Versie 1.0, december 2012
Factsheet Bepaling PlAMV-status via een opplantmonster
Deze factsheet geeft achtergrondinformatie over het doel, de informatiewaarde en de werkwijze van een opplantmonster voor de diverse schakels in de keten.In alle schakels van de keten zijn er risico’s op infectie en verspreiding van PlAMV (zie figuur 1, volgende bladzijde). De ELISA bladtoets tijdens de teelt en de PCR schubtoets geven belangrijke informatie (zie ook factsheet “toetsen op PlAMV”). Het resultaat van beide toetsen is echter een
momentopname in het productieproces. Met behulp van een opplantmonster kan het meest werkelijke percentage PlAMV in een partij worden bepaald. Alle virusinfecties die tijdens teelt en
verwerking zijn opgetreden, hebben zich dan voldoende in de plant kunnen ontwikkelen en zijn dan aantoonbaar. Een opplantmonster kan door een correspondent van het Scheidsgerecht van de Bloembollenhandel worden uitgevoerd, maar u kunt dit ook zelf doen. Deze factsheet geeft aanwijzingen die belangrijk zijn wanneer u zelf in eigen beheer een opplantmonster wilt uitvoeren.
Schakel in de keten Doel van opplantmonster
Teelt & verwerking Selectie virusvrij vermeerderingsmateriaal (1)
Backup-monster voor bepaling kwaliteit bij afleveren (2) Spoel & Inpakbedrijven Backup-monster voor bepaling kwaliteit bij afleveren (2) Export Backup-monster voor bepaling kwaliteit bij afleveren (2)
Voorspellende waarde broei (3) Broei Voorspellende waarde broei (3) Werkwijze Opplantmonster voor bepaling van PlAMV-status (1) Selectie virusvrij vermeerderingsmateriaal
Een representatief monster (bijv. 240 bollen) wordt aansluitend op de minimale koude-periode in een kas afgebroeid in schone kisten, in verse potgrond, los van de ondergrond. Een ELISA bladtoets van het opplantmonster geeft tien weken na opkomst de meest betrouwbare informatie over eventuele virusinfecties.
(2) Backup-monster voor bepaling kwaliteit bij afleveren
Op het moment van fysiek verwisselen van partij-eigenaar wordt er een representatief backup-monster genomen (bijv. 240 bollen). Dit backup-monster wordt op reguliere wijze koel of ingevroren bewaard. Belangrijk: na het apart zetten van dit backup-monster worden er geen andere risicovolle handelingen meer met deze bollen uitgevoerd. Na opplant van het backup-monster kan bepaald worden of een onverwachte PlAMV-infectie reeds ontstaan was voorafgaand aan de aflevering van de partij.
Het backup-monster wordt opgeplant voor afbroei in een kas (in schone kisten, in verse potgrond, teelt los van de ondergrond). Deze opplant kan al plaatsvinden aansluitend op de minimale koude-periode. Tien weken na opkomst is met behulp van een bladtoets (ELISA) het werkelijke percentage PlAMV betrouwbaar te bepalen.
(3) Voorspellende waarde broei
Een representatief monster (bijv. 240 bollen) wordt aansluitend op de minimale koude-periode in een kas afgebroeid in schone kisten, in verse potgrond, los van de ondergrond. Eventuele spoel-, inpak- of ontsmettingswerkzaamheden moeten voorafgaand aan het nemen van het monster zijn uitgevoerd. De broeiomstandigheden dienen zo veel mogelijk gelijk te zijn aan de omstandigheden waarin de leliepartij later commercieel wordt afgebroeid. Een ELISA bladtoets van het opplantmonster geeft tien
Versie 1.0, december 2012
weken na opkomst informatie over virusinfecties die tot potentiële schade kunnen leiden. Visuele beoordeling van het broeiproduct geeft informatie over de broeikwaliteit, ook met betrekking tot andere zichtbare virusinfecties. F igu u r 1. In a lle s c ha k e ls v an de k ete n z ijn er ri si co’ s op inf ec tie en v ers pre id ing v an P lA M V . D e E LIS A -b la dto et s ti jde ns de t ee lt en d e P C R s chu bto ets ge ve n be lan gri jk e inf ormat ie (z ie oo k fac ts he et “T oe ts e n op P lA M V ”) . Het res ul taa t v an be ide toe ts en is ec hte r e en mo m e n to p n ame in he t prod uc ti ep roc es . Me t be hu lp v a n ee n o p p lant mo n ster k an he t m ee st w e rke lijk e per ce n tag e P lA MV i n ee n p arti j word en b ep a al d . Hou er rek en ing me e da t in de ov ergan gs s itu ati e na ar ee n s y s tee m aa n pa k v oo r v ir us v ri je tee lt e n v erw erk in g on v erw ac ht e to ets ui ts lag e n k un n en op tr e de n . Het s tr uc tureel ge brui k ma k en v an to ets res ul ta ten do or d e jaren he en ge eft u ite in de lij k he t b es te inz ic ht in h et e ffe c t v a n d e v ir us i n pe rk en de m aa tr eg el en di e ge no m en z ijn.
