Die O.B. Jaargang 5, no.8

~i~4t~~;£l~~~~~~~~~.7!~ ~•··:~~J~ .

,

;J;':;i;,i:~~SrV :· :.:

c~:

:;z;

~·.:·;~;: 'H~f'

11

_;F:;:;'"'T

0

~f:~'

:.

~:

..

.

~.

· ,

'.

~

,~

·

·

·

·

·

·

·

.

\V1':;;;

4

'

I

t

·

Gcregistreer aan die H.P.K.

as 'n

Nuusblad.

5de

Jrg

.

Kaapstad, Wocnsdag,

16

Jan. 194G.

No.8.

ruJmJ

D&t

~® ~cal®rf~[f0®

~

®[W

·

~i©~rnm~©Ui)fr®Offil

W

~S:§<eJiwerking

Tlm

§§

te

lTil

1Lei~i~~

elm

Gev®Hg

Gebietlsli'ier. gent.

dr.

F.

du

T

.

\·an

Zyl sliQ"f

soos

\"Olg:

Dle

kra~

e:1 •

feudhcid y;tn

·u voU ..

-.-hcwegiug

lumg af

van ·n

geSOil()f'

\\-i~~~;

1 \

.

A?·~

... in~

ttlS~Cl

l

lri(.lizcg

~

-

'H

~~{u~·<.:l~.

Om dit te v('r:o;;eker poog

die

O.B.

om

jaadik~

'u

laertrek

Y<lll

a!if" o

f

fi:o-ic

-re

te hoa.

By

hierdie

t;f'·

leeutheid

vra die

h

·

jdiug

om

vrye

kdtiek, raad cu

a

anhevelinge;

wa

a

rdcm

·

die

wf'rk

van

die

Rewe

-g

i

ng

bevot·der

kan

·

wo1·

d

.

Te

r

selfdertyd Yerskaf

di~

d

i

e

Ieiding

'n gelet'nt

-heid om rf'kf'ns

k

ap tc

gee

van

sy

r

entmecste

t·-~kap,

die .,

\Vaarom

en

die

Hoe"

~·an

sy

optrede

te

verduidelik en

d

ie

VE"r·

t

r

oue van

die

gevolg

l

('

toets.

!lll'nli\·

"'·le('

n!h

ci

d

\\'Ortl

• ,,

..

aa ··~··

h···d

np

-;

I'l l

8

Fe-h:·~:;lriP

tc

•

HI<H mf

t ntcin.

Db

·

,. g"el

'PrHh.-itl

\\aan

an cll,c•

c l

ii"it

•:

hehonl"!

g-et>ruik te

111.1:11,.

Noudat diP

1

umoer

'

'

an

die

• "tO.!'

e[fcns

beda:.Jr

het en

uH~nsc

\veer

nut;tcr

kan

din1~. l l l ' l dt' no<iu~

gt'\\'Qrd

dnt

d

O.B. opnuut

:;y

doelstcll'ng.

a.tll

llie ;\ flikancrvolk

;;t9l

suo.·,

l1y

dit

in

J!}:;s

!;C:;Lcl

hct.

D_;_o

oo:ln.:;. rh,w·

<hr

•vel( lil<e

f,Ce<:

CJrif

V./~·n:

<lit

rr

,;~(;c·hrlng

het,

ht•t

•·incl

chk g, i;lVJ(

..,J.•gs

';1

bc

-Jc>mn•cnle

Jahtor

lf' gcWCC'S

hE;t

t! ·

'tr

yd \

Ul

di 0.13.

ou ...

aandag-

i..,

afgct r·el;

\'an

tlu·

J:utg-tl-rtH.' n-h~:lcid

waa1

·

op

11.., noll,,.,

I

ryd

g<·~a,.,i'(·l·

\\a!'; en

u"'

ht+i

:u·t.:"'':

""'o<~~~

na

die

i\:ort-p

aad,jii'·

11.1 \ :-~

hdd wat

'n

an-dc·r

't·rinoJI \an die oorlog

kon

lllt'l'!;COl'ing

tll't

.

Sullie

lwrt-(l:ladjil-'>

word ,.,cldt•

aangetref

in

If it-

le\\1'

\·an ·n

,·olli.

'n \

'oil<

\\

nrtl

~noot

en

,.,elf~tandig ~legs

dt'UI' clit·

g"f'dultlige

messclwerli:

,

·

an

tlit> voll-...ooumeester

.

Die O.B.

het

:n

1938

tevoor-SI\yn

getrec as

<li

e

boumeester

van die A frilmnervolk,

lmltu-reel. maatsl\aplik en ekonomies

.

Ged

ur

ende

diP storms

va

n

d

ie

uo

l"l

ogsjarc

h~:t hy

op

voo•·beeltlig-c wyse S

;\

'

t

aa

l<

\'<'ITig.

Hy

is

ge

li.

wcs e

n hct

gely,

maa1·

hy

it;

ooli

gelou-tcr gcwonl

en staan tans

ge-rectl om ontle1·

lmlmer

om-sta

ndighedf'

voort tc gaan

met sy voll<staal•.

In Bloi'mfontcin sal u kennis

nt•em van en bm·aadslaag

oo•·

die langtermynbeleld wat dem·

di

e

Grootraad

voorgcstel word

tot

,·erwesen..lildng

van

ons

Hlll\stloel.

EL~~~

~

e

fRiil

~

R

~

Ir

!ID

®

@&l

~~

ap

v

~rm

~

rstnl

~31

W

w

fl

~

.

,.Bo allcs wil elr dit by die

regcring van

die voU\

e

n

cUe

voll'

insl\erp om

di

e

ra;;scwctt'('

tot

die

u

itcrste te haml

haaf e

n

Jn•lle genadeloos te

v

ersit. tt•cn

die

vergiftigers van alle

voll•.--

d

i

e internasionale Jodcclorn,•

·

ve

rkl

aar Adol

f Hitler

i

n 'n do·

Jmment wat deur

sy

scih·ieren-de

vyandc gepublisecr

word as

!>~'

P'llitiel•e testament en

laastc

bootlsl•ap aan die Duitse vollc

Voorts verldaar Hitler

na-clruklil< dat hy gcen

oorlog ver·

lang bet nie.

maa;

dut dit

o

p

hom afgeclwing

is dcu

r

inter-nasionale staatsmanne

\\at

M

van Joodse afl\om

s

is,

Of

Joo1h·

Kapitalistiese bel:mgc het.

Hy bestempel die Joclc,

die

internasionale finans

iclc

samc-s

wecrders,

as die

opstolter

s van

die afgelope oo

rlog.

D

ie voll>c

\'Ull

E

u

ropa.

se hy,

sal \'crgel

-tling vau cli

e

Jo1

lc i'i

s wanneer

hullc bi'sef wat hienlie oo

rlog

vii· hulle mccgebring het

.

Sy

testament

\\'Cl1l Jig op sy

Jcwcnslange

strycl

teen

die

Kommuniste, die

internasionale

Jodcclom en

die uitbuitende

Kapitalismc.

Aan

sy

volk. wat hy

in

self-loosheid

gedien

het,

getuig

Hitle1· dat

hy ,.c,·kies

om

soos

miljoenc ander

van s,v volks

-gcnote

'n

ccrbare dood te sterf.

eerder

as om na die \'yand oor

te stap, gcnade

te n·a

en

so-doende tot eerloosheid

gedwing

te

WOI"d.

..Eft stel'f

blymoedig i

n

die

t rotse wete

van tlic on

ber

el,

en

-barc ~adc van

di

e

Duitse wee

r-mag aan

die fro

nt

e,"

lui

sy

nf-skeid.

([))((])

RWI

NNAA

JR

§

0

VERBO

N

]J)

I

((]) JEDG JEIRiTI

<G

MAGSPOJLK1'KEK DEUR VYF

G

R

OTE§

Oil~

Tweede

J

'olhebo

n

d is ve

r

lede Do

n

de

rd

ag for

m

eel i

n

L

o

u

den

va

n

s

t

a

pel ges

t

uur

.

N

a

dat d

i

e mee

s

verw

o

e

s

te

n

de oor

l

og

in m

ense

h

eugeni

s

t

o

t

st

i

lsu

m

d ge

!.·

o

m l

wt,

h

et

d

ie

v

e

rt

e

e

nwoo

r

d

i

ge

rs

va

n

.5

1

oonvin

naa

r

s

volke.

byee

n

ge

k

om

o

m

'11

Volkeb

o

n

d t

e

s

t

ig

tv

aarvan

gee

n

ee

n

verw

ag

d

a

t

,dit

u:eN

'

l

d

v

r

e

d

e

sa

l

l

wudl

waf nie,

d

ie

r

egte

va

n

k

le

i

n na

s

i

es

sa

l

b

eskerm nie,

of

lw

r

mo

ni

e l

u

sse

n d

ie groo

t

mo

v

nd

hede sa

l'

h

ewe

r

ks

tellig nie

.

D

i

e Tu:eecle

Volkc

b

ond

~a

l

on

d

e

r di

e

p

l

ak

v

a

n

d

ie vyf C rootmoond

-IL

NI(> staan

.

I

n

h

ierdic

s

i

n

i

s

d

it

.

d

a

n

oo

k

ni

e

'

n

·

voll

cebo

nd

n

ie

m

aa

r

wel

'n

ooru'innam

·

st'erbond

.

Dm11

·

die

E<~

r

ste

Vol

h

eb

o

n

d

he

t 1ni

nstens

'n

d

w1

d

raad

j

ie v

a

n i

d

e

a-lisme

geioop:

deur d

i

f'

Tu:ee

d

e streep

di

e

lcill

e

r

eal

i

s

m

c

W ll

ma

gsp

o

li

-tiel.-

.

IHE :\LGK\1EXI~

\'ER-(l

\DERI:'\G

D

i('

HU\',"C rlt..:nL~ " ~:

enigde Vo.l.KL·.

die

Vcrgac.lcr·in~ i~

nit

\'olke

\\'Ut

in

die Twcecl

c

\\',:rdcloor-DlfJ TRUSTEESKAPSRAAD

'n Ande1·

ar·m \

·an die Tweede

\'

o

lkebond is die

Trusteeskaps-··aad

.

wat die Groot Vyf

na-tuudik

ook

domineer.

Hierdic

!·aacl

sal intemasionale

man-dnau;kap

uitoefen oor

die

man-daa~gcbiede

,

·

an

die

Eerste

Hu.ii1\n(C

<G~aum

!In

c

dhie

Wi

a<l

D

ftc.e

~R~itse ~:;rk

JFrr@~eerr

Lieh®lW

Die

Britsi'

p~u·Jpmcnl(·r{'

af\'aanliging

na

IndHi,

wat

tussen

ses en agt

\\'1'1(1'

dan•·

gaau

llc•

ur

bl'ing om

,

,die

politiel'

e situasie

al

cla:u· te best uch·c·r"

.

Op '

n

V

l'

l'g":lc

flor

ing i

n

:-iind h

i'! Nehnl

verldaa

r dat

as die

Uongre:-.pat·ly be\\ ind

aaJl\

'

tta•

·.

tl

i1

np di

l' grondslag sal wecs dat

<l

ie llritte

uil tntlii: m

H'l

padg<·c.

Voo:·ts

het hy ve

rld

aar

<lat

hy

ve

rl

an

g·

n

a 'n fetler::t..,i<·

van

fndie

.

Binna.

1\Ialcia,

Cey

lon.

J>ers

ic

en

Afghanistan.

D

it Jyl<

h

i'el moontlik dat o

ns

I

ndiers

misl\ien

binn

e

e

nkcle maan1

k on:-. onafhan

ldil\lwid

sal

,·erlu

y

.

log

aan die \'erloorl\1\nL gcveg

het.

insluitende

Finland wat

die

agressic

van

Sowjl·t-Husland

die hoof

gcoicd hct. Voorts is

uitgesluit

a!

die Iande wat die

\Tede gehandhaaf hct.

b\".

Span-je.

Portugal. Switserland.

Swe-de

en

Ierland.

DIE .,\.EJLIGIIEIDSHA.\1)"

Hienlie liggaam bcskilt oor

geen wel"l\likc mag nic. Sy laak

is die pt·odultsic van woorde.

Die werklikc mag is

gelec

in

wat

ironies

genoem

word die

.,Veiligheidsraacl''.

Hie•·die raacl

is die gcsag en die uilvocring

van die 'l'weede

Voll,

ebond.

Die

Raad

bcstaan

uit elf

lede

: vyf

pcrmanentc !cdc,

die

verteen-woordigers

\'an

clie Groot

Vyf;

en ses

tydelike

!

cdc, die

ver-teenwoordigers

van

ses

idein

volldcs, wat by clkc nuwc

sa-mestelling van die Raad mocl

wissel.

llesluiti' van diC'

Hanel

b

al-li'Cn gddcnd mil'> dit

cf'nparig

gcstcun word

t!('ur tlii' vyf

per-mancntc

lcll

t-

. Oit \

'

t'I'!.Ciii'l' die

dominasie

van

die·

Groot

\'yf

en is ''

a~Hbor~ dat

:-.a

l

<c

waar-oo•·

die \

'yf dit

onC"en!>

is nooit

tcr

S

J

H":llie

'>a

l

lwm nie.

Dit

hou al dadclik kwessies soos

Russiese inmenging in

Iran,

Pa-lestina,

Egipte,

Indii',

China,

Boelgaryc, Rocmcnie,

ens. uit

die raadsale ''an

die

'I\veede

Volkebond.

Volkcbond sowcl as oor ander

vcrowerde gcbiede, in plaas van

hiCI"dic gebiede onder mandaat

le

plaas van

·n belanghebbende

lid \·an die

B

ond,

soos die

Eers-te

Volkebond "'

··

gedoen het

.

Dit hou in dat Suidwes

-

Afri-l<a hts-moontlili

nou

onder

iu-terna!-.

i

onal

e

mandaat :;aan

lmm

in Jllaas

,·a

n

beheer

t

e

word

<leur die Unic,

soos

\Toeer.

Sl\lUTS AF'.VESIG

Die fcit dat

veldm

.

Smuts,

die

,·ader van die Ecrste

Volke-bond

en

aanpor

der

van

.

die

Se

g

g

ensi

<a

p

Volgens

N~ring

';\Ia

aanleiding

van gedagtes

wat in

die openbare pers

ge-wissel is

oor

die verbctcring

,·an die

parlementere masjien

skr,vf

Southern

Cross

:

.,Die

ware

oplossing

,·an

die

probleem is gelee in

die

stelsel

,·an

beroepsverteenwoordiging,

waan·oJgens

diegene wat beste

bekend

is met

die \'erskillende

nerings

\'an

die

\"O!k wette

sal

optrek. binnc die raamwerk \·an

neergclegde

a!gemcne

begin-sels,

vir die behcer

van hulle

besondere ner

ing

sgroep."

Tweede, nie na Londen gegaan

het \"ir

die stigtingsvcrgadering

·

nie, en ook

nie

eer

s

een van sy

ministers sohcen gestuur

het

nie, dui op 'n

vrees by die

vcld-maarsl<alk

dat hy na

Suid·Afri-ka

sou

moes terugkeer met die

jobstyding dat

Suidwes

wegge-skeur

is van die

Unie

af.

As

Suidwc~

ondc

1·

ma

nc.l

aat

van die T

wcetl

e

Volkeboml sc

T

rus

t

eeslm.ps

ra

ad

gcplaas word,

l\r

y

I<Ommunistiese

R

uslan

1

J

segg

cns

lm

p in 'n

gebied

wa.t

g

rcns nan

di

e U

n

iCl va

n

Suid-Afrilm

.

D

it

sal 'n m

ooi

bcloning

wees

vir

S.A. sc ool'logl.poging

!

!RUJ$$e

Dwatrsboom

Die wantroue wat tussen die

Angel-Sal<scrs

en

die Russe op

die

\'e•·gadering

van die

Twcede

Volkebond heers,

kan

nie

weg-gesteek

word

nie.

Russiese

dwarsboming

''an

die

verrig-tinge duur

\'OOrt.

Kenmei·Itend van die wereld·

toestand was

Rusland se

haas·

tige poging

om sommer

op die

openingsdag

van die 'I\veede

Volkcbond

sy gewig

in daardie

l

iggaam rond te

gooi.

Die

Rus-se hct nl.

'n

.,verrassing''

ver-oorsaak

clcur hul

e

ie voorsitter

vir d

i

e

Algemcne Vergader

ing

voor

te

stel.

Die Russiese

voor-stel

i

s

met 28 teen 23

stemme

verwcrp

en dr. Pau

l

Henni

Spaal\,

Belgiesc

minister van

buitelandsc sake

is vcrkies.

Voorts het

die Russc

voorge-stel dat

die

,·erldesing \·an

die

ses nie-pcrmanente

lede

op die

Veiligheidsraad uitgestel

word,

berig Sapa.

Die Ameril<aanse

minister van

buitelandse

sake

het hom egtc1·

hierteen

,.e1·set

en d1c vergadei·ing het met

1·1

stemmc

teen 9 besluit om die

lede tc kies. (Die

verteenwoor-digers van 8

Iande het buite

stemming gebly).

Die nic-permanente

lede van

die

vciligheidsraad is:

Austra-lic,

Brasilic,

Egipte, Meksilw,

:-.!ederland en Pole.

A.[MIA.ANOT TOBACCO COJt,OI\ATION

BLADSY T\VEF.

Ontvang

MaandeUI<s

'n

GOEIE

ROMAN

h:"ll

l

:;

h

r.ing:.

Tua;:-.;

•x

o P me

Ptro lEccResia ·

lEft fil)lioteelk

I>I~~ ::.C:

V:\:\AF

G/G

TOT

8/6

J>I~t l\~ "'~)t{'fO

Vanai

FclJruaric \'c:

.<kyn daar

t!ic

volg<'ndc

Homans

:

If.

,J

.

~t. Ht•<h•linj!"huy!-:

J•:tm;-;

I)Tf-; hO:\I:~RRYK.

'n

C d

dt~nst•,.:-c

Roman.

7

G,

p

>rt~

ld.

l)a

niP

!''l<·:~111a11:

:-:t\OOH~OEJ\..

'n

Hum >n:<tiese

Roman.

l'il'h'l'

H. \'l'nf"J':

\'Hl (:Tr: \

.\!'10

DIE

'\OODLOT

.

v,,.

ll•re

1:

mans sal

later

nnm;ckondi;:::" word.

0

NUWE BOEKE

DJJ:

\ f.l:,,.,J:

I

h UliE

111:. l'CfU:O:->

<l<ur 1\ \I. I I I( 'I'll '11101"1·" 'u ll.utnnri .. tJo ,,. \'rrha.al

.! 'I I'"~' r\,

:\1 '"'Y~

\

<II nr \l. \I \I.IH RIHC: ~:t

\, 1'.

<

\Rl::-T<; •u I amiJI~· \ t·rh!l31 ~ !) l,H"i\~·.

J;()"f

'.~.:-;:

N.\.J \ill\

Ho•.-E

11 n· • , ~.1 r d \\ lt. ~/· posvry

'I'l:l:N I>H:

-:Tt;iLTES

d ur J. N'cl •

\\

f:J:

FJ,f\<.:J,

'OX

d tr 'T' c·. J • ti 10 posvry ;\IOOi'H Oi'

!HWOXBAAI

• b o. c:k. S/li po vry Hf;l'r~~F.P.JXGE 7. :< :.:· .;flO pOlwry 0~\'EP.:\IYDCI.H\l-;

LEWE

t l so~·ht...- ~. u.·.. 10 1•'-i5Yry COT~RT RI.Ot.:~l~E:\'

SE

(:1-JIII'~DI

Gi<

JLrHiSOORD

cJ~1H' J:.:11rthl'lh Vt·r·mi t.IIPn. 'J/-l'O~vr}' m~.

!<]LISE

dt•ur ,.\1, ::;(t•\':'1 V. J!•)I)Verl. !-\f .. f)oH;\-Ty

STU

ROOT

/'1..\UI)J•:

dC'UI' C. ,\, C1'tWrl'\:dd. 7/10 Jl't;;vry,

l)ll~

LOiiSTF.'\l

d~ur Ho ·I "'r1 M/r: fiO i\'T}' \ 1f' r~r(-l~i f!'·I~nt·l~t·J'Y Df(" (,it•rl••,\.\rtJ "! .. l)U!:h'r <I ur II " • • II •• 1c' 10/6 Ti,.n .I :lr Trnnl.:,traf d.u: Slh o Ptll C'> JO/G

P~ro ~cclle§Jla

...

llio~khancnlell

POSI'lS .1 STI:I,I F'XP.OSCR

DIE O.B., \\'OF-="SDAG

.

16

JA)JUARIE

1916.

S

oos

Ons

Lesers

dit

S

ien

9

IID

W

mcditetr

s~

ReA®

irM

Wii~

,

₉

Vieistt~eiiim

99

Stormloop Vir

'n

Ribbetjie

,.Huisvader", Kaapse

~kler­

e

il

and, skryf

onthullend as

volg:

Ek bet gistt"r<l:md aan

my vrou die

~C"dagl(

'

lt'r

oorwcgnng

gq.~ec,

om na

die magi.siraat

ntn

my

gchied tc

gaan,

en hom

dan

tc vra

wat

my as

huisvad('r

'\<'11

'n

~('sin

te

doen

:;taan.

aangc~ien

on!'- ni<'

J ...

os kan kt

·

) nie.

Sy

h

ct

my

afgeraai

onHiat

(');: die

\

asbl:'ratlcnhPicl te kl'nne

~t·gt'E'

hct.

dat

l'l;:

die

mag-i-;-t

ra:1t se

l;:ant

oor

nic

"ou

q~r­

laat, sonth'l"

<.!at hy my

ten

min-.tP

g-ocic raad

gc~t·c

hct,

\\at <lll"

lws· l'n YCr:tl

\'lt•l-.-(IO'>bic

sou houtlbaa1· maalt

t:n

',•re.-nvoudig nie

.

F.k hct die

geld,

en as <.lit

nil:

was dat

my \TOU

'n

invalide

en

IJ

c

dlccnd

is

nie.

dan sou

ek al

rd

!

'rngs getre!'

het,

dat ons

~···

sm

Yan

,·ier tenrninste die

\':armkosmaaltyd

daclil{S

en

p<'rmanent

in

'n

openbare ect

plcl;:

uuttig.

Vir

'n

p~ar

dae reeds het my

yrou

aan my die

om·wegmg-gestel,

dat ons maa1· liew•'r

ems

kleurling-bediende .aan

die <'ind<'

,·an die maand moet laat

g-aan,

omdat

sy nie kos het

on1 aan

haar te gee nie. (\'ir drit•

\WIH' hct my

vrou

nog

ni1• daarin

g'l'-~laag

om 'n

enl;:ele onsit•

'llmap-(lf

bees\'leis in ecn \'an di••

Skiereilandse

sbghui~e

fl'

hl'-lwm nie.)

DIE ,.\"LEISTHt;I!'"

:\fet

·n

moedelose

gemoed-stemmi!1g

het

or.~; ~stl'r:wnrl

gaa.'1 slaap, maar

cl<

hct

be-sluit

om

die wenk van ·n Yrleml

wat

in

diese!fde

str:.mt as ck

\Voon, te voJ.g

en snam met

an-der

radeloses

'n

\'roelimor~­

trein te ha::tl, wat

ond<'l

,,ingt•-ligtes"

bekcnd

:otnan a:>

die

,Vleistrein".

Vnnmorr

o

m 'yftllll'

\\as

t'l;,

op,

en md

'n ,.EI<

g:aan

vlois

S(l(:];:

!"

het

t•l<

my

\TOll 'II

IWp-pie

lwffi<·

in

dit

•

hf'll

ooJ·h:\IHiig

.

El' het

'

n haartjiP

~wlwnp,

die

tr('in (;'cha.ul

('II

ln.\

lwcmnt b<··

gin lee«; mn.ar tup

1'1<

nt;r

!;:om

l;:ry

\\a'>

I'

I< (lithe\\ u.; \':ln my

d:.t~!.>ladnuth,

\\ant <.lit'

gt·scl-..,t,:ap 'an diP

Jlla,,.,a

'roue 6ral.;

•.

,

ml <·n om my met hnl

m:.tnd-jil'-., l;;offcrtjics

I'll

papierlwn-t•r-.. het ,.i

r

my as 'n

'recmdr·-ling

in .Jcru<;alem cen\'outli:;

J!ll·t

n~rbasiog

betotvcr.

Dil'

onthuliings nor

die

swartmarlt

en wat ngter d

i

e sl<erm<>

plna'>-'n Egtc

Suid

-

Afrikaansc

Produk

...

₀

liry

dit

by

u

Handelaar of Aplekor

'inll

en

h<w

<.linz.;-t> gedocu

en

lws \·l'rltry

''

ord, \\a'>

'it·

my

111111'>, '"tlO'>

'-apa-Hcut1•r mocililt

... ar

l;::lll

lt•\t<•r

.

..

DIE STORMLOOP

By

:>t'l!iie n:l

stasio~

het die

,.Yieistrc

n"

se

\Tag

huis\TOU-cns

met mancljics, l<inclertjies

en seW!

!'itoutl<anctjic:o

uange-groei.

Uilt•inc!dil<

op

die be

-stemming

n.angclwm, was daar

'n

inleress:mlc slormloop

Yan

oud

t•n

jon I<,

kldn en

groot

deur

self~

oop\'l'ld

t•n slolc, wat

my

laat dllll{ hct

aan

<lie dac toe

ek

nog-

up

d<'lwei·y-gcbiecle

\VOOnagt ig' \\'(l."'i.

\\'at b~

di1

·

vh•i,.,hron gcbcur

hl'l,

I'll

11• ht>r1•

,,a.,,

sal

enigc

pcr-.man ""

grnot toni'

laat

bt·\\P

\:.111 h•Jd,t·rl'r~.

Ek

het

'ir

'n

hl"i<' paar unr

op

onge-'<'t'r 'u 'iPrl.antc

-

voet-nrimto

I'Of•rlouo., f•n g"f'drUI( 1110('>; Staan.

I'll

'ir &Iii• t•Pr-.ft· keer

in

my

11·\\

,.

h••l

I'

I<

g-l'wE'ns on1

'n

jocr-u:lli'l

nwt

·n

ltantl'ra

tc kon

\ \ (\fH"t.

Toe i'lc

om

n~gt>-uur·

op

kan-·lum·

in die

slad

moes

wees, het

C'l<

nog-

steeds

daar gestaan.

Nudal

1'1< ten lange laas 'n

vlei-:<il' 111

d•t· hande gelcry het, en

uitcindt•lik teen halfeiC weer

luis was, het

ek

die

eerste

telc-funnhoklcie

bygedam om aan

my

\\'cr·kp·wer te

se,

dat el<

Oll\'t•rmydelik

nie v66r eers na

c·lfuur·

in

my

lcantoor agter die

lcs:>cnaar kon wee.'> nie

\vt:o

;\lET

SO

·:-.;

OWERHEID

Ek

hct hom

by my na:1koms

mccgcdcel. dal ek na

dric wckt'

Yi1·

die ccrstemaal

,·anmon:

'n

stukkic

vlcis ,;r

my

gesin, op

'n heel besondcrc manicr.

bc-:wm

hct.

Hy was nog-al baie

gemteresseerd

om

prc!lies

te

weet hoc ek

flit

rc~gcl\ry

het.

Ek lwn

hom

egtc•· versel,er

dat

ek nic by d1e s\·::u·tmark

was

nie~

Eh

bc-.lwu

dit

a...

·n

,...J,andt•

dat dil' 11<'-.taan<lt·

~">fl'l..,t·l my

d\\illA'

lllll op ~U

'11

t~·UI'Il\\('IIUC

t'll

u.gtl•r ...

tt·\

onJ·-Jtut.nh':r

•n

'tnJ,:-Idt• \'lt-b

It•

hl'lwm.

\\'at

my

lll'lrt•f .,,.

1'1>: ,.\\t•g-

met

hicr-die

~">11'1-.Pl!

c•u wc-g-

m!'t

die

\

n\\<'rlwid

\\at .;u 'n

'>tf•J...pl

toc-laat!"

!JBM(UU/,6SAS6E

S-rlert dte hl'i!m

liging \'an

d

ie oorl

o

,.; tol dnde :\'o,·ember

i

s

llll)

e

r

o

.; 6!!

C

OO

soldate

uit

di<' l'nt•·

-

lc•·r

nnl~la:Ln,

lui 'n

amptl'l

l

i<c

,.,,.J;,Iaring ,·an die

<hrcl:t

o

r:\

a

t v.m

dcmobili~asie.

'l'.tn!>

word o:l

g-

e,·eer

20,000

olll.ll<' ma:mdchks onts!aan.

lhndelsll!l.vm,e: fi\."Tf:R!'OA'liONAI.F. J(OJ•t:fl-. (1-:0'1".) lll'lt. lii\AI'STJ\0 rosbu• 13!!0

-IN

1938

AL MlEl

IPOIL!TIC GEBOTS

PROFo DU PLESSIS

VERDUIDELIK

In die artikc

.

l oor

die

Ossewatr·~k

in on:,; uitp;a

-we Yan

5

:Oc:,;~'m

hN

·

i:.

verwys

na 'n voorval

hy

Vegkop,

wnt

<'intlik

nHH'l

wees Koppi<'s waar tlic

Yolk

in

hotsin~ ~ckom

bet

met

n ondc•rl<•if'r

van

'n

politit"kt• party

.

Die korte

\"t

•

t·wysing

mag

die

indruk

:-;l ...

t"p

asof

die

h~trokl.:e

}('i<'r, naamlik

1wof.

L.

j

.

du

Pl<'ssi~.

partypoliti<-k wou

tn·aat,

wat

hec'ht•mal

vf"rkeerd

wa::;.

Hy

is

~Icgs dood~f'

­

skr<-<-u

onulat die "·olk

gedink lwt h)

\\OU

pnrty-poli!ick

praat.

Pr

)f.

Du Plessi~

het

m

,·cr-band

met

di<' t•oon:al

a~

\"Oig-verdnidc!il(

::~nn

'n

verteenwoor-di~er

van

Die O.B.:

BOTS MET

'I'OLITICl

,.nit was juis con

\'an

die

,!.;<'·

vnllt

·

waar t•l< tcw

reeds

ml't

dh1

politici g('buts het.

,.Ek

was

(~aam

met

:meier

J;:ultuun

·

oormanne}

op

we

go om

met

dL

::\Tn!an en ru1der

N.P.·

lciers

t<' r;ann pleit

dat hulk

!'

O

U

toclaat

dnt gen!.

Hcrtzo~

a•tans die !loo:'toe!'praal;: op

Pretoria

by

die

moml'nc:~t

!'

o

u

hu:1,

soos

<.1::.

:l!nlan

trou

c

ns op

Bloedrivier sou <.loen

.

:'.!anr

tc-\'{'rgeefs.

,.En

in die gee-.

'au

daar<li•·

s<·nding hct elc t•H'

up

1\nppil''>

gesi"

dat

cl<, hnl'wt·l n•u•·-.it II·•·

en

·n

ondcrlcier tau

<Iii'

'\".1'.

in die Trans\'aal,

dil

to~

nuod-,..a,aldil,;

ag dat gl'nl.

ll<•r·f'J:ug

tl"'

senior·Afril;:am••·t•ool'lnau

!lit•

hooftoespraal;:

hy

<lit•

mnnu-ment

-hocl>'>tl'enlt'J~A'ing

op

]•n·-toria sou vner.

.,:'11aar

tol' l'l<

!II

htvrdil'

verb

and

gcnl.

I

krt.zog

,_,.

naam nocm

.

h••t

l't'll

,·an

~y

verbittcrdc volgt·ling,

•

g>

t

•dinl;,

dat

ck

bcsi~

is om

'

n

pat·ty-politieke aam·a!

op

hnm te

maak en

hy

lwl begin

skrccu,

met dil'

gevol~

dat

'n

hceh~ai

ontsta:m

hc·t t•n

cl{

~df:1

nic

daar·d1e

~in

Jwn voll<loi nie."

Skaors K

os en

K

aartstelsel

'n Kaarht<•l-.1'1

<>nl

..,f;:aar ...

'\OI'd'"t'l

rt'J::·n·rllig It•

\'Crd<•el

nndl'r ldunh·. ;..,

ont

\H'I'P

deur

t\\ N·

Blul'mfnntl'in'>('

J;:ruidP·

nierl'>nl;:c·.

nit o,aJ \

('r<.el;:~•r <.I

at

l'])(t'l'll

sy

,jui'<tC

dct•l

onn·an~

I'll

nit' vt•ronn•g- won! drur

JWI'-'>on<'

l\'a1

\

'

llll

\\inl;f'l

tot

\\~nl;rf

l

oo

p

('n

,...Jma•·s

vomTade

npl;:oop

II

it

·

.

Die lwarl:otelsc

l

, wa:lr

·

op

dit~

hOC\'Ct'lhcitl \'Oedscl en

d~tl\1111 :'::ln~ed\u

word, blylt

'n sultsl's

tc

wees. DJt

word tans

op

hot-ter

tnl'~cpns

en na

\'en•;agting;

S:\1

clit

binnelwrt op

aile

hcperl<-tc

\'Ocd;;elsoorte

toegcpas

word.

I>aar

"nrd (\'ehoop dat dit•

<,h-l>·cl

dil'

<>pJ;"arin~

,·an t'u!'d"t'l

dt•ur mcno,e

W:lt

<lit k1n bt•J;n,.

ti~.

uit dil' weg ... al ruim.

t>i-.

ct'n ,·an die

~root<;tc

prohlC'rnt•

\\:larmel' \\;nkel'> vandag f<·

I;ampc het.

§~liDimCCJjn~

wmnn

IHl

@@

ffJk

@ntffi

@1

fro

W

~rr&irdbm!k

Terwyl

hfkom<.lt.

P

.

W

.

13uyN,

adjndant vir

die

generaal

\'an

Gebied

F4,

met

sy

g-c<.in

met

\"a.lia!L'<ie

was op 'n plaa'>

In die

Ru<.tcnburg-cli>.trik

hl't hulle

7-jarigc seuntjie

.

Pietertjie, op

tragi.e!'e

wysc die ll'we

verloor.

Pietertjie wou 'n

c:-~d

gaan

:otap. en aange:oien

sy

ouer

broertjie nie Ius

ge~·oel

het om

saam te gaan nic het hy a!leen

gegaan

.

Toe die niks,·ermoe

-dendc ouers later in die

\'OOr-middag

na hom sock, was hy

nie

te \'inde me.

·n

Soektog

het begin

en die

lylde ,,·as

wel-dra get ind onder

die water in

'n

dam w:Lt ni<' 'er \·an die

wo-nmg

ai

is nie.

Op Satcnlag-,

29

Des.,

was

die

stoflike c'orsl<et \":tn

Pietertjie

in

die

Prctoz-iase kcrkhof ter

mste

gel€:

.

Talryl'e

farr.i!ie-l

cde,

\Tiende en mede

-

brand

-wagte

ht't

<.lw

hegrafnis

byge-woon.

Alit

·

offisi!'n·

cro

lnandwagte

van

l'rl'lut·ia

wens

Jmllc

innige

rn<'l'~l'vnd

met die bedroefde

<llll"qmur

h'

lwt

uig

en

huUo

as

t

rncts\1 <HH'd toe te

,·oeg

l\fatt.

1!1: I 1

-.,Maar Je:ous sc

:

T,aat

di<'

ldnth•r!ji.-s :-;taan en

vcrhiu-der

hulh• nie om na.

::\!~· tl' kom

uit·; \\ant a:m sulkes behoor!

t!ic•

lwninluyl;:

,-an

die hemele."

t

!-;:c

Ben

g.)

E.ngeland

K

eer

Ons

Petrol Voor

Hanboeneriug

van

P•'trol

sal

n1•~ehef

kan

\\

·ord,

a.;;

·n

Amcri-lcaanse aanbod

om

peh·ol na

dit'

Unie

te vern•cr

aarl\':l:lr

word,

hNig Die Vaderland

na

aan

l

ci-ding-

Yan gesprcl<l;:l' \\'ltt d

i

e

hlad

met sa){(•m:umc

g'll\'Otlt

hl't.

Hie!·die aanbod kan egter nie

nanYaar

word nie

omdat

I<!nge-land

daar 'n stoltkic voor

steele

F.n~cland

\':il

,·.,orlwm

dat

Suid-Afril,a::msl'

sterling-geld

na

·n

dol!ar

-

gcbit:'<l

t·Ioci. ·

Eng<•land '>l'if, ~·an

\'

if·

Suid·

A

fri!;:;~

,-crpli:;-

word mn te

l<oop

.

lu•t

uh·

g&'IIOl':; tPnl;:sl>epc

om

petrol na di .. l:nic te

vcr-vucr

nil'.

Gt•volg-lik moet on'<

land

~ond('l'

petrul

bly

.

Belanghebbendc

saltemanne

meen rlnt

die J'ontrolcring van

petrol nic opg-chef

sal word

;·oor C'inde Junie nie. Intussen

ver~ock

rlic

petrol

-

kontroleu

r

die puhlick

om

maar

'n

mini-mum

P•'trol tc gebruik aange

-sicn

voorrade beperk is

.

JD)~Iffilk

&~ml

ID)n~

@JIDo

:\h~v.

:.r.

nost slu·yf as volg:

N:mwns mv en my man, ons

h;u·tlil<c

dank vir die hulp

ver-k•

•

n

l•·n;·y! my man

.

·n

gcbore

Duit:,cr

maar Suid-Afrikaansc

nndcn!n:tn, in

die tronk en kamp

\\"as.

.,Eic

sal

my mede-Afril;:aner

nic• in di1• <;t£'1'k l:lat en hom

nio