Haaientanden uit Hoevenen (Leopolddok)

AFZETTINGEN WTKG 33(4),2012 86

Haaientanden uit Hoevenen

(Leopolddok)

Stijn

Everaert¹

Stratigrafie

Voorlopig zijn

ergeen

aanwijzingen

dater

_sprake

zou

_zijn

vanmiocene zandentussende

oligocene

Klei_vanBoom

ende

pliocene zanden,

de tanden komen dus uit hel

basis-grind

vande

_Kattendijk

formatie. Wat daar

_{volgens mij}

nog

meerop

wijst, zijn

enkele brokkenvande Boomse Klei die

ikheb

gevonden

in de

_{onmiddellijke omgeving}

vande

fos-forietrijke

herwerkte miocene

_{‘laagjes’ (afkomstig}

uit het

basisgrind)

waarin

_gezocht

werd. In het

basisgrind

zitten vooralmiocene

haaientanden,

maar

bij uitzondering

ook weleenssoortenuit het

_Oligoceen

enzelfszeer

verspeel-de stukken uit het Eoceen

(!)

die

_{waarschijnlijk dieper}

uit Vlaanderen

zijn meegespoeld.

Soortenlijst

Allein de tabel hiernaast

_genoemde

soorten

_zijn

van

mio-cene

_{ouderdom, tenzij}

anders vermeld.

_Sommige

fossielen

vanmiocene ouderdom in deze

lijst

kunnen eventueel ook

uit het

_Vroeg

Plioceen

voorkomen,

maarhet is

bijna

on-mogelijk

omherwerkte tanden uit het

_begin

vanhet

Plio-Orde Lamnjformes

Familie Lamnidae

Cosmopolitodushastalis Isurus escheri

Isurus_{oxyrinchus (aka} I.desori)

Isurus retroflexus Carcharoides catticus

Carcharodoncarcharias(ZandenvanKattendijkenOorderen)

Lamnanasus(ookinde Zanden van_Kattendijk)

Isurolamna_gracilis(akaLamnarupeliensis, Oligoceen)

Familie Odontaspidae

Carcharias vorax

Carcharias acutissima(of: C.taurus)

Carchariascuspidata

Striatolamia macrota(Eoceen!)

Familie Otodontidae

Parotodus benedeni (zeldzaam)

Megaselachus megalodon(akaCarcharodonmegalodon) Megaselachus megalodonvar. chubutensis

Otodus_{angustidens (Oligoceen)}

Familie Alopiidae Alopiascf. _{superciliosus} Alopias exigua Aloplaslatidens Alopiasvulpinus Familie Cetorhinidae Cetorhinus maximus Orde Carcharhiniformes Familie Carcharhinidae Galeocerdo aduncus

Carcharhinus acanthodon (somsook C. priscus genoemd)

Physogaleuscontortus Physogaleushemmooriensis Physogaleuslatus

Physogaleussecundus (Eoceen!) Abdounia recticona _(Eoceen!)

Familie Triakidae

Galeorhinus galeus

Galeorhinus _{ypresiensis (Eoceen!)}

Galeorhinus _sp.(Eoceen!)

Familie Scyliorhinidae Premontreia distans

Familie_Hemigaleidae Hemipristisserra (zeldzaam!)

Familie _Sphyrnidae

Sphyrnazygaena (zeldzaam!) Sphyrnaintegra

Orde Hexanchiformes

Familie Hexanchidae

Notorynchus cepedianus (akaN.primigenius)

Hexanchus _gigas(aka H.griseus)

OrdeSquatiniformes Familie Squatinidae Squatinasp. OrdeSqualiformes Familie Squalidae Squalusacanthias Familie Somniosidae Somniosusmicrocephalus Familie Centrophoridae Centrophoruscf. _granulosus Orde_{Pristiophoriformes} Familie Pristiophoridae Pristiophorussp.

Er is alweer een

jaar gezocht

in het nieuw_opgespoten zand

_bij

Hoevenen,

afkomstig

van de

uitdieping

vanhet

Leopolddok bij Antwerpen,

rechteroever. Ondanks het in-zaaienvanhet terrein

zijn

er, vooral in het

begin

vanhet

jaar,

weermooie stukken opgegravenen

uitgezeefd. Hoog

tijd

om een

soortenlijst

optestellenen er

enige

opmerkin-gen

bij

temaken.

Orde Lamnjformes

Familie Lamnidae

Cosmopolitodushastalis Isurusescheri

Isurus_{oxyrinchus (aka} 1.desori)

Isurus retroflexus Carcharoides catticus

Carcharodon carcharias(ZandenvanKattendijkenOorderen)

Lamnanasus(ookinde Zanden van_Kattendijk)

tsurotamna _gracilis(akaLamnarupeliensis, Oligoceen)

Familie Odontaspidae

Carcharias vorax

Carcharias acutissima (of: C.taurus)

Carcharias_cuspidata

Striatolamia macrota (Eoceen!)

Familie Otodontidae

Parotodus benedeni (zeldzaam)

Megaselachus megalodon(aka Carcharodonmegalodon) Megaselachus megalodonvar. chubutensis

Otodus_{angustidens (Oligoceen)}

Familie _Alopiidae Alopiascf._{superciliosus} Alopias exigua Alopiaslatidens Alopias vulpinus Familie Cetorhinidae Cetorhinus maximus Orde Carcharhiniformes Familie Carcharhinidae Galeocerdo aduncus

Carcharhinus acanthodon (somsook C.priscus genoemd)

Physogaleuscontortus Physogaleushemmooriensis Physogaleuslatus

Physogaleussecundus (Eoceen!) Abdounia recticona (Eoceen!)

Familie Triakidae

Galeorhinus galeus

Galeorhinus_{ypresiensis (Eoceen!)}

Galeorhinus _sp,(Eoceen!)

Familie_{Scyliorhinidae}

Premontreia distans

Familie Hemigaleidae Hemipristis serra (zeldzaam!)

Familie Sphyrnidae

Sphyrnazygaena (zeldzaam!) Sphyrna Integra

Orde Hexanchiformes

Familie Hexanchidae

Notorynchus cepedlanus (akaN.primigenlus) Hexanchus _{gigas (aka}H._griseus)

OrdeSquatiniformes Familie Squatinidae Squatinasp. OrdeSqualiformes Familie Squalidae Squalusacanthias Familie Somniosidae Somniosusmicrocephalus Familie Centrophoridae Centrophoruscf. _granulosus Orde_{Pristiophoriformes} Familie Pristiophoridae Pristiophorussp.

AFZETTINGEN WTKG 33(4),2012 87

ceenteonderscheidenvande andere herwerkte tanden.

Een aantalvandezesoortenisniet door

mij

zélf

_gevonden,

maar

zijn

terugtevinden in de collectiesvananderen die in het dankwoord vermeldstaan.

Enkele

_opmerkingen

Watten eerste

_opviel

wasdat de C. hastalis zonder

_enige

twijfel

demeestvoorkomende_groteresoort

₍₊

5mm) ge-noemd magworden,

terwijl volgens

velenerin het Chur-chilldok evenveel ofmeertandenvan Isurus

oxyrinchus

werden

_gevonden.

Ook

_lijkt

het alsoferveel minder tanden

meteendoffe,donkerblauwe kleur

_{gevonden worden,}

deze

warenin de sedimenten uit het Churchilldok veel

talrijker

(zeker bij

tanden die

_{gevonden zijn}

in Hoevenenrond 2010

en

2011).

Verder leek Isurus escheri ookmeer

gevonden

te

worden,

endan vooral

fragmenten,

dan in de

_vorige

op-spuitingen. Volgens

mensendie in Hoevenen

gezocht

heb-ben vlak_nade allereerste

_opspuiting

uit het Churchilldok

wasde hoeveelheidtanden in het zandvanhet

Leopolddok

veel minder. Toch werden per

dag gemiddeld

meertanden

gevonden

in het sedimentvanhet

Leopolddok

dan dat het

geval

wasrond 2010en2011 in het zandvan de laatste

verdieping

vanhet Churchilldok.

Slot

Voorlopig

staatin deze tabeleen

vrij complete lijst

vande

haaiensoorten dietotnutoein het zand

afkomstig

uit het

Leopolddok zijn gevonden.

Toch zullenerde komende

ja-ren nognieuwesoorten

gevonden

worden. Ik ben alvast benieuwdnaarwatdeze uiterst interessante

vindplaats

nog zal

_prijsgeven!

Dankwoord

Mijn oprechte

dank_gaatuitnaarFrans

_Frenken,

Paulus

vande Voren,Gerard

_Verwey,

Ariënvan

Oord,

Renévan

der

_Vliet,

Jean-Pierre

_{Thomassen, Djordy}

Rondelezen

Je-roen vanBoeckelvoor huninformatie.Hunvondstenvan

bepaalde,

door

_mij

_{nog niet}

_aangetroffen

soorten werden

aande

_{lijst toegevoegd.}

Literatuur

Nolf ,D., 1988.Haaie-en

roggetanden

uit het Tertiairvan

België.

- KBIN Brussel.

Ottema,

J. & W. In ‘tHout, 1986: Fossielen uit het 4de ha-vendok

_{bij Kallo, België.}

-

Geologisch

_museum Am-sterdam.

Everaert, S.,

2012.

Op

zoek_naarde

_stratigrafie

vande

on-derste

_lagen

vanhet

Churchilldok, Antwerpen

rechter-oever.-

Afzettingen

WTKG 33

(3): p.68-69.

Everaert,

S.,

2012. Het

_basisgrind

van de

Kattendijk

for-matie.-

Spirifer, juli-augustus, Belgische Vereniging

voor

Paleontologie.

De Schutter P. & E.

_Wijnker,

2012.

_{Large Centrophorus}

(Chondrichthyes,

Squaliformes)

of the

_Belgian

Neo-geneContinental shelf. -

Geologica

Belgica

(2012)

15/1-2: 26-36.

De SchutterP,2009. The presence of

Megachasma

(Chon-drichthyes; Lamniformes)

in the

_Neogene

of

_Belgium,

first occurrence in

_Europe.

_{-Geologica Belgica}

12/3-4: 179-203.

1

Stijn

Everaert,

Kapelleommegang

54, B-9310

Herdersem-Aalst, België,

lel.

_(0032)-(0)53

215772, e-mail:

_{Stijn, everaertl(Sigmail.}

com