De internationale tarwemarkt van 1945-1948, exportprijzen en telersprijzen van de grote producentenlanden

I

D E N H A A G ( S c h e v . ) - V A N S T O L K W E G 29 - T E L E F . 5 6 . 2 3 . 6 0 - G I R 0 4 1 . 2 2 . 3 5

LANDBOUW-ECONOMISCH INSTITUUT

. Nota No 47.

DE INTERNATIONALE TARWEMARXT VAN 1945 - 1948.

EXPORTPRIJZEN EN TELSRSPllIJZEN VAN DE GROTl] PR0DUC3NTENLANDEN.

In bijgaande -tatouer: ie zo ioed moeolijk getracht oen overzicht te ge-ven van de exportprijzen voer tarwe in ei e Ver-Staten, Canada, Australië en Argentinië van 1945 - 1948» van de prinsen af-boerdorij ( telorsprijzen ) , alsmede van de omvang van de productie en export. De tabellen zijn niet geheel volledig bij gebrek aan voldoende gegevens. Tor verduidelijking volgen hier eerst enkele toelichtingen.

Verenigde Staten s

In de Ver.Staten moet mor. voor tarwe achtereenvolgens onderscheiden? .(a) de kostprijs op de bedrijven, (b) de prijs, die do boer ontvangt, (c) dé

zgn. pariteitsprijs en (d) de prijsnotcring op do beurs van Chicago«. De kostprijs is over de laatote jaren neg riet. nauwkeurig butend. In 1945 bedroeg hij $ l,l8 per bushei ( d.i* f. 31,54 per 100 kg ) en daarna Is hij gestegen.

De verkoop door de boeren is vrij. Er beurst geen lovcringsplicht aan een regeringsbureau zoals in Canada, Australie en argent iniô'. Do prijs, die de boer in de Ver.Staten voor zijn tarwe in handen krijgt, staat in verband met de beursnoteringen te Chicago.

Zoals bekend worden voor de landbouwproducten in de Ver-Sta ten regelma-tig pariteitsprijzon berekend. Hiervoor neemt tr^n de gemiddelde prijs van het product uit de jaren 1909 - 1914 '~n vermenigvuldigt deze met het index-cijfer van de uitgaven van de boer ( v,owel huishoudelijke ala bedrijfsuitga-ven) , waarbij dezelfde jaren als basis-periode worden genomen. Dezo pariteits-prijzen, die we niet moeten verwarren mot kostpariteits-prijzen, fungeren als uitgangs;-punt voor de landbouwsteunmaatregclen in do Ver.S baton. •

Momenteel is aan de boeren een prijs van 00 fi> van do aldus berekende pariteitsprijs gegarandeerd. Indien, de boeren deze prijs bij vrije verkoop niet halen, kunnen zij hun tarwe opslaan on laten verzegelen en ontvangen dan van de Commodity Credit Corporation een voorschot ter hoogte van ge-noemde prijs. Stijgt de prijs daarna weer, dan kan de boer de tarwe op do

vrije markt verkopen en moet het verstrekte voorschot gerestitueerd worden} houdt de prijsdaling evenwel aan, dan behoudt de boer het voerschot., -doch de C.C.C, kan dan naar believen over de tarwe beschikken. Dit effectieve systeem van steunregeling zal voorlopig golden tot eind 1948.

De export in do Vor,Staten moet over 'de Commodity Credit Corporation " lopen. De importlanden kunnen niet zelfstandig in de Ver,Staten tarwe inko-pen, doch de C.C.C, doet dit voor hen <vbijv„ op do beurs van Chicago). Er

vindt geen exportsubsidiè'ring plaats en de beursnoteringen zijn dus een goede indicator voor de hoogte van de exportprijzen. Deze noteringen funge-ren bovendien min of moer als wereldmarktprijzen, omdat de Canadese on de Australische Wheat Board er zich in hun exportcont'racten door laten leiden.

In tabel 1 geven v/ij naast elkaar de bourshoterigen, de prijzen af boerderij en de pariteitsprijzen. Het zal blijken, dat de prijzen voor de boer do laatste jaren bijna steeds boven de pariteitsprijzen lagen. In de Ver.Staten kent men niet een van overheidswege vastgestelde telersprijs. Daar de C.C.C, zich bij de uitvoering van de landbouwsteunwetgeving op een percentage van 90 fo van de pariteitspri js baseert, geldt dit percentage echter als een miniraumprljsgarantie voor de boeren.

Canada :_

In dit land.wordt de gehele tarwehandol beheerst door de Canadian Wheat Board. De boeren moeton hun tarwe tegen een van to voren vastgestelde minimumprijs, do zgn. "guaranteed price" inleveren aan de Wheat Board. Zij ontvangen dan bovendien een "participation certificate". De Wheat Board heeft de export in handen. Direct na de oorlog stelde Canada de exportprijs voor No 1 Northern op $ 1,55 pu- bushei, doch in Augustus 1946 werd een

nieuwe wegingeslagen. Met het Verenigd Koninkrijk werd een vierjarig coït-tract afgesloten ( de eerste w e e jaren zou do prijs voor Engeland $ 1,55 per bushei zijn ) , terwijl aan de overige importlanden een prijs berekend

werd overeenkomstig die van do Ver.Staten, welke prijs wij_ wereldmarktprijs , zullen noemen.

2

-Het contract met Engeland is inraiddeld tenietgedaan door de Internationale Tarwe-overeenkomst.

Het verschil tussen de prijs, die de Wheat Board bij verkoop van de tarwe maakt en de "guaranteed price" aan de boer wordt na verloop van tijd eveneens aan de "boeren uitgekeerd op de participation certificates. Thans is de situatie te dien aanzien als volgt ; In de afgelopen jaren gold er eer bepaalde guaranteed price, 'die wij in tabel 2 vermelden, doch deze is in April 1948 met terugwerkende kracht tot 1 Augustus 1945 verhoogd tot

$ 1,55 per bushel. Verder is bepaald, dat pas in 1950 d.e overschotten van de Wheat Board over de vijfjarige periode var. 1 Augustus 1945 - 19^0 aan de boeren op de "participation certificates" sullen worden uitgekeerd.

In tegenstelling tot de Australische tarwepolitiok vindt er door de Canadian Wheat Board geen reservering voor eventuele moeilijke jaren plaats Het vorig jaar heeft men een dergelijke rosorveringspolitiek wel overwogen, doch tot dusver is zo nog niet ingevoerde Daar de boeren echter -Dver de

laatste jaren de uitkering op de "participation certificates" pas in 1950 ontvangen, vindt er in feite toch v/e], een zekere reservering plaats. Er

worden althans gelden achtergehouden en do mogelijkheid bestaat natuurlijk altijd, dat deze in moeilijke jaren aangesproken zullen worden.

De kostprijs van do Canadese tarwe is niet bekend. Australië';

Australië voert de volgende tarwc-politiek. De Australian Wheat Board koopt alle tarwe van de boeren op en draagt tevens zorg voor de export. Van rege-ringswege wordt aan de boeren een minimumprijs gegarandeerd ( tegen deze prijs koopt de Wheat Board do tarwe van de boeren in ) • van het surplus, da bij export verkregen wordt, kernt jaarlijks de helft aan de boeren, terwijl de andere helft in een Wheat Stabilization Fand wordt gestort| dit geschied

totdat de boeren een bepaalde maximumprijs voor hun tarwe ontvangen hebben ( thans sh. 10/7 per bushei --- f. I'S,59 Pe:r 100 kg )< daarboven vervallen alle surplussen aan het Fonds. Kot is de bedoeling, dat bij daling van de tarweprijs beneden do minimumprijs de boeren uit het Fonds gesteund worden.

De minimum-telersprijs in Australië wordt gebaseerd op de kostprijs van de bedrijven, die onder do gunstigste omstandigheden werken. Hij geeft dus ieder jaar een indicatie van de minimale kostprijs«, Bijv. bedraagt de minimum-kostprijs voor oogst 1947 f. 9 »3^ per 100 kg en de vastgestelde minimum-telerspri js sh. 6/3 por bushei f.o., r. Australische haven ( = f. 9j£ per 100 kg ) .

De Wheat Board noteert in haar exportcontracten prijzen, die bepaald worden door de situatie op de wereldmarkt en dus stoeds min of meer samen-hangen met de noteringen op ce beurs te Chicago,

*n Argentinië' koopt het I.A.P.I. ( Instituto .\rgnntino de Promocion del Int e r camb xo~7 tegen een vastgestelde prijs alle tarwe van do boeren op, Hei; I.A.P.I. heeft de export in handen, lïa de oorlog hield Argentinië zich in zijn exportcontracten een korte tijd aan de 'Vereldnarktprijs", doch spoedi noteerde het in zijn handelsverdragen buitengewoon hoge prijzen voor zijn tarwe ? Argentinië was geen lid van de International Emergency Food Council en de importlanden waren dus tegenover Argentinië niet gebonden aan hun allocaties van de Noodvoedselraad. ( Daar de importlanden dit tegenover de Ver.Staten we} waren, konden de beursnoteringen te Chicago naar beneden af-wijken van de Argentijnse exportprijzen ) .

De Argentijnse exportprijzen zijn twee tot drie maal ze hoog als de vastgestelde prijzen voor de Argentijnse boer» Het voordelig verschil ge-bruikt de regering voor de financiering van industriaÜBatieplanncn. De telersprijzen liggen sinds 194e hoger dan do kostprijzen der bedrijven« verliesgevend' is de productie voor de boeren dus niet.

Zo bedroeg in 1945 cle telerspri js 15-- pesos por 100 kg tegenover een

kostprijs van 11,95 pesos ( --= f. 8,01 ) . Latere gegevens over de kostprijze zijn niet bekend.

Geraadpleegde bronnen voor het samenstellen der tabellen;

1. Gegevens van do afd. Statistiek en Documentatie van de Economische Voor-lichtingsdienst.

2. Gegevens verstrekt door het Reccbaa, 3. Tijdschrift "Landbouwweroidnieuws';.

3

-4. Publicatie "Agricultural Prices" (Ver.Staten).

5. Publicatie "Mededelingen van de afd. Documentatie van het Hoofdbedrijfsehap voor Akkerbouwproducten".

6. Publicatie van de F.A.0« "V/heat".

Aangezien de cijfers uit zoveel verschillende bronnen afkomstig zijn, dient men aan de tabellen met de prijzen niet meer waarde toe te kennen'dan voor een vergelijkend overzicht bedoeld is.

De koerswaarde van de vreemde valuta's bedraagt?

Ver.Staten: $ 1,- » -f. 2,66 _ Canadas $ 1,- « 'fi 2,66 Australië'! £ 1 / - / - * f. 8,53 Argentinië: 1 peso = f. 0,67 1s-Gravenhage, 30 Juni 1948. Samengesteld door Drs G.Greidanus. LANDB0UW-EC0N0MISCH INSTITUUT de Directeur, Dr. J. Horring.

• • - - 4 - - - y --;:-; ••••- .; ' •;.

Tabel 1. VERENIGDE STATEN» BEURSNOTERINGEN; PRIJZEN AP-BOERDERIJ EN PARITEITSPRIJZEN VOOR' TARWE. '

-Juni 1945 Sept. 1945 Dec. 1945 Maart 1946 Juni 1946 Sept. 1946 Dec. I946 Maart 1947 Juni 1947 Sept". 1947 Dec, 1947 Maart 1948 Beursnotetfing Chicago $ per bushel 1,76 .1,67., 1,80* 1,83* • 1,98* 1,97 '2,14 2,44* 2,12* 2,82 3,10 2,48 Prijs af-boerderij• (a) $ per bushei 1*50 1,45 . 1,54 1,58 1,74 1,79 1,93 2,44 2,18 2,43 2,79 2,21 Paritéits-prijs (b) $ per bushei 1,53 n.b. n.b, 1,59 1,66 1,77 1,87 2,01 2,04 2,10 2,17 2,18 (a) in $ van (b) 98 99 105 101 103 122 107 116 . 129 101

Opm.; Om een indruk van deze prijzen te krijgen in guldens per 100 kg, zij ver-meld, dat bij benadering % 1,- per bushei gelijk staat met f. 10,- per 100 kg.

if - 5

_ j ( ^ U T - > 'oJ IN3 H i

H - o ra 3 3 3 ra

C_i. et- er O O , ISI | _ i J_J tï=. o H> ra ra d d >d _ 3 ro CD co ra 4 w 1 - 1 3 3 F - F - F - 4 _Lj s wer d ee n ja * L I94 8 werde n d< 2 f d e uitkerin g 2 f d e uitkerin g "bonus va n 5 p hoeveelhei d v a everin g to t 3 1 i r late r me t terugwörkerd e kr 3z e prijze n mé t terugwerkend e achtera f ontvinge n d e hoere n achtera f ontvinge n d e hoere n 3Sos , indie n hinne n 30 dage n n 30 0 to n 17 pesos , daarbove n Jul i I94 8 20 pesos , daarn a l8 »ö i_i CD F - < ï ? 0 ro J i n » 0 4 ? ca CD 0 P et-0 * d < er H 0 to ra CD 0 3 " q « CO H c+ P i c i - <i O p - P CD 0 en * p N et- H • M O O c+ O ra 0 0 3 " O MCKJ ' • oti ra CO > et —J ci* d "•*»-, m H 3 en 4>-' 4>-' t t f c+ O l O eh d hi O CO <î <.+ O a" P M 4 d p ' \ 0 31 CQ F1 4=» O (S1 O l 0 ram 05 t_i 3 - <5 p . « • 0 H et-~ j f jJ 0 " \ Û ct-. ct-.psct-. O M [ F C ? 5 é » • d H CD H"-» 4 O U> O* » d «s» co M 3* 'H tJ* CD » O F - O l . • O l Q •4 0 F1 m 0 3 CD 3 0 0 CT g ö œ. c-* fJ CD G d P Q " d 3 hi " c l - F ' c+ «• u |™' F ' MD t -4 VD >v£> 42» M3 -J> 4a- —4 -P-» —J 0 0 —J l \ 3 W M M £=. F - CO F " c o o w ro Ï O | F 0 0 m CT F1 VO 4 * —.] n Q J p t ? ' p ro 3 3 4 3 P F 0 > ) K1 0 « ra er sä 4 U l F • d o co o i p) 4 4 3 u . CD F - P i i . j . F-> p ra P- 3 1 1 F-> **> U > •Ol ro 0 0 m etF -4 * - J 1 CD ! 3* ro * O F -ON ON O S» 1

F

H • F » 0 »

s

ro 0 g ü W «H g ö W ^ i p co 0 d P ra ra d p 0 »d 3 P 0 -d 3 4 • et- F- 4 » ci- F> c+ » cl- » !_J v—' 1 " F -F - M 3 -F ' V u -F " VO -F J ^ û v O J > v 0 4-> ^O 4-» V P 4 > 4-» ON -P* ON -P-* ^ "P" ^ —J ON o s 0 1 ro ro F' H H F ' F> F-4 ^ r-> ^O VO CO CD ON - J 4 ^ 4 i , - ~ J O O U i Q — J O N MJF 10|F ÏO|FNjF i O O CM CQ etF -ON Engelan d 1,5 5 ander e lan -de n wereld -marktpr i js H 0 1 ro O O 0 0 TO 013 • EO K TT CSF» F -4=» 4i. ON O l * * JJ9> ' O H (••' O . • v o O 4* 3 \ * U J a1 S 0 O l 4=* ro *—^ O l • P CD « 4 4 i t*r ra cl- H (D W p i 3 , H t -ps, W> O l «->• '» ca. F» O ! 1 0 1 CD "-> ; ^ i F - O t 1 ON | O O 0*3 CO c * F -vo 4^-O I H ' O l O l F1 ro 0*1 F -3J ra • d F - d ra 0 4 4 P ra oti "d o* 0 4 1 d F -ra o . ts* ra CD 1 M ' v j - b 0 0 4 H et-0 4 i ra F -|3- C-J. ro ra H D F - , t l H B ff! ,T> F ' 1 4 4 P ! ra s o " « D d 4 ra F -ra m F ' •d b-J er' y d 0 ra 4 3J .^ co -0 . F - t-j ra c- (Sl | 3 ' CD !•'• « F- 3 •d ra F> i-i 3 C ta g d i d B ra 4 3 ' » CD M FJ^cä !Hi O ra > ! 0 ra ' o 0 0 p? ra i-i I Cfq r f . 4 F* CJ. ra H U 1-3 0 ra CD O ca F' 0 ra K es 4 ! t d ' d ! O 4 ? 4 F -C l .

!

\<

CD 4 0 00 ct-P oT i^-t P 3 P

P-P

! " & *-* ra ct-4 P s»-J ( F -jCD: -. r. ' ü 1 4 , 0*5 ra E* !«+ >* F -i e ', H -ra; l c t-3 & 0 h j O 1-3 Pd Ft c, te! tel FJ. M ra tel P> H -xj Q 1 M tel te! O <-!• Pc > ö ö po Fis F l >• t - l IV-i H3 Pd

i

F l 0 Pd O i-O KI .PJ O

a

0

rf

CT* Q Sq

O < " -o cs^1 -P> o j ro o o i * M F ' t«> O £ £ >Ö t l t l H W p . F - F - H (D O M F -H j -H j CJ. M DJ p u P^ NQ CD CD -F* Êi CO CD £ C «* ' S F- F- 3 P' H - c f CD p r t*r 4 CD H j CD CD H hi F- F- P t5 B U J O q ÖQ P -,.v« CD 1 . J I O O CD ) F ' c+ c+ *Ö y CD CD F. p u H 4 F -p . -p -p C.J. y H j H J H J H , U J M,. O F» ON O H- c+ g b to y p CD CD £ 4 'i c+ F ' c+- » M V u M VD VO 4s. MD 4 ^ . 4 ^ __j -T-* ~ J Ou - <1 ^ Ö M cH p CD CD Ü f ) O W P 4 •- c f F ' c-4- ^ i -: . - > M V O H V Û vo .fa. NO >-4=» ON-fi« ON • - J U N Ü C l «H O O f P o ' 4 » c+-H NO y F' ' NO 4 ^ . o i 4 S . 0 1 ON O1 <1 CD 4 M j i » (\J . ' > w fO o i i . ) o I N I • - J |V> o Vb VA s« O J O S - 0 I O CO CO re ro OJ o <—* \—i yo <o r o 45» —1 UJ M —J O l F ' • ~ J CN N J I M H a

c°

i j j ro o o TO 01 e r —3 O C3 ra NO ON O i ° S ta O l P S p.. O CD F - <! M . CD CD • d P^ 0*3 4 O ' ~ < CD 4 CD CD CD 4 H CD p i . R 4 F> fL «=i O F ' P • CD B u " 4 iw W « c+-C/J F ' c+ ffq p j o l CO «o y I-J ON F - <i M y y o en 't) P^ OQ 4 O •4 CD 4 » CD cl-p i ^ y • fr 4 M P ' < H O F ' P » S c j , 3 H 4 o; 'ta p ' o : « CT CD <o in F- y ^~ e» cq cjN ' 1 / CD 4 y-> CD p F-> - j ON f

'S

4 H-1 ro o ro i ~ ro O h ' FJ O I O O o f " , cl-O O ro O F -M y 4 u) 1 *J v o 4 i » O N ' H • l > -r-» ro i'J VO 4--» . O l • l - J O l • J O N O l p as os O N I co r -O o tri tr' cy F- G O 4 P ra Wi ' a O 4 F-e_i. 01 _f ! p I Ü1 ! L*J ' A •6 4 c h « H F-C-J. r." M- t^ 'D F" O p. H 13 v i s-; '4 t3 r ' F ' C_i. O >• } ~ J o; C ^ ' 4 y ij • i i i ; i 1-3 P CD F» O J o g c,J t-: W M

R

t~Ti t j M Î 2 ! Cj^ ^ F1! F I r^ tel M 4J M PO M O C"N - N CHJ •- — r3 i—i h i W H t - l

3

t a M su rx^ :-H c 1 I N ;Î r i ' ë i > t x j 1 t r i -•> M tel M N tel H C-l " ^ • i !•.> 1 - 5 * M > - !=J - j rl L-3 l-J C l o

3

o L-l 1-J0Q O l CD O F O l CD 'd 4 4 O p . t—r Ó . Pl> m g = p ' O Cil F" H 1—1 O O l O l .&" O 4 c+ CJ. 01 „ 3 CD !—' 05 4 ce F i 4 F -c_i. CCI 4 03 y c f F ' y H .

7

-Tabel 4.

TARWEPRODUCTIE VAN DE VIER VOORNAAMSTE PRODUCTIELANDEN ( x 1.000.000 ton).

Ver.Staten

Canada

Australië

Argentinië'

x) schatting.

1935-'39

gemiddelde

20,7

8,5

4,6

6,0

1940

22,1

14,7

2,2

8,2

1941

25,7

8,6

4,6

6,5

1942

26,5

15,2

4,3

6j4

1943

22,9

7,7

3,0

6,8

1944

29,2

11,4

1,4

4,1

1945

30,2

8,7

3,9

3,9

1946

31,5

11,5

3,2

5,6

1947

6,1 *

6,0 ~> T a b e l 5«

TARWE-EXFOHTEN VAN DE VIER VOORNAAMSTE PRODUCTIELANDEN. ( x 1 . 0 0 0 . 0 0 0 t o n ) .

Ver,-Staten

Canada

Australië"

Argentinië'

1935-'39

gemiddelde

1,1

4,7

2,9

3,3

1940/'41

0,8

6,3

2,1

2,6

194l/'42

0,8

6,2

1,1

2,3

1942/«43

0,9

5,9

1,0

1,9

1943/

'44

1944/

»45

•1,9*

9,4

1,8

2,4

r

3,0

9,3

1,5

2,8

1945/

'46

10,6

9,3

1,1

1,9

1946/

'47

10,9

6,6

1,3

1,7

1947/

• 48

schat"

13,6

5,2

3,3

2,9

x) In dit jaar hadden de Ver. Staten een tarwe-import !

N.B. De Verenigde Staten waren v<5ör de ooïrlog het kleinste exportland en thans

verreweg het grootste.