..,... -Tl\TANn POS'rMA·T'
TYDGEES EN OPVOEDING
deur
PIETER DANIEL DE VILLIERS
B.Sc., U.O.O., H.Ed.
Verhandeling voorgele ter gedeeltelike vol= doening aan die vereistes vir die graad
MAGISTER EDUCATIONIS
in die Fakulteit Opvoed" kunde aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoer OnderwysStudieleier:
Potchefstroom Januarie 1976
VA:.. li.BETlJ I C; I \ C
Die He.:r se \,'00 I'll is ske wat le\,e ui toil.' Jooo
spreek oit staan rocp net en d t het asies en tiranne smce verniet hul planne in die vlam van haat.
wat groat van is, weet \,at tl3ar bedag 5 en verbre{'k hul raad.
tig
(Psalm :;:;:5)
Aan God, deur wie se genade, ek geestelikc en I ig ga3mlike gesondheid kon geniet in div hcrciking I':lil hierdie doelwit aIle eer en dank.
'n Opregte woord van ounk aan prof. dr. ,j .11. ,an \\\'k wat as Icier vir my soveel ]wtekl'n het. [) i' n l 0 Il =
de r s k c i din g s venn 0
e,
g ron Jig con d c ric g d h c i ,I t' n \\ etc II ~skaplike dceglikheid was vir my 'n aansporing. U simpaticke leiding, 11 hulp en u hystanJ word oprcg waardeer.
Ook my dank aan mnr. C.H.S. van der Merwe vir die waardevolle aanbevcl en taa I kund igc vcrsorp; i ng van hierdie vcrhandeling. E k j s d l' e g I i k b c \v II S V if II die baie
gaan het.
en opofferings IVat hiermce gepaard gc=
In Spesiale ,\ioord \'ilJ) d:lnk aan mev. B. John \'ir uie netjiese tik van hieruie vcrlwndel ing.
'n Besondere woord van dank aan my swaer, dr. D.G.
van der Merwe, vir sy ondersteunende idees en vir
sy uitgebreide hoekery wat hy goedgunsti21ik tot
my heskikking geste] het.
Verder wil ek my ouers vir Jlul helangstelling en
aanmoediging hedank. Aan hulle het ek 'n Christe
like opvoeding te danke waarsonder die tema van hicrdie verhandeling waarskyn]ik nie my he 1=
ling sou geprikkel het nie. Vir hulle opofferings
en is ek d dankhaar.
Laastens 'n woord van hartlike dank aan my gesins= lede. Sonder my vrou, Susamarie, se liefdevolle
aansporing, sou ek hierdie ideaal nooit kon verwe= senlik nie.
Ook aan my kinders: Rocco, Kobus en Blanche wil ek
baie dankie s8 dat, al het hulle dit nie altyd ver-staan nie, hulle Pappa se ongeduld so verduur het. Dit is my hede dat hierdie studie as 'n hulpmiddel vir onderwyskollegas sal dien in die weerbaarmaking
van die Afrikanerjeug. IN U LJG
Potchefstroom
I :iHOU nSl)PG.\\\E
floofstuk 1: Algemene inleiding, probleem-en taakstell
1.1 Inleiding
.1.1 Begripsomskrywing • Tydgees
• Opvoeding 2
1.1.2 Die huidige tydgees van die Weste - 'n historiese perspektief 3 1.2 Probleemstelling 6
1.3 Taakstelling 9 1.3.1 Hipotese 9
1.3.2 Die doelstellinge van hierdle ondersoek ~ 1.3.3 Terreinafbakening 10
1.3.4 Die metodes wat in die ondersoek gebruik is 11
1.4 Ordening van die inhoud 12
Hoofstuk 2: Karakterisering van die Kommunisme, Liheralisme en Sekularisme as ak= tuele hedendaagse geestestrominge 2.1 Die Kommunisme - die Christendom bcIcef
'n krisisuur 14
2.2 Die I,ese van Kommunisme 16 2.2.1 Wat is Kommunisme? 16
2.2.2 Uie basiese leerstellinge van
2.3 Kommunisme-'n bedreiging 24
2.4 Die program van aksie en metodes wat
die kommuniste aanwend 28
2.5 Die kommunistiese siening i.v.m.
sedelikheid 30
2.6 Kommunistiese infiltrasie in die Weste 33
2.7 Woordspeling - 'n belangrike kommunis= tiese huIpmiddel 36
2.8 Frontorganisasies bevorder die kommu~
nistiese ideaal 39
2.9 Die internasionale geldmag - en die
verband met Kommunisme 40
2.10 Kommunisme skuil dikwels agter Libe=
ralisme 41
2.11 Die Kommunisme loods 'n geestelike aanslag teen Suid-Afrika 42
2.12 Die taak van die opvoeder teen hierdie
ideologiese aanslag 45 2. 13 Die L iberalisme 48
2.13.1 Wat is Liberalisme? 48
2.13.2 Liberalisme bedreig die Christendom 50
2.13.3 'n Aksentverskuiwing in die Libera= lisme 52
2.13.4 Die Liberalisme en ander ideologiee
strewe na gelykheid S2
2.13.5 Liberalisme ondermyn 'n volk se moraal 55
2.13.6 Die Liberalisme is 'n voorganger
vir die Kommunisme S6
2.13.7 Liberalisme 'n verskynsel van die tydgees - 'n bedreiging vir die jeug 58
2. 14. ! n Omskry\,ing van die begrip 61 2.14.2 Sekularisme In tipiese uitdruk=
king van die hedendaagse tydgees 63 2.14.3 Kenmerke van In sekularistiese
tydgees 66
2.14.4 Sedelike verval - die gevolge van sekular isasie 67
2.14.5 Dwelmmiddelmisbruik - sekularisasie 'n moontlike oorsaak 70
2.14.6 In "Nuwe mens" - die resultaat van In sekularistiese tydgees 75 2.15 Samevatting 77
Hoofstuk 3: Karakterisering van die "New Left" (Nieu-Radikalisme,of Nieu-Marxisme) as aktuele denkst
3.1 In Omskrywing van die geestestroming "New Left" 85
3.2 Kritiek teenoor die wetenskap en teg= nologie 89
3.3 Die wysgerige agtergrond van die "New Left" 90
3.3.1 Die bydrae van Horkheimer, ~arcuse, en andere tot die wysgerige agter= grond van die "Ne,,, Left" 93 3.4 Die "New Left" - In kenmerk van die
tydgees 103
3.5 Bondgenote van die "New Left" 105
3.5.1 Humanisme en die sogenaamde "Social Gospel" 105
3.5.2 "Sensitiwiteitsopleiding" - In metode aangewend deur dIe "New Left" om hulle doel te bereik 108
3.5.3 Kuns en "rock"-musiek die medium
waardeur die ".\Jew Left" sy filoso=
flese beskouings oordra aan die jeug 114 3.6 Slotopmerking 125
3.7 Samevatting 126
Hoofstuk 4: Geestesweerbaarheid bied 'n oplossing teen die ideologiese aansiae van die tydgees
4.1 Die noodsaaklikheid vir weerbaarmaking 130
4.2 Enkele begrippe i.v.m. weerbaarmaking 135 4 . 2 . 1 J eug 1 35
4.2.2 Jeugweerbaarheid of geestesweer=
b~l.arheid 136
4.3 Die betekenis van die begrip weerbaarheid
vir die opvoeder in die opvoedingshandel= ing 140
4.4 Die praktiese profiel van 'n persoon wat
geestesweerbaar is 'n moontlike riglyn 143
4.5 Die jeugweerbaarheidsprogram in die
sekond@re skole in Transvaal 145
4.6 Enkele knelpunte in hierdie voorgestelde jeugweerbaarheidsprogram 155
4.7 Die regverdiging vir In weerbaarheids=
program 160
4.8 Samevatting 161
Hoofstuk 5: Enkele bydraes van die ouers, skool en kerk tot weerbaarmaking
van die kind
5.1 Weerbaarmaking is die verantwoordelik=
5.2 Die posisie van die gesin m.b.t. ander opvoedingsinstansies in die weerbaar= makingshandeling 165
5.3 Identiteitsverwerwing vind primer in die gesinsituasie plaas 167
5.4 Enkele bydraes van die ouerhuis t.o.v. wee rb aarmak ing (pos i tiewe opvoed ing) 171 5.4.1 Ouerliefde 'n voorvereiste vir op=
voeding 172
5.4.2 Die kind se eerste kennismaking met gesag is in die ouerhuis 175
5.4.3 Ouerlike voorbeeld; 'n voorwaarde vir opvoeding (weerbaarmaking) 179 5.4.4 Die godsdienstige opvoeding die
belangrikste bydrae van die ouerhuis tot weerbaarmaking 182
5.4.5 Sedelike vorming deur die huisgesin -'n primere vereiste vir weerbaarmaking 186 5.4.6 Estetiese vorming deur die ouerhuis
-'n belangrike opvoedingstaak tot die
totaliteit van menswees 194
5.4.7 Die bydrae van korrekte vryetydsbe= steding tot die weerbaarmaking van die kind - die ouer se verantwoorde= likheid 197
5.5 Die rol wat die ouer kan vervul in die vorming van 'n georganiseerde Christelik-opvoedingswetenskaplike teenbeweging teen vreemde ideologiese denke wat die jeug bedreig 203
5.6 Slotopmerking i.v.m. die ouer se taak tot geestelike weerbaarmaking 204 5.7 Enkele bydraes van die (Afrikaanse)
sekond6re skool tot die opvoeding en weerbaarmaking van die jeug 207
5.7.1 Die C.N.O.-karakter van die sekondere skool - 'n vereiste vir die weerbaar=
making van die jeug 208
5.7.2 Die by~rae van die Christenonder=_
wyser tot opvoeding en weerbaarmaking
van die jeug 212
5.7.2. I Sy taak en roeping 212 5.7.2.2 5.7.3 5.7.4 5.7.5 5.7.5.1 5.7.5.2
Enkele noodsaaklike karakterkenmerke
van die Christenonderwyser ('n moont=
like riglyn tot weerbaarmaking) 216
llie taak van die skoal en die onderwyser teen die ideologicse aanslae van die tydgees 218
Seksuele opvoeding die skoal se taak in hierdie verband 221
Die uitoefenlng van gesag en dissipline
deur die skool -'n bydrae tot weerbaar=
making 224
Die verb and tussen gesag en vryheid 224 Die tugvraagstuk op skool 225
5.8 Enkele bydraes van die drie reformatoriese Afrikaanse kerke tot die weerbaarmaking
van die jeug 229
5.8.1 Die taak van die kerk met betrekking
tot die skoal 229
5.8.2 Intensiewe kategetiese onderrig deur die kerk 'n noodsaaklike vereiste
tot weerbaarmaking 232
5.8.3 Slotopmerking 236
5.9 Samevatting 238
lIoofstuk b: 'n Samevatting, gevolgtrekkings
en aanbevelings 6.1 Samevatting 244
6.2 Gevolgtrekkings 247 6.3 Aanbevelings 249
Summary 252
HOOFSTUK 1
1. ALGE~lENE INLEIDING. PROBLEE~i- EN TAAKSTELLING
1.1 Inleidi .1.1
• Tydgees
Die begrip is moeilik definicerhaar. I) it kan egter omskrywe word deur 'n ontled te muuk van die hetekenis van die te,n1. gees en tyd.
In sy omskrywing van die woord "gees" se Van der Walt: "'n Mens kan dit nil' met 'n liniaal mcct nie; jy kan dit nie op 'n weegskaal IVceg nie; jy kan e1it nie in 'n proefhuis antleed nil' - - maar tlit is dililr, hierdie gees, anmiskenbaar cn dcurslaggclVcnd". I
Wanneer 'n mens 'n huts hetree, vael hy lift I-lier heers 'n gees van saamhorigheid, liefde luk of ... hier is probleme, bv. die dood
aan. en "e= b van 'n familielid. In 'n antmocting tussen t~cc persanc is daar onmiddellik lVede se vertroue o[ ~antroue. Van del' Walt se: "Dit is gees - ongryphaar, ont:JS baar, maar d~fir en lewenshelangrik. I)ie kreul', nie van jOll OC nil', maar van jall leh'e; die ritme, nil'
Yan del' Walt, T. Suid-Afrika en die tyds=
van musiek nie, maar van jou geloo[; die tendens,
nie van 'n boek nie, maar van jou doen en late. Dtt is die polsslag, die strekking, die toon, die atmosfeer, die karakter van 'n mens se lewe, van 'n samelewing se lewensst
gees.,,2)
van 'n bepaalde periode 5e
Onder die komponcnt "tyd" word verstaan die t(>ndens
of leefwyses wat kenmerkend is van 'n bepaaJde tyds= gewrig. Elke tydvnk in die mens se aardse bestann,
het sy eie aard, sy eie karakter en sy eie aksent.
Die woord tydgees behels dus die geestelike tendense wat kenmerkend is van 'n hepaalde periode o[ tydperk.
• Opvoeding
Daar is verskillende omskrywinge van die begyip op=
voeding. Vir die doel van hierdie verhandel
word volstaan met Van Wyk se siening. Hy omskrywe
opvoeding SOOS volg: "In die algemeen kan ens op= voeding sien as 'n handeling (nie 'n proses) tussen
twee of meer persone, enersyds die opvoeder, ander=
syds die opvoedeling; eersgenoemde rig sy handeling
opsetlik en deur roeping gedring op laasgenoemde met die bedoeling 0111 toe te rus, tC' help, te lei en oor te haa] tot betekenisvolle, bewuste, vrywil1ige, veY= antwoordelike en roepingsbewuste aanvaarding van sy lewenstaak.,,3)
2) Ibid., p.2.
3) Van Wyk, J.H. Religie, p. 51.
1. c ~e5te - 'n his=
Die tydgees van die negentiende eeu was gekenmerk deur goedkoop optimisme en oppervlakkige Liberalis= me. Op die natuurwetenskaplike tcrrein llet die
mens geweldige vordering gemaak. Die mens het go= g10 dat dit net In kwessie van tyd sou wees alva= rens In Utopia hier op aarde geskep sou word. God
was volgens hulle nie nodig nie sonde is heskou as onkunde. Onderwys en volksopvoeding was by mag= te om alles hier op die aarde reg te stel. Fatsoen= likheid, eerder as diepte, kenmerk die tipiese lihe= rale godsdiensopvattinge van die negentiende eeu.4) Tot en met die aanbreek van die Eerste W@reldoorlog (1914) het hierdie tydgees van die negentiende eeu
voortduur. Lp.v. 'n aardse Utopia, het die hel hier op aarde neergedaal. Die "beskaafste" en I~erligstd'volke het mekaar verniet Voordat die
mens van hierdie skok kon herstel, breek die Tweede W@reldoorlog (1939) in al sy felheid los. Die
wreedste dade denkbaar word gepleeg deur "beskaafde," "verfynde" en "ontwikkelde mense." Na 1945 gee die
mag van kernwapens aanleiding tot die sg. koue oor=
log. 'n Nasionalistiese gevoel word kenmerkend van die volke van Afrika en Asie. Sjina ontwaak en Korea, Hongarye, Vietnam en die Midde-Ooste word 4) Van der Walt, T. op. cit., p.3.
brandpunte wat werelJvrede bedreig.5)
Die optimistiese mens van die negentiende eeu met
sy kinderlike geloo£ in vooruitgang, is in die laat twintigste eeu moedeloos en ontnugter. Die mens
uanvaar nou dat sonde 'n werklikheid is, maar net soos die geval in die negentiende eeu was, is daar in die twint ste eeu nog geen plek vir God en sy
gebod nie. Die mens glo dat alles so hulpeloos en
verlore is dat "selfs God" geen uitkoms kan bied nie. 'n Eksistensialistiese lewensbeskou neem besit van die mens.6)
Ongeveer vyf en twintig tot dertig jaar na die Twee: de Wereldoorlog bevind 'n nuwe geslag (wat die oor=
log self nie geken het nie) hulle midde in die hui= dige tydsgewr Hierdic derde tydvak waarin die
mens (opvoeder en opvoedeling) homself bevind, is 'n
oorgangstydperk met vreemde idees en kombinasies van
oud en nuut. Die mens ondervind nog steeds 'n mate
van wanhoop, wat so kenmerkend was van die tydgees
van die eerste helfte van die twintigste eeu. Die
mens besef dat dit wat vorige geslagte moeisaam oor
'n lang tydperk ve[\~esenl ik het, "binne sekondes"afge= takel en vernietig is. 'n "Nuwe mens", skaamteloos
en ongevoelig; 'n aartsvyand van die bestaande maat=
skuolike orde , tree te voorskvn. Hv beweer die 5) Ibid., pp.3 4.
status quo is korrup en moet vernietig word. lJic mens rebelleer sander 'n malli fes, Cll \'erwerp sander dat by iets in die plek daarvan stel. I)
'\lhoewcl die weten en Jie tegnologic rende die laat twintigste cell nag tot grater hoogtes llit styg, en Jaar tog nag iets van die optimisme van die negentiende ceu onder mense waarnecmhaar is, is dit ooglopend oppcrvlakk Oit wil voorkom usaf die rewolusion@re agte, die verniclsug, besig is am te seevier. Ie/reg sc Van der Na 1 t: "Soos Grickeland en Rome vanouds nie dadelik geval het toe hulle senuwees ingegee het en hulle moreel ball= krot gespeel het n ,so skitter en blink dit nog
8 maar tot hoelank?"
Die verballne Russiese skrywer en :\obelpryshcllller -Alexander Solzjenitsin wys op hierJie gevaar wanncer
se:
"pie !Jcrde Wcrcldoorlog is so te se iets van die varlede en die Weste het dit onherroepelik verloor. Niemand het skynbaar begryp dat die oorlog andel'S as die voriges stil-stil oar ons toegcslaan het
nie. Hierdie keer was daar nie die gerammel van oorlogstenks, die gedreun van duisende vegvliegtuie, die verbreking van diplomatiekc betrekkinge om dit aan te kondiQ nie." Hv se verJcr:
7) 1 h id., p. 5 . 8) Loe. ei t.
"Onsigbaar, slu het die oorlog onder dekman= te1s van koue oor10g, vreedsame naasbestaan, norma= 1i5asie, rea1iteitspolitiek, det6nte of handelsoor=
eenkomste wat die aggressor bevoordee1 het.
"In sy pogings om 'n Derde Were1door10g ten aIle koste te vcrmy, het die Weste juis toegelaat dat die ergste gebeur.
"Die oorlog het begin onmiddellik na die Tweede We= reldoorlog.,,9)
1.2
Prob1eme Kaarmee die opvoeder en opvoedeling o.a.
te kampe het in die huidige tydvak, vind hulle oor= sprong in die tydgees.
Die tydgees van die laat twintigste eeu word geken= merk deur die vo12cnde:
• vreemde gedagtes en ideologiese denkstrom wat
'n bedreiging inhou vir die Christendom;
• revolusionere veranderinge op talle terreine;
• morele en sedelike verval - mense wat hulle byna alles vcroorloof op sedelike gebied;
9) Solzjenitsin, A.I. Derde W6reldoorlog is reeds
verloor hoe kan vierde gekeer word? Die Trans=
• mense ~at hulle geloof in Christus prysgee en elders op soek is na antKoorde basicse lewens \' rae;
'" eli :1 rcisc- die"hier"en die"nou" \,at die einddoel
fir haie mense geword het;
• HvhPIsc norme wat fcrwerp en vcrvang word met rnenslikc norme.
As ge\'ol \tan word volke en nasies nie de r wapengeweld nie, maar geestelik verower. Van suLricl mctodes I,ord r u i k gem ,1[\ k die kultu=
rele en geestelike erfeni V3n volkere te ondergrawe. Dit is 'n strvd wat gaan oor die denke, ie gees en die lojaliteit van die mens. Omdat die Christendom deur die ceue heen die vest was wat rigting aan die mens en die w@reld gcgee het, is hierdic aansl g vera} teen die Christendom gerig, "ant 'n aardse
ia word die einddoel vir die hedreigcrs \an die Christendom.
Aanhangers van vreemde ideologle~ is bcwus V:IO die
feit dat 'n veriies aan nasionale erfenis, identitcit
en lojaliteit wcerloosheid tot gevolg het. Oorlog en wapengeweld sal nie meer nodig wees, indien die mens geestelik en fisies lamgel~ kan word nie.
Daarom word die revolusion~re aanslag (die tradisio= nele metode waarvo s veranderinge te weeg ing
Die verkondigcrs van die "nuwe rewolusie" wil dan
aIle sedeJikc, kulturele en godsdienstige opvat~
tinge - die hele leefwyse van die Weste - vernietig. Hierdie aanhangers van aktuele, ideologiese denk= strominge spits hulle veral op die jeug toe. Die
jeugdige, die onvolwassene, is nog nie by magte om 'n keuse te maak ooreenkomstig sy Iewensbeskouing nie. 'n Volk se toekoms is gebou op sy jeug.
Diegene wat daarin slaag om die jeug te verwar, sal
die yolk maklik verower.
In hierdie onrustige gees, in hierdie maaistroom van
vreemde opvattinge, bevind die Christenopvoeder
(ouer, ondcrwyser en predikant) homself. Die op:
voeder sal in die opvoedingshandeling rekening met die tydgees moet hou. Hy sal die tydgees moet ken
en verstaan, want sake soos: miskenning van Skrif=
tuurlike norme, opstand teen gesag, rewolusie, ver= absolutering van geweld en seks, dwelmmiddelmisbruik
en sensitiwiteitsopleiding is kenmerkend van die
tydgees.
Die opvoeder sal by magte moet wees am in hierdie
verwarde wereld die jeug weerbaar te maak teen dit
wat die jeug en die Christendom bedreig. Die op=
voeder sal in staat moet wees am riglyne te kan aan= toon sodat die opvoedeling die Christelike
Die omvang van die probleem is so groot, dat nie slegs enkela opvoeders nie, maar die hele
gemeen-ska~ hierby betrek moet wees. 1.3 Taakstelling
1.3.1 Hipotese
Die blanke Afrikanerjeug is nie uitgcsluit wanneer vr0emde ideologie~ hulle subtiele aanslag teen die Afrikaner en sy Christelike lewens- en w6rcldbcskou= ing loods nie ..
de;:-\\ysers iOn
Alhoewel die opvoeders louers, on~ kanta nag veel het am op to rcem, i1 ait voorkom asof die gees en moraal an baie
illense reeds Jeur reemde denke betnvloeJ is. Dit wil voorkom as of die jeug van die toekoms aan nog groter eise onderwerp sal word.
Slegs jongmense wat toegerus is met 'n Christelike lewensbeskouing sal in.staat wees om hulle te kan verweer teen die bedreiging wat vreemde denkstro= minge inhou. Weerbaarmaking moet die ideaal wees van elke opvceder.
1.3.2
Die doelstellinge van hierdie ondersoek kan 5005 voig geformuleer word:
Om 'n ontleding te maak van enkele aktuele geeste=
ke lewens- en w@reldbeskouing van die AfrikanerJeug
af te takel en te vernietig;
om kortliks aan te toon in hoeverre hierdie ideolo= giee reeds suksesvol toegepas is;
om die aandag te vest op die noodsaaklikheid van weerbaarmaking (veral wat reeds deur onderwysower= hede in hierdie verband gedoen is);
om klem te l~ op die bydrae van die ouer, die skool
en die kerk in die geestelike weerbaarmaking van die jeug;
om enkele riglyne aan te toon wat as hu mag dien
vir opvoeders in die weerbaarmakingshandel 1.3.3 Terreinafbakening
In die geestelike aftakeling van die AfrikanerJeug het opvoeders nie slegs te make met 'n enkele ideo= logiese denkrigting nie. Dit is inderwaarheid 'n kombinasie van ideologiee wat subtiel; dog meedoen= loos, meewerk om die kulturele erfenis van die jeug te vernietig.
Vir die doel van hierdie verhandeling word daar ge=
poog,om sekere aktuele denkstrominge uit te sonder
wat bogenoemde as ideaal voorhou. Daar word gewys
dat die Kommunisme, die Liberalisme, die Sekularis= me en die "New Leftisme" 'n indirekte of direkte bydrae tot die vernietiging van die status quo le= wer. Daar word kortliks 'n ontleding van hierdie
ideol gemaak en gewys in watter mate hulle reeds ins lag onder die jeug gc¥ind het.
Daar word ook van die standpunt uitgegaan dat die Christelike lewens- en wereldbeskouing die grond= slag vir geestelike weerbaarheid vorm en dat gees~
telike weerbaarheid die antwoord bied op die gevare van hierdie denkstrominge. Verder word daar aan~ getoon wat reeds deur onderwysowerhede in die R.S.A. in hierdie verband gedoen is. Ook word daar gewys op enkele knelpunte in die bestaande geestesweer= baarheidsprogram soos aangebied deur sekondere sko Ie in die R.S.A.
Alhoewel geestesweerbaarheid nie slegs die verant~
woordelikheid van enkele opvoeders is nie, maar In aksie wat deur die hele gemeenskap behart moet word, word daar in hierdie verhandel veral klem gele op enkele bydraes van die ouer, die skool en die kerk tot die geestelike weerbaarmaking van die jeug. Verder word riglyne aangetoon wat as hulp~
middel mag dien in hierdie gcestelike weerbaarma= kingstaak.
1. 3.4
Tien jasr onderwyservaring, In Christelike lewens-en wereldbeskouing lewens-en In leesklewens-ennis van die probleem, het In bydrae gelewer tot die ondersoek. Uit het ook as aansporing gedien vir die voltooiing van hier=
die verhandeling. Dit was egter nie genoegsaam nie. Vir die doel van hierdie verhandeling is In
brefi bronnestudie gemaak wat as basis vir wetenskap=
like navorsing kon dien.
In die karakterisering van enkele aktuele hedendaag= se geestcstrominge en dit wat hulle as ideaal voor-hou, is van wysgerige en historiese metodes van
na-vorsing gebruik gemaak. Dit is hoofsaaklik aan die
hand van prim6re en sekond6re bronne gedoen.
Gegewens i.v.m. die bestaande jeugweerbaarheidspro= gram (geestesweerbaarheidsprogram), knelpunte in
hierdie verband en die bydraes wat die ouer, die skool en die kerk tot weerbaarmaking kan lewer, is
ewe-eens uit prim@re en sckond@re bronne verkry. Daar is vir die onderhawige navorsing vrylik uit In
groot aantal kontemporere artikels, toesprake, me= nings, radiopraatjies, ens., wat as agtergrond kon dien, geput.
1.4 Ordening van die inhoud
Die inhoud van die verhandeling is kortliks 5005
volg saamgestel:
In die inleidende hoofstuk (hoofstuk 1) word die begrippe tydgees en opvoeding kortliks omskryf. Verder bevat dit 'n kort historiese agtergrond van
die huidige tydgees. Die probleem word gestel en 'n uiteensettingvan die t~ak word gegce.
In hoofstuk twee word die Kommunisme, die Liberalis=
me en die Sekularisme gekarakteriseer as hedenJaag=
se geestestrominge. Daar word ook aangetoon in watter mate hierdie denkstrominge reeds inslag ge= vind het. Enkele riglyne vir weerbaarmaking word aangetoon.
Hoofstuk drie handel oor die "New Leftisme" as aktu= ele denkstroming. Dit bevat 'n ontleding van die filosofie van hierdie gedagterigting en die bydrae wat hierdie filosofie lewer tot die aftakeling van die status quo.
In hoofstuk vier word geestelike weerbaarheid ge= sien as moontlike teevoeter vir bogenoemde ideolo= giese aanslae. Daar word aangetoon wat reeds in sekond&re skole in die R.S.A. gedoen word. Daar word gewys op enkele knelpunte in hierdie verband en enkele aanbevelings word gemaak.
Hoofstuk vyf handel oor enkele bydraes van die ouer, die skool en die kerk tot die vorming van In Chris= telike lewens- en w&reldbeskouing by die jeug (weer= baarmaking van die jeug).
Hoofstuk ses is 'n samevattende, konkluderende en vertolkende hoofstuk.
HOOFSTUK 2
2. KARAKTERISERING VAN DIE Kml;\1UNISf-1E, LIBERALISME
EN SEKULARISME AS AKTUELE HEUENDAAGSE GEESTE5=
STROt-lINGE
Ten einde die taak van die moderne opvoeder beter
te kan begryp, is dit noodsaaklik om eers die om=
vang en aard van enkele ideologiese aanslae teen
die maatskappy te identifiseer. Eers dan sal die
Christenopvoeder tn plan van aksie of verweer suk= sesvol van stapel kan stuur.
2.1 Die Kommunisme - die Christendom beleef 'n
krisisuur
Wanneer die mens tn ontleding maak van die morele
krisis waarin die wereld hom vandag bevind, korn
hy tot die besef dat die Christendom sedert sy ont=
staan nog nooit deur so tn ernstige krisis bedreig is nie. 1)
Die Kommunisme is In aktuele geestestroming wat hom ten doel stel om die hele Westerse wereld en
die Christendom te verower. Die R.S.A., en veral
sy jeug, het die prooi geword van hierdie ideolo: giese aanslag.
1) Kotzee, A.L. T.O.D. Omsendminuut, nr. 6,
Dit baat niks om Kammunisme af te keur sander om dit werklik te verstaan nie. Dikwels berus af= keuring op 'n verkeerde voorstelling van die Kom: munisme. Om werklik 'n doeltreffendo tecnaksie
teen Kommunisme te kan loads, moet 'n deeglike ont led van hierdie belangrike denkstroming gemaak word. Geen le~ensfiloso[ie het sommer spontaan sy verskyning gemaak nio. Elke wysgerige stelsel of
lewensbeskouing is op 'n bepaalde kqnfliksituasie gegrondves. So 'n stelsel is 'n poging om konflik
te en menslike probleme gedurende 'n bepaalde tyds= duur van die geskiedenis te oorbrug. 2)
Die verbete fanatisme van die Kommunisme kan dus slegs begryp word indien die mens 'n grand stu: die van hierdie denkstroming maak.
Die Christen sal dan tot die besef kom dat Kommunis=
me soos kanker is: 'n individu se voortbestaan word bedreig deur kanker - 'n hele gemeenskap se voortbestaan word bedreig deur Kommunisme. Die onheilswerk word in albei gevalle so verrig dat wan= neer die gevaar ontdek word, dit reeds te laat is om die toestand te red. 3)
2) Rauche, G.A. Die verskynsel van die W6reldkom= munisme. Tydskrif vir geesteswetenskappe, 14
(1): p.4, ~Iaart 1974.
Die Kommunistiese Party se struktuur en optrede kan
in baie opsigte met 'n ysberg vergelyk word. 80=
kant die water is 'n gedeelte sigbaar, maar onder die water l~ die dodelike, gevaarliker gedeelte -juis omdat dit nie sigbaar is nie. Die posisie is ook hicr in Suid-Afrika bcreik dat die ysberg ver= dwyn het agtcr 'n digte mis van sluwe valse propa=
ganda, bedrog en misleiding.4)
2.2 Die wcse van sme
2.2.1 ?
Die -isme van Kommunisme dui op 'n ideologie.
Kotze omskrywe die begr ideologie soos volg:
"'n Ideologie kan beskryf word as 'n gedagtesisteem
of lewenshouding waarin 'n bepaalde beginsel sen= traal geplaas word. Daar word aanvaar dat die be=
trokke idee, beginscl of verskynsel, meer as enige
iets anders, aan die mens 'n gevoel van eie waarde,
veiligheid, geluk, rus, vrede en hoop vir die toe
koms verskaf.
"Die Kommunisme is 'n gedagtesisteem of lewenshou" ding waarin die beginsel communis (d.i. gemeenskap=
lik) sentraal gcplaas \.;ord. ,,5)
4) Van den Berg, H.J. Sabotasie in Suid-Afrika.
tIn Vorster, J.D. e.a. Oorlog om die volksiel,
Sept. 1900, p.44.) Dic ou spreekwoord is ook
hier van toepassing: ffJakkals verander van haar,
maar nooit nie van snaar."
Die "J\ommunisme" het in Suid-;\fr i ka ''1 hu is'" houdelike woord ge~ord. As ge~olg ~an die ~ange=
bruik van hierdie woord het mense heel Jik~els go beurtenisse verkeerdelik as kommunisties vall oor= sprong gestigmatiseer. In dil' wen' hcsLI:ln ,LI:lr tans twee hoof ideologiese strominge binne die kom= munistiese ideologic. Dit is die Russicse or So~= jet-Kommunisme en die Chinese Kommunisme of ~laoj'sIllL'. Alhoewel hierdie genoemde twee stromi e beida Jie Kommunisme wil bevonler, bestaan daar tog be langrike onderlinQe ideol ese verskille.b)
Sowe1 die Sowjet- as die Chinese Kommunisme maak 'n besondere appel op die Weste, in besonder Suid-Afri= ka. Die Chinese Kommunisme se werksmetode is mcer aggressief, meer revolusion@r en kan Jus redelik maklik geidentifiseer word. Die et-Kumnrunismc se resente werksprogrom is meer evoJusion@r van aard. Hulle stel hulle ten doe1 om stelselmatig en gelei= delik die Weste in te sluk. Daar ~ord juis in hier= die subtiele evolusion@re aanslag van die Sowjet-Kommunisme groot gerare gesien. Vir die doel van hierdie verhandeling word slegs aandag gegee aan die Sowiet-Kommunisme.
2.2.2 sme
Die mens bevraagteken dikwels sy eie bestaan, sy oor= b) De Vi liers, C.F. e.a. Die Kommunisme in aksie,
8. Uaar bestaan ook kleiner kommunisticsc stro= soos o.a. Titoisme, 5005 uitgcbou deur Josef
s prong en doe 1 . Hierdie vrac rig die mens tot sy
medemens en die wereld waarin lewe. Vir die
Christen bestaan daar geen probleme om hierdie vrae te beantwoord nie. Uie Christen weet en g10 dat
aIle dinge uit God en deur God en tot God is. Kom= muniste, daarentee~ is volkome atelsties en God moet, volgens die Partydogma, heeltemal uit hulle denk= wereld verdwyn. As gevo hiervan bestaan daar nou
'n hele rits onopgeloste vrae vir die kommunis.
Uie antwoorde hierop vind die Russiese kommunis in
die basiese leerstellinge van die Sowjet-Kommunisme
wat deur Marx opgestel is en verder deur Lenin ont=
wikkel is. 7 )
Die leerstellinge van Marx en Lenin (Marxisme-Lenin= isme) bestaan uit vyf basiese stellinge wat weer
elkeen op sy beurt onderverdeel word. Die belang=
rikste van hierdie stellings is, die "dialektiese en historiese materialisme " soms verkort as die "diahis= tomat," Hierin word die "godsdiens" van die kommu= nis saamgevat - die sogenaamde "bewegingswette"wat hierin verskyn moet die wese van die mens en sy leefwereld verklaar,8)
Die kerngcdagte van hierdie leerstelling van die
Marxisme-Leninisme is dat alles in die wereld uit
7) Ibid., p.19.
8) Loc. cit. Die woord "dialektiek" is van Griekse
oorsprong. Oit beteken argument of logiese tweegesprck.
materie hestaan. Stof en krag word as die enigste bestaande erken. Materie is egter nie staties nie. Indien weI, sou dit nie moontlik wees om heweging en ontwikkeling te verklaar nie. Daar moet dus uitgegaan word van die standpunt dat materic inner= lik-dinamiese kenmerke vertoon. '·1aterie- in-hewe: ging sluit die natuur, (stof, plant en dier). die mens en die samelewing in. In sy wese is die Sow=
jet-Kommunisme dus materialisties. Tussen mens en dier glo hulle bestaan daar geen fundamentele verskille nie. Die mens is slegs 'n ho~r en dus 'n beter vorm van materie as die dier. 'n Siel of
'n ewige lewe het dus ~een hestaansreg volgens die Sowjet-Kommunisme nie. )
Vir die kommunis bestaan daar geen Goli en gel'n s ping nil' en aIle bestaande dinge word vanuit die dinge self verklaar. Die kommunis gIo dat liie w@reld uit sy eie krag ontwikkcl. Materic hesit teenoorgestelde pole of kragte. .Iierdie kragte tree as eenheid binne die materie o~maar werk tog teen mekaar. As gevoig van hieruie innerlikc
stryd tussen kragte, vind ontwikkcl ing pIa,]s. Ilie r die konflikgcdagtc neem 'n scntrale posisie in die kommunis se denke in daarom moet hicrdie gedagte oak in die pOlitiek toegepas word. As gevolg van
die bats tussen twee kragte word een van die 9) De Villiers, C.F. e.a. op. cit., p.lO. Ceen an:
der lewc as die aardse word deur die Kommunisme erken nie.
twee vernietig en die krag wat oorbly verteenwoordig tn beter produk, en gevolglik is die produk noodwen=
dig op t n hoer vI ak van ontwikke ling. Die kommun is
glo oat twee kragte vir 'n lang tyd in botsing met
mekaar kan verkeer. Dit stel 'n evolusie-fase voor
- tn gestadigde ontwikkelingsproses. Evolusie
word vervang deur rewolusle sodra een van die kragte
oorwin en dit het vinnige ontwikkeling tot gev 10)
Die historiese materialisme van Marx, word volgens
Van Wyk deur Engels 5005 volg saamgevat: 'The
ma-terialistic conception of history starts from the
proposition that the production of the means to support human life and, next to production the ex·
change of things produced, is the basis of all
so-cial structure; that in every society that has ap= peared in history, the manner in which wealth is distributed and society divided into classes or
or-10) Lac. cit. Die materialisme van Feuerbach het
Marx geinspireer am stof en krag as die enigste
bestaande te erken. God of 'n geestelike be=
staan word deur Feuerbach verwerp. Vir hom is
God 'n beeJd wat deur mense geskep is. Die
Kommunisme gryp juis hierdie idee aan en sien
godsdiens as dit waarmee die ryk besittersklas die onderdrukte werkersklas paai en troos.
Marx was eerstens revolusionis en nie 'n filo=
soof nie. Hy wou nie slegs filosofeer oor die
mens en die w@reld nie. Sy uitsluitlike doel
was am die wereld te verander. Die dialektiek
van Hegel is in sy materialistiese filosofie
vervat om daaraan lewenskragtigheid te gee. Aan die rewolusie is nou status verleen deur dit filosofies te fundeer. Die ateisme van Bauer
het verder bygedra tot die lewensbeskouing van
ders is ndent upon voila t is produced, how it I;';
produced, and 110\\ the products :1 rc cxci1:1nged. From
this point of ,'iew the filla I causes of all soc ial and political revolutions arc to hL' ;.;ou t,
not in men's brains, not in man's 11l,tter insight into eternal truth and justice, but in ch:lnges ill
the modes of production and exchange. The\" ~, rc t ( l
be sought, not in philos of each particular epoch.'
but in the economics
Klasgehondenheid is 'n verdere kelllllerk \'an die SOh
jet-Kommunisme. lfier.in kristalliseer die hell' st tussen kragte,soos reeds uiteengesit. llit is nil' slcgs 'n strcwc na politieke mag wat die Kommu= nisme aag nie.
'n klassest
Vir die kommunis gaan dit ook om
!!~loskou" versta<t11 hierondcr dat daar in elkc samelewing twee groepe mense is icr= die mense verkcer rig in konflik of stryd met mekaar): Die besittersklas (kapitaliste) en die nie-besittcrs (arbeidcrs of proletariaat). Oie ontwik keling op politicke gebied spruit juis voort lIit die konflik en stryd tussell hierdic twee klassC'. I.:') Vir Marx hestann daar nie iets SODS waarheid en go
reg t i id nil'. Die verhoud van mens tot lI1ellS , J.I1. Die Kommunisme. (In J)e 1\10rk, e.<1. Roeping en werklikheid, p.llo.) 12) De Villiers, C.F. op. cit., p.21.
word slegs beheer Jeur metoJes van proJuksie, want
die mens moet eers leef en dan kan hy dink. Uie
mens beskik oar produksiekrugtc die mens het die
vermo~ om to werk en heskik oar 'n magdom kennis en vernuf. Dit is die rede waarom mense met mekaar in proJuksicverhoudingc verkeer. Die geheel van
hierdic produksievcrhoudinge vorm die grondslag van die hele lewe. Dit is die sogenaamde "Unterbau" of onJerhou. llicrop word Jie "Uberbau" of bohou geskep en Jit bestaan uit politieke, ckonomiese en maatskaplikc verhoudinge. Wanneer groepc mense
daarin slaag om beheer uit tc oefen oor die onder= bou, skep hulle In hobou wat dan slcgs hulle eie belangc bevorder. So word klasse dan geskep.
Rewolusie aileen is
. 13)
WlS.
magtc om die bobou uit te
Marx beweer dat elke geheurtenis wat in die wereld
plaasvind (tese), in sigself die antitese, wat tot
sy vernietiging lei en waaruit dan iets beters (sin:
tesc) tot stand kom, bevat. Die "Uberbau" is die werk van die bourgeoisie (besi ttersklas) en d it lei
tot klasseverskillc. Uie klasseverskille is vol:
gens hom die antitese van Kapitalisme juis dit wat tot sy val moet lei, en waaruit In nuwe bedeling tot stand ko'm. In so In bedeling sal mense hulle af: 13) Scholtz, G.D. Die stryd am die wereld,
pp.203-204. Die dialektiese vertolking van die gem
skiedcnis help om die kommunis met tn verbete fanatisme te besiel.
hanklikheid ran mekaar bescf. ,-4)
Marx glo dat die Kapitalisme nie hervorm kan ~ord
nie ~ dit moet vernietig h'ord. llie prolet;lri;l:!t or arbeider word onderdruk. Die arhcider word Jeur die kapitalis tot sy voordeel gebruik en mishruik. Slegs opstand en reh'olusic sal dil' posisic ran die proletariaat verlig.
Hierdie rewolusionere gtes van ~lan: word \'cnler gerugsteun deur sy ekonomiese opvattinge. fly he= weer dat die prys van 'n artikel bepaal word \'olgens die arbeid daaraan bestee. Met die arbeidsvermo~
van die proletariaat word dus hulle daaglikse voort bestaan gekoop. Die bourgeoisie laat die arhC'ider meer werk as wat nodig is. Dit het tot ge\'olg wins=
d d . 1 , . 1 S) te en gepaar gaan e ultlUltlng. '.
Marx beweer verder dat in 'n nuwe aardse Utopia -wanneer die werkersklasse regeer - daar gC'en klasse= verskille sal wees nie. Aile besit sal gemeenskap= like besit wees. Individuele of private hesit sal as diefstal beskou word. Waar hierdie kommunistic se ideaal bereik word, daar verdwyn die staat as
, , 1 . 1 6 ) soewerClne Instel lng. 14) Ibid., pp.200-203.
Sj Van !\Iyk, J.H. op. cit., p.117. Die kOlllJllllnis hOll geen rekening met die kapitulc helegging en risiko van die betrokke ondernemer nie. 1 6 ) Ibid., pp. 11 H - 119 .
Die maatskaplike orde is dus vOlgens Marx verrot en
dra die kenmerk van uitbuiting. Kapitalisme veg tevergee[s om die behoud hiervan Kommunisme, die
aardse Utopia, is reeds in sig. Alles wat sleg is in die samelewing moet aan die kapitalistiese kap=
1 ~ ) stok gchang word. I
Om hierdie "kapitalistiese gruwel" uit te wis, het Marx, gcinspircer deur Engels, in sy Kommunistiese
Manifes in Pebruaric 1848 die arbeiders van die w6reld tot rewolusie aangespoor.
2.3
Die Kommunisme wil aIle skeidslyne tussen mense wat op nasionaliteit, taal, vOlk, aanleg, intelligensie
en ras berus, verbreek. Hulle erken slegs twee
groepe mense: die groep wat hulle medemens uitbuit
en die groep wat daaronder ly. Mense word dus,
volgens hulle, saamgebind in 'n groep, nie omdat
hulle van 'n besondere nasionaliteit is nie, maar
omdat hulle proletariers is.
Uie Calvinis glo dat mense skepsele van God is: ge=
lykwaardig maar vcrskil1end. Hierdie verskille
kom juis na vore in die verskeidenheid t.o.v. volk,
taal, kultuur cn aanleg. Die Calvinis g10 dat nie
netuie inui\-iuu '11 ng het nil', :1 r (l u k ,Ill'
volk.
Dr. J.D. rorster sien in l\ommunisme 'n duihclsc Illag wa t s tel i sop die on d e r m y III Jl g \" a 11 :1 l Il' g l' cst
like en seuelike Hcwrdes. Die stoflikc \\(ll"d tnt
die een-en-al \"an die menslike hl'sta;ln \Trhcl'. VOlgens hom locn die Kommunisme niL' al1cc'll God nil', maar verHerp die ewige \oortbestuan Cll ~ernictig die grondslae van die ~estcrse heskawing, wat op G d o sopen arlng gegron b - d" IS. 18)
Die kerk is vir die Kommunisme 'n vyanu wat mee= doenloos en summier ui tge\<iis moet word. !liedi e geweldige haat wat die kommunis teen die Christen" dom koester, is meer as gewone atclsme. llit is die logiese gevolg van uie uialektiese materialis~
me van Marx.
Uit 'n opvoedkund artikel wat in Rusland verskyn het, blyk dit dat Christus aun uie Russiese leer=
linge voorgehou word as 'n mite.19)
Ogryzko stel dit baie duidelik: "Anu we consiuer it our noble uuty to imbue the younger gcner:ltioll W til
18) Vorster, J.D. Kommunisme die vuurrooi draak, pp. 6,
19) Ogryzko, [,1. Children anu religion. The (ontent of atheistic upbringing jn the schuo!. Soviet tion, XIiI (11-12): pp. B, ~).
h . . f . '1' h ' ,,20)
t e splrlt 0 active, ml ltant at elsm.
Die kommunis is hesiel, hy het 'n doel voor oe, ja, 21 )
hy word gedryf deur 'n perverse ideaal.
Vir die kommunis is daar slegs een doelwit en dit is hewindsoorname. Alles wat nodig is, sal gedoen
word am hierdie doel te bereik.22)
Die kommunisticse ideal is 'n religie - 'n
vcr-lossingsleer met In w@reldopdrag. Hierdie sending
- en verlossingsopdrag, so beskou die kommunis dit,
is deur die geskiedenis opgel@. 11y beskou homself
as uitverkies om dit te vervul. 23)
Vir hom is daar geen hemel of godheid nie. Volgens Du Plooy, het Edgar Hoover dit eenmaal so gestel:
'Communism is a new faith, it is an atheistic reli
gion, it is denying the existence of the Supreme Being.' 24)
nit is nodig am daarop te let dat die Marxisme-Le= ninisme deur die rasegte kommunis as 'n dogma, In
20) Loe. cit.
21) Pretorius, \\.G. Die Kommunisme: fabel en
feit, p.386.
22} Schwarz, F.
( .... om presics 23) Prctorius, Iv.C.
kan die kommuniste vcrtrou
tc doen wat hullc se), p.6l.
op. cit. pp.S6-64.
24) Ou PIooy, C.J.W. Jong Suid-Afrika ontlced sy
religie beskou word en nil' bloot as 'n ckonomicsc teorie of [ilosofic nle. 25 )
Die aanslag van KOlllmunismc 01' die mells 1 i ke rc',ic is uniek in die w&reldgeskiedenis cn Jie do Itrcf[enci= h . d 1 el caarvan . . IS ulters ontste . en . 11 J 2(1)
Die mens (opvoeders) moet in gcdagte hou dat \Iarx, hoewel [110soof in die eerste plek, 'n rcwolusionis was, met die uitsluitlike doel om die w@reld en le=
we totaal te vcrander. II}" het besef dat 11 i l' sukses sou behaal indien hy hierdie rewolusionis= tiese gedagtes en idees ongekleed die wEreld sou instuur nil'.
r)
word. I
Hierdie idees mol'S aanloklik gemaak
Die gelo\dgc op\"oeder moet besp[ dat uie Kommunislllc die voorste linies vorm van die aggressiewe antl-Christel ike leermagte wat die Christendom beureig.
In hierdie botsing tussen di Kommunisme en clie Christendom mag daar van neutraliteit geen sprake wees nil'. 'n Kommunis ken geen kom1'romie~ nie. Vredesluiting met die Christenuom is vir hom onaan= vaarbaar. Die opvoeder moet weet dat die eerste vereiste vir geestelike wecrbaarheiu teen uie Kum= munisme kennis is van hierdie duiwelse ideologie; tweedens moet mense kennis dra van die wyse waar= 25) Prctorius, W.C. op. cit., p.13.
26) Schwarz, F. op. cit., p.146. 27) Pretorius, W.G. op. cit., p.16.
volgens hierdie ideologic in die tyk verskyn.
2.4 Die en metodes wat die
te aanwend
Wereldheers is vir die kommunis die einddoel.
Deur rewolusies, omverwerping van bestaande ordes en
die verkryging van mag, sal hierdie ideaal bereik
word. Kort- en langtermyn rogramme word vir hier=
die doel in werking gestel.
Die kommunis is prakties ingestel en wanneer hy sin=
speel op elke moontlike middel, moet die mens besef dat hv dit so bedoel. 29 )
Die strategie wat aangewend word deur die kommuniste
is om In saak te soek wat vir In groot groep mense belangrik is en daarop te konsentreer; hierom word
30) dan 'n groot volksgroep versamel.
Die mens moet ook terde~ besef dat, hoewel daar nie
agter alles wat verkeerd is, In kommunis sit nie, die saak van Kommunisme kan aanhelp en kan dien son= der om self kommunisties te wees. 31 )
28) Van Wyk, J.H. Kommunisme en opvoeding, p.l0.
29) Labin, S. Die verowering van die gees. (In
Vorster, J.D. e.a. Oorlog om die volksiel~p.SS.)
30) Schwarz, F., op. cit., p.l0.
31) Van der Walt, Tjaart. Jong Suid-Afrika en die
Die volgende metodes word deur kommuniste aanbevecl
om hulle doel te bereik:32)
• Van getrouheidsede moet afstand gedoen word. • Beheer oor onderwysverenigings en skole moet verkry word om daardeur Sosialisme in voorge skrewe handboeke te verkondig.
• Beheer oor die studentenuusblaaie moet verkry word.
• Beheer die kommunikasiemiddele; veral die pers moet gelnfiltreer word. Sodoende kan beheer verkry word oor redakteursverslae, boekbespre= kings en beleidsformulerings.
• Die kulturele uitdrukkings en kultuur van 'n yolk moet afgetakel word. Waardevolle kultuur= skatte moet met snaakse, vormlose, betekenlose gedrogte vervang word.
• Direkteure sowel as kunskritici van kunsmuseums moet beheer word.
• AIle wette wat onsedelikheid beheer, moet geeli= mineer word.
• Gebed en enige ander vorm van godsdiens moet uitgeskakel word.
skole • Die opvoeding van die kinders moet van die "nega=
tiewe invloed van hulle ouers" weggehou word. AIle slegte eienskappe, soos geestelike belemme= ring en vertraging wat by kinders aangetref word, moet toegeskryf word aan die "onderdrukkende in= vloed van die ouers."
• Die indruk moet geskep word dat opstand en geweld 'n wettige aspek van 'n land se tradisies is. AIle probleme van ekonomiese, sosiale en politie= ke aard kan slegs deur geweld opgelos word.
32) Skousen, W.C. The naked communist, pp.260-262. Dit het ook verskyn in die U.S. Congressional Record, 10 Jan. 1963.
• AIle sedelike norme moet vernietig word deur pornografie en sedeloosheid in boeke, tydskrifte, rolprente, beeldradio en die vrye pers te bevor= der.
• Beskou homoseksuele verhoudings, ontaarding en
rassevermenging as normaal, natuurlik en gesond.
• Kerke moet gClnfiltreer word. Openbarc godsdiens moet vervang word met sosiale diens. Die Bybel moet geminag word.
• Patriotisme moet ondermyn word; volkshelde en -leiers moet afgetakel word.
• Werkersunies en groot besighede moet gelnfiltreer
word.
• Daar moet verhoed word dat die volle arrestasie= mag in die hande van die gereg geplaas word;
die magte moet oorgedra word aan maatskaplike in= stansies.
• Daar moet in die psigiatriese professie ingesypel word met die uitsluitlikedoel om deur geestesge=
sondheidswette diegene wat Kommunisme beveg, onak=
tief te maak.
• Die gesin moct as In skandelike instelling beskou word. Egskeiding en rassevermenging moet aange=
moedig word.
2.5 Die kommunistiese siening i.v.m. sedelikheid
Skousen se: "It is not wrong to cheat, lie, violate
oaths or even destroy human life if it is for a
good cause. This code of no morals accounts for the amoral behavior on the part of communists which is frequently incomprehensible to non-communists.,,33)
Die Marxisme-Leninisme hil aIle hestaallde soJelike 34) norme, aIle vasgelegde waardes, totaal verherp.
N6g God, n6g mens, n6g indiwidu, regsre~l of mora= 1 " " Itelt wor d d eur d" Ie 'ommnnls e ontslen. k " t " 3 5 )
'n Gewese kommunis het eenmaal, volgens Pretorius, die volgende gese: 'I see in Communism the focus of the concentrated evil of our timc.,36)
Die kommunis se metodes, taktiek of strategic wat aangewend word, is slegs onderllcwig aan dit wat vir
hom doelmatig en gerieflik op daardie tydstip is.
AIle vorme van nasionalisme, tradisionalisme en patriotisme word deur hom uitgehuit en tot sy eie
-7) voordeel aangewend.~
Lawrenti Beria het eenmaal in 'n toespraak aan dje Leninse Universiteit die volgende teenoor 'n aantal Amerikaanse studente kwytgeraak (in ~ederlands vcr= taal): "Onze allerhelangrijkste stap is het veroor zaken van de grootst mogenlijke chaos in het cu1= tuurpatroon van de vijand. Ons zaad gedijt in chaos, wantrouwen, economische achteruitgang en wetenschappelijke verwarring. Een uitgcput volk 34) Pretorius, W.G. op. cit., p.63.
35) Vorster, J.D. Openingsrede. (In Vorster, J.D. e.a. Oorlog om die volksiel, ~12.)
36) Pretorius, W.G. op. cit., p.356. 37) Van den Bergh, lI.cT. op. cit., p.39.
kan slechts vrcde vinden in de door ons gegeven
communistische staat en uiteindelijk kan aIleen het
communisme de
brengen.,,38)
emen der massa tot oplossing
Morele sahotasie sluit in aIle denkbare pogings om
'n yolk op indirekte wyse te rysmier en te ondergra=
we. Net 5005 fisiese sabotasie, is die doel kwaadwil
lige ondermyning, maar dit verskil van fisiese sabo=
• . d· . . d· d d 39)
tasle In Ie toepassing en In Ie meta e en graa .
Morele sabotasie is ingestel om die morele en geeste=
like waardes van 'n volk so te ondermyn en s6 te verlam dat dit hom die wil of krag sal ontbreek die
dag wanneer In fisiese aanslag geloods word. So
sal die yolk dan sonder enige nocmenswaardi~e teen=
stand in die hande van die kommuniste val.4
Die ondermyning van die morele lewc en geestelike
waardes is kenmerkend en eie aan die kommuniste. Op 'n subtiele wyse word die scdelike reinheid en huwelikstrou ondergrawe.
we kreet.41)
liefde word die nu=
38) Stichting "Dc I\ieuwe Gol flengte." Psychopoli tiek, p.14.
39) Van den Berg, H.J. op. cit., p.22.
40) Ihid., p.38.
41) Vorster, ,J.D. Kommunisme die vuurrooi draak,
"Communist morals follo\\ a s e formula. :\ny= th which promotes the commun ist cause IS
ing which hinders it is had.,,42)
Die Christen moet nie verbaas iH'es oor al die kOllllllU= llistiese leucns, heJrog, shcnde]ary, ontvocrings, \\'oordbreuk, massamoord, ens. nie. nit is ma~lr 'J1 bewys van hoe die kommunis sedelikheid interpretcer en in die praktyk toepas. ~iks hord gedoen sonder
'n grond rede nie, want vernictig van die Westerse demokrasie en die daarstelling van 'n So= sialistiese W§reldrepubliek is die hoofdoel van die kommunis.43)
2.6
:--Jikitin s§: "In all our atheistic prop:lgallda and in all our ideological work, we strive to indoctri nate every young boy and girl in the spirit of our communist world view.,,44)
Dikwels word die vraag gestel waarom die Kommunisme so vooruitgang gemaak het. Die antwoord is voor die hand liggend. In hierdie ideologic skuil daar
'n ontsettende mag - die mag van die duiwel. }Iulle het verdcr ontdek dat sielkundige propaganda gewel= 42) Skousen, W.C. op. cit., p.73.
43) Prctorius, W.C. op. cit., p.114.
44) \ikitin, V. Why do atheists need atheism?
Soviet Education, XIII (11-12): Sept.-Okt. ~ p.100.
dige trefkrag het.45)
Wanneer 'n kulturelc en intcllektuele vakuum ont=
staan, word dit deur die geslepe Kommunismc in slag geneem en word die vakuum met hulle eie
°d I 0 00 +6)
1 eo oglee.
Pistrak stel dit volgens Pretorius so: 'The main
prohlem the free world faces today is how to resist
Communism in its new attire, a smooth-faced and smooth tongued enemy whose weapon is not open as=
sault, but organized hypocrisy, planned deception
and concealed infi ltration' .47)
Die Russiese politieke oorlogsvoering neem hoofsaak=
lik die metodes van sameswering aan om sodoende die
gedagtes van manse te hesoedel. Die taktiek van
die Trojaanse word aangewend. In hulle po=
g word die pers, teater, bioskoop, radio,
beeldradio, uitgewerye, skole en universiteite in= gespan. Daar hestaan min t krifte in die wereld
waar die Kommunisme nie een of ander agent of kontak h 0 48) et nle. 45) 46) Vorster, Botha, E-ka, p.9.
J.D. Kommunisme die vuurrooi draak, p.8. Die kulturele rewolusie en Suid-Afri= 47) Pretorius, W.G. op. cit., p.283.
48) Lahin, S. op. cit. I Vorster, J.D. e.a. Oorlog om die volksie , p.51.)
Selfs kerke word geinfiltreer en as frontorganisa= sies gehruik. Lenin het di~ vOlgens Secrest,soos volg gestel: 'We will find our most fertile field for infiltration of Marxism within the field of re· ligion, because religious people are the most gulli= ble and will accept almost anything if it is cauched
" 1"" " 1 ,49) In re IglOUS termlno ogy.
Oor die wSreld is daar dan In neiging onder kerkhe= wegings om kollektivistiese idees van sosialiste en kommuniste bymekaar te bring en dit in die taal en idioom van die Christendom te vertaal. ]lit hou gevaar vir Suid-Afrika in. Die gees van baie kerk mense is reeds in besit geneem deur nuwe leerstel= linge wat o.a. leer dat aIle mense goed en gelyk
gebore is. Baie kerkmense glo ook reeds dat, veral deur politieke middele, In aardsc hemel, In brocderskap van mense, bereik kan word. Juis hier-in sien die kommuniste 'n middel tot 'n doel, nl.
am nasies af te breek, en om aIle mense te bring
onder 'n hooggesentraliseerde beheer - met die kom= muniste self in beheer. Verstommende teenstrydig= hede kan opgemerk word, soos bv. leiers van die Christendom wat onderhandel met die kommuniste. 50 )
49) Secrest, C. Those red bears in clergy collars, p.3.
2.7 Woordspeling - 'n belangrike kommunistiese hulpmiddel
In hul strewe na wereldoorheers is die manipu=
lasie van taal In magt wapen. Om effek te ver=
kry, is woorde gerccdskap. Woorde soos rewolusie,
terrorisme, "class warfare" en "labour armies", mag nie meer gebruik word nie. Die boodskap van die Kommunisme moet so gestel word dat dit aanneemlik en aanvaarbaar kan wees vir die ore van die toehoor=
der. Kommunisme moet versier word sodat dit na
demokratiese Liberalisme of patriotiese nasionalis= me lvk - afstotende terme moet vermy word. 51)
Op sielkundige wyse maak hulle gebruik van twee me= todes: aan die een kant word In skuldgevoel gewek
dat die teenoorgestelde groep veronreg word, terwyl aan die anderkant by die ander groep weer In gevoel
van verontregting gekweek word. 52)
Uitroepe van vrede, die gekoer van die vredesduif beskerming van die hamer en sekel, is maar
een van die metodes wat aangewend word om Kommunis= me te bevorder. 53 )
51) S.A.U.K. Spore van Kommunisme, p.25.
52) Vorster, J.D. Kommunisme die vuurrooi draak,
p. 9.
Volgens Pretorius, sa Posson~ 'Cne of the forms of deception of the working class is pacifism and the
54)
abstract of peace'.
Uit Russiese optrede dit baie duidelik dat terme 5005 vriendelikheid en onafhanklikheid iets hee1temal anders beteken as waaraan die Christen
d · 55) ge,,,oon 15.
Wanneer die kommunis van vrede praat, hedoe1 hy die aanwend van metodes wat nie-gewelddadig is. Hier= die vreedsame metodes is egter 5 'n tydelike
maatreel. Geskikte metodes wat aangewend kan word, sonder risiko is: infiltrasie, propagandisme en ekonomiese en politieke oor ing. Hier= die metodes, wat daarop gemik is om die eie he van die Kommunisme te bevorder, word voortdurend toegepas. Vir hulle is dit 'n stryd tussen vrede liewende nasies en oorlogsugtige imperialiste. Vir hulle beteken vrede as einddoel wereldoorheersing met 'n diktatorskap in die hande van die proletari aat. Verskille t.o.v. taal, kleur, ku1tuur en na= sie sal dan in hierdie wereldlike Utopia opgehef
5 wees.
54) Loc. cit.
55) Skousen, W.C. op. cit., p.171.
Chroestjof het by een eentheid,volgens Pretorius, die vOlgende gese: 'Peace and socialism are inse parable. This applies to all socialist countries.
If a country is socialist, it means that it is
57)
peaceful. '
Volgens hulle eie opvatting, gebruik die kommunis
die woord vrede met die grootste opregtheid. Die
Westerse w@reld se vertolking van die begrip vrede is egter anders, daarom kan die Westerling nie die
kommunis beskuldig van huigelary nie, maar is dit
eerder 'n wanbegrip van die kommunistiese vredesop=
. . l ' 58)
vattlng wat tot verwarrlng el.
Die kommunis het dus sy aanvalstaktiek verander.
id", "1 iefde" en "demokrasie" het nou troetel=
woorde geword waarmee hulle 'n gemeenskap kan rys=
mier. Met hierdie woorde opereer hulle totdat be
langrike magsposisies in hulle hande is.59 )
Lenin en Stalin het aanvaar dat onder sekere omstan= dighede Nasionalisme aangewend kan word om Kommunis= me te bevorder. Dit word toegelaat om 'n tussentyd= se funksie te verrig, maar nooit op tn permanente grondslag nje.60)
57) Pretorius, W.G. op. cit., p.34.
58) Schwarz, F. op. cit., p.8.
59) Pretorius, W.G. op. cit., p.282.
2.8 Frontorganisasies - bevorder die kommunistie-se
Dwarsdeur die w@reld word kommunistiese [ronte gc organiseer om godsdiens, kUns, arbeid, burgerlike vryheid, kuItuur en nasionalisme uit te huit.61) Kommunistiese selle word in die geheim gestig: in baie organisasies, staatsdepartemente en wetenskap=
like inrigtings. Hulle hoofdoel is om soveel moontlike inligting te versamel om daardeur die beleid van die betrokke instelling te beinvloed. Ook hier in die R.S.A. was daar reeds talle voor-bee Ide van sulke organisasies wat deurdrenk was met k ommunlstlese ' . 1 'd ees. 62)
Die herlewing van frontorganisasies en die infiltra= sie en verowering van reeds bestaande organisasies is veral na 1948 in die Weste aan die orde van die dag. Ter bevordering van Russiese politieke doel stellinge en "vrede" word georganiseerde demonstra= sies, optogte en konferensies in byna aIle lande van die w8reld aangetref.63)
61) Schwarz, F. op. cit., p.74.
62) Van Wyk,
J.H.
Die Kommunisme, op. cit., pp. 127,131,132.63) Pretorius, W.G. op. cit., p.278
2.9 Die internasionale geldmag - en die verband
met Kommunisme
Skousen beweer dat daar tn noue band bestaan tussen
die internasionale Kommunisme, en die meesters van die internasionale geldmag. Hulle ma&volgens hom,
op tn hele aantal punte verskil, maar in albei ge=
valle is die mikpunt om die mensdom onder sy alles: oorheersende mag te verkry. Albei glo dat dit be:
reik kan word deur die vestiging van 'n wereldrege= ring. Vir diegene wat altyd geglo het dat inter: nasionale Kommunisme en Kapitalisme reg teenoor me= kaar staan, mag dit vergesog klink. Na bewinds= oorname Ie die Kommunisme beslag op die magstruk=
tuur van die nasie. Dit word dan geplaas in die
hande van 'n diktatoriale elite wat nie deur die
volk verkies is nie. Dieselfde resultaat word ver= kry deur onbeheerde Kapitalisme - monopoliee word verkry. Dit is niks anders as 'n mag wat ge: sentreer word in die hande van In elite groep, wat
op hulle beurt die gemeenskap dikteer nie. Volgens
hom vind die mens op nasionale sowel as internasio=
nale skaal die groei van monopoliee. Die welstand en welvaart van nasies in die Westerse wereld raak
alhoemeer afhanklik van hierdie multi-nasionale supermaatskappye se bedrywighede. Hy stel dit ver= der dat die verhoud tussen die leiers van die internasionale Kommunisme en die leiers van die in= ternasionale geldmag wissel tussen verdraagsaamheid
en regstreekse samewerking. 64 )
Om dit tc noem Skousen die volgende: "Of
course, memhers of the ic hanking families had heen financ the Russian-oriented revolutio= nists for many years. Trotsky. in his hiography, refers to some of these loans from British finan= ciers go back as far as 1907 ..•. One American source gave Trotsky, Lenin and the other Communist leaders around twenty million dollars for the final
tri of Bolshevism in Russia. This was Jacob Schiff of Kuhn, Loeb and Company.,,(5)
2.10
Liberalisme en Kommunisme is twee teenoorgesteldes in baie opsigte. Kommunisme is kollektivisties terwyl individualisme die slagspreuk is van die liberalis. Liberalisme word in geen kommunistiese staat geduld nie. Min besef hierdie libera]istie= se persone, instellinge en selfs universiteite dat hulle die baanbrekers en onbewustelike pJeithesor= gers vir Kommunisme is in hulle rebell i e teen be= staande instellinge. Mense word van hulle ankers losgeruk, grense word u s en godsdiens word
Die liberalis besef nie dat hy sy vry=
64) Skousen,
W.e.
The naked capitalist, pp.22-38. 65) Ibid., pp.40-41.heid sal verloor die oomblik \.\anneer die kommunis
. 66) oorneem nle.
2 . 11
"Die twcede helfte van hierdie eeu het In tydperk ingelui waarin volke en nasies nie meer van buite verower word nie, maar stelselmatig in die hart aangetas word deur geestelike en kulturele onder=
myning, sowel as deur sedelike en fisiese aftake= Ilng. " ,,67)
Aan die Rand is vroeg gedurende 1973 kommunistiese
lektuur met revolusionisticse gedagtes ontdek, prag~
tig verskuil agter die omslae van bekende Suid-Afri= kaanse en buitelandse boeke. In al hierdie boeke
is Kommunisme op In baie suhtiele manier goedgepraat en kapitalisme streng veroordeel.68)
Nadat die hoeke aan In veili idsman getoon is,
het hy "Die boeke bevat die evangelie van
Kommunistiese leerstellings en daar is niks meer
nodig om van die leser In kommunis te maak as hy
66) Van Wyk, J.H. Die Kommunisme, op. cit.,
pp.127, 128.
67) Kotzee, A.L. op. cit., p.l.
68) Anon. Rooi lektuur in skaapklere na die Rand.
. d' d b ' . "bq} VIr Ie lnge vatcaar IS nle. .
Die feit dat kommunistiese frontorganisasies flo= reer a.g.v. steun van nie-kommuniste en die feit dat kommuniste daarin slaag om die ~freld te laat glo dat terroriste "vryheidsvegters" is, toon 'n nalewe liggelowigheid en onkunde in die ~e5terse w~reld m.b.t. die eintlike oogmerke van die Kommu=
. 7 (1) nlsme.
In Suid-Afrika doen die Kommunisme homself in clie huid tyd voor as 'n enkele gevaar, maar indien 'n mens dit baie deeglik ondersoek, vind hy verski lende vers els in komhinasie met een doel voor oe: ondermyning van die bestaande orde en gesag, en ook die omverwerping daarvan. Benson is van mening dat ook in die R.S.A. 'n mens geesdriftige verdedigers van die kommunistiese saak vinci, juis onder mense wat veronderstel is om Kommunisme teen
7 1 ) te staan.
Generaal H.J. van den Berg waarsku dat morele of geestelike sctbotasie ongehinderd in die toekoms sal toeneem en dat dit vir Suid-Afrika in die toes koms groter gevare sal inhou as die fisiese sabo tasie. Waar fisiese sahotasie skrikwekkend en 69) Loc. cit.
70) Pretorius, W.G. op. cit., p.282. 71) Benson, I. op. cit., p.3.
