Keuze voor 1 (maximale opbrengst), 5/6 (minimale hinder) of mix ?
Alternatief 1B geeft (verreweg) de grootste energieopbrengst en bijdrage aan de
duurzaamheidsambities van Oss. Daar staat tegenover dat alternatief 1B ook tot relatief veel hinder en veel aandachtspunten vanuit bestaande waarden leidt, en om de grootste mitigatie-inspanning vraagt.
Alternatieven 5 en 6 leiden tot aanzienlijk minder hinder, maar leveren veel in op energieopbrengst en daarmee op de bijdrage aan de duurzaamheidsambities van Oss.
Het voorkeursalternatief vanuit milieu bezien, en daarmee het meest milieuvriendelijke
alternatief is een optimale mix tussen (maximale) energieopbrengst en (minimale) hinder (beide zijn immers milieuaspecten). Dat betekent een ruimtelijk-landschappelijk ontworpen alternatief (ruimtelijk-landschappelijke kwaliteit) met zoveel mogelijk hoge windmolens (maximale opbrengst) in De Hoed, niet of beperkt op of direct aangrenzend aan bedrijventerrein Elzenburg (i.v.m. externe veiligheid en geur) en niet of beperkt in De Schil (minimale hinder).
Verkenning geoptimaliseerd voorkeursalternatief
Vanuit bovenstaande redeneerlijn is een geoptimaliseerd voorkeursalternatief voor hoge windmolens (doelcriterium 1) ontworpen.
Dit in een iteratief proces tussen ruimtelijk-landschappelijk ontwerp (doelcriterium 3) en geluid (als belangrijkste hinderaspect van doelcriterium 2) en uitgaande van twee situaties: met en zonder windmolen(s) op Elzenburg – De Geer.
Ruimtelijk landschappelijk voorkeursalternatief
Figuur S10 geeft een ruimtelijk-landschappelijk optimaal ontwerp uitgaande van:
Hogere windmolens (uitgaande van de referentiemolen: ashoogte 135 m, rotordiameter 130 m, tiphoogte 200 m);
Onderlinge afstand minimaal 500 m (4x de rotordiameter);
Windmolens zoveel mogelijk in de Hoed;
Afstand van windmolens in De Hoed tot bestemming Bedrijf op Elzenburg-De Geer 180 m (10-6 en nominaal toerental contour);
1 molen in De Schil direct ten noorden van Elzenburg;
1 of geen molen op het noordelijk deel van Elzenburg
(minste belemmering vanuit externe veiligheid en geen effect op verspreiding geur).
In het ruimtelijk landschappelijk voorkeursalternatief liggen de drie noordoostelijke windmolens op een lijn en vormen de vier westelijke windmolens in de variant met windmolen op Elzenburg een vierkant.
De energieopbrengst van het ruimtelijk landschappelijke voorkeursalternatief ligt met 4 tot 5 hoge windmolens tussen de 55 Gwh/j en 70 GWh/j. Dit is minder dan het oorspronkelijke alternatief 1B (109 GWh/j met 8 molens), maar hierbij moet in ogenschouw worden genomen dat 1B zonder windmolens op het zuidelijk deel van Elzenburg “maar”6 windmolens heeft en
“maar” ca. 82 Gwh/j energieopbrengst oplevert. Het ruimtelijk landschappelijke
voorkeursalternatief heeft meer energieopbrengst dan alternatief 6B (43 GWh/j met 3 molens).
Bij de verkenning van het geoptimaliseerd voorkeuralternatief is nadrukkelijk geprobeerd om te komen tot een situatie met zo min mogelijk woningen binnen de 42 Lden contour. Uit het proces met de klankbordgroep windenergie, waarin onder meer de Nederlandse Vereniging
Omwonenden Windturbines de Belangengroep van Omwonenden heeft bijgestaan, kwam dit als meest acceptabele geluidbelasting naar voren.
Figuur S10 Ruimtelijk-landschappelijk voorkeursalternatief: met windmolen op Elzenburg (bron: gemeente Oss, 2017)
Het ruimtelijk landschappelijk voorkeursalternatief leidt tot op de woningen langs de Bossekampstraat en Harenseweg tot een geluidbelasting onder de 42 dB Lden. Langs de Broekstraat is de geluidbelasting net boven de 42 dB Lden. Langs de Lekstraat en
Huisdaalsestraat hangt de geluidbelasting af van wel of geen windmolen op Elzenburg. Met een windmolen op Elzenburg is de geluidbelasting groter dan 42 dB Lden, zonder windmolen is de geluidbelasting lager dan 42 dB Lden. Het aantal woningen met een geluidbelasting groter dan 42 dB Lden is 1 zonder molen op Elzenburg (vergelijkbaar met de oorspronkelijke alternatieven 4B en 5B) en 8 met een molen op Elzenburg (vergelijkbaar met de oorspronkelijke alternatief 3B) Geen enkele woning heeft een geluidbelasting hoger dan 45 dB Lden (vergelijkbaar met de oorspronkelijke alternatieven 3B, 4B, 5B en 6B).
Het aantal ernstig gehinderden binnenshuis is 2 tot 3, vergelijkbaar met de oorspronkelijke alternatief 5B.
Onderstaand is een doorkijk gegeven naar de overige effecten en in hoeverre deze verschillen ten opzichte van de oorspronkelijk in dit MER onderzochte alternatieven:
Slagschaduw: het voorkeursalternatief geeft veel minder slagschaduw dan de
oorspronkelijke alternatieven 1B en 3B, doordat er geen windmolens in het noordelijk en oostelijk deel van De Schil gelegen zijn. Het effect en de mitigatieopgave is vergelijkbaar met die van de andere in het MER onderzochte alternatieven;
Externe veiligheid: het voorkeursalternatief geeft minder aandachtspunten vanuit externe veiligheid dan de in het MER onderzochte alternatieven. Als er geen windmolen op Elzenburg-De Geer komt is externe veiligheid geen aspect meer, bij 1 molen op Elzenburg – De Geer nog enigszins: De windmolen draait aan de zuidkant over de havenarm heen.
Hiervoor dient toestemming van de beheerder verkregen te worden. Vanuit externe veiligheid zijn er echter geen wezenlijke belemmeringen.
Hinder aanleg/Ruimtegebruik: effect vergelijkbaar met oorspronkelijke alternatieven (en niet maatgevend);
Landschap: De kwaliteit van de opstelling van het voorkeursalternatief is verbeterd ten opzichte van de oorspronkelijke alternatieven. Het voorkeursalternatief leidt tot minder negatieve effecten op landschappelijke, cultuurhistorische en archeologische waarden.
Aandachtspunt voor het vervolgtraject is wel dat de meest noordelijke molen op de rand van een archeologisch monument (AMK) ligt. In het bestemmingsplan / vergunningentraject dient bij uitwerking van de locatie archeologisch onderzoek verricht te worden indien binnen de grens van het AMK gelegen. Het is op voorhand een aandachtspunt, maar geen belemmering.
Het voorkeursalternatief ligt verder van Haren/Macharen en is wat betreft zichtbaarheid/beleving vergelijkbaar met de oorspronkelijke alternatieven 2 en 4;
Bodem en water: effecten vergelijkbaar met die van oorspronkelijke alternatieven (en niet maatgevend). Windmolens liggen nu wel buiten het aandachtsgebied niet gesprongen explosieven en buiten reserveringsgebied waterberging;
Natuur: effecten van het voorkeursalternatief zijn te vergelijken met die van de
oorspronkelijke alternatieven zonder windmolens in De Schil: relatief minder effecten dan alternatieven met windmolens in De Schil;
Gezondheid: het effect van het voorkeursalternatief is beter dan de vergelijkbare oorspronkelijke alternatieven: minder geluidbelasting, minder slagschaduw;
Effect op verspreiding geur en stoffen: het voorkeursalternatief heeft geen effect (meer);
Licht: effecten vergelijkbaar met die van oorspronkelijke alternatieven;
Relatie tot energiepark: effecten vergelijkbaar met die van oorspronkelijke alternatieven;
Relatie tot gemeentebrede energieverkenning: het VKA past binnen de gemeentebrede energieverkenning (“kop op de stad”);
Kosten: effecten vergelijkbaar met die van oorspronkelijke alternatieven.
Vergelijking met geoptimaliseerd opbrengstalternatief
Bij de verkenning van een geoptimaliseerd voorkeursalternatief is in eerste instantie gezocht naar mogelijkheden voor maximalisatie van opbrengst, rekening houdende met alle
onderzoeksuitkomsten. In eerste instantie is een geoptimaliseerd alternatief met 7 windmolens onderzocht (figuur S11). De energieopbrengst van dit alternatief is ca. 95 GWh/j. Het
geoptimaliseerde alternatief waarbij energieopbrengstopbrengst voorop staat wordt ruimtelijk-landschappelijk minder goed beoordeeld, zowel wat betreft opstelling als wat betreft ligging van windmolens in De Schil.
Figuur S11 Geoptimaliseerde opbrengstalternatief (bron: gemeente Oss, 2017)
De effecten van het geoptimaliseerde opbrengstalternatief zijn vergelijkbaar met het
oorspronkelijke alternatief 1B. Slotconclusie is dat ook het geoptimaliseerde opbrengstalternatief niet als voorkeursalternatief kan worden aangemerkt (vergelijkbaar met het oorspronkelijke opbrengstalternatief 1B).
In onderstaande tabellen S6 en S7 zijn samenvattende overzichten weergeven van de maatgevende kerntallen en beoordelingen van het VKA en het opbrengst alternatief.
Tabel S6: Samenvattend overzicht maatgevende kentallen
Kentallen VKA Opbrengst
Aantal molens 4-5 7
Aantal molens in De Hoed 3 3
Aantal molens in De Schil 1 3
Aantal molens op Elzenburg 0-1 1
Ashoogte ( m) Ca 135 Ca 135
Tiphoogte (m) Ca 200 Ca 200
Energieopbrengst (Gwh/j) 55-72 95
Kentallen VKA Opbrengst Geluid
Aantal woningen > 47 dB Lden 0 0 Aantal woningen > 42 dB Lden 1-8 9 Aantal ernstig gehinderden 2-3 9 Slagschaduw
Vogelslachtoffers 80-100 140 Verlies foerageergebied 12-65 21-91 Gezondheid
Ernstig gehinderden 2-3 9 Slaapgestoorden 35-62 206 Slagschaduwwoningen 267 >530 (1) Verspreiding stoffen en geur
Bijdrage aan duurzaamheidsambitie +/++ ++
Passendheid in energieverkenning ++ +
Radar 0 0
Kosten
Investeringskosten (M euro) 50% 1B 1B Exploitatiekosten(M euro per jaar) 50% 1B 1B Opbrengsten(M euro per jaar) 50% 1B 1B Waardevermindering(M euro) 50% 1B 1B
(1) (nog) niet berekend, maar afgeleid uit feit dat windmolens verder in Schil staan dan in alternatief 1B (2) (nog) niet berekend, maar afgeleid uit feit dat locatie Elzenburg geoptimaliseerd is t.b.v. externe
veiligheid
(3) (nog) niet berekend, maar afgeleid uit 1B Tabel S7 Samenvattend overzicht beoordelingen
Kentallen VKA Opbrengst
Energieopbrengst +/++ ++
Geluid
Aantal woningen > 47 dB Lden 0 0 Aantal woningen > 42 dB Lden 0/- 0/-
Aantal ernstig gehinderden - -- Slagschaduw
Aantal woningen > 5 uur - -- Aantal woningen > 0 uur -/-- --
Externe veiligheid 0/- 0/-)
Hinder aanlegfase / Ruimtegebruik 0 0
Kentallen VKA Opbrengst Landschap, Cultuurhistorie, Archeologie
Passendheid in landschap + -
Aantal molens in LCA waarden 0/- --
Bodem en water 0 0
Natuur
Natura2000 0/- -
NNB 0 -
Soorten 0/- --
Gezondheid
Ernstig gehinderden - --
Slaapgestoorden - --
Slagschaduwwoningen -/-- -- Verspreiding stoffen en geur
Fijn stof/NOx 0 0
Geur 0 0
Licht 0/- 0/-
Kansen voor energiepark + +
Passendheid in energieverkenning
Bijdrage aan duurzaamheidsambitie +/++ ++
Passendheid in energieverkenning ++ +
Radar 0 0
Effectbeoordeling Omschrijving
+ + zeer positief ten opzichte van referentiesituatie
+ positief ten opzichte van referentiesituatie
0 / + licht positief ten opzichte van referentiesituatie
0 neutraal ten opzichte van referentiesituatie
0 / - licht negatief ten opzichte van referentiesituatie
- negatief ten opzichte van referentiesituatie
- - zeer negatief ten opzichte van referentiesituatie
Eindconclusie
Voorkeursalternatief is het ruimtelijk landschappelijk alternatief met 4 of 5 windmolens (afhankelijk van of er wel of geen windmolen op Elzenburg gerealiseerd kan worden).
Contactgegevens
Beneluxweg 125 4904 SJ OOSTERHOUT Postbus 40
4900 AA OOSTERHOUT
E. wilco.wolfs@anteagroup.com www.anteagroup.nl
Copyright © 2016
Over Antea Group
Van stad tot land, van water tot lucht; de adviseurs en ingenieurs van Antea Group dragen in Nederland sinds jaar en dag bij aan onze leefomgeving. We ontwerpen bruggen en wegen, realiseren woonwijken en waterwerken. Maar we zijn ook betrokken bij thema’s zoals milieu, veiligheid, assetmanagement en energie. Onder de naam Oranjewoud groeiden we uit tot een allround en onafhankelijk partner voor bedrijfsleven en overheden. Als Antea Group zetten we deze expertise ook mondiaal in.
Door hoogwaardige kennis te combineren met een pragmatische aanpak maken we oplossingen haalbaar én uitvoerbaar.
Doelgericht, met oog voor duurzaamheid.
Op deze manier anticiperen we op de vragen van vandaag en de oplossingen van de toekomst. Al meer dan 60 jaar.