XXVIII. Dood van Dirk den IV - Jan Wagenaar, Vaderlandsche historie. Deel 2

Doch hy genoot de vrugten zyner over winninge niet lang. In 't volgend jaar, te Luik,

1048.

op een steekspel, verzogt zynde, hadt hy 't

⁺

ongeluk van den Broeder van Herman,

Aartsbisschop van Keulen, zo zwaar met eene speer te kwetsen, dat hy 't bestierf:

't welk zo hoog genomen werdt, dat de Bisschoplyken terstond de Hollanders op

't Lyf vielen

^(m)

, en onder anderen, twee Bastaardbroeders des Graaven van Holland

dood sloegen

⁽ⁿ⁾

. Graaf Dirk bergde zig, ter naauwer nood, met de vlugt; doch was

zo verstoord over 't bedryf der Bisschoplyken, dat hy, te Dordrecht gekomen, de

Keulsche en Luiksche Koopvaardyschepen, die aldaar lagen, in den brand deedt

steeken, en den Koopluiden deezer twee Bisdommen, die zig in de Stad bevonden,

hunne waaren, niet dan na 't betaalen van eene zwaare geldboete, volgen liet. Ook

verboodt

(l) K

. K

OLYN

bl. 274, 275.

(m) Florar. Tempor.by S

CRIVERIUS

Graaven,bl. 68.

hy hun den handel in zyn Graafschap

^(o)

. Dit alles verbitterde de Bisschoppen ten

hoogsten, des zy, zig met de Bisschoppen van Utrecht en van Mets, en metEgbert,

Markgraave van Brandenburg, verbonden hebbende, een aanzienlyk Leger byeen

bragten, en tegen den winter, als de wegen hard geworden, en de wateren

toegevrooren waren, naar Dordrecht trokken

^(p)

. Zy hielden heimelyk verstand met

eenige Hollandsche Edelen, die aldaar woonden, en zig niet ontzagen, hun de Stad

in handen te leveren: uit welke zy, sedert, het platte land alomme afliepen. Graaf

Dirk, die ondertusschen ook een tamelyk Leger byeen gerukt hadt, begaf zig,

heimelyk, naar Dordrecht, en geraakte 'er, op zekeren nagt, door hulp van Heere

Gerard van Putten, ongemerkt, binnen. Zyne benden, langs de straaten, in slagorde

geschaard hebbende, viel hy den verraaderen en vyanden zo onzagt op 't lyf, dat

'er eenige honderden sneuvelden, en de overigen, nevens de Bisschoppen en den

Markgraaf, genoodzaakt werden, de Stad te ruimen. Doch Graaf Dirk, 's daags na

't gevegt, zig, van weinigen verzeld, langs de wallen, met wandelen vermaakende,

werdt, toen hy 'er minst op verdagt was, door zekeren onbekenden Keulenaar, die

zig versteken hadt, met een vergiftigen pyl, in de dye gekwetst, zo gevaarlyk, dat

hy 't, binnen drie dagen, op den veertienden

(o) Manuscr. vet. interpol.by S

CRIVER

. Graavenbl. 70. Magnum Chron. Belg. Edit. Pisiorii p. 106

[114.]

1049.

van Louwmaand des jaars 1049, bestierf

^(q)

.

⁺

Men toont te Dordrecht nog een Huis,

Holland genaamd, 't welk geloofd wordt, in de plaats van het Huis, uit het welk

de schoot geschiedde, gebouwd te zyn. Ook draagt de straat, in welke den Graave

dit ongeluk trof, nog den naam vanGraavenstraat.

XXIX. Floris de I. wordt Graaf van Holland.

Graaf Dirk de IV. was ongehuwd gestorven, en werdt,gelyk regt was, (zo drukt zig

onze oudste Rymkronykschryver uit) door zynen Broeder, FLORIS DENI. opgevolgd

^(r)

;

doch daar schynt eenige tyd verloopen geweest te zyn, eer hy in 't gerust bezit zyns

Graafschaps geraaken kon. Want na de ongelukkige dood van Graave Dirk, waren,

zo 't schynt, zyne geweeken vyanden te rug gekeerd, hadden zig van het Land

omtrent Dordrecht meester gemaakt, en het zelve den Keizer onderworpen. Doch

't leedt niet lang, of Hertog Godefrid van Lotharingen herwon het zelve

^(s)

: 't zy voor

zig zelven, of ten behoeve van Graave Floris, met wiens Broeder hy zo naauw

verbonden geweest was: welk laatste waarschynlyker is, om dat men niet vindt, dat

Graaf Floris eenige moeite hebbe aangewend, om het Land omtrent Dordrecht, by

de oude Schryvers,Phladirtinga of Vlaardingen genaamd, wederom magtig te

worden; doch wel, dat hy, niet lang na zyns Broeders dood, in 't bezit van het zelve,

ge-(q) Florar. Temp. & Manuscr. vet.by S

CRIVER

. Graavenbl. 69, 70. T

HEOD

. A L

EYDIS

& L

EON

.

M

ONACH

. Brevic.p. 144, 151.

(r) K

. K

OLYN

bl. 275.

weest is

^(t)

. Hertog Godefrid, die niet ophieldt, zig tegen den Keizer te kanten, werdt,

ecrlang in een gevegt tegen de verbonden' Bisschoppen van Luik, Utrecht en Mets,

geslaagen, en op de vlugt gejaagd

^(u)

. In 't jaar 1050, liet de Keizer zig, door

tusschenspraak van PausViktor den II. en eenige andere Grooten, met hem

verzoenen

^(v)

. Sedert behieldt hy 's Keizers gunst, tot zynen dood toe, die in 't jaar

1070 voorviel. Zyn Zoon, ookGodefrid geheeten, en om zyne gebrekkelyke

Lighaamsgestalte, deBultenaar gebynaamd, was zyn opvolger

^(w)

. Hy zal ons, haast,

in 't vervolg deezer Historie, ontmoeten.

Graaf Floris de I. bleef, midlerwyl, in 't bezit van 't Land omtrent Dordrecht, en

voer voort met aldaar, gelyk zyne voorzaaten gedaan hadden, tollen te heffen van

de Koopwaaren, die de stroomen langs gevoerd werden

^(x)

. Men hieldt hem, te Utrecht,

wel voor eenen onregtvaardigen bezitter van dit Land

^(y)

; doch 't leedt eenige jaaren,

eer 'er beslooten werdt, wederom de wapenen tegen hem op te vatten.

XXX. Toebereidsels van Bisschop Willem, om Graaf Floris te

beoorlogen.

De Bisschoppelyke Stoel van Utrecht werdt thans bekleed door WILLEM, Broeder

van WICHARD DENIII., Voogd van Gelder. Hy was Bisschop Bernulf, in 't jaar 1054,

opgevolgd

^(z)

, en wordt ons, als een

groot-(t) K

. K

OLYN

bl. 276. Cons. Diplom. Henr. IV. apud H

EDAM

p. 129.

(u) H

ERMANN

. C

ONTR

.ad annum 1049.

(v) L

AMBERT

. S

CHAFNAB

.ad annum 1050.

(w) L

AMBERT

. S

CHAFNAB

.ad annum 1070.

(x)

.

KOLYN

bl. 276.

(y) Vide Diplom. Henr. IV. apud H

EDAM

p. 129.

moedig en oorlogszugtig man, beschreeven

^(a)

. Zonderling wel stondt hy ten

Keizerlyken hove; alwaar de dood van Henrik den III., die op den vyfden van

Wynmaand des jaars 1056 voorviel, merkelyke verandering maakte. Zyn Zoon,

HENRIK DEIV, die nog geene vyf jaaren bereikte, volgde hem op; terwylAgnes, de

Keizerinne Weduwe, het Ryksbestier in handen hadt

^(b)

. Onder zulk eene Regeering,

behoefde het den Bisschop niet veel moeite te kosten, het Hof te beweegen, om

1058.

eene Heirvaart, tegen den Graave van Holland, te doen beschryven,

⁺

gelyk, omtrent

den aanvang des jaars 1058, geschiedde. Bisschop Willem hieldt zig zelv' buiten

den stryd

^(c)

; 't welk naauwlyks met de dapperheid, die men hem toeschryft, over

een te brengen is. Doch in zyne plaats, schynt hy zynen Broeder, Wichard, Voogd

van Gelder, bewoogen te hebben, om zig, ten zynen behoeve, in deezen twist te

mengen. De benden van deezen, vereenigd met die vanAnno, Aartsbisschop van

Keulen,Theoduin, Bisschop van Luik, Lambert den II., Graave van Leuven, Herman,

Graave of Heere van Kuik en Egbert, Markgraave van Brandenburg, verscheenen

by tyds in Holland

^(d)

. Graaf Floris, zulk eene aanzienlyke magt tegen zig vereenigd

ziende, bevondt zig in geene kleine verlegenheid. De Manschap, die hy, in

(a) B

EKA

in Wilhelmo. p. 41.

(b) L

AMBERT

. S

CHAFNAB

.ad ann. 1051. 1056.

(c) K

. K

OLYN

.bl. 276.

aller yl, hadt konnen by een rukken, was to gering in getal, om 'er eenen openbaaren

veldflag mede te waagen. Ook was het den Bondgenooten reeds gelukt, eenige

Sloten te bemagtigen. De Schryver, die dit verhaalt, en in den aanvang der volgende

eeuwe overleedt, zegt niet, welken deeze Sloten geweest zyn; maar alleenlyk, dat

zy in Friesland gelegen waren. Hy voegt 'er by, dat deeze overmeestering eeniger

Friesche Sloten den opstand der Friezen gedempt heeft

^(e)

. En mooglyk heeft Graaf

Krygslist van Graaf

In document Jan Wagenaar, Vaderlandsche historie. Deel 2 · dbnl (pagina 166-171)