1 I
q+
PROEFSTATION
RUNDVEEHOUDERI
VOOR
J,
'SCHAPENHOUDEN
DE
J
w
EN
PAARDENHOUDERIJ
(PR)
VOERSYSTEMEN
VOOR
DE
MELKVEEHOUDER1
J
Ir.
P,
J.
Ara*Sníjdem
PROEFSTATION VOOR DE RUNDVEEHOUDERIJ, SCHAPENBOUDERIJ EN PAARDENROUDERJY (PR) L e l y s t a d V O E R S Y S T E M E N V O O R D E M E L K V E E H O U D E R I J F e e d i n g s y s t e m s irn d a i r y f a r m i r i g S u n m a r y i n E n g l i s h i r . P.S.M. S n i j d e r s R e d a c t i e i n g . M.E. Glas RAPPORT n r . 83 DECEMBEK 1982
INHOUDSOPGAVE
---
Blz. ----m- l . Inleiding 2. Prakti jkproeven 2.1 Proefopzet 2.2 Voerregime 2.3 Ruwvoerkwaliteit 2.4 Waarnemingen 3. Opnameproeven Resultaten praktijkproeven Voeropname Voerres ten Melkproduktie in de proefperiode Begin lactatie Groepswisselingen Vruchtbaarheid Gezondheid Gewicht en conditie Vreet- en ligtijden 5. Resultaten opnameproeven 6. Discussie 6.1 Voeropname 6.2 Melkproduktie 6.3 Overige aspecten7.
Samenvat t ing Literatuur Bijlagen 1-3T U L E OF CONTEWTS 2, Practical experaments
2.1
Method of experiment 2,2 Feeding plan 2,3 Podder quality 2.4 Obcervations 3 , Intake experimentsResults of practi c a l experiments Intake of food
Fodder res ts
Milkpraduction in experimental period Start of lactation
Changes of g r o u p
Pertility Bealth
Weight and condition
Time spent sn eating and laying 5, Recults of Intake- experiments
6,
DXscussIon 6.1 Intake af f o a d6 , 2 Milkyroductisn
6 , 3 Other aspects
W G d e a u a i - r , a a , a .d O Li -r, P 'r, o .r( u C - d 3 d G Q P P S a , M d L i d L i ( d c 3 @ . r ( @ U M 6 . d a a , m a , a , a 5 G 3 3 5 O d r l h Li -d a, d a -4 M 5 d -d a, X
2
M u i d a, (d L) 3 0 L! d a a m m u i d a r i ~ ~ i u ~ ~ a , c d ( d a i a ) a J a , a , a , 3 C c A M 3 Z ? Mt3
a, a u < h s a, o c i ab
& G L i i ai a , a , o o a O d O C C 3 C * a, ai u = 1 L I D P e m - 4 (d E w a, (d d 3 a , ' r ) e j a, o . i - 5 & k = . w L - I [ d @ E : m m d C . & ai h a a j ~ 5 - a W P d a, k a, M a , O U & . J a ! a 3 a ) a ; u C Cc
w a, a, c a , * P ? L 1 Ou o a a . 4 o r: s - 5 5 s 0 . 4 a i L i 0 3 L i P o C a a) 3 $2 C Q L (El m c a . a a i c U u a c p i 3 a a , a , o ~ Li U 0 3 3 -d O m h ' r i 3 U M - j L) '3 a - 5 a 5 c$ 6 s d M r l a, @ - d is! a wc
~
a
G a ! a, o m o 0 c c a ) c a, . i C % a C O 4 1 a)& G ( d M A E o o u d V).d a ) m m m 2 4 2 4 W E o U d 3 a, o s s C u a J 3 i r i U E L i t i c (d d O) U G C - 7 u ! U c 3 4 W h S 3 N V) a u d 3 f i h E W - d h @ ( E l ai a c w a E W O e J 5 L ) O i 3 w c h m N 3 U C E h W C . 4 O V) ai (d u r i u * M ( d a , O U (d h m L i 4 G a s m u 5 .d -r 'd.+
(d a, 5 E - m c L i 5 m .d a a , a a i - Li a, $4 a a 8 C D O O C 3 . d O O l - ! a i O a 5 > M b 0B i j d e d i e r e n d i e e e n gemengd r a n t s o e n k r e g e n me e e n voermengwagen ( 8 ) was h e t d e om b e d o e l i n g n a t e g a a n h o e d e r e a c t i e was i n voeropname, m e l k p r o d u k t i e e n g e z o n d h e i d i n v e r g e l i j k i n g met d e d i e r e n w a a r a a n h e t k r a c h t v o e r p e r k o e v e r s t r e k t werd. B i j d e met k r a c h t v o e r d o s e e r b o x e n ge- v o e r d e d i e r e n werd h e t g e d r a g rond d e v o e r b o x e n e n d e k r a c h t v o e r o p n a m e b e s t u d e e r d . Over d e g e d r a g s a s p e c t e n b i j d e k r a c h t v o e r d o s e e r b o x e n i s r e e d s e e n v e r s l a g v e r s c h e n e n ( 7 ) .
Het o n d e r z o e k werd v e r r i c h t i n samenwerki.ng met i r , A.B. M e i j e r , i n g . M.A. Wiersma ( P R ) , i n g , W. R o s s i n g e n i n g . A.C. S m i t s ( I M A G ) . De h u l p v a n medewerkers v a n d e Walboerhoeve b i j d e u i t v o e r i n g van d e p r o e f e n d e h e e r C , J . J a g t e n b e r g b i j d e v e r w e r k i n g v a n d e g e g e v e n s z i j n e r g gewaardeerd.
2 , PRAKTIJKPROEVEN
2.1 P r o e f o p z e t
Vanaf d e s t a l p e r i o d e 197411975 i s s t e e d s e e n g r o e p k o e i e n d i e h e t k r a c h t v o e r p e r k o e i n d i v i d u e e l k r e e g ( g r o e p IG) v e r g e l e k e n met e e n g r o e p k o e i e n d i e e e n gemengd r a n t s o e n van ruwvoer e n k r a c h t v o e r k r e e g
(Groep GG). De d i e r e n waren g e h u i s v e s t i n e e n v i e r r i j i g e l i g b o x e n s t a l met e e n v r e e t p l a a t c p e r d i e r . Ze werden, op b a s i s van l e e f t i j d , m e l k p r o d u k t i e e n a f k a l f d a t u m zo goed m o g e l i j k i n p a r e n o v e r d e g r o e p e n I G e n GG v e r - d e e l d . I n 19741'75 waren a l l e e n d e h o o g p r o d u k t i e v e k o e i e n v a n a f d e l i n g 3 v a n d e Waiboerhoeve i n d e p r o e f b e t r o k k e n ( p r o d u k t i e n i v e a u r u i m 6000 kg melk p e r k o e p e r j a a r ) ; i n d e s t a l p e r i o d e n d a a r n a d e e d d e g e h e l e vee- s t a p e l van a f d e l i n g 3 mee (180 k o e i e n ) . I n 19751'76 e n 19761'77 werd zo-
w e l g r o e p GG a l s I G i n g e d e e l d i n twee g r o e p e n melkgevende d i e r e n ( g r o e p H : h o o g p r o d u k t i e f e n g r o e p L : l a a g p r o d u k t i e f e n e e n d r o o g s t a a n d e g r o e p . De d r o o g s t a a n d e k o e i e n werden c a . 1 week v o o r d e a f k a l f d a t u m t o e g e v o e g d a a n d e h o o g p r o d u k t i e v e g r o e p e e n k r e g e n d a n 2 a 3 kg k r a c h t - v o e r p e r d i e r p e r dag. Wanneer i n g r o e p GG e e n k o e v a n d e p r o d u k t i e - g r o e p H n a a r d e p r o d u k t i e g r o e p L g i n g , v e r a n d e r d e t e g e l i j k e r t i j d d e p a r t n e r i n g r o e p I G v a n d e p r o d u k t i e g r o e p ; d i t g e b e u r d e om h e t e f f e c t van e e n g r o e p c v e r a n d e r i n g i n g r o e p I G t e kunnen v e r g e l i j k e n met e e n g r o e p s - e n r a n t s o e n v e r a n d e r i n g i n g r o e p GG. I n 19771'78 e n 19781'79 werden d e melkgevende d i e r e n i n g r o e p GG n a a r p r o d u k t i e i n d r i e g r o e p e n v e r d e e l d (H=hoog, M=midden e n L = l a a g ) t e r w i j l d e d i e r e n v a n g r o e p I G i n e e n g r o e p gehouden werden.
2.2 Voerregime
I n 19741'75 werd met twee g r o e p e n v a n c a . 30 h o o g p r o d u k t i e v e k o e i e n e e n v e r g e l i j k i n g gemaakt t u s s e n k r a c h t v o e r v e r s t r e k k i n g i n d e m e l k s t a l e n e e n gemengd r a n t s o e n van ruwvoer e n k r a c h t v o e r v e r s t r e k t i n d e v o e r g o o t . H e t ruwvoer b e s t o n d v o o r b e i d e g r o e p e n u i t s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l e n werd a d l i b i t u m v e r s t r e k t . Het a a n d e e l v a n d e s n i j m a i s was c a . 50 % op ds- b a s i s . d e k r a c h t v o e r g i f t werd v o o r b e i d e g r o e p e n g e m i d d e l d p e r k o e zo goed m o g e l i j k g e l i j k gehouden. De p r o e f d u u r w a s c a . 3 maanden,
I n d e v i e r v o l g e n d e j a r e n t o e n c a . 180 k o e i e n b i j d e p r o e f b e t r o k k e n waren was d e p r o e f d u u r s t e e d s c a , 5 maanden (De g e h e l e s t a l p e r i o d e ) , Ook t o e n werd s t e e d s a d l i b i t u m ruwvoer g e v o e r d e n werd d e g e m i d d e l d e k r a c h t v o e r g i f t p e r k o e v o o r g r o e p GG (gemengd) e n I G ( d o s e e r b o x e n ) z o goed m o g e l i j k g e l i j k gehouden. A l s r i c h t l i j n v o o r d e k r a c h t v o e r v e r - s t r e k k i n g d i e n d e s t e e d s d e k r a c h t v o e r g i f t v o o r d e n a a r d e C v B normen g e v o e r d e d i e r e n i n g r o e p I G . I n 19751'76 e n 19761'77 werd d e k r a c h t - v o e r g i f t na h e t a f k a l v e n g e l e i d e l i j k opgevoerd. I n 19771'78 e n 19781'79 werd d e e e r s t e week n a h e t a f k a l v e n 5 kg p e r d i e r g e v o e r d , d e tweede week na h e t a f k a l v e n 10 kg ( v o o r v a a r z e n m i n d e r ) . D e d r o o g s t a a n d e d i e r e n werden d e e e r s t e j a r e n e e n week v o o r h e t a f k a l v e n t o e g e v o e g d a a n d e hoog- p r o d u k t i e v e groepen. I n g r o e p I G werd d a n maximaal 3 kg k a c h t v o e r v e r - s t r e k t . I n 19771'78 e n 19781'79 werden d e d r o g e d i e r e n i n g r o e p GG b i j
de middengroep ( M ) gevoerd. Tot de s t a l p e r i o d e 3.9771'78 b e s t o n d h e t ruwvoer u i t g e h a k s e l d e v o o r d r o o g k u i l en c n i j m a i s ( b e i d e ca. 50 % op d r o g e s t o f b a s i s ) . I n 1 9 7 7 1 ' 7 8 e n 1 9 7 8 1 ' 7 9 werd a l s ruwvoer u i t s l u i t e n d v o o r d r o o g k u i l gevoerd. De s n i j m a i s werd b i j g r o e p I G ' s morgens v e r - s t r e k t . E r werd twee k e e r p e r dag ruwvoer v e r s t r e k t b e h a l v e i n 1 9 7 6 1 ' 7 7
t o e n b i j g r o e p GG a l l e ruwvoer i n e e n k e e r gegeven werd. Na h e t e e r s t e p r o e f j a a r werd e e n v o e r g o o t a a n g e b r a c h t z o d a t h e t aanvegen 's avonds b e p e r k t kon worden.
Net k r a c h t v o e r b e v a t t e b i j u i t s l u i t e n d v o o r d r o o g k u i l 15 % v r e . A l s ook s n i j m a i s gevoerd werd, b e v a t t e h e t k r a c h t v o e r 18 % v r e . I n de m e l k s t a l werd na 1 9 7 5 / ' 7 6 geen k r a c h t v o e r meer v e r s t r e k t , ook geen l o k b r o k . I n
1 9 7 5 / ' 7 6 werd a l l e e n l o k b r o k gevoerd.
Het r a n t s o e n voor h o o g p r o d u k t i e v e gemengd gevoerde d i e r e n b e v a t t e na v e r l o o p van t i j d t e v e e l k r a c h t v o e r voor d e m i n s t p r o d u k t i e v e d i e r e n u i t d e groep. Deze werden daarom p e r i o d i e k doorgeschoven n a a r de midden- of d e l a a g p r o d u k t i e v e g r o e p , Op deze manier werd g e t r a c h t d e e n e r g i e o p - name e n de m e l k p r o d u k t i e b e t e r op e l k a a r a f t e stemmen. I n 1 9 7 5 1 ' 7 6 e n
P976/'77 kon d a a r b i j d e r a n t s o e n s v e r a n d e r i n g ( n a a r e e n a n d e r mengsel)
e n g r o e p s v e r a n d e r i n g van de d i e r e n i n g r o e p GG v e r g e l e k e n worden met d e d i e r e n i n g r o e p I G d i e dan a l l e e n een v e r a n d e r i n g van p r o d u k t i e g r o e p meemaakten (ggen v e r a n d e r i n g van d e k r a c h t v o e r g i f t ) , Voor e e n b e p e r k t a a n t a l . d i e r e n werden d e z e g r a e p s v e r a n d e r i n g e n nog wat nauwkeuriger be- s t u d e e r d door e e n a a n t a l dagen voor e n na g r o e p s v e r a n d e r i n g d a g e l i j k s waarnemingen t e doen t e n a a n z i e n van van g e d r a g e n v e r l o o p van de melk- p r o d u k t i e . M e e s t a l v e r a n d e r e n e e n s p e r 3 weken e e n a a n t a l d i e r e n t e g e - l i j k van g r o e p ,
I n d e s t a l p e r i o d e 1 9 7 5 / ' 7 6 en 1 9 7 6 1 ' 7 7 werd a a n de d i e r e n i n g r o e p XG maximaal 1 4 kg k r a c h t v o e r p e r d i e r p e r dag v e r s t r e k t . D e b i j d e k r a c h t v o e r -
doseerboxen behorende c e n t r a l e k a s t (microcomputer) werd twee k e e r p e r d a g
( ' s morgens e n 's avonds na h e t melken) opnieiiw i i a g e s t e l d z o d a t de d i e r e n
h e t k r a c h t v o e r i n 2 k e e r konden opnemen. De d i e r e n met v e e l k r a c h t v o e r namen e c h t e r m e e s t a l n i e t de maximale h o e v e e l h e i d p e r k e e r op en kwamen dan e e n k e e r v a k e r . I n 1 9 7 7 / ' 7 8 e n 1 9 7 8 1 ' 7 9 was de maximumkrachtvoergift p e r d i e r 1 6 kg p e r dag. P e r 3 u u r konden d e d i e r e n maximaal 4 kg k r a c h t v o e r opnemen, De e e r s t e p r o e f j a r e n werd d e k r a c h t v o e r g i f t e e n s p e r 1 0 dagen a a n g e p a s t a a n d e m e l k p r o d u k t i e en de ruwvoeropname, de b e i d e l a a t s t e j2.ren e e n s p e r 3 weken ( b e h a l v e de e e r s t e weken na h e t a f k a l v e n ) , I n 1 9 7 8 1 ' 7 9
werd b i j g r o e p GG h e t k r a c h t v o e r i n de vorm van meel gegeven. I n de a n d e r e j a r e n werd s t e e d s g e p e l l e t e e r d k r a c h t v o e r v e r s t r e k t , R i j groep LG werd a l t j jd k r a c h t v o e r a l s brok gevoerd.
Vooral. i n 1 9 9 5 1 ' 7 6 g i n g e n e r b i j h e t s y s t e e m met geprogrammeerde
k r a c h t v o e r b o x e n r e g e l m a t i g z e n d e r s s t u k . Deze werden dan zo m o g e l i j k nog deze]-fde dag vervangen, Daardoor k a n de i n v l o e d op de k r a c h t v o e r v e r s t r e k - k i n g t o t e e n minimum b e p e r k t worden. Het f u n c t i o n e r e n van d e voermeng- wagen i s r e e d s e e r d e r b e s c h r e v e n ( 8 , 9 ) .
I n t a b e l 2a i s de gemiddelde s a m e n s t e l l i n g van d e v e r s t r e k t e riiwvoersoor- t e n gedurende de g e h e l e s t a l p e r i o d e i n de d i v e r s e p r o e f j a r e n weergegeven. Het b l i j k t d a t de gemiddelde r u w v o e r k w a l i t e i . t u i t s t e k e n d was. T n 1 9 7 7 / ' 7 8
e n e e n k o r t e p e r i o d e i n 1 9 7 5 / ' 7 6 was de k w a l i t e i t van de v o o r d r o o g k u i l wat minder. I n g r o e p I G was e r i n 1 9 7 5 1 ' 7 6 ook e e n s t e r k e v o o r k e u r voor sriij- mais door de hoge a m m o n i a k f r a c t i e s i n d e v o o r d r o o g k u i l .
2.4 Waarnemingen
---
De voeropname werd d e e e r s t e j a r e n e e n s p e r week op twee a c h t e r e e n v o l g e n d e dagen b e p a a l d , i n 19771'78 e n 19781'79 twee k e e r p e r week op twee a c h t e r - eenvolgende dagen. Van h e t v e r s t r e k t e v o e r e n d e v o e r r e s t e n werden m o n s t e r s genomen om d e voederwaarde t e bepalen. Door d e a n a l y s e van d e v o e r r e s t e n b i j groep GG kon e e n i n d r u k v e r k r e g e n worden van de mate w a a r i n de d i e r e n op een van d e componenten s e l e c t e r e n . E r werd e e n s p e r 10 dagen e e n meik- c o n t r o l e u i t g e v o e r d . De k o e i e n werden op c a . 10 e n 100 dagen na h e t a f - k a l v e n gewogen e n op c o n d i t i e beoordeeld v o l g e n s de IVO-methode. Tevens werd geprobeerd e e n i n d r u k t e k r i j g e n van h e t v r e e t - e n l i g g e d r a g van d e d i e r e n .
3 . OPNAMEPROEVEN
Mede n a a r a a n l e i d i n g van de v e r s c h i l l e n i n ruwvoeropname t u s s e n g r o e p GG e n I G i n de twee e e r s t e systeemproeven ( z i e r e s u l t a t e n ) z i j n i n de j a r e n 1977 t o t e n met 1979 d r i e opnameproeven u i t g e v o e r d , Doel was om n a t e gaan of de h o g e r e ruwvoeropname van g r o e p GG v e r o o r z a a k t werd door h e t mengen van twee s o o r t e n ruwvoer s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l , of door h e t men- g e n van ruwvoer e n k r a c h t v o e r of door b e i d e .
D e proeven werden s t e e d s u i t g e v o e r d m e t 2 4 melkgevende d i e r e n d i e t e n - m i n s t e twee maanden a f g e k a l f d hadden, Vaarzen werden n i e t i n de proef opgenomen. De d i e r e n werden i n d i v i d u e e l g e v o e r d , maar i n groepen g e h u i s - v e s t . De i n d i v i d u e l e v o e d e r i n g werd u i t g e v o e r d met behulp van Calan- B r o a d b e n t d e u r t j e s i n h e t voerhek. D i t v e r l i e p na een gewenningsperiode v a n ruim e e n week prima. De proeven b e s t o n d e n na de gewenningsperiode w a a r i n h e t z e l f d e r a n t s o e n a l s i n de v o o r p e r i o d e gegeven werd u i t e e n v o o r p e r i o d e van twee weken w a a r i n a a n a l l e d i e r e n h e t z e l f d e r a n t s o e n ge- v o e r d werd e n e e n p r o e f p e r i o d e van 3 weken w a a r i n de 2 4 d i e r e n v o l g e n s
t o e v a l i n g r o e p j e s van z e s k o e i e n v e r d e e l d werden e n v e r s c h i l l e n d e r a n t - s o e n e n k r e g e n . T a b e l 1 g e e f t een o v e r z i c h t van r a n t s o e n e n groepen d i e r e n .
TABEL 1 O v e r z i c h t van de r a n t s o e n e n d i e i n de opnameproeven met v e r s c h i l - l e n d e voersystemen a a n h e t melkvee z i j n v e r s t r e k t
...
Groeplgroup Ruwvoer/roughage K r a c h t v o e r / c o n c e n t r a t e s---.---
1977 V o o r p e r i o d e l p r e l i m i n a r y p e r i o d A , B , C , D s n i j m a i s e n v o o s d r o o g k u i l gemengd/ 2 kg a p a r t / s e p a r a t e maize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e mixedP r o e f p e r i o d e l e x p e r i m e n l a l p e r i o d A a l l e e n s n i j m a i s j o n l y maize s i l a g e 2 kg a p a r t l s e p a r a t e B a l l e e n v o o r d r o o g k u i l / o n l y w i k t e d 2 kg a p a r t / s e p a r a t e c i l a g e C s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l a p a r t / 2 kg a p a r t / s e p a r a t e maize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e s e p a r a t e D s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l gemengd/ 2 kg a p a r t l s e p a r a t e
*
maize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e mixed19781'79 Voorperiode/pre-liminary p e r i o d
E , F , G , B s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l gemengd/ 5 kg gemengdlmixed maize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e mixed
Proefperiode/experimental p e r i o d
E s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l gemengd/ 5 kg gemengdlmixed maize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e mixed
F s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l gemengd/ 5 kg a p a r t l s e p a r a t e maize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e s e p a r a t e G v o o r d r o o g k u i l / w i l t e d s i l a g e 5 kg gemengdlmixed
*
H v o o r d r o o g k u i l / w i l t e d s i l a g e 5 kg a p a r t l s e p a r a t e ---.---.---...
TABLE l Scheme of r a t i o n s which a r e s u p p l i e d t o d a i r y c a t t l e i n t h e i n t a k e e x p e r i m e n t s w i t h d i f f e r e n t f e e d i n g systems.
*
Groep DA e n EG i n p r o e f p e r i o d e z e l f d e r a n t s o e n a l s v o o r p e r i o d e / Group DA and EG i n e x p e r i m e n t a l p e r i o d same r a t i o n a s r a t i o n of p r e - l i m i n a r y p e r i o d .I n 1977 werd i n de v o o r p e r i o d e e e n gemengd r a n t s o e n van v o o r d r o o g k u i l e n s n i j m a i . ~ v e r s t r e k t ( 5 0 % van e l k op d s - b a s i s ) . D a a r n a a s t werd a p a r t 2 kg k r a c h t v o e r p e r d i e r p e r dag v e r s t r e k t . I n 1978 e n 1979 werd i n d e v o o r p e r i o d e e e n gemengd r a n t s o e n van v o o r d r o o g k u i l , s n i j m a i s ( b e i d e 50 % op d s - b a s i s ) e n c a , 5 kg k r a c h t v o e r p e r dag v e r s t r e k t . K e t k r a c h t - v o e r werd ook door h e t ruwvoer gemengd.
I n d e p r o e f p e r i o d e was de k r a c h t v o e r g i f t g e l i j k a a n de v o o r p e r i o d e (2 kg p e r dag i n 1977, 5 kg p e r dag i n 1978 e n 1979). Bet k r a c h t v o e r
werd wat b e t r e f t h e t e i w i t g e h a l t e a a n g e p a s t a a n h e t v e r s t r e k t e ruwvoer. I n h e t o n d e r s t a a n d e schema z i j n d e i n de voor- e n p r o e f p e r i o d e v e r - s t r e k t e r a n t s o e n e n weergegeven.
De k w a l i t e i t van h e t v e r s t r e k t e ruwvoer i s i n t a b e l 2b vermeld. De k u i l e n waren a l l e u i t h e t oogpunt van c o n s e r v e r i n g goed g e s l a a g d . Het ruwe c e l s t o f g e h a l t e van de v o o r d r o o g k u i l was i n 1979 e r g l a a g , i n d e b e i d e volgende j a r e n d a a r e n t e g e n e r g hoog. De k w a l i t e i t van d e mais was i n 1979 wat minder dan d e e e r s t e twee j a r e n . Enkele k e n g e t a l l e n van de g e b r u i k t e k o e i e n z i j n i n t a b e l 3 vermeld.
TABEL Za K w a l i t e i t van h e t v e r s t r e k t e ruwvoer i n de voersysteemproeven.
...
D r o g e s t o f / Zand/ A s / r e / VRE/ r C / VEM/f ee-
d r y m a t t e r sand a s h e s CP DCP c r u d e f i b r e d i n g u n i t m i l k
...
19751'76 S n i jmais/ maize s i l a g e 33.0 Voordroogkuil/ w i l t e d s i l a g e 44,6 S n i jmais/ maize s i l a g e 31,7 037 4,O 8 , 2 4 , 3 20,6 937 Voordroogkuil/ w i l t e d s i l a g e 4 8 , 5 194 9,2 21,5 16,4 23,7 899 Voordroogkuil/ w i l t e d s i l a g e 43,7 1 , 5 8 , 9 1 6 , 6 1 0 , l 27,8 846 Voordroogkuil/ w i l t e d s i l a g e 40,6 193 9 , 2 1 8 , 3 1 2 , 8 25,3 884 ---,---...
T a b l e 2a Q u a l i t y of f e e d e d roughage f o r f e e d i n g s y s t e m e x p e r i m e n t ~TABEL
2bKwaliteit van het verstrekte ruwvoer in de opriameproeven
--m---Droge stof/ Zand/ As/
re/ rc/crude
drymatter
sand ashes
CPfibre
NH3...
1977Snijmais/maize cilage
3 2 , 8 0 , 7 3 , 6 8 , l 1 9 , 8 4Voordroogkuil/
wilted silage
5 8 , 6 1 , 5 10,9 2 3 , l 2 2 , 3 6Snijmais/maize cilage
3 0 , 8 096 3 , 7 8 , 7 1 9 , 3 7Voordroogkuil/
wilted silage
5 9 , 4 1 , 3 1 0 , 5 1 9 , 3 2 7 , 5 6Snijmaislmaize silage
29,O 0 , 8 3 , 6 9 , 9 2 3 , 6 7Voordroogkuil/
wilted silage
5 0 , 4 1 , 3 8 , 3 1 6 , 9 3 0 , l 7---~---.---.---
---,---,---
TABLE
2bQuality of feeded roughage for intake-experiment~
TABEL
3Gemiddelde Leeftijd, lactatiestadium, gewicht, groei en kg
neetmelk van de dieren in de voorperiode van de opnameproef
---.----.---
Leeftijd
Dagen
Gewicht
Groei (kg
Meetme1.k (kg
in
maanden
na af-
(kg)
per dier
per dier per
kalven
per dag)
dal))
---e---
1977 6 3 164 587 037 17 $ 4
1979 5 7 l 5 4 589 1 9 1 20,7
n---" ---d--.-
---
---. "*----
---*-------
-
---
-
---
age in
days after
weight
growth
FCM
months
calving
(kg)
(kg/cow/day)
(kg/cow/day)
TABLE
3Average age, part of lactation, weight, growtki and FCM (kg) of
4. RESULTATEN PRAKTIJKPROEVEN
De resultaten van de eerste orienterende proef in 1974 zijn vermeld
in tabel 4. Bet krachtvoer voor groep IG werd toen nog in de melk-
stal gegeven, Daarbij bleek dat bij groep IG een klein deel van het
krachtvoer van de hoogstproduktieve dieren opgemaakt werd door de
dieren die minder krachtvoer kregen. De ruwvoeropname is met 10,2 kg
ds per dier per dag bij groep IG iets hoger dan bij groep GG. De
melkproduktie is bij groep GG wat hoger,
Bij de daaropvolgende vier proeven werd het krachtvoer voor groep TG
steeds met behulp van geprogammeerde krachtvoerdoseerboxen verstrekt.
De resultaten daarvan zijn weergegeven in paragraaf 4.1.
TABEL 4 Dagelijkse opname van ruwvoer en krachtvoer, en melkgift in
19741'75 (kg)
Opname ds uit ruwvoerlintake
9 , 410,2
of DM out of wilted silage
Krachtvoergift (kg)/
7
$ 97,4
concentrates
Totale ds-opname/
16,5
16,8
total intake of DM
Melkproduktiel
26,8
25,7
milkproduct
ion
...
...
TABLE
4
Daily intake of roughage and concentrates and milkproduction in
1974/'75 (kg).
4.1. Voeropname
In tabel 5 is de gemiddelde voeropname van de melkgevende dieren in
19751'76 tot en met 19781'79 weergegeven. Uit de tabel blijkt dat in de
eerste twee proeven de ruwvoeropname van groep GG met respectievelijk
11,5 en 12,5 kg droge stof ruim
I
kg hoger is dan die van groep TG.
In deze proeven bestond het ruwvoer nog voor de helft uit snijmais, Tn
de twee daaropvolgende proeven waarin uitsluitend voordroogkuil ves-
strekt werd is er tussen beide groepen vrijwel geen verschil, Omdat
de krachtvoergift voor de beide groepen slechts weinig verschilt
isook
de totale ds-opname van groep GG in de eerste twee proeven hoger,
In
de
laatste twee proeven is er op een opnameniveau van ca, 17 kg ds per
dier per dag vrijwel geen verschil, Ln bijlage 1 is de ds-opname van de
diverse produktiegroepen gesplitst (in de laatste twee proeven waren de
melkgevende dieren van IG in een groep ondergebracht). De ruwvoeropname
van de laagproduktieve groepen is, vanwege de Lage krachtvoergift, het
hoogst en ligt bij een rantsoen van mais en gras bij groep GG op 13 a 14
kg ds, De verschillen in voeropname tussen groep GG en TG zijn
inde
proeven met mals groter bij de laagproduktieve groepen dan bij de hoog-
produktieve, Ook lijken de verschillen geringer bij goede voordroogkuil.
De totale ds-opname is met 18-19 kg ds het hoogst bij de hoogproduktieve
groepen. De slechts incidenteel bepaalde opname van de droge koeien, die
veelal ook de resten van de melkgevende dieren kregen, varieerde van 9-
12 kg ds, Deze dieren kregen geen krachtvoer (in groep GG bevatten de
voerresten van de laagproduktieve groep soms nog enig krachtvoer).
TABEL 5 D a g e l i j k s e voeropname van de gemengd (GG) e n i n d i v i d u e e l (IG) gevoerde d i e r e n A a n t a l d i e r e n / 7 8 7 3 6 8 6 5 7 7 7 4 7 9 7 8 number of a n i m a l s Ruwvoer (kg d s ) / 1 1 , 5 1 0 , 3 1 2 , 5 1 1 , 2 10,O 1 0 , 3 1 0 , 7 1 0 9 9 roughage Krachtvoer ( k g ) / 5 , 9 6 , 3 6 , 2 6 , 4 7 , 3 794 794 7 , 1 c o n c e n t r a t e s
T o t a a l (kg d s ) / 1 6 , 8 16,O 1 0 , l 17,O 1 6 , 6 17,O 1 7 , 3 1 7 , 3
t o t a , l
...
---.---
TABLE 5 D a i l y i n t a k e of cows on a mixed r a t i o n (GG) o r i n d i v i d u a l l y f e e d e d ( I G ) a n i m a l s
4.2. V o e r r e s t e n
I n t a b e l 6 i s d e voederwaarde van h e t v e r s t r e k t e voer e n van de voer- r e s t e n b i j v e r s c h i l l e n d e p r o d u k t i e g r o e p e n van groep GG vermeld. Hoewel de v o e r r e s t dooreengenomen a a n m e r k e l i j k minder was dan 5% van de ver- s t r e k t e h o e v e e l h e i d , l i j k e n de a n a l y s e r e s u l t a t e n van de v o e r r e s t e r o p t e w i j z e n d a t i n 1 9 7 7 1 ' 7 8 e e n z e k e r e s e l e c t i e op k r a c h t v o e r h e e f t p l a a t s - gevonden. Het d s - g e h a l t e van de v o e r r e s t i s dan zowel b i j de hoogpro- d u k t i e v e e n d e middenproduktieve groep (GGH e n GGM) i n de v o e r r e s t b i j n a
1 0 % l a g e r . Het r c - g e h a l t e i s d u i d e l i j k hoger. I n 1 9 7 6 1 ' 7 7 e n 1 9 7 8 / ' 7 9
z i j n de v e r s c h i l l e n g e r i n g e r . I n 1 9 7 7 1 ' 7 8 werd h e t k r a c h t v o e r nog a l s brok gegeven. Ook bij waarnemingen werd v a s t g e s t e l d d a t de d i e r e n nogal n a a r k r a c h t v o e r zochten. Het ruwvoer was d a t j a a r van m a t i g e k w a l i t e i t . TABEL 6 Analyse's van h e t v e r s t r e k t e gemengde r a n t s o e n e n de v o e r r e s t
---
( g r o e p GG) ---.--- Produktie-/ A s / Zand/ d s / r e / r c / p r o d u c t i o n a s h e s sand DM CP c r u d e NB3 f i b r e...
19761'77 -..a=--- Hooglhigh g i f t l r a t i o n 4 2 , 6 1 , 2 7 , 1 18,O 1 8 , l 4 , 8 r e s t l r e m a i n s 3 9 , 5 192 7 , 3 1 7 , 9 1 9 , 3 590 19771'78---
Hooglhigh g i f t l r a t i o n 5 5 , 9 1 9 3 8 2 5 1 9 , 2 21,O 5 9 1 r e s t l r e m a i n s 4 5 , 8 194 8 9 8 1 7 , 8 2 5 , 3 6 , 6 Midden/ g i f t I r a t i o n 5 0 , 6 194 8 , 5 1 7 , 6 2 4 , 6 6 , l middle r e s t l r e m a i n s 4 1 , 9 193 9 9 1 1 6 , 4 2 7 , 2 7 , 7 1 9 7 8 1 ' 7 9 Hooglhigh g i f t l r a t i o n 52,O 192 9 90 1 8 , 6 2 0 , 7 5 , 4 r e s t l r e m a i n s 4 8 , 2 1 9 1 9 9 9 1 8 , 9 2 2 , 4 5 , 8 Midden/ g i f t I r a t i o n 4 6 , 3 1 , o 994 1 9 , 6 2 1 , 9 7 , 6 middle r e s t l r e m a i n s 4 3 , l 1 , o 9 , 5 20,O 2 3 , 8 7 , 2...
...
TABLE 6 Analyse of f e e d e d mixed r a t i o n and remains (group GG)4.3.
Melkproduktie in de proefperiode
De gegevens omtrent de melk-, vet- en eiwitproduktie zijn vermeld in
tabel
7 ,In bijlage
2zijn deze gegevens opgesplitst voor de verschil-
lende produktiegroepen. De gemiddelde melkproduktie ligt in alle proeven
op ruim
20kg per dier per dag. Er zijn geen grote verschillen tussen de
groepen GG en IG. Wel is de eerste twee jaar met snijmais in het rant-
soen de voor het vetgehalte gecorrigeerde melkproduktie (FCM) in groep GG
0,5-1
kg hoger geweest. In de twee proeven met uitsluitend voordroogkuil
als ruwvoer is er vrijwel geen verschil. De hoogste melkprodukties bedroeg
in beide groepen ca.
4 5kg per koe per dag.
TABEL
7Dagelijkse melk-, vet- en eiwitproduktie van gemengd- (GG) en
individueel (TG) gevoerde dieren
Aantal dieren/
number of animals
7 1 7 1 6 3 6 5 6 2 6 2 6 8 6 9Melk (kg) /mi
lk
2 1 , 1 2 1 , 2 2 1 , 4 2 0 , 7 2 1 , 8 2 1 , 4 2 1 , 7 2 1 , 7Vet(%)/fat
4 , 2 9 4 , 1 2 4 , 1 9 4 , 1 1 4 , 0 8 4 , 1 5 4 , 3 4 4 , 3 2Eiwit(%)/protein
3 , 3 6 3 , 3 9 3 , 3 6 3 , 3 7 3 , 2 1 3 , 2 9 3 , 2 8 3 , 2 9Gem. vet
+
eiwit
(g)/average fat
+
protein
1610 1 5 9 2 1617 1547 1589 1 5 9 2 1 6 5 3 1 6 5 3Meetmelk(kg)/FCM
22,O 2 1 , 6 22,O 21,O 2 2 , l 2 1 , 9 2 2 , 8 2 2 , 7...
...
T U L E 7
Daily milk-, fat- and proteinproduction of cows fed with a
mixed ration (GG) or individually feeded animals (IG)
4.4
Begin lactatie
In tabel
8is de melkproduktie gedurende de eerste
1 0 0dagen van de lac-
tatie gegeven voor de paren die in deze periode met de proefrantsoenen
gevoerd werden. De gemiddelde produktie was in deze periode ca.
27kg.
De produktie aan meetmelk is in drie van de vier proeven gedurende de
eerste
1 0 0dagen van de lactatie wat groter voor groep GG, In
1 9 7 8 1 ' 7 9is er vrijwel geen verschil. In de beide eerste proeven was tiet vetge-
halte bij groep GG hoger, in
19771'78wordt een hogere meetmelkproduktie
bereikt ondanks een lager vet- en eiwitgehalte bij groep GG.
4.5.
Groepswisselingen
In de figuren
1 ,2 en
3is het verloop van de melkproduktie in kg meet-
melk (FCM) gegeven gedurende vijf melkcontroles
( 1controle per
1 0dagen)
voor en na groepswisseling, In de eerste twee proeven betreft het voor
beide proefgroepen (GG en IG) de overgang van de hoogproduktieve groep (H)
naar de laagproduktieve
(L).
Voor groep GG is er naast de groepsovergang
dan ook een rantsoensovergang (ca,
8kg krachtvoer naar ca.
2 kg kracht-
voer). In de beide laatste proeven betreft het alleen groep GG (bij groep
Figuur 1 FCM
19751'76
5
4
3
2
1 12
3
4
5
Melkcontroles Figuur2
5
4
3
2
1
1
2
3
4
5
Melkcontroles5
4
3
2
1 1 23
4
5
5
4
3
2
1
1
2
3
4
5
Melkcontrolesindividueel Me lkcon troles
c - - - - 4 gernengd/mixed
Figuur 1 en
2
Verloop van de meetmelk~roduktie per di-er per dag gedurende vijf melkcontroles voor en na wisseling van produktiegroep (1 controle per 10 dagen). FiyureI
and 2 Course of milkproduction (kg FCM per cow per day) during five milkcontrols before and after change of production group(1
control per 10 days)TABEL 8 100-dagen produkties van gemengd- (GG) en individueel (IG) ge-
-----s-voerde dieren, afgekalfd na 1 november en voor 1 februari
...
19751'76
19761'77
19771'78
19781'79
--.=,.---m- ---a- ---wAantal dieren/
number of animals 35
35
4
O
4
O
4
O
40
45
45
Melk (kg)lmilk
28,3
28,2
27,4
26,8
27,3
25,6
26,6
26,5
Vet(%)/fat
4,19
4,05
4,05
3,94
4,09
4,15
4,30
4,25
Eiwit(%)/protein
3,17
3,20
3,24
3,23
3,11
3,20
3,18
3,20
Vet(g)/fat
1186
1142
1110
1056
1117
1062
1144
1126
Eiwit(g)/protein
897
902
888
876
849
819
846
848
Vet+eiwit(g)l
fati-protein
2083
2044
1998
1922
1966
1881
1990
1970
Meetmelk(kg)/FCM
29,l
28,4
27,6
26,6
27,7
26,2
27,8
27,5
...
---
TABLE
8
100-days production of cows on a mixed ration (GG) or with indi-
vidual feeding (IG), calving between l November and 1 February
IG is er dan 1 groep melkgevende dieren). Omdat de melkgevende dieren van
groep GG toen in drie groepen verdeeld waren (H, M en
L)
zijn er twee groeps-
en rantsoenovergangen (eerst van ca. 10 kg krachtvoer naar ca. 6 kg kracht-
voer, daarna naar groep L met 1 a 2 kg krachtvoer). De produktie in groep
GG blijft in de eerste twee proeven na een groeps- en rantsoenovergang
achter bij de produktie van de dieren in groep IG, In 19761'77 handhaaft
de produktie van groep IG zich beter. In de twee laatste proefjaren is er
bij groep GG geen duidelijke reactie bij de overgang van groep
H
naar groep
M. Bij de overgang van M naar L (vrijwel uitsluitend ruwvoer) is er wel een
duidelijke reactie, Uit de figuren blijkt ook nog eens dat de produktie in
het begin van de lactatie bij groep GG hoger is, op het laatst van de lac-
tatie daarentegen lager. Groep GG houdt het produktieniveau echter minder
goed vol
(geringer persistentie).
In een aparte serie waarnemingen in 1976/'77 (Bure, 36), werd de melkpro-
duktie en het gedrag van de dieren bij groepsovergang gedetailleerder ge-
volgd. In de groepen GG en IG gingen drie keer groepjes van 3 a 4 dieren
tegelijk van groep GG naar groep L. Gedurende drie dagen voor en vijf
dagen na groepswisseling werd bij groep IG het aantal confrontaties
(dreigen en stoten) gevolgd. Tevens werd dan s'avonds bij de gewisselde
dieren in groep GG en groep IG de melkproduktie vastgelegd. In tabel 9 is
de gemiddelde melkproduktie (alleen avondmeting) en de vet- en eiwitpro-
duktie in de week voor de wisseling en de procentuele verandering in de
week daarna vermeld. In figuur 4 is het verloop van het aantal confronta-
ties van de dieren voor en na groepswisseling gegeven. Na groepswisseling
zijn de confrontaties waarbij de "nieuwkomers" (een kwart van alle dieren
in de groep) betrokken waren apart gegeven. Uit tabel 7 blijkt dat de pro-
duktiedaling na groepswisseling in groep I G
slechts minimaal is (2,8%) en
nauwelijks afwijkt van de normale daling (ca. 2% per week). Bij de dieren
die in groep IG reeds aanwezig waren was de daling iets groter (6%). Bij
de vet- en eiwitproduktiec is er zelfs een geringe stijging. De tweede en
i n d i v i d u e e l FCM (kg) 28 26 2 4 2 2 2
o
5 4 3 2 1 i 2 3 4 5 M e l k c o n t r o l e s FCM ( k g ) 20 18 16 1 4F i g u u r 3 Verloop van d e meetmelkproduktie p e r d i e r p e r dag gedurende v i j f melk- c o n t r o l e s v o o r en n a w i s s e l i n g van p r o d i ~ k t i e c g r o e ~ ( I c o n t r o l e p e r 10 d a g e n ) . F i ~ i i r e '3 C o u r s e of m i l k p r o d u c t i o n (kg FCM p e r cow p e r day) d u r i n g f i v e m i l k - c o n t r o l s b e f o r e and a f t e r change of p r o d i l c t i o n groiip ( l c o n t r o l p e r 10 d a y s ) .
1 9 7 6 1 ' 7 7 Bron: Buré
----
~ - - - - * nieuwe d i e r e n ( 2 5 Z) 5 3 1 1 2 5 6 Dagen v o o r r e s p . n a w i s s e l i n g F i g u u r 4 Verloon v a n h e t a a n t a l c o n f r o n t a t i e s p e r koe b i j g r o e p s w i s s e l i n g v a n i n d i v i d u e e l ,gevoerde d i e r e n .F i g u r e 4 Course of number of c o n f r o n t a t i o n s p e r cow a t change of g r o u p w i t h i n d i v i d u a l f e e d e d a n i m a l s .
derde dag na wisseling was de produktiedaling het grootst (4-7%). Bij
groep GG met behalve een groepswisseling ook een sterke rantsoensovergang
is er een duidelijke daling van de melkproduktie (10%) en de vet C
eiwit-
produktie (6%). Uit figuur
4
blijkt dat het aantal confrontaties bij groep
IG op de dag van wisseling ongeveer verdubbeld is, Hierbij waren vooral
de nieuw in de groep komende dieren betrokken (ca. 213 van het aantal
confrontaties). Na enkele dagen was het aantal confrontaties terug op
het oude niveau.
TABEL 9 De gemiddelde melk-, vet- en eiwitproduktie van de avondmelking
---m
van de gewisselde dieren in groep GG en IG.
E r waren drie con-troles voor wisseling, vijf controles na wisseling)
...
Groep/group
GG
I
G
...
Melk (kg) voor wisseling/milk yield
before change
694
7,2
Vet
+
eiwit (g) voor wisseling/fat
+
protein before change
512
588
Melk (kg) na wisseling/milkyield
after change
6,2 (-2,8
%)6,5 (-10,O % )
Vet
+
eiwit (g) na wisseling/fat
+
protein after change
518 (-1,2
% )551 (-6,3
% ). . .
TABLE 9 Average milk-, fat- and protein production at evening milking of
cows which changed of feeding groep. There were 3 milkcontroles
before and 5 milkcontroles after change
Bron
:Bure, 1978
4.6. Vruchtbaarheid
---
In tabel 10 worden een aantal kengetallen over het vruchtbaarheidsver-
loop vermeld. Vermeld zijn alleen de resultaten voor de dieren die in
de periode vanaf eind oktober tot begin april kalfden en weer geinse-
mineerd werden.
Uit de tabel blijkt dat het vruchtbaarheidsverloop vrij normaal was.
Ruim 60% van de dieren werd na l inseminatie weer drachtig. In 19761
'77 was dit bij groep IG wat beter dan bij groep GG. In 19771'78 be-
haalde groep GG een beter resultaat,
TABEL
10 Vruchtbaarheid en voortplanting bij gemengd- (GG) en indi-
---s--
vidueel (IG) gevoerde dieren
l
---.ii---
Jaarlyear
GROEP GG
GROEP IG
...
19751'76
---
Aantal koeienlnumber of cows
44
4
2
Drachtig na le inseminatie (%)/l
6
1
62
Aantal inseminaties per drachtig dier12
1,82
1,71
Interval afkalven
-
drachtig13
8
8
8
9
Vruchtbaarheids-status14
7
1
7
2
19761'77
---
Aantal koeienlnumber of cows
53
Drachtig na le inseminatie (%)/l
6
2
Aantal inseminaties per drachtig dier12
1,68
Interval afkalven
-
drachtig13
8
8
Vruchtbaarheids-status14
74
Aantal koeienlnumber of cows
38
3
5
Drachtig na le inseminatie (%)/l
74
5
7
Aantal inseminaties per drachtig dier12
1,29
1,66
Interval afkalven
-
drachtig13
7
3
82
Vruchtbaarheids-status14
109
7
7
19751
7 6
---
Aantal koeienlnumber of cows
4
8
4
2
Drachtig na Ie inseminatie (%)/l
6
3
6
4
Aantal inseminaties per drachtig dier12
1
,48
1,67
Interval afkalven
-
drachtig13
83
8
5
Fertiliteits status14
8
4
7
8
----_---"~---.--
11-1m-1---m---
TABLE
10 Fertility and reproduction of mixed (GG) and individual (IG)
feeded animals
1 =
gestating after first insemination
2 =
number of inseminations per gestating cow
3 =
interval calving
-
gestating
4
=fertility status
4.7. Gezondheid
---
In tabel 11 zijn een aantal ziektes vermeld voor de eerste twee proeE-
jaren. Daaruit blijkt dat vooral in het eerste proefjaar veel melkziekte
en uieronsteking voorkwam, melkziekte vooral bij groep GG. In de daarop-
volgende proeven (alleen graskuil) was het aantal gevallen van melkziekte
vrij normaal,
TABEL 11 Aantal behandelde ziektegevallen per groep
GG
IG
GG
IG
---.---Melkziektelmilk fever
2
1
16
10
3
Slepende melkziekte/acetonemia 1
1
1
O
Uierontsteking/mastitis
12
14
7
8
Zwaar afkalvenlheavy birth
18
15
7
15
Nageboortelafter birth
11
1
O
9
14
Overvoerd/overfed
O
O
2
1
Lebmaagdraaiingenlturnedrennet stomach
1
1
O
1
...
...
TABLE 11
Number of treated cases of illness per group
19761'77
le lactatie11
+
36
+
0,O
+
0,2
+
11
-
0,2
-
0,8
2e lactatie12
+
22
-t-1,4
+
0,3
-
8
-
1,O
-
121
3e en latere
-
27
-
1,8
-
1$1
-
27
-
1,O
-
1,6lactaties/3
---.-.--.-.--.---.-------.---.---.--
Gemiddeld14
+
2
-
1 , 4-
0,4
1
-
8
-
0,7
-
1,2
TABEL 12 Gewichts- en conditieverandering van 10 tot 100 dagen na afkal-
---m
ven in kg respectievelijk punten (schaal van
l
tot 18)
...
GROEP IG
GROEP GG
...
Gewicht/ Vetbe-
Bevleesd-
I
Gewicht/ Vetbe-
Bevleesd-
19771'78
le lactatie11
+
10
1-0,2
+
0,5
+
13
t-0,5
+
0,l
2e lactatie12
-
17
-t-0,1
t-0,4
-
13
+
0,5
-i-0,2
3e en latere
-
36
+
0,l
t-0,l
-
42
-
1,4
-
0,6
lactaties/3
Gemiddeld14
-
16
+
0,l
-t-0,3
1
-
15
-
0,2
-
0,l
weight
dekking/ heidl
fat de- meatiness
posit
19781'79
le lactatie11
+
5
-1-0,8
+
0,O
+
11
-
0,8
-
1,0
2e lactatie12
+
2
-
0,3
-
0,9
+
5
+
0,5
-
0,3
3e en latere
-
23
-
1,2
-
1,2
-
18
-
0 9 5
-
1,8
lactaties/3
...
Gemiddeld14
-
9-
0,4
-
0,8
l
-
5
-
0,3
-
1,2
...
...
TABLE 12 Changes in weight (kg) and condition (score 1-18) between 10
and 100 days after calving
1
=1st lactation
2
-
2nd lactation
3
=3rd lactation and more
weight
dekking/ heid/
fat de-
meatiness
posit
...
19751'76
le lactatie11
t-34
-
1,8
-
0,9
t-27
-
0,2
-
0,7
2e lactatie12
t-O
-
1,2
-
192
-
12
- 1 , 2
- 1 , 7
3e en latere
-
22
-
1,6
-
1,l
-
36
-
2,9
-
2,5
lactaties/3
...
Gemiddeld14
-
2
-
1,5
-
1,O
l
-
14
-
1,7
-
1,8
4.8.
Gewicht en conditie
...
In tabel 12 is het verloop van het levend gewicht, de vetbedekking en de
bevleesdheid van 10 tot 100 dagen na het kalven vermeld. Vetbedekking en
bevleesdheid zijn geschat volgens de IVO-methode (puntenschaal van 1 tot
18).
Uit de tabel blijkt dat de gewichtsvermindering na het kalven in de
eerste twee proeven bij groep GG ca. 10 kg groter is dan bij groep IG.
Ook de vetbedekking en de bevleesheid is iets sterker verminderd. In de
beide laatste proeven is er geen verschil in gewichtsverandering. Ook de
verschillen tussen GG en IG ten aanzien van vetbedekking en bevleesheid
zijn gering. In alle vier proeven zijn de vaarzen 100 dagen na het afkalven
zwaarder geworden. De gewichtvermindering en de achteruitgang in conditie
is het grootst bij de oudere koeien. In 19771'78 is de achteruitgang in
gewicht bij de oudere koeien gemiddeld ca. 40 kg. De variatie is groot.
Uit een tussentijdse weging blijkt dat de grootste gewichtsvermindering
op 50 dagen na het kalven bereikt wordt. De vaarzen zijn dan gemiddeld al
weer zwaarder dan na het kalven.
4.9.
Vreet- en ligtijden
...
De gemiddelde vreet- en ligtijd in de eerste twee proefjaren is in tabel
13 gegeven in procenten van de totaal per etmaal beschikbare tijd
(24
uur). De gegevens over 19761'77 betreffen alleen de hoogproduktieve
groepen. De gemiddelde ligtijd bedraagt ongeveer 12 uur per etmaal. De
vreettijd varieert van drie uren voor groep IGH in 19761'77 tot bijna
vijf uren bij groep GGH in 19751'76. De dieren van groep GG maken in
deze tijd behalve het ruwvoer ook het krachtvoer op. Het krachtvoer wordt
door de dieren in groep IG in de doseerboxen opgenomen. Deze tijd is
evenals de melktijd opgenomen onder overige tijd.
TABEL 13 De gemiddelde tijd die per dier per dag besteed wordt aan vreten
----m--
aan het voerhek, liggen en overig gedrag, uitgedruktiaprocenten.
GG
=gemengd; IG
=individueel gevoerd. H =
hoog produktief en
L =
laag produktief
...
GGH
GGL
IGH
LGL
...
19751'76
Gemiddelde ligtijdl
average time for resting
49
5
2
5
1
5
2
Gemiddelde vreetti
jd/
average time for eating
2
1
2
2
15
15
Overige gedrag/
o
ther behavior
3
0
26
34
3
3
19761'77
Gemiddelde ligtijdl
average time fot- resting
50
52
Gemiddelde vreettijdl
average time for eating
17
13
Overige gedrag/
other behavior
33
3
5
...
---.--.---
TABLE 13 The average time per day a cow spent eating at the feeding
fence, laying or other behaviour
( % )5. RESULTATEN OPNAMEPROEVEN
I n t a b e l 14 z i j n de voeropnamen voor de v e r s c h i l l e n d e b e h a n d e l i n g e n i n 1977, 1978 e n 1979 vermeld. Voor 1977 e n 1978 z i j n d e ruwvoeropnames a p a r t gegeven, voor 1979 i n c l u s i e f k r a c h t v o e r . I n 1979 werden ruwvoer e n k r a c h t - v o e r a l e n i g e t i j d voor h e t v o e r e n gemengd p e r groep. D e k r a c h t v o e r g i f t e n z i j n d a a r d o o r i e t s hoger geworden dan 5 kg e n n i e t e x a c t g e l i j k voor a l l e behandelingen. I n a l l e j a r e n i s ook de voeropname i n de v o o r p e r i o d e vermeld, Ook d e voor d e opname i n d e v o o r p e r i o d e g e c o r r i g e e r d e opnames i n de p r o e f - p e r i o d e (met c o v a r i a n t i e ) i s weergegeven, G e c o r r i g e e r d e opnames met e e n v e r - s c h i l l e n d e l e t t e r v e r s c h i l l e n s i g n i f i c a n t van e l k a a r ( P < 0 , 0 5 ) .
TABEL 14 O v e r z i c h t van d e v e r s t r e k t e p r o d u k t e n e n d e ruwvoer- e n k r a c h t -
---
-
voeropname p e r d i e r p e r dag...
Ruwoeropname (kg d s ) Krachtvoer- Groep...
opname ( k g ) w e r k e l i j k g e c o r r i g e e r d 1 )...
1977 V o o r p e r i o d e / p r e l i m i n a r y p e r i o d-
S n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l A , B , C , D 1 5 , l 2 gemengdlmaize s i l a g e and w i l t e d s i l a g e mixed P r o e f p e r i o d e l e x p e r i m e n t a l p e r i o d-
A l l e e n s n i j m a i s l A 12,7 1 2 , 9 ( a ) 2 o n l y maize s i l a g e-
A l l e e n v o o r d r o o g k u i l / B 14,7 1 4 , 7 ( b ) 2 o n l y w i l t e d s i l a g e-
Voordroogkuil e n s n i jmais C 14,9 1 4 , 8 ( b ) 2 a p a r t l w i l t e d s i l a g e and maize s i l a g e s e p a r a t e-
Voordroogkuil e n s n i j m a i s D 1 6 , 3 1 b 9 1 ( C ) 2 gemengdlwilted s i l a g e and maize s i l a g e mixed 1978 V o o r p e r i o d e l p r e l i m i n a r y p e r i o d-
S n i j m a i s , v o o r d r o o g k u i l E,F,G,H 1 3 , 4 e n k r a c h t v o e r gemengd/ maize s i l a g e , w i l t e d s i l a g e and c o n c e n t r a t e s mixed Proefperiode/experimental p e r i o d-
S n i jmais en v o o r d r o o g k u i l E gemengd, k r a c h t v o e r a p a r t l m a i z e s i l a g e and w i l t e d s i l a g e mixed, c o n c e n t r a t e s s e p a r a t e...
...
1 2 , 7 ( a b c ) r e a l a d j u s t e d 1 ) C o n c e n t r a t e G r o u p -----------------------s- i n t a k e i n kg Roughage i n t a k e (kg DM) p e r head day...
TABLE 14 Review of t h e f e e d s s u p p l i e d and t h e roughage and c o n c e n t r a t e
Vervolg tabel 14
...
Ruwvoeropname (kg ds)
Krachtvoer-
Groep
...
opname
werkelijk
gecorrigeerd l)
(kg)
...
1978
Proefperiode/experimentalperiod
-
Voordroogkuil en kracht-
F
11,4
11,3 (bd)
5
voer apartlwilted silage
and concentrates separate
-
Snijmais en krachtvoer ge
G13,8
13,8 (ac)
5
mengdlmaize silage and
concentrates mixed
-
Voordroogkuil en krachtvoer R
12,2
12,l (abd)
5
gemengdlwilted silage and
concentrates mixed
1979 2)
Voorperiode/preliminary
period
-
Snijmais, voordroogkuil
E,F,G,R
18,5
en krachtvoer gemengdl
maize silage, wilted
silage and concentrates
mixed
Proe£periode/experimental
period
-
snijmais en voordroogkuil
E
19,2
gemengd en krachtvoer
apartlmaize silage and
wilted silage mixed and
concentrates separate
-
Voordroogkuil en kracht-
F
16,8
voer apartlwilted silage
and concentrates separate
-
Snijmais, voordroogkuil en
G
17,4
krachtvoer gemengdl maize
silage and wilted silage
and concentrated mixed
-
Voordroogkuil en krachtvoer
H
16,5
16,8 (b)
5,6
gemengdlwilted silage and
concentrates mixed
---.--- ---.---18,6 (ac)
5,9
16,7 (bc)
5,9
17,9 (ac)
6
92
real
adjusted 1) Concentrate
f&-ouP
intake in kg
Roughage intake (kg DM)
per head
day
...
TABLE
14 Review of the feeds supplied and the roughage and concentrate
---.---
intake per head per day
1) Gecorrigeerd vooor verschillen in opname tussen de dieren in de voor-
periode. Gelijke letters geven aan dat de verschillen tussen de groepen
niet significant zijn/ adjusted for differences intake during preliminary
period, EquaP cliaracters mean a non significant
differente,V o o r d i n 1977 met e e n u i t s t e k e n d e v o o r d r o o g k u i l werden hoge ruwvoerop- names b e r e i k t . Groep A , met a l l e e n s n i j m a i s a l s ruwvoer had met 1 3 , 9 kg d s na c o r r e c t i e voor de v o o r p e r i o d e de l a a g s t e ruwvoeropname. Groep D met e e n gemengd r a n t s o e n van s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l had met 1 6 , l kg d s de h o o g s t e ruwvoeropname ( s i g n i f i c a n t h o g e r ) .
I n 1978 e n 1979 was d e ruwvoeropname vanwege de matige k w a l i t e i t voor- d r o o g k u i l l a g e r . I n 1978 werd d e h o o g s t e g e c o r r i g e e r d e opname van 1 3 , 8 kg d s b e r e i k t b i j g r o e p GG met e e n gemengd r a n t s o e n van v o o r d r o o g k u i l , s n i j m a i s e n k r a c h t v o e r ( s i g n i f i c a n t v e r s c h i l l e n d van a l l e e n voordroog- k u i l e n k r a c h t v o e r a p a r t ) . I n 1979 was de opname met 1 8 , 6 kg d s ( i n c l .
5 , 9 kg k r a c h t v o e r ) h e t hoogst b i j groep E met e e n gemengd r a n t s o e n van s n i j m a i s e n v o o r d r o o g k u i l e n k r a c h t v o e r a p a r t . En 1978 verhoogde mengen d e opname van v o o r d r o o g k u i l e n k r a c h t v o e r e n i g s z i n s ( g r o e p R ) . I n 1979 was e r geen v e r s c h i l . De v o o r d r o o g k u i l was t o e n op h e t e i n d van de
h o o f d p e r i o d e n i e t v r i j van b r o e i . Mede d o o r d a t e r geen v o e r g o o t aanwezig was konden de d i e r e n e n i g z i n s op k r a c h t v o e r s e l e c t e r e n . Het opnemen van
s n i j m a i s i n e e n r a n t s o e n met v o o r d r o o g k u i l verhoogt de opname (groepen E en G ) . I n 1977 b l e e k h e t mengen van d e z e twee ruwvoersoorten ( g r o e p D) t e n o p z i c h t e van h e t a p a r t v e r s t r e k k e n ( g r o e p C ) d e opname s i g n i - f i c a n t t e verhogen.
De voeropname i n de v o o r p e r i o d e k a n worden v e r k l a a r d door h e t volgende, Omdat i n de v o o r p e r i o d e van de p r o e f a a n a l l e 24 d i e r e n h e t z e l f d e r a n t - soen gevoerd werd, was h e t m o g e l i j k de v e r s c h i l l e n i n opname t u s s e n d e d i e r e n i n de v o o r p e r i o d e n a d e r t e a n a l y s e r e n . Via e e n m u l t i p l e r e g r e s s i e a n a l y s e werd nagegaan i n h o e v e r r e de voeropname samenhing met v e r s c h i l - l e n i n m e l k p r o d u k t i e , levend g e w i c h t , g r o e i , l e e f t i j d e n l a c t a t i e s t a d i u m . Deze verbanden ( a f g e z i e n van l e e f t i j d e n L a c t a t i e s t a d i u m ) werden voor de d r i e j a r e n h e t b e s t e weergegeven door de volgende v e r g e l i j k i n g e n :
waarin y = opname d s i n kg p e r d i e r p e r dag. X1= meetmelk kg p e r d i e r p e r dag. X2= leveridgewicht i n 100 kg. X3- g r o e i i n kg p e r d i e r p e r dag.
I n 1977 werd 66 % ( r 2 = 0 , 6 6 ) van de v e r s c h i l l e n i n opname door de weer- gegeven v e r g e l i j k i n g v e r k l a a r d , i n 1978 e n 1979 was d i t 46 %. Door de l e e f t i j d e n h e t l a c t a t i e s t a d i u m i n de v e r g e l i j k i n g op t e nemen werd nog s l e c h t s e e n g e r i n g e v e r b e t e r i n g b e r e i k t ( r = 0 , 8 3 i n 1977 e n
r
= 0,76 i n 1.979). Wanneer i n p l a a t s van de ds-opname de opname van o r g a n i s c h e s t o f a l s t e v e r k l a r e n v a r i a b e l e ingevoerd werd, was e r s l e c h t s e e n minimale v e r b e t e r i n g . I n a l l e g e v a l l e n waren de meetmelkproduktie e n h e t l e v e n d gewicht de b e l a n g r i j k s t e v e r k l a r e n d e v a r i a b e l e n . De b i j d r a g e van d e g r o e i , de l e e f t i j d e n h e t l a c t a t i e s t a d i u m was k l e i n e n n i e t s i g n i f i c a n t .6. DISCUSSIE
--...---
5.1. Voeropname ---s--- I n 19751'76 e n 19761'77 i s de ruwvoeropname van g r o e p GG 5 a 10 % h o g e r dan b i j g r o e p I G ( t a b e l 5 ) . B i j d e l a a g p r o d u k t i e v e g r o e p e n i s d i t v e r s c h i l i e t s g r o t e r dan b i j de hoogproduktieve. I n d e twee daaropvolgende p r o e v e n met u i t s l u i t e n d v o o r d r o o g k u i l a l s ruwvoer i s e r geen v e r s c h i l . I n e e n aan- t a l proeven b e s c h r e v e n i n de l i t e r a t u u r wordt geen v e r s c h i l gevonden i n voeropname b i j h e t g e s c h e i d e n of gemengd v e r s t r e k k e n van d e rantsoencompo- n e n t e n ( 1 0 , 1 1 , 12, 14, 1 7 , 1 8 ) . V i k t o r s s o n (15) vond geen v e r s c h i l i n voeropname maar wel e e n s t a b i e l e r e opname t i j d e n s de p i e k van de l a c t a t i e . I n e n k e l e g e v a l l e n wordt wel gewezen op e e n h o g e r e voeropname ( 1 3 , 1 6 , 39) m e t e e n gemengd r a n t s o e n van g r a s k u i l e n k r a c h t v o e r , K i r c h g e s s n e r v i n d b i j mengen van g r a s e n mais e e n h o g e r e ds-opname i n v e r g e l i j k i n g met a p a r t ver- s t r e k k e n ( 4 1 ) . B i j a p a r t v e r s t r e k k e n was e r e e n v o o r k e u r voor s n i j m a i s . Ook Hengeveld ( 4 2 ) g e e f t a a n d a t b i j z e l f v o e d e r i n g b e p e r k i n g van de keuze- m o g e l i j k d e opname v e r l a a g t .I n de h i e r b e s c h r e v e n proeven was e r b i j e e n r a n t s o e n met g r a s k u i l e n k r a c h t v o e r geen h o g e r e voeropname b i j menging. B i j e e n r u w v o e r r a n t s o e n b e s t a a n d e u i t m a i s e n g r a s werd e c h t e r zowel i n de systeemproeven a l s i n d e opnameproeven van 1977 de opname verhoogd door menging. I n de m e e s t e i n de l i t e r a t u u r b e s c h r e v e n proeven i s e r gewerkt m e t 1 ruwvoercomponent. H o l t e r (14) d i e geen s i g n i f i c a n t v e r s c h i l i n opname vond w e r k t e met e e n r a n t s o e n van mais (27 %) e e n g e r i n g d e e l v o o r d r o o g k u i l (12 % ) e n v e e l k r a c h t v o e r ( 6 1 %). Ook C a s s e l ( 3 7 ) vond m e t e e n r a n t s o e n van l u z e r n e k u i l e n m a i s k u i l geen s i g n i f i c a n t v e r s c h i l . Wel was e r i n b e i d e proeven d e t e n - dens d a t d e opname b i j menging i e t s h o g e r was.
I n d e twee op de Waiboerhoeve u i t g e v o e r 8 e systeemproeven met mais i n h e t r a n t s o e n was h e t v e r s c h i l i n opname g r o t e r b i j de l a a g p r o d u k t i e v e g r o e p e n ( b i j l a g e 1 ) . D i t w i j s t e r o p d a t h e t e f f e c t g r o t e r i s b i j menging van mais e n g r a s k u i l dan b i j menging m e t k r a c h t v o e r . Ook u i t de opnameproeven
b l i j k t geen d u i d e l i j k e f f e c t op d e ruwvoeropname van mengen van k r a c h t v o e r door ruwvoer.
Ook b l i j k t u i t d e opnameproeven d a t mais i n h e t r a n t s o e n i n twee van d e d r i e proeven de ruwvoeropname v e r h o o g t . Deze v e r h o g i n g i s h e t s t e r k s t b i j menging ( g r o e p D). I n 1977 t o e n de k w a l i t e i t van de v o o r d r o o g k u i l z e e r goed was i s e r op e e n n i v e a u van c a . 15 kg d s p e r d i e r p e r dag door t o e - voeging geen v e r s c h i l gevonden door t o e v o e g i n g van mais ( g r o e p C ) i n v e r - g e l i j k i n g met u i t s l u i t e n d g r a s k u i l ( g r o e p B ) .
A l s m o g e l i j k e v e r k l a r i n g voor e e n e v e n t u e l e h o g e r e opname b i j mengen wor- den v e r s c h i l l e n d e f a c t o r e n genoemd. Een g e r i n g e k a n s op p e n s a c i d i o s e ( 1 5 ,
18, 19, 20) a l s g e v o l g van e e n c o n s t a n t e ruwvoer
