Waarom schaffen mensen zonnepanelen aan?

In dit stuk wordt onderzocht wat voor respondenten de belangrijkste redenen zijn om zonnepanelen aan te schaffen. De onderstaande boxplots zijn gebaseerd op de hele steekproef en omvatten zowel personen die zonnepanelen hebben aangeschaft als degenen die dit niet hebben gedaan.

van plan maar andere reden dak ongeschikt

nee ja

Heeft u zonnepanelen aangeschaft?

200 150 100 50 0 Frequency

36

Figuur 20: Boxplot redenen om zonnepanelen aan te schaffen

Het opvallendste is dat waardevermeerdering van de woning het minst belangrijk is met een mediaan van 3, wat staat voor ‘een beetje belangrijk’. Ook is op deze stelling minder homogeen geantwoord gezien de hogere spreiding. Dit is ook het geval bij ‘minder afhankelijk zijn van

energieleveranciers’. Over deze onderwerpen is er dus meer verdeeldheid onder de respondenten. Bij alle variabelen behalve de waardevermeerdering van de woning ligt de mediaan op 4, wat staat voor ‘belangrijk’. Er zijn echter wel verschillen op te merken. Dit is uit de grootte van de ‘boxen’ af te leiden. De boxen omvatten 50% de respondenten en laten zien wat de meest voorkomende

antwoorden zijn. Zo is bij ‘financieel voordeel’ 50% van de antwoorden geconcentreerd tussen een beetje belangrijk en belangrijk, terwijl de 50% van de waarden van de eerste drie stellingen tussen belangrijk een heel belangrijk ligt. Daarmee is te zeggen dat financieel voordeel toch iets minder belangrijk wordt gevonden dan de drie eerste redenen. Dit geldt zowel voor de personen met als zonder zonnepanelen, zoals in bijlage 5 te zien is. Stellingen als ‘een betere toekomst voor mijn kinderen’ klinken erg goed en zijn zaken die veel mensen niet niet zouden wensen. Wie wil er geen goede toekomst voor zijn kinderen? Het is mogelijk dat men dit in eerste instantie als zeer belangrijk ziet, maar dat men dit in het geval van een open vraag niet direct zou noemen. Dit is achteraf niet meer na te gaan, maar het is goed rekening te houden met dit aspect en de mogelijke invloed van sociaal wenselijke antwoorden. Desondanks wordt uit het bovenstaande duidelijk dat mensen het maatschappelijk belang van zonnepanelen inzien.

De stellingen zijn in twee groepen te verdelen: de eerste drie stellingen betreft voordelen voor de gehele maatschappij, terwijl het bij de laatste drie meer om individuele voordelen gaat. De boxplots laten zien dat de maatschappelijke redenen belangrijker zijn voor de respondenten. Daarom is te zeggen dat respondenten over het algemeen zonnepanelen aanschaffen uit maatschappelijk oogpunt, voor het milieu, en minder om er zelf voordeel uit te halen.

Samenhang met de aanschaf van zonnepanelen

De groep die zonnepanelen heeft aangeschaft is oververtegenwoordigd in deze steekproef. Omdat zij waarschijnlijk positiever zijn over zonnepanelen is het moeilijker de resultaten te vertalen naar de ‘Nederlander’. Er is daarom in iedere subparagraaf nagegaan of er grote verschillen zijn tussen

37

respondenten met en zonder zonnepanelen in de redenen om zonnepanelen aan te schaffen. De boxplots uit de bijlage tonen al zeer weinig verschillen en de Cramers V bevestigen dit: geen van de samenhangen met de aanschaf is significant en dit betekent dat er geen grote verschillen zijn in de redenen van de respondenten met en zonder zonnepanelen. Dit betekent ook dat bovenstaande boxplots representatief zijn voor de steekproef. Er is echter nog steeds een aandachtspunt: de selectieve non-respons. De meest mensen die zeer negatief tegenover zonnepanelen staan hebben de enquête zeer waarschijnlijk niet ingevuld en dit houdt in dat de resultaten mogelijk toch iets positiever zijn dan wanneer ook de negatiefste personen de enquête hadden ingevuld. Hier is weinig aan te doen, maar het is goed om dit in gedachten te houden bij het interpreteren van de resultaten. Samenhang met de intentie om zonnepanelen aan te schaffen

Het patroon dat in de samenhang van de redenen met de intentie tot aanschaf naar voren komt is opvallend: De maatschappelijke baten (de eerste drie stellingen) blijken veel sterker met de intentie samen te hangen. Het was verwacht dat deze samenhang hoger zou zijn voor de eerste drie

variabelen, omdat je bereidheid waarschijnlijk hoger moet zijn om iets te doen voor

maatschappelijke baten dan wanneer je er individueel baat bij hebt. Daarom verwachtte ik dit patroon van verschillen in samenhang met de maatschappelijke redenen en de individuele ook terug te zien in andere testen zoals de samenhang met de milieu-attitude, het

verantwoordelijkheidsgevoel en het gevoel dat je zelf een bijdrage kan leveren. Dat bleek ook het geval te zijn en steeds kwam naar voren dat de maatschappelijke baten significante correlaties vertonen, die sterker zijn dan de correlaties op de stellingen over individueel voordeel. Financieel voordeel correleert zelfs negatief met de milieu-attitude: hoe positiever de houding ten opzichte van het milieu is, hoe minder belangrijk financieel voordeel wordt. Dit geldt ook voor het

verantwoordelijkheidsgevoel, wat erop duidt dat financieel voordeel minder belangrijker wordt wanneer men zich verantwoordelijker voelt bij te dragen aan het oplossen van milieuproblemen. Dit was te verwachten, aangezien deze respondenten zonnepanelen met name vanuit milieuoogpunt aanschaffen, wat persoonlijk voordeel relatief minder belangrijk maakt.

Uit het bovenstaande kan worden afgeleid dat respondenten met en zonder zonnepanelen niet veel verschillen maar dat een hogere intentie, een positieve milieu-attitude of hoog

verantwoordelijkheidsgevoel samengaan met een hoger belang van de maatschappelijke baten. Daarnaast wordt financieel voordeel minder belangrijk naarmate men bijvoorbeeld een positievere milieu-attitude heeft.