ONGEMAKKELIJK EN ONVERWACHT
GEO-HAZARD
KNAG Onderwijsdag 2017
Bernd Andeweg
bernd.andeweg@vu.nl
@BerndAndeweg
Aardwetenschappen, Vrije Universiteit
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen 2 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
NATUURFENOMEEN OF NATUURRAMP?
Extreme
situatie bv
aardbeving
of orkaan
Gevaarlijke
gebeurtenis
Kwetsbare
(menselijke)
populatie
Vatbaar
voor
menselijk
of
financieel
verlies
Natuurramp!
Geen
natuurramp!
Gepubliceerde definities geohazard
“.. a hazard of geological, hydrological
nature which poses a threat to Man and his
activities” (McCall & Marker 1989)
“.. is one that involved the interaction of
man and any natural process on the planet”
(McCall et al 1992)
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen 4 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
“The reason a natural
phenomenon becomes
a catastrophe is our
lack of preparedness”
ORKANEN? OP ZICH WEL BEKEND…
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
MAAR.. IRMA?
Categorie 5++
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
Port-au-Prince, Haiti (12-01-2010): 7.0
13km diep, transforme beweging langs breuk
ONVOORBEREID? 2X RELATIEF ONVERWACHT
8 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Christchurch, Nieuw Zeeland (22-02-2011): 6.3
5km diep, transforme beweging langs breuk
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
RAMP OP RAMP
10 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Cholera outbreak Haïti
Waarschijnlijk geïntroduceerd door
helpende Nepalese VN-militairen…
CHRISTCHURCH: RAMP
181 Slachtoffers, 150 in 1 gebouw
Vooral beton en gemetselde
gebouwen stortten in
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
NZ: ALLEEN MAAR BETER BESTUDEERD
NIET VOLDOENDE VOORBEREID?
1) Niet (voldoende) bekend of
heftiger dan ooit
2) Wel bekend, niet voldoende
voorbereiding
-niet genoeg middelen
-niet genoeg urgentie
Izmit 1999
17.000 doden..
Belangrijkste redenen grote aantallen slachtoffers
1. Bouwbedrijven maximaliseren winst:
-negeren bouwvoorschriften
-goedkoopste bouwmateriaal
2. Regering die niet controleert
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
“Aardbevingen doden geen
mensen, gebouwen doen dat.”
CORRUPTION KILLS
14 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Laatste 30 jaar, 82,6% van alle slachtoffers
door ingestorte gebouwen in abnormaal
corrupte landen
Doden door instorten
gebouwen
“Structurele integriteit
gebouw is niet sterker
dan de sociale integriteit
van de bouwer.”
VERDELING
Behoorlijke
geografische
spreiding
(2015)
Bron: MunichRe
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
FINANCIELE OF MENSELIJKE RAMP?
16 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Slachtoffers of geld? Lage/hoge inkomens?
Minder gelijke spreiding….
12/11/1/<1%
22/12/33/<60%
SINABUNG
Al jaren actief
Evacuatie bevolking
Weinig toerisme
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
AGUNG
AGUNG
Ineens toename seismiciteit
Evacuatie bevolking
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
AGUNG
20 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Ineens toename seismiciteit
Evacuatie bevolking
AGUNG
0 100000 200000 300000 400000 500000 600000 700000 20 08 20 09 20 10 20 11 20 12 20 13 20 14 20 15 20 16 20 17 Soekarna (Jakarta) Ngurah Rai (Bali)Aankomsten/maand
buitenlandse
bezoekers
in Indonesia
Natuurramp of financiele ramp?
80% van economie Bali = toerisme..
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
WAS NIET NODIG? WEL!
WANT ALS HIJ UITBARST… “INTERACTION”?!
Dodelijke slachtoffers vs
oorzaak en afstand
Wereldwijde directe
dodelijke slachtoffers
vulkanen uitgezet tegen
oorzaak en afstand
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
INTERACTION?!
24 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Dodelijke slachtoffers vs
oorzaak en afstand
Wereldwijde directe
dodelijke slachtoffers
vulkanen uitgezet tegen
oorzaak en afstand
Population
Exposure Index
MEER INTERACTIE?!
Directe dodelijke slachtoffers
vulkanen uitgezet tegen
afstand afhankelijk van
zwaarte uitbarsting
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
MEER INTERACTIE?!
26 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
“.. is one that involved the interaction
of man and any natural process on
the planet” (McCall et al 1992)
Meer mensen = Meer interactie..!
Aardbevingen laatste 1000 jaar
met
>10.000
of >100.000
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
VOLDOENDE VOORBEREIDEN: BETER BESTUDEREN!
28 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Mauna Loa, Hawaii
MAUNA LOA (HAWAII)
Huidige seismiciteit vs patroon voor voorgaande uitbarstingen
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
MAUNA LOA (HAWAII)
30 Aardwetenschappen Vrije Universiteit
Huidige seismiciteit vs patroon voor voorgaande uitbarstingen
Aardbevingen en vervorming oppervlak (satellietgegevens)
Gezoneerde kristallen
hoe snel komt
magma naar
oppervlak?
VOLDOENDE VOORBEREIDEN!
Beter bestuderen
Beter houden aan
bouwvoorschriften
Luisteren naar autoriteiten,
desnoods een keer te veel..
Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen
