Verschillen contractvormen

Om zeker te zijn van de volledigheid en correctheid van de contractvormen heb ik contact gezocht met het CROW. Ik heb hier contact gehad met Mark Hofstede zijn antwoord vond ik zelf verhelderend en bruikbaar en heb daarom besloten zijn complete antwoord in mijn literatuurstudie op te nemen.

“Een contract ontstaat in de grond-, water- en wegenbouw vaak vanuit een aanbesteding. In zo’n aanbesteding is

een aanbestedende dienst opzoek naar organisaties die goederen kunnen leveren, diensten of werken uit kunnen voeren. Die aanbestedende dienst moet namelijk beheren, realiseren en vervangen. Door aan te besteden kunnen aanbestedende diensten aantonen dat ze belastinggeld op een juiste manier spenderen. Door aan te besteden ontstaat een overeenkomst, het contract.

Het juridisch kader bij aanbestedingen bestaat uit de aanbestedingswet en de gids proportionaliteit. Bij nationale aanbestedingen voor werken wordt ook vaak het ARW van toepassing verklaard (bij nationale aanbestedingen is deel 2 van de aanbestedingswet niet van toepassing). In de gids proportionaliteit staat een belangrijke bepaling onder 3.9c. Daar staat zoiets in als: als je informatie, formats, documenten kunt gebruiken waar de hele sector bekend mee is; gebruik die dan. In de gww zijn er twee belangrijke sets van voorwaarden. Die voorwaarden vallen onder bepaling 3.9c. Het gaat om de UAV en de UAV-GC.

De UAV kent een hele lange geschiedenis. Al in de jaren ’30 van de vorige eeuw waren er bepalingen die als voorloper worden gezien van de huidige UAV (2012). Bij de UAV schrijft de opdrachtgever voor wat hij/zij willen hebben. In de gww is er voor het uitvoeren van werken een belangrijke contractsystematiek bij de UAV ontstaan; de RAW systematiek. In de praktijk heeft men het inderdaad vaak over een traditioneel contract wanneer de RAW systematiek (en dus de UAV) worden toegepast.

De UAV-GC is minder lang geleden ontstaan. De eerste initiatieven ontstonden in 1999. In 2005 is de eerste officiële versie van deze voorwaarden uitgebracht. In de UAV-GC is er meer ruimte voor de opdrachtnemer om zich met het ontwerp te mogen bemoeien. De opdrachtgever heeft daarmee de mogelijkheid om meer gebruikt te maken van de expertise van marktpartijen. Bij de UAV-GC is er geen standaard contractsystematiek. Elke

opdrachtgever (vaak uitvoerig ondersteund door een ingenieurs-/adviesbureau) heeft daarmee de vrijheid om een ‘eigen’ format te hebben voor een geïntegreerd contract op basis van de UAV-GC. Inmiddels ontvangen wij veel signalen dat meer uniformiteit in geïntegreerde contracten een wens is van de sector. Inmiddels is er al een

groot initiatief, met de Provincies als motor achter de ontwikkeling, voor meer uniformiteit in geïntegreerde contracten; het PCB. Het Provinciaal Contractenbuffet dat later uit zal groeien tot een Professioneel Contractenbuffet.

Naast de UAV en de UAV-GC zijn er geen voorwaarden voor het contracteren van werken in de gww. Er zijn echter wel veel initiatieven, pilots en bijzondere contractvormen buiten de voorwaarden ontstaan. Sommige gebruiken delen van de UAV en de UAV-GC, andere verzinnen zelf het contract inclusief de voorwaarden die daarin/daarbij horen. Zo kennen we integrale contracten (bijvoorbeeld DBFM), het ‘project doen’ van RWS en allerlei andere verschijningsvormen waarbij de UAV en de UAV-GC niet van toepassing worden verklaard. PIANOo heeft veel

informatie op haar site staan over verschillende aanbesteding- en contractvormen.

Als laatste is er nog een categorie die zeker in de kleine werken nog belangrijk blijft. Dat is de één-op-één gunning. Vaak zijn dat (i.v.m. de drempelbedragen in de gids proportionaliteit) kleinere werken. Die komen vaak tot stand vanuit een gesprek, e-mail, offerte, opdracht. In de één-op-één gunning worden de algemene

voorwaarden ook lang niet altijd van toepassing verklaard. Zeker de UAV-GC niet.

(Hofman, 2019)

PIANOo

Op de website van PIANOo heb ik de onderstaande afbeelding gevonden. Deze geeft overzichtelijk verschillende soorten contractvormen weer.

(Bremer, 2005)

Naast dit overzicht was ik van mening dat de geïntegreerde contracten nog iets verder gespecificeerd mochten worden. Dit heb ik ook kunnen vinden op de site van PIANOo deze staan op de volgende pagina weergegeven.

 Design, Build, Finance & Maintain

De opdrachtnemer is niet alleen verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, maar ook voor de financiering en het totale onderhoud.

 Design, Build, Maintain

De opdrachtnemer is niet alleen verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van het project, maar ook voor het totale onderhoud.

 Design & Construct

De opdrachtnemer is verantwoordelijk voor het ontwerp van infrastructuur en de uitvoering van de aanleg daarvan.

 Engineering & Construct

De opdrachtnemer voert werk uit met een minimaal aandeel detail-engineering (voornamelijk variabel onderhoud en aanleg met een kleine ontwerpcomponent)

 Prestatiecontracten

De opdrachtnemer is gedurende enkele jaren verantwoordelijk voor het vaste onderhoud van een deel van het netwerk.

 Hybride Contracten

Dit is in de GWW doorgaans een combinatie van een RAW-bestek, voor de gedetailleerde uitvraag, met een aantal functionele eisen. Het is eigenlijk een RAW onder de bepalingen van UAV-GC (Uniforme Administratieve Voorwaarden voor Geïntegreerde Contractvormen).

 Raamovereenkomsten ingenieursdiensten

Veel grotere opdrachtgevers sluiten raamovereenkomsten/samenwerkingsovereenkomsten af met (een groep van) ingenieursbureaus. Met de raamovereenkomstpartners kunnen nadere overeenkomsten worden afgesloten. Overeenkomsten met ingenieursbureaus komen voor in zowel de ontwerp, engineering als contractmangementfase (o.a. toetsen).

(PIANOo, sd)