Een ‘weekje’ Hongarije en Italië

AFZETTINGEN WTKG 28(1), 2007 10

Een

_{‘weekje’ Hongarije}

en

Italië

Jan Boes*

Terug

in Holland deed Han

mij

het voorstel_{om maar eens} samenmet hemnaar

Hongarije

te_gaanendatwe, als het

zou lukken maarmeteen even Italiëmee zoudennemen. In Toscane kon

je volgens

eenpaar Denenook hele mooie fossielen uit het Plioceen vinden.

Naar

_Hongarije

Op zondag

25

_september

_{2005 haalde ik Han ’s morgens} vroegthuis in

Numansdorp

open wevertrokkennaar

Hon-garije.

De reis

_{ging voorspoedig}

totdat_we in

_Oostenrijk

net overde grenseen sanitaire_stopmaakten

_bij

een

par-keerplaats.

Juist

opdatmomentkwamer een

politiewagen

de

_{parkeerplaats}

op,die

langzaam langs

onzeautoreeden stopte. Ik _{dacht nog dat wordt}eenbon voor

wildplassen!

Dat

niet,

maarwel eenbon omdat

je

zo’n aulobahn

vignet

moethebben! En nietzo

zuinig ook,

meerdan honderdeuro boete! Wat haddenwe erflink desmoor overin!

Zo snel

mogelijk

lieten_we

Oostenrijk

achterons. Toenwede grens met

_Hongarije

_passeerden

was het al donker

_geworden,

duszosnel

_mogelijk

eenleuke

_plek

ge-zocht _om te overnachten. _{Dat viel nog niet}mee, pas na

wal

_omzwervingen

door de binnenlanden vondenwe een leuk

_hotelletje

in een

gehucht

ongeveer 20 kilometervan

Veszprem.

De

_volgende

ochtendna een

goede

nachtrusten een

goed

ontbijt

vertrokkenwe naarZircwaarwede

geoloog Lajos

Katona zoudenontmoetenin het lokalemuseum.Daar

aan-gekomen

kwam

Lajos

direct_{naar ons} toe.Ik maakte ken-nis met hemenHan zag

zijn

oude vriend_terug.We stel-denvoor eerst _{het meegenomen materiaal}voor

Lajos

uit deauto teladenendaarnaeenhoteltezoekenwaarwede komende

_dagen

zouden overnachten.

Lajos

vertelde dat_{er een}nieuwe

_{vindplaats gevonden}

_was in

_Varpalota.

Metonsdrieën

zijn

wenaar

Varpalota

gere-denenontmoettendaar ook

zijn

vriend Tamas.

Er wasvooronderzoek al eenkuilgegravenwaarwe zó konden

beginnen

metzeven.Het

schelpmateriaal

was niet van al te mooie kwaliteitmaarals

je

daar voorhet eerst komt ben

_je

wel

_blij

met de soorten die

je

daar aantreft. Ook waren ervissen-en

haaientandjes

tevinden. Eengroot aantalemmers diewehaddenmeegenomenwerdenmet zeefresidu

_gevuld.

Naeen

poosje zijn

wein

Varpalota

naarhet

geologisch

mo-nument de ‘Szabo

groeve’

gegaan.Deze groeve is heel be-kend

_bij

verzamelaars_vanfossielen uit het miocene Bade-nien.

_Hij

heeft_nuechter_eenbeschermdkarakter_enis ge-sloten _voor

_{publiek. Lajos}

heeft als

_geoloog

wel

toegang

tot de_groeveenis in het bezitvande sleutelvanhek dat toegang

geeft

totdeze oude

groeve.

In de

helling

naasthetmonumentkondenwenogwat ver-zamelen.

Hierna

_zijn

_we

nog

bij

Tamas thuis gaan

kijken

naar

zijn

uitsluitend miocene collectie mollusken

_(zie

_{foto op pag.}

12). Hij

heefteen

prachtige

collectie uit

Hongarije

en Roe-menië_{en we}hebben_vanhem veel materiaal

_gekregen.

Dinsdag zijn

wemetTamasnaar een

vindplaats

ineenbos

bij Magyarhertelend

gegaan.

Na een

lange

tocht door het bosen

enig

zoeken heeft

hij

de eerder gegravengatenkunnen vinden.

Blijkbaar

is

_hij

de

_enige

die deze

plek

kent. Dat is ook nietzo

verwonder-lijk

want

_{hij liep}

voor ons uitmet eengroot

kapmes

om een wegtebanen. Jemoetdan echt wel vertrouwen in

_je

gids

hebben!

Ermoesteenflink_{gatgegraven worden onder klamme}

om-standigheden.

Het betrefteenmiocene

_afzetting

_opeen

hel-ling.

Zevenwasniettedoen omdat de

_{afzetting nogal}

veel klei bevat. Toch kwamenerleuke

_schelpen

uitenookeen mooie_grotehaaientand.

Van Tamas

_kregen

weook verschillende

_schelpen

die

_hij

tegenkwam.

Later op de

dag zijn

wenognaarPécs

_gereden

enhebbener ineenwerkende groeve mogen zoeken. Daarmoest

je

af-Han

_Stoutjesdijk

wasin 2004 alsamenmetRia in

Honga-rije

opvakantiegeweest.

Hij

weet

_altijd

mooitevertellenwat

_hij

zoal beleefd heeft. Zo vertelde

_hij

dat

_hij

naarZirc wasgegaanomfossielen tevinden echter zonder resultaat. Om toch de

dag

niet ver-lorente _{laten gaan besloten Ria}en

hij

een museumin het kloostervanZirctebezoeken. Binnen

_gekomen

bleek het eennatuurmuseum te

_zijn

en waren erenkele vitrinesmet fossiele molluskentezien. Uiteraard wilde

_hij

weten waar deze vandaan kwamenenstapte naarde vier dames

bij

de

receptie.

Welk_een

_{teleurstelling.}

Niemand

_sprak

één woord Duits,

Engels

ofFrans,laatstaanNederlands. Han

_gaf

ech-ter_{de moed niet op}en

ging

in het klooster op zoeknaar een tolk.

_{Hij ging}

_eenzaalmetbord ‘verboden

toegang’binnen

enstond in de kloosterbibliotheek.Al snel kwamer een ou-derevrouwaan, die de bibliothecaresse bleek te

zijn. Zij

sprak

uitstekend Duits. Han

legde

uit dat

_hij

graagwilde wetenwaarde fossiele

_schelpen

in hetmuseumvandaan kwamenmaardat het niet lukteeen

gesprek

tevoerenmet de dames_vande

_receptie.

Ze draaide direct de deur_vande bibliotheekop sloten

ging

metHanmee naarde

receptie.

Snel werd

_{duidelijk gemaakt}

watde

bedoeling

was en bin-nen eenkwartier stond

Lajos

Katona, een

geoloog

werk-zaamin de keldervanhetmuseum,metHanoverfossiele

schelpen

tepraten.Ria_{enHan werden meegenomennaar} de

_kelder,

de

_werkplaats

_van

_Lajos.

Collectie werd beke-ken,

afspraken

werden

_gemaakt

endie week bezochtenRia, Hanen

Lajos

enkele fossiele

vindplaatsen.

11

AFZETTINGEN WTKG28 (1),2007

zettingen

kunnen vindenvanaf het Mioceentothet Pleisto-ceen. We vonden daarwat

_{vissentandjes}

enbotmateriaal.

Woensdag

zijn

we met

_Lajos

naar een

vindplaats nabij

Varpalota

gegaanwaar we opeen

helling

zoel/brakwa-terschelpen

enlandslakken uit het miocene Pannoonkon-den vinPannoonkon-den.

We hebben daareen

tijd lang

verzameldentegende

_tijd

dat we er mee

ophielden

zagenwedaareen

graafmachine

meteenpaarmensen in de bakstaan.

Dat bleken

_geologen

te

zijn

die

_metingen

dedennaar

zwa-re metalen in de

gesteentelagen.

Naeenkorte

kennismaking

enuiteraardnaafscheid

geno-Dewerkende_groevevanPécs. Denieuwevindplaatsin Valpalota.

Handigzo'n

_{graafmachine!}

De

_geologen

indebak.

AFZETTINGEN WTKG 28(1), 2007 12

mentehebbenvan

Lajos

vertrokkenwe naarItalië. Het bleek toch een

vrij lange

ritte

zijn

enin Padova heb-benwe een

hotelletje gekozen.

Toscane!

Donderdag

redenweverdernaarToscane.

Het

_{plaatsje lerapietra}

waarde veldenmetfossielen

_liggen

blijkt

een

gehucht

te

zijn.

Na vele

_omzwervingen

zonder veldenmet fossielente vin-den

_zijn

we maar naarCastell

Arquato gereden.

Daar heb-benwe een

hotelletje

in de buurt

_gevonden.

Vrijdag

verkendenwede

omgeving.

Erwaren

wegwerkzaamheden

waarbij je

de

_blauw/grijze

klei _zag

_liggen.

We

_zijn

_{er gaan}

_kijken

enzagen al enke-le

_schelpjes

in de klei zitten. We hebben

_toestemming

ge-vraagd

om daarte mogen zoeken enwe werden verwe-zen naar iemand in de fabrieknaast het

_terrein,

die zelf

regelmatig

fossiele

_schelpen

bleek teverzamelen op de

berghellingen

in de buurt.

_Hij

hadeen emmervol schel-pen slaan, die

hij regelmatig

aan schoolkinderen

uitdeel-de,

maar numochten

wij

er eenaantal mooie

exemplaren

uit halen. In ruil daarvoor

_gaf

Han hemeenboekwerk van Robert

_Marquet.

Hierna

_zijn

wezelf gaan zoekennaar een

goed

bereikbare

plek

op de

helling.

Door het bos heen

_zijn

wede

helling

op

geklommen

en

heb-De miocenecollectie molluskenvanTamas.

13

AFZETTINGEN WTKG28 (1),2007

ben daar de

_{vrijgespoelde schelpen}

_{op kunnen rapen.} Vooral_grotedentaliums kwamen

_veelvuldig

voor. Ook hebbenwe eenpaarmonsters klei meegenomenom thuiste

spoelen.

Verder bezochtenwenog hetmuseum in Castell

_Arquato

dateenmooie collectie fossielen uit de

omgeving

bezit.

Terug

naarhuis

We beslotenom ’s nachtsnaarhuiste

rijden

zodat

_je

dan minder last hebtvanfiles.

In Zwitserlandmoestenwe weer eenautobahn

_vignet

aan-schaffenenin

_Luxemburg

werd

_bijna

iedereenaande kant vande weggezetvoor eenalcoholcontrole. Na de blaastest

mochtenwe weer

doorrijden.

In

_Luxemburg

_mag

_je

_{echt geen}

_druppel

alcohol hebben

gedronken

enverschillendemensenwerden

_afgevoerd

naar het

_politieburo

enkonden deauto latenstaan.

’s Ochtends vroeg heb ik Han thuis

afgezet

enben iknaar huis

_gereden.

Wat

_{mijn ervaring}

met

_Hongarije

betreft, het is

_bijna

on-mogelijk

omdaar zelf locatiestevindenwaar

je

kan ver-zamelen,

hotelletjes zijn

erheel

goedkoop

maar

restaurant-jes

vind

je

er

nauwelijks.

Ook in Italiëwas het

lastig

omde

vindplaatsen

tevinden. De afstanden

zijn

toch

_vrij

_grootwaardoor

_je

veel

_reistijd

kwijt

bent.

_Eigenlijk

was onzevakantietekortom

‘rustig’

tekunnen verzamelen.

Hetwasvermoeiendmaarde vondsten lonen de moeite. We willenerhet liefst morgenalweer naartoemaar

ja,

er

moet ook

_gewerkt

wordenen er

zijn

nog zoveel andere locatieswaarhet leuk verzamelen is!

Met Hanwas heteen

geweldige

reisenik

_hoop

_{nog vaak} methem zo’n

_verzameltrip

temaken.

*JanBoes,

Normandiëplein

6, 8303 HAEmmeloord, email:

_{jbo@xs4all.nl}