Opleiding van voedseldienspersoneel by hospitale in die Oranje-Vrystaat

Bes. lj . l. 0,

2

.

U.O.v.s.

-

BIBLIOTEEK

*197900833701220000019*

,. _{. ,}

HENNIE LOVEWIA JACOBA CRONJE

li .

.' .iJ'!. cUe Fak.ui.;tel;t Ek.onomJ..ue en ~.:t:Jta.U.ewe We,teYI,A.~2.appe {Vepa.M:emeYLt ,// .'. S:ta.CLt6":' en MuYVL6J..pale AdmJ..YVL6tJt..MJ..el aan di:e. UnJ..VVL6..{;tel;t van cUe

OlUinj e-V)LIj.6:taa.t

S:tucI.J..elUeJL: VJa... H. J. N. Kotzé BLOEMFONTEIN MaaJL:t· 1979 , ..~. }, lj I ~ ·r . . " "

,

MM. J.V. MaAX, PiLOV-<.J'Ló iar.e. se..fvuuaJr,w r OJULnje..-(lJUj-6:taat PJtov,{n,~,,{_a,e.e.. AdmirU.-6:tJta;.,,{_e_v,{_ft goe.df~e..Ujultg veJz1..e..e..n VVL Me.. .toe..I<.e..nnin.g van :n beun» wat my in -6.taa,t gl:/6:tU he;t mn dce. -6.twue

xe.

b esf<.,{_l<.baaM.te.1LtJ1g van cunp:Lc;J:,U"-e. 9 ct,R./Ub·te..;

GJtcUlgWe..M el<. my huuge d(ml<. ell huë. wa.alz_dvung .te. be.;tu,ég a.an:

VJt. J.H. KJw.geJts [),{_ftek..te.wr.. van HO-6p.i.:toddJ..ef'!).de..j OJ.J;r.nje.-VJtlf.6;taa;t

PMvbt.-6,{_a1.e Ac1m,ut,(J,:VtM,{_e.., tI.Ur. dce. e_va1.uvUng van M.vr.die -6Wp,sie.;

VJt. H.J.N. Ko.tzi, .6en.toJt .e.e.f<..tofL aart die. VepaJue.men.t S.taa;t;-6- en

MurU.6,{_pa1.e Adm-<-nu,;tJLQ.6,{_e, UnLVVl.-6Ue-U van cUe OMmje-VJtyó;taa.t., mIJ Ó.tUMe£UeJL, V,{_ft Me \loowLr_6Li.h.e WIj.6e.. waCVLOp hlj die. vakg e..bie.d ar,(,.,:.

my ve..Jtk..e.a.aA. he-t e..1~mIJ voo/'vtdUJtend. bu,{_ef_ en iMp..uz.evL hu, asooi: V,{_ft die hu1..p wat hIJ ve.JLte.eft he.t mu diq_ -6f<.JtynVM die .6f<.Jtip-6J...e;

PMn. P. C. Foiud:«, hoon VM die VepaM:emevl..t S.:taa.:t6- en Muyrb,ipa.ee AdmirU.-6:tJta;.,,{_e, UnivVl.-6.{_,te...-i.;t van Me.. O!tiJ.nj e..- VlLIj.-6:ta.at, wat a.-6

eb..6ambta-to». vÁ.A dce. .6f<.Jup/.sie.. opge:tJtee hu. SIj we..n.l<.e, l<.e..nrU.-6,iJ~s,{_g en eJtvaJtil'LfJ

WM on.on;.tbev!u'7_ met cf.,ée vo.uoOUltg van di..e.. .óWp.óie..j

Mev. MaJte..:t de Koc.1<.V,{_;L di2. l<.euJUge VVl.-60Jc..ging van die ;t£k.WVLI<.;

l<.ollega6, vru.ende en anden: bdang.ó.tuteYLdu vi»: aa.nmoecJ.,£g,{_ngen we..f1~-e.;

my HemU.óe.. v ade/c V,{_ft f<..r...ag, ,guondhe...-i..d e..n Me veA1noë om hJ...eJLd..(_et,;tudÁ..e...6 te. kon voJ!xooL

INLEIDING

1. Doe1..6tei.Ung e.n metode.

2. Bute.k.

HOOFSTUK'1 AARD EN OMVANGVAN OPLEIDING ASOOK DIE ..

IMPLIMENTERING EN EVALUERING VAN

OP-LEIDINGSPROGRAMME " ,,j, 1• 1 .1n£eicU.ng 1.2J " 1.3/ " c/ . 1.3.1

1.·3.2-1

' ..

y

NoocL6a.a.kUk.heid. van op.te.icU.ng . Aaftd van 0p.teicU.ng

. Fo)Une.le.0p.teicU.ng

Inóotune.le. op.te.icU.ng Omvang van 0p.teicU.ng

Op.teicU.ng VOOIt incU.e.nóttc.e.cU.ng

Op.teicU.ng na. incU.e.nóttc.e.cU.ng

Implime.nte.tc.ing van op.te.icU.ng~pltogtc.a.mme. Op~te.l van op.teicU.ng~pltogtc.a.mme.

Op.teicU.ng~te.gnie.k.e.

Eva..tu.e.tc.ing van 0p.teicU.ng

. _wa.a.tc.d~ k.a.tUng Sa.me.va.:t:ti.ng

HOOFSTUK2 GRONDSLAE VIR DIE FORMULERING, BEPALING,

IMPLIMENTERING EN UITVOERING VAN' N OPLEIDINGSBELEID

2 • 1 In.teicU.ng

2.2 Beleid vJJc. notunele. e.n inóoJmÏe.le. 0p.te.icU.ng

2.2.1. NoocL6a.a.kUk.heid van 'n op.teicU.ng~be.leid ':

2.2.2 Foltmu..te.tc.ing van 'n op.te.icU.ng~ bel.Ud

, 2.2.4 .

. ..

2.2.3 Be.paling van 'n 0p.teicU.ng~ beleid

t' »Ó.

.. ' "

lnóUtMione1.e. implime.nte.tc.ing van 'n

op-. op-.tucUop-.ng~ beop-.leid , :.'. .: :. <'." 2 3 ,-6 6 7 ·10 10 . 11 12 12 13 22 22 . 25 32 36 37 39 39 40 40. 42 55 56

2.2.5 2.2.6 2.3 2.4 . HOOFSTUK 3 ....; . 3.1 3.2 .3.2. J 3.2.2 3.2.3 3.3 3.3. 1 3.3.2. 3~"4 HOOFSTUK 4 4.1 4.2 . 4.2. 1 4.2.2 4:2.3 . 403" 4.4 4.4.1

UUvovUng van 'Yl. opiUdif'l.g.6be1.e,.Ul

EvaiuvUvtg van In opiucUng.6be1.ud WaafLdru b.a.tting

Same.va.tting

AARV VAN HOSPITAALVOEVSELVI.ENSTE Eii VIE OMVANG VAN OPLEIVINGSBEHOEFTES VAN VOEV-. SELVIENSPERSONEEL IN VIE ORANJE-VRYSTAAT

" /"

IniUdin _g"

Ontw-tb.b.wng, aaná e.n omvang van. voedsel» cUe.Yl..6:te.

. Oniw-tb.b.wng van. hO.6pLta.aivo eds e1.cUe.Yl..6:te. AaJr..d van. hos pLta.aivo e.d.6elcUe.Yl..6.te.

Vie.. omvang van vo e.d.6e1..dke.Yl..6.te.

OpiucUng.6be.hoe.6:tru van voe.d.6elcUe.Yl..6peMone.el . VeMlUU.e.nde. gJtoe.pe. voe.d.6e1.cUe.Yl..6peMone.el

OpiUding.6 be.hoe.ó.tru van cUe. veMfU.Ue.nde.

gJtoe.pe. vo e.d.6e1.cUe.Yl..6peM o ne.e£. Ge.volg.tJte.b.mg

BELEIV, ORGANISATORIESE: EN PERSONEEL-REËLINGS VIR VOORSIENING IN VIE OPLEIVINGS-'BEHOEFTES VAN VOEVSELVIENSPERSONEEL IN VIE

ORANJE-VRYSTAAT IniUding

Be1.udbe.pmng vilt cUe. opieicUng van

voedsec-_.cUeYl..6peMone.e1. .. _. __. _

Voe.d.6elcUe.Yl..6opiucUng.6beleid van cUe. PJtOvin-.6iaie. ·A~.tJta.6ie. van. cUe. OMn] e.-VJty.6.taa;t - KoJt.t:te.Jtmyndow.te1Ung.6 van cUe. opiUding.6be1.eid

Lang:te.Jtmyndo w:teLUng.6 van cUe. 0piucUng.6 beleid

Oltga.rrMa.toftiru e. Jte.iling.6 vilt cUe. hnpLUne.n.:tvUng

van opiucUng.6pJtogJtamme.

PeMone.me.Wng.6 vilt cUe. vooMie.vUng in. cUe. o piucUng.6 be.hoe.ó:tru van vceds elcUe.Yl..6peMO ne.e1. Bru.taa.nde. Jte.Wng.6 vilt 0piUMng.6 peM one.e1. "

'.. Blad.6y 57 59 60 64 66 66 67 " 67 69 78 84 84 ". 86 104 106 . 106 107 108 "113 124 130 135 135

:.~. 4.4.2 4.5 HOOFSTUK 5 5. 1 5e ,2 5.2.1 5.2.2 5.3 5.4 BRONNELYS '. _,'

o

Ge.volgbte.k.IU..Ylg

136 138

OPLEIVINGSKURSUSSE EN -HULPMIVVELS VIR VIE VAARVIGMAK.ING VAN VOEVSELVIENSPERSONEEL IntUcUYlg

VooMte.Ue. vi»: die. pltogMmmeJv[ytg van

oplei..cUrtg.6-k.uM u,M e. vht vo eds e1.cUe.n6 pe.M 0Yle.e1.

o

Tou-<-g ho ueJl.,6 Hulpm-tdde1..6 vht 0plUcUrtg Same.va..tt..tYlg 141 . 141 . 141 1.43 146 149 150 153 ~. . '. ' .... ,'---'-'-_;____

- Vd.aJi.".6al. in lUeJ1.die gufvvLfi veJtdtUdeli.k. wOJtd da;t die voedóe1.cLU?n.6admini.6tJta.óie in vVi.at die gJto:te.Jt h0.6paa.e.e, .6odani9 gemode.JtvU.-6e.~ iJ.> en nog .6teedó ont- .~ wDzk.e1. woJtd, diu: nuwe ve.Jtwtu vi»: die opte.icUng van pe.Mone.e.t gute1. wOJtd. VÁ..e.optUcUng van pe.Moneet by enige in.6te1.Ung behooJtt hoog op die phiohi.-te.il.6ty.6 van maatJteie.6 viJL die bevoJtde.Jting van doe1.tJte66endhe.id te Ve.Mk.yn • . OpiUcUng van pe.Moneet het nie. .6te.g.6 te.n doet om 6unk..6Á..Onete bek.waamhede te

ve.JtbJteed nie, maM ook. om die. doe1.wilte. van die In.6te1.Ung op I~' e6fielliwe'

I wy.6e na te .6tJtee6. A0oe.we1. vooJt-Á..ncUen.6opte2ding va.n. gMot b-e£ang iJ.>- om

'Á..n die behoeQte

~a.n

VU iJ.> I".i..e aUyd moontUk. om deun: 6oJtmei.e opte.idii1g.6pMgJtamme, uxu: by op-voedk.un.cU:ge J..nó:te1.Ung.6 aangebied, woJtd, in die behoe6tu aan guk.ooUe.

pe.Jt-~ 0neet. van die puva;te .6Qwet cu> va.n' die 0penbdJte -tiUte..U..iYl.g.6 in aUe 0p.6igte

:te voLdo en -

nu..

deun: 60Jtmete en i.n6oJtmete -i-ndien.6optUding veJtgJtoot U.'OM.

, "

Tegnato gille 0n.twik.k.e1.Á..ng het meeg ebhing dai: v0eds etdie.iU admini..6tJta.óie ,

(waM.by die vooJt.6ievU.ng, vooJtbe.Jte.iding .en bediening van voedset. i.ngutui:t

iJ.> J buig iJ.> om 6u'ndamel1t.ete ve.Jtande.JtÁ..ng.6te oltde/tgaan. Hie.Jtdie :t~edJtag

van .6ak.e het ondes: andene. mee.gebhing dai:

cU.é.

onden-g,ft@ en dat. .~ .6orrnn{_geop'!)igte geheet en al. nuwe maat..Jtew viJL voe.dóe1.cUen.6:'

• ~.j •

admÁ..vU.-6tJtcu>ie.ge.tJte6 mou woJtd. VJ..e..6puial.ile.it.6aaJtd van hO.6paaa.lvoedóet~

die.iUt.e het daanroe. ge1.u dai; nuwe veJtwt.u viJL die. opte.i4ing van

voecL!>e.t-dienópe.Moneet onisxaan het. VaaJt mou byvooJtbee.td i.n meeJt cu> een op.6ig

.6pUnt:e.Jtnuwe JteëUng.6 ge.tJte6' waM viJL die ~cWtdi.g~a1W1.g ~~.

voedó~en.6pe.Jt-.6oneet om die mode.Jti1e inóte1.LUtg.6 viJL voedóe.tbe.JtUdi.ng viJL die ho~paa.e.e. in '

B.e.Dem6ontun te beman.. Vie bediening van voedses. by .6ek.e.Jte. hO.6pil.a.te i.n

, , '

Btoem6ontun moU noodwencL<..gobk. gemade.JtvU.-6ee.JtwaM.

1 Ha.6pila1.e met meeJt cu> 500 beddens,

',"" " .'" ~.. ' ..I . . ' . . , ' ~ , {i •

, "

VaaJt .6a£ ook. be.k1.emtoon. WOM dat tydige. .6tappe. ge.'doe.n. .6a£. moei: uond. om te. VeM e.k.e.Il..dat cUe. v e.Il..Wagte. vendens: .6

a

6..w

nLe. de.Wt ',n. ge.bll..e.k. aan. VaaJLdige. peMone.e1.. aan ban.de. ge1..ê. WOM nie..

Vooll..gaande. dui: op die: n.odd.6aakUkhUd vjA 'n. be.hUd vJ.A cUe. op.te..icUn.g e.n. o ~k.e.Li.n.g van. hos pUaalvo e.d.6e1..cUe.Yl..6peM 0 n.e.e1... Te.g n.o.to gie..6 e. 0 fU:Wik.k.e1.in.g

op die. on.de.ll..hawJ..ge. te.Me..in. vind vooJttdWte.n.d pUM e.n. .600.6 Ve.ll..Wag kan. w~ll..d,

~a.t cUe. be.l'I.Uffiitg van. cUe. tie..6uli:o.-te., wat me.t te.g no.tog;{.e..6 e. 0 fU:Wi~k.e1.il1g be.haal wOll..d, a£gaande. nuWe. e.n. hoVt Ve.ll..wte..6 a.ttn die. vaaJtcLi..ghe.c1e. van voe.cl.6e1..cUe.Yl..6-, peMon.e.e1.. voe.cl.6e1..cUe.Yl..6-,.6te1... VU btvln.g me.e. dat cUe. voosnoemde be1..e..id ook. van. tyd'tot

:tyd aan.ge.pal.> .6a£. moei: vxmd,

'n. Be1..e..id vJ.A cUe. op.te..icU.ng van. peMon.e.e..t be.hoo,tt soven: MJl100ntilk Il..e.k.e.n.in.g

. xe.

'n. Be..6pll..e.k.ing van. dce. op.te..icU.n.g e.n. oYLtwikfuX[n.g van. voe_d.6e..tc:Li..e.Yl..6p~on.~e..t moex, in die: Ug van. cUe. vooJtgaande., Il..e.ke.n.in.g hou me.t die. te.OIl..e;ti_v.,e. gll..ond--6ue..' Laai.>9 enoemde. mo

ex

1 Voe..t.6tetting e.n me.tode.

(a.J om te.OIl..e.Ue..6e. gll..on.d.6.tae. wat vill.. cUe. pll..ak.tyk va.n 9P.te..idin.9 be.hooJtt xe 9 e..td, te. b es k.Jty

6 •

vu..w

hie.JtcUe. uite.e.Yl..6e..:Uin.g al.> 'n. ve.ll..Wy.6ing-6ll..aamwe.Il..k.vin: cUe. opte..icU.n.g

, '

e.n ontwik.k.e..tin.g van. voe.cl.6e..tc:Li..e.vL6pe.Mon.e.e..tin h0.6pUa..te. be.hooJtt

te. dcen.j

.. :", ..

om cUe. aaJLd va.n cUe. op.te..idin.g.6be.hoe.6te..6 van.

ho.spUaa.tvoe.d.6e1..-cUe.Yl..6peMone.e..t in. cUe. OIl..a.nje.-Vll..y-6taat te. be..6k.JtY6j

"" ;

(c.) om cUe. we.n6lil<.hud VAA cUe. be.pa.LUtg van 'n be1.Ud vVt dce.

op-.tei.c:Ung vali vo eds e1.cUQ.YLélpeA6 0ne.e1. .te. ooJtWe.e.gi e.n

(d) om VOOM.te1.i.e. vi»: die. op.tUcUn.g en on;tw,i_!t!tiling van »oedsei»

cU.eYLélpe.Mone.e1. van M.6p-i..:ta1..e. in die. OM.nje.-Vlty.6.taa.t

ce.

'n Ute.Jta.tu.£J.JLó.tucUe. ÁÁ onde.Jtne.e.m om .te.olLi.e.ë aalt cUQ. op.tUdin.g e.n. ovz.:tw,i.!t!te1.in.g van pe.Jt.6one.e1. .6ameva.t.te.nd .te. !ton. be.6ltftyó r Boe.!te., .tyd.6hló.te., Ve.M.tae... en

an.de.Jt ge.6lvUó.te. OOit op.tuding e.n. voed.6e.tvooMIe.nJ...ng In M.6paa.te ÁÁ be.6.tu.de.e.Jt venat: me.t cUe oog daaJtop om 'n cUe.p.te.be.e1.d . van diQ. op.tUdin.g.66e.hoe.ó.te.6 van

vo eds e1.cUe.YLélpeJt.60ne.e1. .te. v e.Jtltfty •

V-<..e ge.6lvU

ó

hos p-<...ta.te.9e.mcw.k.ÁÁ e.n !te.nn.ÁÁ wat me.t die 0n.tw ..<'.kRe1.in.g vAA 'n 9es e.~ e.e.Jt-de voed6e1.vooMIe.n-<-n.g.6cUe.n..6 bl. B.toe.móon.te.bt opge.doe.n ÁÁ.

2

In. hooó.6.tu.!t 1 woltd 'Yl.. u,Ue.e.n..6e.t.t-<..n.g ge.gee van. dis: op.te..id..Utg.6:ta.ak..

In cUe alge.mee.n. Va..aJtÁÁ ve.Jta.t -<-n.ge.gaan. op cUQ. nood.6aaRliRheid van op.te..id..Utg om pe.Jt.6one.e1.

s:e.

.6ê.

lw..u..U.ói-.6e.Jte.nde. op.teicUn.g.6pltogltamme. e.n IncUe.n..6op.tUcUng. VaM be.6.taan. cUk.we.l.6

Olt-9anÁÁ

axo

xe. ..

me.tode.6 om cUe 1te.6u..Uate. wat me.t op.teiding be.Jteik. ÁÁ

x«

WAAne.e.Jt d..U OOftWe.e.g woltd om pe.Mon.e.e.t op xe.

.te-<..

xe.

Me. URe in..6.te1.lin.g be.hooJt.t 'n be1.Ud

te.

z.

VOOIt-VU WM nOcUg om in hoon.6:tuk 4 cUe. ople.,UUng.6be1.ud van cUe, OM.nje.-VJu:f.6.taa:t PJtovwial.e. AdminL6.tJr.Mie. te. oVLtte.ed in .6ove_ftJte.h-Uuz.cUe, be1.e.id cUe. oplUdblg

Vart voe.d.óucUe.n.6pe_Mone.e1. Jtaak. We.e.n.6,cUe.

óe.U·

vMgutd il.> nie.. In hieJLcUe. hooó.6:tuk icond. diu. aan cUe, ha.nd ge.doe.11 aoe. cUe. oplUding.6be.hoe.ótu van cUe. onde.Mkm gJtoe.pe. peN.ione.d wed. In: hooó.6tuk 4 buk.Jtyó uion.d, be.vJte.cUg .6ou kon wOJtd. HieJLcUe. vooMte_Ue. be.hw tvLt cUe. aaná

van die. .6a.a.fz.aanpM.6ing.6 omda:t daM nie. mU· in.6WU.6io ne1.e. incUe.n.6 0piucUVLg

in die. oplucUng.6be.hoe.ótu van al. die: duk.uncUge. óunk..6ionMiMe. vooMi~11 k.an .woJtd Me.. TVWJyl daan. oJtgavU..6a.touue. Jte.ëLi.ng.6 ge_.tJr.e.ókan WOM sodat: be.-. paa..e.de..60oue. 0ple..£d;ing vilt .6e.me gJtoe.pe. p~ 0ne.U indien.6 0ndvLI1eeJn kan woJtd1

.6:te.lle. moes: maak con. a.a.ngde.e.n:the.de. .600.6 die, dowte1..ting mu cUe. vooJtgutu-de. opiUding, di:e: opiUding.6be.hoe.6;tu, cUe, oJtga.ni.6atouue. JLe.iling.6 vilt op-lucUng Mook cUe. ge_UvooMie.ning vilt die. oplucUng.

In hoon.{>:tuk 3 woJtd. 'n uUe.e.n.6Uilng ge.ge.e. van cUe. aand van hO.6pUaai..voe.d.óe1.-cUe.n.6.ie.in die. OJtanje.-VJty.6:ta.a;t e.n cUe. omvang wat ~ cUe.n.6te. in cUe. jong.6te. jMe. a.a.nge.ne.em hu. Vie. konve.n.6ionue. e.n cUe. kookvuu.6twd .woJtd . buk.Jtyó e.n cUe. .600Jt:te. pe_Mone.e1. wat by elk van hieJLdie. ootuung.6 aangwe.ó

WaM, woJtd ook aange.duL HieJLcUe. oVLtte.ding WM no(Ug omda:t cUe. kookvuu- ' .6tw'e1. nóg .6le.g.6 ge.de.e_Ue-4k by cUe. ho.6pUai..e. ,tn B1.oemóon:tul1 in we.!tk.-tngil.> e.n by die. anden: h0.6pUa.le. hooó.6a.a.llik. van die. konve.n.6ionde. .6twd ge.bJtMk gemaak. woJtd. A6 ge.volg van dce. on;tw..[kkiling van die. me.diue. wete.n.6k.ap

.e.neJL-'. .

.6ydl, e.,:-ande.MYd.ó M ge.volg van die. ;toe.name. in die, ge_:ta.i pMiën:te., woJtd ..óte.e.d.ó ' . gJtote.!t We. a.a.n voe.ct!ldVOOMie.lw1.g by mode.!tne. ho.ópUai..e. gutu. On:tLlJi..kkiling

"

in cUe. voe.d.óe1.wuen.6kap hu ;tot ge.volg ge.ha.d dai: wwla.e. be.ha.a.l iI.>. om voed- .

.6e1. wat vaM be.!tu il.> vinvUg te. v~, op te. be.!tg e.n la.te.!t by ctU pie.k van

be.cUe.ning. mU ,ilOde.!tne.te.gnie.ke. vinvUg te. omvoJtm e.n wa.Jtmte. maak vilt bedie.ning'. Va.a.Jtil.> ge.vind dat hie.JtcUe. .ótwd 6e.pa.a.lde. vOOJtdru bo. cUe. konve.l'l.t!lionue. .6twu inhou. Va.n.6dn.6pfLe.ke.nd wOfLd mU hieJLcUe. .óte.l.ód ook me.e.!t'vaaJtdighe.de. 'van pe_Mone.d vVWJa.g. In hieJLdie; hooó.ó:tuk wOfLd die. opiUding.óbe.hoe.ótM van

cUe. Ve_MkiUe.nde. sootu». konve.n.6ionde.- Mook die. kookvuupe.Mone.e..t aaJ1ge.c1M.

. ~", .\ .i,.... '. _~.. ' ..' '.' . ", "

,"

.6a1. fz.wili6..u.eM.J'l.g.6op.teJ..ding de.M opvoe.dfGul1cUge. iYlllteLU.l1g.6 .600.ó

uvu_VVlJ.:,i-teJ...te. e.n fGoile.ge..ó v-Ut be.paa1.de. gltoe.pe. pVlJ.:,one.e..t onde.Jtne.e.m moet WaM. Vie. hoo6.ówfG ioond a6ge..ó.tuit met 'n uite.e.Yllle;t;U.n.g van. cUe. be.,~.taan.de.

oJtgan...u.ato-It-le..óe. e.n pVlJ.:,one.me.mng.ó v-Ut cUe. vooMie.Mng in. die. op.teJ..cU.ng.óbe.hoe.6te..ó . van. voe.d.6e..tcUe.YlllpeJi..6one.e..t in. cUe. OJtan.je.-VItIj.ó.taat a...6oofG aanbe.ve.Ung.ó wat

moontUfG .óou fGon. bljdJta om ve.Jtbete.Jtin.g te. be.we.,'tf2..6te1.Lt.g.

In. ho06.ótufG 5 wOfLd fGuMUó.óe. e.n. hu.tpmiddw v-Ut die. op.te..ULUtg e.n. ontwifGfGe..tin.g . "van. vo e.d.6e..tdie.Ylll pVlJ.:,one.e..t van. ho.ópi.ta.te. in cU..e Oh..anj e.-VfLlj.ótaat aanbe.ve.e..t.

. ....

"

MRV EN OMVANG VAN OPLEIVING ASOOK VIE IMPLIME,\/TERItI/G EN EVALUERING VAN

OPLEIVINGSPROGRAMME

1• 1

"l"

Op.teMUn.g kan bufwu. WOM a.ó 'tt akWvUe-U. wat daaJWp gvUg ,ij, om cUe handeling e. en ~e. g u-<"Vl.dhede. van buUv-tdu.e 06 gM e.pe. .60 te. lUg

dat hu..t opva.t:U.vr.g.6 e.n be.kwaamhe.de. gVUL6Mnaii...6e.eA k.an wond .tot cUe. gJtoot-sxe. voondeer. van cUe. -i...n.6tei..Ung . e.n v-tJt hu1i.u e..t6., Va.aJt moet e.gte-:r. ' n oVl.de.MI2.e-<..dgemaak. woJtd .tu6.6en cp.tUcUng; opvoe.cUng, oVl.deMIJy.6 e.n vaa.tuU.g- ,

miling LvoJtm-i..ngJ " ~ •• -<..nde. z,{.n dat op.te.-tcUng en :tJtcU.~ng me.eA het

6ijbJtengen van k.e.nn-i...6e.n te.e.hn-i..e.k.e.n beoogt ••• en vo.turvi.ng me.eA de. to.ta.te.

peMoon hanmoni.seh. wil.. ,on.,tw,{_k.(2.e..te.ne-••• Votuning van ambte.l1.alLe.n. he.e.6t dus a£.6 oogmeJtk. de. ovenhei.d. in. sraai; te. .6tell.e.n. beteA zi.jn. c1oe..te.-tnde.n te. be.-Jtwe.n, en. te.ve.Yl..6 •.• de. ambte.n.aaJt :toe. te. We.n. tot een. gMteAe. on..tj:J.tOOUI1.9

van ujn. PeMoonlijk.he.-td te. k.ome.n." 1 Vo.tge.Yl..6'Viljoe.n.2 '-i...6 opvoe.ding dis:

hete. pJt0.6U van. on..tw.tk.k.elin.g van. die: me.Yl..6van ' n. struu: van. OYl.Jtyphe.-td,

onmoruUghUd e.n. a6han.W.lihUd na. 'n. .6.:taai van /typhUd, mon.cUghUd e.n. on.a.6-han.Wk.hUd. . On.deMIJy.6 be.oog, -<..n' n. bJte.ii.Jt .6-<..n.cUe. byblUn.g van. ke.n.n-i...6 e.n. .... vaaJtd-tghe.de. wat v-tJt d-te. butaan van d-te. me.Yl..6vooJtdelig -i...6, teMIJy.t op.tUd-tng

ende»: andene 'n. pJtO.6U -i...6 " ••• wa.cvUn be.amptu< bygutaan. woJtd om doe..ttJte.6-6e.n.dhe.-i..d met be..tJte.k.k-<..n.g.tot hui.1.e.- besraande: 06 toe.kont6:Uge. we.Jtk te. VVl.l-(JeJt6,

deu». d-te. olitw{.k.keling van toe.pa.óUke. d-tnkgewoon..tu, vaaJLcUghe.de. e.n gubid..:.

" hede."

Vie. aand en omvang van. op.te.-i..d-tng dui. op d-te. ..VM/l.cUghe.de. wat van weAkn.eYneM

veJtWag woJtd na ge..tan.g dce. gJtaad van. be.kwaamhe.-i..d wat vi.Jt d-te. u,.UvovUn.g vcm

, n besendene. taak VeAW WaM.. VaaJt kan. ook. bewe.eA woJtd dat cUe. aaJtd

van d-te. op.tei.d-<..n.g .6at a..6hang van, cUe. .600Jt.t 6un.k..6-<"e.wat veA!Ug moet woJtd

en.

cUe op.te.-i..cUn.g WaM ook. deun: Me. .taak 6e.paat, maaJt wond: in. 'n. buon.deAe. mate. deur: Me buk-<..kbMe op.te.-i..d-tng.6metodu . e.n d-te. gJtaad van be.dJtewe.n.dhe.-i..d

.l' Ve.PJté';· R., . Ve VOJtm-tn9 van .te.,[d,LnQ9 e.ve.nde. ambte.l1aJte.11 -<..nBUg-<..~ e.n. .. FJi£ililVi.yk., BJtu..6.6ë1: IYl..6Wu.u.t Adln-<..n-i...6.tJc.a.:U.e.unive.rJ.>Lte1.t, 1966,

.pp. 30-31.

2 Viljoe.n, A"f "PeMon.e.e..tbe.nu;(;;Un9,1" SAIPA, JUMe 1972,. .600.6 aange.haal

by. C.toete, J.,J.N., -<..n·Sr.Uil.:.A Ji-tkaarvse.·· cibUe.fie. acbiU.n.wtJia.6-<"e., uLt-'. ·ge-66e.fUe.f..e.v.i.6Wkke., PJtetoJt-<..a: J.L. van Se. ai. , Bp,-., 7977., p'. 755.

In cUe volgende- patr..agJz.aWe.sai. cU;t vVtvolgel'L6 van. bei.an.g we.ell om op cUe. nood-.6a.a.llikheJ..d van oplucUng :te. WIj.6, aR..vone.1'L6ingegaan. .6ai.. wond op cUe. aand

en. omvan.g van oplucUng, MOOR dce: imp.Ume.n.:teJ~i.ng e.n e.vai..ue.JU.ng van dce.

. ople.i.cU..ng.6pnogJtamme. wat needs be.paal. i..6.

'. 1. Z

In die. modVtne. ge.me.e.I'L6Rap wond cUe. wVtRne.mVt :tei.Re.1'L6

bloo:t-. gell:teibloo:t-. aan. cUe. invloed van .6neLf.e. vVtartdwng.6 op we.:te.I'L6RapliRe. e_n :te.g-n.ologie.6e. ge.bie.d.. S:ta.hf_3 .6k.Jtljó dat: "The. nei.e.n.:t.e.e6.6. pnell.6 06 :te.c.hnologlj,-the. i.ne.xolUtble. Óac.:t 06 chance, :th~ ceas ei.ell.6 uamoWt 06 .6oUaR.. pno ble.m.6

-. I

all. eombine. to maRe :the. adap:ta.b..{_li;ty and eo n.:ti.mung pne.paJtaUo n q

ó

WVt-, RVt Ran n.i.e .6le.g.6 dWJt VtvaMng e.n waLVl.ne.m..[ng voldoe.nde. "e.nYLi..6 be."om om :tJte.d

re.

He.de.rt'-,

d.a.a..g.6 WaM daan: van We.JtRne.me.M n.i.e. .óle.g.6 VeJWJag om cUe. ba.6ielle.. va.McUghe.d.e.

:t~ be.me.ell:tVt n.i.e., maalt van pn06ell.6i.onei.e. e.n ande): weJtRne.me.M .6aR.. 00" vVt-, wag wond om aan vaaltcUghe.de. (pnoMue.n.c..i.~ I van ve.JtWan.:te. vakge.b,[e.de.

xe

belluk.. Van cUe. pn06ell.6ionei.e. cUe.etfwYLMge. in cUe. ope.nbaJte. .6e.k.;{:on·wond byvoonbe.e.R..d ook. veJWJag om aan cU~ k.e.YLn.i..6van puólieRe. adm..{_YLi..6:tJta.6ie.:te. be..óuk., met anden: woonde. om a.6 admi.n.i..6':t1l.a.:ton ondVt be.paaLde. om.6:tancUg hede:

.te k.a.n op.:C'Le.e.., Sne.Ue. veJtaruieJung in die. ge.me.eI'L6Rap.6le.we. ón,(.ng me.e. dat daalt

Yu.e.

e.66e.wve.n'e..ó.6 06 .t.IUt,i.n.i.ngw..i.ll. R..a.ó.t'uYL.t1..U ne.:ti.ne.me.n.t. 11'1.6u.:tune. a woJi.k.Vt •••. may .typic..aR..R..1je.xpe.c.:t .to le.cum, 'gMn e.xpeJt..{_e.nc..é.in, and WOJi.R at :two on mane. pn06i.c..i.e.nuell wi.:tMn hi..6. c..aJte.e./t.,,4 Voow ón,(.ng .6ne.R..R..e. vVtartdeJti.YLge. in die: weJtR.6..{_;tua.6ie ook. me.e. dat wVt"neYile.M vooJt:tq.u.ne.,nd aan- . ge.moe.di.g moet wond om huR.. Re.nni..6 uil

xe:

.6e.Vt in be.paalde. bVto e.p.6/z.,{,gting.6 •

3 ,S:ta.hR.., O.G.,' Pu.blic.· Woliliei. cidmbu).,.:tJi1tt{.on, 7:th EcUUon, New. Yonf2.: Hanpen and Row PubU.Jle.M." 1976, p. 225.

4 MOMe., G..E., "Mandate. 60n e.duc..a.:Ci.on and .:C'Lai.n.i.ng: Foc..u..6on .the.' incU-v..{_c(aai..", PWonnei.£ Thé. ryuiVuige.mé.Vt:to6'pé.oplé.'cU won", Vol. 48, No. 6, Nove.mbenfVe.c..embvl. 1971, pp , 12 e.n..13.

"

5 S;tahi, 0..G.,

op •.

.. ,

· 6 . ~o.ete,.

i.s ..

c-/9.74, 'pp. 135 en 136.. .

7 ··If:Ud.~ p~ 136.

van weJl.k.nemeJL,6op:Uma.a.t te OYltw,02.R.eL VooJtnoemde on.:twiR.k.eling moU doel-gvUg gulUed sodat: daan: vooradunend venseae». R.an· woJtd dat: dce. gJtOotl.de

mate var. e66e~e.d: in cUe tU-tvovUng van cUe weJtR..6a.a.mhede veJtR.Jty woJtd.

OpieicUng.óin.ót~ng.ó tei '<.ancUda.te op v,,[)t bepa.a.tde beJto epe 06 bJteii

R.a.te-goueë van oeno epe. Vie ba..óiu e 0pieicUng uxu; aan uandidare: gebied woJtd

veJL,6ek.eJl. nie noodwe.nd,,[g dat aandidat». v,,[)t dis: voiwa.aJtcUge .beR..e.eCUng van

.ópe,6i6iek.e po.óte opgelu ,,[,6 nie. O)t,,[ëntvUng.ó·opiucUng in cUe

WeJl.R..6&-Mie mou noodwe~d,,[g aangebied WOM a.a.n weJtR.nemeJL,6wa.;t tot cUe. cUen.ó

xoexxee: 06 va.na.6 andeJt a6deling.ó oevonde): 06 ooJtgepla.a:.ó woJtd. WaM

op-ieicUng en ou~ntvUng ,n VeJl.wte ,,[,6 en in.ó.t.<...tu.6,,[oned moU piaa..óvind,

WOM meJl.k.ba.Jte..Jtuu,Ua.te·_{. .} VVl.R.Jty deun: doeige..)t,,[gte incUen.óopieicUng.. So-.". c:la.;Uge..opieicUng k.an ,,[n,ó.:Utuó,,[oned van meeJl. pJta.k.t)_e...óe«aande weu a..ó

wa.n-,·nee..Jt cUe WeJl.R.nemeJt bioot daMop' a.a.nge.wy.ó i..6 om deun: wa.aJ"t.Yleming06 deun.

.6.0'

ece

weJtk.ne.meJl. in sraai: om V,,[nMgeJt en má.kUk.eJi. ~n te pM· by cUe nuwe

weJtR.-.ó~ie 06 by veJta.ndvUngi in di_e weJtk..6aua..óie.5 HiV:cUe meMng wOJtd

ook.. ende»:

andene.

Nuwwnge wa.t in cUen.ó oiee: het Jte..e..d.6.óepa.a.tde gedJta.g.ówy.6u, guindhede

en opva..t.t"lng.6 a.a.ngel~eJt wat moontlik. i:U.e .6tJtook. met cUe van dce. in.ótdling

nee:

cu.~

van' cUe .ópui6.-[ek.e weJtk..óaua..óLe.: 'It BeteJl. ~a.mehoJUghcUd6gevod k.a.n VeJl.R.Jty

w~Jtd incUen w<yLR.nemeJL,6doelg,e..)t,,[g in. cUe weJtk..6aua..óie.. opgelei waM, waalt · b0'lwm.6ilg tU-t cUe eJtva.)t,,[ng' va.n mede.. weJtk.nemeJL,6 gepu;t R.an .wo/td en huLte

nie, b.e.oo~ da.cvt~p a.a.nge.wy.ó;W :om deun: 60tde.·te. ie.eX ni..e'/-· TeoJte..Ue...6e

· en pJta.Wue opieiMng .mou voonxdunená mU cUe.. pJI.a.k:tyk. in. veJl.band geb)t,,[ng

WaM en buR.ou. woxd a..ó 'n detUl..topende.. pJt0.6U wat met 06 sonder: aanpa..ó.óing.ó

. . .

.heJtha.a..e.wond, ten einde.. mak..ó-UJ1u.mpJtodu.~e.d: van dce. weJl.R.nemeJt te R.a.n veJl.Wag. VetVL inóoJtmeJ1_e .0piucUng .~an ..die. veJl.e_,W tes .va.n cUe PJta.Ez.tyR.met

gVtUg.6te.unde. te.oJtie.i.. vooJttdWLe.nd inte.glte.VL woltd. Vie. tempo wa.aM:e.e.n vVL-ande.JUng.6 in die. 9 eme.e.YL.6Rap, e.n dacvune.e. 9 e.paaltdgaande. 00(2. in die.

WVLR.6itu-.asce,

.. need them l1at in tandem but in· pevta..U.e1.." 8

I

VeJul.VLe. opleiding Ls ondVL he.de.ndaag.6e. toestande, Waalt daalt geJLe.eld

001t-aanbie.dinge. van die. die.YL.6te: van be.paalde. sooid:« ciJWeidw oYLt.6taan, van cUe. gltoot.6te. be1.ang vilt .6ommige. Rate.gOJtie.é: wVLf2.Yleme.Jt.6• "TigntvL labolt maJtke.t.6 aie. {joltcing molte. atte.~n to plte.paJUng employe.e..ó '{jOIt advanee.-.me.nt be.yo nd. an e.ntlty le.vel and to iYL.6WLing eaJte.eJL0ppoJttuYLitie..ó • ,,9

VooJtmelde. Ran vilt die. wVLRnemVL .6owel cu die. weJLkgeL!JVLvan be..tcing we.u. om-· dat die. wVLf2.YlemVLVU'L-6e.RVLi.6 van \.IooJttge..ówe. indie.YL.6neJ1u.n.g e.n WVLf2.gewe.Jt.6

004 'n be.duide.nde. blton van· opgeleide. WVLRneme.Jt.6be..óuR. Vie. uitge.die.nde.

. me.ning dat wVLRge.L!Je.Jt.6.' ri

wiM

xe:

in. alle. ge.valle. by die. ondVLneming.6 aaYL.6lu)J: Waalt ople..-UU:ng ge.doe.n WaM.

"Tho.6e. who tJty to hold on to thw be..ót emp.toye.e..ó

óail

Allw"e.wel

cUe.

pJta.ktyR" aange.bie.d .6CLlwoltd om te. Ve.Jt.6e.kVLdat cUe. geld, tyd e.n manne.kJtag

8 MOMe.,.,G •.

£..;

q Stahl, O..G.;· The. ·pW6ruiU job

66

" rnte..ttna;t,[o na£. PVL.60nne1. Mavw.geme.nt Al:,.60cJ.atio n,. 1971, P • 8 5 •

veJl1>lUUe.nde. .600!Lte. op.tuding ni.e..

wat aan op.tucUng be.J.:..te.e.vsond, to« cUe.. glLoou.te. voosdeer. van die.

inJ.:..tu-. . . . ..

Ung be.nu..t k.an uond, Vie. dow.te1ling mU op.te..i.cL[ng k.a.n ondes: ande..Jte.. be.J.:.k.ouwoltd M " ••• to have. OM pe.op.te. fmow what .the.y ne.e.d

xo

60lt w/U..c_h.the.y have. .the capawy - and .in .60 do.wg make. OM •.•

(_a.dmini.:-4-~~4-: 1 ' 4-.. 1:·4-_l..0 ·,,11

.6.vUMAf-ln ••... .6ounae..Jt, .6.vLonge..Jt, molte. plWU-vt.U.lH ..e ,

Qp.tUding be.hw n..te. .6.te.g.6 cUe. me.e..Jt va.a.JttUgmaJUng van· we..Jtk.neiryeJl1>vJA

hu..t-le. 6unk.J.:.ionue. .tak.e. Me., m·a.a.Jt.,{_J.:, be...ta.nglUk. om '1'1. P0.6.{;Ue.we. guindhUd

.te.e.no 0lt cUe. do w.t e..tling.6 van Me. iM.tei..U.ng blj'cUe. we..Jtk.ne.me..Jt .te.. .6.t£mu..te.e..Jt

.. '.

e.n .6.y optAe.de. in b~ng van die inJ.:..tei..U.ng op.t£maai.:te.. bwv.toe.d. In die. vo.e.ge.nde. paJta.gJtaHle..6a..t aandag cesree. woltd aan die. aand van ople..i.cL[ng aan--: guie.n VeJl1>W1..e.nde. .600Jt.te.. op.tUcUng aange.bie.d WOM om cUe. be.hoe.6:tu van

'n -i.n6:te..tling

re.

VU .,{_J.:, van be..ta.ng om op hl..e..JtcUe..6.tacUu.m daanop :te..

.tu

xe.

blte.ë. lz.a..:te.goJtie.ëvendeel; WOM,

s:e.

.. .

.M. 60Jtmue.. op.tUcUng be.k.e.nd, e.n op.tUcUng daanna: (_in60Jtme.ul,. maalt '1'1.

be.paai.de. ma..te. van ooitv.te.ue..Ung_{~ - .} woltd cUkww in die. ptr.a.k..tyk. aange..tAe.6 ..

.

VaM. w~ltd dU.6 ~va.a.Jt dat die. aand. van op.te.J_dj_ng,. wftt .600l! hie..Jtbo ve..Jt-. me...td, :tU.6.6e.n .twe.e. soord:e, :te. wexe, VOOIt incUe.n.6 - en incUe.nJ.:.op.tUding

ondeJl1>k.e)., wa..t bei.de. 60JtJne.u 06 in6oJtme.u Ran we.e...6,a.6hange.nde. van 6oJtmue. pltogJta.mme.. wat aan dce. sooc: op.tUcUng ge.fwppu WaM •.

F0Jtmue. 0p.teJ.d,[_ng

ViJt cUe. douundu van hie..Jtdie. ge...6W6 woltd daan: na. 60Jtmue. 'op.tel.ding ve..JtWtj.6M oP~eicU~g wat .6pui6ie.k. .te.n doe..l hu om k.a.ncUd(de.. viJt

,n

w ..,

be.pa.a1.de. WVtk..ó);tuaf.,ie..6 va..k.vaaJtcUg aó :te.

M.g

k.a..rt.cUda.:te.vaalt inMe.rt-6 neming ~ Ve.Wt óOItmel.e. 0p.e.Uding vaalt incUe.rt-6 neming

woltd uandidaxe va.k.va.aJtcUg ctÓgeJUg vJ..Jt be.pa.a..fde. bVtOe.pe.. In hooó.6aa..k. woltd ÓOItme.le. oplUding deun. oplUcUng.6I.n6:te1.Ung.6 .600.6 ondes: andene. uniVe.M);twe. e.n IwUe.ge..6 be.haJtUg. VJ..Jtbe.paalde. bVtoe.pe. bM:taan daas: e.g:tVt nie. iloltmel.e. oplUcUn.g.6 9eJUwe. nie., in wel.k..e.9e.val dU bIJ die. we.Jtk..gwe.Jt beJuL.6 0m .6el.

il

ze

xe. 6ie.d om gupe..6~e.e.Jtde. opluMng OOit 'n be.pa..a.£de. ondVl.WVtp

xe.

Vie. :te.gnologiue. vooJtu);tgang in ho.6pila.a.e.voe.d.6el.die.M:te. Me. aÓgel.ope. aanta..t de.k..a.du hu Me. be1.a..n.g van. Me. ÓOItmel.e. óunk..ó,[one.le. oplUding van voe.d.6e.ldie.rt.6-we.Jt(Lneme.M b e.k...e.em:toon. So hd die. orz..tw,(_k..k..e.lirtgvan. gJtoo:t.-6k..a.a.l.6e.ou:toma.-Ue.-6e. lwolu..U.t.Jtu6:t,[ng blJvooltbe.e..e.d 9e.nood.6aak.. dat:

°

plu-cU.ng vJ..Jt die. k..oJtJte.k..:te.fz.a.ntwng van cUe.uUJtU.6ung mod ontvang. Foltmel.e. oplUcUn.g woltd voord» ook.. venai: :tOe.ge.pM by Me. hVtOplUding van wVtk..neme.M. Vie. aand. va..n Me. we.Jtk..6a.a.mhe.de.k..a..n. ~oda..n.ig venander: dat 601tme.le. opluding

:toe.ge.pM moU woltd om we.Jtk..neme.M op :te. lu om nuwe. :te.gn-i.e.k..e.:te. k..an. beme.u:tVt.

Foltme.le. opluMng.6pltogJta.mme. Mn ook... :te.n doel. hê, om WVtk..gel.e.e.nthe.de. :te. .6k..e.p

vJ..Jt inMvidue. wat om e.w

06

6olt-mel.e. opluMng k..a..n. aan we.Jtk...e.0.6U 'n gel.e.e.nthUd :to:t Me. vooltbVtUd,[ng vi.n. be.paa1.de. bVtoe.pe. ge.bie.d WoM.

1.3.2. Inóoltme.le. opluding Con-:the..-job--buUrUngl

In6oltmel.e. op.e.uding hu ho06ucallik..

xe.

mu

vaa.lt-cU.gma.un.g va.n wVtk..neme.M in die. we.Jtk...6i:tu.Mie.. In60Jtmel.e. opl~ng maak.. wa.a..Mk.IJn.Uk...Me. gltoo:t.-6:te. ge.de.e1.:te. van. oplUd,[ng uU

uxu:

12. Kyk. .supna , p. 6 vilt 'n ul.-te.e.Me.:t:ting va.n op.e.Udirtg, ondVtltig, opvoe.d.ing, va.a.Jtd4ima.kiYLg, . ctóJtig:t,[ng e.n ve.Jtvolma.ung.

WeJLlzge.vJeJL.6aange.b..te.d woJtd. InóoJune1..e. op,e.UMng.6pJtogJtamme. le.WeJL 'rt

veJL-name. bydJta.e. t.ot. Me. oYLtvJ,{_lzlze.lirtg van. Me. weJumemeJL. VU dna. oofL by ta:

Me. on.deJLv..tnMng wat. weJLlznemeJL.6 ge.dwte.nde. huLte. cUe.f1.6t.e.Junyn. opdoe.n.

IncUe.n..6oplucUng Izan a.6 'n de.uJr.1ope.nde. pJtO.6e..6 be..6lzou. WOM waM dce. óOJune1..e. e.n Me. ..tn ÓOJune1..e. 0plucUng ..tn pJtaIzt...te..6e., if1.6t.liu..6io ne1..e. pM gJtamme. ..tn.t.e.gJte.eJL

wOJtd wat. hoon.6aaWIz op d..te. on.t.wilzlze.ling van weJLlznemeJL.6 t.oe.ge..ópw Ls . V..te. vooJtbeJLud..tng.6 v..tJt dce. me.eJL va.a.tr..cUgmaung van weJilznemeJL.6 mag. he.de.ndaag.6, met. inagname. van d..te. we. wat. deun: .6u1.Ize. vVtaMwng aan WeJL(memeJL.6 ge..6t.e..e. WOJtd, .6e1..n.6 VeJLlz..te..6lilz we.e..6 bo uageJLe.lzt.e. e.n omvattende. óOfUne1.e. oplucUng.6~ pJtogJtamme. WaM aan6-te.nlilze. ho e.ve.e..e.he.de. n..te.-toe.pa.6lilze. lze.nn.i.6 moo rr..tU1z aan " , uandisiiu:« ooJtg e.dha.. wOhd. " • •• U £6 uecee.sMy t.o plte.pMe. them (t.he. WOhlzeJLJ

nOIL

.:thw

.6fz..tU.6, ab..tUUe..6 and rmowle.dge. wh..tc.h t.hey will ne.e.d in WeJL

aaneen:"

VaM Izan. dU6 bewe.eJL WOM dat. ..tnd..te.f1.6oplUd..tng, wat. 6oJune.le. vooJt..tVlcUe.li60P-lUd..tng moet. opvolg, v..tJt d..te. weJLIznemeJL.6 be..e.artgJt..t1zi.6 om huLte. OplUcUVlg ..tn

d..te. we.JtlióUu.a.6..te. aó t.e. nond e.n ,voo/ttdu.Jte.nd aan

xe.

. 0

n

. mootU:1.)_k.he.de. v..tJt d..te. OYl-twilzk.e..e...tng van weJLlznemeJL.6 in be.paa.f.de bVtoe.p.6Izat.e.": go.tU.e.ë. met. ina.gnemiiig van d..te. Pe.lL:60onlif2.e. vaMcUghe.de. en t.ale.nte. van. d..te. . -irtcUv..tdu.e1..e. fLand..tdat.e..,

1.4 Omvang van oplud..tng

VaM WOM

°

e.n inMe.f1.6.oplud..tng.. V..te. veJl.6k.U lê, gltootlik..6 in di~e. CUVl,d \Jan 'cUe. oplud..tng e.n di»: t.yd.6;Up in d..t~, .f.oopbaan van d..te. WeJLlznemeJL VJanne.eJL d..te.. Óple.iMl1g aan-,ge.b..te.d VJohd.. VOOlt t.oWe.cUng t.ot. die.. d..te.f1.6 mag ,rt weAlzne.meJt cU; , n £.e.e.Jtling,

vatz.e.e.e.Jtling

06

..

13 UnUe.d NatibYL.6: . Handbook.'

06

'Pu.ó-w

ó

Aó

ncUlt...6,

BJumc.h , 1%6, p, 54 .

cUe wvdmemeJl. veJl.Wag woltd om hom/ haalt vende». vaalt

re.

WaM om in. die WeJtMLtuMie individueel .6eln/.)tan.di.g op .te oce« en

VeJl.an..t-WOOltdeliRe bu.tui:te op ece in.i.6ia.ile6 .te neem.,

1.4. Z OpluMn.g na.. indieYl..6.tJteding

1.4.7..1

OJtiiin..trung.6op.tudin.g, wat OOR«s in.tywing/.)opluding bekend

,{.,6, ,{.,6 nou VeJl.Wan..taan. oplUding VOOlt i.ndieM.tJteding e- vÁJt doeluMu van

fU.vtd,i_e guhl6 .6a..e. met oJtiën..trung.6oplUding VeJl.WIj/.) WaM na. 'n weJtRne111eJt

wat In nuwe weJl.Mli.ua.,óie oeoiee, hWIj a.6 nuweling wat pa.6

xo«

toeoiee. 06 'n weJtRnemeJt wat lte..ed.6 gWeJtR het maaJc. vilt die eeJt.6.te ReeJt in

cUe bepa.a..tde weJtMLtua.6ie. beland.

o

bij die we..JtRneme..Jtj ee.Y1..6cUe iYl..6te.tUng., URe. nuweling bes RiR aalt bepaahle. ge.dJta.g/.)wlj/.)u e.n guindhe.de. wat veJt.6oe.n behoon«: te WaM met die. veJtwtu wat cUe. WeJl.Rgewelt aan die be.amp.tu .6.tel en noodwe.ndig mod inpa.6 bij die «aande-MJtme. en dow.te.tUng/.) van die.. i.Yl..6.te.tUng. Vi.e.

nUt

vilt cUe be..tJte.lling ge.ReuJt .[,6, dui, daenop dat die. we.Jtkgwe..Jt ham/haalt M 'n

weJtRneme..JtÓUROU wat 'n po.óiliewe óljdJtae. Ran leweJl. tot die. nUYLMionele.' be.dJtlj-w,[ghede. van die iM.tuung.,

Iw,n. WaM, Á...6cU;t Jz.a.a.d6aamom .61j agtVtgltond aa.n. cUe hand van. .61j VtvcvUn.g en.

bVtoep.6fzwaU6ik.Miu te eva£ueVt. Vie oesendene peil. van oplucUn.g waM-OOit cUe WVtk.n.e.mVt bu(uk., .6a.t 'n. in.vloed hê. op cUe aaJtd van. cUe in.cUen60p-le.icUn.g wat di.e. beampte mou oVLtvan.g, .60We..tM dce. wlj.6e waaJtop dce:

oJtié:n.-tVtiVLg.6pltogJtam gVteë.t .6al woltd. A6han.ge.n.de van. cUe agtVtglton.d van. die kandidaat, k.an hlj/.61j volgen6 Baile~, 1-4 .600.6 volg gek..tM.6i6Á...6eVt oiond, .

l-Ll

volta ei: hu en. to e;t;Ï_ee tot .61j/ haan: eensre. be.tJtek.k.in.g. ' . Vilt .6odanige weJLk.n.e.mVtmag die wVtk..6i:tuMie 'n. to:ta.a.t

vltee.mde VtvcvUng wee.6 en mag, hI}/.61j .6

e..tn.6

e..t

wat vaaltheen .6leg-ó M buoek.Vt

On

liLl

WM~. Vie WVtk.nemVt hu 'n VOOMpltOng bo onVtvMe WVtk.e.M

iYl..60vVtlte dat die we.Jtk..6i:tua.óie nie totaal vltee.md Á...6nie',

maalt hI} mou nogtaYl..6 opge..tei. woltd omdat die wVtk.plto.6eduJLu

.en -me.todu nie. noodwendig i.dentiu by die ve.Mk.iUende

in-.óte..tUng.6 Á...6'nie .. (.. 'I

. '. L.{.U_. 'n Envan». we.Jtk.e.Jtwat vilt 'n bepaalde be.Jtoep opge..tei. £6,

maalt nog nie.. vanrevone. by 'n .óooJttge..tIjk.e. -tn6te...e.ung ge.we.Jtk.

.

.

.hu nie, bljvooltbe.e..td 'n wVLkne.me.Jt wat uil die. pJtivaat6ek.tolt _in. 'Yl. be.tJtek.k.in.g by 'n. open.6aJte ilUte.Lt{_n.g aangute..t Ioxucd:

'Yl.. GItoot mate. VaJ-'L aanpM.6ing .6a.t waaJz.ókljn.t.[k. in voonnoe.mde

geval VVLW wond te.n einde: die we.Jt(me.me.Jtbek.e.nd te. .6te..t

mU die. dowte..eling.6 van die ilUte..tlin.g wat aa.Yl..6ien.Uk. van

die voltige mag ve.M.hl.

Vie: VtVMe wVLk.ne.me.Jtwat' binne. die. hiëJtaJtgie.. van cUe

iYl..6te..t-.y'~.g

lojaU-L4 Baile.lj,. N..V .., . H6~pUal'}~W.6v1J1e..e. 'cidn1-trilitJiauon, 2nd EcUlion, BVtWljn: . Phlj.6iuaYl..6 Rec.o/1.d Companlj-, 7959.., pp.. 106-708.

~-:te».e xeenoo». vooJuna..Uge IwUegM 'behou. 06 genug wee.-6 om .

.6eR.elLe veILge.tylUng.ó :t.u.6.óen .6y nuwe en vooJunruge welLR.lvUng

en R.OUegM re :t.ILe6, wa.:t. nade.Li.g mag wee.-6 vht cUe mO/tale

van cUe gILoep wa.a.JUn hy hom nou. bev..i.nd.

(vI V..i.e welLR.nemeIL wat na 'n lang a6we.-6..i.ghud :tvr.lLg R.eeIL :to:t Me wVLk..6.{;tuM-te, byvoolLbee1.d ge:t.Mu.de vILOu.e. So.' n WelLR.-nemeIL moet van nu.u.U a6 aanpM by Mwne en venandende. om-.6:t.a.nMghede. V..i.e olL-i.ëntvUng.6:ta.aR. ..i..6 dLR.wW moUUR. vht

cUe WelLR.gWVL. Aandag moet ·VeILal· ge.-6R.enR.wOILd aaJil.

..i.I1dJtu.R.-k.e wat ..i.I1Me .6:t.a.cUW11dhtek. na cUeYl.:óaa.YI.vaa.JtcUngge.-6R.ep wOILd•

• J

V..i.e welLR.nemeIL wat Me nuwe welLk..6Uu.a.-6..i.eM "ct .6:tep doumuxuui

bl. :the job MelLa.ltc.hy" be.-6R.ou. en WaaMR.ynU.R. deu):

om.ó:tand~g-hede btUte .6y behe0t gec[w,[YJ.g WOM om cUe WelLR. :te aanvaa.Jt.

Spe.-6..i.ale aandag behoo!L:t aan MelLMe weJl.R.nemeIL gegee VJOILd

. om moon.:t..UR.e po.óiliwe bydJr.ae.-6·wat hy R.an lWeIL :te

-tdenti-6..i..6 eeIL en. om 'n pa.óiliwe 9e.-6..i.ndhUd j eerv.S Me nUWe.

WelLR.-Wng :te .6UmuleeIL.

(vill V..i.e deeUyd.6 e 0

ó

. . ..

Me deeUyd.6e welLR.nemeIL noop om 'n be:t.ILeR.lUng

re.

V..i.e peMoon mag moon.:t.U.k. M gevolg van velLvee1.dhud gehalte

WelLR. lWeIL wa.:t.n.i.e. aaJ1. die veILw:te standaande. voldoen Me,

omdat hy/.óy .óleg.6 ,deeUyd.6 WelLR. om 'n andeIL .6001L:t. velLvee1.d-· .. hud xe. oOILbJtu.g.

VoolLgaande R.la-6.6..i.Mk.a.-6le du..<. .6leg.ó hoe cUe ag:teAgILond van cUe I1WJJe.welLl<.nemeIL .6y houding xeenoo». die. welLk..6LtuMie R.an. bunvloed. SOOJl;tge1.ylZe. en andeIL ILe1.evaJU:e. óaR.:t.olLe l<.aVl.cUe aand. en. omvang van.oJUë.ntelLing.6pJwgMtmme bUHvloed

en. oe6en :teMe1.6delL:t.yd 'n ..i.nvloed· tUt op die wy.óe wacvz.op dce. ;(:ov.,ig(toueJLó enio] oplucUng.ó beamp:te/) .di». R.andi.da.a:t. .6al benadeIL. 'n. VV1.I1cune óafU:oIL om voolL:t.duJLend ..i.n gedag:te :te h~u ..i..6. dat cUe dow:te1.Ung met eMge opleJ..CU..VLg op die. veILóetvUng van· cUe weIL(ua.cunhede ..i.n Me ..i.YI..6:te1.ling :toege.-6pm . ..i..6 en

dat daalt du» met e1.l<.e.6001L:t. oplUcUn.g wat aangebied wOILd, oo(z. 6e.-6ondelLe mU2.-punte l'lage.-6:t.ILee6 moet wOILd.

Ouë.ntvUn.g.6opludin.g het egtVt hoo

ó

s:e:

btUgtin.g op 'n. k.eVt vVl4:tJr..ek. wond, uxuuuleun: die we.tr..k.n.eJnVtvvu,{)aJr.. wond, 0ó

:tweedeYl..6 dat

xe.

ue

(bl

IYl. OtUë.n.:tvUn.g.6pnogJr..am vi»: n.uweUl1ge behooJr..:t dce: vólgen.de .6:tappe. "én :te .6.tuU:

In. VtUen.deUk.e. vvrwe11wm"én.g deun. 'n. veJWJ'l:twoondeUk.e. be.amp:te waa.Jr..de.Wl.die wVttmemVt op .6ljjhaa.Jr.. gemat~ ge.6te.l. wOIr,d. V"ée.

we.tr..k.n.emVtmoet VOOlcM aan.61j d"é.tr..ek.te.:toe.6"éghoue:r. bek.e.n.dgv.,tel

WaM en. 'n. e.tr..vaJr..e.wVtk.l1eme.tr..moet aan.gewy.6 wond 60' w,[e die

n.uw~g om hulp en naad. k.an aank..to p 9edunende. Me :eVt.6:te

a.a.n:ta1. dae nada:t hljl~1j deens aanvaaJr.. het.

llil Vaan moet omvatie.n.de. maa:tJr..ew getJr..e.6' wond om aan. die.

Huwe-Ung "én.Ugling be.6uk.baa.tr.. xe. .6:teL wa:t vVt6and hou. met Me

,new en negulMw wat 6"etJr..ek.ung het op .61jnuwe wVtk.Wng,

6ljvoon6eeld dieYl..6uJr..e, eetgvUe.we, e.n. anden: waa.Jr..devoUe "én.Ug-;t.[ng., Ae.gemen.e. hu"é.6haudeUk.e neW wond gewoon.Uk.. deWl. tr'.J..d-deL van. I n .6:tel neëL6

06'

gegee.

lLU.l

'n

we.tr..k...6aamhedeen cUe v Vtnaam.6:te, doel.6:te1Li..n.g.6 van die il:1f.i:t~ng . moet aan die nuwe.U119 oong edna: wond r

15 KozoU, C.,L, de.0e16plrl(~.n.t.in. oiL

a.Juzilic)Ju;

(c) Te.g.ue.k.e. wat 9 e.b.JUlÁ_k..k.an waM v-Ur. oJUë.nteiU.ng.6 Qple,U;U,ng

. .

Wa.aJL'n gnoe.p nuwe..Ungl? geiyfUydig c!le.1'L6 aanva.aJL kan

oJrÁ..ë.nte.JUng.60p.e.e,U;U,Vl.g0p 60 Jun

ere.

V,,[e. .6oge.n.aa.mde.·"[ntViM/Up.6.-L.6 'n metode: van oJz.i.ë.nteiU.ng wat af. hoe. me.e..n ge.-~1ULi.k..wond. Volge.11.6cLU!_ muode.. WaM 'n ne.e..k..6wenk..opciJz.a.g:te..aan die. nuwe.Unge. ge.ge.e. wat ende»: lUding van 'n envMe. we.nk..en uUge.voen moet: wond. . Tuame.

me.:t

om

-v • )'I.WAJe.wenk.en vaan

te.

" die. omvang van die. wenk, .6owe.f. ab die.. veneÁ.1du wat deun die. wenk. aan hom

,gude.l sai. wond e ,

V~I1.6,,[·ewenk... kan oo~

a6

vakdn-. ·,6,,[wenk :te. doen, mu dce. oog op latene.. voUe. .-LncUe.mnem,(_ng, kan 'n uU.6:te.-Iz.e.nde. ge.f.e.e.nthUd aa~ . stiuienis: ge.fUed wond dm veM:Jz.oud·:te. naa.k me.:i:,die.' . ioe.k..om.ótige..laopbane. wat hui. wi..l volg., .. , .

,.

" ,

. , . v.0~n~e.md~.-L.6 .6le.g.6 enke.le. voonbie.lde.. van :te.grzi.e..k.e..wd ge.6iUuk kan WaM e.n .

deUIL handlUding.6 e.n pnMe.duJte.-·k..odu aange.vul. k.an WaM.' V1.e. k.e.Me. van die.

" ' '~: .' ' '.t:e.grzi.i.k wat ge.blULi.k..sai: wond, .6aL aÓhang van die. .6pu,,[ó,,[e.k..e. aand. van die.

, r,M' '. '.' •

OJUë.nteJuHg.6ople.idin9_ wat aange.6"[e.d mou wond en die.. .6amu:te.lling van die.

.';',

gJc.oe.p

,Va.a.n

, .xe»:

u

e.-we.,mde. nuuUate. 9ehad hu.

, . .

','

Va.aJLmoU dus .6e.k.en 9 e.maa.k··wond dat die..

nwve.-ling ve.n:tJz.oud .-L.6 mu die. venw:tu. wat aan hom geA:te.l gaan. wond.

1.4.,2...2. 'ImWU.6,,[ol1e.le. .taak.ge.ni.g:te. opluding

Á.J." mou VOoJrXge.gaan {,voltd mu volge.houe. iI1Me.vv.sopluMng. Volge.houe.

in-die.YL6ople)_clJ_ng woltd aan wVtlme.me.M Ve.M(utn om hulle. me.Vt vak.vaaJtcU_g te. maak., hul k.e.nlU4 tUt te. bltu e.n om hulle. in sxaiu: te. .6te.l om gMtVt venannooonsie-lik.hud in die. WVtk..6liua.6ie. ....te. k.an aanvaaJt. Taak.g wgte. indie.YL6 0pluding

Á.J., daaJtop toe.ge..ópw om Me. wVt(me.mVt betVt toe. te. Jtu..6 viJL .6y

ó

We. wrune.me.M WOM vooJt:tdu.Jte.nd aan die. e.en 06 enden: :ta.a.k.geiUgte. oplUcUng

In. cU..e WVtk..6Uu.a.óie. blootge..óte.l. To.ak.gwgte. opluMng WOM me.e..ó:tal op in 60Jtme.le.,wy.6e aange.pak., alhoewe.l dil ook. op oMe.lik.e wy.6e. ge.pMgltammeVt kan. uiond, "Thi.6 60Jtm 06 iYL6.tJw.ct<.on Con-the.-job-tlLaiMng I might 60Uow a. c.aJte.6uLty de..óigne.d 066 the job iYl..6:t1r.u.c.-t{.onai.pltogJtam, on: li mtght be. the

sot». .60u.Jtc.e.,06 w.tJtuc.Uon" 16 Indien daalt

vu.e.

- - .

-be.paai. Á.J., waaJtvolge.YL6 taak.gVtigte., i.ncUe.n.6opluMng aange.bie.d woltd nie., k.an

cUt

Me.

tee»:

..' '. -. . .

-ke.Y1YLi.6be.hooJtUk OOit te. dsa. aan andVt weJtk.ne.meJt.6Me.. Onoltde.Uk.e. :ta.a.kge.-lUgte op..e.e..i.cU.ngk.an daanroe. lei dai: be.pa.ai.de. WeJtk.pM.6e.duJr.e..óge.volg woltd wat deun. gewoonte. on:t.6:ta.an het en .6odaMge "ge.woontu" k.an deun: Yl-UWe.Unge dan. M . .ó:ta.ndaaJtdplto.6e.du.Jte..óa.a.nvaaJt woltd. " ••• many .6oc.a.Ue.d .6undaJtd.6

exJ.-td. onty be.c.a.u..óe.e.vVtyone. has a.c.c.epte.d the.m w..Uhout que..óuon - may be

even peJtpe.:tu.a.:tmg enno« alt meMoc.Jtily in the pMC.U.ó." 17 Oltde.Uk.e

:ta.a.k.-, geiUgte.:ta.a.k.-, oplUding i.6 dus ook. 'Yl. be.langJtik.e. maa.:tJte.ëi. vi»: cUe voorddunende:

eva..eu.wng en opk.anpping van WVtk.metode..ó. '''TJta.ining on the. job Á.J., the.

mo.ó.:tMed and mo.ót Me.nu.£. method 06 :tJtaiMng but it ill ai.so the. mo.ót a.bu..óe.d and mQ.6,t uYL6.u.c.c.e..ó.ónu.£. .• '.' while people. do le.a.JtYl.but by doing, the doing needs to

be.

v~e

'ó

'n Vooltde.e.l van :taak.gvUgte. oplucUng M dai: die. .teVtplto.6e.6 in cUe., weJtk.-, , .ó&a.i,ie. plaa..óvind e.n by die' veJtmoë., van cUe. wVtk.nemVt aange.pa.ó k.an woltd.

16 'Gold.6:tun, Lt.,' TJicUYU.l1g pJi6gWI'de.ve.lopme.nt aJid e.valuation, MonteJte.y: Bltoofu/Cole. Pu6WMng Company, 1974, p. 141.

17 Vi e.k.e.lman, N.,L, and Bltoadwe.U, M.M., ' The. lie.c,i({ióJ.,p,ual .6upViv-u'olt, Re.adA.lig: AddJ.Áon-We..óley PLLbwhing Company, 1977, p. 113.

18 Mum

6

In cU..e.me.v.de. ge.valle. mou taaJ2.geJUgte. opleJ.cUng dcuvr.op ge.m-i.k.we.v., om Me.

001l.dJz.a.gvan k.e.niU.6 vanat} Me. opl~g.6UuM-i.e. na.. cUe. We.Il.lliRe.

we.ll.fuli;u-asi:e. te. be.we.ll.k..6te.ilJ.g. Ivv!lti.tu.6i.one.te.. taak.geJUgte. oplUd-i.ng k.an .6ufi.6 be.paa.tde. voondei:e: hê. bo andVt muodv., van ople..uu.I'l.g. V-i.e. oOMk.ak.~ng vanat} Me. le.e.Il.- na Me. WVtfuuua.ó-i.e. k.an viIL Me. ,le.vr.J'....ing ve.ll.ge.mak.lik. uiosui. deun. taak.ge.ll.-i.gte opluMng, omdat Me oplumg by iUe we.ll.k.ple.k.gv.,k.-i.ed en

Me bl: 'n vll.ee.mde 06 na.gebooute. omgewing rU.e. Le.e.Il.-de.Wt-te-doen opleÁ.cU.Ylg

b-i.ed aan Me le.eJl.ling Me gueenthud om

s

'en te be.mev.,t,Vt.

V-i.e..óufuv." al dan Me, wat mU taak.geJUgte oplUcLi.ng be.haal woll.d, wond.

eVt-~te.n.6 bunvloed deun: Me vaa.1!.d-i_ghUd 06 VVtmoë.

van

-i.Yl..6:Ow.k.teWt/tov.,-i.g--houe»: wat Me' k.envU.6 moet: oondsa: en tweede.Yl..6deu): cUe. guk.-i.k.thUd' van Mi We.ll.k..6Uua.óJ..e.cu, -omgewing waall.b-i.nne oplUd-<-ng .6ufuuvoi aangeb-i.ed k.an uiond,

i'The enillLe -i.Yl..6:Ow.cUona£. pll.oc.e..ó.6-i..ó p.tac.e.d -i.n the, hand' 06 an iYl.Cliv-i.dual, who may Oil. may Mt be capable 06 pVt60lcmb!.g the job and who PMbably c.on-.6id~ the intilte' pll.oc.edWte an impo.óilion on hi..ó :time.,,19

, '. Vie. toe..óighouVt dna: ge.woonlik. die' gMoute. ve.ll.antwooJtd~he.id vii!. lee.ll.- , , ,:de.Wt-te-doen Ltaak.geJUgtel' opleJ,Mng. Ro.ó/·O be..ófvr.y,ósoos volg" n aantal .

, ,

'pM.6.edUILe..ówat vil!. mee.ll. .óuk.6e..óvoUe lee.ll.-deWl.-te-doe.n oplUMng gevolg k.an WOM:,

[a.l. ' _{Vie. taak. cu, .6u.tk..ó'k.an cu, oplUd-<-ng.6gdJeenthUd beYlUt wOll.d}

deun. toe. te. laat dat minde.ll. e.Il.VMe wMiRne.me.ll..óme.e.Il.Mk.we..t.6

"die. ge..teenthUd gebied uiond om Me 'besondene handeling op eie " :.i.nM·ia.tie.6 uil te. veen,

, ,[bl _{VeuJl. opluding buile. .6pwtye aan te bied Ran aan Me}

We.ll.k.-.

neJnelL ' n opluMng.6ge..teentheJ.d. geb-i.ed «ond, Vie wVtk.ne.mVt mou egte.ll. buyd.6. -i.ngelig uiond. aangaande die. .ópv.,ióiek.e m'-i.k.-punt wat mu opluMng be.ll.uk. wil WoJtd!." ••• not to Me

avail-able'lime -i.11such. a.. manne.ll.a..ó to give, tIl.a.ining a bad name. ,,21

I9_ Gold.6tun, LL, op. W., p., 142.

20