Onderzoek naar de rentabiliteit van de open grondsgroenteteelt in de omgeving van Gouda, teeltjaar 1950

(1)

LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT

DEN HAAG (Schev.)

VERTROUWELIJK NIET VOOR PUBLICATIE

VAN STOLKWEG 29 - TELEFOON 55.23.50 - GIRO 41.22.35

Nota Nr 6 4 .

..ƒ ONDERZOEK NAAR DE RENTABILITEIT

VAN DB Oï'EN GROND S GROENTETEELT IN D E OMGEVING VAN GOUDA, TEELTJAAR 1950 o ~;

g SfflUOXHBEK J*

3 * '*STIV^ <*

Doel en„methode jran het_ onde r z o ek.

Doel van het onderzoek w a s? de rentabiliteit en de

finan-ciële positie na te gaan van de tuinbouw (groenteteelt), en wel met de nadruk op de open grond s tuinbouw, in Gouda en omgeving., over het teeltjaar 195°» 20 mogelijk in vergelijking met voor-gaande jaren.

Hiertoe werd, nadat uit de ledenlijst van de Coöperatieve veiling te Gouda de uitgesproken glasbedrijven alsmede de g e -mengde bedrijven (waarop de groenteteelt gecombineerd is met a n -dere takken van agrarische productie) waren geschrapt, van de overgebleven bedrijven ieder 10e bedrijf bezocht.

Aan de hand van de boekhoudingen en de op deze bedrijven aanwezige bescheiden werden, volgens de normale bij het L.E.I« gebruikelijke bedrijfs-economisehe richtlijnen, de bedrijfsin-komsten bepaald van het teeltjaar 1950« De gegevens over 1948 en

1949 werden ontleend aan de op cte bedrijven aanwezige Verlies-en WinstrekVerlies-eningVerlies-en. De opbrVerlies-engstcijfers werdVerlies-en verstrekt door de veiling te Gouda.

De verkregen gegevens zijn samengevat op de bijlagen. Staat I geeft eem overzicht van de kosten en opbrengsten en van het inkomen uit het tuinbouwbedrijf van de betreffende kwekers over het teeltjaar 1950.

Staat II geeft op globale wijze een inzicht in de crediet-waardigheid en de liquiditeit der bedrijven.

Toelichting op hot overzicht van'rentabiliteit en inkomen over Toelichting^ op

Ter oriëntatie zijn enkele gegevens betreffende bedrijfs-grootte, arbeidsbezetting, enz. opgenomen.

Ie. Een eventueel nevenberoep is aangegeven. De tijd die de ondernemer daardoor eventueel volgens zijn eigen opgave aan zijn tuinbouwbedrijf onttrokken wordt, is in mindering van de arbeidsbezetting en van het voor hem berekend© a r -beidsloon gebracht. . ••

(2)

2

-2e, Om de arbeidsbezetting in manjaren te berekenen zijn jeugdige personen van 15 jaar voor de helft van hun ar-beidstijd raedegerekend, 3.6- en 17-jarigen voor tweederde»

18-jarigen en ouderen zijn als volwaardige arbeidskrach-ten "beschouwd« Vrouwelijke kracharbeidskrach-ten /oor 2/3 berekend. 3e. Het was gewenst, de arbeidsbezetting per ha open grond te berekenen, om een vergelijkend inaicht in de arbeidsbe-zetting te krijgen en enigermate te kunnen controleren, inhoeverre opgegeven arbeidsbezetting van ondernemer en ge-zinsleden met de werkelijke overeenstemde. Hiertoe is de oppervlakte glas pp ieder bedrijf omgerekend in en uitge-drukt in de daaraan wat arbeidsbezetting betreft gelijk-waardige oppervlakte open grond. «7a;..r de afwijkingen van betekenis waren, bleken deze bij nadere beschouwing te verklaren, zodat, er geen aanleiding bestaat, de juistheid van de opgegeven cijfers in twijfel te trekken.

Voorts vragen de volgende punten nog een nadere toelich-ting s

4e. De op de data van de bezoeken (tweede helft Septem-ber I95O) nog te oogsten producten zijn op enigszins aan de 'lage ka.nt getaxeerd en gewaardeerd. Kat het witlof betreft is de opbrengst van het seisoen 1949-1950 aange-houden.

5e. De kosten zijn gesplitst in kosten, die tevens uitga-ven zijn en kosten,niet-uitgauitga-ven.'['0^ «lese laatste kosten

behoren de eigen arbeid van ondernemer en gezinsleden, de afschrijvingen en cl e rente op eigen kapitaal.

6e. Ondemerningsbeiastirig is ingecalculeerd voor de grond-slag bedrijfskapitaal over het jaai 1250= Se in het jaar I95O betaalde aanslagen, die betrekking hebben op vorige jaren, zijn dus niet onder ds productiekosten voor 1950 opgenomen,

...7e. De door de ondernemer verrichte arbeid is gewaardeerd naar de maatstaf "^am het normale loon.van een volwaardige werknemer, verhoogd mat een toeslag voor de voorlieden van f. 2,75 Pe r week en met de sociale lasten.

8e. Onder netto overschot wordt het verschil verataun tussen do bruto-opbrengaten en de totale kosten, zowel uitgaven als gewaardeerde kosten (niet-üitgaven). 9e, Door hierbij v/eer op te tellen het voor de ondernemer berekende loon voor diens handenarbeid, verkrijgt men

(3)

J

-het door de ondernemer verdiende loon voor handenarbeid, leiding en toezicht en risico.

10e , Verhoogt men dit bedrag weer met de rente van eigjen

Kapitaal en het eventueel voor gezinsleden ingecalculeerde loon dan verkrijgt men het totale gezinsinkomen.

11e. Telt men hierbij op het bedrag der afschrijvingen dan vindt men de netto ontvangsten, d.w.z, het verschil tussen bruto ontvangsten in geld en de uitgaven in geld.

12e. Voorts zijn nog opgenomen de in 1950 uitgegeven be-dragen voor vernieuwing en uitbreiding van de inventaris,

^9_elichting__opi_J3taat II_._

Omtrent Staat II kan het volgende worden opgemerkt s 1. Sr is een samenvatting, over een drietal jaren, gege-ven van de bruto-opbrengsten, de kosten, voorzover het uitgaven betroffen en de netto-ontvangsten. Daar de kos-ten niet-uitgaven. niet gemakkelijk uit de boekhoudingen konden worden geput, zijn deze niet vermeld. Aangenomen mag wel worden, dat deze niet in belangrijke mate van die over 195° afwijken.

2. Onder nog te 'betalen kosten zijn opgenomen de koeten die over het teeltjaar 1950 (October 1949-ûctober 1950) nog betaald moeten worden. Voorts zijn de liquide middelen opgenomen, om enig inzicht in de liquiditeitspositie van de bedrijven te krijgen,

3. De waarde van grond en inventaris en het bedrag van hypothecaire en andere schulden is opgenomen om enig in-zicht in de crodietwaardigheid te krijgen.

Conclusie.

Uit het berekende gemiddelde bedrijf blijkt, dat jemiddald een verlies is geleden van ca f. 2459»- of 30JÎ van de brutfc

opbrengsten (f. 8202,-) zodat tenslotte de ondernemer voor zijn ondernemersarbeid en zijn handenarbeid in 1950 slechts gemid-deld f. 419,- ontving. Door mede-arbeid van gezinsleden en door gebruik van eigen kapitaal kwam als verteerbaar gezinsinkomen in totaal f. 1232,- per gozin 'beschikbaar.

Vergelijken wij de netto ontvangsten van I948 en 1949 met die van 195Q dan blijken deze in I948 en 1949 resp. f. 1700,-en f. I5OO,- hoger te zijn gexfeest dan in 1950«

(4)

A

-Zeer globaal kan men voorts zeggen dat het in het bedrijf gestoken kapitaal voor ca 2X/ô, dus niet verontrustend, belast is met hypotheek o.a.

De liquiditeit. van deze bedrijven (beschikbare- middelen omstreeks half September bedroegen ca f. 900»- per bedrijf) ie echter, hoewel deze slechts bij benadering is te beoordelen, uitgesproken ongunstig»

Hoewel do onderlinge verschillen aussen de bedrijven nog vrij groot zijn 3n dus bij het gegeven aantal bedrijven -=..an het gemiddelde geen absolute betekenis mag worden toegekend., g-3e.ft het bovenstaande naaï onze mening een duidelijke aanwijzing van de toestand in de volle gronden groenteteelt in Gouda en

om-streken.

Samengesteld doort AM). TUINBOUW, C. Bos en P.A. Spoor. H'l/M I v H ^ ^

(Dr J.H. van Stuyvenberg)

(5)

I'd © ! » oj vo

m

r n

J,*

0 0>

3

i - O 's* i n r a v o i n i n o r a VO OJ CVJ NJ-ON VO IT» CVJ O CVI 0 0 O O I O CM co tr»vo t— CVJ r -co o CM T - C

tl °

CVJ O O c i l O t— O f O t— O r a i n m CO CM O O C Q ! C I O V O CO '"?" co CM CT\ VO i n CM 0» CM ON t— SO CM r" o\ «* t -i n

S

_{T ~} O •<fr c— O ' J CA o o t > -CO « * itf- VO o •«. T - CM VO CM O o \ t— o o o O l " o VO VO ITV O CM ON O V O . i r » ! — » ON ON CM CO r a ON 1— . C M O N O a CM • s CM ON O O ON "=* r a rfr r a

3

r a CM to o h •H «J © © © ftti A ra © 3 a> -H © © M

e.

O O O VO O C ~ ir»vo

m

ON CM r a vo

t - o

c— o

i n • * V O ,

-o -om m

CO I T N T - CM C— r a O O r a O »nin ON CM CO VO r a CM VO CM ~CO~ O O ON CM O 0 0 r a

CS"

0 0

o ?

o o . raCM V O CM ON o r a CM CM CO CM «3-ON VO ITN CM ON CO

3

CM OO VO O CO ITN VO CM ^ t O N O "<frra O l O O N V O V ON t—CO VO r a r O r -« 0 O ON CM O VO CM VO * -o -o r-c— O O N O r CM - ^ r o N r i -CM T -i n CM r a i n CM o o CO t o o O CM r a ON r- r a ' T ON VO - s t O T - CM CO i n CO r a r a t— r a CM CM VO

co m

m o

_M -4-rO « n CM . t*-ON I «-m ON CM •» CM VO 0 0 CM CO CO ON O o Q c o i n o o «=* r~ o \ * - CM i n o o r a i n * * r a CO t -ON VO

o

CO t— ON o o » I F t -m r— ON o m CM I * -1 CM

ovo p

m t— co

I CM CM " t i n

co

ON o m « - ON T", O O D in O ON i -i n CM CM .r>-CM O O i — O vo O T " r a t— CO O T " f ™ ON%t-CM ON •«t VO O y-r a x * VO I I _{co i n}O N O i n raine—ON r- ON co »n T- T- CM •<* CM I I ^ CM C O vo m CM * t ONl CO , •^•inco i oo ov<-VO I C - " * f V O CO C M O \ r a CM in" Ov o •»t CM VO CM m T - O r a , CM CM CM | i n v o v- . V O ^t- cMin vo t - ^ C M VOCQ t— CM r~ raoo ra T - i n « n VO r f ra ON i n i n CO O r a r a v o vo -3- CM C— CM C— VO O N T -i n t — O N r a i n O ONracO rj- r a r a r a r a r - c o O C O

**'S*-o**

0 0 m ON ON O N O . f - I m ON r a t " r a r a t — v o 's*" C v c O c o ^ T- m m • * I m m ON vo m r a CM m m c— ra ^ t O O C O o r a ; CO 0 \ T -t— r a ra i n co m o \ t ~ r a T - r-Is- r a r a CM CM t— m m O N V O CM TJ-r a O N CM ÇQ O N * - V O • * ON CM r a » - CM co i n co ' i n ra ra' invo vo m T - CM o r a o v o ON T- ON T- I UN r t ' * t-_ racoCo CM o

_o

m

^ f r a m c o ON r a m r a O ^ r N t - CM CM VOCO l * O i vo i -|VCM CMON VOCO ^ j r a * -I -I 0 0

m

O m ON o vo | CO

sr

m t " t - o t - N l O ( M

o o

o •<m r -CM VO o o ^J- CO t — ^ CM O N r a x^-o cx^-o f», x^-o VO . r CM T -CO O CM -CO CM CO CM m r a r a C M r -CM -CM COVO CM t— «d> r a «- VOCO J | r a CM CM O CO Q ON * t ^ * m CM T - CM O N t ^ -t " 0 0 c o i&g-t;- i>-m st-ra

S .

O t - O N , , t - r a ON | |

co m

m CM T - o r a r a T - CM o T - t - m c o vo ! •«t ' t ON m p r a i ' V Ó T - -sf CM i n CA c o c o i n f -r a CM O * t ON t C O T - O N O N "«J -CM r a O m J O O o i n * -ra CM m t>- o m CM r -I CM m r t ^ • l O O N m o ON CM r a r a r- m m m 1 o • * r a vo vo •H

ï

• +» •P 9 H 0 ^

-3

•d o fe ö © 0 * •

n

CO

S

®

i

§'Ö

O O m H ra

**o*3£**

r a p I 1 I CM 1 CM r a I "tf-O •sj-co CM I CM I CA r - m o t - C M CM , - v o I I m t -CM i VO I I ^ o O CM CM I c - | r a 1

Î 0 •

0 0 t>?

.3

3

>• U

a

S « V ö h © » +» t J 03

'p

o a

s

•f» • • a t» (0 • r-t © h * .2 -y TJ © l-l © 2 -3 p. +» . o 1 •» -Ö 4» © ä -3 +2 O O Ö R cd © tè p« f<

(6)

00 OCO ro t— T- CM O oo m o o rO CM T - CM CM O ir» co CM I o m m o CM T -o -o m -o \ m cr\rn t -0 -0 CO CO r O CM CM o CM m e -i n t— M3 rfr co O vooo CM T T -O -O t—CM ITVCTNT- m O "3""<3-m "3""<3-m - * CO I CO CM CM O ^ C J T -CO CM CM CM CM O CO I CM CM ON f - r o O . CO t— IT» I ONCO 0 0 v o r o CM O i r » 0 ON m t— o c— CO t — ON CM CM T -CO , , r o CM CM O I co *tf-CM r o o s CM CO O COCO m . m <«* oo I CM co CM cooo o i n m i n ^ M D CO I ' O ' * CM T -I o o o TJ CÖ h cö cö

S3

• H cd cö •* ö CU •f»

I

,1!

« H o ta M

8

CO fi CD

-H

o a> o H H •P cö cö 4» ta » r - CM m H W

(7)

Il

Ü

vo LA CM O CV) CM rrtrH CO O O r-t H " ïï©"VO ' f - I A I A 00 ON ON Cv! r o "sf-ON "sf-ON LA V O t - H CM CM CM ON CM VO V O C O ON CM

-t.

v o •• "H. vo p-CO CM O N H VO rn o \ C M r n ON ON 00 ONOD H r-t rH O N P " CM LA O LA ! A

3

T5 H C- P-m««tco m o CM rOCO •VO C3N p- ON VO ON

¥

ON VO ~0~ t— CD p . p» CO r-t O O rn L A O P-O CM O MD vo Cs W

g-w

CM O CO < LTN CM rn CM m CM CO MO CO l A C — VOCO « * j = L r ± . d L m o rn r-t VO VO « o «3* t ~ o c o ONCO r o VO ONrH CO C— O m m vo i n m (M CM P-. *fr CO CM o rn LA co LAC— i n v o LA \o\o vo o CO « * VO CM ON (-1 O ON <5f rO LA CO « * L A L A r O CM H VA LA r-1 VO VO H H ,_, O C~-LA r n 0 \ 0 \ CO rnvo m m ' A •Ki-rn m 0 0 VO m r 4 r-t CM CM r l r t H 00 C - O N m rn vo . «*tr\ CM rn CM rn o irsrt CM CM CO «Sj-VO LA CM r n l A r n H ca ON ON CM O VO 0 \ V O CM m c o «* CM CM CM ON rn (M CM O CO C— m ::> co O CO CM CM O H CM C CM CM t—ONC— C~~ ON ro rA O.CO H CM H ON P" t— -n o ON ce 4 L A & •sj-C—VO H H H "cT'sFvcr m H os p-co co m r~l p.. LA r n H o ON UN CM m c-« LA t A v o CM r-» CO ON CM C« 0 0 VO CM VO

5.

o I A CM O O O O L A L A O rnvo

3 s s

r n o o - * i A O CM CM O rn rn^O ON«1« " T LA rn o CO r-4 CM • s t O CMCO C— VO t A « # -C—CO ON r~ LA VO t— LA L A C—p.* CM r-t CM CO

s.

VO o o O LAP-« rn LA CO CO VO CO VO (ACQ rn O O N O O r-i ON rn " * r n r-t CM r n rn r~f «sf O f-< r-4 r-f rt H <5tVO O C—CO VO O N O C— t-t rn CM CM O CM

8

CM

3

LA m CM

p

! C ~ C M < * ONCO L A VO CM CM r—m o H , r>t L A O O CM LA ON, O CM LA LACO LA CM CM « * t-rn VO VO O VO CM L A - * O CM

8 8 8

CM « * V O O H CM O C O CM CM O L A f -CO VO ON r - e o rn rn LArn CM CO C— ON r n Q \ VO c—vo I A O ) Cj

$33

CM T~ LA O t-i CM CM t A v o r~ O N t A O i H CM rn CM r n r n ON ON LA CM O <tf t-i rH ON VO vo c—co m CM r n rH CO LA r-4 r-f H « i L A Ô p . CO •=* CM CM O rn^O CVl LA CM L A C — O O N r 4 VO O H VO m f-t— O N * * V O vo rnvo • m CM r n CM VO r n • * CMCO ON co m CM CM m CM

8

CM CM CM C — CM « * H CM e ~ L A r n CO CM CM O ««f« ON r ) W H _cLri.£±_ C M ' t A O N H CO V0 «3-r-f O CO O N E -L A O ^J-VO CM CO CM m • * I A co CM vo r-i $ pq O ONCO ON ON ON H r-t rA o ffl O ONCO rö UN **• -Sj-r-J 0 N O \ O N « r-l H r 4 O ONCO L A K f ^ f ON ON ON H i-H r-f

s •

T i f4 • O & Ö <D-Öfl ® H Ö m

n

T l S ië -H O ca ® «

a

• r j •H N

I

'S

%

t

^4 m UN • UN