Verschillen en overeenkomsten in het heteroseksuele script tussen mannen en vrouwen, gemodereerd door seksuele autonomie

(1)

Verschillen en overeenkomsten in het heteroseksuele script tussen

mannen en vrouwen, gemodereerd door seksuele autonomie

Bachelorthese – Floor Baltus

Psychologie te Universiteit van Amsterdam

Faculteit van Maatschappij- en Gedragswetenschappen Studentnummer: 11305509

Docent: Mark Spiering Woorden: 7074

(2)

Abstract

De verschillen tussen de seksuele scripts van man en vrouw en diens relatie met seksuele autonomie, is onderwerp van dit onderzoek. Er deden 110 participanten mee tussen de 18 en 67 jaar. Zij vulden een online vragenlijst in, die vroeg naar de volgorde van de handelingen waaruit de seksuele scripts bestaan en de mate van seksuele autonomie. In deze steekproef zijn geen sekseverschillen tussen de seksuele scripts en seksuele autonomie gevonden en er was geen sprake van moderatie wat betreft seksuele autonomie. Wegens de selecte steekproef is het moeilijk conclusies te trekken over de Nederlandse populatie. Dit onderwerp behoeft meer onderzoek, maar deze bevindingen geven hoop wat betreft het verschil in seksbeleving onder de hoogopgeleide, jonge populatie.

Inleiding

Mensen hebben om verschillende redenen seks, zoals het uiten van liefde, het boosten van het zelfvertrouwen of om sociale status te vergaren (Meston & Buss, 2007). Een

belangrijke reden is het hebben van genot, of seksueel plezier. Daarbij is er wel een verschil tussen mannen en vrouwen in de mate waarin ze van seks genieten (de Graaf & Wijsen, 2017). Zo geniet 92% van de mannen van seks, tegenover 75% van de vrouwen.

Vrouwen zijn ook ontevredener over hun gevoel van seksuele opwinding tijdens seks (de Graaf & Wijsen, 2017). Daarnaast vinden vrouwen orale seks ontvangen en geven, geslachtgemeenschap én anale seks vervelender dan mannen (de Graaf & Wijsen). Deze bevindingen duiden op een verschil in de seksbeleving tussen mannen en vrouwen. Er zijn een aantal aanwijzingen dat mannen en vrouwen misschien even gevoelig zijn voor seksuele stimuli en dat de seksuele satisfactie niet hoeft te verschillen (Laan, van Stegeren, Scholte & Lunsen, 2007; Hyde, 2005). Gelijkwaardige seksuele beleving is dus misschien mogelijk en het is volgens deze auteurs ook strevenswaardig.

Momenteel is er nog weinig in gang om het verschil in seksbeleving tussen mannen en vrouwen te verkleinen. Zo is seksuele voorlichting vooral gericht op de preventie van de

(3)

negatieve consequenties van seks op de gezondheid (Schaalma, Reinders & Kok, 2017). Het is minder gericht op de seksuele beleving en de bijbehorende handelingen. Porno is

hoofdzakelijk gericht op mannen, daar zij met 71% van de mannen meer porno kijken dan vrouwen, van wie maar 29% in het laatste halfjaar porno heeft gekeken (Rutgers, 2017; Vanweesenbeeck, 2001). Hieruit blijkt dat er een verschil is tussen mannen en vrouwen in wat zij als opwindend ervaren. In deze studie werd onderzocht of het verschil tussen mannen en vrouwen wat betreft de seksbeleving, verklaard kan worden vanuit de scripttheorie, omdat deze scripts meer gericht zouden zijn op de genoegdoening van mannen, dan vrouwen (Salakuk, Todd, Milhausen & Lachowsky, 2014 ; Maxwell, 2007).

Om seksueel gedrag te conceptualiseren, creëerden Gagnon en Simon het seksuele script (1973). Dit definieerden zij als een georganiseerd cognitief raamwerk die de

desbetreffende personen, ofwel actoren, nodig hebben om een seksuele situatie te herkennen en hierin mee te doen. Men moet een seksuele situatie herkennen en complexe interacties uitvoeren tussen personen en context (Gagnon & Simon). Het seksuele script is betrokken bij het leren van de betekenis van interne staten, het organiseren van de volgorde van specifieke seksuele daden, het decoderen van situaties, grenzen aangeven aan seksuele responsen en het linken van non-seksuele stimuli aan specifieke seksuele ervaringen (Gagnon & Simon).

Er zijn drie onderscheidende seksuele scripts: het intrapsychische, interpersoonlijke en het culture script (Simon & Gagnon, 1986, 1987). Het intrapsychische script is alles wat met seksuele stimuli in de mentale wereld gedaan wordt; het gaat om opwinding, verlangens, fantasieën. Het is deels onafhankelijk, deels beïnvloed door het culturele en interpersoonlijke script. Het intrapsychische script is wat mensen opwindend vinden en waar naar ze verlangen. In het huidige onderzoek is het het opwindendste script genoemd.

Het interpersoonlijke script opereert op het niveau van sociale interacties (Simon & Gagnon, 1986, 1987). Het is de basis van de acties die tussen twee individuen tot stand komen op seksueel vlak. Het individu is een actor die aan de verwachtingen van een ander voldoet en

(4)

zijn of haar gedrag leidt aan de hand van het gedrag van de ander. Dit kan worden opgevat als wat mensen met elkaar doen in de seksuele context. Dit is in het huidige onderzoek het

uitvoerende script genoemd.

Het culturele script is een handleiding, een set regels wat normaal en afwijkend is in de huidige maatschappij (Simon & Gagnon, 1986, 1987). Het is normatief en voorschrijvend. Dit is in het huidige onderzoek het culturele script genoemd.

De scripts zijn voortdurend in interactie (Gagnon, 1991). Volgens deze theorie interacteert wat men doet met elkaar (uitvoerende script), wat men opwindend vindt (opwindendste script) en wat de maatschappij als normaal voorschrijft (culturele script). Deze relatie tussen de drie types scripts verschilt per cultuur, subgroep en tijdperk (Gagnon). De mate waarin een persoon het culturele script volgt, is afhankelijk van

individuele variabelen, zoals leeftijd, ras, etniciteit, klasse, sekse en gender. Mogelijk is ook een belangrijke variabele seksuele autonomie. Seksuele autonomie is het recht om zelf te bepalen wat je doet, in seksuele context (Sanchez, Kiefer & Ybarra, 2006). Dit is een vaardigheid waarbij men seksueel gedrag uitvoert waar behoefte naar is, duidelijk maakt waar behoefte aan is, een stem heeft in wat er gebeurt, maar ook grenzen aangeeft en zich niet onder druk gezet voelt om zich op een bepaalde manier te gedragen (Sanchez, Crocker, & Boike, 2005).

In de volgende alinea’s wordt de empirische evidentie van de relaties tussen de scripts verder uitgediept. Eerst wordt de associatie tussen het culturele en uitvoerende script

beschreven, daarna de associatie tussen het uitvoerende en opwindende script en tot slot de associatie tussen culturele en opwindendste script.

Er zijn al verschillende aspecten van de relatie tussen het culturele en uitvoerende script al onderzocht. Zo is gebleken dat het traditionele culturele script voornamelijk op mannen is gericht, waarbij zij een machtspositie bezitten binnen de seksuele relatie (Sakaluk et al., 2014; Maxwell, 2007). Deze genormaliseerde overtuigingen uit het culturele script

(5)

hebben invloed op wat mensen doen volgens hun uitvoerende script. Zo worden mannen geroemd als zij veel seks hebben volgens het culturele script en mannen initiëren dit seksueel contact dan ook vaker dan vrouwen (Dworkin & O’Sullivan, 2005; Sakaluk et al., 2014). Het traditionele culturele script zegt dat vrouwen hun seksualiteit horen te bewaren en te

beschermen, maar dat zij zich ook onder druk gezet kunnen voelen door mannen om toe te geven en om daarmee de man seksueel tevreden te stellen (Sakaluk et al.). De bevindingen wat betreft het uitvoerende script zijn hier mee in lijn: vrouwen hebben vaker ongewenst seksueel contact, waarvoor zij wel toestemming hebben gegeven, dan mannen (Bay-Cheng & Eliseo-Arras, 2008; Sione’an et al., 2002; Sprecher, Hatfield, Cortese, Potapov & Levitskaya, 1994; O’Sullivan & Allgeier, 1998).

Onderzoek naar de variabele sexual resourcefulness, bleek het toestemmen voor seksuele ongewilde activiteiten te kunnen verklaren (Kennet, Humphreys & Bramley, 2013; Quinn-Nilas & Kennet, 2018). Sexual resourcefulness zijn gedragsmatige en cognitieve vaardigheden die bepalen hoe men omgaat met verschillende ongewilde seksuele omstandigheden, het communiceren met mens’ partner en het effectief omgaan met de situatie. Dit heeft een groot raakvlak met seksuele autonomie: beide termen gaan over het handhaven van de grenzen van het desbetreffende individu. Sexual resourcefulness gaat echter alleen over hoe er wordt omgegaan met vervelende situaties, terwijl seksuele autonomie ook het effectief omgaan met wat het individu wel wil, beslaat. Uit onderzoek bleek dat vrouwen die over lage sexual resourcefulness beschikten, meer ongewilde seksuele handelingen uitvoerden, en vaker toestemden in ongewild seksueel contact (Kennet et al., 2013; Quinn-Nilas & Kennet).

Uit deze onderzoeken blijkt dat sexual recourcefulness, wat als onderdeel van seksuele autonomie kan worden gezien, invloed heeft op het uitvoerende script. Het lijkt alsof vrouwen het traditionele script vaker als handleiding gebruiken, wanneer ze over minder seksuele autonomie beschikken (Sakaluk et al., 2014; Kennet, Humphreys & Bramley, 2013; Quinn-

(6)

Nilas & Kennet, 2018)

De relatie tussen het uitvoerende en opwindendste script is ook geanalyseerd. Wederom speelt seksuele autonomie een rol. Bekend is dat mannen meer en vaker van seks genieten dan vrouwen (de Graaf en Wijsen, 2017; Arias, Vasquez, Duenas, Garcia & Tejada, 2011). Bovendien blijkt dat mensen die seksueel autonomer zijn, vaker klaar komen (van Rees, Laan & Spiering, 2016). Vrouwen halen meer plezier uit seks wanneer zij een eigen orgasme bereiken en het orgasme is een motivator voor vrouwen om seksuele interacties te hebben (Eschler, 2004; Frederick, Lever, Gillespie & Garcia, 2016).

Purnine, Carey en Jorgenson (1994) onderzochten de geslachtsverschillen in voorkeuren voor heteroseksuele activiteiten. Uit de resultaten bleek dat vrouwen het fijner vonden wanneer de seks gericht was op emotionele intimiteit, terwijl mannen coïtale en genitale activiteiten de voorkeur gaven. Daarnaast vonden zij dat vrouwen vaker dan mannen de voorkeur gaven aan manuele of orale stimulatie, dan geslachtsgemeenschap. Dit duidt op een verschil tussen mannen en vrouwen wat betreft de seksuele handelingen die zij fijn vinden. Dit artikel is vrij oud, waardoor de vraag is of in het huidige tijdsbeeld dezelfde resultaten gevonden zouden worden. Daarnaast waren de besproken seksuele activiteiten vrij globaal, waardoor ze niet dieper ingingen op wat iemand daadwerkelijk prettig zou vinden tijdens de seks.

Een recenter onderzoek keek naar de voorkeuren van vrouwen en hun samenhang met orgasmes (Giullitta, Spiering & Laan, 2012). Hieruit bleek dat vrouwen de voorkeur gaven aan glans-clitorale stimulatie. Daarnaast bereikten vrouwen vaker een orgasme door andere vormen van clitorale stimulatie, zoals manueel of oraal, in plaats van penetratie. Seksuele autonomie is in dit onderzoek ook betrokken. De participanten werden verdeeld in een hoog seksueel autonome en laag seksueel autonome groep. Vrouwen uit de hoog seksueel

autonome groep bleken eerder geneigd te zijn om seksuele activiteit door te zetten, totdat zij een orgasme hadden bereikt, zelfs als hun partner al was klaar gekomen. Daarnaast bleek dat

(7)

vrouwen die seksueel autonomer waren, meer orgasmes hadden. Concluderend prefereren vrouwen andere handelingen dan alleen penetratie, waarbij een belangrijke factor seksuele autonomie is: hoog seksueel autonome vrouwen waarborgen vaker hun eigen genot, wat suggereert dat vrouwen meer hun opwindendste script volgen, als ze seksueel autonomer zijn.

Tot slot rest er nog de relatie tussen het culturele en opwindendste script. Een belangrijk onderzoek dat deze scripts met elkaar vergeleek, is het onderzoek van Geer en Broussard (1990). Op basis van de Bentler Scale is een lijst opgesteld met verschillende expliciete seksuele handelingen (bijvoorbeeld “zij kussen elkaar op de mond”, “hij doet haar vingers in haar vagina”, “zij begeleidt zijn penis in haar vagina”) (1968a, 1968b, zoals gelezen in Geer en Broussard). Zij vroegen heteroseksuele mannen en vrouwen door middel van paarsgewijze vergelijkingen welke handeling volgens hen eerst komt tijdens een typische seksuele ontmoeting. Iedere zin werd gepaard aan iedere zin, waardoor er een volgorde kon worden gecreëerd wat betreft een typisch seksueel script. Op dezelfde manier vroegen zij dezelfde participanten welke seksuele activiteit het opwindendst was van de aangeboden vergelijking. Zo kon de mate van opwinding aangegeven worden bij dezelfde seksuele activiteiten. Hieruit bleek dat er consensus was over een algemene hiërarchie wat betreft de volgorde van seksuele handelingen tijdens een typische seksuele ontmoeting, die voor mannen en vrouwen gelijk aan elkaar waren. Er was een verschil in de mate van opwinding per seksuele handeling tussen mannen en vrouwen. De opwinding van mannen volgt de handeling-sequentie meer dan de opwinding van vrouwen doet. Bij een stap verder in de sequentie, nam de opwinding van mannen evenredig toe. Vrouwen vertoonden dit patroon niet. Hun opwinding was het hoogst bij handelingen waarbij hun partner hun genitaliën manueel of oraal stimuleerden, wat in de sequentie in het midden plaats nam. Mannelijke opwinding was het grootst bij handelingen die gingen om vaginale penetratie, die in de sequentie op het einde plaats vond.

(8)

dat mannelijke opwinding meer invloed heeft op de sequentie van seksuele handelingen, dan vrouwelijke opwinding. Dit is ondersteuning voor het idee dat er een discrepantie is tussen het opwindendste script en het culturele script voor vrouwen.

Dit onderzoek van Geer en Broussard (1990) heeft echter enkele beperkingen. Zo is de verwoording van het culturele script, “a typical sexual encounter”, niet erg helder. Later wordt de sequentie van handelingen het daadwerkelijke gedrag genoemd, en niet het

veronderstelde culturele script, maar wat mensen denken dat normaal is tijdens een typische seksuele ontmoeting. Om deze reden is het niet duidelijk wat er daadwerkelijk wordt gemeten met de sequentie: het uitvoerende script of het culturele script?

Daarnaast kregen de participanten maar een beperkt scala aan seksuele activiteiten aangereikt (Bentler, 1968a, 1968b, zoals gelezen in Geer & Broussard, 1990). Zo waren er geen activiteiten die repten over anale seks en waren er geen handelingen over penetratie met clitorale stimulatie. Uit onderzoek blijkt dat dit wel degelijk seksuele activiteiten zijn die mensen geregeld uitvoeren (de Graaf & Wijsen, 2017; Janssen, 2018).

Verder heeft het gebruik van de paarsgewijze vergelijkingen (Geer & Broussard, 1990). Zo diende men alle activiteiten gebruiken en kon men niet handelingen achterwege laten. Dit beperkt de keuzevrijheid van de participanten, waarbij ze gebonden worden aan een aantal handelingen, die gebruikt móésten worden.

Tot slot is het artikel vrij gedateerd (Geer & Broussard, 1990). Het komt uit 1990, wat meer dan een generatie terug is. Inmiddels is er door de technologische ontwikkeling veel veranderd en is er wellicht sprake van een derde feministische golf, daar seksualisering en verschillen tussen mannen en vrouwen veel in het maatschappelijke debat zijn

(Vanweesenbeeck, 2017). Aan de andere kant lijkt het alsof de seksuele attributies en

handelingen die op televisie worden getoond, het traditionele culturele script, met de man als machtige sekszoekende persoon en vrouw als seksobject en grensbewaker, alleen maar in stand wordt gehouden (Kim, Sorsoli, Collins, Zylbergol, Schooler & Tolman, 2007).

(9)

Onbekend is dus of de resultaten uit 1990 indicatief zijn voor het huidige tijdperk. Concluderend, is er een verschil in seksbeleving tussen mannen en vrouwen, die weerspiegeld wordt in de seksuele scripts (de Graaf & Bay-Cheng & Eliseo-Arras, 2008; Sione’an et al., 2002; Geer & Broussard, 1990). Seksuele autonomie is wellicht een belangrijke factor (Quinn-Nilas & Kennet, 2018). Echter zijn er tekortkomingen in de literatuur. Deze zijn in dit onderzoek onderlegd door het duidelijk onderscheiden en meten van de drie seksuele scripts en ook een mogelijke reden voor het verschil in seksbeleving tussen mannen en vrouwen te onderzoeken. Dit is gedaan door middel van het meten van de seksuele autonomie.

De eerste hypothese was dat het verschil tussen het uitvoerende en opwindendste script groter is voor vrouwen, dan voor mannen. De tweede hypothese was dat het verschil tussen het culturele en opwindendste script groter is voor vrouwen dan voor mannen. Tot slot was de derde hypothese dat er een associatie is tussen seksueel autonomie en het verschil tussen het opwindendste en uitvoerende script van vrouwen: hoe seksueel autonomer vrouwen zijn, hoe kleiner het verschil tussen deze twee scripts is.

Om deze hypotheses te onderzoeken is er eerst een pilotstudie uitgevoerd, om de verzameling handelingen te onderzoeken aan de hand van een online vragenlijst. De participanten van de pilotstudie werden geworven op de universiteitscampus, zodat de

seksuele handelingen in de vragenlijst herzien kon worden als daar aanleiding voor was na de pilotstudie. Het hoofdonderzoek werd afgenomen bij grotendeels

eerstejaarspsychologiestudenten, waarbij gevraagd werd naar hun uitvoerende, culturele en opwindendste script. Daarnaast werd gevraagd naar hun geschatte opwindendste script van het ander geslacht en de seksuele autonomie.

Methode Deelnemers

(10)

= 10.2), met 195 vrouwen en 80 mannen. De overige 76 participanten hebben geen antwoord gegeven. De enige inclusiecriteria was dat participanten overwegend heteroseksueel zijn en seksuele ervaring inclusief vaginale penetratie hadden. Deelnemers werden online geworven (https://www.lab.uva.nl/lab/) en via het persoonlijke netwerk van de onderzoekers. Het onderzoek heeft goedkeuring gekregen van de ethische commissie van de Faculteit der

Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Ter

compensatie kregen de eerstejaarspsychologie studenten een participatiepunt, die zij nodig hadden om hun eerste jaar te behalen.

Materialen

Seksuele scripts. Er werden vier seksuele scripts gemeten: Het uitvoerende, culturele

en opwindendste script. Het uitvoerende script werd gemeten met de volgende vraag: “Geef

aan wat de volgorde is van de volgende activiteiten tijdens uw gemiddelde vrijpartij.

Daarmee wordt bedoeld dat u de gekozen handelingen in de meerderheid van de keren dat u seks heeft, uitvoert”. Het culturele script werd gemeten door te vragen naar de volgorde van

een typische vrijpartij van de gemiddelde Nederlander en het opwindendste script door te vragen naar de volgorde van activiteiten die het meest seksueel opwindend zou zijn tijdens een vrijpartij.

Seksuele handelingen. De vragen over de seksuele scripts konden beantwoord worden

door het verplaatsen van handelingen uit een lijst in een bepaaldevolgorde in een ander vak. Om de lijst met handelingen te construeren en te controleren of we seksuele handelingen misten of te veel hadden, is er een pilotstudie uitgevoerd. Hieraan deden 30 deelnemers mee, tussen de 19 en 37 jaar (M = 23.0, SD = 3.6), met 19 vrouwen en 10 mannen. Deelnemers werden geworven door persoonlijke benadering op de campus van de Universiteit van

Amsterdam.

De pilot bestond uit een online vragenlijst van vijf items. De vragenlijst beschikte over een informed consent. Door verder te gaan met de vragenlijst, werd daar mee ingestemd. De script vraag ging over het uitvoerende script. Er waren 26 handelingen. Voor de lijst die

(11)

gebruikt is in het hoofdonderzoek, zie Tabel 1. Voor de volledige lijst met handelingen die gebruikt is in de pilot, zie bijlage. De handelingen zijn zoveel mogelijk gebaseerd op de handelingen van Geer en Broussard (1990) en aangevuld met missende handelingen die uit onderzoek blijken relevant te zijn (de Graaf & Wijssen, 2017; Janssen, 2018). Tot slot werd gevraagd of mensen bepaalde seksuele handelingen hebben gemist. Voor de complete vragenlijst gebruikt in de pilotstudie, zie de bijlage.

De volgorde van de handelingen in de vragenlijst was gerandomiseerd per item. In de formulering is rekening gehouden met het feit dat het mannelijke of vrouwelijke

persoonlijke voornaamwoord ongeveer even vaak wordt genoemd aan het begin van de zin, om bias tegen te gaan. Dit is 10 keer zij om 14 keer hij. De overige drie keer begint de zin met het meervoudige ze of zij. De afname van de pilotstudie nam ongeveer 10 minuten in beslag.

Tabel 1

Handelingen van het huidige onderzoek in de gerandomiseerde volgorde

Nummer Handeling

1 Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris stimuleert 2 Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris stimuleert 3 Zij begeleidt zijn penis in haar vagina*

4 Hij penetreert haar vagina van achter*

5 Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is 6 Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert 7 Zij tongzoenen*

8 Hij streelt haar borsten over haar kleding* 9 Hij streelt haar tepels onder haar kleding* 10 Zij streelt zijn penis over zijn kleding* 11 Hij kust haar tepels*

12 Hij raakt haar vagina aan over haar slipje*

13 Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken)* 14 Hij stimuleert haar clitoris met zijn vingers* 15 Hij doet zijn vingers in haar vagina* 16 Zij neemt zijn penis in haar mond (pijpen)* 17 Hij likt haar clitoris (beffen)*

(12)

19 Hij komt klaar in haar 20 Hij komt klaar op haar 21 Zij komt klaar

Noot: Alle handelingen met een asterisk (*) zijn (vrij) vertaald vanuit Geer en Broussard (1990).

Door te kijken naar de frequenties van de gekozen handelingen en de gemelde missende handelingen, is er besloten of de handelingenlijst moest worden veranderd. Omdat er maar 0 – 1 keer gekozen is voor anale stimulatie (bijvoorbeeld zij stimuleert zijn anus met

haar handen), zijn alle vijf items over anale stimulatie verwijderd uit de handelingenlijst.

Waar er eerst 26 handelingen waren, zijn het er nu 21. Verder werd meerdere malen opgemerkt dat de handeling zij trekt hem af miste. Deze zat er wel in, echter anders verwoord, namelijk zij verplaatst zijn hand in haar broek en voelt zijn penis (Geer & Broussard, 1990). Daarom hebben we de formulering aangepast, zodat het duidelijker zou zijn: Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken).

De laatste aanpassing die wij uitvoerden op basis van de resultaten van de pilot, was een andere manier van randomisatie, aangezien de participanten meer tijd nodig hadden dan verwacht voor deze relatief korte vragenlijst en de randomisatie van de handelingen hiervoor als oorzaak werd gegeven in de opmerkingen. De uiteindelijke vragenlijst zal uit meer scripts bestaan, en daarom is het belangrijk om de aandacht van de participant niet te verliezen. Een manier om de participant tegemoet te komen wat betreft de tijd die het kostte om handelingen uit de gerandomiseerde handelingenlijst uit te kiezen, is door de vragenlijst in clusters te randomiseren. De handelingen zijn geclusterd op activiteiten die te maken hadden met geslachtsgemeenschap, tongzoenen, stimulatie van de borsten, manuele stimulatie van de geslachtsdelen, orale stimulatie van de geslachtsdelen en klaarkomen. Deze clusters zijn gerandomiseerd en op de genoemde wijze in de vragenlijst opgenomen. De volgorde van de clusters is bij ieder script hetzelfde gebleven, zodat de tijd die participanten kwijt waren aan het uitzoeken van de handelingen verkort werd.

(13)

uiteindelijke complete vragenlijst die werd afgenomen, bestond uit 22 items met 21 seksuele handelingen om uit te kiezen per script-item. Ook ditmaal is er rekening gehouden met de persoonlijke voornaamwoorden van de seksuele handelingen. Dit keer is het zeven keer zij om 11 keer hij. De overige drie keer begint de zin met het meervoudige ze of zij.

Seksuele autonomie. Seksuele autonomie is gemeten met de adaptatie van de Sexual Autonomy Scale van Sanchez en collega’s (Sanchez et al., 2005; Brauer, Lakeman, van

Lunsen & Laan, 2014). De vragenlijst bestaat uit drie items, die de mate van de vrijheid en onafhankelijkheid van de seksuele gedragingen van de participant meet. Antwoorden worden gegeven op een zeven-punt Likert schaal, variërend van heel erg mee oneens tot heel erg mee

eens. De maat van seksuele autonomie is de som van de score op alle items. De totale score

kan variëren van 3 tot en met 21 punten. Hogere scores zijn een indicatie van hogere niveaus van seksuele autonomie. Item 3 van de seksuele autonomie vragenlijst is contra-indicatief. Uit het onderzoek blijkt dat de interne consistentie bevredigend was, namelijk Cronbach’s α = .77 (Brauer et al., 2014).

Overige variabelen. Overige items van de vragenlijst gingen over de leeftijd, het

geslacht, de seksuele oriëntatie en ervaring van de participant (bijvoorbeeld: “Hoeveel seksuele partners heeft u gehad”). Een item dat verwant aan de seksuele scripts is, is het item dat vroeg om een rapportcijfer wat betreft de mate van opwinding bij iedere handeling op een zeven-punt Likert schaal, waarbij 1 totaal niet opwindend en 7 heel erg opwindend is. Tot slot zijn er een aantal items niet besproken in dit onderzoek: de hoeveelheid orgasmes en de samenstelling van de seksuele scripts wanneer de seksuele activiteit tijdens een one-night- stand zou plaatsvinden. Deze zijn gebruikt in het onderzoek van collega-onderzoekers. Procedure

Allereerst startten de participanten met het akkoord gaan van het informed consent: ze werden op de hoogte gesteld wat hun rechten zijn, dat ze ieder moment mochten stoppen met de vragenlijst en dat daar geen consequenties aan verbonden waren. De participanten

(14)

begonnen met het beantwoorden van vragen die algemene informatie verschaffen. Vervolgens beantwoordden de participanten de vragen over de seksuele scripts, waarbij eerst het

uitvoerende script aan bod kwam, daarna het culturele script, vervolgens het opwindendste script. Hierna volgde de vraag over de rapportcijfers wat betreft de opwindendheid van de verschillende seksuele handelingen. Daarna volgde de seksuele autonomie vragenlijst. Tot slot werd er nog gevraagd naar op- of aanmerkingen, onduidelijkheden en gemiste seksuele

handelingen. Voor de volledige vragenlijst gebruikt in de hoofdstudie, zie bijlage. De afname nam tussen de 15 en 25 minuten in beslag.

Data-analyse

Om te controleren of de data normaal verdeeld is, is de Shapiro-Wilk toets gebruikt. Er zijn meerdere verwachtingen geconstrueerd met betrekking tot de verschilscores van de verschillende scripts, tussen mannen en vrouwen. De eerste onafhankelijke variabele, sekse, is categorisch met twee niveaus. De tweede onafhankelijke variabele is het onderlinge

verschil tussen de scripts, dus 1) het verschil tussen het uitvoerende en culturele script, 2) het uitvoerende en opwindendste script en 3) het culturele en opwindendste script. Deze variabele is categorisch met drie niveaus. De afhankelijke variabele, de gemiddelde verschilscores, zijn continue. De verwachtingen worden getoetst met een mixed 2x3 ANOVA. Daarnaast is de moderatie van seksuele autonomie getoetst met een multipele regressie analyse.

Resultaten

Van de 351 participanten, waren er 234 die de vragenlijst niet (volledig) hebben ingevuld. Deze zijn verwijderd uit de dataset. Verder waren er 7 participanten die aangaven niet overwegend heteroseksueel te zijn. Deze zijn ook verwijderd uit de dataset. De

uiteindelijke analyses zijn gedaan over een dataset bestaande uit 110 personen, waarvan 79 vrouwen en 31 mannen. De leeftijd varieerde van 18 tot 67 (M = 23.6, SD = 7.5). Allereerst zijn er descriptieve analyses gedaan, om te bekijken hoe vaak een bepaalde handeling in welk script is gekozen,en door welk geslacht. Voor een overzicht, zie Tabel 2.

(15)

Tabel 2

De frequenties en de percentages van de gekozen handelingen per script en geslacht

Uitvoerend script Cultureel script Opwindendste script

Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw

Ze hebben

geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris stimuleert

10 / 32.3% 26 / 32.9% 7 / 22.6% 23 / 29.1% 8 / 25.8% 45 / 57%

Ze hebben

geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris stimuleert

6 / 19.4% 27 / 34.2% 7 / 22.6% 21 / 26.6% 13 / 41.9% 20 / 25.3%

Zij begeleidt zijn penis in haar vagina

18 / 58.1% 53 / 67.1% 16 / 51.6% 39 / 49.4% 13 / 41.9% 33 / 41.8% Hij penetreert haar vagina van

achter

16 / 51.6% 47 / 59.5% 14 / 45.2% 19 / 24.1% 17 / 54.8% 41 / 51.9% Hij penetreert haar vagina

terwijl hij boven op haar is

18 / 58.1% 38 / 48.1% 18 / 58.1% 53 / 67.1% 16 / 51.6% 41 / 51.9% Zij zit op hem terwijl hij haar

vagina penetreert

23 / 74.2% 60 / 75.9% 8 / 25.8% 26 / 32.9% 19 / 61.3% 40 / 50.6% Zij tongzoenen 29 / 93.5% 75 / 94.9% 28 / 90.3% 74 / 93.7% 19 / 61.3% 66 / 83.5% Hij streelt haar borsten over

haar kleding

23 / 74.2 65 / 82.3% 17 / 54.8% 46 / 58.2% 13 / 41.9% 52 / 65.8% Hij streelt haar tepels onder haar

kleding

26 / 83.9% 60 / 75.9% 17 / 54.8% 44 / 55.7% 13 / 41.9% 46 / 58.2% Zij streelt zijn penis over zijn

kleding

24 / 77.4% 48 / 60.8% 21 / 67.7% 52 / 65.8% 20 / 64.5% 46 / 58.2% Hij kust haar tepels 22 / 71.0% 61 / 77.2% 15 / 48.4% 33 / 41.8% 13 / 41.9% 57 / 72.2% Hij raakt haar vagina aan over

haar slipje

25 / 80.6% 64 / 81.0% 17 / 54.8% 53 / 67.1% 16 / 51.6% 51 / 64.6% Zij stimuleert zijn penis met haar

hand (aftrekken)

26 / 83.9% 60 / 75.9% 19 / 61.3% 54 / 68.4% 17 / 54.8% 43 / 54.4% Hij stimuleert haar clitoris met

zijn vingers

26 / 83.9% 60 / 75.9% 17 / 54.8% 52 / 65.8% 12 / 38.7% 55 / 69.6% Hij doet zijn vingers in haar

vagina

25 / 80.6% 55 / 69.6% 22 / 71,0% 49 / 62.0% 15 / 48.4% 46 / 58.2% Zij neemt zijn penis in haar mond

(pijpen)

18 / 58.1% 47 / 59.5% 14 / 45.2% 29 / 36.7% 21 / 67.7% 40 / 50.6% Hij likt haar clitoris (beffen) 20 / 64.5% 46 / 58.2% 10 / 32.3% 28 / 35.4% 15 / 48.4% 55 / 69.6% Zij neemt zijn penis in haar

mond, terwijl hij haar clitoris likt

(16)

Hij komt klaar in haar 26 / 83.9% 70 / 88.6% 26 / 83.9% 68 / 86.1% 18 / 58.1% 58 / 73.4% Hij komt klaar op haar 6 / 19.4% 13 / 16.5% 4 / 12.9% 12 / 15.2% 11 / 35.5% 14 / 17.7% Zij komt klaar 27 / 87.1% 56 / 70.9% 14 / 45.2% 40 / 50.6% 21 / 67.7% 64 / 81.0%

Ook is er door middel van de gemiddeldes een hiërarchie ontstaan wat betreft de volgorde van de handelingen van de verschillende script. Zie voor de gemiddeldes van de ranks en de rapportcijfers Tabel 3a, 3b, 3c en 4 die in de bijlagen staan. Van deze

gemiddelden zijn ook grafische weergaves gemaakt. Zie Figuur 1a, 1b, 1c en 2.

Figuur 1a

Grafische weergave van het uitvoerende script

0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 16,00 18,00 Ple k in d e h ië rarchie Handeling

Uitvoerende script

Mannen Vrouwen

(17)

Figuur 1b

Grafische weergave van het culturele scrip

Figuur 1c

Grafische weergave van het opwindendste script

0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 16,00 Ple k in d e h ië ra rch ie Handeling

Culturele script

Mannen Vrouwen 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 Ple k in d e h ië ra rch ie Handeling

Opwindendste script

Mannen Vrouwen

(18)

Figuur 2

Grafische weergave van de opwindendheid van de seksuele handelingen

Om te toetsen of de verschilscores tussen de scripts verschilden tussen mannen en vrouwen, zijn er meerdere nieuwe variabelen berekend. Ten eerste zijn er van iedere participant per handeling drie absolute verschilscores berekend: uitvoerende script min culturele script, uitvoerende script min opwindendste script en culturele script min

opwindendste script. Vervolgens zijn er gemiddeldes berekend over alle verschilscores per scriptvergelijking. Er waren nu drie nieuwe variabelen: drie gemiddelde verschilscores. De gemiddelden en standaarddeviaties van deze variabelen staan in Tabel 5.

Tabel 5

De gemiddeldes van de gemiddelde verschilscores tussen de scripts met hun standaard deviaties van mannen en vrouwen.

Gemiddelde verschil uitvoerende – culturele script Gemiddelde verschil uitvoerende – opwindendste script Gemiddelde verschil culturele – opwindendste script M SD M SD M SD Mannen 3.55 1.74 4.33 2.19 3.70 2.38 Vrouwen 3.69 1.45 3.69 1.67 3.50 1.66 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 Ma te v an o p w in d en d h eid Handeling

Rapportcijfer opwinding

Mannen Vrouwen

(19)

De assumptie van normaliteit is getoetst met de Kilmogrov-Smirnov test. De verschilscore tussen het uitvoerende script en het culturele script is bij de mannen niet normaal verdeeld, D(31) = .20, p < .01. De verschilscore tussen het uitvoerende en opwindendste script is bij de vrouwen ook niet normaal verdeeld, D(79) = .11, p < .05. Dit is niet een groot probleem, want volgens de centrale limietstelling wordt er voldaan aan de assumptie van normaliteit bij een grotere steekproef. Onze steekproef bestaat uit 110 participanten, wat groot genoeg is.

Daarnaast is er niet voldaan aan de assumptie van sphericiteit, 𝑋2_{(2) = 0,904, p < 0,01. De HF =}

0,94, dit is niet kleiner dan 0,70, dus er wordt univariaat getoetst. De GG waarde is niet kleiner dan 0,75, namelijk GG = 0,91. Er is dus een HF-correctie toegepast. Er is geen significant hoofdeffect gevonden voor de verschilscores van de Scripts, F(1.87, 202.08) = 2.23, p = .114. Er is ook geen significant hoofdeffect gevonden voor Sekse, F(1.19, 183.18) = 1.19, p = .403. Er is tot slot ook geen significant interactie effect, F(1.87, 202.08) = 1.635, p = .199.

Seksuele autonomie is betrouwbaar gemeten, Cronbach’s α = .64. Het verschil tussen man en vrouw wat betreft seksuele autonomie is getest met een independent samples t-test. Seksuele autonomie verschilde niet tussen mannen (M = 17.6, SD = 2.5) en vrouwen (M = 17.3, SD = 2.6), t(101) = .514, p = .608. Vervolgens is er ook een moderatie analyse uitgevoerd om de verwachting over de moderatie tussen seksuele autonomie en het verschil tussen het opwindende en uitvoerende script te testen. Voor de moderatie-analyse is er een nieuwe variabele aangemaakt, interactie, wat de variabele Seksuele autonomie maal Sekse is.

Vervolgens is er een multipele regressie analyse uitgevoerd, waarbij de afhankelijke variabele de gemiddelde verschilscore tussen het uitvoerende en opwindendste script is, en de

onafhankelijke variabelen zijn sekse, seksuele autonomie en interactie. Er is geen sprake moderatie, aangezien de interactie variabele niet significant is, t = -1.00, p = .321.

Discussie

In dit onderzoek werd onderzocht of er sprake is van verschillen tussen de seksuele scripts van man en vrouw, waarbij seksuele autonomie de relatie tussen het uitvoerende en

(20)

tabellen, lijkt er een verschil te zijn tussen mannen en vrouwen wat betreft de volgorde van de handelingen in de verschillende scripts. Zo zit er in het opwindendste script een verschil tussen mannen en vrouwen wat betreft de handeling hij komt klaar op haar. Vrouwen zetten deze handeling op plek 11.4 en mannen op de plek 8.3 (zie Figuur 3 en Tabel 5). Voor deze handeling is er ook een verschil tussen de mate van opwindendheid tussen mannen en vrouwen. Vrouwen waarderen deze handeling gemiddeld met een 4.0, en mannen met een 5.8 (zie Figuur 4 en Tabel 6). Er lijkt ook een verschil te zitten tussen de scripts tussen man en vrouw in de mate van frequentie van de gekozen handelingen. Zo heeft 70.9% van de vrouwen in het uitvoerende script de handeling zij komt klaar gekozen, en 81.0% van de vrouwen koos deze handeling in het opwindendste script (zie Tabel 2). Dezelfde handeling is door 87.1% van de mannen in het uitvoerende script gekozen, waarbij maar 67.7% van de mannen deze handeling in het opwindendste script koos.

Deze verschillen worden echter niet weerspiegeld in significante resultaten. De analyses zijn uitgevoerd over gemiddelde verschilscores. Wellicht waren er wel aantoonbare verschillen gevonden wanneer er op een ander niveau geanalyseerd zou worden. Er zijn immers verschillen waarneembaar op handeling niveau, zoals te zien is in de tabellen en grafische weergaven. Dit was echter niet het doel van deze studie, daarom zijn alleen de hypotheses getoetst. Ook de hypothese over de modererende rol van seksuele autonomie is niet uitgekomen. Buiten het vinden van geen significante resultaten, levert huidig onderzoek wel een schat van informatie op.

Het ontbreken van empirische steun van onze hypotheses kan verschillende verklaringen hebben. De eerste betreft de onbetrouwbaarheid van de data. Zo is een groot aandeel van de participanten uit de dataset verwijderd: van de 351 participanten bleven er 110 over. Velen hebben het onderzoek niet afgemaakt, wat een indicatie is van een te lange vragenlijst. Daarnaast gaven meerdere participanten, die de vragenlijst wel volledig hadden afgemaakt, aan dat de vragenlijst te lang was. Dit beïnvloedt de data, daar het zo kan zijn dat degene die vragenlijst wel helemaal af hebben gemaakt, deze op het eind niet meer serieus kunnen hebben ingevuld,

(21)

vanwege de lengte. Het is mogelijk dat zij vanwege de tijd die het kostte, geen zin meer hadden, en het onderzoek afraffelde. Als dit het geval is, zijn de culturele en opwindendste scripts onbetrouwbaar ingevuld.

De laatste indicatie voor onbetrouwbare data, betreft sommige onlogische volgordes die ingevuld zijn door participanten. Zo begon één participant het opwindendste script met hij komt

klaar in haar en eindigt het opwindendste script met zij streelt zijn penis over zijn kleding. Men

kan immers niet ergens ‘in’ klaar komen, zonder dat er handelingen daarvoor zijn gebeurd. Deze volgorde is onlogisch, wat een aanwijzing kan zijn voor de onbetrouwbaarheid van de data.

Voor de huidige vragenlijst is bewust gekozen. Zo is er gepoogd om het onderzoek van Geer en Broussard (1990) te verbeteren en is er geen gebruik gemaakt van de Bentler scale. Daarnaast beschikte huidig onderzoek over meer handelingen, wat men meer keuzevrijheid gaf, waardoor ieder individu de meest realistische weergave van een werkelijke vrijpartij kon geven. Bij Geer en Boussard was er een beperkte hoeveelheid aan handelingen waarbij iedere handeling gebruikt werd, aan de hand van de Bentler scale. Huidig onderzoek heeft dat ondervangen met een sleep-en-drop-down systeem, waarbij men een volgorde kon maken zonder alle handelingen te gebruiken. Door middel van absolute verschilscores, was de data te analyseren. Dit is een sterk punt van huidig onderzoek, wat wel resulteerde in een langere vragenlijst.

Daarnaast is huidig onderzoek een Bachelorthese, waarbij het een groep van meerdere collega-onderzoekers betrof, wier ieder een iets afwijkende onderzoeksvraag onderzocht. Om kosten laag te houden, is er een samengestelde online vragenlijst gecreëerd, die in een zitting kon worden afgenomen. Deze bleek lang te zijn, waardoor er uitval volgde. De lange vragenlijst zorgt echter voor veel data, wat veel informatie geeft.

Daar op aansluitend vond het onderzoek online plaats. Hiervoor is bewust gekozen: men zou zich in de veiligheid van het eigen huis meer vrij voelen om eerlijk gevoelige informatie te verschaffen, zoals de seksuele activiteiten wat dit onderzoek onderzocht. Een bijkomend nadeel is dat men, zoals in huidig onderzoek gebeurde, sneller stopt met het

(22)

onderzoek. Wanneer dit onderzoek uitgevoerd wordt in een laboratoriumsetting, is er waarschijnlijk minder uitval, daar mensen zich minder snel geneigd zouden voelen om het onderzoek vroegtijdig te stoppen.

Een andere verklaring voor de onverwachte resultaten betreft de steekproef zelf. Het is mogelijk dat de huidige steekproef te select was en niet uit een heterogene groep bestond. De participanten waren namelijk vooral universitaire studenten. Dit deel van de populatie komt voornamelijk uit een hoog-socio-cultureel milieu en er zijn redenen om aan te nemen dat de verhoudingen tussen man en vrouw hier anders is dan bij mensen met een laag- socio-culturele status. Zo blijkt bijvoorbeeld dat het verschil tussen man en vrouw wat betreft het aantrekkelijk zijn van het geven van orale seks kleiner is tussen hoogopgeleide participanten (namelijk 1%) dan tussen laagopgeleide participanten (namelijk 18%) (Hyde & Durik, 2000).. Daarom kan het zijn dat er geen verschil is man en vrouw wat betreft de scripts, en daarmee ook niet tussen de scripts.

Een fenomeen wat bijdraagt aan de selecte steekproef, is de zelfselectiebias. Dit houdt in dat participanten die bereid zijn om mee te doen aan onderzoeken over seks op belangrijke punten verschillen van een heterogene groep (Gijs et al., 2009). Zo hebben deze participanten meer seksuele ervaring en meer seksuele partners gehad. Dit versterkt het idee dat door de huidige steekproef de resultaten een beperkte externe validiteit hebben.

Dit onderzoek bouwt voort op vorige bevindingen. Veel onderzoeken vonden dat er een verschil is in seksbeleving tussen man en vrouw, waarbij het culturele script in het voordeel is bij mannen (de Graaf & Wijsen, 2017; Sakaluk et al., 2014; Bay-Cheng & Eliseo- Arras, 2008; Sione’an et al., 2002). De variabele seksuele autonomie lijkt een veelbelovende factor (Kennet, et al., 2013; Quinn-Nilas & Kennet, 2018). Er lijkt ook een verschil te zijn tussen de

opwindendste scripts van mannen en vrouwen, waarbij het opwindendste script van vrouwen meer afwijkt van het culturele script, dan het opwindendste script van mannen (Pernine et al., 1994; Geer & Broussard, 1990). De resultaten van huidig onderzoek repliceren deze

(23)

hoogopgeleide psychologiestudenten. Mogelijk modereert opleidingsniveau de verschillen tussen seksuele scripts.

De laatste verklaring gaat over de derde feministische golf (Vanweesenbeeck, 2017). Het kan zo zijn dat deze golf heeft gezorgd voor grotere vrouwelijke emancipatie wat betreft seksuele activiteit. Daarmee worden ook stigma’s rondom de seksuele ervaring opgelost, waardoor er minder verwachtingen lijken te zijn rondom wat seksueel ‘hoort’. Een gevolg hiervan is dat men meer luistert naar wat men zelf wil. Daarmee wordt de afstand tussen het uitvoerende, culturele en opwindendste script gereduceerd en voelt men zich vrijer in de seksuele ervaring. Oftewel, de derde feministische golf heeft mogelijk de verschillen tussen wat men doet en wat men wilt doen, en diens verschillen tussen man en vrouw, aangepakt. Dit zou betekenen dat de theorie waarop huidig onderzoek gebaseerd is, verouderd is en geen stand meer houdt.

Dit onderzoek heeft op een nieuwe manier geprobeerd om op basis van de seksuele script theorie van Simon en Gagnon (1973) de seksuele scripts te meten, wat ook afweek van het onderzoek van Geer en Boussard (1990). Enerzijds is er wat te zeggen tegen de theorie. Beide zijn gedateerd en huidig onderzoek heeft geen bevindingen die met de theorie in lijn is. Wellicht is door middel van maatschappelijke ontwikkeling en de derde feministische golf een reductie in het verschil in seksebeleving tussen man en vrouw, en zijn alle scripts gereduceerd tot één script.

Anderzijds is het aannemelijker dat de selecte steekproef het onverwachte resultaat verklaard. Er is sterker bewijs voor het bestaan van een verschil in seksebeleving tussen man en vrouw. Het onderzoek van de Graaf en Wijsen (2017) is recent en uitgevoerd onder 17.000 respondenten. Uit die resultaten blijkt er juist wel een verschil in seksbeleving te zijn tussen man en vrouw. Het is betrouwbaarder, daar de steekproef representatiever is voor de Nederlandse populatie en daarnaast is huidig onderzoek uitgevoerd onder een selecte steekproef.

Redelijkerwijs is de theorie meer gecorroboreerd dan huidig onderzoek, wat het aannemelijk maakt dat de theorie in stand blijft. Dat er in dit onderzoek geen bevindingen zijn gevonden die overeenkomen met de theorie, lijkt verklaard te kunnen worden door de hoogopgeleide jonge

(24)

steekproef.

Mogelijk houdt dit in dat de theorie niet opgaat voor deze steekproef. De hoge mate van seksuele autonomie, waarbij er geen verschil is tussen man en vrouw, weerspiegelt de

gelijkwaardigheid van man en vrouw in seksuele relaties in deze populatie. Dit impliceert dat de hoogopgeleide en jonge populatie minder onderscheid kent tussen de verschillende soorten scripts en dat deze minder verschillen tussen man en vrouw.

Het onderzoeken van seksuele autonomie is een sterk punt van huidig onderzoek; het focuste zich op verklarende variabelen. Dit geeft namelijk ook richting in de praktijk, waarbij er werkelijk stappen kunnen worden gezet naar gelijkwaardige seksbeleving. Al mochten huidige resultaten niet wijzen op een modererende rol voor seksuele autonomie, laat dat vervolg onderzoek niet ontmoedigen. Dit onderzoek vond immers geen sekseverschil tussen seksuele autonomie, terwijl er sterke aanwijzingen zijn dat dit verschil weldegelijk bestaat.

Op basis van de onverwachte resultaten, diens verklaringen en de beperkingen van dit onderzoek, is het mogelijk om adviezen te formuleren over de manier waarop vervolg

onderzoek uitgevoerd kan worden. Om te voorkomen dat men voortijds stopt met het onderzoek of hier überhaupt niet aan wil beginnen, kan volgend onderzoek minder tijd in beslag nemen of er een grotere beloning tegen over zetten. Dit motiveert men om het onderzoek af te ronden. Ten tweede kan volgend onderzoek een bredere steekproef werven, waarbij deze niet alleen uit hoogopgeleide, jonge participanten bestaat. Op deze manier is er een betere afspiegeling van de Nederlandse populatie, waardoor de onderzoeksresultaten informatie verschaffen over een heterogene groep dan huidig onderzoek.

Ten derde is het mogelijk dat het sekseverschil aanwezig is op een ander niveau dan gemiddelde verschilscores. Aanbevolen wordt dan ook om verwachtingen op te stellen op meerdere niveaus: op scriptniveau en handelingsniveau. Dat kan op basis van deze

resultaten.

Tot slot is dit onderzoek gericht op het verschil in seksbeleving van de heteroseksuele populatie. Daarom zijn participanten met een andere seksuele preferentie uitgesloten van

(25)

deelname. De sekseverschillen in deze steekproef zijn ook interessant om te onderzoeken voor vervolgonderzoek.

Huidig onderzoek exploreerde het verschil in seksbeleving tussen man en vrouw aan de hand van de seksuele scripts, met seksuele autonomie als modererende variabele. Er zijn verschillen gevonden tussen de seksuele scripts, tussen man en vrouw, maar er zijn geen

sekseverschillen wat betreft de scriptverschillen in deze steekproef. Seksuele autonomie bleek in deze steekproef geen modererende factor te zijn. Huidig onderzoek schijnt haar licht op de hoogopgeleide, jonge populatie. De resultaten suggereren dat er in deze doelgroep een minimaal sekseverschil bestaat wat betreft seksuele scripts en seksuele autonomie. Dit is een positieve vooruitgang richting gelijkwaardige seksbeleving, wat zich mogelijk kan doorzetten naar de Nederlandse populatie.

(26)

Literatuurlijst

Arias, L., Vasquez, M.I., Duenas, E.P., Garcia, L.M. & Tejada, E.L. (2011). Sexual behavior and erotism in university students, Cali, Colombia. Colombia Medica, 42, 309 – 318. Bay-Cheng, L. Y., & Eliseo-Arras, R. K. (2008). The making of unwanted sex: Gendered and

neoliberal norms in college women’s unwanted sexual experiences. Journal of Sex

Research, 45, 386–397. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00224490802398381.

Dworkin, S. L., & O’Sullivan, L. (2005). Actual versus desired initiation patterns among a sample of college men: Tapping disjunctures within traditional male scripts. Journal of Sex

Research, 42, 150–158. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00224490509552268. Eschler, L. (2004). The physiology of the female orgasm as a proximate mechanism.

Sexualities, Evolution & Gender, 6, 171-194. DOI:

http://dx.doi.org/10.1080/14616660412331330875.

Frederick, D. A., Lever, J., Gillespie, B. J., & Garcia, J. R. (2017). What keeps passion alive? Sexual satisfaction is associated with sexual communication, mood setting, sexual variety, oral sex, orgasm, and sex frequency in a national US study. The Journal of Sex

Research, 54, 186-201. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00224499.2015.1137854.

Gagnon, John H. (1991) `The Implicit and Explicit Use of Scripts in Sex Research', in John Bancroft, Clive Davis & Deborah Weinstein (eds) Annual Review of Sex Research. Mt Vernon, IO: Society for the Scientific Study of Sex.

Gagnon, J. H., & Simon, W. (1973). Sexual conduct: The social sources of human sexuality. Chicago: Aldine.

Graaf, H. de & Wijsen, C. (2017). Seksuele Gezondheind in Nederland. Opgehaald van: https://www.rutgers.nl/sites/rutgersnl/files/PDF-Onderzoek/Seksuele_Gezondheid_in _NL_2017_23012018.pdf

Guillitta, A., Spiering, M., Laan, E. (2012). To come or Not to Come: the Effect of Different

Types of Sexual Stimulation on Orgasm Occurrence (niet gepubliceerde masterthese).

(27)

Hyde, J. (2005). The gender similarities hypothesis. American Psychological Association,

60, 581 – 592. DOI: 10.1037/0003-066X.60.6.581.

Kennett, D. J., Humphreys, T. P., & Bramley, J. (2013). Sexual resourcefulness and gender roles as moderators of relationship satisfaction and consenting to unwanted sex in undergraduate women. Canadian Journal of Human Sexuality, 22, 51–61. DOI: http://dx.doi.org/10.3138/cjhs.933.

Kim, J., Sorsoli, L., Collins, K., Zylbergold, B., Schooler, D. & Tolmann, D. (2007). From Sex to Sexuality: Exposing the Heterosexual Script on Primetime Network Television. The

Journal of Sex Research, 44, 145 – 157. DOI:

http://dx.doi.org/10.1080/00224490701263660.

Laan, E., Stegeren, A. van, Scholte, S., & Lunsen, R. van. (2007). Genderverschillen en -overeenkomsten in de seksuele respons. Tijdschrift voor Seksuologie, 31, 113-118. Lankveld, J. van & Laan, E. (2009). Wetenschappelijk onderzoek naar seksualiteit. In L. Gijs,

W. Gianotten, I. Vanwesenbeeck, & P. Weijenborg (Eds.), Seksuologie (pp. 45 – 67). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Maxwell, C. (2007). 'Alternative' Narratives of Young People's Heterosexual Experiences in the UK. Sexualities, 10, 539 – 558. DOI: https://doi.org/10.1177/1363460707083168. Meston, C. & Buss, D. (2007). Why humans have sex. Archives of Sexual Behavior, 36,

477 – 507. DOI: 10.1007/s10508-007-9175-2

O’Sullivan, L. F. & Allgeier, E. R. (1998). Feigning sexual desire: Consenting to unwanted sexual activity in heterosexual dating relationships. Journal of Sex Research, 35, 234– 243. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00224499809551938.

Purnine, D. M., Carey, M. P., & Jorgenson, R. S. (1994). Gender differences regarding references for specific heterosexual practices. Journal of Sex and Marital Therapy, 20, 271-287. DOI: https://doi.org/10.1080/00926239408404378.

Quinn-Nilas, C. & Kennett, D. (2018). Reasons why undergraduate women comply with unwanted, non-coercive sexual advances: A serial indirect effect model integrating

(28)

sexual script theory and sexual self-control perspectives. Journal of Social Psychology,

16, 1 – 13. DOI: 10.1080/00224545.2018.1427039.

Van Rees, Laan & Spiering. (2006). Orgasmeconsistentie van lesbische en heteroseksuele vrouwen tijdens partnerseks. De rol van clitorale stimulatie. Tijdschrift van

Seksuologie, 40, 68 – 75.

Sakaluk, J., Todd, L., Milhausen, R., Lachowsky, N. (2014). Dominant heterosexual sexual scripts in emerging adulthood: conceptualization and measurement. Journal of Sex

Research, 51, 516 – 531. DOI: 10.1080/00224499.2012.745473.

Sanchez, D. T., Crocker, J., & Boike, K. R. (2005). Doing gender in the bedroom: Investing in gender norms and the sexual experience. Personality and Social

Psychology Bulletin, 31, 1445-1455. DOI:

http://dx.doi.org/10.1177/0146167205277333.

Sanchez, D. T., Kiefer, A. K., Ybarra, O. (2006). Sexual submissiveness in women: cost for sexual autonomy and arousal. Personality and Social Psychology Bulletin, 32, 512 – 524. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167205282154.

Schaalma, H., Reinders, J. & Kok, G. (2009). Voorlichting en preventie. In L. Gijs, W. Gianotten, I. Vanwesenbeeck, & P. Weijenborg (Eds.), Seksuologie (pp. 217 – 231). Houten: Bohn Stafleu van Loghum

Sione´an, C., DiClemente, R. J., Wingood, G. M., Crosby, R., Cobb, B. K., Harrington, K., Davies, S. L., Hook, E. W., & Oh, M. K. (2002). Psychosocial and behavioral correlates of refusing unwanted sex among African American adolescent females. Journal of

Adolescent Health, 30, 55–63. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S1054-139X(01)00318-4.

Simon, W. & Gagnon, J.H. (1986). Sexual scripts: permanence and change. Archives of

Sexual Behavior, 15, 97 – 120. DOI: http://dx.doi.org/10.1007/BF01542219.

Simon, W., & Gagnon, J. H. (1987). A sexual scripts approach. In J. H. Geer & W. T. O'Donohue (Eds.), Theories of human sexuality (pp. 363-383). New York: Plenum Press.

(29)

Sprecher, S., Hatfield, E., Cortese, A., Potapova, E., & Levitskaya, A. (1994). Token resistance to sexual intercourse and consent to unwanted sexual intercourse: College students’ dating experiences in three countries. Journal of Sex Research, 31, 125–132. DOI:

http://dx.doi.org/10.1080/00224499409551739.

Vanwesenbeeck, I. (2001). Psychosexual correlates of viewing explicit sex on television Among women in the Netherlands. Journal of Sex Research, 11, 26-91. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00224490109552107.

Vanwesenbeeck, I. (2017, 21 juni). Gender in seksualiteit en in de seksuologie.

(30)

Bijlagen

Tabel 3a

De gemiddelde volgorde van het uitvoerende script

M (SD) M (SD) mannen M (SD) vrouwen

Zij tongzoenen 1.6 (2.5) 1.8 (2.7) 1.5 (2.4) Hij streelt haar tepels onder haar kleding 2.6 (2.6) 2.3 (1.5) 2.7 (2.9) Zij streelt zijn penis over zijn kleding 3.6 (2.1) 3.3 (1.0) 3.7 (2.5) Hij kust haar tepels 4.0 (1.9) 3.6 (1.2) 4.1 (2.1) Hij raakt haar vagina aan over haar slipje 4.7 (2.1) 4.5 (1.2) 4.7 (2.4) Hij streelt haar borsten over haar kleding 5.1 (2.4) 5.0 (2.5) 5.1 (2.4) Hij stimuleert haar clitoris met zijn vingers 7.0 (2.6) 6.7 (3.2) 7.1 (2.3) Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken) 7.1 (2.6) 6.5 (1.8) 7.3 (2.9) Hij doet zijn vingers in haar vagina 7.3 (2.1) 7.1 (1.6) 7.4 (2.3) Zij neemt zijn penis in haar mond (pijpen) 8.5 (2.4) 8.4 (2.0) 8.5 (2.5) Hij likt haar clitoris (beffen) 8.6 (2.7) 8.3 (2.2) 8.8 (2.9) Zij begeleidt zijn penis in haar vagina 9.6 (3.0) 11.0 (2.6) 9.2 (3.0) Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert 10.4 (3.2) 10.8 (3.3) 10.2 (3.2) Hij penetreert haar vagina van achter 11.3 (3.1) 12.4 (3.0) 11.0 (3.0) Zij neemt zijn penis in haar mond, terwijl hij haar clitoris likt 11.5 (4.2) 11.8 (0.8) 11.4 (5.0) Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is 11.8 (3.6) 12.8 (2.8) 11.3 (3.9) Zij komt klaar 11.8 (3.9) 11.7 (4.1) 11.8 (3.9) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris

stimuleert

12.1 (3.9) 13.8 (3.5) 11.4 (3.9) Hij komt klaar in haar 12.6 (3.9) 13.2 (4.4) 12.4 (3.6) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris

stimuleert

12.7 (4.2) 15.5 (2.3) 12.0 (4.3) Hij komt klaar op haar 12.8 (4.2) 14.6 (3.8) 11.8 (4.2)

Tabel 3b

De gemiddelde volgorde van het culturele script

M (SD) M (SD) mannen M (SD) vrouwen

Zij tongzoenen 1.5 (2.1) 1.7 (1.9) 1.4 (2.2) Hij streelt haar borsten over haar kleding 2.8 (2.6) 2.5 (1.0) 3.0 (3.0) Hij streelt haar tepels onder haar kleding 3.5 (2.5) 2.8 (0.8) 3.7 (2.8) Hij raakt haar vagina aan over haar slipje 4.2 (2.2) 4.1 ( 1.8) 4.2 (2.3) Zij streelt zijn penis over zijn kleding 4.2 (2.3) 3.7 (1.8) 4.4 (2.5)

(31)

Hij kust haar tepels 5.2 (2.6) 4.7 (1.6) 5.4 (2.9) Hij stimuleert haar clitoris met zijn vingers 6.0 (2.1) 6.1 (1.9) 5.9 (2.1) Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken) 6.4 (2.1) 6.7 (1.8) 6.4 (2.2) Hij doet zijn vingers in haar vagina 6.5 (2.5) 6.7 (2.9) 6.3 (2.3) Zij neemt zijn penis in haar mond (pijpen) 8.0 (3.1) 7.9 (3.3) 8.1 (3.0) Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is 8.3 (3.6) 8.5 (3.6) 8.2 (3.7) Zij begeleidt zijn penis in haar vagina 8.8 (3.1) 8.8 (3.3) 8.8 (3.0) Hij likt haar clitoris (beffen) 8.9 (3.3) 8.8 (2.7) 9.0 (3.5) Hij komt klaar in haar 10.0 (4.4) 9.6 (5.0) 10.1 (4.2) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris

stimuleert

10.2 (4.6) 10.4 (6.3) 10.1 (4.1) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris

stimuleert

10.6 (4.3) 11.4 (4.0) 10.4 (4.5) Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert 10.8 (4.0) 11.4 (4.0) 9.9 (4.0) Zij neemt zijn penis in haar mond, terwijl hij haar clitoris

likt

11.1 (5.0) 10.8 (2.5) 11.2 (6.0) Zij komt klaar 11.2 (4.5) 12.1 (5.0) 10.9 (4.3) Hij penetreert haar vagina van achter 11.4 (3.6) 12.0 (3.8) 11.1 (3.5) Hij komt klaar op haar 11.6 (5.0) 14.2 (5.5) 10.5 (4.6)

Tabel 3c

De gemiddelde volgorde van het opwindendste script

Zij tongzoenen 2.2 (3.2) 2.7 (3.8) 2.0 (3.0) Hij streelt haar borsten over haar kleding 3.0 (2.8) 3.1 (2.9) 3.0 (2.9) Hij streelt haar tepels onder haar kleding 4.1 (3.2) 4.2 (0.9) 4.1 (3.5) Zij streelt zijn penis over zijn kleding 4.3 (3.1) 3.3 (2.6) 4.7 (3.2) Hij raakt haar vagina aan over haar slipje 4.7 (2.0) 4.8 (2.1) 4.7 (1.9) Hij kust haar tepels 5.4 (3.3) 6.2 (4.4) 5.2 (3.0) Hij stimuleert haar clitoris met zijn vingers 6.4 (2.2) 6.5 (1.4) 6.4 (2.3) Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken) 6.6 (2.8) 5.9 (2.5) 6.8 (2.9) Hij likt haar clitoris (beffen) 6.9 (3.3) 6.6 (3.2) 7.0 (3.4) Hij doet zijn vingers in haar vagina 7.0 (2.8) 7.0 (2.9) 7.0 (2.9) Zij neemt zijn penis in haar mond (pijpen) 7.5 (3.4) 6.4 (4.0) 8.1 (2.9) Zij neemt zijn penis in haar mond, terwijl hij haar clitoris likt 8.7 (3.4) 7.9 (3.3) 9.1 (3.4) Zij begeleidt zijn penis in haar vagina 9.1 (3.2) 8.6 (2.9) 9.3 (3.4) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris

stimuleert

9.4 (4.8) 9.5 (4.3) 9.3 (5.2) Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert 9.7 (3.8) 9.4 (3.9) 9.9 (3.8)

(32)

Hij penetreert haar vagina van achter 9.9 (4.2) 10.3 (4.2) 9.8 (4.3) Hij komt klaar op haar 10.0 (5.4) 8.3 (4.8) 11.4 (5.6) Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is 10.1 (3.9) 10.2 (3.8) 10.1 (3.9) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris

stimuleert

10.4 (4.0) 10.8 (4.8) 10.3 (3.9) Zij komt klaar 10.6 (4.4) 10.6 (5.5) 10.6 (4.0) Hij komt klaar in haar 11.7 (4.5) 11.3 (6.0) 11.8 (4.0)

Tabel 4

De gemiddeldes van de rapportcijfers

Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris stimuleert

4,.6 (1.5) 4.0 (1.5) 4.9 (1.4) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris

stimuleert

4.1 (1.4) 3.8 (1.5) 4.3 (1.3) Zij begeleidt zijn penis in haar vagina 4.6 (1.5) 4.2 (1.6) 4.7 (1.5) Hij penetreert haar vagina van achter 4.5 (1.3) 4.6 (1.4) 4.4 (1.3) Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is 4.8 (1.4) 4.5 (1.4) 5.0 (1.4) Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert 4.9 (1.4) 4.5 (1.4) 5.0 (1.3) Zij tongzoenen 4.9 (1.3) 5.0 (1.4) 4.9 (1.2) Hij streelt haar borsten over haar kleding 5.4 (1.2) 5.0 (1.4) 5.6 (1.2) Hij streelt haar tepels onder haar kleding 4.8 (1.5) 4.6 (1.3) 4.9 (1.6) Zij streelt zijn penis over zijn kleding 5.0 (1.6) 5.8 (1.2) 4.6 (1.6) Hij kust haar tepels 5.5 (1.4) 5.2 (1.5) 5.6 (1.4) Hij raakt haar vagina aan over haar slipje 4.7 (1.7) 5.4 (1.5) 4.4 (1.6) Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken) 4.4 (1.6) 5.1 (1.4) 4.1 (1.6) Hij stimuleert haar clitoris met zijn vingers 5.6 (1.3) 5.8 (1.0) 5.6 (1.5) Hij doet zijn vingers in haar vagina 5.6 (1.1) 5.5 (0.9) 5.6 (1.2) Zij neemt zijn penis in haar mond (pijpen) 5.5 (1.4) 5.9 (1.0) 5.3 (1.5) Hij likt haar clitoris (beffen) 5.6 (1.2) 5.3 (0.9) 5.7 (1.3) Zij neemt zijn penis in haar mond, terwijl hij haar clitoris

likt

5.1 (1.6) 5.5 (1.3) 4.9 (1.7) Hij komt klaar in haar 5.6 (1.5) 6.1 (1.2) 5.3 (1.6) Hij komt klaar op haar 4.4 (1.8) 5.6 (1.5) 4.0 (1.7) Zij komt klaar 6.5 (1.0) 6.5 (0.9) 6.5 (1.1)

(33)

Onderzoek seksuele scripts

Start of Block: Default Question Block

Q35

Beste deelnemer,

Bedankt voor uw interesse in ons onderzoek. Voordat het onderzoek van start zal gaan, is het belangrijk dat u op de hoogte bent van de procedure van dit onderzoek. Lees daarom onderstaande tekst door. In dit onderzoek worden seksuele scripts onderzocht. Dat wordt gedaan door het afnemen van een vragenlijst. De vragenlijst zal tussen de 10 en 25 minuten in beslag nemen.

Het onderzoek is anoniem, er worden geen persoonsgegevens gevraagd. Alle onderzoeksgegevens die verzameld worden zullen vertrouwelijk behandeld worden. Deelname aan dit onderzoek is vrijwillig. Als u besluit af te zien van deelname aan het onderzoek, zal dit op geen enkele wijze gevolgen voor u hebben. Dit onderzoek heeft geen risico’s voor uw gezondheid of veiligheid. Hierom gelden de voorwaarden van de reguliere aansprakelijkheidsverzekering van de UvA.

Mocht u vragen hebben over dit onderzoek, vooraf of achteraf, dan kunt u zich wenden tot de verantwoordelijke onderzoeker, mevrouw L. Bos, e-mail: laura-bos@hotmail.com. Voor eventuele klachten over dit onderzoek kunt u zich wenden tot het lid van de Commissie Ethiek, Dhr. Drs. G. H. Valk, G.H.Valk@uva.nl, Nieuwe Achtergracht 129, Amsterdam.

Q37 Toestemmingsverklaring

Met het invullen van de vragenlijst verklaart u dat u de deelnemersinformatie heeft gelezen en begrepen. Verder geeft u aan dat u akkoord gaat met de gang van zaken zoals deze staat beschreven, dat u 18 jaar of ouder bent en dat u mee wilt doen aan deze studie. U behoudt daarbij het recht om zonder opgaaf van reden deze instemming weer in te trekken en deelname te staken.

(34)

Q8 Wat is uw sekse?

o

Man (1)

o

Vrouw (2)

Q7 Wat is u leeftijd in jaren?

Q17 Hoeveel seksuele partners heeft u gehad?

Q18 Hoeveel orgasmes heeft u gemiddeld tijdens 5 vrijpartijen in totaal?

Q26 Wat is uw relatiestatus?

o

Single (1)

o

In een relatie (2)

Q25 Bent u overwegend heteroseksueel?

o

Ja (1)

(35)

Q27 Hoe vaak heeft u in uw leven geslachtsgemeenschap gehad (hieronder wordt ook gemeenschap met dezelfde partner gerekend)?

o

0 keer (1)

o

1-10 keer (2)

o

10- 50 keer (3)

o

Meer dan 50 keer (4)

(36)

Q1

Geef aan wat de volgorde is van de volgende activiteiten tijdens uw gemiddelde vrijpartij in

een relatie. Daarmee wordt bedoeld dat u de gekozen handelingen in de meerderheid van

de keren dat u seks heeft, uitvoert.

Sleep de activiteiten naar het andere vak. U hoeft niet alle activiteiten te gebruiken.

Handelingen

Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl hij haar clitoris stimuleert (27) Ze hebben geslachtsgemeenschap terwijl zij haar clitoris stimuleert (18)

Zij begeleidt zijn penis in haar vagina (13) Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert (16)

Hij penetreert haar vagina van achter (14) Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is (15)

Zij tongzoenen (1) Hij kust haar tepels (5)

Hij streelt haar borsten over haar kleding (2) Hij streelt haar tepels onder haar kleding (3)

Zij streelt zijn penis over zijn kleding (4) Hij raakt haar vagina aan over haar slipje (6) Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken) (7)

Hij stimuleert haar clitoris met zijn vingers (8) Hij doet zijn vingers in haar vagina (9)

Zij neemt zijn penis in haar mond (pijpen) (10) Hij likt haar clitoris (beffen) (11)

Zij neemt zijn penis in haar mond terwijl hij haar clitoris likt (12) Hij komt klaar in haar (24)

Hij komt klaar op haar (25) Zij komt klaar (26)

(37)

Q31 Verschilt uw volgorde voor een gemiddelde vrijpartij tijdens een one-night stand? Als u hier geen ervaring mee heeft kunt u 'Nee' antwoorden.

o

Ja (1)

o

Nee (2)

(38)

Q2

Geef aan wat de volgorde is van de volgende activiteiten tijdens uw gemiddelde vrijpartij

tijdens een one-night stand. Daarmee wordt bedoeld dat u de gekozen handelingen in de

meerderheid van de keren dat u tijdens een one-night stand seks heeft uitvoert. Sleep de activiteiten naar het andere vak. U hoeft niet alle activiteiten te gebruiken.

Handelingen

Zij begeleidt zijn penis in haar vagina (13) Hij penetreert haar vagina van achter (14) Hij penetreert haar vagina terwijl hij boven op haar is (15)

Zij zit op hem terwijl hij haar vagina penetreert (16) Zij tongzoenen (1)

Zij streelt zijn penis over zijn kleding (4) Hij kust haar tepels (5)

Hij raakt haar vagina aan over haar slipje (6) Zij stimuleert zijn penis met haar hand (aftrekken) (7)

Page Break

Display This Question:

If Verschilt uw volgorde voor een gemiddelde vrijpartij tijdens een one-night stand? Als u hier geen... = Ja

(39)

Q6

Geef aan wat u denkt dat de volgorde is van de volgende activiteiten tijdens een

typische vrijpartij van de gemiddelde Nederlander in een relatie. Sleep de activiteiten

naar het andere vak. U hoeft niet alle activiteiten te gebruiken.

Handelingen

(40)

Q32 Denkt u dat de volgorde voor de typische vrijpartij van de gemiddelde Nederlander verschilt tijdens een one-night stand?

o

Ja (1)

o

Nee (2)

(41)

Q20

Geef aan wat u denkt dat de volgorde is van de volgende activiteiten tijdens een

typische vrijpartij van de gemiddelde Nederlander tijdens een one-night stand. Sleep

de activiteiten naar het andere vak. U hoeft niet alle activiteiten te gebruiken.

Handelingen

Zij neemt zijn penis in haar mond, terwijl hij haar clitoris likt (12) Hij komt klaar in haar (24)

Page Break

Display This Question:

If Denkt u dat de volgorde voor de typische vrijpartij van de gemiddelde Nederlander verschilt tijde... = Ja

(42)

Q19

Geef aan wat de volgorde is van de volgende activiteiten die voor u het meest seksueel

opwindend zou zijn tijdens een vrijpartij in een relatie. Sleep de activiteiten naar het

andere vak. U hoeft niet alle activiteiten te gebruiken.

Handelingen

Hij raakt haar vagina aan over haar slipje (6) Zij stimuleert zijn penis met haar hand. (aftrekken) (7)

Zij neemt zijn penis in haar mond, terwijl hij haar clitoris likt (12) Hij komt klaar in haar (24)

(43)

Q33 Verschilt voor u de volgorde voor de meest opwindende vrijpartij tijdens een one-night stand?

o

Ja (1)

o

Nee (2)