financiering in de toekomst
Wat goed gaat
• Er zijn diverse voorbeelden van projectfinan-ciering in de regio waar geëxperimenteerd wordt met het bundelen van financiële middelen om te kijken of dit bijdraagt aan betere en efficiëntere zorg en ondersteuning voor mensen met psychische problemen.
Wat beter moet
• Niet continu blijven hangen in experimenten en projectfinanciering. Zorg ervoor dat mensen en organisaties zich bezig gaan houden met opschaling, het brengen van goede businesscases naar de landelijke tafel zodat er evidence-based structurele financiering mogelijk wordt.
De financieringskaders waaronder mensen met psychische problemen terecht komen hebben ver-schillende uitgangspunten. De zorgverzekeraar vergoedt op persoonsniveau, de algemene publieke voorzieningen gaan uit van het collectief. In de ggz wordt veel met marktpartijen samengewerkt die weinig ruimte en stimulans ervaren om in te zetten op preventie vanwege de schotten tussen de zorgdo-meinen en het feit dat baten pas later worden gerealiseerd. Bovendien vindt nog lang niet alle zorg plaats op de plek waar die het meest doelmatig geleverd kan worden. Vaak kan dit in de eerstelijn of thuis, zonder kwaliteitsverlies23.
Het gebrek aan structurele financiering wordt vaak genoemd als belemmering in de aanpak van mensen met psychische problemen24. Idealiter komen we voor mensen met psychische problemen tot een gezamen-lijk integraal budget gericht op hun levensloop: soms is behandeling nodig, soms volstaan lichte vormen van ondersteuning. Samenwerkingsinitiatieven gericht op het versterken van ambulante ggz-hulp zijn afhankelijk van de financiering van zorgverzeke-raars. In verschillende gebieden wordt geld
beschikbaar gesteld voor proeftuinen en pilots
Voorbeeld: Programma ‘Nieuwe wegen ggz en opvang’
Er zijn momenteel 27 projecten aangesloten bij het programma ‘Nieuwe wegen ggz en opvang’.
Dit is opgezet om langdurige ggz en maatschap-pelijke opvang anders in te richten. Veel van dit soort kleinschalige initiatieven balanceren op het grensvlak van behandeling, zorg en sociaal domein. Soms komen mensen uit een andere gemeente of vallen ze onder de Wlz. Vaak lopen ze daardoor een deel van de vergoedingen voor cliënten mis waardoor het lastig is voor zulke initiatieven om rond te komen.
Voorbeeld: Dordrecht
De gemeente, het UWV en de ggz gingen in Dordrecht samen aan de slag met het begeleiden naar werk. Hierdoor deden minder mensen met psychische problemen een beroep op een uitkering en daalden de kosten in de ggz.
Zorgverzekeraar VGZ hielp bij het bekostigen.
gericht op samenwerking in de ggz. Soms zijn er zorgverzekeraars die bereid zijn om te zoeken naar een andere vorm van bekostiging en leidt dit tot mooie resultaten (zie kader). Het ontbreekt echter aan geld voor structurele innovatie. Door de diagno-se-behandelcombinatie (dbc-systematiek) wat gebruikt wordt voor declaraties in de zorg, staan diagnose en financiering op basis van individuele trajecten veelal voorop. Hierdoor komen collectieve arrangementen op wijkniveau maar mondjesmaat op gang, stoppen zinvolle ontwikkelingen wanneer het geld op is, kan geen continuïteit worden geboden en moeten partijen telkens het wiel opnieuw uitvinden.
De praktijk laat zien dat door deze starre manier van financieren het lastig is om aan te sluiten bij de behoefte van cliënten. Stabiliteit van de inkomsten is een noodzakelijke randvoorwaarde voor innovatie. Dit geldt zowel voor publieke als private partijen. Wij stellen daarom voor om een onverdeeld budget in de regio in te zetten waarbij partijen gezamenlijk bepalen hoe en waarvoor dit wordt ingezet. We realiseren ons dat dit, in de huidige bekostigingssys-tematiek en marktwerking in de zorg, veel vraagt van partijen. We roepen partijen op om dit op basis van regionale afspraken te organiseren en zich daarbij niet te laten belemmeren door grenzen tussen stelsels. Wanneer partijen er niet uit komen, is er een goede verbinding naar een landelijke tafel om te zorgen voor een oplossing. Vervolgens kan er gekeken worden wat wel en wat niet werkt, zodat in de toekomstmogelijkheden ontstaan voor meer evidence- based structurele financiering gericht op de
levensloop van mensen.
Gemeenten, zorgverzekeraars en aanbieders zorgen dus voor goede businesscases om naar de landelijke tafel te brengen zodat het rijk kan helpen bij het opschalen van initiatieven. En kan zorgen voor een
afname van de prikkel om vanuit diagnose te finan-cieren. Als studiegroep vinden wij dat partijen op lokaal niveau meer moeten experimenten met alternatieve bekostiging zoals social impact bonds, waarbij op projectbasis een hechte samenwerking wordt aangegaan met uitvoerders, investeerders en soms intermediairs. Partijen maken afspraken over de doelstelling en private investeerders dragen het financiële risico. Dit type instrumenten moet dan op termijn wel het niveau van pilots ontstijgen. Daarbij moet overigens ook landelijk budget beschikbaar worden gesteld dat is gericht op innovatie in het sociaal domein, zoals al veel gebeurt bij fysieke of economische opgaven. Dit is nodig om innovatieve oplossingen te ontwerpen en bij succes op te kunnen opschalen. Hierdoor kunnen we uiteindelijk gezamen-lijk de totale maatschappegezamen-lijke kosten verminderen. ■
Home I inhoud Samenvatting Inleiding Het 4W-model Interbestuurlijk samenwerken Rode draden Aanbevelingen 40 Als één overheid
3. Casus energie- en warmtetransitie Durven herijken op basis van
voortschrijdende inzichten
40 Als één overheid