Een verzamelexcursie in Langenboom, 29 en 30 juli 2002 Lang gewacht

AFZETTINGEN WTKG23 _(3), 2002 54

Eenverzamelexcursie in

Langenboom,

29en30juli2002

Lang gewacht...

Anton Janse*

Ondanks de korte

_termijn

_{waarop ik} de

_uitnodiging

voor

de excursie het licht liet

_zien,

waren ertot

_mijn

tevreden-heid_op

_zaterdag

een

_{veertigtal (inclusief aanhang)}

verza-mellustigen.

De

_zondag

was

aanmerkelijk rustiger,

met

eentiental verzamelaars.

_Op

hetstortwas het hard

wer-ken,het

_opgebrachte

sediment diendenatof

_droog

(voor

grote

stukken of

haaientanden)

teworden

_gezeefd.

De fossielinhoudwas

_rijk,

tweekeer

_{matig fijn}

zevenen een

drie literzakwas

_gevuld.

Mollusken, koralen,

tandenen

vrij

veelresten van

zeezoogdieren

heb ik derevue zien

passeren,ook

aardig

watotolieten

(hierover

later nogeen

opmerking)

en zo nu endaneen

“klapstuk”.

De titelvandit verhaal is

_{“Lang gewacht...”,}

stil

gezwe-gen, is het

vervolg

vandeze

volksspreuk.

Wel, naar

mijn

mening

kannuechter hetrumoerlosbarsten. Er is

mij

door

deelnemers en

ongeorganiseerden,

die ook ruim op de

“site”

_aanwezig

waren,velemalende vraag

gesteld:

hoe oud is dat?

_Mondelinge

_mededeling

van Adrie

_Burger:

een

boring

1 km tennoordenvan

Langenboom

geeft

een

fossielenoogst

uit het Laat-Plioceen. Helaas! Deze

boring

is op 20mgestopt.Naar ikvande

_exploitant

vernam,was

de

_zuiger

nutotmax.35m

_{diep bezig.}

Laat-Pliocene

ge-tuigen zijn aanwezig

in devorm vanLaevicardium

parkin-soni,

Lentidium

_complanatum

en Cerastoderma edule

edulinum,

de laatste weliswaar rondervan vorm dan

_wij

uit het

_Antwerpse

kennen.

Daarnaast vondstenvan de uit het Mioceen bekende

ko-ralen Flabellumen

Stephanophyllia.

Mollusken uit het

Laat-Mioceen: Dentalium aff. badenseenAstarte anus.

Heering (lit. 1)

vermeldt al

_{zijn twijfels}

omtrentde

Denta-lium,

het kan ook Dentaliumcostatum

zijn,

door Wood

uit het

_Engelse

Plioceen

_genoemd.

De

_boring

waaruit

_hij

beschrijft, lag

in het

naburige

Mill. Zelf ken ik de D.

badense uit het

_Langenfelde

van

Gross-Pampau.

Deze is

veel minderconisch dan de Dentalium diewe hier

aan-treffen. Van de D.costatumbezit ik geen

referentiemate-riaal.

Astarteanusiseenbivalve uit de groep Astarte

trigonata,

door

_Nyst

uit het Diestien

_(Mioceen)

beschreven,

ruim

vertegenwoordigd

in

_Langenboom,

nauwverwant met

Astarte

reimersi,

bekenduit de Gram-klei. Een discussie

overdezesoorten istevinden

bij

Rasmussen

(lit. 3).

Van

Astarte

_trigonata

zijn

enkele vondsten uit het Zeeuwse

bekend.

_Vraag

is echter: is dit dezelfdesoortdie door

_Nyst

isbeschreven?

Omtrentouderdom,

afzettingsomstandigheden

en

strati-grafische situatie,

kaneen

boring terplaatse

eenboel

ver-onderstellingen

rechtzetten.

_Voorlopig

moeten wehetmet

veronderstellingen

en

_hypothesen

doen.

In het materiaal komen ook

redelijk

veel otolietenvoor.

Kennervan deze

materie,

Christiaan Hoedemakers was

niet weg teslaan.

_Hopelijk

kan

_hij

na

analyse

van deze

materie

_enig

licht_op de

_{stratigrafische}

herkomstlaten

schijnen.

Verderwas

hij

onmisbaaromdoor anderen

ver-loren

_gewaande

verzamelmonsters in_ontvangsttenemen

enop de

goede plek

terugte

bezorgen.

Al metaleen

geslaagde verzameltocht,

metveel stoftot

stratigrafische

ennomenclatorischediscussies. Geruchten

zijn

er voorverdere

_exploitatie

vande

_zandwinning,

later

dit

_jaar,

zodater

_gezocht

kan

blijven

worden. Hetmeeste zand wordt

gebruikt

voor de

_aanleg

van denieuweA

50,

tussenOss enEindhoven.

Na ongeveer anderhalf

jaar geleden

te

zijn aangekondigd,

is het_er

_eindelijk

van

gekomen.

Zoals ik in

_mijn

verhaal

van

_augustus

verleden

jaar

schetste

_{(lit. 2),}

werd

aanvan-kelijk

uit

_{ondiepere lagen}

_{zand gewonnen. Rivier-}en

dek-zanden,

waarin niet de_gewenstefossielinhoud voorkomt.

Vervolgens

hebben

_{vergunningkwesties}

en milieube-zwaren

_{dieper zuigen}

eenpoos

vertraagd.

Toen dit

een-maal op ordewas,moestereenzwaardere

zuiger

van

el-ders worden

_aangevoerd,

die

_hij

deeerste

pompproef

zo-veel

_storingen

vertoonde dat de machine

_gereviseerd

diendete worden. Voor de vele liefhebbersom daar te

gaan verzameleneen

werkelijke geduldoefening!

Half

_juni

vernam ik dater

goed

materiaalnaarboven

_kwam,

ben zelf dat nogevenwezencontrolerenen

bij

de

_exploitant

toelating

wezen vragen,

eindelijk

washet zover!

De

dagen

voorhet bewuste weekendwarenguuren

drui-lerig,

nahet weekend

gietregen.

Maren

ondergetekende

hebben

_gedurende

die

_tijd

in het

_{naburige dorp}

Zeeland

gekampeerd. (Waar begint

een mens

aan!?!)

Voor de

ver-zamelaars

_zorgden

de

_weergoden

voor een

droog

enzelfs

zonnig weertje. Heerlijk

verzamelen ineentot

recreatie-gebied omgevormd zandputten

terrein.

_Rustig

was wat

anders,

want_ophet

naastgelegen

terrein werd de

_jaarlijkse

motorcross, die

kennelijk

landelijke

bekendheid

_geniet

verreden. Dit _was niet in

_{mijn planning}

_opgenomen,

ex-cuses aan de deelnemers hiervoor. Anders had ik

_bij

de

55 AFZETTINGEN WTKG23 (3), 2002

Literatuur

1

_Heering,S.,

1950.

_{Pelecypoda (and Scaphopoda)}

of the

Pliocene and Older-Pleistocene

_deposits

ofthe

Nether-lands.- Meded. Geol. Sticht. Ser. C- IV- 1 - No. 9.

2 Janse,

A.C.,

2001.

_Langenboom.

-

Afzettingen

WTKG

vol. 22

(3),

p.56.

3 Rasmussen,

L.B.,

1956.The mariene

_Upper

Miocene

of South Jutland and its molluscan fauna.-Danm. Geol.

Unders., (2) 81,

166 p>.

*AntonJanse, G.v. Voomestraat165,3232 BEBrielle,