Voorcalculatie: Strategisch Plan, Tactisch Plan en Jaarverwachting

Het doel van het deelproces ‘Strategisch Plan is het opstellen van een meerjarenplan dat bestaat uit het herijken van de missie, visie en strategie van de Royal Schiphol Group N.V. met een financiële uitwerking voor het huidige jaar, het volgende jaar en de vier jaren daarna. Dit

deelproces wordt in de eerste helft van het jaar uitgevoerd, met een periodiciteit van eenmaal per drie jaar.

Het doel van het deelproces Tactisch Plan is het vaststellen van het vierjarenplan. Het

deelproces vindt plaats in de tweede helft van het jaar voorafgaand aan het vierjarenplan, voor zowel de PMC’s Aviation en Security als ook voor de niet-luchtvaartactiviteiten. De jaren 2 tot en met 4 van het Tactisch Plan dienen als basis voor de drie jaren van de tariefperiode. In deze paragraaf wordt nader ingegaan op het Tactisch Planproces.

Voorafgaand aan het opstellen van het Tactisch Plan geeft de Directie van Royal Schiphol Group N.V. guidelines (kaders, normen, ratio’s) mee aan het management van de

organisatieonderdelen. Deze guidelines bevatten onder andere de volgende onderwerpen: 1. Prioriteiten in het Tactisch Plan: De directie bepaalt de belangrijkste prioriteiten om de

ontwikkeling van het Tactisch Plan te begeleiden. Bijvoorbeeld aangaande het operationeel en integraal capaciteitsplan. De directie geeft als guideline mee dat

operationele acties ontwikkeld en geïmplementeerd moeten worden om de toenemende vraag te accommoderen.

2. Dilemma’s: De directie geeft richting aan specifieke dilemma’s. Deze dilemma’s zijn vanuit management in een eerder stadium doorgegeven. Als voorbeeld het maximale bedrag voor CAPEX in de Tactisch Planperiode.

3. Kaders, normen en ratio’s aangaande Personeelskosten en Financiële key parameters, waaronder CAPEX, OPEX, kosten per WLU, financiering ratio’s en

personeelskostenontwikkelingen. Deze kaders, normen en ratio’s worden veelal in de vorm van bandbreedtes (ranges) gedefinieerd. Als voorbeeld het inflatiepercentage dat gehanteerd dient te worden voor de afzonderlijke jaren van het Tactisch Plan en een gemiddeld jaarlijks rendement (minimum) over het eigen vermogen. Voor ontwikkeling van de kosten worden voor de afzonderlijke jaren maxima gesteld. Als voorbeeld: de kosten in jaar 2 van het Tactisch Plan mogen maximaal gelijk zijn of lager zijn dan kosten voor jaar 1 plus inflatie. De aandeelhouders van Royal Schiphol Group N.V. geven een norm op (ondergrens) aangaande het gemiddeld jaarlijks rendement over het eigen vermogen. Deze eis wordt opgenomen in de strategische en tactische plannen binnen Royal Schiphol Group N.V. en vastgesteld wordt dat de norm in de strategische- en tactische plannen ook wordt bereikt.

Indien de norm in eerste instantie niet wordt behaald worden corrigerende maatregelen uitgevoerd.

Tijdens meerdere challengesessies door Directie, Group Control en managementteams worden de uitkomsten getoetst aan de kaders en normen zoals opgenomen in de guidelines behorende bij het Tactisch Planproces. De challenge is een bredere discussie dan alleen over afwijkingen ten opzichte van de gestelde kaders. De ontwikkeling van OPEX en CAPEX ten opzichte van voorgaande periode, voorgaand plan en opvolgende planjaren wordt uitvoerig toegelicht. Te maken keuzes worden toegelicht en daar waar keuzes leiden tot niet realiseren van strategische doelstellingen staat dit ter discussie. De directie heeft de mogelijkheid om instrumenten in te zetten om ratio’s in tweede instantie alsnog te behalen.

De Directie kan kostentargets meegeven aan het management. Het management dient deze vervolgens zelf verder in te vullen. Group Control stelt vast dat de kostentargets daadwerkelijk worden verwerkt in de cijfers van het Tactisch plan. Deze kostentargets zijn een instrument dat

ook ingezet kan worden indien wel aan alle targets wordt voldaan. Het bepalen van de

toegestane budgetruimte is continu een afweging tussen het kunnen realiseren van strategische doelen versus ontwikkeling van kosten die vanuit commercieel oogpunt te verdedigen is.

Het Tactisch Plan wordt vervolgens in december voorlopig goedgekeurd door de RvC. De

aandeelhouders worden geïnformeerd over dit Tactisch Plan. De RvC keurt vervolgens in januari/ februari van het volgend jaar het Tactisch Plan definitief goed. Vervolgens dient in een Algemene vergadering van Aandeelhouders formele goedkeuring te worden gegeven inzake de omvang van de bijdrage vanuit de niet-luchtvaartactiviteiten.

In het Tactisch Plan, waarvan jaar 2 tot en met jaar 4 wordt gebruikt voor de drie jaar tariefperiode, zijn de (hoofd)kostensoorten opgenomen die ook in de IATA-template bij de consultatie worden verbijzonderd en geanalyseerd. Hieronder volgt een uiteenzetting van de (hoofd)kostensoorten en de wijze waarop deze als basis voor de jaren van het Tactisch Plan worden vastgesteld. Verwezen wordt naar de tekst onderaan deze opsomming voor de

aanpassingen op de jaren 2 t/m 4 van het Tactisch Plan die worden gedaan ten behoeve van het consultatiebudget.

1. Personeelskosten

De personeelskosten voor de jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) worden aangepast voor Cao-ontwikkelingen en de sociale lasten. Deze aanpassingen worden op Schiphol Group niveau vastgesteld op basis van lopende Cao-afspraken en kaders van de Directie met betrekking tot de loonontwikkeling. Voor de aanpassingen in de sociale lasten worden de verwachte premieontwikkelingen bij

desbetreffende instanties opgevraagd (zoals Pensioenfonds). De inzet van het aantal medewerkers wordt tijdens het Tactisch Planproces vastgesteld door de Directie van de betreffende afdeling op basis van de normen en kaders afgegeven door Directie Schiphol voor ieder afzonderlijk jaar van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode).

2. Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten van de bestaande activa worden voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van de in het activaregister vastgelegde historische kosten. Op basis van de historische kosten worden de afschrijvingskosten per jaar bepaald. Deze activa wijzigen voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) op de volgende wijze: de geplande activeringen volgens het Aviation Development Plan worden voor de jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) meegenomen in de bepaling van de afschrijvingskosten.

3. Onderhoudskosten

De onderhoudskosten worden voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode)vastgesteld op basis van contractuele afspraken met de maincontractor. Indien er nog geen contracten zijn afgesloten voor de alle jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) wordt het meest recente jaar als basis genomen en dit basisjaar wordt aangepast met de jaarlijkse CPI zoals in het Centraal Economisch Plan opgenomen (gepubliceerd in het eerste kwartaal van het jaar voorafgaand aan de drie jaar tariefperiode. Verwezen wordt naar de tabel: koopkracht, wig, lonen en sociale lasten, regel prijsindex CPI. In 2017 was dit bijlage 12.). De hoeveelheid onderhoudswerkzaamheden wordt voor de jaren van de

tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van het Meerjarig onderhoudsplan.

4. Utiliteitsdiensten

Van de utiliteitsdiensten wordt 90% vooraf ingekocht op basis van contractuele afspraken met de externe partijen voor de 3 jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar

voorafgaand aan de tariefperiode). Daarmee wordt voor Aviation het tarief vastgelegd, welk tarief in ieder van de 3 jaren (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) verschillend zal zijn. Voor de resterende 10% wordt een jaarlijks tarief berekend. Dit tarief betreft het gemiddelde van enerzijds de opgave van termijnprijzen in het advies van het externe, gespecialiseerde energie adviesbureau en anderzijds wat door de afdeling UT op de dagmarkt (ICE Endex) aan termijnprijzen wordt waargenomen. Het ingeschatte verbruik van het product dient als basis. Deze basis wordt aangepast voor de jaren 1, 2 en 3 van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) met de ontwikkelingen in de activa van de afnemende OU’s. De ontwikkelingen zijn opgenomen in de investeringsportefeuille van Schiphol Group, welke goedgekeurd is door de Directie. 5. Verzekeringskosten

De verzekeringskosten van het jaar voorafgaand aan jaar 1 van het Tactisch Plan geldt als basis. Deze basis wordt aangepast voor de jaren van tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) met behulp van de expertise van de

verzekeringsmaatschappijen. De verzekeringskosten worden uitgesplitst in kosten die direct toe te rekenen zijn aan de gebruikers (100% dan wel gedeelde gebruikers) en kosten die niet direct toe te rekenen zijn aan de gebruikers. De direct toe te rekenen verzekeringskosten worden toegewezen aan een PMC. De niet direct toe te rekenen verzekeringskosten worden toegewezen op basis van de weging van de herbouwwaarde van de onderliggende objecten. De onderliggende objecten zijn wel direct toe te rekenen aan 1 of meerdere gebruikers en worden als zodanig toegerekend op basis van gebruik en de daarbij behorende sleutel. De herbouwwaarde van de objecten worden in de jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) op basis van het Aviation Development Plan beoordeeld en waar nodig uitgebreid dan wel herzien. 6. Kosten in samenhang met investeringen

De kosten in samenhang met investeringen zijn direct gerelateerd aan de ontwikkelingen in het Aviation Development Plan. De geplande projecten voor de jaren van de

tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) gelden als basis en hierbij wordt per project een inschatting gemaakt van de bijbehorende kosten in samenhang met investeringen.

7. Uitbestedingen

De kosten voor uitbestedingen (exclusief securitykosten) worden voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van contractuele afspraken met de externe partijen. Indien nog geen contracten zijn afgesloten voor alle jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) wordt het meest recent kalenderjaar (1 jaar voorafgaand aan het Tactisch Plan) als basis genomen en dit basisjaar wordt aangepast met de jaarlijkse CPI zoals in het Centraal Economisch Plan opgenomen (gepubliceerd in het eerste kwartaal van het jaar voorafgaand aan de drie jaar tariefperiode. Verwezen wordt naar de tabel:

koopkracht, wig, lonen en sociale lasten, regel prijsindex CPI. In 2017 was dit bijlage 12.). De hoeveelheid uitbestedingen van het meest recente gerealiseerde kalenderjaar dient als basis. Deze basis wordt meestal aangepast met een volume gerelateerde driver in de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode). De volumeontwikkeling is voor elk van de soort uitbestedingen verschillend. Voorbeelden van de volume gerelateerde drivers (niet limitatief):

 Ontwikkeling van de activaportefeuille op basis van de geplande activeringen volgens het Aviation Development Plan.

 Ontwikkeling van de passagiersontwikkeling in de drie jaren van de tariefperiode.

Voor de specifieke beschrijvingen wordt verwezen naar bijlage 3 Doorbelastingen en bijlage 4 Allocaties.

Voor de uitbestedingen gerelateerd aan de securitykosten worden voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van het aantal uren vermenigvuldigd met het uurtarief van het beveiligingsbedrijf. De directe kosten (uurtarief) voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) worden aangepast met de inschattingen, op basis van het professional judgement, die gemaakt zijn door de afdeling inkoop (de inkoopafdeling heeft ervaring opgedaan in het verleden, kent de markt, voert verkennende gesprekken met vakbonden en beveiligingsbedrijven). De hoeveelheid inzet van uren van de beveiligingsbedrijven wordt voor de jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) worden aangepast met de driver Verkeer & Vervoer ontwikkelingen en met verwachte nieuwe maatregelen.

8. Inhuur extern personeel

De directe kosten voor de inhuur worden voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van contractuele

afspraken met de leverancier. Indien nog geen contracten zijn afgesloten voor de alle jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) wordt het meest recente jaar als basis genomen en dit basisjaar wordt aangepast met de jaarlijkse CPI zoals in het Centraal Economisch Plan opgenomen (gepubliceerd in het eerste kwartaal van het jaar voorafgaand aan de drie jaar tariefperiode. Verwezen wordt naar de tabel: koopkracht, wig, lonen en sociale lasten, regel prijsindex CPI. In 2017 was dit bijlage 12.). De hoeveelheid inhuur van het meest recente gerealiseerde kalenderjaar dient als basis. Deze basis wordt meestal aangepast met een volume gerelateerde driver in de drie jaren van de tariefperiode. De volumeontwikkeling is voor elk van de soort uitbestedingen verschillend. Voorbeelden van de volume gerelateerde drivers (niet limitatief):

 Ontwikkeling van de activaportefeuille op basis van de geplande activeringen volgens het Aviation Development Plan.

 Ontwikkeling van de passagiersontwikkeling in de drie jaren van de tariefperiode.

Voor de specifieke beschrijvingen wordt verwezen naar bijlage 3 Doorbelastingen en bijlage 4 Allocaties.

9. Materialen

De kosten voor materialen worden voor de drie jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van contractuele afspraken met de externe partijen. Indien er nog geen contracten zijn afgesloten voor de alle jaren van de tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) wordt het meest recente jaar als basis genomen en dit basisjaar wordt aangepast met de jaarlijkse CPI zoals in het Centraal Economisch Plan (gepubliceerd in het eerste kwartaal van het jaar voorafgaand aan de drie jaar tariefperiode. Verwezen wordt naar de tabel: koopkracht, wig, lonen en sociale lasten, regel prijsindex CPI. In 2017 was dit bijlage 12.). De

hoeveelheid materialen van het meest recente gerealiseerde kalenderjaar dient als basis. Deze basis wordt aangepast met een volume gerelateerde driver in de drie jaren van de tariefperiode. De volumeontwikkeling is voor diverse materialen verschillend.

Voorbeelden van de volume gerelateerde drivers (niet limitatief):

 Ontwikkeling van de activaportefeuille op basis van de geplande activeringen volgens het Aviation Development Plan.

 Ontwikkeling van de passagiersontwikkeling in de drie jaren van de tariefperiode.

Voor de specifieke beschrijvingen wordt verwezen naar bijlage 3 Doorbelastingen en bijlage 4 Allocaties.

10. Overige externe kosten en diverse kosten

De overige externe kosten en diverse kosten worden voor de drie jaren van de

tariefperiode (alsmede het jaar voorafgaand aan de tariefperiode) vastgesteld op basis van contractuele afspraken met de externe partijen. Indien er nog geen contracten zijn afgesloten voor de alle jaren van de tariefperiode wordt het meest recente jaar als basis genomen en dit basisjaar wordt aangepast met de jaarlijkse CPI zoals in het Centraal Economisch Plan opgenomen (gepubliceerd in het eerste kwartaal van het jaar voorafgaand aan de drie jaar tariefperiode. Verwezen wordt naar de tabel: koopkracht, wig, lonen en sociale lasten, regel prijsindex CPI. In 2017 was dit bijlage 12.). De hoeveelheid overige externe kosten en diverse kosten van het meest recente

gerealiseerde kalenderjaar dient als basis. Deze basis wordt aangepast met een volume gerelateerde driver in de drie jaren van de tariefperiode. De volumeontwikkeling is voor de overige externe kosten en diverse kosten verschillend. Voorbeelden van de volume gerelateerde drivers (niet limitatief):

 Ontwikkeling van de activaportefeuille op basis van de geplande activeringen volgens het Aviation Development Plan.

 Ontwikkeling van de passagiersontwikkeling in de drie jaren van de tariefperiode.

Voor de specifieke beschrijvingen wordt verwezen naar bijlage 3 Doorbelastingen en bijlage 4 Allocaties.

Hierboven is per (hoofd)kostensoort weergegeven hoe deze kosten voor de jaren 1 tot en met 4 van het Tactisch plan worden gebudgetteerd (en waar de jaren 2 tot en met 4 als basis dienen voor het consultatiebudget van de tariefperiode). Deze basis geldt als uitgangspunt waarop wijzigingen in het eerste halfjaar van jaar 1 van het Tactisch Plan kunnen plaatsvinden. De wijzigingen kunnen betrekking hebben op een of meerdere jaren van de tariefperiode en plaatsvinden op verzoek van de gebruikers van de luchthaven, nieuwe inzichten van het management en op basis van wettelijke eisen. Daarnaast worden medio jaar 1 van het Tactisch Plan de prijzen op basis van de dan bekende uitkomsten van contractonderhandelingen met leveranciers aangepast en wordt de jaarlijkse CPI aangepast zoals in het Centraal Economisch Plan opgenomen (gepubliceerd in het eerste kwartaal van het jaar voorafgaand aan de drie jaar tariefperiode. Verwezen wordt naar de tabel: koopkracht, wig, lonen en sociale lasten, regel prijsindex CPI. In 2017 was dit bijlage 12.). Tenslotte worden de in het Tactisch Plan opgenomen allocatiesleutels herrekend voor de jaren van de tariefperiode zoals beschreven in bijlage 4.

De aanpassingen die uit bovenstaande alinea voortvloeien mogen in principe niet van invloed zijn op de voorafgaand aan het tactisch planproces door de Directie vastgestelde normen en kaders. In het consultatieproces worden de ontwikkelingen van de kosten en opbrengsten van jaar op jaar toegelicht in het IATA-template. Hierin worden mutaties onderbouwd met veranderde activiteitenniveau. Deze informatie wordt vergeleken met de consultatiedocumentatie van de vorige consultatieperiode.

In de financiële verantwoording worden jaarlijks de werkelijke kosten vergeleken met hetgeen in de consultatie was opgenomen. Deze financiële verantwoording wordt voorzien van een

accountantsverklaring van de externe accountant. In deze verantwoording wordt niet alleen inzicht gegeven in de afwijkingen van de verrekenbare posten, maar ook in de niet-verrekenbare posten. Beide elementen zijn voor Schiphol van groot belang. De verrekenbare posten leiden tot ongewenste verschuivingen van kosten tussen jaren en daarmee tot (mogelijk) ongewenste tarief ontwikkelingen. De verschillen in niet-verrekenbare posten zijn van ander evident belang. Deze dienen cumulatief rond de nihil te zijn. Een ‘onder realisatie’ zal leiden tot discussie met de airlines inzake kwaliteit van budgettering en ongetwijfeld wordt dit betrokken in de discussie omtrent toekomstige tarieven. De andere kant, ‘over realisatie’ leidt tot interen op de rentabiliteit van het gehele concern. Dat leidt tot discussie met de directie en aandeelhouders, maar onder de nieuwe Wet luchtvaart naar verwachting ook met de airlines. Immers, grote afwijkingen op dit vlak zullen vermoedelijk bij de aandeelhouder enige terughoudendheid veroorzaken bij het vaststellen van de Non-Aviation bijdrage, ten behoeve van het beperken van het risicoprofiel van de RSG.

6.4.1.1 Opbrengsten

In het deelproces ‘Tactisch Plan’ worden havengeld opbrengsten voor de drie individuele jaren van de tariefperiode vastgesteld d.m.v. Verkeer & Vervoersverwachtingen gebaseerd op de input van de werkgroep markt en rekening houdend met de betreffende havengeldtarieven/ -structuur. De werkgroep markt (intern initiatief van Schiphol) organiseert 1 keer per jaar een vergadering waarbij alle op Schiphol opererende airlines zijn uitgenodigd en worden gevraagd om input voor Verkeer & Vervoer. Vervolgens wordt door Royal Schiphol Group N.V. na overleg met de marktpartijen, rekening houdend met de meest actuele relevante ontwikkelingen uit de markt het Verkeer & Vervoer vastgesteld. Het doel hiervan is inzicht te krijgen aan de hieraan gekoppelde capaciteitsontwikkelingen van de luchthaven en als indicatie voor mogelijke verrekening van de Verkeer & Vervoer. Jaarlijks voert Schiphol consultatieoverleg met de airlines over de tarieven (één keer per 3 jaar volledig en jaarlijks uitsluitend voor zover die betrekking hebben op verrekeningen) en de geplande investeringen in de luchthaveninfrastructuur. De wet geeft nauwgezet aan, aan welke informatieverplichtingen Schiphol in dat kader moeten voldoen. Als onderdeel van het consultatieoverleg worden jaarlijks de airlines nauw betrokken bij het vaststellen van de marktvraag en de capaciteitsknelpunten en geraadpleegd over de in het Aviation Development Plan beschreven verwachte ontwikkelingen op de middellange termijn. De werkgroep markt brengt de toekomstige ontwikkelingen van het verkeer en vervoer op de korte, middellange en lange termijn in kaart teneinde de behoefte aan extra of andersoortige capaciteit op, rondom en boven Schiphol te kunnen vaststellen.

De output van de werkgroep markt wordt gebruikt ten behoeve van het Sector Planning Proces, het opstellen van de Gebruiksprognose en andere (specifieke) projecten/vragen. De kerntaak van de werkgroep is het opstellen van aantal scenario’s en cijfermatig de omvang weergeven van het

vervoer en verkeer op jaarbasis, mogelijk in een aantal varianten (scenario’s), waar mogelijk gespecificeerd naar vervoer- en verkeersegment. De producten van de werkgroep markt zijn de seizoensplanning voor het lopende en het eerstvolgende IATA-seizoen, het verkeerscenario voor de korte termijn ten behoeve van de Gebruiksprognose (inzake geluid) en de scenario’s

(‘dienstregelingen’) voor de middellange termijnplanning. De uitkomsten van de werkgroep markt worden 1 keer in de drie jaar (in het jaar voorafgaand de tariefperiode) gebruikt als input voor de tariefconsultatie.

6.4.1.2 Kosten

Kosten worden bepaald door rekening te houden met het uitgangspunt in de Wet luchtvaart dat

In document Schiphol Groupop de luchthaven Schiphol (pagina 73-82)