Een kindgerichte sportieve opvoeding vereist vakmanschap

(1)

Een kindgerichte sportieve opvoeding

vereist vakmanschap

Remo Mombarg, lector Bewegingsonderwijs en jeugdsport Esther Hartman, bewegingswetenschapper, universiteit Groningen

12 October 2015

(2)

2

27-10-2015 Titel presentatie aanpassen 4

(3)

Wat willen we met bewegingsonderwijs?

Sport Vaardigheid Beleving Gedrag Sport Deelname Sport Gezondheid Cognitie

Kinderen zijn minder fit dan 30 jaar geleden (Runhaar, 2010) en minder (bal)vaardig (Smit, 2010), en balansvaardig, 10 % van de kinderen heeft ernstige motorische problemen (Wall & Kentela, 2010;Wildeboer & Mombarg, 2012) kinderen onderschrijven belang van het aanbod; 64% van de doelen wordt bereikt… (maar bijvoorbeeld an stoeisepeln en Kinderen in het BO beheersen slechts 50% van de vaardigheden (Cito, 2006), dit is 20% minder dan verwacht (van der

VO (onderbouw) beperkt onderzoek: trapezezwaaien en voetbal… weinig gevorderden en veel leerlingen aan de

Lukt dat al een beetje?

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100 PO

% kinderen dat voldoende scoort

vaardigheid

beleven

regelen

sportdeelname

gezondheid

(4)

4

Drenthe

Bronnen: Tiessen Raaphorst, 2012; Dijk &Tjalma, 2013

Hoe vaak bewegen?

Gewenst:

•Motorische vaardigheden ≥ 3 keer per week

1,2

•Gezondheidseffecten: elke dag matig intensief

3,4

Nu:

•1 op de vijf basisscholen minder dan 2 uur per week

5

•1 op de drie vmbo-tl scholen minder dan 2 uur per week

5

Bronnen:

1. McKenzie, et al. 1998; 2. Pless, et al. 2000; 3. Strong, 2005; 4. Slingerland, 2014 5. Reigersberg, 2013. Kinderen (4-11 jr) Jongeren (12-17 jr)

Goed bewegingsonderwijs?

Kind

Aanbod

Leerkracht

Omgeving

Kind

Sportvaardigheid Sportbeleving Sportgedrag

Aanbod

(5)

27-10-2015 Titel presentati e aanpasse n 13

Het kind

Er wordt onvoldoende aangesloten bij de behoefte van

alle leerlingen

1, 2

Kinderen die meer mogen kiezen en zich meer

gewaardeerd voelen, zijn meer gemotiveerd

3

Kind

Aanbod

Leerkracht omgeving

Bronnen:

1. Breedveld, 2010; 2. Stegeman, 2007; 3. Van den Berghe, 2014.

• Effect van zelfsturing op motivatie en resultaat

• Aanpassen aan het (speciale) kind

Gewenst

Kind

Aanbod

Leerkracht omgeving

(6)

6

27-10-2015 Titel presentati e aanpasse n 16

Van directe instructie naar

meer impliciet leren

(Steenbergen& Wulf, 2010)

De leerkracht

Kind Aanbod Leerkracht omgeving

Meer CAR geeft meer motivatie.

(Deci & Ryan,1985; Minnaert, 2010)

“En als je het een beetje makkelijk vindt dan weet meester Tim ook altijd weer dingen waardoor je het een beetje moeilijker kan maken. Bijvoorbeeld door op een andere manier over de kast heen te springen.”

8 7,8 6,5 6,1

Diversiteit en

leerzaamheid gymles

Gymles van groepsleerkracht Gymles van vakdocent

Kwaliteit van de vakleerkracht

(De Groot, Moolenaar, Boers, 2014; Van der Sluis, 2014)

0 2 4 6 8 10 12

handvaardigheid mikken en vangen evenwicht

groepsleerkracht vakleerkracht 8 7,8 6,5 6,1

Hoeveel leer je van de gymles? Vind je dat je veel verschillende dingen doet in de gymles?

Effectiviteit van de gymles

Gymles van groepsleerkracht Gymles van vakdocent 72% 70% 80% NNGB Fitnorm Combinorm Groepsleerkracht 16,9% 70,6% 78,6% Vakleerkracht 39,2% 72,1% 84,1% 69,0% 59,5% 14,4% 17,7% 16,7% 22,8% 0%10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% School met combinatiefunctionaris

School zonder combinatiefunctionaris Balvaardigheid

Motorisch in orde Risicogebied Vertraagde motoriek

0% 20% 40% 60% 80% 100% NNGB Balvaardig Op maat Gelijke kans Groeps vs vakleerkracht Groepsleerkacht Vakleerkracht Kind Aanbod Leerkracht omgeving

Huidig onderzoek

(7)

De beste leerkracht levert maatwerk voor alle leerlingen…

•Effectieve interacties voor elk kind

(van Aart, 2016)

•Effectieve leermethoden voor elk kind

Gewenst

Tieners ♂ Voetbal ♂ Fitness ♂ Hardlopen ♀ Fitness ♀ Hardlopen ♀ Voetbal Kinderen ♂Voetbal ♂Zwemmen ♂Vechtsport ♀Ballet/dans ♀Zwemmen ♀Gymnastiek 0% 20% 40% 60%

Spel

Turnen

Atletiek

BOM

Fitness

extern

Zwemmen

Zelfverdediging

Gewenst aanbod?

#REF! te veel Kind Aanbod Leerkracht omgeving 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Spel Turnen Atletiek BOM Fitness extern Zwemmen Zelfverdediging Gewenst aanbod te weinig te veel

De sportbehoefte verandert per leeftijdsgroep en

verschilt per geslacht

(van Dorsselaer, 2007; van Mossel,2007)

(8)

8 De jeugd bepaalt zijn eigen toekomst

27-10-2015 Instituut voor Sportstudies “Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Wijk-innovatie

• Schoolsportclub

(Bosma & Langen, 2013)

• Kind In Wijk Innovatie

(Dreijer, 2013)

• Naschools

(Lo-a-Njoe, 2013) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% korfbal Survival Basketbal Klimmen Schaatsen Voetbal Zwemmen Lidmaatschap sportvereniging 77% 56% 76% 69% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Lewenborg SPT 2012/2013 2013/2014

0%

20%

40%

60%

80%

Lidmaatschap

sportvereniging

SPT

SPT 2012/2013 56% 2013/2014 69% Kind Aanbod Leerkracht omgeving

Huidig onderzoek

Sluit activiteiten aan bij wensen van leerlingen

• Aanbod dat zorgt voor motivatie?

• Sportloopbaan voor alle leerlingen

24

Gewenst

(9)

De beweegomgeving

Onze jeugd zit steeds meer

(De Looze et al. 2014)

Effectieve programma’s:

•Directe leefomgeving

•Rolmodellen

(Cargo, 2006) Kind Aanbod Leerkracht omgeving 27-10-2015

Gewenst

“Ik vind dat je moet kunnen kiezen. Ik vind het ook goed dat de ene helft van de pauze een spelletje is en dat je daarna vrij mag spelen.”

Actieve pauze

(Van der Sluis, 2014)

Prikkelende omgeving

voor iedereen

(Van der Ven, 2013; Dreijer, 2014)

(10)

10 • Keuzevrijheid in prikkelende omgeving

• Doorlopende beweeggebieden

• Rolmodel is noodzaak (MBO doet dit al!)

Projecten nu al in Drenthe?

Conclusie

Vakbekwame leerkracht noodzaak, want sportieve opvoeding

bepaalt deelname, gezondheid en cognitie nu en later.

Bewegingsonderwijs Sport Deelname Sport Gezondheid

Cognitie

Meer gym gaat niet ten koste van leren

Kinderen met leerachterstand kúnnen beter presteren dankzij bewegen Geplaatst op 26 mei 2015

Basisschoolleerlingen die laag scoren op Cito-toetsen maken kans op overplaatsing naar een school voor speciaal onderwijs. Voor de kinderen en hun ouders vaak een ingrijpende gebeurtenis. De Hersenstichting wil te weten komen hoe sport en beweging de leerprestaties van deze kinderen het meest kunnen verbeteren. Voor een driejarig wetenschappelijk onderzoek stelt zij € 150.000 beschikbaar.

(11)

31

27-10-2015

“Ieder kind een sportieve kindgerichte opvoeding

vanuit het kind met

vakbekwame leerkracht

, beweegaanbod

en beweegomgeving krachtig in te richten”

bepaalt deelname, gezondheid en cognitie nu en later

.

•

IS UW IDEE OVER BEWEGINGSONDERWIJS NA DEZE PRESENTATIE VERANDERD ?

HOE DENK JE DAT HET TOEKOMSTBEELD VAN EEN VAKLEERKRACHT BEWEGINGSONDERWIJS ERUIT MOET ZIEN ?

HOE KUNNEN ER MEER VAKLEERKRACHTEN – UREN BEWEGINGSONDERWIJS KOMEN ?