Versterken interactie met regio

Zoals al uit de inleiding en theorie naar voren is gekomen wil Defensie graag de interactie met de regio versterken. Defensie wil waar mogelijk het liefst zaken doen met lokale partners zodat de basis stevig in de gemeenschap wordt ingebed en er veel draagvlak onder de bevolking gecreëerd wordt. Uit de resultaten van het onderzoek komt naar voren dat er maar een klein deel van de totale bedrijventransacties naar bedrijven in de regio gaat. Uit de analyse van de data blijkt dat er ook nagenoeg geen speelruimte is om sprongen op dit gebied te maken zijn. De transacties die met bedrijven buiten de regio worden gedaan zijn bijna allemaal specialistisch van aard. Dit betekent dat deze opdrachten niet zomaar door elk willekeurig bedrijf vervuld kunnen worden. Te denken valt hierbij aan onderhoud van wapensystemen en opleidingen.

Hoofdstuk 4: Resultaten 74 Tevens is het zo dat een groot deel van het geld niet te traceren is. Het zou zo kunnen zijn dat hier nog slagen in gemaakt kunnen worden voor Defensie en het lokale bedrijfsleven maar heel valt niets definitiefs over te zeggen.

Banis & de Bruin (2011) stellen dat de transacties met bedrijven de enige kans biedt om de interactie met de regionale economie te versterken. Uit de voorgaande paragrafen is echter gebleken dat het leeuwendeel van het geld naar het personeel gaat. Het blijkt dat een groot deel van de werknemers buiten de regio woonachtig is en dus ook veel geld buiten de regio uitgeven. Hier is dus een goede slag te slaan voor Defensie in samenwerking met het lokale bedrijfsleven. Samen kunnen zij bekijken hoe lokale producten en diensten afgezet kunnen worden onder het personeel van Defensie. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld reclame en verspreiding van drukwerk.

4.5 Neveneffecten

Er zijn naast de economische effecten ook tal van neveneffecten die militaire bases op de regio hebben. Waar over de economische effecten veel literatuur voorhanden is ontbreekt dit op het vlak van de neveneffecten. Dit houdt in dat er geen eenduidige definitie te geven is over de inhouds van deze effecten.

4.5.1 Sociale effecten op omgeving

Naast de economische effecten wordt er in de voornamelijk Amerikaanse literatuur relatief vaak gesproken over sociale effecten. De onderzoeken zijn veelal geschreven in de context van sluitingen van bases en de sociale impact die dit op omliggende gemeenschappen heeft.

Uit de analyse van de data komt naar voren dat het personeel van Defensie verspreidt woont over vooral het noordelijk deel van Nederland. Dit houdt in dat het aantal werknemers dat direct rondom de basis woont relatief klein is. De basis in Havelte is daarom ook totaal niet te vergelijken met Amerikaans onderzoek wanneer het gaat om de sociale effecten op gemeenschappen rond bases. Waar in de Verenigde Staten hele gemeenschappen zijn die van Defensie afhangen is dit in Nederland een stuk minder

Hoofdstuk 4: Resultaten 75 het geval. Wel zorgt het personeel van Defensie ervoor dat Havelte en omliggende kernen een stuk bruisender zijn. Het is nog maar de vraag of horecazaken, supermarkten en retailers hun deuren open kunnen houden als het Defensiepersoneel niet aanwezig zou zijn. Zulke voorzieningen hebben een positief effect op gemeenschappen. Hier komt weer naar voren dat sociale effecten veel samenhang vertonen met economische effecten; wanneer de economische effecten van een basis minder sterk worden, zal ook de sociale cohesie in de omgeving afnemen doordat voorzieningen kunnen verdwijnen.

4.5.2 Optreden bij crises

Zoals al in de theorie is vermeld treed Defensie op en springen ze bij wanneer er grootschalige calamiteiten voorvallen. Zo heeft Defensie onder andere bijgesprongen tijdens de vuurwerkramp in Enschede, de Schipholbranden de brand bij Chemiepack in Moerdijk. De basis in Havelte is het eerste aanspreekpunt voor civiele instanties en burgers wanneer er zich crisissituaties voordoen in de provincies Drenthe, Overijssel, Friesland, Groningen Flevoland en Gelderland. In Havelte is voornamelijk 43Mechbrig dankzij haar personeel en voertuigen snel inzetbaar over grote afstanden en voor allerlei uiteenlopende taken.

Zo speelt Defensie en dus ook de basis in Havelte een belangrijke rol bij grootschalige branden. Militairen uit Havelte hebben onder andere de brandweer geassisteerd bij duin- en heidebranden.

Het optreden bij crises is niet in geld uit te drukken en alleen te signaleren als er daadwerkelijk een calamiteit optreedt. Daarom staan mensen misschien niet stil bij de veiligheid die door Defensie gecreëerd wordt. Toch is het belangrijk om dit in acht te nemen.

4.5.3 Natuur

Uit de theorie is gebleken dat natuur belangrijk is voor mensen. Tevens bleek dat er dankzij Defensie uniek Nederlands natuurgebied bewaard is gebleven. Nu Defensie een

76 steeds kleinere organisatie wordt, heeft het steeds minder land nodig en wordt er dus meer land en natuur teruggegeven aan de bevolking. Zo ook een voormalig oefenterrein ten oosten van Havelte. Dit unieke natuurgebied is aangewezen als Natura 2000 gebied en is een onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Het bestaat uit heide en bos, stuifzand, schraal grasland en vennen. De toekomstige bestemming voor het stuk land moet natuur zijn. Een groot deel is aan Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten gegeven en een andere deel is verkocht aan een particulier en is momenteel natuurgebied.