Wettelijke eisen in IKB Varkens

In deze paragraaf is beschreven in hoeverre de wettelijke normen worden afgedekt in IKB Varkens voor varkenshouders, slachterijen, uitsnijderijen en retail.

Introductie IKB

IKB Varkens is een systeem voor productie en distributie van varkensvlees, dat zich richt op de gehele keten (varkenshouder, transport, slachterij, retail). IKB kenmerkt zich door een groot aantal gecertificeerde bedrijven per schakel (dekking van 80% is geen uitzonde- ring).

Afbakening

Voor deze casus is de meest recente IKB regeling ter hand genomen. Zowel de voorschrif- ten als de interpretatiedocumenten zijn gebruikt. Voor IKB regelingen varkenshouder, slachterij, vleesveredelingsbedrijf en vleesverkooppunt zijn de voor voedselveiligheid rele- vante normen naast de eisen uit de wet gelegd (zie bijlage 4). Er is geen overzicht beschikbaar van de wetten waaraan bovengenoemde schakels moeten voldoen. De volgen- de wetten zijn doorgenomen omdat zij belangrijk worden geacht voor de genoemde schakels: Veewet, Gezondheids- en Welzijnswet voor Dieren, Diergeneesmiddelenwet, Vleeskeuringswet, Warenwetregeling hygiëne van levensmiddelen.

Wettelijke eisen in IKB

In de primaire sector zijn er voorschriften met betrekking tot de kwaliteit van het diervoe- der, diergeneesmiddelengebruik en bepaalde hygiënische eisen. De IKB-voorwaarden verschillen per diersoort en schakel. IKB is een bovenwettelijk kwaliteitssysteem. Eisen uit diverse wetten, inclusief besluiten en regelingen zijn in het systeem verwerkt. De boven- wettelijke eisen hebben betrekking op het betrekken van diervoeder die aan de GMP- regeling voldoen, hygiënisch vervoer volgens GMP-regeling transport en het handelen van de dierenarts volgens de GVP-code.

De eisen gesteld in IKB Varkens zijn vermeld in de voorschriften voor IKB Varkens voor varkenshouder, slachterij, vleesveredelingsbedrijf en verkooppunt. In deze voorschrif- ten is niet duidelijk aangegeven of de eisen wettelijk of bovenwettelijk zijn.

Er worden in de voorschriften alleen enkele algemene verwijzingen naar wetgeving gemaakt. In de Voorschriften regeling IKB varkenshouder staat bijvoorbeeld (bij punt 2, aanmelding):

Met het ondertekenen van de overeenkomst verbindt de varkenshouder zich ertoe zich te houden aan de bepalingen van de regeling IKB Varkens en aan de voor zijn bedrijf geldende wettelijke eisen op het gebied van I&R, diergezondheid en voedselveiligheid en in het bijzonder aan de artikelen 5 en 12 van Richtlijn 90/425/EEG van de Raad van de EG d.d. 26 juni 1990 inzake veterinaire en zoötechnische controles in het intracom- munautaire handelsverkeer in:

a. bepaalde levende dieren en producten in het vooruitzicht van totstandbrenging van de interne markt;

b. het bepaalde bij of krachtens de Diergeneesmiddelenwet; c. het bepaalde in bijlage IV van Verordening 2377/90/EEG;

d. het bepaalde in de Verordening zelfcontrole varkens op het verbod gebruik van be- paalde stoffen; en

e. het bepaalde in de Verordening verbod gebruik van bepaalde stoffen met hormona- le werking, bepaalde stoffen met thyreostatische werking, alsmede beta-agonisten 1997.

Het betreft eisen die met name betrekking hebben op:

- vragen vanuit de markt;

- voedselveiligheid;

- diergezondheid; - dierwelzijn; - hygiëne;

- identificatie en Registratie;

- diergeneesmiddelen, verboden stoffen en hormonen.

In de voorschriften voor IKB slachterij staat bijna letterlijk dezelfde verwijzing.

Overeenkomsten wetgeving en IKB Varkens

In de IKB-regeling varkenshouder staan geen eisen opgenomen die uit de veewet voort- vloeien. De Diergeneesmiddelenwet gaat vooral over het gebruik, bewaring en registratie van diergeneesmiddelen. In de IKB-regeling komen eisen zoals diergeneesmiddelenregi- stratie (logboek bijhouden), gebruik gemedicineerd voer en eisen betreffende bewaring van diergeneesmiddelen terug. Een gering aantal artikelen uit de Gezondheids- en welzijnswet

voor dieren en de Diergeneesmiddelenwet zijn te relateren aan enkele IKB eisen voor de

Varkenshouder. In bijlage 4 is in tabelvorm aangegeven welke wetsartikelen en IKB eisen het betreft.

In de IKB voorschriften voor de slachterij zijn geen eisen vanuit de Vleeskeuringswet opgenomen en wordt niet verwezen naar de Vleeskeuringswet. In de voorschriften voor IKB vleesveredelingsbedrijf en verkooppunt wordt niet verwezen naar wetten.

In IKB Varkens voor slachterij en vleesveredelingsbedrijf zijn eisen opgenomen uit de Warenwetregeling hygiëne van levensmiddelen. In de Warenwetregeling hygiëne van le- vensmiddelen (artikel 30, 31) wordt verplicht gesteld dat bedrijven kritische

controlepunten en hygiënecodes opstellen1. Deze eisen zijn als volgt in IKB Varkens voor

slachterij en vleesveredelingsbedrijf opgenomen:

'De slachterij en het vleesveredelingsbedrijf dienen over een kwaliteitsbeheersingssys- teem te beschikken. Dit kwaliteitsbeheersingssysteem dient, met betrekking tot

1

De hygiënecodes kunnen worden opgesteld met inachtneming van de Aanbevolen Internationale Richtlijnen voor de Praktijk - Grondbeginselen van de levensmiddelenhygiëne, van de Codex Alimentarius.

voedselveiligheid, procedures voor hygiënisch werken te bevatten. Deze procedures zijn opgesteld in de meest actuele versie van het 'werkboek hygiënecode voor varkens- slachterijen' en het 'werkboek hygiënecode voor varkensuitsnijderijen' zoals deze is vastgesteld door het PVV-bestuur. Deze hygiënecodes maken onderdeel uit van de IKB-regelingen. Een geldig HACCP certificaat van een door het Centraal College van Deskundigen HACCP vastgesteld schema kan als vervanging dienen voor de controle op implementatie en naleving van de hygiënecode (onderdeel van HACCP).'

Conclusies

In de voorschriften van IKB Varkens voor slachterijen zijn wettelijke eisen uit de Waren- wetregeling hygiëne van levensmiddelen opgenomen en wordt verwezen naar de Diergeneesmiddelenwet.

In de voorschriften van IKB Varkens voor slachterijen, uitsnijderijen, en retail is niet beschreven of de daarin vermelde eisen wettelijk of bovenwettelijk zijn. Daarnaast kan niet worden afgeleid welke wettelijke normen in het systeem zijn verwerkt.

Indien de wetgeving wordt vergeleken met de eisen in IKB Varkens, wordt geconsta- teerd dat het niet altijd eenvoudig is de koppeling te maken tussen de wettelijke eis en de juiste IKB norm. Een reden hiervoor is dat in de wetgeving doelvoorschriften en inIKB Varkens middelvoorschriften zijn verwerkt. Echter, de belangrijkste reden is dat IKB Varkens een bovenwettelijk systeem is wat voornamelijk bovenwettelijke eisen heeft geformuleerd in het systeem en voor eisen vanuit wetgeving volstaat met verwijzingen naar de wetgeving.