Plant Research International
Postbus 69, 6700 AB Wageningen Tel: 0317 48 06 64 – Fax: 0317 41 80 94 E-mail: joeke.postma@wur.nl
Bodemweerbaarheid verhogen door gebruik van
organische restmaterialen
Joeke Postma en Mirjam Schilder
Achtergrond
Bodemschimmels zoals Rhizoctonia solani kunnen aanzienlijke schade in diverse landbouwgewassen veroorzaken. Bij een hoge bodemweerbaarheid zal echter geen of weinig schade optreden aan het gewas ondanks aanwezigheid van ziekte-kiemen. Dit komt de kwaliteit en omvang van de opbrengst ten goede, terwijl minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. In dit project zoeken we daarom naar mogelijkheden om de bodemweerbaarheid tegen Rhizoctonia te verhogen door het stimuleren van antagonistische (ziektewerende) bacteriën.
Onderzoek
In eerder onderzoek is een correlatie aangetoond tussen ziektewerende bacteriën van het geslacht Lysobacter en bodemweerbaarheid tegen Rhizoctonia. Deze bacteriën komen in diverse Nederlandse gronden van nature voor.
Sterke aantasting door Rhizoctonia solani (links boven) en vrijwel gezonde planten in een weerbare bodem met evenveel Rhizoctonia (rechts boven). Toetssysteem voor de bepaling van bodemweerbaarheid onder gecontroleerde omstandigheden (onder).
Resultaten
Door toevoeging van organische materialen zoals chitine, gist en eiwithoudende dierlijke restproducten werd Lysobacter gestimuleerd en nam de bodemweerbaarheid in
kas-experimenten sterk toe (zie figuur). Vooral verenmeel, hoef meel, bloedmeel en ruwe chitine waren zeer effectief. Plantaardige materialen waren niet effectief.
Praktijk
Bij toepassing in het veld zijn twee strategieën mogelijk: 1. Het gebruik van reststoffen optimaliseren om de
ziektewering te stimuleren of
2. De reststoffen gebruiken als meststof met als positief bijeffect stimulering van ziektewering.
Deze strategieën zullen in 2012 onder praktijkomstandig-heden verder worden getoetst.
De voorgestelde maatregelen verhogen duurzaam bodem-beheer door gebruik te maken van de aanwezige potenties in de bodem om ziektes te beheersen. De toepassing van dierlijke reststoffen draagt bovendien bij aan het sluiten van kringlopen.
Effect van verschillende organische restmaterialen op de ziekteverspreiding van Rhizoctonia solani. 0 5 10 15 20 25 5 10 15 20 25 Zi ek tev ers prei di ng in cm
Dagen na inoculatie met Rhizoctonia
Gesteriliseerde grond Controle grond (G) G + gist G + chitine G + ruwe chitine G + bloedmeel G + hoefmeel G + verenmeel G + algen G + zaadmeel Poster_Postma.indd 1 24-11-2011 7:07:10
