Die O.B. Jaargang 1, no.17

)

Geregistreer aao die H.P.K.. as 'n Nuusblad.

0

D

ie

Ossmw

-brm

l

dw

a

g

i$

n

ir

net

gewiilig

om d

ie

l':")'hl'id It> Ollll'(lllg 1/l(', 0

EEHSTE JAARGANG.

'Die

WOENSDAC

.

·

1 1JAART 1942.

Gedissiplin~erde

Sy

Afrikanerdom

Vryh

ei

dstaak

Aanvaar

'

Vrydagaand, '27 Februarie, om agt minute oor ncge hct die gedissplincerde Afri

ltancr-dom die volgende plegtigc vryheids,vert<laring binnc die tigkring van die vryheidsvuur aun

ge-hoor en het hY met 'n gelofte die taak aanvaar om die vryhcid van die Boerevolk te herowcr:

Oomblikke ,·au grooi. ~cvaar c11 groot onseker -heid oos· die toekom$ l1ct mcennak in om. Yolk !';-~t·xkit'<lcni~ voorgekom. So "a~ clit di<: aand

,·oor Ulo<'dri,·icr ~e ~l:lg ~~~ »0 was dit in die of.(:!;ulldl>kemering ,·oor )lajuba. !-<o i-. dit ook

,·andag. in die begin ,·an 19JZ.

Roos ons ,·adcre dc··iy<ls in ""''lrO\IC op God. vol moetl en offcrv::wrdigheid, dil' :-.tr·yd :lange

-bind lwt. desnoods LoL in die llood loc, so wil ook ons son<ler vrces of b\aam or1" plig docn. On,.. l<(•n nc!, een a:ndse trou en urt. N•n li

1•fdc-DIE REPUBLIEK VAN SUID·AFRIKA.

A

",

ns (lie ~tryd gewonnl' ~N·. i;. rlil' Vr,vhrirls -,·bm vall )fajubn geb1ns. 1~n :1'< <li<• Rc~h:mk \'an tlit• p:cskiedenis, war ho,•r "taan a ... die

reg-bankt• v:Ht die Empire. e~ndag vm waarom die Yr.~lwiti.,\'Jam goblus is, sal dit claartlil• naa~ a:tn

m•:< w~:-;lag slel. Aan die Osscwabl·andwag sal

folaardic vraag deur die gesldedcnis gestet word, wnnt die Ossewabranciwag is die fakkelclraer van

die Republielt.

Ons gaan so opt1·ee dat ons <lan.r<li(• ''r·nn~ voor <lit• rPgbnnk van die geskied('llis lw n anl woonl sonclcr necs of bl:lam.

)fan rn ,·ron en kind (.!;<1::111 ems di,• Hepubliek <lien, in ons huise. in ons s:nnckomstc. in ons ""rk. T 11 ons ,·ryhede en in ons gc\·angcnisse.

Om. hd in die 0 ·<.ewabrandwag <lie rc<l ge-sln•cs 1l:1 f on~ QllS mode-.\ frikanpr· nic in die sleek sal laal nic en hom nie aan rlir "yanrl sal uitlowcr uic. En d:u.rdie red gaan on<.,

wnnr-:1gliglik hon. RE:.l\ VD{. .AJJ,\JAl,, Al,i\1,\r, VJR

l']l,l{l•i~;J\. Ons crken nic no[, hroeflerskap maiu ook lwcdcrskap, en ons stry uil. Jicfu(', nio uit

haat. nic.

Die>'elfcle God w:1t in 1

3S

t•n 1,' I die V ry-lteidsideaal laai ~eevier het. s:1l ook met genadc

VROUE

SING

W

ANNEER HUL

MANS GEV

ANG

.

WORD

Volgens berig in die 1•ers is oor die n

a-II'Ct>k ,·an 15 Fcbruarie Lwa;tlf Afrikaners in \·rybnrg dell!' die polil:>ic in hcgtcnis

ge-nN'nJ. Onder hnlle is ialle bocro a&ook 'n genPraal ,·nn die Osscwabr:tndll'ag.

)11'<':-t.: van die inhegtcni»ncmings hcl die :.;oudap: pla:t!<ge,·ind. Maandagoggend het

die vroue van die gevungenes op •n vragwa 111at met viae versier was, deur die strate gery en Afrikaanse volksliedere gesing.

Die optrede van hierdie brawe vroue laat

'n mens terugdink aan die dae van die Tweede Vryheidsoorlog toe die gecsdrif van

die vroue dit vir die Engelsc naderhand onmoontlik gemaal< hel om die mans in

l{uapland in hegtenis te neem.

necr::.icn op ons van 1 D·f2, wa L die ~I r~·d ''an ons vaders wil voo r( sit.

Da:trom docn ons nou. gc~amcntlik en af><OJJ· derlik, die plegli~e gdofte d::tL ons die slryd ,·ir die on:1fhanklikc Hepubliek nic s:1l !ihl:tk nic t·n nic in die :;teck sal l:lat nic.

\\'a a r ons \':ulcre dit. met wapengewcld ~cdi,•n het, ~:11 ons rlit. dien met toewydiug en desnoQd~

met lyding, rl:t ons be~>lc vermo<.;.

Ons sal sfcl'k wees en YOl rnoed, wnnL dico llcro onsc God is mrL ons, oral wnnr ons g:t:ttt.

Die Ybtn br:tnd nou dw:trsdcur tlic lnwl t•n on<> is llle( om; hro(•rs en sliSLCl'S elders in t•c:l gro~>t hand sa:trngt·~nocr. }lajuba is di(• simhool ,·an ons \'ryhcid; .\l:ljubaberg staan op on~ w:!pen. :\lajuha\'lam bly Vryheirlsdarn!

MAJJUf8A

Ymmit Britse oogpuuL beskou w:~s dir !ll:Jg Yan )fajnba nic 'n hloto wapcnfeiL wni maar op dio doodhoek ~l·~l<ryf kon word nie. Dit wa~ ook ni.: nc1. 'n bcslis~iug waL die Yryheid \':\n Trans-,·aal herst<:l he~ uic. maar dit. wn::. 'n terugslag Yir die :;lr~wc n:t. J3ritse heerskappy in Snid-i\fr·ika. ln 'n ly<lpcrk loc hicrdic polit.iek Jan~s dit.' weg van gcweld op .A fJ·ikaanse bod em fleu r -go,·oer mocs word, was diL so 'n i.erngsla~ Yir dio J3ritso st.rcwo daL di L 'u bykomcnde rnot.ief aan die lntero ~u1nsl~1g op die i.wec Hoorc- repu-blieko '·er!lkaf het- die motief van wccrwraak.

\·anuit Hoerc-oogp\lnL beskou was dic oorwi n-ning van M:ljuba uic 'n gedenkwaardighcid waL ncL vir die Tr:111sv:wl ,.:1:1 beiekenis wal> nie. Di~ was 'n gcbeur!enis n·:tL die wekoms ,·an die :\frikanerdom in ~uid-Afrika beslis l1et. Daar-Uii' is geborc nic alleeu die self~landigltcid \'lilt die 'l'ranS\':I:tl as lloerestaaL nic, maar is die

bandc \·au bloed oor die Iengle en breecllu \':lTt ons land heg 1-!C~utec. Nasionale trOLR he~ in

die harL van die I3oerevolk ontwaak en voorl.:1:1n

sou die J3riL nio meer ncL meL die volk Y:ln con of a odor ,\f rikaanso repu bliek to docn k rv nic maar sou hy to s!aan kom teen die

vcrs~l v:1~

die ganse Uocre\•olk as bew·usgoworde nnsic•.

Tn 1002 is die vr~·hcid van die Tloerena'<ic• by

\·creenigin~ wet:get<.?ken. IJiL d:J:tr{lie onheil is clie geografic~e t•cnht.'id van die Afrikancn·olk gcbort' en in die :1fgelope j:1re ltei ons onl wikhl toL 'n volk'>cenhcid wal dour geen Pl'OI'insinlc skeidsly110 lllCI"r vcorbreek kan word nic.

A:ln-govuu r d(>tu· d io t:roothede van ons volksvcrledo stann die Afrikatu)n·olk vandag hcslis om s~·

f!;CSkondo vrylwid weer Lc ltersiol soos ons vader~ dit. by :.\fnjuh:t ~e<\ocn heL In die oog van eli(•

0

Die

O

s

s

ew

a-bnmd

:

wag

i

s

bereid

om,

sy

offers

v

ir

die

vryheid

te bring.

0

No

.

17.

l3rit was lmllc niks :uul<•r,., as rebelle teen hnl wettige regering nic, l'll l·:ugel~e hlnaie het self«

gcl.in">p~cl op dit• ko<·i'l cleur die lyf van clic Bo~rcgeneraal nat dil• opl>tandjio sou beeindig.

\·ir da:ndic mCtb<' "~ls dil :die« of niks. Hull>' hot. ocnskynlik hnl helc ,·crrnoii en loekoms as '·olk in die wC'egsk:tal gOw(•l'Jl wat in hul geloof net Jl:l die oorwinning-k:'lnt ~~0\1 tlcurslaan . .Baie ]teL hullc sekcr ook hC'slwlclig dnt hulle doblwl

mel lml \'Oik se loekoms.

Oit. i::, in die~elfdc geh <!at die gedisl'>iplineerde :\lrik:Jnerdom op 27 Fcbt·uaric die vr~·heidsiryd

hcraan,·a:tr hei. Yir on" i' dit 'tt saak \'an clio }ewe van ons volk. \'t•rloor ons, word ons toe -geploeg denr immigrante \':tll oor~ec. \Yen on~, l1cl ons die !ewe ,·:ln on~ ''olk "erseker, clic ~tre11·o na Tiritse hecrsk:lppy die nckslag toege -dien en die cculan~c slryd lctlr1. OrooL J1riLI.anjc

vir gocd hcoindig.

,\lajnba sal hel'lcer.

K.AAPSTAD SE GELOFTE

Die vryheids:tanntanling: rlt'ur die 'kier -<·ilanclsc Komrn:1n<lo'.., v:tu die Ossowa-br:lndwag op <lir :1:1111! l':tn 27 J•'cbruarie tc Bellville was 'n in<lr·rJkWI'kkeodc plegtigbcid waL clkecn van die LwrC'clnisend aanwesigcs diep getrc£ ]tot. 011<k•r gespeel van die i\fajuba-licd clem clie· hl:tnsorkcos het die groot skaro die geloftc iu ;;tilie afgele onder-"~·! die nyheicbYtmr :tl hoi'r opgeflikker het. Op die:.elfdc tyd is op 'l'afelberg ook

'n YUUr aangests.. k.

Die ,·olgendc vcrkl:\1·in~ is clcur die bevel-,·oerende offisic1· in \'Nh:1 nd met clie skieter) op Johannes ,·an rl<.'r· \Valr voorgclecs en deur die nam,•eloigt·" rrll'l 'n hnlde-saluuL

aanvanr:

.Johannes van ller \'i:.lL is geskiel, on r&

in die hospiiaal in 1_{n <•rustigc toesland.} Jn die oornblik van sy lycling trek ons 'Ill sluier oo•· dic, jongsll' ,·c·rlede . . . . A.s ons \'cr ,·ore moe k~·l<, bly sy 1-aak nol! alt yd on~ "aak . . . . en Olll> ,..a:tk sy saak. O~s sien hom· "·ee::-as 'n grooL sportmnn wa t ons ,·olk ~c naam om die wercld gc<lra !teL.

1 fy bc,•oort :tan ou~. :1nn ons ,·erlede, :1:111 ~us ltede- on a:nt ons [O(Ikoms. Sy lyding

1s ook ons lyding ornrl:tt. di~ ann llom r• c-bring is dc1n diegcno wut meer as 'n

~u

lank die S111ar!e v:1n on~ ,·olk gesoek en vcr -menign1ldig 1t('t. llicrin is hy en ons een.

Ons wil erkentlil< W<'l'S con bier ~ daL

s

'

·

.mgcluk \'Oortgckom ht'L ui~ nkiiewe deci-name aan die Afrikan<•r,.:tak. Daarom rocp ons non die kommando':; op die snltmt·- as hultlehlyk aan dit• tlicn~ en tlie beproowin"

\':ln 'n Afl'ikan('r. "'

W

ORD U

NTEKENAAR

OP

TWEE

DlE

O

.

B.,

WOENS

DAG,

4 MA

ART

1

942.

Be

h

andeUng

In

r

r

o

nk

Van

Gevangenes

P

offi

tueke

lis;~

DI

E

S

U

lVIE

RSTE

EN

B

ES

T

E

o

Genl

.

.8ESTEY~ :OlT ONMIDDELLlK VAN

J

erli

n

g Oor

Om

O

.

!B

.

Ve

r

geef

se

t

e

fB

re

ek

Pog

in

gs

Jl.JR.

GE

N

§ §CHOlE.M

A

N

PGSBUS 142,

OUDTSHOOIU~.

Besonderllede oor die behandeling van persone wat vir ondcrvraging in vcrband met be

-weerde ondermynende bedrywigheda en sabotaslc in die Sentra!e Gevangenis, Pretoria, aangehou

is, is deur genl. J. 0. J erling, Asst.·kommandan t-generaal van die 0. B. in Transvaal, verstrek toe hy 'n groot O.B.·vergadering in die stadsaal van, Springs toegespreek het.

en

ONDERSTIEUN 'N 100-PERSENT

AFRIKAANSE FIRt\~A -i

~ ~ ~

"

~~~eg

~

8N

8S

u

~ ;j 0 4.1 > . M 0,...j t:· ~ d . s~.o:.!!~ e-.rT1...,CI$c>c ~~£>¢)~"§ c:l~::-2]~ ()tD!:- ;:iO P:t=oS~.o _et:.CQ;~iD fd~-4.1 11.2:~~~;.! ~.:;~_g~=~ WVNE: Fonkelwyn

₅

_/

_-

_5/ -Lewenswyn _{3/6 316} Vermouth 2/6 2/6 Hanekraai . (Cocktail) .. 316 3/

-I

Likeurwyn .. 21- 118 J ercpiko (Rooi) _{112 11} -(Wit) 1/2

1/-I

Scot Mu,.,.doi 1/- lld. Port .. 1/1 lld.

VVorcester Hock

_1/-

lOd.

Pontak _11- lOd.

Spesialc Sjerrie !Od. 9d.

Sjerrie 9d. 8d. BRANDEWVC"IE: :~choemannoilo _{5/9 6/•} Brandewyn Ekstra Spes.) 5/6

4/9

F

.C.

5/- 4/3 JENEWIER _61- 5/-1!..1 KiEiiJRS:

:V.ersi.e-Brandewyn 51- 4/3

Anys-Brandewyn 51- 4/3 Gem mer-Brandewyn

₅

_/

_-

₄₁₃ Le moen-Brandewyn

₅

_/

_·

₄₁₃ Pepcrment-Likeur

₅

_/

_-

₄₁₃ Van der Hum 51- 4/3

J lEN lEW IER·I..f K IEiURS:

Lemoen-

J

en.ewer

₆

_/

_-

5

/

-Suurlemoen-

J

en ewer 61-

5/-ci

3

C>1 CJ p: C>1 0.

s

oe!3

"

~

=

0 'i) 2 ~;;

"'-

_li

,!!

..

5/6 5/6

51-

5/-4/§ 4/6

4

/-3/6 26/8 25/-

23/-Word verkoop In 12-bottel·klaa!e• of (1-gelltngvaatJie{J ot groter. U lttsate van l2 groot bottela kAn enlge getal Wyo. Brandewyn, Jeoewer, L!keur. Vermoutl:l en Bane· kraat bcvat. Voe~: "1/- bY vtr klssle en bottcle, eo lOj·

vir vaatjle (lndlen nle a...~dere ooreengekom met beetuur)

wnt vergoed Hal word by terug•end!ng. 'l'erme: KM.B., plua trclugeld ou ay!yae or K.B. A., plus trelnkommlllele.

V.O.S., Oudtshoorn.

SC

H~EMANNEll~a~iANOC

I

V

IR KWA

L

I

T

EIT EN

TEVREDEN-H

E

I

D

DIE

GOEDKOOPSTE

0

£Jjf[)(})([))

I])

fl.

Tf

TJJl

Genl. .Je1·liug het. verklaar dat hy sy inligt.ing, uit, die ue!,rot•ba:trstc hron hot en dat die Dcpar -ter~lenL van JnsLisie dit, nie sal durf ontkcn ni<;.

.In die ge1·angc.nis word ians nagcnoeg 200 per

-~onc aangchou. Gecn klag i~ Leon hullc opge

-slcl nic en baic ,·an hullc wee~ nic ccrs w:cntroor

hullc aangehou word nic.

Elite oggend ontvang hullc 'n s:ux droe

mieliepap, sonder melk of suiker, met of

sen-der 'n beker swart koffie. Smiddags ontvang hulle sleggekook te aartappels en vlcis wat on·

cctbaar is. Saans hry hulle 'n gebrou wat bestaan uit mieliemeel en semels en twecmaar

per dag kry hulle droe beskuit.

lndien hullc gcld by lnllle hoi., word hullc

wc-gclaa~ om dour die bcwaarders kos to koop, maar hulle moot ongcho01:de pryso daaJTOOr bctaal.

Hullc word nie toegelaat om kos van buite die lronk to onL1·ang nie.

, Wat nog erger is," het genl. Jerling ver-klaar, ,is dat die persone slegs ecn uur per

dag uit hul selle gelaat word vir ontspanning. Vir die ongeveer 200 van hulle is daar slegs

twee gemakhuise en almal moet daarvan ge·

bruik maak gedurende die uur wat hulle vir ontspanning uit hul scllc gelaat word."

Voor~s he~ gcnl. Jerling vorklaar d:JL hierdio persone gcreclr! onder krui:;verhoor genecm word.

Hnlle word voortdurend bodrcig meL die woorde:

,OnLhou, ons ];an jou hier tien j;\;11' bou as on"

wil.'' )Iocr as Lweo maando h~nk is niernand

toegclaa(, om hullc te besook nic. Nou ogLer

-seder~ "erlede week- word hullc eggenoi.cs too

-gelaat. om hullc conmaal per wool;: in die ;1an·

wcsigheicl van 'n bcw::t1ndcr to sien.

,Ek ~b"g die l)pp;l rtcmcnt van J usLisie om hierdic foile lc ontkcn," hoL genl. Jerling

vor-klnar en daaraan i.oegevoeg d:Jl hierdio '·crnode

-ring ,·an Afrikaner sal voonduur solank :lS die

Afriknnerdom vordccld en magLeloos is.

'l'en aa;w:Jng hcL aclv. Jcding 1·crkla;n ch1L die 0. 13. opc!rag gegec hcL claL gecn n~n sy lede hom

a::tn sabotllsic ~kulclig mag maak nie. .\Jeer as [wee jaar lank heL clio 0. U. mcer as die polisio

gcdocn om die ortle en vreclo ic handh:1af. Die

dank wn. die 0.13. cb;trvoor oni1·ang, is inwr -ncring I'<H1 sy lode war. be1>aald nie , rampok-kcr." is nie, en · n .,,~ffensief" Yan die kant; van S." mocle-sLr)'ders orn 'n republiek. \

,A!,-:IlAL RE RI(Yii"'

Die 0.13. is Yandag tlie skyf waanw :dmal

..

Seke:dik n

i

c

-

Gee

l

1l

tlle dan

di

e g·er

in

ge

a

a

n

dag wat

h

u

ll

e

to

eko

m

.

DUW AS

D

i

e

A

n

t

i

s

c

p

t

i

,

e

s

c e

n

Hclc

n

de Oogwos

.

'n

Sp

esi

aliteit

se

VoorsJn·if

vi

r

moegheid, brande1

·

ig·heid, spanning,

rooiheid,

inf

l

amm

asie,

watc

rig

h

e

i

d

en gevoeligheid van

d

ie

oe

vir skerp

l

i

gen

s

to

f

.

Van a

i

l

e

Apteke,

of

dire!\

van

Kexl

d

a

au

,

Add

crl

c

ys

L

r

a

at,

Kaap

s

tad

.

lV!

a

i't

landsLraat 37

A,

B

loem

font

e

i

n

.

(Posbus 27

60

.

)

(P

osbus

7

6

5.)

skict, hot hy \'Cn olg. Aan die eon kaub i::; maar -&kalk Smuts on sy wnarhoidsridders 011 a au die aoder kant dr . . .\bl;tn en ~y LrawanLe. Hy

(spr.) kan die versekering gee dat daar nooit in

die Grootraad van die 0. B. •n vcrkeerde woord

teen dr. Malan gese is nie en dat daar nooit getwyfel is wie die eerste president van die

kcmendc republiek sal wees nie. Die enigste

uitsomlering is die woorde van ds. C. R. l<otze, net voor ny uit die Grootraad gestap het; hlf het gese dat dr. Malan nie ,sy idee van 'n Ieier is nic."

Voorls heL genl. Jerling vcrwys na die Her

-cnigdc Pnr~y so 'l'ransvaalso organn se bowering

as sou reeds mcer as 41000 persone niL die 0 . .13. ~eden die s.g. , wapensWsLand" bcdank hot.

Hy hct ,·crklaar cbL hy hierclie blau daag om

die I'Ollcdige lys meL aclresso to pla;1S. Die

0

.

.13.-hoofkw;n·t,ior wee!, niks van him·die bccla

n-kings nie en kau die ,·ersekering gee daL uit die

]30,000 lode \'>l!1 die

o

.

n

.

in TranSV(l:Jl nie lllCOr

as twco person(, .setlert die onLsLaan l'an die

TT.P.-rusic uit clio O.H. bedank heL nio. So vin-nig groei die O.B. egtcr dat sedcrt die H.P. se

offensief die getal lede at met 10 perscnt gestyg

het.

,N6g dr . • \!alan, nog veldmaarskalk Smuts sal die O.J3. breck," hei. hy vcrkla:JI' en vervol

-gens verwys na, die behandeling wa.L persone wat ,·ir onderl'l'aging aangehou IVOrd, in die ScnLrale Gcva11gcnis onL\·ang.

Sol~nk :15 w:~t clio Afrikancrdorn ''erdceld is,

sal clio vernedering v;m Afrika.ncrs voortcluur,

hei. hy goso, en d:·,araan ~oegevoeg dat die O.B.

uiks v<nl die H.P. wil

h

e

nic. , Ons vra hulle aileen om ons meL. rns Le laai. en as hulle nie

van ons hou nio, om hulle nie met ons sake to bcmooi nie. R'tllle k.an hull_o .·trydspannet.jies org:1niseer e11 doen wat l111lle wil, $Olnnk hnlle nie ons s;1ke wil bclemmer nie," het hy besluit.

Voorsien in 'n noodsanklike behoofte ....

LENINGS vir die gesalarieerde man ver -krygbaar vir cnigo regmatige uool Leen

tliLers billiko torme.

LEEF OP 'N KON'rAN'rBASIS EN BLY

U EIE BAAS.

Duiscndo maak gebruik van SASIBA N K

fasiliteite om hulle van die ekouomiese

juk te bovry.

is 'n kind van die Volk en dien die Volk.

Raadpl

ee

g Sasbank

.

PAAR!..: Perel-Bocdolgobou,

Hoofstraat 327, Posbus 26().

C{AAPSTAD:

Parlernentstraat 32, Posbus 2387.

WORC IE STIER:

Dip

_O

.

B.

,

WOEN

S

DA

G,

4

lY

IA

AR

T

1942

.

Partyleier Erken

Dat

Net

Hulle

Kwart

Volg

Van

Afrikanerdorra

Ho

op

fg

~

er

Orn

Uit

ged

ry

fdes

\11/eer

Teru

g

t

e

Kry

de

u

r

n

og

Me

er

t

e

Verban

Or dit' Skiereilnndso sirkelkooforcnsio van

' .:: dio Herenigdo Par~y hot clr. lbrl .13remor

vol-gct.s bcrig iu Die Burger verklaar ,chL dio Hor-cnigdo :\asionale Party uic gaau rus voorda"

hy met sy organisasic die hole Afrikanerdom

insluit. nie. E!ko Arrikancr moet individucel

IJearbei word, en binnekort moet die ledotal van dio Party op VIER K E E R sy huidige steride

staan."

Jlierdie verklaring van 'n persoon waL $elts

gcnoem word as die opvolger van dr. :\(alan,

beteken dus ecuvoudig dat die Party vancbg

op sy beste maar •n ltwart van die Afrikanerdom

om;,luit.. Sy doc! i~ om die hole .t\frikanerdom

te omsluit en dalHOm gaau h~· hom insp:u1 om

clio ledetal binnekort op vier keer sy huidigo

stork te te bring!

WaLter reg hot die Parlylciding dnn nog om

dnnrop annspraak le mnnk dat hulle die Afrika·

nordom se Party ,·ertceowoordig en dat hul Icier

die ,-olksleier is wanneer bulle openlik erken dat.

driekwnrt van die Afrikauerdom nog nio by

bulle stuan nie?

As 'u mens vorder in aanmcrking neom daL

dio helo Afriknnordom n:\ 1 September wol by hullo ge::taan het, maar daL clio res daarna ,al

'-ge~l,iJrer" hot, is hicrdio woorde ook 'n erlum· ning dat die lcicrkorps van die 1-lerenigdc Party

daarin geslaag het om driekwart van sy onde

r-stouners uit die Party te vorwilder.

Maar hoe hullc daarin gnan slaag om hiordio

uilgedryfdos weet· to omsluit terwyl hulle tan~

nog besis is met • n vcrderc suiweri ngsproses

teen hul eie ampsdraors wat totsover nog aan

hullo bly vasldeef het, is 'n vrang wa!, seHs die

,-indingryke optimisme ,·an 'o 'l'yl Uilspic(;l tc

bowo sal gaan.

OFFERV

AAHDIGl~

VERGA

D

ERI

N

G

I

N NAT

.

I\L

'n Ossewabrandwng-byccnkoms hot, met groot

sukscs afgeloop in dio hoofkommaudantskap ,-an

mor. A. Adendorlf (gencraalskap ,·an mnr. C.

A. Piena:~r) op dio plans ,·an oud-Sonator A. T.

Spies.

Voor clio >orrigLingo begin hot, het dio K

om-nHl.odant-gcneraal, dr.

J

.

F. J. van Ron~burg,

on geselskap onder Ieiding van genl. Spies, dio

shgveld en monument. by llloedrivicr- wac

nnby is - gann bcsi~:.rtig.

'n Erewag ,·an vrouc en mans hot. dio Kom

-m:ll1dunt-generanl ingcwng too by op die tcrrein

''crskyn. Die n ouo hot. vir die ecrsle ma:ll in hul ccnvormigo klercdrng verskyn on dio vr

ouc-crcw:~g onder bevel '':In hoofkommanchulc

ITeLtic Stceukamp hot 'n fliuk vortoning go·

maak.

Nog

'n

Polntikus

Bolmakisie

Slaan

S

t

e

l

N

ou

l\l

o

s

i

es

Vo

ot·

T

e

e

n

'

V

at

H

y

S

e

lf

A

n

nv

aar

Het

Volgons hcrig in Die Burgcl· vnn 2·1 Februarie

he~ mnt. P. ] famersma by ~elconthcid van 'n

opcubarc vcrgadering op Douglas 'n mosie voor

-gestel wat ,.die !:>tcrkste afkeuring oor die

o.n.

-boikot teen die :\asioualo Pers"' uitsrrcek. 'n

Pnar cb" tc,·orc het hy op Do Anr ,·crklnar dat

hy as genera:\! v:ll\ die os~ewnbr:~mlwng bednuk hcL omdnt hy woier om ,die nuwo O.Tl.-cod" af

tc lo. Om; wee~ van goon so 'n nuwe eed nio.

AI wat gchcur, is dat offisicro guna word ot bulle hnl nog hou aan dio ccd w:~t hnlle by bul toetrcdc afgelc het.

~Iaar op De Aar hot mnr. Hamcrsmn ook a,

1edc gcnocm <lie sogcnnmnde boikot. Hy hot

goso die 0.13. ga:m nou lo vcr, en hoL dit ver-gelyk me~ 'n soldnat waL op sy knptein skict!

Die !lnl mccr as 'n mcnst'konnor noem, on ons meen dat cliL die lank va11 slegs 'n pnrLypolitickc

kenner sal Wt'es, om mnr. Tfamorsma <>o optredo

m die Jig ,·an fcite to Ycrklaar. H y het die

vo:ste gclecn!heid gchad om danrd!e dinge wat

hy nou teen !lie Ossewabrandwag sc en die

mosics wat hy op partyvcrg<Hierings stel, voor die Kanplandsc Behcerraacl van 22 J anuarie t1:

!

e

.

H y was tccnwoorclig op dio vcrgadering toe

die saak tor sprakc gekom he t, maar hy he t

geen mosic ter afkcuring op die tarer gele nie.

H y het nic eers mondelings beswaar teen so •,., optrede gemaak nie. Nee, mecr nog, hy hct dit

uitdruk!ik goedgckeur! Die nangclccntheid is i,.,

sy teenwoordigheid druk besprcek, maar voor· dat daaroor gestem is, hct hy vcrlof van die

voorsi tter gevra om te gaan, aansosien hy not;

sy trein moes hnal. Met die uitstap het hy dio

vergadcring gegroet met die woorde: Jammer ek meet gann; EK STEM HONDERO PER

-SENT SAAM."

Nou stcl dit'sclfdo ,houderdpc·rscnlor" 1n sy kiesaftlcling rnosie& van nfkcuring ,·oor oor sy oio bosluitc wn::n- hy in teonwoordighcid Yan

mnr. Eric Lonw en nuder poliUci bowccgl

die oog op hulp aan die afhnnklil{es ,·au geinter -neerdes 'n bcroop op die g<'hoor ~edoen om geldeliko bydrae vir 'n blitsncl-kolleklc ~e gee.

Binne 10 minute het die gehoor die bedrag van £43 gestort. Sclfs ltindertjles hot met hul

sjic-lings en halfkronc gckom as huldegeskcnkies \fir

hul geteistcrde broertjies en sussies in diu

Nn

die tocsprake hel A.K.G. 0. L. ::-.icl meL Transvaal.

DIE

TROTS VAN EL!(E

BOE

R

0

Grys Sa jet

Broe

ke

2 9

/

6

0

§y

lEie

Besigh

ei

d

I r

Groen 0

.

8. Halsdoel<e

2

/

-

e

lk

o

Bediening

in

Sy

lEie I aal

r

I

W

i

themde

8

/

6

,.

0

NS

IS U

SU

I<SES

SU

KSES

TAKKE OP:

K

a

a

p

stad

,

j ol~a l/IJCS bur~,

Bct

7o

n

i

e11 Vcrcct)i(lir)~

DRIE

VOL

KSKAS

~s

u

_E

_i

_E

BAN

K~

Fondse oor

s

J..

·ry

£

1

,50

0,

0

00

.

Hoofkantoor:

Volkskas-g

e

bon

,

S

e

n

t

r

a

al

s

t

r

a

at,

PR

ETORliA

V

olk

s

ka

s

(

Ko

op

e

rat.i

e

f

)

Bpk.

(Or>J:-crlg l<r:l;;tcn. tile lio-oper<>ticwe \HI)

--~=A---

----BIEILlE

lU

G

JEJLD

waar dit va

n

3~%

ttott

5%

r

ente kan verd

i

en

.

R

aadpleeg dadcl

i

k u

ell:: VOL~:,nA'-K

§P(Q)

ORlEOND

C

ll(A§ fEIElrlE

RIT{

P

o

s

b

us

828

9

.

J

ohanne

s

bu

rg

.

Takke

oor

die hele Unie

.

]

1

~S

is dwars(leur

die Unie,

I

s

o

wcl

as

buit

e sy

grcnse,

bek

end

vir goeie drukwctk

t

een konkurcrcnde pryse.

E

S':PE

is

om ons

te

r

aadplccg

in v

e

r

ba

nd

meL u

bcn

od

ig-hedc.

Prysnot

cr

ings w

o

rd

gratis vcrskaf.

En

ige

soort

clrukwerk van visitckaarte

tot

gel

ee

rde

Dissertasies

word

onderneem

.

HO

V KOERS N

A.

Pro JEcde

sia

-

D

ru

kk

e

r

y,

Dr

ukkers, Uitgewers

en

Boekbinders.

Die

Laan,

Ste

ll

enb

os

ch

.

:===:=:=

::

=

::::::::::

:

:

::::::

:::::::

:

:

::

: :

:

:

:

:::

:

======= 2;\\

VIR ENIG lETS SMAAKVOL EN OEFTJG IN

DAMlES-lRO KKE

besoek

PAROW SE NUvVE MODt::RNJ:: SAAK. ~===== = =:=:= ::::?"

V'IE

R

DIE O.B., WOENSDAG, 4 MAART 1942.

l

noJ

e

_{rdaaoJ Geme}

_e

_n

l\a aanlciding ·van die stuk \'an dr. Jack

Loock tvat dour Die Burger 'u ~yd golcdo uit

Die Suidorstcm oorgeueem is wnarin hy van dr. Y:m Rensburg as sy bondgeuoot. praat.- net soos dieselfdc blad ook van dr. 1\lalan as '1,

boudgenoot teen die Ossewahramlwag praa t

-en tbarby melding llHlak vau 'n glasio bier wat

hy en se~1. Conroy saam mot dt:. Van Ronsburg

so.u godrmk hct, hot <!:tar heclwn~ skrywcry in

Dtc Burger plaasgcvincl. Daar is ruimskoot.s

ac-pr:~at

Yan ,.die bierf:lfcl" waarom dr. Van

R

e

~s

·

burg saam met. Regcriugsmannc aangesiL !let.

Solfs in die Parlemeut is elke \'Crwysing na dr.

Van Reus burg van liercHigdo Pa rt.y-kant. u f be

-groet met- 'n tusscnwerpsel \'an ,biorlafcl",

,krocgmaat'' oi dcrgclike laakbarc insinuasies.

Op navrae van lesers het Die Burger per voet· noot sonder meer herbelllemtoon dat dr.

van

Rensblirg wei saam met die Sappe bier gc<Jrink het.

l n Die llu rgcr van 21 Fcbruarie doon mej. Lidn Jouber~ n\!1 ·wolsol<>y 'n \'crkbring van die

voon·al as ecn van die personc wa~ teenwoordig

was. fbar \·crklaring. wat. sv bcreid is om

onder t'cd te doon, kom daarop. uce1· dat

~

v

en

mov. Van Rcusburg s:tnm met clr. Van Ronsburg

van Die Strand af n::t clio sbd gckom hot. Dr.

Yan Rensburg, wn nog besighcid gchad het, heb met hullo afgespreok om 11\tllo se:;-uur die

aand by 'n sckcro hotel to kry. Dio sit.lmmor \'an die hoiel was baic vol too die tn-ee dames

danr aankom, manr na 'n ntkkic so wag kry

hulle plek by 'n t.nfel. Nadat hullc rec<Js gesit

hot, het 'n sekere .mnr. Kus~ke in gcse1s11ap

van sen. Conroy en dr. Loock opgedaag en sovra of hulle ook aan die tafcl kan sit. Na 'n rul1kie

het dr. Van Rensburg van buito af ingekom,

en is toe aan dr. Looc11 voorgcstel. IIoewel hy

haastig wns, hot. by op \'Crsock vau mur. Kuscke

cers 'u glasic bier gl'tlriuk, waal'lla hullo alma! by dicselfde dour uit is.

In sy voot.noot skryf Die llurger hierop da~ hierdie voon·al , ekcr minder menso gein(.crcs

-~ccr hct :lS ~ooy opmerking oor dr. Y nn Rensburg

as bondgonoot,."

Nou dat 'n damo hicrdie k\\'aadwillige insinu

-:tsie dio kop insban, nou is dit skiclik iets wat. baic min monsc intorcsseer. \\'narom hot Die Btu·gor dau nie al nan sy corste ,biortnfol" -korrosponclcnlc gese duL bulle die lwei uau r!ic

stcrt beet het nie? Wanrom hei. hy dit too ccr~ prohcer bcwys as 'u waarheid?

Non is clio c.nigsto bctckenis van die he\c

Loock-\'orklnriug glo die woordjie bondgonoor,.. skup, en dan wei 'n bondgcnootskap wat nie in teenwoordigheid van twee dames in 'n hotol &c ~iLkamor toe sl.and gebring is nio, maar wat

hcrus op dio blotc feit dat hullc 'u gemccns

kap-lik<' aanvallcr hct in die pei·soon \'an dr. )lalah, wat die 0. 13. so we! as die Hcgcring beveg.

1\let soos die meesto aantygings teen die

o

.

s.

is ook hicrdic laakbare insinuasie bedoel om r.et \'ir 'n klein tydjie losgelaat te word en sy ver· derr aan te rig voordat die waarheid hom agtcr·

haal. Hicrtlio ,·crdagrnnking hot egtor te lank

in Die Burger se moningskolomme-en selfs hoofnrtikcls - gedraal en ,·oordal by hom uit die voete kon maak, is hy dcnr dio waurheid :lf',((lrhaal. Die Bu1·gct· probcor hom nou to \'NOnlskuldi!-( met die ,·rome ophaal van skou -t'r ... : .. Dit was nic cinllik so bcdocl nic, dis maa:r-min mcnsc wat dit so opgovaL hot."

Ongelukkig is nie aileen <lie H.N.P.·parle· mcnts!ede ook van daardie ,mintier mcnse" nie,

maar Die Burger self oo!l!

Die Burger het probcer voorgce dat dr. van

Rensburg oor 'n glasie bier 'n a;;terafso· ooreen·

ltoms met min. Conroy aangegaan hot teen dr.

i\talan. ..;o skry( hy in sy hoofartikel '':Hl 26

,J:tnuarie ond<.'r die opskrif G{lulcnc Strnlmeto

-dt•$ as volg: ·

,.Daar hct altaus 'n paar dingo gebcur wat nwkaar opgc\·olg het op 'n wyso wat. beswaarlik

a'tn hloto tocval Loegcskryf kau word. In die

ecrste wee!1 van clic sessie het 'n SArvlESPRE·

I< I NG tussen dr. Van Rensburg on min. Conroy

..

D

IE O

.

B

.

, WOENS

D

AG,

4 M

A

AR

T

1942

.

O

.

B. He

l

p 1

3

5

To

t

o

p

G

esh1ne

Met

~

~

Fe

bruarie

fi

o

e

N

oodhu

l

pf

o

n

ds

B

e

s

tee

W

o

rd

Ons is in smat 0111 die ,·olgende ,·crslag te

doen van die besteding van die fonds \'ir

nood-lcniging ann clio aihanklikes van gei'ntornocrdes.

Dit geld dio bydrne wat to~ op 11 Fobruarie

ont,·ang is, en £1,395-9-u beloop.

Httlp is \'erleen ann 121 nuwe ge,·allo ten

bcdrac van £990-11-0 on J'l ou govallc ten bcdrae vnn £108-J0-0- 'n tolna! dus \·an £1,0!:>9-1-0.

Dit bctekcn 'n gemidcleld \·au £ -3-<1 per geval

per· mauud.

Die grouclslng waarop hnlp \'Crlcen word, is £5 per ma:-rnd a an 'n getrouclo n ou sonder kin

-ders en wanr daar kinders is, 'n bykomende

be-drag van £2-10-0 per kind tot die mak~imum

bedrag van £12-10-0.

Aile gevall<> word de<>glik ondersoek. en waar moontlik word gcpoog om die \'l'Ouo in ccn of ander w::-rkkring to plaas. Ccldoliko bu1p wore! ~>l<'gs in noodsaaldikc gevallc \'Orl<>eo.

I

S

OJE

KTOG

NA V

E

RKLA

R

INGS

B

Y

VOORTVLUGTIGES

Na vornoem \1·ord, is sekero pnrtypolibici tans nnarstiglik op sock na \'OOrtvlu~ligcs ton cinc!o

nog rnee-r bei.idigde \·erklaring$ ,·an !mile to kry.

\Vnar hulle van 'n

pc1·~oon

'I"Orncem wac op yJt;g

is uib die iutcrncring:sknmp of uil die ldono ,·an

die Smuts-inkwisisic, probeer hull~: horn opspoor

c·n 'n ,·crklaring teen die Ossewabrandwag lny.

Die \'l'aag wat by clke regclonkendo pcr~oon opkom, is waarom hiNdio monso dan juis be·

cdigde verklariugs by voortvlugtiges gaan ~ock.

Is daar dnn uie ticncluiscnclo andcr O.D.-Icde

wnt gcnacler· knn word nie? Kau daar clan geen

skokkcndo \'Crklaring gekry word van dicgcne

wat. dan dneliks nit die O.B. sou bcdank nio?

Waarom juis voortvlugtiges?

plaasgevind. lo die week daarop bedank hier-<lic Minister in die Volksrand dr. :'IIalan vir die k:1siig rrnLtige inligting oor die O.B. wut hy voral in sy Paarlse toespraak nan die Regering \'{'r;;knf hot."

Die Burger bou 'n anikel op om to bewy::o

da{,. dr. Van Ronsburg eintlik die Storrnjaors by die Hegering ,·orraai het, too 'n sarne~pre· ldng moL min. Conroy gehad het wuar kwansuis

oorcengekom is d:J.t sen. Conroy die skulcl op

ell-. Malan moot werp. En hicrdie artikcl mel

sy sruwelike inhoud bou Die Burger op die vaf!'t::

onderstellins <Jat daar 'n samesprcldr:c; tussen dr. Van Rensburg en sen. Conroy was!

>lou blylc clit clat danrdio ,samcspreking" geen

samcoprekiug was nie, maar dat. dr. Van Hen

s-burg afgckom her, op 'n geselskap iu 'u opcnbar.,

pick waar 'n groopio gasto, onder wie lwce dallies, gcsit hot.

llierdie \'Crrcg:~ande nit.buiting van 'n onsk

ul-dige ,·oorvallerjie deur clio Partyleiding is maar

no~ 'u tipieso voorbeeld \·an dio hele YoldLo::!

Lecu die Ossewabrandwag en sy Ieiding. Oaar·

kon nog nooit 'n onkele bcwys vir die aanty·

gings gevind word nie. Alles bcrus op verdag -makins net soos die berugte ,bewys" dat d;.

Ossewabranclwag met die

Reg

e

ri

~g

ska!>el omdat

daar glo 'n reeks skakels is, maar wat terself·

dertyd ook die bewys inhou dat Smuts met Duitsland skakel!

lTierdio mct.odes - wa:trvoor doar geen pas

-hko by\·ocglilto naamwoord in ons woorcleskat

to \'indo is nie -toon nic nllcon die swakheid

\':ln dio l)ad,yloiding so snak nic; dit toon hoe stork en onaantasbaar die Ossowabrandwag inderdaad i s -so onaantasbaar dat sy vyande nil<s teen hom l1an inbring nie, maar die toevlug :moot ncem tot spi1111ekopagtigc gifsuiery en

weersinwel<kende ver<lagmakery.

\-olgens \'Orslag in Dio Burger hot adv. F. C.

Erasmus onlnngs op Vryburg mot ,·erwysiug nn

die Yel·kryging \·an 'n rcpublick geso:

,Ek

b

e-dank Yir 'n rcpubliok wat Brittnnjo of Duitsland

ons sal gee, want hy sal lyk soos bulle hom wil hC . . . Dnnrdie republick le op die pnd wna.rop

dio stembus i~.''

\-oordat die Panyleiers met hul rusie teen die

Ossowabmn,lwag losgebrcek he~ oor die \'l'a:.tg

wit' die rc)Hthlick gaan bring, hot hu1Je \'Uriglik

g<,hoop op wal a<h·. F.rasmus nou \'OOr bedank.

Yolgen~ Dio Bnrgor \'an 18 Julio 19H het dr.

i\fnlan op U r:wfwalcr tHo me lode wa~rl:mgs ons die republick kan verkr~·, bohanclol en as \'olg bc<luie nadat 11;- uitdruklik verldaar hat dat Engcland <lie oorlog ltlaar verroor hot:

.,Ons kan aanneem dat as Duitsland die oor·

log wen, hy die Britso Ryk sal wil vcrswak. Oit sal hy doen deur daarop aan te dring <Jat die vol!tc binno dio Ryk wat vry wil woes, van die

Britse Ryh losgemaai~ word. Of' HIERCIIE PUNT STEM DIE DUITSE BEGEERTE EN

ONS STREWE OOREEN."

J fy verklnar dan vordor claL Duitsla.ncl met die

Ilerenigde Party as 'u "ricndskaplikgesindo

rcgering ~nl onderhandel, on slnito af met die

woorde: ,Dit is ons hoop en vertroue In hier·

die krisisuur van ons volksgeskie<Jenis: 'n repu -blick ,·erkry ~onder 'n burgeroorlog en vry van inmcnging dcur onige ander land tcr rrereld, ook

Duitslnnd."

'roe was 'u repnblick wat D\titslaud ous sou

gee. ni<> :1lleen in ooreenst.cmming meL ons strewo nic, moar ons cnigsto hoop. Nou egler,

dat dit lyk of dit nio mccr die Herenigdo Party

is ~Yat Duitsland as die , n iendskap!ikgcsinde

rcgering" met wic ondcrhandel moot. word, sal hcskou nie, bcdank die Partylciers "ir so 'u

r0publiek, eu vorkies om die pad van die st,lm· bus to ,·olg . -ons sal blykbaar moot stem of

Duitsland die oorlog moet wen of nie! - e n dit

nadat hul Ieier self beklemtoon het dat .,Engo•

land nie besig Is om die oorlos te vertoor nie, maar <Jat hy hom klaar •Jertoor het!"

KARO

O

~

~

R

HS

EGTE BOSSIEVELO DRO.t FYN

KA ROO·K RAA LM IS ton en meer 20 ton en mccr .. 40 ton en meer .. In !dante se sakke .. 27/· 26/· 25/· 18

/-Bostanndo pryse por ton van twaalf goe1o.. .;akke, gelcwcr t.inicstnsies ann bona fide boere

dcur my. Die mis' is droog hnmormcul-gemaal,

spcsiaal voorhcroi vir ouige kun~mistoestel. Ek

lcwcr aileen clio besto, afkomstig nm e-gte

1\:~roo-bossie,·cld; gcon onkruid. :\Ionsters op

a:1nnaag. B0slc gehalle oubewerkte mis 8/6 per Lon, £'1-1:3-6. E:::i t.rok gelewor ann bonn fido

boere. Onmic.ldelliko aflewcring.

K.m.b. of k.b.a.

n.

J

.

RO

OD

E,

Posb

u

s 15,

KL

I

P

P

LAA

T.

KAA.PSE VROEGPLAT

U

I

E

S

AA

D

Strooiklcur, 15/· per lb., 11.m.b.

E

.

C.

STE

YN

,

Bus 37.

SO~lBRSET-WES.

ON

D

E

R

S

TJEUN ON

S

/

'

·

DIE O

.

B., WOE

X

SDAG,

<

1 ::\IAART

1942

.

VYF

Ossewabrandwag

Be

re

id

Sy

O

ffers

Vir

;o,·crlant. :Jl hull" wBn el 'n as hulle nie nude\"ryrnosselaarr sbdiriel wongo vinn he! nic, om ,ontdck' of 'n verklarin~ onclcr skuiling vnn clio

p:1rlcmcnt. ieen haUl slinger.

Vryh

eff

d

T

e

B

r

in

g

Dr.

Van

Ren

s

bu

r

g Wa

a

r

s

ku

Met Be!ofte Te

en

,,P:ce, Goddart!< is die part)·stelsel met al sy

\'CI1)'11 en gcknoci Ull':\)':;(k'lll' die wcrcJd in I>)' stuiptrcld,ing~. Onder die mokcrhouc ,·an dro uuwe bcdeling sak hy vinni~ inmekaar. ook in on:; \·adcrland.

Mi

s

ha

n

de

l

ing

v

an

G

e

van

g

~n

es

, Dit is onnodig om aan te toon dat ons in gcvaarvollc tye lecf. Oar die cJuisencJ Afri

-kaners, meestal jongmanne, is in die afgcropc weke in hegtcnis geneem en baie van hulle'

woril weens hoogverraad ::~angeltla. Hier is 'n tyd waar geskicdcnis gemaak word en waar die

toekoms van 'n volk gesmec word in die smell kroos van lyding, gevaar en vervolging," het

die Kommandant-gcncraal, dr. J. F. J. van Rensburg, voorvcrlede Woensdag op Fauresn:ith vcrklaar.

, , l~n die .A frikauerdom van more en oormorc

~al vcrbaas woes as hy moct lees w:n, mcnsco nag

in l•'cbruaria J9-12 in kocr:mlc gcskryf hot, sao" in Die \'olkshlad van 11 l•'cbru~nic, bls. 4. Daa.t·

lui dit dat mnr. Ho:; l'reloriu~>, ds. Floltzhausen

en 17;) lcde bedauk hcl o.a. omdar die Icier,

,·an die

0

.

13

.

sou besi~ wee~. om die heiligslo

tr:Hlisies van die :'\asionalc Afrikanenlom, t .. w. dit• Na~ion~tle .Party lt• ondcrmyn. U sien hoo -ver die partypolitiek ons volk al gebring het, as hy sy ,heiligste tradisics' in 'n politieke party

sien. :{ie in die god;;dicnssin of die Afriknn l'r-blocd nic. maar in 'n pMly! Van 'n leraar ,·an die Kcrk :-,ou mens ,·cr\\:tg dat hy sy hcilig:.te

tradisics in die dien:. \':lll sy Kerk sicn. .\h at

dico Volk.-hlad-berig praat. van ,die. hcilig~te tra

-disics, l.w. die Nasionale Par~y'.

ln ·n vl'rklnring wac hy voorgelecs het, ht'~ dr. Van llcnsburg llll'lding ~cmaak van dir bC'-handcling wa~ politicke gevangencs in die

Rl'n-t.ralc Ge\'angcnis in l'retorin to verdure het,

wnar hulle soos skuldigcs bch~1 ndel word. hoc wei

\'Ol~ens ons regstchcl 'n m:~n vcrmocd word

on~knldig te wees totd:H sy :.kuld bewys word.

llullc hct nic die reg 0111 'n rcgs;~d,·iscur pri,·aai. tc sprcek nic -'n reg w:n 'n kaffermisdadigor

nio ccrs anise word nic. J fy hot Ycrwys 1!:1

rnctodes wa t. aangcwend word om Ycrkln ri n~;; van hullc te kry, en daarop 'n plegtigc beloftc

gedoen dat wanneer die wiel gedraai hct, di:

·n gewetenslnvessie vir die Afrikanerdom sal

wecs om die verantwoordelike amptcnare die· selfde behandeling te laat ondergaan.

, Ek docn hierdie be lotte nie net in naam van

daardie politicke gevangenes nie, maar van die

georganiseerdc Afril(anerdom wat agtcr hulle staan, en as ek nie daar is om dit uit te voer nie, wcet ek wei dat andcr Afrikaners hierdie belofte sat gestand hou,'' het die Kommandant·

generaal beklemtoon.

,.Jarehnk het, ons r;csing: ,On~ sal anlwoord op jou roeJlS!cm, ons sal offer w<tt jy na.' en

JIOU lyk dit of die offer:< g('vr:1 "·ord. \Va(. dit'

O~scwabr:uH]wag bcLrcf- hy gaan sy woor·d gc

-sland doen.

,.Ons nooi by ,·oorbaat. die> :Hlg;:.,·allige~ en on· t roue:; niL om die l3<'w<'ging tc ,·crlaat. om ons iu die ,reck te laal. Hullo sal wei klinkcndc redes vind, en hullc snl hul name in die kocrant krv rn daarmce ook 'n oomblikkie uit di<• ve

r-get.elhoid gepluk word orn chama weer in die vcrp;clclhcid to venlwyn. en vcilig lo wccs .

.. ~1:\:n ons he~ 'n ccd g<'~wcor om ons mcd<' -A£rikaner nie in die ~tryd le ,·cdaat nie- daar-dic hondcrde Af rikauer;, in .lie gc,·:mgenissc nic in die stryd te Yerlaat nit' en ons ga:111 <bar -die E'C<l hon. En uit die manne en vrouens wat

hul eed gehou het, gaan die nuwe Afrikancrdom

gebou wecs, sal ons volk uit die asse en madder

weer vcrrys.

,.Ons preek nic rcbcllic nie- on<o wccl <lal

baic \':tJI on:, ,·yaude jltis wil he dar. ous rchclli c-"torics moor ,·erkoudig. Ons preek net die he· rcidwilJigheid Y:lU die .\frikancr in die Q.JJ. Om

c\;o Hcpubliek to dien dusk:lllt die tronk. hinm· die trouk en dwarsdeur to! andcrk::lllt die lronk.

VAN OER WALT·VERKLARING

.. Ons in die Q,;~ewabrandwag ken net t•<•u poli

-ticke \')':tn d -die kapit:tli:-.tiese impcrialisrnc. gn ecrs is on ook net. Y:tuuit daardic kant

nan-gova 1. "'[ant· !::net· io; lww igo en Yenynigo aan -vallo \':tnui~ die. eie l:ler op ons geloods deu r

n l'gu n~Ligc pany-poli! i<·i. 'n LastcrvolcHog v~~~~ · on~clwndo afmotiug:; is tll•m· h\lllc op ton gt'sit. en di<· Ossewabrandwag cn vera] sy leier~ i:; b c-skulrltg ,·an elke ~ondc up die register.

., \'er:il. uatunrlik, ,·an vc•rraacl. \\'ant die lwnkt•r om die \'CrJ"<tai<·r in jon mede-A£riknn<•r

te sion, hel oral in~C\'I'('<'i on die man wai die hnrclsie gkJ·eeu: ,\'OI't':t:lil•r,' mccon dat hy dit'

cniws!c gctrone i~>. fly skl'ecou om hom~clf it'

oor! uig dat hy nic O(lk l'l'll is nie.

,,i:\on weN· is daar clil' ''crklnring ,·an ,Johan·

Ill's ,·an der "'alt wal tlcur dr. )Jal:tu iu tlie

Parlenwnt. voorgelec" is cu toe lJer~ooulik deul' hom ann die j I ini,ter van Justi~ie oorhnndig is.

In vct•band hicrmc{. hct dr. Van Rensburg

vcll·-wys ll:t die van;;elf~prckr·ntlc t•n publiekc on'<in w:t.i daariu vcrvat i:,.

,Nictcmin het on~ rlarlvlik <li~sipliner opgc:>lrC'C

en

op

eic ror~ock

i>.

gl·nl.

,

JC'rling

Y:IIL s~ amp

onthcf, ha n~t'IHlc 'n onclerbock 'n IT of i~ dad

e-lik benocm onder voorsittorskap van oud-rcgtor

-prcsiden!; llolh:~. Op die ho( 1\'rts ook genl.

Slcglkamp, di(' held van 'piocukop. Todcrocn wat wou gctuicuis gee. was ''ry om hom :lan te

meld.

, or. Malan is spesiaal versoek om in K

aap-stad voor 'n kommissie te getuig. Wat was sy antwoord? ,Hy was nic geinteresseenl in

die rusies tussen O.B.-offisicre nic'. Hy was gelntercssecrd genoeg om moctdcr vanuit die skuiling van die Parlement op •n verdienste-like jong Afrikaner te gooi, maar nie genoeg om openlik en riddcrlik buiteltant die

Parle-ment voor 'n hOI van ondersoek te vcrskyn

nic. H y sal ons nie kwalik nccm as ons

s

e

wat hom ontbreclc het, was nie ,ge'i nteresseerd-heid' nie, maar die moed om by sy aantygings te staan.

,Ons hct dadelilc die hof taat hou, en aile

gctuienis is onder eed gegee. Nie soos die

partypolitici wat, nadat hulle die Afri kaner-eenheid van Monumentkoppie met

Vrymesse-laarsbricwe verstccur het, 'n kommissie van ondersoctr aangcstel het wat- saver etc wect

- vandag nos nic publicke vcrslag gedoen het oor die onsmaaklitce affiirc nie. Nee, die partypolitici kom net met aantygings en madder, maar nooit is hulle bereid om die soeklig op hulfe bewerings tc taat val nie.

.,Al kom 'n t•ugcl uit die hcmel hicr s:tl hulle

- as hy in hul pad swan- teen hom skinder

en vra hockou1 hy nou cinllik dit• heme! moos

RE

G

VIR

,.So word 011s bc,·cg tl<'ur mede-Afrikaners !.er

-wyl on;, in 'n worstcbl ryd met. die handlang"rs

''att die J•:mpiro i,lctrokkc is. Oar die duisend

Afrikaner" js in hcgtcni;o, politicke ge,·~lngc­

uc;. - en dacliks kom daar mcer. TTullc i:, diE'

~oldate \':1!1 die Republiek.

,Ons het een hoofplig, clke man en elkc vrou en clke kind in die Ossewabrandwag. En dit Is 0111 daardie soldate van clie Republiek en hulle afhanklilces by tc staan met raad en daad, 0111 te sorg dat g'n Afriltanervrou en g•n

Afrikancr-kincl hanger en dors en lcoue ly 0111dat die brood·

winner in die Empire se gevangenis sit nic," heL dr. Y:ut Tiensburg; lwslpit.

Hoofkontoor:

Rcao"•

o-fonda

£90,000

St

.

Johnstraat

65.

BLOEMFONTEIN

BEGRAFNISSE. KISTE. KRANSE, GRAFSTENE

G

R

O

TE!

J

II

V

ir

ware

volclo

c

ning e

n

tevrcd

c

nh

e

i

d

het

'

n me

n

s

nod

i

g·

geso

ndheid

e

n wel

v

aal't,

s

o k

ses

in

sy

s

t

rew

e, 'n a

ang

e-l

lClme t

ydv

e

r

dry

i

e

n

o

n

L

s

pa

n

n

i

ng, e

n

'n g

e

ru

sle gcmoed

-

ge

r

usthcid

cla

t

da

m·

n

i

e n

e

t

v

ii'

die

h

ede ges

o

r

g i

s

ni

e

,

m

aar ook v

i

i' d

i

e

T

OEKOl\IS

.

l

=

'n Gcruste toeko111s worcl gewaarborg clcour '11 SANI.AM-POLIS.

SUID-AFR

I

KA

AN

SE

LEWENS ASSU

R

ANSIE

NASIONALE

MPY., BPK.

- TAKKE OWARSOEUR OlE UN IE

-~ HOOFKANTOOR WAALSTRAAT 28. KAAPSTAO

-SES

Aan

d~e Penkoppe

Vandag gaau ons 'n bietjie gcscls oor nnerc.

Wio vau jnlle heL nog nie so 'n 1:\ng streep

swart miertjics op die grond gesien nie? Seker

nie een nic. As ons hierdic streep ,·olg, merk

ons da~ dit doodloop by 'n miernes. :\ou ge

-betlr ilit !:>Om~ dat hierdie mierpad op ecn plek in twee splits. D:1n lyk dit of dieselldo miere

in twee paaic loop. ~laar moenic glo nil'. J)is glad nio dicsc\f(k mien· nie. .Laat OM nou di<> paadjie volg wat. ~o afsp1its. .Hy lei ook n:1 'n miernes toe. Sou sal ens dink <.hH die micrv op twee ver.skillcndc plckke ingaan, maar dit

b ook nie so nic. •

\\"al diuk jnllt• dan gebeur dnnr~ l)it is al die tyd Lwcc np:lrtc rnicrnestc wat. dcur twee

aparto wicrc-swcrrn:s bewoon word. Dit i~ pre

-sics dicselfdc soort micro. Ons lwu

se

dio micre is ,·an llicsclfdc ras net soos ens

Afri-kaners ,·au dieselfdc ras as die I lollanders,

Duitscrs of Fransc is. wat :1lmal a:ul die blanko

Enropcse r:ls bchoort. 1-<o 'n ras i~ c·~tcr venice!

in nasies- die Jlollanders. die Duit~crs en die Franse, en c·lkc nasio het sy cic land waarin

hy woon. ~o rnaak die miere ook. lfuHe woon

nie sommer deurmckaar nie, al behoort. !mile tot dieselfde ras. Elko nasio miere het. sy eie ne~ en al loop hullc soms in diesclfdo p:~adjic n:t hul kos toe, draai !mile elkeen weer uit. na sy cie ues toe.

So is diL ook met ens n:tsit•, die iloere

-na~ie. Hy het. ook sy hmd wa:nin hy baas is. lly sal saam met ander nasics work waar dit

nodig is, ma:u· hy !ant. nooit, toe <lat. die ander

na:-;ies saam met hom kern baasspccl !n r.y eio land nie. Hullc het. mos ook hul <:ie land waar hulle k:~n woon. .Dit beteken darcm nie dat

'n mens andcr n:1sies .se mensc in die pad steel; as bulle in jon land wil kom woon nic. !\ce, 'n ordcnt.like mens maak nie so nie. Daar bet

soker ook a! vrecmdo mense by julio ouers so huis kom kuicr. Vader en moeder· is dan bale vricndelik ,·ir hulle. Ons sal so hulle is baic

gasny, maar hulle lial darem nooit. loelaat, dat

daardie vreemclc oom of t:mte in jnl huis gaan

baasspeel nic. 0 ne<', solank :lS !tulle op hul plek is, is hullc welkom. maar as hulle ongeskik

word en sommcr oral in die kamrrs instap en jul geed vir hulsclf vat, sal vader· hullc gou-gou op hnl plek sii. ::lb:~r gecn ordcnt.likc kuic

r-mens s:1l ook soicts doen nie.

So moet on~ nasic ook g:~sny "<'es teenoor ordentliko vreemdeli nge wat hier kom woon, maar nulle kan nic cor ens kom h:wsspeel llie.

DIE

O.B.-

N

OODHUJLP

FON

DS

Die volgcndc ,·erdere bydra in Kaapland tot>

ons fonds ,·ir htrljlverlening aan aOlauklikes n:n

gelnrerneerdcs is :~an Die O.B. hekcnd ~cmaak.

};rkcnning van bydrae in ander prOI'nisies sal later hekend gcm~tak word.

Reeds erkPn . . . . . . . . . . . . . . K:~apstad Y roue-Kommando, Lys No. :3:3 . . . . . . . . . . . . . .

(:enl. H. i\f. Gildcnhuys, Deidclbcrg

K.P . . . .. . . .

8t.raussburg J\Janne-};:ommando, Lys

No.8 . . .. . . .. . . M<"rweville Kommando V riend, Paarl . . . . . . . . Vriend, Stellenboseh . . . .

Amandelboom 1\:ommando, \Villision Dr.

I

'

.

J. Badonhorst. Cores . . . . Kaapst.ad,

I,y~

W.4,

W5,

en W.6. Vryheidsdng, Bellville . . . . . . ..

t

s. d. 797 l 10

3

14

0 6 0

0

10 0

0 !) ₅ 0 5

0 0

5 0 0

14

0 0

10

0 0 7 5 (j 22 54~ 'fotaal . . . . .. £-.~11-S,j

DIE VOORTREKKERWINKEL

l~lcnnur~: J. C. Flclt en J\:uhn.

\'oor!ilen n va.n t\_IJo

KRUIDENIERSW ARE

VOOitTREliltEHWEO !'AllOW.

c>rlvaat ~otel.

DIE AFRIKANER

SE

TUISTE

alle moderne gerietve

JBil.Hke

.

'fenne

Eienar

es:

Mev. P.

J. RE

TIEF.

Foon 2-3833

Ons Ontmoet aile Treine.

IO

oofstraat

,

Kaapstad.

M

ARKAGENTSKA

IP

V

fr(())~~ IW~rr~ M~Jr~

KAA.JP>§TAD

0

Bet

al

ing

gesk

ied onmiddell

ik

,

•AJeekliks, maandeliks

of soos

verrlang.

BeGt0 Heeroaude Pryaa.

MDNNAAR

&

VAN SCH

OOJR

.

Eienaar: Gustav C'latief.

Telefoon 2-0212. VoQrtrekkeretmnt, MIDDELBURG, Tv!. Horeforddrnot, GROBLERSOAL, Tvl. Eiona<U : D. D. DE KOCK

Ar.tente vir Pontiac en G.M. Vrnamotors Moet nie dat u motor vir u moedelooa

maak nie - Laat ons dit vir u splinternuut maak.

V.:Ot.K. AANBE\'EEL.

Foon 62

Posbus 53

(/)M tc wcet dit is die piC!1 waar u kan

koop na u smaall en sover u beurs

dit toelaat

~ETEKEN oneindig veel vir u, waar u

met vriendelikheid bcdien word in u

eie taal.

DIE

MODERNEWINKEL

AFRIKANERS

LIDSTER

IDER:

-Wit u ook op die skouer!l ,·an die woreld ge-dra on beuy word denr die mouse rondom u? Hior is die g11ns wat vir u die ~cue eiers sal le: Bestucleer ons korresponclcnsiekursus in Doek -bou deur metliurn van Afrikaans of Engels slegs vier maande lank en 1vord dan 'n gekwaifiseerdo

Boekhouer met 'n goeio betrekking •en 'n vet

Salaris. Ons Kursus is p:oedkoop en doeireffend; ens wanrborg uitstekendc resultate. Sewe

uit.-gebrcido Gesondbeid- en l,iggaamsboukursussc

word :tbsoluut gratis uitgcreilt aan ons Boc

k-houstudonlc. Besonderbedo gratis van:

UNliE-B

OEJK

HOU-KO

JLJLJEGJE,

Posbus

32

,

AlLlEXANlDRlA.

<;'~~

., •

...,,G

,

•

~~~~

~

Th~~~!~

w

~:I(.

, J-;N PRODUKTE riANDEI,AAUS

~

1oo

IBLOJEMFONTEJIN

°f

~:~

•

~:

~~4000 0 0 0~--~>C><~C>C-... .6

DIE O

.

B.

,

WOENSDAG

,

4

1

vlAART

1942

.

(KOC>P.) HANDELSHYIS, BPK.

·voortrekkerweg, / \ Hoofweg,

Betlville. ~ \ Durban•Jille.

Foon 97814. R li'oon 60.

YEE:VOJ•:B (.\1 U.:l,f RS-i\11 EJ,lJo:~t J.;f~L­

IA'SRHN).

\f ra, 1•ir [(onLrakvoorwa:ncks .

Me Cormick Deering Lahdbouwerktuie.

HA VENGA

SE

lUOTO

H

S

Ageme vir

CHEVHOLET

en

PONTIAC

i\IO'I'OHJ\A RTIR

Gocic 011 billike betlic-ning

Posbus ~5 C E A ES

SKOUBUR<G

Hofmeyrsaal, Groote Kerhgebou,

KAAPSiAD. S .\c 1' F; It I) A G, 28 F' E II.

om 3 eu 8.15 n.m. 'I't;X RlTTElt

in

WIU~IIE 'l"IIT~ l\Uf."FALO l<OA~I.

Voorprogram:

Ons l:le l,ro~r:un - A frika.:.\nSC JU:uddUm e-n

lln>ro=>.

Plckbesprck.lng by Uniewink.els.

GEM

AALDE

KRAALMIS

lfiR

eerlike bedieuing, besLol hamcrgemeulde kraalrnis, gclewcr op Bona, Fide boore se stasies teen

2:>

1-

per 11 sak ton, 10 ton en meer 2-1/- JC\l.B., vao J. A. SCHOEiiiAN. P/S

Grootfootein, SO:ii.LERSET-OOS.

HERHOLDT SE BOOMKWEKERYE

Posbus 660, JOHANNESBURG;.

Of n 'n grooi. of klein boord :1:\Jiplant.

HE1t

.

-HOLD1''8 so doslwndigc advies is grati~ toL n

bcskikl,ing. Hcstcl nou vir die Wint.cr-plaottyd. Ynrgtesoricrinp;s a:10 ons kcu;;e !oevert rou,

Yer-~('ker die hoo~stc t<'nedenheid.

Beste Yroeg tot I:J.al. soorto Pcr1-ke,, Pruime.

AppelkoBe, Ncktarit'nc, Tamalieprninw, Appch,

Perc, ::\Joerbei, en~.

JTienlic nuwc lofwaardige porske~ hehoorL io

elko tuin io wces: ,JUB!J,J!.:Ul\f, }.JA(;Nil•'fKA (Rooidcis-t:1aipif), SULKETIHOf'~T 1•:. H tl:R

-H

or

,DT'S

X

.

JJ

.

,

VOOR'l'REKKETI en t;a)!{l

ander.

Keurige Roosversamelings, P:~lms. 'ierbooe.

Celllustrecrde Katalogns co Pbntgirls gratis.

(iOBIE 'fafelnanappcls £1 b. per s:~k \"all J::i3

pond. Saad:lartappels, eior- ~:n okkerne'tit

-grooLte. Up-to-date .£1 ls. ]X'r };J:J pond. Kon

-tanl moL bestclling.

A. J. BAHNAltO,

Rus-on-Vrcde. P.K. Balrnoral,

Knysoa.

DOODBElUG

BOSBOFF.-Di~ was die Ticer M' wil om di€: 9dc Febr:mrie 19-12 Yan ons dcur ·n weerli

g-:<Lraal wcg tc llN'rn rny dierb;ne cggl•uoot. cu oa:::.

diorbare pappic: l!randwa.g hnk .Johannes

Hoshoff in die j('ugdigc ouderdom ••an :<legs :3.3 j:ta ,. C'll 10 m:HI ndc.

Ons innigc dank nan GcnerMI rn 1\omdt.c.

Honsen vir pcrsoonlike bebn~stcllin~ en kmnse

,·an Standerton lloofkommandantsk>1JI t•n Vr

oue-komm:~nd:lntsk:~p.

Ons hartlike dank aan Hoofkommamlant lJvs vir die krans gelc namens die Wal<kN-;lroo~l­

komrnando.

Ons wens die Vrone-komm:1ndo !c hodank vir

die erewag wat hulle opgcstel heL. Die orewag

wa.t op (he snluu L gest.a:ln hoL Lerwyl die stoflike

oorskot grafwaarts gcdra is, heL dicp tot ons gespreek.

~ooit. kan on,; hom vcrgeet. nil'.

Die bcdroefdc <>g:gcnoto en kindenjie';.

l1ESSIE BO:::UOFF, PlKKII•: ~:n 'riNr.R.

Uitgegee deur Voorslag (Edms.) Beperk,

Kamer 916, Groote Kerkgebou, Adderleystr.,

Kaapstad, 'en gedruk deur Pro