Beproeving van propyleenglycol als preventief middel tegen slepende melkziekte : verslag van een vergelijkende proef op de Proefboerderij "Zegveld" in 1971

Proef

met

propyleenglycol

als

preventief

middel

tegen

slepende'

melkziekte

.

+

, r .

Verslag:

y&

een

'vergelijke~a

5

-

onderzoek

S

k.

A

B.

Meijer

'

Tj.

Boxem

PRCiUX'STATION VOOR DE RUNDVEElIOUDERIJ

BEPROEVIIJG

VAN PliIOPYIiEENGLYCOZ, ALS

PREVENTIEF

MI:DDEL

TEGEN

SLEPENDK MELKZIEK'TE

_ - ~ " _ . l ^ . _ _ . X _ _ _ _ _ . - _ _ , _ C I_-I"_ I_Il--.---^-L----.~..~-.---.--..~---I v ^.

_

I--ll-.

-

Verslag van een vergelijlte~aile

pr.oef

op de Proefboerderij P9Zegveld9'

i r r 1971

i ~ ,

A.B. Meyer

rn "

L J , Boxem

Type-, S t e n c i l - e n R i n d w e r ~ k :

S t i c h t i n g Biireatn v o o r Gemeeriscllappel i ,jlce 1 ) i e n s i c n

INHOUDSOPGAVE

-,P---

-1,

Inleiding

2.

Oorzaak van slepende rnelkziekte

3,

Literatuurgegevens

4.

Opzet en ui?:voering van de proef %e Zegveld

4.1. Proefbehandeling

4.2.

I n d e l i n g

In groepen

4.3.

Basisrantsoen

4.4. Krachtvoer

5.

Resultaten

5.1. Produktiecontrole

5,2, Melkproduktie

5 . 3 .

Vetgehalte

5.14.

Glucosegehalte

in het bloed

5.5.

Urine-onderzoek

6.

Samenvatting

7. Literatuuropgave

1. INLETDING

--.,-T....

Kort na h e t afIral-ven, rncer;i:al. i.n de e e r s t e z e s weken, kon;"stj iioog produlc.tieve melltltoeien vccl~7ul.clig eer1 zi-ekte voor w a a r b i j de e e t l u s t - e n de m e l k g i f t s t e r l c d a l e n . He-t vetgehal.te

vva

de mcllc stijg.t: en de adenihalings-

l u c l i t , de u r i n e eri de melk hebber] eer] aft.r:ijkende geiir. Dc Icoe i.s s u f en verrna,gert s t e ~ k , Deze z i e l ~ t e wos?d.t s l e p e n d e mel.ltziek.ire, a c e - t o n u r i e o:F k e t o s e genoemd. Gevallen w a a r b i j ,geen k l i n i s c h e v e r s c l l i

j

n s e l e n wor.den waargenomen, niaar3 waar*hij wel. s p r a k e

is

van een v e r l a a g d e mellcgift noem-t men wel sluime- rende mei-kziekte,

Orn s l e p e n d e mellcziekte t e voorltonien o f t e genezen zij11 een a a n t a l mid- d e l e n op d e markt gebrbach.t,

in Nederland

is

n!en i.n de tweede h e l f t var1 l970 gaan werke~z met p ~ o p y l - e e n g l y c o l a l s p r e v e n t i e f nii.dd.el tegesi s l e p e n d e melltzlekte. Een gur1sti.g e f f e c t

zou

war-

den verlcregen door tvree welten v6611 he-t a f k a l v e n -t:ot

vier

weken na h e t a f k a l - ven p e r koe p e s dag 200 gram van d i t middel t e v e r s t r e k k e n .

Propy:Leenglycol . . word?: yrerwerki: i n k r a c h t v o e r , De

prij

s van h e t k r a c h t v o e r wordt h i e r d o o r rlogal ver1loo;rid.

Om genoemd ml.cI.del. op

zijn

waarde t e ' t e s t e n i s gedurende de -tweede be1.f.t .var1 de s t a l p e r i o d e 1970-19'71. een v e r g e l i j k e n d onderzoelc 1.G t g c v o e r d op d e p r o e f i ~ o e r d e r i j "%e,ri;.veldV t e Zegvo1.d.

2,

OORZAAK VAN

SLEPCNDE MELKZIEKTE

-p.---

-Slepende mellizielcte

i:;

een s t - o r i n g iri de s-tofwLsseli.ng, waarbi. j een vcr- hoogd g e h a l t e aan ke tonllchariien (ace-ton, a c e t y l - a z i j n z u u r en

L,

hydioxy-bo ter.- z u u r ) en een ver>lcldgd g e h a l t e a a n g l u c o s e i n h e t b l o e d wordt gevonden, De oortzciak h i e r v a n moe-t ~ i o r d e n gezoclrit i n een onvoldocride gluconeogenese (opbouw van g l u c o s e u i t a n d e r e s-toffci? dan h e x o s e n ) , D i t kan o . a . opt.reden doorda-t: e n e r z i j d s he-t r a n t s o e n t e w e i n i g s t o f f e n bevat-, di.e ria v e r g i s t i r i g i n de pens t o t gluco3e- of glucogeerivormj.xlg kunnen l.eiclen

R ~ l d . e r z i j d s kar] h e t r a n t s o e n t e weinig energi.e beva-kten, z o d a t a f b r a a k van l i c h a a m s v e t p l a a t s v i n d t , B i j deze a f b r a a k o n t s t a a n e n k e l e met ketonlicbamen nauwve~wante s t o f f e n (normaal. woa.>den deze s t o f f e n i n de c i t r o e ~ z z u u r ~ c y c l u s ver1- d e r a f g e b r o k e n , maar b i j een verhoogde vetafbr.aak komen ze ?.n t e g r o t e hoeveel.- lieden v r i j . Bovendien raak"L1e c i t r o e n z u i i r c y c l u s v e r s t o o r d door h e t o n t t r e k k e n van oxaa.lazijnzi~u.r voor: de gl.uconeogenese. Het g e v o l g i s dal: u i t deze opgehoop- t e s t o F f e n ketonl.ichizmen w o ~ d e n gevormd )

.

Ter v o o r k o s i n [ ~ van slepexldc nie:l.itzielc,te rnocr-t clus

in

de

e e r s t e p 1 a a - t ~ gezorgd wmde: d a t he.t d i e r vold.aende voer opneemt. Bi.3 hoog p r o d u k t i e v e d i e r e n i s d i t i n een bepaalde p e r i a d e na he-t afl.;al.,ven vaak n i e t voldoende h e t g e v a l , zoda-i: de li- chaamsreserve aangesprolten wor7cit.

E e n a n d e r e methode om s l e p e n d e niellczi.ekte "c voorkomeii i.s h e t -toedienen van glucogene s t o f f e n o f g l u c o s e ,

0rtal.e "Ledienirig var1 g l u c o s e h e e f t geen e f f e c t omdat d . i t i n de pens r e e d s v e r g i s t t o t i n hoofdzac~k n i e t glucogene o r g a n i s c h e zuren.

3 , LITERATUURGEGEVENS

w-----

-Sn

Amerika t r a c h t -me11 s l e p e n d e m e l k z i e k t e op t e h e f f e n door d e x t r o s e I n de bloedbaan t e s p u i t e n o f door h e t verjstrekken van p r ~ o p i o n z u u r . Een p r o e f w a a r b i j gedurende z e s weken 1.3gram n a t r i u m p r o p i o n a a t p e r koe p e r dag werd v e r s t r e k t had een g u n s t i g e f f e c t , De p r o e f g r o e p v e r t o o n d e i n vergel.i.jlcing met de c o n t r o l e g r o e p ( e l k 50 k o e i e n ) een hoger b l o e d s u l k e r g e h a l t e , een g e r i n g e r e h o e v e e l h e i d acetonl.icl-iamen i n h e t b l o e d en een hogere rnelkproduktie, Natri.um- p r o p i o n a a t h i e l p n i e t afdoende; i.n de p r o e f g r o e p moes-ten nog twee k o e i e n t e - gen s l e p e n d e nielltziekte worden bei-iai?deld, I n de contrlolegroep daarcritegeil rnoes.ten riegeri Icoeien vrorden behandeld

(4.).

Een andex? middel. d a t t e g e n s l e p e n d e rnelkziekte kan .i.rorden geb~?uilc.t i.s propyleengl.ycol, waarvan d e werking v e e l overeenkomst v e r t o o n t met propi-on-

zuur (2).

Volgens D u i t s e prloeven ver~hoogt pl?cipyl.eengl.ycol n e t

als

p r o p i o n z u u r h e t g l i l c o s e g e h a l t e van h e t b l o e d , ter'wi.jl. h e t de h o e v e e l h e i d acetonlicliamen i n

h e t b l o e d aanmerkeli j lc verllaag-t: ( 3 )

.

U i t een Amerikaanse ,pr>oef werd geconcludee.rd d.at 85 ?i 90 % van d e voor s l e p e n d e rnel.ltzi.elc-te g e v o e l i g e koeien geen s l e p e n d e melltzielcte Ineer zou k r i j

-

gen i n d i e n twee weken v06r t o t z e s welcen

n 5

liet: afkal.ven 1 7 0 gmni propyl.een- gl.ycol p e r koe p e r dag zou worden ver1s-t-rekt.

Ook werd een g u n s - t l g e i.nvloed op de nielkproduktie vraargenomen z e l f s i n cle l a t e r e maanden van cle l a c - t a t i e (1).

4.

OPZET EN UITVOERING

VAN

DE

PROEF TE

ZEGVELD

P-

-Y., l. E'roefiehandeling

-w-

-De p r o e f i s u i t g e v o e r d met twee groepen van v i j f t i e n k o e i e n , d i e zo goed m o g e l i j k volgens de CVB-normen werden gevoerd. D a a r b i j werden de v o l - gende behandelingen v e r g e l e k e n .

C o n t r o l e g r o e p : a a n v u l l i n g van h e t basisrari-tsoeri met normale A-brok ( con- t r o l e g r o e p ) .

P r o e f g ~ o e p : aanvi,ll.ling van h e t b a s i s r a n t s o e n met normale A-bFok, waarvan gedurende twee weken v66r en v i e r weken na h e t a f k a l v e n i n 2 kg daarvan 10 % p r o p y l e e n g l y c o l was v e r w e r k t . Gedurende c a , z e s weken werd dus 200 grtam propyleenglycol. p e r d i e r p e p dag verstrc?Ict

.

Gezien d e o p z e t van de p r o e f vroeg

de

g r o e p s i n d e l i n g s p e c i a l e a a n d a c h t . I n d e l e n n a a r momentane melkprodu1tt:ie was n i e t mogeli. jk omdat b i j h e t b e g i n van de p r o e f de k o e i e n droog s t o n d e n . I n e e r s t e i n s t a n t i e i s r e k e n i n g gehou- den met a f k a l f d a t a , L e e f t i j d e n e n c o n d i t i e , t e r w i . J l wat de me1kprodilkti.e b e t r e f t is afgegaan op de t e verwachten melkproduktie op grond van voorgaan- de P a c t a t i e p e r i o d e l i , G e t r a c h t i s t o t een zo goed mogel.ijk p a a r s g e w i j z e inde- l i n g t e komen.

De a f k a l f d a t u m voor de c o n t r o l e g r o e p was geaiiddeld 20 maart e n v a n de p r o e f g ~ o e p 23 m a a r t . Van b e i d e groepen was

de

gemiddelde l e e f t i j d b i j a.f- kal.ven ca. 5 j a m en 3 maanden. I n i e d e r e groep waren d r i e vaarzen opgenomen. 4.3. B a s i s r a n t s o e n

H e t b a s i s r a n t s o e n h e e f t gedurende de proefperlocie b e s t a a r u i t h o o i en v o o r d r o o g k u i l , w a a r b i j van e l k e v e n v e e l droge s t o f werd v e r s t r e k - l - ,

B i j h e t b e g i n van de p ~ o e f bedroeg de gemiddelde hoeveell-ieid d r o g e s t o f p e r d i e r p e r dag c a . 5 k g u i t hooi en 5 ]<g u i t k u i l . Omdat i n de l o o p van de p r o e f p e r i o d e de r e s t e n toenamen i s de h o e v e e l h e i d droge s t o f u i t ruw- voer i e t s v e r l a a g d , z o d a t e i n d maart h e t b a s i s r a n t s o e n p e r d i e r p e r d a g IE- s t o n d u i t 4 kg d s u i t h o o i e n 4 kg d s u i t voordroog1~ui.l. Ilet t e r u g l o p e n van de ds-opnaine u i t rutivoer i s w e l l i c h t mede een gevolg g e w e e s t v a n tiet s t e e d s hoger worden van

de

k r a c h t v o e r g i f t .

4.4..

Krach-tvoer

I ~ e " c a : ; i s r a r ~ t s o e n i.s zowel v66r a l s na h e t aflialven aangevuld met Icracl~t- voer t o t de CVE-norm. ~ 6 6 r

he-t

afkal.vel: ( d r o o g s t a n d ) werd a l s v o l g t gevoerd: e e r s t e d r i e weken voor 7 , s kg melk, tweede d r i e weken voor 1 0 kg melk en de l a a t s t e d . r i e weken voor 1 5 kg melk.

Na h e t a f k a l v e n Is gedu-ende twee dagen h e t r a n t s o e n voor 1 5 kg melk ge- haridhaafdg, daapna werd de k r a c h t v o e r g i f t met c a , 1 kg p e r dag verl-loogd t o t d a t de kracl2tvoergl.f-t voldoencie was voor cle t e verwachten produlctie, Bheelc na ca. d r i e weken d a t bepaaJ.de k o e i e n de verwachte p r o d u k t i e n i e t b e r e i k t e n , dan werd de k r a c h t v o e r g i f t op de w e r k e l i j k e produlc-tie afgestemd.

Ce p r o e f g r o e p o n t v i n g twee weken v06r t o t v i e r weken na h e t a f k a l v e n twee kg l t r a c h t v o e r (A-"brok) waarin 5 % m a i c g l u t e n v o e r p e l . l e t s en 5 % m e l a s s e waren vervangen door 1 0 % propyl.eenglycol.

Me-t deze vervanging b l e e f de zetrneeJ.~raarde nagerioeg g e l i jlc

.

Opgemerkt kan nog worden d a t de h a r d h e i d van de brok waitraan 1 0 % p r o p y l e e r i g l y c o l was toegevoegd minder was dan van norma1.e

A-brok,

I n de twee weken voor h e t a f k a l v e n bedroeg de gemidd,eJ.de krac1itvoeu~- g i f - t p e r d i e r p e r dag voor de c o n t r o l e g r o e p 4 , 9 I c ~ en voor de p r o e f g r o e p 5,l. kg. Gedurende

de

vi.er weken na. he-l- a f k a l v e n bedroeg de gemiddelde k r a c h t - v o e r g i f t voor de c o r i t r o l e - e n cle p r j ~ e f g ~ o e p r e s p . 9,s en 9,4 kg p e r d i e r p e r dcig, U i t e r a a r d was e r een s p r e i d i n g i.n d e k r a c h . t v o e r g i f t e n aanwezig

..

I n de contro1.egroep waren de u 5 - t e r s t e n 7,6 en 13.,2 kg en i n d e p r o e f g r o e p 7 , 8 en

11,O

kg k r a c h t v o e r p e r d i e r p e r dag, H i e r u i t b l i j k t d a t b e l d e groepen nagenoeg e v e n v e e l k r a c h t v o e r hebben gekregen.

5. RESULTATEN

Na h e t a f k a l v e n i s van elJc die]? i e d e r e weelc op t~rsee a c h t e r e e n v o l g e n d e dagen de melkprodulctie bep3al.d. Het vetgehal.te werd bepaa1.d i n mengrnonsters van cle twee g i - f t e n avondrnelk en cle twee g i f t e n ochtencimel.lc.

U i t figutrï? i. b3.i.jk-t- d a t i.n de e e r s t e d s 5 e weken na h e t a f k a l v e n d e ge- rnicldelde rnelkpr~oduictie p e r Ieoe b i j de proefgr'oep c a , i. kg hoger i s geweest dan b i j d e c o n t r o l . e g ~ o e p , Na. de cl,erde week was d i t v e r s c l i i l n i . e t m e e r aan-

wezig. Soms was cle mellcprodi~k-t5.e vari de p r o e f g r o e p i e t s hoger en op een ander moment weer i e t s l a g e r dan d i e van de c o n t r o l e g r o e p .

i

l

Einde behande-

l 2 3

4

5 f 5 7

O

9 10 Welcen n a a f k a l v e n B i j de propyleerig.ly<::ol.g,ï?oep .c.ras de t o p van tie nielkproduktie r e e d s be- rei1c-t i n de d e r d e week t.ia liet a.:Fkalrsen, t e r w i j l

dit

b i j de proefgrloep p a s i n

(ie v i j f d e week na afkal.ven h e t gev3.l was, Opvallend. %s d a t na tiet b e r e i k e n van de -top b1i.j b e i d e gx10ept3n e e n z e l . f d e d a l i n g i.n de mel.1cproduk'ti.e o p t r a d , t e r - w i j l oolc he-t v e r d e r e v e r l o o p van de produlctie riagenoeg Ldenti.elc was,

Het v e r s c l - i i l Lzi niel.lcproclrilc~l-ic h e e f t

zich

dus uitsl.ui"crid beperkt- t o t de e e r s t e d r i e welcen na h e t afltal.ven, Ook l a t e r i s t u s s e n bei.de groepen geen rioe- menswaardig v e r s c h i l i n rne.1l~prodilkt.i.e g c c o n s . t a t e e r d . Ge:relcend. van de a:Çlcal.fda*-

ti1111 t o t 2 0 a u g u s t u s bedroeg d e gern:idcle:Lde mcl.kprod.uk-tie p e r koe van de p r o e f -

111 b u i t e n l a n d s e ozidl-3-zoekingen h e e f t men vaak g r o t e r e v e r s c h i k 2 e n i n meLk- produk,ke gevonden, Dciarbij moet opgerne~3k-t warden d a t i n d e proef

-

_.-"-

--

_{7 . - - . * - P p *}-tra _ASegvcld _{p w.} b e i d e proepen op c1e norrn z i i n ~ ~ e v o e r d w a a r b i j

ge-~i

van -e sl rne1.k-

"---h> .-.----A*-J,-- 2 L L - . - - - - . " & - w-".

z i e k t e g ? ~ o n s t a t e e F d W C Y ? ~ ,

.-v -..-+.-."7----

-

Vo:Lgeris de li te ra tuin^ zou propyl.eenglycol h e t v e t g e h a l t e van de niel-lc e n i g s - z i n s v e r l a g e n , , Oolt i n onze p r o e f l e e k deze t e n d e n s aa.xiwezig t e z i j n , maar door cie p o t e schomrneli.ngen i s he-t nie"c verlan.twoor.d h i e p e n i g e waarde a a n t o e t e kennen,

5.4. GlucosegehaL t-c i n h e t b l o e d

-*-- --m

1)

Op 2 a p r i l z i j n van b e i d e groepen d i e r e n bl.oedmons.ters genorrren Q Hier-

i11 z i j n glucocebey~ali.ngen verr:i.clit volgeris de glucose-oqdascine-t13~3de (fotome- t r i s c h e b e p a l i n g ) , Ilet gemi-ddelde gl.ucosegehal-tri van he-t bloed was 31.3 v o l g t :

Glucose i n mg/ :L00 m l bloed I j i t e ~ s t e n C o n t r o l e g r o e p 4Q,3 31,1.

-

55,1

P r o e f g r o e p 4.5, O V5,8

-

54,O

A l s onde-rgrcns van de nopmale schornrneli.ngeri i n h e t g1.ucosegehaLte Icuiinen

bij

he?: rui?d waarden van 30-40 mg % wu'den aangenomen. Pas b i j waarden beneden

30 mg % koriicii

in

de regel. k l i n i s c h e symptomen naüp t-open. (6)

Op 2 a p r i l . l a g h e t geiniddel.de g l u c o s e g e h a l t e van Tiet bloed b i j de p r o e f - en contro.legroep dus op nagenoeg h e t z e l f c l e ni-veail. Verde*. b l i j k t d a t op d e z e l f - de dal?; de vcrscEii1-les1 t u s s e n de diei-en onderl.ing v r i j g r o o t Icun-rien z i j n . Bi.j de p r o e f g r o e p was cle v a r i a t i e i e t s mi.nder g r o o t dan b i j de con.trolegroep. Verder bl.ee1c e r geen verband 'te b e s t a a n ,t:ussen h e t a a n t a l . dagen na a f k a l v e n en h e t bloedsililcergehal-te ,

Op 5 m a a r t , l a p r i l en 1.9 a p r i l . z i j n van b e i d e groepen d i e r e n urinemons.i:ers genomen voor onderzoek op de aci.nwexigheid van ace-toi?li.chamen. Daa.r?hij 11erd de volgende methode t o e g e p a s t , Gemcrigd werden:

10

c c uri.rne, 5 d r u p p e l s i.j s a z i j n en 5 clrilppels pr~ussidna~l:ri.um

5

%. Daarna werd 3 cc arninonia 10 % toegevoegd, D i t

gebeurde me?: dc nodige voo:rzrlchti.gheid zodat d e animonla al-s een ltoloni op h e t mengsel van u.rinc-, i j s a z i j ri en pruss:iclnatr)ium b l e e f s-taan

.

B i j aanwezigheid var1

acetonlic?iamen ve;--toont liet cc:heid:i.ngsvlc~k t u s s e n bovengenoemd mengsel. en de c7rnmoni.a een pac'rse ver~Icleuri.ng. De I n t e n s i . t e i . t van de v e r k l e u r i n g i s e e n inaat- s t a f voor de hoevee U-~eid aanwezige ace-toril-ichamen ,

" D i t onderzoek werd u i t g e v o e r d door de Afdeling Zoötechniek van de F a c i i l t e i . i voo:r Dïerf;eneeslcunde t e U t r e c h t ,

F.ecultaa-t- urine-onderzoek op aanwezigheid van acetonlichamen A a n t a l d i e r e n rnet p o s i t i e v e r e a c t i e

D

a t

uin 5 maart l a p r i l . 1 9 a p r i l

Proefgroep

I

1

2

C o n t r o l e g r o e p

-

2 '7 Op 5 maarht was e r s l e c h t s

66n

d i e r i n de p r o e f g r o e p met een zwak p o s i t i e v e r e a c t i e , D i t z e l f d e d i e r r e a g e e r d e ook op de volgende d a t a s t e e d s p o s i t i e f , Op- m e r k e l i j k h i e r b i j was da-!: d e z e koe ook veelal. moei"ce had rnet de krachtvoerop,- name,

Aan

de d i e r e n d i e op 1 a p r i l een L i c h t e r e a c t i e vertoonden was k l i n i s c h n i e t s t e bespeuren. Op 19 a p r i l was h e t a a a t a l p o s i t i e f r e a g e r e n d e d i e r e n s t e r k toegenomen, Aa,nleidi.ng t o t h e t urine-onderzoek op 19 a p r t i l was h e t f e i t d a t ap

14 e n 1 5 a p r i l

i n

d e c o n t r o l e g r o e p een v r i j g r o o t aantal. d l . e r e n hiin k r a c h t v o e r n i e t g e h e e l o f nioeizaam opnamen.

B i j d e zeven p o s i t i e f r e a p r e n d e d i e r e n i11 d e coritrolegx~oep was i.11 v i e r g e v a l l e n s p r a k e van een wat s t e r k e r e r e a c t i e , De twee d i e r e n i n d.e p r o e f g r o e p vertooriden s l e c h t s een zwak p o s i t i e v e r e a c t i e . K l i n i s c h lelcen a l l e d i e r e n op 19 a p r i l vol-komen normaal, t e r w i j l ook de opname zowel. van he-!: r>uwvoer a l s lcrachtvoer goed was.

Van de op 1 a p r i l p o s i t i e f reagex.ende d i e r e n l a g de volgende dag ook liet glucosegehal.te van hei: b l o e d i e t s beneden h e t gemi.dc1eld.e nl.. 4 2 mg p e r 100 i n 1

b i j h e t d i e r i n de p r o e f g r o e p en r e s p . 40 en 35 b i j de twee d i e r e n En de con- t r o l e g r o e p .

E , SAMENVATTING --P--

-In de tweede h e l . f t van de s t : a l p e r i o d e 1970-1971 i s op d e p r o e f b o e r d e r i j "Zegveld" een onderzoek u i t g e v o e r d waarthij propyl.eenglycol. a l s p r e v e n t i e f middel t e g e n s l e p e n d e mel.kziekte op z i j n waarde i s g e - t e s t

.

De proef i s i.ij.tgevoerd met twee g o e p e n van e l k v i j f t i e n koeien, Beide p o e p e n werden i n he-t begi..n van de d r o o g s t a n d gevoerd n a a r de norin .voor 7 , s

kg melk en aan h e t e i n d van d e droogstand n a a r 1 5 kg melk,

De prloefgroep k r e e g -twee welten v66ïi t o - t v i e r weken na h e t a f k a l v e n 2 kg :trachtvoer waarin 10 ?ó propyleengl.yco1 was v e r w e r k t , De voederwaarde b l e e f

h î e r b i j nagerwegd o n g e w i j z i g d , Be r e s u l t a . t e n Jcunnen a l s v o l g t worden samen- geva-t :

-

Beide groepen hebben v p l j w e l

even vee:^.

k r a c h t v o e r opgenomen, De l a a t s t e twee weken voor h e t a f k a l v e n bedroeg de gemiddelde k l ~ a c h t v o e r g i f t - voor d e contro- l e g r o e p 4,9 kg en voor d e p r o e f g r o e p 5 , 1 kg.

Gedurende de e e r s t e v i e r welten ria h e t a a f l t a l v e n bedroegen de gemiddelde k r a c h t - v o e r g i f t e n voor de con.t;rolegroep en de proefgr7oep r e s p , 9 , 5 Icg en 9 ,4 kg p e r d i e r p e r dag.

-

Al.leen gedurende d e e e r s t e d r i e weJcen ria afItalven werd een v e r s c h i l i n melk- p r o d u l t t i e gevonden van c a , Z kg p e r d i e r p e r dag t e n gunsX van d e p r o e f g r o e p . Daarna was h e t v e r s c h i l t e verwaarikoze~.

Volgens l i t e r a t u u r g e g e v e n s kan

het

p r o d i ï k t i e v e r s c h i l g r o t e r z i j n , maar opge- merkt moet worden dal: b e i d e groepen v o l g e n s de GVB-mmiien gevoerd z i j n ,

-

Volgeris I i t e r a t u u r g e g e v e n s zou pyopyleerig3.ycol. he-t v e t g e h a l t e van d e melk e n i g s z i n s v e r l a g e n , Al.hoewe.1 n i e t d u i d e l i j k was ook op "Zegveld" d e z e t e n - d e n s iaanwezi.g.

-

Op 2 a p r l l werd h r t g l u c o s e g e h a l . t e van h e t b l o e d b i j b e i d e groepen b e p a a l d . Gemiddeld l a g dri.t- voor b e l d e groepen op e e n z e l f d e n i v e a u n l . 45 mg/ZI)O

m l

hloecl,

-

Op 5 niaart, 1 a p r i l en L9 a p r i l z i j n u r i n e m o n s t e r s van b e i d e groepen d i e r e n o n d e r z o c h t op de aanwezigheid van acetonlichamen. Op 1 9 a p r i l was h e t a a n t a l p o s i t i e f r e a g e r e n d e dj.e:ren h e t g r o o t s t n l . zeven i n de c o n t r o l e g r o e p en .twee i n de p r o e f g r o e p , Kl.inisch waren de d i e r e n echte^ volkomen normaal..

-

De k o s t e n van p r o p y l e e n g l y c o l bedroegen p e r koe c a . f 10,50. Omdat s l e c h t s e e n g e r i n g e verhoging van de mel.kproduk.i:ie v~trrd vcrkregeri met een t e n d e n s

naar

een l a g e r v e t g e h a . l t e zïjz-i de gemaakte? k o s t e n n i e t goedgemaakt,

-

B i j een goede voeding, w a a r b i j de d i e r e n vol-doende e n e r g i e opnemen, mag men van p r o p y l e e n g l y c o l geen e f f e c t e n van b e t e k e n i s verwachten. Het i s daarom v e r s t a n d i g om e e r s t t e zorgen voor een voldoende voeding, a l v o r e n s propyleen- g l y c o l t e gaan g e b r u i k e n .

Wanneer doop bepa.al.de oorzaken de e n e r g i e - v o o r z i e n i n g onvoldoende i s , 1i.jk-t

op grond van li.-tera.t-uur*gegevens liet v e r s t r e k k e n van propyleengl.ucol verarit- wo»rd t e z i j n .

7 , LITEMTUURGESEVEbIS ->--w--* 1. RRIGGS, E. 2 , DAVZDS,

W,

3. KREDENBURG, C

,P.

und

M, MGLLING

: F i g h t i n g d a i r y lzerd l ( e t o s i s by f e e - d i n g p r o p y l e n e gl.yco1. F ' e e d s t u f f s , mei 1958 pag. 52-56. I : Propyleengl.ycol. t e g e n s l e p e n d e melk- z i e k t e . B e d r i j f s o n t w i k k e % i n g 2e j a a r g a n g n r . 3 maart 1971 p a g , 65-67, : Gl.ukose-- und K e t o n l t ~ r p e r b l u t s p i e g e l b e i Kchen während d e r S p a t ' t r a c h t i g k e i t und

zimi

LakW-tj.onbegi.rin sowie i h r e Beeiri- fl.ussbarke!.t durch 1 , 2 P r o p a n d i 0 1

.

Z e l t s c h r i f - t f u r T i e r p h y s i o l o g i e , T i e r e r n a h r u n g und F u t . t e r m i t t e l k u i I d e , Band 27 I k f t 1 (1.970), pag. 4.5-49,

: Use of

sodlum

p r o p i o n a t e I.n t h e pxxeven- t i o n o f Ketoses

of

d i a r y c a T - t l e ,

J o u r n a l . of Dairy S c i e n c e , J a n u a r y No, 1. pag. 160-168,

5, SCI:EiT1lrï', G.IH.l;n SCHUL'J'Z, XJ,I-I, : E f f e c t o f f e e d i n g sodium p r o p i o n a k c on m i l k and f a t produc-tion, roughage consumption, bl ooci s u g a r

,

ancl blood ke t o n e s o f d a i r y cows,

J o u r i l a l of d a i r y s c i ence

.

J a n u a r y

No,

l pag. 169-175.

6. KOLB,

E,

en

GURSLER, H , : E r n S h r u n g s p h y s i c l o g i e d e r L a n d w i r t s c h a f t - licl-ien Nut z . t i e r e , V . E , R , Gustav Fi-scher Ver>lag, J e n a 197 1.

R 4.20

800 e x . Me/Bo/RZ