Staaroperatie
H.2 6 3 3 5 0 .0 5 2 0
Inleiding
Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien, waziger en grauwer van kleur. Dit troebel worden van de ooglens wordt ‘staar’ of ‘cataract’ genoemd. Iedereen die ouder wordt, krijgt daarmee te maken. Maar niet iedereen heeft er echt last van. Er zijn verschillende vormen van staar: jeugdstaar, staar die ontstaan is door een ziekte of door een beschadiging van het oog, bijvoorbeeld bij een ongeval.
De meest voorkomende vorm van staar is ouderdomsstaar (seniel cataract).
Ouderdomsstaar
Ouderdomsstaar is een ‘normaal’ verouderingsproces net als het krijgen van rimpels. Sommige mensen merken al rond hun veertigste dat hun ooglens troebel wordt. Meestal doen de eerste verschijnselen van ouderdomsstaar zich echter pas later voor. Of u merkt dat u staar heeft, hangt af van de plek waar de
ooglens troebel wordt en hoe groot die troebele plek is.
Als de troebele plek in het midden van de lens zit, of daar vlakbij, krijgt u eerder klachten dan wanneer de troebele plek aan de rand van de lens zit. U gaat bijvoorbeeld wazig of dubbelzien, u ziet kleuren doffer of u krijgt last van licht of schitteringen. Als u binnen korte tijd opeens een andere sterkte van uw
brillenglazen nodig heeft, kan dat ook wijzen op ouderdomsstaar. Soms kan een andere sterkte van de brillenglas het zicht op den duur niet meer
verbeteren. Doorgaans neemt de staar in de loop van de tijd toe. Het gezichtsvermogen wordt daarmee meestal slechter.
Onderzoek
Om erachter te komen of er inderdaad sprake is van ouderdomsstaar, bekijkt de oogarts uw ogen met een spleetlamp. Deze lamp geeft een smalle bundel licht, waarmee de oogarts het voorste deel van het oog kan bekijken. Daar bevindt zich de ooglens. De oogarts kan zien of u staar heeft. Daarnaast wordt er gekeken of uw ogen verder gezond zijn.
Staaroperatie
Inmiddels heeft u het onderzoek bij de oogarts al achter de rug. Uw oogarts heeft indien nodig een staaroperatie met u besproken. Als u staar heeft, kan het moeilijker voor u worden om uw normale
dagelijkse activiteiten te kunnen blijven uitvoeren. Als de staar niet wordt verwijderd, blijft uw
gezichtsvermogen misschien hetzelfde, maar meestal wordt het geleidelijk slechter.
Het is onwaarschijnlijk dat de operatie moeilijker wordt als u langer wacht, tenzij uw gezichtsvermogen zo slecht wordt dat u alleen nog maar licht en donker kunt zien.
Ouderdomsstaar is goed te behandelen. Een operatie kan het gezichtsvermogen vrijwel volledig herstellen, mits de rest van de gezondheid van het oog goed is. Bij deze operatie haalt de oogarts de troebele lens uit het oog en vervangt deze door een kunstlens. De oogarts opereert meestal maar één oog per operatie. Staaroperaties worden heel regelmatig uitgevoerd. In principe is het risico op complicaties gering, maar een bloeding, infectie of netvliesprobleem kan optreden. Ook lukt het soms niet alle lensresten te verwijderen bij de operatie. Bij een deel van de patiënten kan zogenaamde na-staar optreden, waarbij een geringe troebel ontstaat die met een laserbehandeling te behandelen is. Ook op zeer hoge leeftijd is de operatie nog goed te ondergaan. Overigens is opereren de enige manier om echt iets te doen aan ouderdomsstaar. Er bestaan geen medicijnen of laserbehandelingen tegen staar.
Voorbereiding op de operatie in het ziekenhuis
Voor de operatie wordt de sterkte van de in uw oog te plaatsen kunstlens bepaald met behulp van een
speciaal oogonderzoek, de lensmeting. Uw oogarts zal u vragen een gezondheidsvragenlijst in te vullen. Deze kunt u invullen via MijnSaxenburgh, hier kunt u inloggen met uw DidiD. Lukt dit niet, dan kan u naar de poli pre-operatiefonderzoek om deze vragenlijst in te vullen. Hier kunt u terecht zonder afspraak.
De anesthesioloog beoordeelt deze lijst aan de hand van de ingevulde antwoorden. Als de anesthesioloog u zelf nog wil zien en/of onderzoeken kan dat vaak meteen na het invullen van de vragenlijst of u krijgt hiervan thuis bericht. Bij geen bericht mag u ervan uit gaan dat u goedgekeurd bent voor de operatie.
Patiënten die door de oogarts in Coevorden op de wachtlijst voor een staaroperatie zijn gezet krijgen de lensmeting in Hardenberg.
De definitieve operatiedatum krijgt u één week van tevoren thuis gestuurd.
Voorbereiding thuis
Regel van tevoren het vervoer naar huis, want het
is onverantwoord om zelf aan het verkeer deel te nemen na de operatie.
Eventuele medicijnen en oogdruppels die u al
gebruikt, blijft u gewoon gebruiken (ook op de dag van de operatie).
U hoeft niet nuchter te komen. U mag van tevoren
eten.
Lukt het niet het oog zelf te druppelen en heeft u
niemand die u hierbij kan helpen, vraag dan op tijd thuiszorg aan.
Houd er rekening mee dat u twee à drie uur in het
ziekenhuis bent.
Het recept voor de oogdruppels wordt t.z.t naar uw apotheek gestuurd.
Oogdruppels thuis de avond vóór de operatie
Broomfenac (Yellox) 2 keer daags druppelen in te opereren oog om:
18.00 uur
22.00 uur
Oogdruppels thuis op de dag van opname
Bij vertrek van huis naar het ziekenhuis 1 druppel Broomfenac (Yellox) in het te opereren oog doen.
Kledingvoorschrift
Het is belangrijk dat u:
gemakkelijk zittende kleding draagt, bijvoorbeeld
een blouse met korte mouwen met een vest erover;
geen sieraden en/of make-up draagt.
Wat neemt u mee
Een geldig identiteitsbewijs, (paspoort,
rijbewijs,ID-kaart of vreemdelingenrijbewijs,ID-kaart)
De medicijnen die u gebruikt in de originele
verpakking.
Actueel medicatieoverzicht, deze kunt u opvragen
bij uw bronapotheek
Waar meldt u zich
Met uw identiteitsbewijs dient u bij de incheckzuil in te checken en uw gegevens te controleren. Let dus goed op de juistheid van uw gegevens en wijzig die zo nodig.
Nadat uw gegevens gecontroleerd zijn, ontvangt u via de incheckzuil een afsprakenticket met daarop de instructies over uw afspraak/afspraken en de route(s) ernaartoe
Voorbereiding op de ingreep
Er wordt een heel klein pilletje achter het onderste ooglid aangebracht, dit verwijdt de pupil. Dit pilletje lost niet op, maar wordt voor de operatie weer verwijderd. Daarna gaat u naar een
liggen, uw bloeddruk wordt gemeten en u krijgt een infuusnaald in uw hand of arm. De oogarts geeft hier de plaatselijke verdoving door middel van een injectie. Hierna vindt de operatie plaats.
De ingreep
Het doel van de operatie is het vervangen van de troebele lens (staar) door een kunstlens (implantaat) in uw oog. De operatie wordt uitgevoerd door een ervaren oogarts en gebeurt onder plaatselijke
verdoving, door middel van een injectie naast het oog. In bijzondere gevallen vindt verdoving plaats door toediening van druppels in het oog. U bent tijdens de operatie wakker. U kunt niet zien wat er gebeurt, maar kunt soms wel helder licht waarnemen. Tijdens de operatie moet u uw hoofd stilhouden en gedurende 15 tot 30 minuten liggen. In de meeste gevallen wordt de staar verwijderd via een techniek die phaco-emulsificatie wordt genoemd. Hierbij maakt de arts een heel klein sneetje in het oog en wordt de staar met ultrasone golven zachter gemaakt en via een smal buisje verwijderd. De achterlaag van de lens (het zogenaamde achterste lenskapsel) blijft op zijn plaats.
Daarna wordt een kunstlens (implantaat) ingebracht die uw eigen lens vervangt. Soms wordt in het oog een kleine hechting aangebracht. Na afloop van de
operatie krijgt u ter bescherming een verband en beschermkapje/dopje over uw oog.
Na de operatie
Na de operatie komt u terug op de afdeling met een beschermkapje voor het oog. Deze mag u er zelf de volgende ochtend om 08.00 uur afhalen. Door dit
kapje kunt u verminderd diepte zien, waardoor u iets meer kans op vallen heeft. Vermijd daarom
zoveel mogelijk het traplopen. Daarna start u met druppelen volgens het schema. U krijgt op de afdeling twee tabletten voor de oogdruk, één om direct in te nemen en één voor ‘s avonds. Van deze tabletten kunt u een tintelend gevoel krijgen in de vingertoppen en tenen. Dit kan geen kwaad, tomaten of bananen eten helpt hiertegen.
Vertrek van de afdeling
Bij vertrek van de afdeling krijgt u van de
verpleegkundige een afspraak mee voor nacontrole. Zorgt u voor vervoer naar huis, u mag zelf geen auto rijden. De dag na de operatie wordt u door een
medewerker van de polikliniek oogheelkunde gebeld om te horen hoe het met uw geopereerde oog gaat.
Herstel en nazorg
Het is verstandig om de eerste drie weken na de
operatie geen auto te rijden. Dit is uw eigen verantwoordelijkheid.
U mag twee weken niet zwemmen.
U mag de eerste twee weken geen make-up
dragen.
U mag niet in uw oog wrijven.
Verder mag u alles doen, zoals douchen, haren
wassen, fietsen, bukken, enzovoort.
Na de operatie kan uw oog rood zijn. Dit is een
bloeduitstorting onder het bindvlies, die is ontstaan bij het aanbrengen van de plaatselijke verdoving. Deze roodheid is dus niets bijzonders. Het kan enkele weken duren voordat het oog weer helemaal wit is.
Na de operatie heeft het glas in uw bril waarschijnlijk niet meer de juiste sterkte. Pas als het oog volledig genezen is kan een nieuw brillenglas worden
aangemeten.
De meeste opticiens willen pas een oogmeting doen als u klaar bent met het druppelschema.
Ongeveer drie weken na de operatie komt u voor controle bij een optometrist of technisch
opticien kunt gaan voor het opmeten van het nieuwe brillenglas.
Oogdruppels na de operatie Eerste week
Broomfenac (Yellox) en Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) 3 keer daags druppelen in het
geopereerde oog om:
08.00 uur
15.00 uur
22.00 uur
Nadat u de Broomfenac (Yellox) druppel 5 minuten heeft laten inwerken, kunt u de
Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) druppel in het oog doen.
Tweede week
Broomfenac (Yellox) en Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) 3 keer daags druppelen in het
geopereerde oog om:
08.00 uur
15.00 uur
22.00 uur
Nadat u de Broomfenac (Yellox) druppel 5 minuten heeft laten inwerken, kunt u de
Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) druppel in het oog doen.
Derde week
Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) 3 keer daags druppelen in het geopereerde oog om:
08.00 uur
15.00 uur
22.00 uur
Vierde week
Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) 2 keer daags druppelen in het geopereerde oog om:
08.00 uur
20.00 uur
Vijfde week
Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) 1 keer daags druppelen in het geopereerde oog om:
08.00 uur
Let op!
Nadat u bent gestopt met de Broomfenac (Yellox)-druppels en alleen nog Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) gebruikt, kan het voorkomen dat uw oog aanvoelt alsof er een vuiltje in zit. Dit is niets
bijzonders. Het komt doordat de Broomfenac (Yellox) een wat dikker druppeltje is en ook een beetje
De Dexamethason/Tobramycine (Tobradex) is wat schraler. Het gevoel dat er wat in uw oog zit, kan nog wel maanden duren, omdat de operatiewond tijd nodig heeft om te genezen.
Resultaat van de operatie
Bij de grote meerderheid van de patiënten is het gezichtsvermogen na de staaroperatie beter. Het is wel zo dat als u aan een andere aandoening lijdt, zoals diabetes, glaucoom of leeftijdsgerelateerde macula-degeneratie (slijtage van het netvlies), de kwaliteit van uw gezichtsvermogen zelfs na een succesvolle staaroperatie nog steeds beperkt kan zijn.
Complicaties
Geen enkele operatie is zonder risico’s.
Tijdens een staaroperatie zijn de volgende
complicaties mogelijk:
scheuren van de achterkant van het lenskapsel met
verstoring van de gel in het oog; dit kan in sommige gevallen tot een verminderd gezichtsvermogen leiden;
verlies van de oude lens of lensbrokken naar de
achterkant van het oog, waardoor nog een operatie nodig is (meestal onder narcose);
Ook na de operatie kunnen complicaties optreden zoals:
kneuzing van het oog of de oogleden;
allergische reactie op het gebruikte geneesmiddel;
hoge druk in het oog;
het hoornvlies (cornea) wordt troebel;
vochtophoping in het centrum van het netvlies in de
gele vlek;
netvliesloslating, die tot een verlies van het
gezichtsvermogen kan leiden;
infectie in het oog (endoftalmitis), dat kan leiden tot
het verlies van het gezichtsvermogen of zelfs tot het verlies van het oog.
Deze complicaties komen slechts zelden voor en kunnen in de meeste gevallen effectief worden behandeld. In een klein deel van de gevallen is een extra operatie noodzakelijk. Zeer zelden kunnen sommige complicaties resulteren in een ernstige verslechtering van het gezichtsvermogen.
De meest voorkomende complicatie wordt
‘vertroebeling van het achterste lenskapsel’ (na-staar) genoemd. Dit kan geleidelijk aan ontstaan, na
maanden of jaren. Het achterste deel van het
lenskapsel (dat in het oog is achtergebleven om het implantaat te ondersteunen) wordt troebel.
Hierdoor kan het licht het netvlies niet meer bereiken. Om dit te behandelen gebruikt de oogarts een
laserstraal om een kleine opening in het troebele membraan te maken om zo het gezichtsvermogen te verbeteren. Dit is een pijnloze poliklinische procedure.
Problemen
Bepaalde verschijnselen kunnen betekenen dat u onmiddellijk behandeld moet worden:
overmatige pijn;
verlies van het gezichtsvermogen;
toenemende roodheid van het oog.
Neem dan direct contact op met de poli Oogheelkunde, zoals hieronder beschreven.
Vragen
Als u vragen heeft of één van de bovenstaande symptomen heeft neemt u contact op met de poli Oogheelkunde.
Deze is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 08:30 uur tot 16.30 uur.
(0523) - 27 63 15
Buiten kantoortijden belt u met de receptie van het ziekenhuis en vraagt u naar de dienstdoende oogarts. Dit geldt binnen twee weken na de operatie.
