De verschillen in "rijpheid" ten tijde van de bedijking van de Nieuwlandpolders op Schouwen-Duiveland en Tholen

Ir 3.F. lalpara,

f

l

* Mrtltftffi

nBWIftt M V WW^W» «Mn nwWp 'VnjMJpwRHPW w^anV W H H T Äifc^PJp W w w apanJppÄalpw^aaT'awPjpJJj

I M M | w m i w MB Y«rwaftht«i Ist», dat na da badl jkiag da ç tutti»

gaaehifct l* w r attltaurgrwtd. I» da Imp dar $**m haaft aam dit fcagrip naawar ameotoevan. E» feaacbouwt da Rijtowatarataat M« k*aldar "rijp",

•J^w^PnPB^^^Paj» ^P#J ^P^WBti w*^v ^WIBMUI apnaimfc^WpjMn-ApPaF ataBP^^apAm^nPa ^ffnPjni^™^PatMatLPP^P/ ^MP^ÏB ^P^P^Wt ^w^^W ^W V«rJ^^^WPjp|^p*^ W^^^^. é» aia gamtald, dat «to Jaag» paldar to haag *»tt l i n n » Ai* hij mij» aam ét* h—Ung, fet» afwateraa. Ia da tijd t*m mf faam njmttatpt

gavand, mm hat inderdaad «aar kalangrijk, dat é t alavtra p w i aam baag JPPaPBTawPWMP'PjBBaF «Ra^pa^HpnPIPVatdtW-^S^NP • • B M Ä a ^ ISWJWBFW • ^ P w n p a i W m m ^ r « a n j •pWapnMMBjaTia^^jamS*' anlapMannBi^pHBMr awwmiam,am"a^^anwp^ammpamajwÄnj, atpaanj^^^fip^ia m ^ ^ w ^ i a a j amHtFBntBjk a^^^tnk aïtam^^^F ^P^B^ P W ^ ^ ^ ^WJ^P^P» ^PP^^PPJ^B^PF^^^*«^^™ ^v n*

'i

dan. Oak da naad ank wm aas bamftllag drukt« vraagar frnal twttrdar dam tBgtmaavdlg, M da ttafeniak *p dit gamiad vaal Yardar la,

»at garalg « M « aadar ia« da* tagwimiBidlg walliamt an

TPIPJP npwwn'aj^atHapamasnm v^^aat ^ Ä ^ ^ • J^PMAJ^PPP^PPPP^WI * ^ a ^ WPJPP^

Ka «ttgarear 1300 ai JÖ «as graat aantal gratara ta klcUara nlwma pal» drag tagam QitkiNwaji as DoivaliuBd aamgpdlJktf tataal amga/rmaJF 3d« laiajrvwa,

ét gnaatta wpiaa*t tmmaam 3 ha (ét Ea«tpalciar) an 115Q lm <4a peldar Q*a« tarlaad). PM tatal« appwnrUk v i l «31« »itwdamdpaldar» «p lafctwin BHw laad »adraagt amgmvaar «906 ha. Op 7B*1«B aijn I» dia pariada *• paLiara

iagadijkt» dl» aan tataal «pparvlak babaan van gaad ?000 lm a* ia grartta ^aati'^p^p^^apaajHiFpp^P'^ai ^FaiMca •aw^^ mtap^^ ^F^papr aajamm' a^mipnvp^amaj ^B^^^IP^V ap^wpmBB^pPw/ n^ n^^^^a^pnpm^pm mp^^p^ip^^' ™ v a ^p^^^p^ppinin lam mmt batraft ét bad«wg«Bt«ldhaid, afaatwrlng, tijd an vi ja« van amb~ etaan, ans« Daar «alt da lancn>*«dBMdiga m**$# vakant ia, b««Wa* .ét *a~

V

_{• 3 *}

•n d« Ujd*tip**n

l i f t i«t« d#

j ^ t « i i « U venrad.rd« MUMMU O» krwk «f U# » M fcmft M »

d«kt m i «m iMgJ« liebtar » t « r i a a l . D» liefet« graai l i g t tfa»•!» mm

hmffm »tm«k ttgwt d« Jong« dijk «aa, (b.v. 4«

bij ZUrik«*«).

krwit in Ma j»M«r rwwiigd, b.y. b i j d« Plui*p«tp«ld*r • » Th«Ua, «f MJ.

Ma« tói|ft IA dit g«vml g«h««l b«**wU A U « « i« d« kr««k **• dijkt.

2. D« opwa». OostrMk» 1200 t©t 1300 «nt«t«»d«ii «r tm mm%m *ta 4« vma DuivwUnd «n op Tb»l«a

«*•**•» *p d. plaat«, w a r

gel«g«n bad» Op it« iwatcn m i a«t Oa*«*£«ad val**«* ait», f»*««l w i j m

d«a «mdpUt«n «9 d« vattta n a o«» W W W H I

aak s l i b afaatta« W

- 3 *

2*ag watt? Inn m » op vereohillende plaateen daar da kreken konen. Ken

dergelijk achorrenland kon soar aitgeatwltt aijn. Ooeterland, 1150 ha graat, b.v. M R dergelijk gebied, M R uitgeatrektheid ep Thelan, nat 6*4

:, 7 km lang, eveneene, O w n wander, dat aan la dl« U j d eprak van

Op M a bepaald *o*rat va»« M R dergelijk gablad daar aan dijk amriagd aa

^•^wa^|KW^PÄ'™irw^PBw ePÄ^p ^ P ^ P P « ep^pejp ejranantnenp^p M9^PV*4p^^a>wt#BflL4 W « M ^BPÄneeÄÄijjew^teiogB^ l a w v n M -«nea» ^a^"aB» ^aji^ae» jpp^p^^

lijk geval «ta gaan aanslibbing to 4a n a w n een aanwao in.

Bij dit type peldar lift da « « r a grand 4na geaneaina tagen 4« ewde dijk aa da lichtere grand tegen 4a nia*»* dijk aan. Sa nie*«* dijk w d betrek-ka U j k willekeurig dwara daar aan graot laad*«*** van epwaeeen gelegd. S o m «na aam «tat la staat, alla kreken af ta aloitaa. 2» werden enkele ©pwaaeen ala eiland bedijkt (Anna Voadijk aa Keapene Hefitede ap « » l a « ) ,

i

& , * O B ÊÊÊÊËffliVÈÉÈÊÈiaw%-.£MËMiÊa V t t É M f t W f t A Ifefltk ttVAflfcaVa %ÉftauPaa£.il 4 M B « H a V H r B f l K a F v K F B D Q O S U T U T * ^ • J ^ L W ^ P ^P^PJBPw^pwpwawiwtw^w^F • loniaee wwpav ^pweeei ^PJPIIPWP^BW M ww^^pw MPjer«p ^W^P • P P ^ ^ * ^ »,I P ^»^rw ^p en*^ " • • • ^ « ^ ^ ^ • • •

s t t m de krakan ligt «n naar da kraak taa efhelt, daarbij geleidelijk in Haatere grond ©vergaand. B.v. op laaie* ét stent* Annex StavetóLsee polder •a ap Schouwen da poldera Broiniaae, Bloya an Oud Beaatenede.

bj. Een sterk verouderd typa. Da krakan in aan eeharrangeWLed aijn vaar,** bij aan dijkdoorbraak ook neg wel na da bedijking, atark «itga» 1, waarbij hoge lichte oeverwallen «n brade Inga kreekbe4ding>%dj» ontsta«©. Hat la aan typiaeh eroaie-veracnijnsel, waarbij>W«pronkelijk vlak landachap aangetast werd aa tegelijk afaettiag van «andig «aterieal al» naga oeverwallen plaat» w a d . Het eaatrtt* van da epwa» ligt hierdoor ala aan koavormige laagte ia aai laadaehap. Sa «waardere bevengrond nier ter plaatse ia overdekt door aan lang ja lichter materiaal,

typen **t «vare lagen zijn ontstaan. Mat «ijn,in nat «naat », gaar sandig« polder« geworden. Sit type kant ap -, b.v. Ooatorland an 3ttf.'

» 4

-,, «*«. vol tall««« klein* missus fcrsskjss la M B Q*k hier sijs eedsstypen ast swear* Isfsa eststssa ••«1 vlakker ds» in hst vorig« g«v*l, bijv. in d« K«*p£rW8t«d« m St. Aanslsnd op Tholen.

& , SaBMige «jMSssen sija reeds »1« slis ingepolderd.

klelig U i t

Vosdijk,

«ij». Zn het ftijn ss hat hoogst«. Zs hollen «f

te« Iepen, M m

4e kreek. Bijv. do psjders KLtf» ie sp * '

Ia de serie van eetmmdige, dit typ« e«n embryonale

3.Be l ^ t s e l d e r e . Oit ri.Ja inpold«ring«n vwCbij In Ma polder »ij« verenigd 2

%$ «mis i n Roordeewv«,

H«t typisch« v»s dsse polder» i s , « s i d« vtn de dijken, »Is ran sen

st«rk verouderde t t M t m BMR en

ais

« i t

^^«S^p»^ w^W«S*w A^WS^^RÏpT ^«j^B» VOHHb^SSn^PSrSj« «F^^St ^e*e»*Ji*Ä>

» is

mi «t

4« A» h«t B, de 6» 4« D. d« ns« E. hst

beoordeling •£ • f sUfc geschikt i s

t e «ordent

ds

teekesstig gebruik van os He sullen

5

-vel bedenkende, dat tussen dose factoren ««o nam verband bestaat. Ken gelegen kreektyp* l i g t bijv. »««stal in een sterk verouderde epw&s, i t gelegen en in aeestal v r i j droeg en niet voor «11« Keweeeen «••«hikt.

Be gronden van dose nietgwe polders hebben alt eigeneen keaserk «en kelk-houdend^ tot kalkri jkp, Baar beneden to« sandiger wordend profiel. We naakten binnen da Nieawdlend-grondon de volgende indeling! *• P* eehorgrendona gekenmerkt deer «Min »eer of sinter kleihettdende

grond van wisselende dikte, naar beneden te« sandiger werdend, noot- overgaande in grof stand boven de »eter,

Binnen de schorgronden ia de volgende indeling genaakt naar de en de dikte van het kleihoudend« dekt

Al gehe!« profiel »ware klei ( > 45$afslibbaar). A2 »ware klei t e t 60) dan lichter werdend.

A3 idem, naar beneden gref eend,

ü kleiprofiol <3JW»f50» «naarder type aet «Inder goed deerlatende

E2 lichter type, «et beter deerUtende C savelprofielen (25-35^).

C% awarder type «et minder goed doorlatende» CZ lichter type aet beter doorlatende onderfirond.

D liohte savelprofielen (15-25Ï). D l gehele profiel Uchte 7*vel.

J)2 dik dek lichte sevel (50-60 IM) op sand,

*• Be allA^readen, Dose sijn v r i j laaggelegen en hebben een v r i j dig tot kleihottdend dek van «Inder dan $0 en dilet« op ess v r i j grof« sandige ondergrond«

De onderverdoliag i s weer geaaafct nssr de awiarte en dikte van klaihoodnnde dek.

- * •

1 dak w i j mm** grond ( >25* » f t l , ) 2 dek licht« s*vel dikker dan 40 e». 3 de* H«}** » v e l 30-^0 en*

4 ««* lient« aavel < 30 « . 5 ganala profiel w i j g w f »and

ntWangranA, ««e eveneens sandig« tat gx«f sandige typ* 2 t /B 5 tan hog« ligging tan «palente van de

Be anderverdeling i s geaehied naar d« heogt«-liggin«i

net de « * s r t e vas d« beveagrond (nooit * Ü r d»n 25*

dikt« vea net erft 1 lage

s>enm#ligf gereduceerde profielen net T««1 wadslakjcs grlâ» « « à .

2 ïwraal« kr««k«rond. (alt 0 2 b i j in bot Landschap).

3 lieg» kreek*» «it plaatgrond «et v r i j grof **ndige end licht« wv«l <10-I5t) van £ 50 ca (A D 2 ) .

J* l d « , dek ± 35 m dik (Ô 3 ) . 5 gehele profiel tend <*)•

*• OrorfcUftgrond. Hiemee netenen IM »IJ neg niet ing«pold«rd« t e «nMJ ) end« 1( sterk gereduceerd 2<(matig dun erf tf> niet

Be«e bodamtyjxm kansen, telkens l a een andere combinat i e , l a an

»orkoaftn. De schorgreodea treffen m «an i n de rijpe «a ook ia d«

se l a de HietpeXder» teer« l a de sterk

treffen we de kreekgrendeii vaker aan, t a n d j l de den «lja aa^poldera, die al« »lik eijn ingedijkt.

- 7 *

door goed voohtheudend, teridjl de diepte w i de

niet te belangrijk it. Alleen tot typ« «et «en bevengrend van lichte eavel,, in een enkele keer «at dr©eg, n.1. als het hoog ligt en de polder teer

diep ontwaterd 1«. a y een polderpeil van 120 ca beneden het «aaiveld heeft dit type nog geen laat vas verdroging. Het vereohll in owaarte van de grond (vgl, profielen 1, 2, 3 en 5} beïnvloedt 4« total« prodttttiviteit

afslO niet eter*. Hot type Al (gehele profiel klei ven »eer dan 35**"»», althane voor do Zoettwae landbouw, wat »waar. Non ondervindt do besnaren van moei-lijke bewerking, long nut, en»., terwijl mm hier met "lichte" vruchten, oio ui*en, coMuaptlewrbien, vroege aardappelen, niet hoeft to kernen. Op do lichte eavelgronden verbouwt «on hooi good do winstgevende gewaeeen, alt eoneisaptiewortel, viae, haadelacaad on vroege aardappelen, foor do kleinere boer, die op oen klein oppervlak laad «ijn

H 4 A « > B*e****1r*4 loet «hoete» * - • "* m « • « i l o e . o i - V i a , « M e k o « k 4 M A « 4 *

mmmwrw mmww.vm*mmmmnß W W ^ R « . wwvokt w*«Pe«jnw*ej»e*o»«f W R oaBa»«Mijownepe* ja eatao

on veel productiever, dan do kleigrond. fiat «en iota nodig hooft, ia geen beswaar. De aooato boeren van d« om vooral de «avelgronden, wensen cion geen bedrijf op do Vergelijk bijv. op fholen do polder Oad-Voaaomor

Hellaere polder. So eorate beataat geheel «it liante «aval, do andere «it klei tot aware klei. Op Thelen beetaan bijna allo nieuwe poldere «it aoaoi

WLOi^^«aj*)ei^Poa o ^mgt •#Tpajp?PTBi*v«Pow OÄdowleW"™w» ^a>o# s»^Hfc*A^p#> aina eMOwoooeOrOv^p ^aea ^a^P o««Äi^paeeei^Pe* ^a* eÄe)#.a««viiew««^aej ^pae*

gen juango cw noon* JKOB on in no* vroegere uxJKMIver.

«r«e«eePOV^Maaee^^v «n^eeei* ^Pr^e*o* •ven^w^w^e'^r^» »W^PWW^^O^^™^** ep^^^e*w ^ ^ W W ™^PJP^P^

bij ia «speciaal gelet op hot opbrengende vemegea van do grond, terwijl

asi jn gelaten.

Uit doao kaarten blijkt nu, dat da »ehergrondea atooda hot

jcoofd Bljn, n.1. tueeen 120 en 140 gulden por ha, waarbij do liante «aval profielen op 120-125, do «avelpreflelen op 125-130 o« do kleipreflolen of

• 8

-130-Uü gulden por ha, tanen« Mj d m gronde», dis feta storingen ia ds hebben, Is aas nóg sen grsdstis geaaskt

Chi ds «sards mm dsss ta»tis-*«i4fsrs jaist i s «w«r««<M, op, dat twee factoren MJ ds Taeistelling hiervan ssa rol

1« ds stsuurts van ds bsvsa§r*8di sijaâs äs - dis ds taaatsar sslf ssjsstisf ka*

2« ds slgsasas opinie ia ds streek over ds kwaliteit, stand u s ds gewesen e» ds opbrengst« dssr ds jft*sa

BIJ ds asraals gronden baadt mm aim ssa faster 1. taasa er s*j wijkingen voor, amarvaa ds oersaak dasrguws s i s t bekend i s «*» ds

althans la ds ergste gsvsllen ds pachtwaarde bij ds schatting

Kierdsor voerkost asm grass f sat sa. Wsl werden ds prseastlvitsltsirsrsoBil» len sp decs aanier vaak afgevlakt, vssral asmasar ssids faetsrsn tsgsnge-steld gsrieht «ijn.

afvlakking usa ds prs*ietivltsitsvsrB«hillen Is in bet feit, dat ds

dsa sa dat «agsas ds frets tijd nog te boog la prijs

ea^s^swawa arsp ewsasasj^oje^s ^wsr ew^esB^as*jÄSps^e^sisff>^e*weisj ^swa^p

rgrondsn, asasa *•> dat eaas ts ver is, vergeleken ast ds grsadsn ast stsrsads

groep is, assis ws straks sak asg sullsa «Isa,

la ds pasatwaards vsn 110-120 golden per ha sa lager, Ws sagen atj de i, aat sak op ds liehtsr*

tJLJlt*

Daae ffaadaa vloden we voornaaali jk la da paldera Ottd-friwiml« aa Hienw-Bemwenade aa verder nog ia kleinere eppefrlaktea Sa eakale andere paldera, caala Zeanemaire, Drfejaeher, Bruiaiaae, «UI* galege» ep 3aha«wen--Duivelend. Op Tholen kant dit typ« grond naganaag niet «aar.

Soale nit 4« analyse« 9, U , 12» IS blijkt, hebben we hier ta »aken aet profielen, dl« «an dun, »eer «f sinder kleihottdend dak ap mm vrij graf* sendig«, «duig »libhoadende ondergrond hebben. Dit dek i s 40 tat 50 «a dik. Uit de analyse vwi de prefielon blijkt de dikt« van het dek niet, daar niat «Ha lagen bemonsterd »erden, of verloren «&ja «««aan. »at t*r* aehil »at da profielen van da aahargronden i t duidelijk. Daar trof f as «a taan altijd ia d« profiele» taaaaa 90-100 aa aaitadaa nat aoaiveld aiaataaa 10$ laai an niat «aar dan B% n » da aandfraotia >105 am aan, terwijl hiar op data diepta «and «at aleohta £ 6* kleidelan <U as ea eea «aai» fracti« >105 m mm 30-50* aa aaa U-«ijfer i n UO-laO vaorkoat. Ba boveagrend beataat hiar uit lielita «aval van 15-203S afaUbbaar.

**J daaa gronda« ia da diapt« v u 4« grondwatoretand va» overwegend belaag Baaa bapaalt aai opbrengend vemagen.

In da paldar Vieuv-Benaanede (praflalan U «n 12) blijft data grafaawtlga ondergrond hat hal« jaar daar goad Tochtig. &• »oaor-graiïdwatarataad i s hiar £ 100 aa aaaadaa hat aaaivald. Sat ia tarana agn, apgevaade graat« d.w.«. aai v^oohtaerbraik wordt aok ia draga pw^ioden rteodt aangevuld daar «at aaa eaa kanna» aaaaaa aaeta kwel. Dat Mar inderdaad spraka ia VB* kaal, blijkt ait da dear ijaerhydroxyd« stark ro«d~«okleurde profiol« ia da N.Ö.hoek van daaa poldar, vlak achter da dijk, mit hat apaa blijvaa van da alataa hier bij vorst aa ait hat voaral bij diaagta iotwat brakka alaetaater.

Tijdene é» droge ceaer van 1%7 aaaft data grand gaan laat «aa dreegte gahad.

10

-w -w -w&^upMl f W f * -wWP a -w | r a * a r -w * l s « / a a a *

ew^paw *aaps 'W^P JjP^PW^Ä^WI awafcaFÏSîaP^^aaaasipaïaaaa^paaaP as^paWP a^apapaa«» p j W w Äwa^a^Bjpa* w H B W ^ ^ H I P w W I «"P'^IRH^PjWppapW jH

Saat ast endergrondssaitd roads »jayaa 40 aa, tea krijgt M alleea last «aa Tertakte Met«». Tegenwoordig gaat da t w i t niet aaa* at gttd not veorkosen «aa het bietenaaltj«, 3a door da

aaratal, geschatte pachtwaard« bedraagt « a w data gronde» f 130.-A*. & de polder Oad~Beanenede treffe» v» deselfde type© aaa» eahter at* «em lots dikker kloifcaadand dak (analyse lé)« Daaa saldar aaaft •atom? aam

Mag waterpeil. Hal grondwater «tat* hier '• staters op 120-150 «a

aanpap aa^^sapa» • ^Pelwa a* ajpaaaaar ^P>wP*a*)a; aaaa a a ™ aaavaswaja^aP^SMa*™ aaasapar ^aaa™P aajaaaa^W'^PW' «t^swa» aaaa ^a^p

salder. aataaaa aafc tat yJtdrakkiac kaat l a da aeaahatte

Mfthftwaar-p * w « B P e w e 9j eiMfthftwaar-p^^iMB^rVMPP «a^Mfthftwaar-pe«» WJJ^PW ^aasjwwwe» wjaa*eweae»sBaj •wo^eww s a w ^WWP gj,^*w^^w^^w» w w jMfthftwaar-p^»^Mfthftwaar-pwww^»^^^*w 'ajwawjp ws>a»aa ^ ^ t r ^^^aaa aaapasajapap « a a a a *•*•»> J aPa»*ajF MMMPHP awwiaaaawaaa a> ap^pasiw as^P"aaaa^pa> ^saw a/^p^pwawa> ^ai^paa^S'

aüaMlaaa

de vergelijking tossen twee dicht bij elkaar ««lagan profielen la da »ol-der Kays (analyse %$ an U ) . Profiel 14 li«t langs 4a raad fa« aaa

kreek, 50 « * ».A.P. aa heeft aaa ondergrond, «la bestaat «it alii fljasaad ( U . l * ^16 mi, 15% > 105 an). Profiel 15 l i g t £ 300 a taa da kraak verwijderd aa aaaft aaa aadargraad, eastaaada ait »rij graf start XU < l 6 a a « 3 9 * >%M aa). Do laag «aa 0-«0 aa bestaat bij beide

pro-fielen ait Uohte «aval (£ if* afslibbaar).

Ondank« da hogere Umging i s profiel XJ steads good «taMtfftfiad, profiel 34 *•*• eigenschap niet assit» aa aaaars enige laat «aa droogt«

2a am nolder Broiniaae traffaa «a «aar liante. ens* a w awap«Bwatwa* awa) vASjtaawvavww* ana w e * m ^sn> -osas asw apt* enwajiw«»w^»>.gf rrij goede kwaliteit aaa (profielen 17 aa 1Ä). 0a

i s sleehts 30 « dik, waarop eerst fijn aaad aa vervolgent ap £ 50-40 aa het aaalveld graf aaad kaat. Sa gleynerlsont bevindt sieh ia da r, terwijl da «onstaat natte, gatadaaaatda graad bij profiel 10 ap 100

D0 pachtwaard« van liet laatst« perooel staat op 115, w h«t eerste ep 120 guida» per ba, das raor d««a sandig« profielen »et teer «hm erf «en befeoerllik bedrag, dank tij de heg« grondwater»tand.

In d« polder Zenneaeire ligt tea noord-oosten ran het dorp ran die a een afgegraven hoek, welke ongeveer 100 o* lager ligt, das de

Ken iit daardoor aient onder het maaiveld op het niveau ran tot

van d« polder. Sta dun tramt laagje bevengrond van 30 aa bedekt dit (profiel 24)» het grondwater staat hoog, op £ 100 o». Het «ijn ia de oorlog gescheurde weiland«», die na de inundatie een iets betere ont

aaa M niet «eer anlegt ia weiland. Fr groeit b.v. goede tarwe en T U S op. De geschatte pachtwaarde is hior f 110/ha.

Op Thelen in de Anna ?osdijkpoldsr troffen wo een peroeel bawland aas op lag« kreekgrond net ten teer dunne, sandige bouwlaag «p «aad, dat'ait* stekend bekend «toad (profiel 25). De*e grond leverde gemiddeld 45 tat $0.000 kg/ha suikerbieten op, hoefde niet extra «Haar bemest te worden en kon altijd aet êéa paard bewerkt warden.

lij «an diepere grondwaterstand wordt dit type graad waal minder va» kwaliteit. Dit is b.y. net geval eet de profielen ia de polder» Dreisohor en Gouwe« veer, waarvan analyse no. 9 een beeld geeft. We treffen hier aan een savelgrond van £ 301 afslibbaar, die op 50 â 60 «a baaadaa het maaiveld plotaeline overgaat in zand van fj& afslibbaar en «sa sandfreeti« >105 aa m a 65.4*.

Vergeleken met de profielen 11, 12, 13, 14 aa 25 ait da vorige polders is dit wegens de dikte en »waart« van het kleidek nog een ganetig geval. Ze liggen echter in polders, die voor het grootste gedeelte alt

«a hierop hua polderpeil hebben gebaseerd. Dit «taat

op 120-450 aa beneden kat »aaiveld. Voor de schorgrondea* da lieate «aveltypen inbegrepen, voldoet dit pail

sandig« ondergrond is Hat eeater, aadaal 3QSKf veel te draag, oat is Mschrale grond'

ar goed» vaar dit typa met grof-1 het 50 & 60 aa dikke aak «aval I w d " , die in het voorjaar aag w e j

- I t o

Da pachtwaarde m «M« grond i t la Dreieonar geeehat ep 100 4 110 per ha, in de peldera Oewe Yoer A Orot* Bettewatrde «a 100-130 Vergelijkt «m data waarden «et dit, welke aan da »eheargroadea i

aaaaUfa bavengrend sijn toegekend, dan blijkt hat kwaliteitevtrtehil

Ntea vooral «aar la dt pelder» Oeeterlead ta Si» Hier sijn grata kreken «ltgeaaaaafd 1M «an aagt atadigt ooverwallen a i j a t f g t t t t

BijY. proliai, 19. Alhoewel <t« dankerbroiae roeat ta de blawwgrijte tint ran het sand ap §0 ar op wijten, dat »•% grondwater Mar atol

wag »H, It bij das« grand toeh hat «iter atarit ia nat «lnJaua.

Sit galdt ia nog »tarker* mate voor de nag hoger gelegen gronden, dit slecht» taa dak van 30 ta licht« tot attr tttatt amiral

fija tat aatig grof stad (U-cijfar 160) (profial 20). Tendjl U$ hoi ga praflal «it hat doorlopen van dt rtttt docr het gehele profiel Blijkt» dat «ta niet van tam bapealde »torende laag kan »praten, wijat MJ dit profiel dt grljat roestloK« laag tatttn 50 en «0 hier wal ta* St graad»** «tand i t hier aa laag, reep. het «and i t hier at dik af gtaf# dat «ta tan

mui dt watertoevoer eprake ia.

lts aoaden «aker beter aijto, alt dt grondwaterapiegel lag*

Sa pachtwaarde i t hier globaal geeehet op 100 tat HO gulden per ha,

b.v. taa profiel, dat laad «et «lacht» 5% af.libbeer alt m eerder ia het profiel grij» grof «ad, dan krijgt» «t

60 goldan (profial 21) oa U$ hetaelfde profiel met het grondwater op £ 1Ô0 wordt hij ?5 à i f golden par ha. (profiel 22).

• ! * « •

b**r), WMW op 40 cm beneden het •Mireld MR pl*twling« «»vorsang I« p i j « p o f «*ad, ia afkawtig «ia M I M M M I a*t M I p»eiitMarde «ut 100.

Ook M pachtwaarden | w « «is duidelijk de eleahter« kwaliteit m dot« mm» In vergelijking «at 4» elikgronden, 1» IM* fel«* mml éê te ligging «B tem licht« bevaiutronden. die M M wAMwm kMÜLiteit vw»

Y«1« grotere fit kleinere poldora v u Sofeowea «o la « t a

Ma«, I M U M «M «p }»«. 2, «.•. M Mirfat* IA naar 4B wijw mm

het

obaUbblngaatadlaa, waarin M buitendijk«« grond verkaard« bij 4«

eanelibblngaprooas. Rr ontstaan TT!J ratalle stroken m MM« m n klei, kl«l, « f 4 M Habt« savolgrond, <lt» Ol« mmvijdig M » M dijk

v u M dijk UM* teWJtMll M invloed van de dijk op het

I M dt dijk verwijderd raakt. Hat schor krijgt dan mm MB w t j M i r « «m

laopt niet van do dijk «f oen evenvijdg hier»*« MB dl« M natuurlijk« grena w n t m «• warn».

Hat gevolf hiervan i«, dat MA dergalijke aanwae v i t j m»l i a , terwijl Mi all« typen rui kiel tot lichte » v e l er in voorkom*». Bit betekent, dat »en «en weinig M M M p«ld«r krijgt. Daar de

loodrecht ep de dijk i t geecaied, krijgt «en dikwijle M M U % di«

die vooraan IMT geechikt «i jn TMT 4« aibBtaelt

• 1 4

-««34% hetaelfde.

Dit typ« polder, dat veel al« nietwate ooldertje tegen ooa « m l « rlagdljk

iets van een eiland «f «rot« polder ia aaag«dl4kt, is du» landbouwkundig minder

aantrekkelijk, alhoewel de bodemtypen, die er In vootfeoaoa, «eer goed si ja« n.1. aeeatal die van de echorgrenden.

Be Vlietpolden hebben bovengeno«d beswaar ia versterkte aate, dear «o hier ianori te doen hebben mot «en inpoldering van «en rooi* n u l l e geul, waardoor de stroken grond van verschillend klelgehalte »o« urne 11er gijn daa noraaal. Door de «rot« stroomsnelheid ven 4« kreek krijgen we daar

«andlge profielen, waardoor de verschillen in «Maart« teven« groter

ia «dode" hoeken. Dan heeft M B k a m , dat

veel breder worde», a«t geleidelijker ovargangen van «waard«* naar lichter« grond. Bovengenoende beswaren vervallen dan vanïelfsprekend.

De

ft«a heeft drie stadia: de zeer jong, bijna als randplaat ingepolderde, «• «1« ««toer ingepolderde en het type, waarbij door een veranderd

« • t i j geulen of een versterking van de eb- en vloedwerking een ««hor opnieuw aangetast au van, gedaante veranderd i s .

Het eerete tvpe heeft «JU nadeel, dat voornamelijk elikgronden net lichte aovengrond «n vooral »et hun grofBändige ondergronden «a tem sterk

op de hoogt» van het polderpei.1 worden ingedijkt.

Sen voord««! hierbij i s , dat «en vrij vlakke pelders krijgt, van «on gelij* aatige samenstelling, wat betreft de grond, zodat h«t niet moeilijk i s hier l&n, voor «11« feodttmtypea gtmatlge grondwaterstand te handhaven.

m an»raale" opwassen slju ook ne« vrij vlak en bestaan hoofdzakelijk a i t

zchorgronden, die niet 10 otork reageren op verschillen i a polderpeil. 8« verouderde opwaseen zijn ainder gunstig. Het typ« net do talàoM klein« kreekjes i s wel vrij vlak, naar de bodamgrenson verlopen toor g r i l H « .

heef t aen op kl«Lne af «tand «rot« bodewversehillea, t«rwijl lagen i a hot profiel veel

1 5

-M4 4t » t i c

Tholon, si jn d«

schijnlijk ook

Stalt de polder Uiterst- WLewlaad ep In het Centn» vsa 4t opwtt> geheel

e*-lftttf• de kreken, «ttrdttr 4« aJtotttiftf •m koakarakter krljgtn. Bit i f wat**

la dsttt streken de «wart diepe

klei-la litt

St hoogteverschillen s i | i In dit typt

AB M M I faiafe JiMimiiif 1 «fina f 1 tae^n*^e v a n

gelijk. Seeds rm Is het eo, dat de lets sa v*l van £ 1**, eiagg^.torende,

is het

, b.T. liehts 1» het profiel, 4t vttr etat typen te

De vereehüleja in bod«a£e*tsldhei4 verlopen 1» 41t type ptlder litt tp

Over dt i t t

hooyte-ligging en dt wtterhxjiahouding hoeft Kitt das? des« flfcatsMR geheel in dt

E.

Bij dt beoerdeling, of buitendijkse grond in verband net de te productiviteit geschikt is voor inpoldering,

sluitend gedacht te worden «a» de geschiktheid voor de litt voorbeeld ven dt bollenteelt tp 4t vrijwel steriele tp de sttt&ndgronden van Anna Paulowia in Noord-Kolland

aan, dat voor de gewone landbouw minder geschikte g r a o l r W t «as* tief kunnen worden gemakt door bepaalde teelten.

Op Schouwen zijn tp 4tst manier op dulnsandgronden «et £ k% htaws btvengrond, ± 9 6 ? van de tandftmetie ^105 au en een aaattaa* terstand «ta 6û«fi0 m beneden het saaiveld, dt laatste %$ Ja*»

1 6

-% d« Ug«, u w stadig* krwkgi*i>d«i (profi«l«i 24 ia 2$) l a Z««l*od T « « U 1 «Iscabos. D» mg» ta

u t te* b«plu»t. MB profi«! *1« ft»» 21, dAt ™&etl«f i»# n a mm gM« te* gcv«,

d» sar« dilwrlal« «Bidfr«»d«n mm 4« ?*lam m SiwteBt« % Schuddebeurs Mj Zi«rikw« »U*t «^ tet og«nblik fttg «alk »ta tes, U jdwo» ét inttndAti« mm SotMtnraa ***r *• teg* ligging

1*. Het r«rt«mt tetelv* for« 0pg»«td luwt,

b i j MB gO«d« t « « l t SM) te peld«r» 0*»t«rl*»d «e SI» Mailand hebten•»•*

«*a. Yre«g«r gr*«ld« ULtr •«•! te*, te tewlklag tec »» «Éater» hl«rl»

teter 1« van d« lag« kr—kgroad w«il*iHi « m d i

«te*, «f bos hl«r niet mm pfte*««isf«r* te*U soa «ijn.

Rieht «MI dm» «Ut M* »Ü te beo*rd«lin« mm d« _{« « te. I J » oek M |} dijk»« gr««! w i r tept&tefiag* tetelv» «P d«

, g*MBte- «n b*U«it««lt, *» d« fijn« landbo»*t««lt «n op d« , ««, blijkt «r MB VM4 grvter a r a « ! «rond« gMcbikt «*M*»,te

i»p«ld«ring. Mi g«ldt w m l voor d« Mtr taaiâg». Tochtig«, .•*•

ff «VVS** - H " * g « W W | W » W MWg | W V W V * M * » — W W H ^ l |

-iî-\ ,

t d*t m% b«tr«ft tot H m v. « ,Fwr

*i jn «a m% betraft tot •n d« atraO«, ni«t Bit* S» tlik«read«n, dl« wl j a*atf*ff«n d«k sllbheud«ad «n » - « « . ^ ftlUjdi mt«ria*l «p d« I l j a t t t a i c t 1MB d*Mg Mad l a tot pr«fi«l

Ummém

M f M t i j tot

« U m a v f i j

toi £ orgaaifsche »tof in d«

lata * r r w , BM!« la tot M l f s d « «it feiUtk» M i % ! d« toi 30-10 «i op fêmmmt «ad «H MB tf-eijf«r «m 160, ««n fr»«tl« >105 m «f BlibbMT TU) £ 61

«•tu

»1» h i j b l i j f t . «f f r a f Xigt tot « i l mm b.Y. «Ï madfsatU« ( ^ 105 » ) n » H , »• M««rt »p S© * 6© « » t e i l t e gm* wo] dlfctor garni «f Kt****» d « to«? n a f@ â 6@ « dikt« • ? l a de antwiteélin« t« v«rt«m<ra, 60 « i»

1 8

-stsrk *«ht«niit, I H M B M B sofesr **»* rsrottdsrsa. Bi« g A m l few!

lijk, b.T. dsoMat er wrmod«rlng l a ds 1 ^ * ^ » « - « • . — » ,

out

Js^SflWWSi^Pia flPMHv •Ä'ff VTCHBHr "^ «MMBWMBWP « a W W a H " * V H V v Ä ^ ^ B » ^P^IHB^Kp •wm'^ß •w^P^P^wjB ^ B * J^^Ww^wawa^wMfc^fcEps^ grssit sn s i s hst »fi|p» i s , «mwsRdsrd MLiJft toi hst ingspolÄsrd

Sit l i t«n X«r«*d i s t s , âM

• f

i* «ta « w Jtaf» stadig stsdiaa ingsdijkt, blijkt »st«r t s rswrodsrd typ«, <Tgl. Osstsrlsad ast BJWUM Bn—ait sits) Ml orsrslsggrsnd *1* gsrslg sija ia ds

alUJd

., Affll 1*48.

19 -ijrpt lffitg i 1 ât Ô-30 8 %4 1 6 ^ 40-15 fP^*T^Wr ÙmSÛ 20-40 40-40 60-40 00400 0-15 H-33 35-11 51-73 75-100 %9M ! ©-ai i i f - l © ! 30-73 I O J j 5 4 5 3 0 4 0 ) 90*400 SBLtalj 5 4 5 # 41-11 i 90400 1 ? Dj« I 5-15

1 55-45

• M l 1 0 ^ i 10-20 j éO-70 f J 7©-00 10 Dj 0-20 : 10-40 S i 0 - 4 0 , 1 1 ^ 1 1-41 ) 1 40-70 | 1100410 ) ! ! pH f . 3 ;

7.^i

T.4 i

f .7. | 7*0 i J . 1 i W | ?.f 7 . t ;

0.3 j

• • 3 7.0 7.0 \ 7.1 f . 4 i 7.4 1 ,

i

i ; i i : ! 1 i CÄCO- !

1

1 5»* f • • 2 • 0.7 j

a.9 Î

4.a | 7.7 1 13,0 | 13.« j

ta. (

.3*3 ';

Mi

9.3 [•

9.7 I

0.54 8*9 f 7.« \

$S f

4.« ; 10*1 . £ t | »•9 I »»2 *> 0.0 ( 0 4 . 5.1 3.3 6,0 ':

i

Ml

7t4J

i Hunts i

1

2.0 1.7 1.6 2.7 2.3 1.4 1.3 1.4 «•3 1.7 0.9 1.4 o*i 2.5 1.0 0.9 • < 1 4 « t 47

m

33 30 37 43 52 34

m

24 34 20 13 22 20.9 24.2 10.0 : 27.4 43.4 ; 14,5 12.6 f . l 0.7 5.0 30.4 5.4 15.0 14.41 6.0' i 20.« 5.4j • • • i •and tot»*l 45

n

m

54 17 ! 40 34 i 89 i -! » WW

m

70 77 ' 70 70 • i (2 n 1 | ! fA i 45 1 20

1

r 27 ! 14 \ 42 ! 44

1 *T

20 t " * l

i

1T i s 12 10 14.9 17.3 6.0 17.4 2«.0 11.4 • • 1 4.4 1.3 | . 2 3.1 20.5 2.8 7.9 9.3 4.0 14.4 3.9 2 — CO HU 45 45i

a

30 3 Ü

a

43 4 }

»a

2t4 3© 19 12 24 23 50 » 105 MI 14 9 • i J0 « » 23 15 10 ;

a

39 31 47 » 22 27 " , -* _• >105 «A w 5 1 5 5 3 4 1 • . 5 14 10 17 I f

a

3« 4.0 4.3 •*3 16.1 39 A 54.1 17.0 43.4 20.2 *#«4 ifjppb w i r l r 55 ! m 15

1 5

! «7 M 29 19

i 1

! f

i 40 i t 44

lu

In

| 02 j •J

j

n ! ! 's ! ft 1 • •

- 20 -

1

UZ D2- 5-15 i 60-70 l 100-U0 13 .BLJ 0-3© i ; K M © j 70-4OO ] U D j »40 1 1 30-50 | | 70-100 15 ^k 0-30 j 1 30-50 i j 50-T5 j ! 75-100 \ i XI ] 0-30 j ! | 30-45 ' 1 1 45-éO [ j j 60-100 j •It j © 4 | l 3© "1 • S© ! i 60 ! T5 100 ü 30 50 100 1* Ai. I) 45 \ *5 ! 00 i 100

donkerbruin« ftjaftatóf« lieht« «Aral; UchUruin »öd »«t r««»trl«iUE«ii; braingriJ» 9litó»ud«wl wed aèt donfc*r

! •

11

ferais*

Jfrfc^^jfc *«^^WM™W ƒ

blâwv gri j»# i«t» slibhowUnd vud.;

grijs blauw wmd

doak«rbraiii« licht« wral. art «raftJ«-feralM « I T ( H P S™ W Wwb^PMWW^WMB s

liehtgriJ» fl jnwnd m l li«ht« trais* rUkkeBf

bUwgri> graf Bftnd, vsinlg ra«*} bl*aw g«r«du«««rd graf

éfttünrbrais« licht« MT«1J

»ndagrij« artig graf m i * litfat« »min« grijssaadif, ist« allbh«wl«Bd|

*IP» f 1«»« 21 -O 10 f© «o 100 o 30 J 4 $ } fO 120 40 109 O 40

m

\ • • i 30 50

uo

i o •| i f 5© 100 l i e h t « M T « 1 mm l é * «fsUbbasr?

bUwgrijs «»tig grofwmd s»t touias

bnxlngrlj» mmA, hmm*, i$ afslibbs«'} »fijt « * i i

grijs f w f mutf

staid®*}}

«rijs, lot« talauwgetlBt eand aot bwin«

liefe«? B»séAl£jf afallbbasr)} iMf «Rijs grsf «sadj

«mad, ?* afsMHftsr* grijs smtig graf «wad, oranjabmlna ro««%; ttla*wg*ljs s*tig grof stntf m%

iW afs*H*ssr)f bruis gevlakt ssodj

*

L

i-1

I 1. laleidin« P»g. I

I 2» Typen vwa polders 1. d» 2« d« a. 4m b. de slikgrondsn. c. d« WnwVwnmiliin * 1 1 8. Hrt type sehor. N 13

0 <m D. Koogt*Ligging «a «»frtmliteBWilng. " 15 S. H«t fcmfcmUg g«bruik » n <$• g m * . * 1$ 1 4 * $M«n«t%tiflg en conclusie. " 1ST