Opnieuw Egypte
Henk-Janvan Vliet*
We haddenons vast voorgenomen,nu eens niet rondte reizen metin ons
kielzog
tallozeconflicten,
maardat ismoeilijk
inEgypte.
Reedsnatienstappenop de luchtha-venhaddenweal slaande ruziemetiemand dieons met veelaandrang
naar eenhonderdmeterlange rij
wildedi-rigeren
voor eenvisum-terwijl
erniemandvoortwee an-dere loketten stond.We bereiktenom vieruur’s ochtends Luxor. Via Internet haddenwedriemaalmethetNefertitihotel
gemaild,
maar dooromstandigheden
was er toch geen kamervrij.
Ook dezemoeilijkheid
werd snelopgelost;
wesliepen
enkeleurenop het dakvanhet hotelen omtienuur’s ochtends
kregen
wealsnog
eenkamer(€11,-
per nachtvoor eennet-te
tweepersoonskamer
meteigen
doucheentoilet).
Luxor
Eerste doelwashet vindenvan
zee-egels
in de EoceneThe-besformatie op de
Westelijke
oever vandeNijl (Said,
1990,
blz.456).
Dit kangoed
wordengecombineerd
meteenbe-zoekaanhet Dal der
Koningen.
Het best kunje
metdepont(de Egyptenaren spreken
de ‘P’ als een‘B’ uiten noemenhet de ‘bublic
boat’)
voor 10centdeNijl
over.Neen, geen feluccanemen voor€25,-! Bij
eenwinkeltje
opdeWestoe-verkun
je goedkoper
dan in Luxoreenfiets huren. Zevenjaar geleden
hadeenEgyptenaar mij geholpen
metzoeken.Hij
hadgezegd
dat demeesteegels
-hij
meentdat hetste-nenmet
vogelsporen zijn
-gevonden
kunnen wordenopde
hoger gelegen
delenvande zandsteenrotsen. Hieruitble-kentwee
misvattingen.
Niet alleen latenvogels
heel anderesporen op stenen
achter,
maardeeerstedag
vond ik op de door hemaangeduide plaats
slechts drieernstig
misvorm-de
zee-egels.
Welalgemeen zijn
degrotesteenkemenvan Lucina(Anodontia)
thebaica(foto hieronder).
De tweede
dag
bezocht ik deplaats
waarik devorige
keerhad
gezocht. Inderdaad, daar,
onderaandeheuvels, bij
hetplaatsje
Deir el Medinaliggen
erveelmeer. De kwaliteitis
overigens
bedroevend. DeEgyptenaar liep
ernog steedsrond.
Hij
boodmetheeaan enook nog enkele oudheden diehij
wellicht zelf had opgegraven ofvervaardigd.
Nietkopen: vermoedelijk
wordje
geneptenalsje
iets echt oudskoopt,
benje
strafbaar.Lucindathebaica. De
verbouwing
van onshuis naderteenvoorlopig
eindeenvoorheteerstwaser weerwat
tijd
engeld
overomopreis tegaan. Het lotmoestbepalen
welk reisdoelwe zoudennemen enhetweesMarokkoaan. We bleken het echter in het
geheel
nieteenstezijn
metdit lot. We besloten hette negerenentochnaarEgypte
tegaan. Aldusgeschiedde.
Doel zoudennude Oasen in de
Westelijke Woestijn zijn.
Enkele kleine
moeilijkheden
dienden zichdaarop
aan.Luxor leekeen
goede
uitvalsbasisvoor onzeOasen,
maar vanuit Nederlandgaan hier alleen op
donderdag
vluch-tennaartoe.Wiebegint
er nuzijn
vacantieop
donderdag?
Onzezaterdagse
vluchtging
naarHurghada,
en dat bete-kendeeenlange
busreisnaarLuxor.Tweededoel waren de
westelijke
Oasen. Hetgemakke-lijkst
ishet,
de busnaarde eerste groteOase,
elKharga
tenemen. Daarom is deze busdienstopgeheven.
Jemoetnueerst met de treinnaar
Assyut,
150 kilometernaarhet Noorden reizenenvandaar de buspakken.
Deze busver-trektzovroegin de
ochtend, datje
deeerstvolgende
aan-sluiting
pas devolgende dag
kimt halen. Zo zoudenweten-minstetwee
dagen kwijt zijn.
Voorts
moetje
allerleitoestemmingen (‘bermits’)
via veelgeld
zienteregelen;
zonderdergelijke toestemmingen
wordje
overaltegengehouden.
De wegenzijn namelijk
elkevijf-tig
kilometerafgezet
dooreencontrolepost.
We beslotenderhalveeensafaritochttemakenmet
jeep
engids.
Zokon-denweookonze
eigen
doelenbepalen:
fossielen! Erwa-rentwee
gidsen
inonshotel. Deeerstehadzijn
studie nog nietgeheel voltooid; eigenlijk
hadhij
nogmaartweeOasenklaar. Daar haddenwenietsaan.De tweede
gids
wasver-der
gekomen,
maarhij
wist nietwat‘betrified wood’was.Voorts scheen hetonstoedat
hij
lievermetjonge
vrouwenin de
woestijn
wilde mediteren.Een
gids
diewevia het bureau ‘KamakTravel, Egypt
Air’ telefonischspraken,
klonkdaarentegen
wel betrouwbaaren webeslotenmethem in de zandzeetegaan.
Zijn
naam luidde Abu elNaga
Gabrail(of
Gabrial-erbestaantwee
versies).
Voor €825,-
zoudenweeenzevendaagse
tochtmet6
overnachtingen krijgen,
meteeneigen jeep, gids
enchauffeur. Alle
kosten, bijvoorbeeld
voormaaltijden,
ho-telsen
toestemmingen
zoudenhierbij zijn inbegrepen.
Meteen
minibusje
en eenvoorlopige gids, Mahmout,
zoudenweworden vervoerdnaarde Witte
Woestijn,
tussen Fara-fraendeBahariya
Oasein,
waar weverder zoudengaanmetAbu el
Naga.
Deeersteoaseis el
Kharga gelegen
op 350-400 kilometervanLuxor.
Halverwege
vondenwe,tijdens
eenkortestopin het
woestijnzand
wathaaientandjes, nummulieten,
ander-halve
zee-egel
enoesters.De ouderdomlijkt mij
Eoceen.In el
Kahrga
iseenstadvan 100.000 inwonersgevestigd.
We bezochten de oude
necropolis
van alBagawat,
waarchristelijke
tomben uit de 4etot 6eeeuwzijn
tebezichti-gen. Ook bezochtenwede
tempel
vanHibis.We reden in het donkervoort totDakhlawaar wein het Bedouin
Camp
Hotel overnachtten. Eengeriefelijke plaats,
maar wevernamendatzomers
veelvuldig schorpioenen
in dekamers wordenaangetroffen.
Verscheidene brokkenver-steend
palmhout bij
de opgang maakten opons eenpret-tiger
indruk.De
volgende dag
bracht de minibusonsvia deoasenDakhlaenFaraffanaarde Witte
Woestijn (Sahra al-Beida).
Hier ontmoettenweAbu elNaga,
die zichvoordegelegenheid
ineen
djellaba
hadgestoken,
maardezeijlings
verwissel-devoor een
trainingspak.
Abu el
Naga
zeionsenkeledagen
later dathij geheel
Weste-lijk Egypte
kende. Dit isverrevanoverdreven;
we vermoe-den dathij
alle 79miljoen Egyptenaren bij
namekent,
elkewie
hij
voor welk doelmoethebben. Vanstenen heefthij
weinig verstand,
enhij bezag
onshoofdschuddendalswegebukt rondliepen,
maaralshij
zei daterergens iets waste
vinden,
danwasdat ookzo.Voor hemwarenfossieleneennieuw doel. Later bleek dat
hij
opdegebruikelijke
toeristenwasafgeknapt,
nadateenAmerikaanse dame hemeens,na een weekte
zijn
rondge-leid,
hadgevraagd
of Toet Anch Amon zichnutothetJo-dendom of het Christendom had bekeerd.
Hij
bleek ookbijzonder geschikt
omlangs politieposten
tekomen. Soms komener zoweinig
mensenlangs
daton-schuldige
toeristenurenlang
ensommige
vrouwenzelfsda-genlang
worden tegengehouden.
Abu elNaga
bleekeenvoltreffer;
feit is datwenergensmeerconflictenkregen!
Omwillevantwee Chinese Amerikanen zoudenwein de Witte
Woestijn
rondtrekkenendaar ookovernachten;
ditgeheel
tegenonze zinin,
wantovernachtendoeteen be-schaafdmens ineenbedenzeker niet in eententop een hardeondergrond
van stenen enongedierte
en meteenschrijnend
tekortaan sanitair. De WitteWoestijn lijkt
opeenarctisch
landschap
metijsbergen.
Wittekalklagen zijn
door dewindinallerlei bizarrevormenuitgesleten.
Merk-waardig
genoeg herinnerden dekalklagen
onsaanhetver-trouwde
Cap
Blanc Nez: ook hiermarkasietknollen,
klei-ne
brachiopoden,
enkelehaaientandjes
enwatkleinezee-egeltjes.
Hetgebied
isbeschermd,
dusje
magergeen fos-sielen
oprapen. Jemoetduseen
afweging
maken: laat ik ditschelpje liggen
zodat dezware wielenvanjeeps
hetzullen
verbrijzelen
of zal ik het stiekem toch ineenveilig
plastic zakje stoppen?
Delagen
behorenvermoedelijk
tot de Khoman-formatie dieeenCampanien
totMaastrich-tien ouderdom heeft. Des te
merkwaardiger
washet datzowel Mahmout als Abu el
Naga mij
haddengesproken
van een fossiele walvis die hierzou
liggen.
Zouden hier ook Eocenelagen
voorkomen? We bedachten al de titelvan eennieuw artikel: ‘Walvis in Witte
Woestijn’.
Abu elNaga
toondeonsmaarliefsttwee fossielewalvissen; het warengeen skelettenmaarafdrukkenvandedieren,
betergezegd
hetging
om door de winduitgesleten
kleine spe-lonken. Het kostteonsenige
moeite hemervanteovertui-gen dat het zelfs geenfossielenwaren en
volgens mij
ge-loofthij
hetnogniet.
We
gingen
naardeBahariya-oase
via de ZwarteWoestijn.
Zwart,wantde heuvels
zijn
donker doorijzerhoudend
ge-steente.Het is deenige plek
inEgypte
waarijzer
wordtge-wonnen.Het betreft hier de
Naqb-formatie
uit het Lutetien(Tawadros, 2001,
blz.136).
In de
Bahariya
Oase isrecentelijk
eendinosaurusgevonden
en
wij
wilden dezeplaats,
GebelDist,
bezoeken.Markgraf (dezelfde
van deOligocene
zoogdieren
in deFayoem-oase)
had hier al in 1912eenincompleet
skeletvande
Spinosaurus aegyptiacus
opgegraven.Hij
werkte inopdracht
vanzijn geldschieter
StromervonReichenbach ende Beierse AcademievoorWetenschappen.
Hetskelet,
het
holotype,
isoverigens
door luchtaanvallen op Mün-chen in 1944verwoest.In 1999 zocht Joshua
Smith,
studentaandeUniversiteitvanPennsylvania
ook op dezeplaats
envond reeds op de eerstedag
vanuit hetraam vanzijn
auto(jazeker!)
een eveneensincompleet
skeletvan eendergrootstesauriërs die bekendzijn,
Paralititanstromeri.Hij
zag alseerstede humerusvan1.70meter -
watje
ook slecht kuntmissen,
dunktons.Gebel Dist is vanuit het
dorp gemakkelijk bereikbaar; je
zouhet zelfslopend
kunnen doen. Het iseenpiramidevor-mige
heuvel die vanuiteengrootdeel deroase istezien. De heuvel isopgebouwd
uitijzerhoudende
kleienzand-steenlagen
uit het laatCampanien.
Vooral in de onderstegedeelten liggen,
spaarzaam,restenvangewervelden,
onderandere haaien. Boven
liggen mollusken,
waaronder vooraloestertjes.
Uiteraard koesterden ookwij
dehoop
eengi-gantische
dinotevinden,
maardit lukte niet helemaal. Welvondenwe eenhaaientandenopeen
plaats
eengroot aan-talversplinterde stukjes bot,
dieaanelkaar konden wordengeplakt
toteenmerkwaardige
stekelvan26cmlengte.
Hetbleekom een
rugstekel
vande haaiHybodus
tegaan. Ookdeze heuvel zal binnenkorttotbeschermd
gebied
wordenverklaard. Onze
gids
kononsdeexactelocatieaanwijzen
waar de Paralititan werd
gevonden
- erlag
nogeen
lege
wijnfles
- envoerdeonslatermee naar eenbevriendeka-melenfokker. Menzagal snel afvan
pogingen
onskameel-haren kledente
verkopen,
maarde theewaserg
goed.
Allengs
wasgids
Abu elNaga
aan onsgewend geraakt. Hij
hadeen
goed
idee;wekondennaar eenfraaiedruipsteen-grotennog enkele
dagen
door deomgeving rijden,
maar we konden ook tegenbijbetaling
van400euro naarde Siwa-Oase in het NoordwestenvanEgypte,
tegende Libischegrens,
rijden.
Webeslotenhier op integaan: daarligt
een ‘Fossielenheuvel’vanMiocene ouderdom! Hetprobleem
vande tochtnaarSiwa is niet alleen de
afstand;
alsje
naar Siwa wilt vanuitBahariya
moetje
enkele wekenvante-voren een‘bermit’ aanvragen die meerdere
dagen geldig
is. Als
je
terugwilt gaan,hoefje
slechtseentoestemming
voor een
dag
tehebben-watje daags
ervoorkuntregelen.
De ratio hierachter isonsnietgeheel duidelijk geworden.
Gebet Dist
Zeker is wel datwetenminste 1200 kilometeromhebben moeten
rijden
via Cairo enAlexandrië. Deweg voerde ons naar eenpuntdat
nog geen50 kilometervanhetons
goed
bekendeFayoem verwijderd lag.
Hierzijn langs
dekant veel stukken versteend houttezien,
sommige
boom-stronkenzijn
verschillendemetersin omvang. De ouder-dom isMioceen;
hetgaat omfluviatieleafzettingen
van hetQena-rivierenstelsel,
eenafwateringsysteem
dataande
Nijl voorafging.
Langs
de kustligt
elAlamein,
deplaats
waarRommelte-gende Geallieerdenvocht. Er
zijn
diverse begraafplaat-sen en eenoorlogsmuseum.
Hierliggen
nog17,2 miljoen
mijnen
uit de TweedeWereldoorlog
in hetwoestijnzand.
Jaarlijks
vinden 150mensen erdedood;
zowelEngeland,
als DuitslandenItalië
weigeren
meetehelpen
aanhet op-ruimenvandetroep.Siwa wordt alom geprezen als de mooisteenmeest
idyl-lischeoase.Het best kun
je
ervanuit Cairo heen gaanmet een‘bublicbus’,
eenreis van750 kilometer. Erzijn
enkele beroemdearcheologische bezienswaardigheden,
zoals deoude burcht Shali uit de 13eeeuw, die is
opgebouwd
uitgedroogde
modderenzout, khersef. Ookwas ereenbe-roemd orakel. In
Maraqi,
twee kilometervanSiwa vondde Griekse
archeologe
Souvaltzis in 1995 de tombevan Alexander de Grote. Hieraan wordtnugetwijfeld
endeEgyptische
Archeologische
Dienst heeft verdereopgra-vingen
daar verboden.Wij
vondenbij Maraqi
Miocene oesterseneenzee-egel,
enveelverdroogde,
zeerholoce-nehumanefaecaliën.
Abu el
Naga
hadeenuitstapje
naardeQattara-depressie
ingedachten.
Dezedepressie
beslaateengebied
van 19500kilometer,
eenoppervlakte
meerdan dehelftvan onsland. Deontstaanswijze
vandezeenanderedepressies
is niet ge-heelbekend;
eolische erosiespeelt vermoedelijk
eenbe-langrijke
rol. Degrootstediepte
is 134meter.Op
de bodemliggen uitgestrekte
moddervlaktenmet zoutwater;grond-water uit de
gehele regio
stroomthierheen.Onze tocht voerdeonsnaar de
Qara-oase,
120 kilometerten oostenvanSiwa. We verlieten hiertoe de officiële weg
en
gingen
dwars door dewoestijn.
Dit is zekerniet zon-der gevaar. Erzijn
slechtsweinig
bewoondeplaatsen.
In dejaren zeventig zijn
hiertweeDuitsewagensvastkomentezittenende inzittenden
zijn omgekomen.
Daarom hadAbu el
Naga
eentweedegids ingehuurd,
de heerGougis,
een oude smokkelaarvan75
jaar
die inhet verledenre-gelmatig
vanuit LibiënaarAssyut
wasgelopen. Hij
ken-de ken-de
omgeving
beter dan wie ook. Alsje
hem alleenzouachterlaten,
zouhij opgewekt
naarde Bewoonde Wereldlopen.
Het verhaal dathij
nogdagelijks
wandelendnaastzijn
ezel 100 kilometeraflegde,
kwamonsechtertamelijk
ongeloofwaardig
over. Welgeloofden
wehet verhaal datGougis indertijd
dewagens metde
omgekomen
Duitsers hadgevonden,
omdathij bepaalde
details zichnog
goed
kon herinneren.Halverwege dreigden
weenkele malen wegtezakken in de modder. Toenwehalverwege uitstapten,
vondenwetotonze
verrassing
enkele Eocene haaientanden- wehaddengemeend
dat de bodem uit ouderegesteentenzoubestaan. Beidegidsen
waren naar eenietshoger gelegen plaats
door-gereden
enhadden verwacht datwehen snel achternazou-den komen. Naeen uurwerdenzezeerongerust, vooral
Gougis.
Abu elNaga
had hemproberen
tekalmeren doortezeggen datweniet inzevenwadi’s
tegelijk
zoudenlo-pen, datwewel
degelijk
vanwantenwistenenzelfs al in Floridawarengeweest.Gougis verlangde
uittestappenopeenanderpunt.Totonzeverbazing ging hij
met woestebewegingen
kruidenpluk-ken.
Volgens
hemwarendeze ingedroogde
vormgoed
omsexuele
verlangens
optewekken. Naeenpaaruurwierp
hij
ze weerweg.Hij
had zich bedacht datzijn
zonen(in-middels ruim boven de
30),
ervanzoudenkunnenroken enop het verkeerdepad geraken. Hij
hadtrouwensgoede
adviezen watbetreft de libido. Zozou zwartepepereendempende werking
hebben enhij
ried hetgebruik
hier-vanaf. Ookmoest
je
niet ’s nachts metje
vrouw ondereendeken
slapen
wantdatwasslechtvoorhetbeenderge-stel.
Wij praktiseren
dit advies algeruime tijd,
kondenwe hem verzekerden.We hadden door aldeze
uitstapjes
teveeltijd
verlorenen De stukken versteend hout.moestenin het donker
terugrijden.
Al is dewegverlatenen komt erslechts één keerper 4
dagen
eenautolangs,
ookhierstaanomde 50 kilometer
politieposten.
Eenaparteer-varing
vormde depicknick;
de chauffeur wildeeerst eten.Op
dewegwerdeenkleed
uitgespreid
enmetgasbrander-tjes
werdeenuitgebreide maaltijd
bereid. Eendergelijke
handelswijze
isopde Nederlandsewegenin het
algemeen
ongebruikelijk.
Bij
Siwadagzomen
opgroteschaal Miocene
lagen.
Type-localiteit is de Marmaricaformatiebij
deNoordelijke
rotsenvande Siwa-oase
(Tawadros, 2001,
blz.145).
DoorGindy
enEl
Askary
worden drie eenhedenterplaatse
onderschei-den;
de bovenstezourijk zijn
aanbivalvenengastropoden.
Onze
hoop
op dezegastropoden vervloog
echtersnel;
in dekalksteen
zijn
deschelpen opgelost,
behalve dievan pec-tensenoesters.Datneemtniet weg datermooie fossielenliggen.
Wegingen
naardenabij gelegen
locatie BirWahd,
waar
enige
bronnenzijn,
fraaierotsenliggen
en waarde Grote Zandzeebegint.
Derotsenzijn
fossielekoraalrif-fen, afgewisseld
door bankenmet oesters. De riffenmoe-ten
overweldigend zijn
geweest,zowel inuitgestrektheid
als inrijkdom
aankoraalsoorten. Zemoetendehuidige
rif-fen in de Rode Zeeverrehebben overtroffen.
Op bepaalde
plaatsen
enlaagvlakten
is deClypeaster aegypticus
alge-meen.Windenzand hebben de
blootgestelde
schalen vaakglimmend gepolijst.
De kalksteen is echtertamelijk
harden
je
kuntzenietmetde hand los werken. Het istrouwens verboden in derosten tehakken;
daterjeeps
overheenrij-den isvanmindergroot
belang... Koraal,
fossiel ofrecent,magnietonsland in worden
gevoerd,
aanwelkgebod
weonshebben
gehouden.
Op dertig
kilometer afstandzouveel versteend houtvoor-komen waaronder
palmhout. Volgens Gougis
zouinLibiëzelfs een
plaats
bestaanwaarversteendepalmbomen
nogrecht overeindstaan.Helaas hebbenwehier geen versteend hout
gevonden.
In Siwa kochtenweeenstammetje
palm-houtvoor het
ongelooflijk hoge bedrag
van350pond,
on-geveer €45,-.Dit was de reden dat Abu el
Naga
onsbij
het afscheid de domste en
krankzinnigste
mensen vonddie
hij
ooit had ontmoet,maartevens, haast ikmeerbij
tevoegen, de
wijste
enverstandigste,
vanwiehij
zeer veel had kunnen leren.Op
deterugwegwist Abu elNaga
tevertellen daterbij
el
Kharga
veel versteend hout in dewoestijn ligt.
Van dithout is in de Oudheideen weg
aangelegd.
In elKharga
isookeenhuisvanversteendhout
opgetrokken.
Naenig
bel-lenmet
zijn mobieltje
konhij
de locatieaanduiden;
dit is dichtbij
eenpolitiepost
en eenfosfaatfabriek. Het betrefterg
afgesleten drijfhout
datgrillige
vormen heeftaange-nomen. De ouderdom is
mij
niet bekend. Het is ons nietgelukt
de fosfaatfabriektebezoeken. Ze isoverigens
mo-menteelbuiten
gebruik.
De fosfaatvoorkomens in deKahr-gaende Dakla Oase behorentotde Duwi-Formatieen
zijn
afgezet
in hetCampanien.
Zezijn
evenoud als het fosfaatbij
elQusir,
lOOkmten zuidenvanHurghada (Hermina,
M.,
1990 inSaid,
blz.275).
Het
stammetje palmhout
meteengewicht
van 15 kilole-verdeons
nogveel
problemen
op.Op
de luchthavenvanHurghada
tekende het zichop de beeldschermenvande douane
duidelijk
afen wewerden als uiterstsuspect be-schouwd.Gelukkig
waserookeengeletterde
mandie wistwat versteend houtwasen wemochten
uiteindelijk
onge-stoorddoorlopen,
methet stukpalmhout.
Alles
overziend,
warenvooral de laatstedagen
van onzetochteen succes. Het iseenfantastische
ervaring
dewoes-tijn
meteenjeep
tedoorkruisen. Ook hebbenwegeen
spijt
vanAbu elNaga.
Het is eenwonderlijke
man,maarhij
weetwaartemakenwat
hij
belooft. Dankzij
hem hebbenwe nergensmeerconflicten
gehad
- voor ons eenmerk-waardige ervaring.
Degenen
die ook vanplan zijn
eendergelijke
safaritochtte
maken,
kunnen contactopnemenmetAbu elNaga
H.Gabrial, egyptoloog.
Mob:(+2)
010-1240080of(+2)
012-3772074. Depicknickopdeweg.
Naschrift
Met
gids
Abu elNaga kan,
mits hiervoor voldoendeinte-resse bestaat, een
meerdaagse
excursie naarWadihitan,
het Dal derWalvissen worden ondernomen. Vooreen ar-tikel hierover zie GrondboorenHamer.Het programmazoude
volgende
onderdelenkunnenom-vatten: eenbezoekaanhet
Geologisch
Museum inCai-ro; het Versteende Bos in
Maadi; bezienswaardigheden
in deFayoem-oase;
Wadihitan;
endenoordzijde
vanBir-ket
Qarun.
Kosten
zullen,
behalve devliegreis
enkele honderdeneu-ro’s
bedragen. Hierbij zijn inbegrepen
deovernachtingen
ende reis per
jeep.
Bedachtmoet worden daterslechtsbeperkte verzamelmogelijkheden zijn.
Uit Wadi hitanmo-gen GEEN fossielen wordenmeegenomen.Uitvoeretc. vanfossielen
geschiedt
opeigen
risico.Literatuur
Hermina,
M(1990):
Thesurroundings
ofKharga,
Dakhlaand Faraffa Oases. In: R. Said
(Red.),
TheGeology
ofEgypt (259-292).
Rotterdam: A.A. Balkema.Said,
R(1990):
Cenozoic. In: R. Said(Red.),
TheGeology
of
Egypt (451-507).
Rotterdam: A.A. Balkema.Tawadros, E.E.(2001): Geology
ofEgypt
andLibya.
Rot-terdam/Brookfield:A.A. Balkema.
Vliet,
HJ. van, 2004.-WadiHitan,
het Dal der Walvissen Over Oerwalvissen inEgypte
ende Evolutie derWal-vissen. GrondboorenHamer 58
(6),
p. 141-147.*Henk-JanvanVliet. A.Tasmanstraat41,3531GSUtrecht,