Stage binnen het onderwijs is gericht op het in de praktijk omzetten van de geziene theoretische inzichten/ kaders uit de onderwijsmomenten. Hierin ligt een fundamenteel verschil met werkplekleren.
Werkplekleren is gericht op het aanleren en toepassen van zowel algemene als arbeids- en beroepsgerichte competenties, in een arbeidssituatie die een leeromgeving is. Het aanleren van kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes is met andere woorden niet enkel van toepassing in de contactmomenten met docenten maar gebeurt ook op de werkplek zelf. Dit betekent dat een goede samenwerking vereist is tussen werkveld en onderwijsinstelling.
Studenten dienen, om werkplekleren binnen de opleiding te kunnen organiseren, een voortdurende wisselwerking tussen praktijk en onderwijs te ervaren. Om deze reden zijn langdurige periodes die enkel uit lessen of die enkel uit stage bestaan, binnen het graduaat niet aan de orde.
Actoren binnen werkplekleren
Binnen werkplekleren zijn er 3 actoren betrokken: de student, de werkplekbegeleider en de werkplekcoach.
In de begeleiding wordt een onderscheid gemaakt tussen de begeleiding op de werkplek en de begeleiding vanuit de school. Zowel de werkplekbegeleider als werkplekcoach hebben een eigen specifieke verantwoordelijkheid in de begeleiding van de student en beiden vullen elkaar hierbij aan.
4.1.1. De student als stagiair
Van de student wordt verwacht dat hij het leerproces actief in handen neemt. We stimuleren dan ook het bewust reflecteren over het eigen handelen, inzichten, vaardigheden, positie binnen de organisatie, situering in het ruimere werkveld,…
Vanuit de vakken zal de student opdrachten op de werkplek moeten uitvoeren met als doel de verbinding te maken tussen de aangereikte kaders en de praktijk. Vice versa zal de student nieuwe inzichten en kaders, verworven op de werkplek, kunnen binnenbrengen in de opdrachten die gevraagd worden te maken binnen diverse vakken.
Aan de student wordt aangeraden een langdurig engagement op te nemen binnen de werkplek. Dit zorgt voor een vlottere integratie binnen de organisatie, het sneller bereiken van een zeker niveau van professioneel handelen en het meedraaien als een volwaardig teamlid indien hij de organisatie in al zijn facetten grondig kent.
4.1.2. De werkplekcoach
Een werkplekcoach is de begeleider op de werkplek die de student coacht en samen met
de werkplekbegeleider vanuit VIVES de student regelmatig zal evalueren doorheen het studietraject. De werkplekcoach zorgt ervoor dat de student zijn plaats vindt binnen de organisatie, geeft concrete opdrachten en volgt de uitvoering en het resultaat op.
Om voor de student de identificatie met het beroep mogelijk te maken is de werkplekcoach bij voorkeur een maatschappelijk werker of in elk geval een persoon die sterk met de functie vertrouwd is. Bij
9 voorkeur heeft hij minimum 2 jaar ervaring en krijgt hij in de organisatie de ruimte om de begeleiding van de student in zijn takenpakket op te nemen.
Om het verloop van het werkplekleren goed te kunnen plannen, het leerproces te optimaliseren en het te kunnen evalueren, vragen we om een regelmatige bespreking met de student in te bouwen, waarbij de aandacht zowel gaat naar de inhoud als naar de methodische aspecten van het werk. Deze besprekingen vinden bij voorkeur wekelijks en op een vast tijdstip plaats.
Vervolgens is het noodzakelijk nauwkeurige afspraken te maken over o.a. gebruik van maaltijden, vergoeding van reisonkosten en gebruik van dienstwagen, gebruik van dossiers, computer, bibliotheek, telefoon en ander materiaal.
Tussentijds en op het einde van ieder semester stelt de werkplekcoach een evaluatieverslag op dat meebepalend is in de uiteindelijke quotering van de stage door de werkplekbegeleider.
4.1.3. De werkplekbegeleider
Een werkplekbegeleider vanuit de opleiding is een docent die instaat voor de begeleiding en evaluatie (samen met de werkplekcoach) van de student.
De werkplekbegeleider bewaakt een goed verloop van het werkplekleren en onderhoudt op regelmatige basis contacten met de student en de werkplekcoach. Hierbij legt de werkplekbegeleider inhoudelijk de klemtoon op integratie van theorie, praktijk, de professionele identiteit en beroepshouding van de student en zijn leerproces.
4.1.4. De werkplek
Om de leerkansen van studenten binnen een werkplek te kunnen realiseren, voldoet de werkplek aan onderstaande criteria:
Het werkklimaat:
De student wordt opgenomen als volwaardig teamlid (bv. de student mag deelnemen aan teamoverleg, informele activiteiten, externe netwerken, enz.).
De werkplek stelt alle nodige middelen ter beschikking zodat de student de toevertrouwde taken kan uitvoeren (bv. werkmateriaal, toegang tot informatie, beschikbaarheid van collega’s, enz.).
Er is zorg voor een veilige omgeving, zowel fysiek als emotioneel (bv. de student wordt onthaald, de student kan vertellen over zijn leerervaringen, de student wordt gewaardeerd, er is in het leerproces ruimte voor het maken van fouten, enz.).
De leertaken
De werkzaamheden die de student mag uitvoeren zijn gevarieerd en sluiten aan bij het vakgebied.
De werkplek, de student en de opleiding gaan samen actief op zoek naar leerdoelgerichte taken op de werkplek.
10
Minstens 70% van de competenties kan geoefend worden op de werkplek (zie competentie overzicht in bijlage).
Begeleiding door de coach:
De coach is een vakdeskundige en is vanuit die deskundigheid bereid om de student op een motiverende manier te begeleiden.
De coach maakt tijd voor zowel formele als informele feedbackgesprekken waarbij de student gestimuleerd wordt om te reflecteren over zijn of haar groeiproces.
De coach verzamelt informatie in functie van de (eind)evaluatie van de werkplekstudent door de opleiding/ werkplekbegeleider.
Ombudsdienst
Studenten die een overleg wensen rond faciliteiten inzake werkplekleren kunnen hiervoor terecht bij studentenbegeleiding graduaat annemie.steenbrugge@vives.be.
Overeenkomst werkplekleren
De formele afspraken worden vastgelegd in de overeenkomst werkplekleren, die door de drie actoren wordt gelezen en door hen wordt ondertekend.
11