. Maar volgens de
staatssecretaris is er niet snel sprake van een bron van inkomen bij minen van cryptovaluta. Het is afhankelijk van de feiten en omstandigheden of er sprake is van een bron van inkomen. De vraag is of er sprake kan zijn van een objectieve voordeelsverwachting bij de
belastingplichtige. Vanwege een toename van het aantal personen dat zich bezighoudt met mining en de regulering van het aantal te minen cryptovaluta per dag, kan maar een beperkt hoeveelheid gemined worden. Deze omstandigheid verkleint de kans dat er sprake is van een objectieve voordeelsverwachting. En bij speculatie is geen sprake van een bron van inkomen. Dat wordt anders als structureel positieve resultaten worden behaald die samenhangen met arbeid die verder gaat dan de arbeid die met speculatie samenhangt39.
2.3.2.2 ICO’s en cryptovaluta’s
Door de opkomst van cryptovaluta over de jaren heen, hebben verschillende ondernemingen zoals cryptovaluta exchanges of een ICO hiervan geprofiteerd. ICO’s werden voornamelijk aantrekkelijk voor investeerders omdat ze aanzienlijk in waarde stegen nadat ze op de markt werden gelanceerd. Dit zorgde ervoor dat ICO’s al snel hun funding target bereikten om de cryptovaluta te kunnen lanceren. Dat zorgde ervoor dat toegang tot het kopen van de tokens van ICO heel schaars werd omdat er meer vraag was dan aanbod van legitieme ICO’s. Een ICO kan worden gedefinieerd als een open uitnodiging voor financiering die door de onderneming achter de ICO wordt gepromoot waarin een investeerder in ruil voor geld een ‘token’ ontvangt dat op exchange platforms geruild kan worden voor andere cryptovaluta40.
Een ICO kan in principe ook gezien worden als de oprichtingsfase van een onderneming. Na de oprichtingsfase wordt de ICO opgericht en gaat juridisch door met een bepaalde
rechtsvorm zoals een LTD of een B.V. In een relatief korte tijd wordt aanzienlijk veel fiat
38 Een locatie waarin cryptovaluta zoals Bitcoins worden gecreëerd.
39 Staatssecretaris - Financien. (2018, 7 juni). Vragen beantwoord over de fiscale aspecten van
cryptocurrency [Kamerbrief] nr. 2018/1263,
geld opgehaald door de cryptovaluta. Het geld wordt gebruikt om de investeerders de rechten op tokens te verschaffen en om de cryptovaluta en de leiding van de cryptovaluta operationeel te houden. Echter is het maar de vraag of de cryptovaluta daarna zoals ‘reguliere’
ondernemingen zich registreert als een kapitaal of personenvennootschap? Na nader onderzoek op de officiële websites van verschillende cryptovaluta’s zoals EOS41 en
Litecoin42, blijkt dat de desbetreffende cryptovaluta’s uiteindelijk eigendom zijn van een
vennootschap.
De handelingen van een ICO met betrekking tot het uitgeven van rechten op tokens kan volgens Bal43 gelijkgesteld worden aan het uitgeven van aandelen, het hoofddoel van een ICO
is namelijk om kapitaal op te halen. Er zijn veel succesverhalen geweest rondom ICO’s, zoals Ethereum dat in 2014 tijdens de ICO-periode voor $ 0,31 gekocht kon worden, anno 2019 heeft Ethereum een waarde van $ 170. Dit is een waardestijging van ruim 54838%, dat
betekent dat een investering van $ 1.000 tijdens de ICO-periode, uiteindelijk $ 548.387 waard was in juni 201944. In Nederland wordt cryptovaluta primair bij een natuurlijk persoon belast
in box 345 waarbij de waardeaangroei in het voorgaande voorbeeld wordt belast over de
grondslag als box 3 vermogen op de peildatum na aftrek van het heffingsvrij vermogen in de inkomstenbelasting.
2.3.2.3 Exchanges
Een cryptovaluta exchange is een platform waarop men cryptovaluta kan kopen en verkopen. Op zo een platform tref je professionele handelaars aan die voor zichzelf of voor derden in cryptovaluta handelen met het oogmerk om winst te realiseren. Daarnaast tref je particulieren aan die door de ‘cryptokoorts’ een populaire cryptovaluta hebben gekocht zoals Bitcoin, Ethereum of Ripple, in de hoop dat hun investeringen na een aantal jaar in waarde zijn gestegen. In het handel van cryptovaluta is Binance het meest bekende exchange. Daarnaast zijn er andere exchanges zoals Bittrex, Huobi, BitMEX, IDAX etc. Er zijn ook flink wat exchanges die te maken hebben gehad met schandalen en hacks. Het allerbekendste voorbeeld hiervan is Mt. Gox46. Het verdienmodel van exchanges bestaat primair uit het innen van een
41 EOS is eigendom van Block One
42 Litecoin is eigendom van Litecoin Foundation LTD.
43 Bal, A. (2019). Taxation, Virtual Currency and Blockchain, p. 186 44 ICO Drops. Ethereum.
45 Belastingdienst. (2019), Cryptovaluta (zoals bitcoins).
transactievergoeding. Secundair bestaat het verdienmodel van exchanges uit het vragen van een fee voor cryptovaluta die op de desbetreffende exchange verhandeld wilt worden, dit kan vaak oplopen tot in de miljoenen dollars.
Hoofdstuk 3 Fiscaal juridische classificaties van
cryptovaluta
3.1 inleiding
Voor Nederlandse fiscale doeleinden wordt cryptovaluta in beginsel altijd behandeld als bezit. Maar behoort cryptovaluta niet naar het gebruik ervan fiscaal te worden behandeld? En in sommige omstandigheden dus als geld te worden aangemerkt? Of hoe behoort een uitbetaling van loon in cryptovaluta fiscaal behandeld te worden? In de volgende paragrafen wordt uitgelegd waarom Nederland en andere OESO-lidstaten cryptovaluta classificeren en belasten zoals ze dat nu doen.
3.2 Cryptovaluta als geld
Het gedachtegoed van cryptovaluta is voornamelijk bedoelt om als ‘geld’ gebruikt te worden. Het meest bekende cryptovaluta (Bitcoin) wordt ook wel digitaal goud genoemd. Dit komt doordat het proces van minen schaarste creëert en daarmee de marktwerking van goud nabootst. Om te beoordelen of een coin zoals Bitcoin gekwalificeerd kan worden als geld krachtens Nederlands recht moeten we kijken in de Wet op het financieel toezicht. In de Wft wordt elektronisch geld als volgt gedefinieerd:
‘Elektronisch geld: geldswaarde die elektronisch of magnetisch is opgeslagen die een vordering op de uitgever vertegenwoordigt, die is uitgegeven in ruil voor ontvangen geld om betalingstransacties te verrichten als bedoeld in artikel 4, punt 5, van de richtlijn
betaaldiensten, en waarmee betalingen kunnen worden verricht aan een andere persoon dan de uitgever’. Krachtens een statement van De Nederlandsche Bank kan Bitcoin niet als
elektronisch geld worden aangemerkt. Met als argumenten dat er nauwelijks mee betaald wordt en dat Bitcoin niet algemeen geaccepteerd wordt als betaalmiddel47. Dit wordt
bekrachtigd door het arrest van de Rechtbank Overijssel op 14 mei 201548 waarin de
Rechtbank oordeelde dat Bitcoin ex artikel 6:125 BW niet als geld in de zin van Afdeling 6.1.11 BW kan worden aangemerkt maar dat het wel kan worden aangemerkt als een ruilmiddel.
47 DNB (2018, 29 januari). Bitcoin is geen geld - De Nederlandsche Bank.
Sinds Bitcoin het meest bekende en meest gebruikte cryptovaluta is en als doel heeft om als geld te fungeren, hebben andere cryptovaluta die lager in de rangorde zijn minder kans om als elektronisch geld aangemerkt te worden. Krachtens de Nederlandse nationale wetgeving is voor de definitie van digitaal geld (elektronisch geld) nodig dat het geld door een centraal orgaan wordt uitgegeven. Dit is niet het geval bij cryptovaluta, waardoor het ook niet aan te merken is als digitaal geld. Tevens, zijn de enige cryptovaluta die eventueel als geld kunnen worden aangemerkt coins (oftewel payment tokens).
In principe stelt De Nederlandsche Bank twee voorwaarden voor cryptovaluta om als (elektronisch) geld gekwalificeerd te worden49; (i) namelijk dat er een aanzienlijk
betalingsverkeer moet zijn met cryptovaluta (ii) en dat cryptovaluta algemeen geaccepteerd moet zijn als betaalmiddel. Dat zou betekenen dat als een massa implementatie van
bijvoorbeeld Bitcoin zou plaatsvinden in Nederland, dat Bitcoin uiteindelijk naar mijn mening wel behoort te worden aangemerkt als (elektronisch) geld omdat er dan aan beide criteria voldaan is. Er moet tevens per cryptovaluta individueel worden beoordeeld of het eventueel kan worden aangemerkt als geld. De derde voorwaarde - namelijk dat het cryptovaluta door een centraal orgaan moet worden uitgegeven50 – is het voorwaarde waar krachtens huidige
wetgeving de kwalificatie van Bitcoin als geld zou falen. Ik ben van mening dat daarop een uitzondering op de regel voor coins moet komen als het aan de twee eerdergenoemde voorwaarde voldoet. In Nederland is het centrale orgaan voor het uitgeven van geld De
Nederlandsche Bank51. Dus in theorie, als de DNB een cryptovaluta uitbrengt, de cryptovaluta
bedoeld is voor massa implementatie en het algemeen geaccepteerd wordt als betaalmiddel, dan wordt er voldaan aan de vereisten om een cryptovaluta wel als (elektronisch) geld aan te merken en daarmee als een valuta. Nederland staat nog in de kinderschoenen, als het gaat om het algemeen accepteren van cryptovaluta als betaalmiddel.
Als overkoepelend orgaan heeft het IMF een analyse gedaan om te bezien of cryptovaluta zowel juridisch als economisch als geld kan worden aangemerkt. Juridisch stelt het IMF dat een cryptovaluta als een geldeenheid kan worden aangemerkt als een staat het wettelijk als geld aanmerkt52. De economische analyse luidt dat Virtual Currencies an sich nog niet
49 DNB (2018, 29 januari). Bitcoin is geen geld - De Nederlandsche Bank. 50 DNB. (2019). Crypto’s - De Nederlandsche Bank.
51 DNB. (2019). Crypto’s - De Nederlandsche Bank.
52 IMF. (2016). IMF Staff Discussion Note - Virtual Currencies and Beyond: Initial Considerations. Par B, part
volledig de drie economische rollen van geld vervullen. Ook hier is er sprake van (i) dat cryptovaluta nog niet algemeen geaccepteerd worden, (ii) dat de onstabiele prijsvolatiliteit van cryptovaluta een rol speelt in dat het niet als geld wordt aangemerkt en (iii) er is volgens het IMF weinig bewijs dat een cryptovaluta als een onafhankelijke rekeneenheid wordt gebruikt omdat het onderhavig is aan de waarde van fiat valuta53.
De Zwitserse overheid is relatief verder in zijn ontwikkelingen tot implementatie van
cryptovaluta ten aanzien van Nederland. In de Zwitserse provincie van Zug is het al mogelijk om middels bitcoin en ether (Ethereum) belasting te betalen. In Zwitserland verdeelt de FINMA54 cryptovaluta’s onder in payment tokens, utillity tokens en asset tokens55. De
Zwitserse Huber, Guler en Dumont hanteren een ander systeem om cryptovaluta te kwalificeren zoals besproken in paragraaf 2.256. Zij baseren hun categorieën wel op de
zienswijze van de FINMA. Payment tokens worden omschreven als een betalingsmiddel, als geld of als een middel voor de overdracht van waarde. Hierin stelt de FINMA het
economische gebruik van een cryptovaluta gelijk aan geld maar stelt tegelijkertijd; dat het wellicht de rol aanneemt van geld maar dat het moet worden gekwalificeerd als bezit57. Echter
was dit het statement van de Swiss Federal Council in 2014, hierin werd het argument gebruikt dat een cryptovaluta niet als geld kan worden aangemerkt omdat het economisch belang van cryptovaluta als een betalingsmiddel marginaal was, met de verwachting dat het marginaal zal blijven. Maar anno 2019 leven we in een tijdperk waarin cryptovaluta als betalingsmiddel niet marginaal zal blijven. En daarom ben ik van mening dat de manier waarop de gebruikte cryptovaluta in Zug als betalingsmiddel gebruikt wordt, in beginsel wel als geld kan worden aangemerkt. In Zwitserse wetgeving is geen duidelijke, uniforme definitie van geld opgenomen58. Hierin wordt geld gecategoriseerd in ‘geld in ruime zin’ en
‘geld in enge zin’. Geld in enge zin is opgesomd in artikel 2 CPIA59, waarin een lijst is
53 IMF. (2016). IMF Staff Discussion Note - Virtual Currencies and Beyond: Initial Considerations. Par C, point
20.
54 De Zwitserse overheidsinstantie die fungeert als toezichthouder op de financiële markten van Zwitserland en
verantwoordelijk is voor financiële regelgeving.
55 (2018). Regulation of Cryptocurrency Around the World (The Law Library of Congress, Global Legal
Research Center) p. 68.
56 M.F. Huber, S. Guler & J. Dumont, By the Same Token: Swiss Tax Questions in the Context of Initial Coin
Offerings, 20 Derivs. & Fin. Instrums. 3 (2018), 1 Journals IBFD (accessed 18 May 2018)
57 The Law Library of Congress, Global Legal Research Center. (2018). Regulation of Cryptocurrency in
Selected Jurisdictions, p. 66.
58 Bärtschi/Meisser, 2015: 142; Leu 2015: Art. 84 CO N 1; Mercier 2016: Art. 84 CO N 3.
SR 941.10
59 See Art. 2 of the Federal Act of 22 December 1999 on Currency and Payment Instruments (CPIA; SR 941.10);
opgesomd met alle betalingsmiddelen die hieronder vallen. Cryptovaluta zoals coins kunnen onder geld in ruime zin vallen. Hiervoor is het volgende criteria opgesteld60 waaraan geld qua
functies aan moet voldoen: (i) Het is een rekeneenheid, (ii) het is een middel tot betaling of ruil en (iii) het is een opslag van waarde. Het belangrijkste criteria hierin is dat het een middel is tot betaling of ruil61. Als we dit toepassen op Bitcoin, kunnen we vaststellen dat als een
coin gebruikt wordt als betalingsmiddel dat het als geld gekwalificeerd dient te worden62.
Het Verenigde Koninkrijk deelt de visie van Nederland en kwalificeert cryptovaluta ook niet als (elektronisch) geld. In een rapport opgesteld door de Cryptoasset Task Force Report wordt in paragraaf 2.13 gesteld dat cryptovaluta gebruikt kan worden als ruilmiddel maar dat het niet gezien kan worden als geld omdat (i) cryptovaluta te veel in waarde fluctueert om als een waarde eenheid gebruikt te worden en (ii) omdat het nog niet in het algemeen in het Verenigd Koninkrijk geaccepteerd wordt als betaalmiddel (iii) en cryptovaluta wordt niet gebruikt als een rekeneenheid63. Ook de Verenigde Staten merkt cryptovaluta niet aan als geld krachtens
een rapport van de Department of the Treasury Financial Crimes Enforcement Network64.
Ook hier is de criteria voor een ‘echte’ valuta (i) dat het in het algemeen geaccepteerd moet worden als een betaalmiddel. Daarnaast (ii) moet het zijn aangewezen als een wettig
betaalmiddel en (iii) het moet in circulatie zijn.
De Verenigde Staten kwalificeert cryptovaluta in geen enkele omstandigheid als een valuta maar het wordt gekwalificeerd als een bezit voor fiscale doeleinden65. Hoe dat fiscaal
behandeld wordt, bespreken we in paragraaf 3.4. Onder de OESO-lidstaten wordt door het grotendeel van de lidstaten cryptovaluta niet als geld aangemerkt en door alle lidstaten wordt cryptovaluta niet als een wettig betaalmiddel aangemerkt. Echter moet er rekening worden gehouden met de fiscale neutraliteit en moet uit worden gegaan van de economische realiteit met betrekking tot het gebruik van cryptovaluta. Door toenemende globalisering en het daarmee vervagen van grenzen, is het kwalificeren van coins als geld een logische stap. Het valt wel te beargumenteren dat de omvang van coins zoals Bitcoin op dit moment nog te klein
60 Beck 2015: 580 et seq., 582 et seq.; Eggen 2017b: paras. 5-8; Gless/Kugler/Stagno 2005: 82 et seq., 83; Weber
2005: Art. 84 CO N 13-15; Hess/Lienhard 2018: 157.
61Bärtschi/Meisser 2015: 142; Gless/Kugler/Stagno: 2005: 82 et seq., 83; Schönknecht 2016: 308; Weber 2005:
Art. 84 CO N 13, N 15, N 65-67. Implicitly see also Piller 2017: 1426 et seq.
62 Hauser/Meisser 2018: 7; Gless/Kugler/Stagno 2005: 82 et seq., 87-88; Piller 2017: 1428; Schönknecht 2016:
309.
63 FCA. (2018). Cryptoassets Taskforce: Final Report.
64 Department of the Treasury Financial Crimes Network. (2013, 18 maart). FIN-2013-G001. 65 Bal, A. (2019). Taxation, Virtual Currency and Blockchain. Par. 3.5,
is om aangemerkt te kunnen worden als geld als je het vergelijkt met fiat valuta zoals de dollar. Maar wanneer de omvang van coins groeien, groeit daarmee ook het betalingsverkeer, de acceptatie als betalingsmiddel en wordt de volatiliteit minder. Nadelige fiscale behandeling van coins demotiveert het gebruik van coins als geld; zoals de fiscale behandeling van coins door de IRS in de Verenigde Staten. Dit belemmert het gebruik van coins en belemmert daarmee ook een leven playing field voor coins en fiat valuta. Ik ben van mening dat het gebruik van coins oftewel payment tokens niet belemmerd moet worden om hiermee de groei van coins veilig te stellen zodat ze uiteindelijk wel als geld kunnen worden aangemerkt. 3.3 Cryptovaluta als vergoeding
Volgens de Nederlandse Belastingdienst wordt loon van een werknemer dat ontvangen wordt in cryptovaluta aangemerkt als loon in natura waarvan de waarde ervan wordt omgerekend in euro’s op het moment dat het door de werknemer wordt ontvangen66. Hierin bestaan een
aantal risico’s voor de werknemer maar ook voor de werkgever door de extreme volatiliteit waarmee het grotendeel van cryptovaluta te maken heeft. Bij een extreme waardestijging die in een korte periode na uitkering kan plaatsvinden, betaalt de werkgever in feite omgerekend in dollars meer uit dan dat hij de werknemer schuldig is. Bijvoorbeeld Werkgever A keerde in 2016 maandelijks een salaris van omgerekend $ 2.000,- netto uit aan Werknemer B. in 2016 schommelde de waarde van Bitcoin tussen $ 400 a $ 900 ongeveer, dus een gemiddelde waarde van ((400 + 900)/ 2) $ 650 per bitcoin. Dus Werknemer B ontving ongeveer 3,08 bitcoin per maand. Stel dat de werknemer per maand 1 bitcoin spaarde en dat de waarde van 1 bitcoin eind 2018 steeg naar ongeveer $ 19.000. Na de stijging besloot Werknemer B om de bitcoins op dat moment te verkopen en genoot de werknemer 12*19.000 = $ 228.000, terwijl de waarde van de 12 bitcoins in 2016 12*650 = $ 7.800 was. De risico die de werkgever in deze situatie draagt is dat de werkgever in feite meer loon heeft uitgekeerd dan dat hij zijn werknemer schuldig was. Maar ten tijde van de transactie is juist gehandeld, de werknemer betaald wat hij conform het realisatiemoment schuldig was en heeft daarmee gehandeld naar goedkoopmansgebruik. Naar feiten en omstandigheden worden beide partijen geacht om te weten dat de fluctuatie in waarde een risico is dat gepaard gaat met een uitbetaling in bitcoin.
Betaling in cryptovaluta is vooral voordelig in situaties waarin een zelfstandige in
grensoverschrijdende situaties een vergoeding betaald moet krijgen en de opdrachtgever in de woonstaat van de zelfstandige geen vaste inrichting heeft die de betaling kan uitvoeren. Omdat de betaling middels cryptovaluta binnen een paar minuten kan geschieden en bij (fiat) ‘internationale wire transfer’ een betaling soms meerdere dagen kan duren, is een zelfstandige middels een cryptovaluta betaling beter af ten aanzien van transactiesnelheid. Er kunnen echter wel fiscale problemen ontstaan als de betaling in cryptovaluta in de woonstaat van de zelfstandige anders wordt gekwalificeerd dan in de werkstaat.
Stel dat een Amerikaanse opdrachtgever een factuur van een freelancer in Nederland betaalt door middel van bitcoin67 ter waarde van € 5.000 en de freelancer heeft een vaste
vertegenwoordiger ex artikel 5 lid 5 van het belastingverdrag Nederland – Verenigde staten in Amerika. In Nederland wordt de ontvangen betaling krachtens huidige wetgeving aangemerkt als zelfstandig arbeid ex artikel 15 van het belastingverdrag tussen Nederland en de
Verenigde Staten. En daarmee rust het heffingsrecht bij Nederland. Maar in de VS wordt de betaling niet aangemerkt als zelfstandig arbeid maar als vermogen en dus als winst uit
onderneming. De VS claimt dan ex artikel 7 lid 1 jo 5 lid 5 van het verdrag het heffingsrecht. Doordat de twee lidstaten de betaling van cryptovaluta anders kwalificeren ontstaat er
problematiek omtrent de allocatie van het heffingsrecht, waarbij beide lidstaten over de vergoeding willen heffen krachtens verschillende artikelen. Dit kan leiden tot dubbele heffing bij de belastingplichtige doordat er door twee lidstaten onbeperkte heffingsrecht wordt
geclaimd.
67 Als er gesproken wordt over Bitcoin als concept wordt Bitcoin geschreven met een hoofdletter. Als er
3.4 Cryptovaluta als activa
Zoals eerder is uiteengezet, wordt in Nederland cryptovaluta in de inkomstenbelasting in het algemeen belast als box 3 vermogen. In de vennootschapsbelasting wordt cryptovaluta in de meeste gevallen gekwalificeerd als immateriële vaste activa. Echter ben ik van mening dat er rekening moet worden gehouden met de verschillende categorieën aan tokens, In het geval van Nederland; coins (payment tokens), equity tokens, utillity tokens en debt tokens. Zoals eerder is uitgewerkt ben ik van mening dat een equity token voor fiscale doeleinden
gekwalificeerd kan worden als een aandeel en kan een debt token voor fiscale doeleinden als een obligatielening kan worden gekwalificeerd. Dus om alle categorieën cryptovaluta als immateriële vaste activa op een balans in te brengen zal fiscaal onjuist zijn. Dit kan in grensoverschrijdende situaties eventueel ook een probleem opleveren voor de
belastingheffing met betrekking tot verschillende kwalificaties van cryptovaluta die door verschillende lidstaten worden gehanteerd.
In de vennootschapsbelasting is de intentie van het gebruik van cryptovaluta van belang voor het verwerken van cryptovaluta in de jaarrekening van bijvoorbeeld een besloten
vennootschap68. Volgens de Raad voor de Jaarverslaggeving kunnen afhankelijk van deze
doelstellingen cryptovaluta volgens de RJ worden geclassificeerd als respectievelijk immateriële vaste activa, voorraden of als andere beleggingen69. Daarbij geeft de Raad aan
dat cryptovaluta niet voldoet aan de definitie van liquide middelen, aangezien cryptovaluta (nog) niet wordt ondersteund door de overheid en ook voldoen ze niet aan de definitie van een financieel actief of instrument, omdat geen recht ontstaat om een ander actief te ontvangen. De Zwitserse fiscus kwalificeert cryptovaluta in het algemeen ook als vermogen waarbij er dus geen onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende soorten tokens, net als in Nederland. Het Verenigd Koninkrijk uit nog geen zorgen over de dreiging dat cryptovaluta kan vormen op de financiële stabiliteit van het Verenigd Koninkrijk70. De gouverneur van The
Bank of England stelt dat er nog geen sprake is van een dreiging omdat de cryptovaluta markt in het Verenigd Koninkrijk te klein is. Deze uitspraak werd gedaan in 201471. Inmiddels is de
68 Joan Knecht. (2019, 30 januari). Cryptovaluta in de jaarrekening - Joanknecht.nl. /
69 Raad voor de Jaarverslaggeving. (2018). RJ-Uiting 2018-7: ‘Overwegingen ten aanzien van de
verwerkingswijze van cryptocurrencies in de jaarrekening.
70 2018). Regulation of Cryptocurrency Around the World (The Law Library of Congress, Global Legal
Research Center)pagina 58 - 59
71 Robleh Ali et al., The Economics of Digital Currencies, 54(3) BANK OF ENGLAND QUARTERLY
markt anno 2019 groter dan in 2014. Met betrekking tot het belasten van cryptovaluta kan men beargumenteren dat net als in Nederland de intentie van het gebruik van de cryptovaluta van belang is volgens de Raad van Jaarverslaggeving. Het is volgens Her Majesty’s Revenue and Customs afhankelijk van de activiteiten en de partijen die betrokken zijn. Uiteindelijk heeft het Verenigd Koninkrijk geen aparte regelgeving voor cryptovaluta maar moet cryptovaluta worden belast volgens de algemene regels in corporate tax die gelden voor winsten en verliezen.
Een land dat bekend staat om zijn verwarrende en nadelige fiscale behandeling van cryptovaluta, is de Verenigde Staten. Krachtens een richtlijn van de IRS van 2014 wordt cryptovaluta in de VS gezien als eigendom (bezit) en daardoor is cryptovaluta onderworpen aan kapitaalvermogen en inkomstenbelasting72. Dit werkt als volgt; wanneer een
belastingplichtige middels cryptovaluta een kop koffie koopt en er sprake is van een
waardestijging van de cryptovaluta dat gebruikt wordt voor de transactie dan moet er worden afgerekend over de waardestijging (winst). Dit is een nadelige fiscale behandeling, waardoor het gebruik van cryptovaluta als een valuta gedemotiveerd wordt omdat bij iedere transactie door de belastingplichtige moet worden bijgehouden wat de inkoopprijs van de cryptovaluta is dat gebruikt wordt in de transactie en hoeveel waardestijging er op het moment van de transactie was. Stel een kopje koffie is $ 5 en de cryptovaluta XRP wordt gebruikt als betalingsmiddel en dat ten tijde van de transactie de koers 1 XRP = $ 1 geldt. De 5 XRP die gebruikt wordt, was ingekocht voor $ 0,20 per eenheid (in totaal $ 1). Dan wordt $ 4
aangemerkt als winst en dat moet worden opgegeven bij de IRS. Deze manier van heffing druist in tegen de fiscale neutraliteit, krachtens het evenredigheidsbeginsel moet het
economisch handelen (in casu het gebruiken van cryptovaluta als betalingseenheid) zo min mogelijk beïnvloed worden door belastingheffing73. In casu is deze fiscale behandeling een
belemmering. Doordat een lidstaat zoals de Verenigde Staten cryptovaluta geen rekening houdt met de economische werkelijkheid van verschillende categorieën cryptovaluta, ontstaan er zulk soort situaties waarin het belastingplichtige effectief meer belasting afdraagt dan nodig is. En daarom is het noodzakelijk dat cryptovaluta voor fiscale doeleinden onderverdeeld wordt in verschillende categorieën, afhankelijk van hun werkelijke gebruik en doelstelling.
72 Technologyreview.com. (2018, 12 april). America’s cryptocurrency tax policy is confusing everyone.
Geraadpleegd 20 juni 2019,
3.5 Noodzaak voor internationale regulering
De noodzaak komt voort uit de verwachting dat cryptovaluta meer gebruikt zal worden zowel als betalingsmiddel en als belegging/ investeringsproduct en dat de fiscaliteit achterloopt qua regulering van cryptovaluta. Dat resulteert in dat cryptovaluta hedendaags door een gebrek aan regulering gebruikt kan worden als een middel tot belastingontwijking- en of ontduiking en wellicht als middel voor misbruik van belastingverdragen. Uit het bovenstaande blijkt dat de noodzaak voor internationale regulering onder andere voortkomt uit (i) het gebrek aan transparantie van cryptovaluta transacties door het anonieme karakter van cryptovaluta, (ii) een verschil in classificaties van verschillende soorten cryptovaluta per lidstaat en tussen lidstaten onderling. In paragraaf 4.2 wordt belastingontwijking – en of ontduiking en misbruik van belastingverdragen door middel van cryptovaluta behandeld.
Hoofdstuk 4 De OESO zijn blik op cryptovaluta regelgeving
4.1 Cryptovaluta regelgeving vanuit de OESO gezien
Het volgende standpunt van de OESO met betrekking tot het heffen van cryptovaluta is afgeleid uit een video interview met Caroline Malcolm, zij is de Senior Advisor on Tax and Digitalisation at the OECD Centre for Tax Policy and Administration74. Het meest recente
standpunt dat de OESO heeft ingenomen komt voort uit september 2018 waarin de OECD Blockchain Policy Forum 2018 plaatsvond. In september 2018 begon de cryptovaluta markt aanzienlijk in waarde te stijgen. Door de enorme winsten die werden gerealiseerd door voornamelijk particuliere investeerders werd het voor overheden en belastingplichtigen zeer duidelijk dat er geen tot weinig fiscale regelgeving bestond over hoe winst door cryptovaluta eind 2018 moest worden belast. Naar aanleiding hiervan heeft de OESO zijn standpunt opgesteld. De OESO is van mening dat met de opkomst van Blockchain technologie en voornamelijk cryptovaluta, internationaal fiscaal beleid beïnvloedt zal worden. De vraagstukken die hieruit voortkomen hebben krachtens de OESO betrekking op (i) hoe lidstaten cryptovaluta kunnen belasten in hun nationale belastingsysteem, (ii) hoe
belastingdiensten hier mee om dienen gaan, (iii) hoe het gebruik van cryptovaluta kan leiden tot nieuwe mogelijkheden om belasting te ontwijken dan wel te ontduiken en (iiii) hoe belastingdiensten belastingcriminaliteit middels cryptovaluta kunnen tegengaan.
De OESO concentreert zich op wat de correcte manier van het fiscaal behandelen van
cryptovaluta is op cryptovaluta exchanges. Hierbij kijkt de OESO naar meerdere aspecten van de fiscale behandeling van cryptovaluta. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of er op Exchanges alleen gelet moet worden op de fiat naar cryptovaluta ratio of ook naar de verschillende cryptovaluta naar cryptovaluta ratio’s. Ook kijkt de OESO naar het VAT aspect van cryptovaluta transacties, voor dit onderzoek is dit derhalve niet van belang.
De OESO heeft als focuspunt ook; hoe de winst die een belastingplichtige tijdens een
transactie maakt gekwalificeerd moet worden, als inkomen of als vermogenswinst. Daarnaast moet de OESO ook vaststellen wanneer er sprake is van een bron van inkomen en winst bij
