tusschen de groote menschen stond, terug. De slaapkamer, waarin 't gebeurd was
-de kamer met 't lit-jumeau, -de glimmen-de gaskroon, -de spiegelkast, -de geel-bleeke
gevouwen handen, die-ie niet van dichtbij had durven bekijken, de handen met den
brief door den spiegel gekaatst - 't roode behang met de dof-gouden lijst - de door
den tochtenden wind traag bewogen gordijnen - de snikkende groomoe met 't witte
haar bij 't voeteneind van 't bed - de
bloemen, die de meid aan had gedragen - alles zag-ie, zoo klaar en zoo zeker, of-ie
enkel de oogen had te openen, om 't in z'n volle wreedheid nog eens te doorleven...
Had-ie toen de bitse, kwaadaardige levensfut in zich gehad, die 'm vandaag voor
geen God en geen mensch 'n stap achteruit liet gaan, dan zou-ie 'r 't respect in hebben
getrapt, dan had-ie 't bruute, ploertige, laf-vijandige geschimp niet geduld en George
met z'n vuisten verdedigd. Als 'n bleek, moe-gehuild, doodelijk-verlegen joggie, nog
duizelig door 't inademen van 't gas, had-ie in de huiskamer 't driftig, schreeuwerig
gepraat van de twee ooms, de neven en van tante Toni, die door de catastrophe totaal
geruineerd was, 't gevloek, de hartstocht en de verwenschingen gehoord. Vooral 't
gesnik, 't gelamenteer, de rauwe wanhoop van tante, die 'r man vroeg had verloren
en George 't beheer over 't geld van 'r vijf kinderen toe had vertrouwd, was
afschuwelijk geweest. Toen ze van de begrafenis terugkwamen, had-ie 'r geen hand
kùnnen geven, 'r niet in de van 't huilen rood-gezwollen oogen durven kijken. Toch,
en dat wist-ie nu zeker, daar hoefde je niet bij te aarzelen, was George zelf dupe
geworden, hadden ze 'm overrompeld, de gauwdieven. 'n Schurk maakte zich niet
zóó van kant. 'n Oplichter, 'n zwendelaar schreef geen paar minuten voor-ie bewust
den dood in-ging: ‘... ik was van plan alleen te gaan, maar i k v e r t r o u w d e m'n
z o o n n i e t o n d e r d e m e n s c h e n ’. Zulke woorden teekenden den
teleurgestelde, den bedrogene - geen bedrieger. En had de bouwgrond, waarvan
anderen zich meester hadden gemaakt, geen drie jaar later 't tiendubbele opgebracht?
Groomoe had geprobeerd te redden - oom Ludwig had tusschenbeiden willen komen
- te laat. De doode was niet meer levend te maken - 't geld van de familie, van
vreemden en vrienden - 't kapitaal van tante Toni, die met 'r kinderen op straat stond
- was, bleef verloren.
Weer met wijd-geopende oogen luisterde-ie naar de regelmatige ademhaling van
Poldi in 't overzij-bed. Groomoe was gestorven - oom Felix was gestorven - tante
Toni, die den zelfmoordenaar nog iederen dag verwenschte en die 'r groot geworden
kinderen den haat tegen den doode in had gelepeld, lééfde. Zocht-ie 'r op - dwong-ie
zich 'r op te zoeken - dan
verweten ze niet, zeien ze niets, scholden ze niet langer, maar in 't mekaar aankijken
onder 't gesprek, in 't gezwijg en kleingeniepig doen, krijschte 't, raasde 't, foeterde,
hoonde 't tegen den man, die ze zoo onverwacht, zoo onherstelbaar aan lager wal
had gebracht. Jetchen, de oudste, had tuber, teerde weg, omdat ze niet naar buiten
kon. Karl, jongen van zeventien, die op 'r volgde, leerde 'n vak, waaraan-ie 't land
had. Klärchen, de tweede dochter, sukkelde zoo met 'r oogen, dat de sterkste brillen
al niet meer hielpen. Frida, de vierde, dapper kindje van vijftien, naaide voor dezelfde
fabriek, die Duczika en Lotte aan werk hielp. Mariechen, de jongste, kuchte. Tante
zelf lee aan gewrichts-rumathiek. Ieder had wat en ieder was zonder klacht - 'n altijd
weerkeerende, altijd woekerende aanklacht. Als 't vreemden geweest waren, menschen
waarvan-ie de bezoeking niet had kunnen taxeeren, zou-ie 'r zich geen jota van hebben
aangetrokken, zou-ie ze zonder eenig onderzoek mee verantwoordelijk voor 't
rampzalig doodsbed van z'n vader hebben gesteld. Dat had hier geen zin. Te goed
en van te dichtbij wist-ie, dat tante Toni èn de kinderen slachtoffers waren...
Kort na den slag, toen groomoe gestorven was, had oom Ludwig, die elke duit
tienmaal omdraaide voor-ie 'r uitgaf, per se gewild, dat-ie bij tante Toni in zou gaan
wonen, om kosten te sparen. 't Had 'n verwoede mot gegeven - hij had 't vierkant
geweigerd. Liever honger of droog brood dan 't uur aan uur samen zijn met menschen,
die zoo over z'n vader spraken. Drie maanden had oom 'm aan z'n lot overgelaten,
en nog als-ie 'm bezocht of als-ie 'n brief schreef, mokte en mierde-ie over 't
weggesmeten geld! Ja, ja! 't Waren herinneringen, waarbij je de tanden in je lippen
zette!
't Dek over de oogen trekkend, wrevelig pogend 't getob kwijt te raken, luisterde-ie
naar 't praten der kinderen in de benedenwoning. De schelle stemmetjes filterden
door den vloer, waren haast te verstaan. En 'n klok sloeg - een, twee, drie, vier, vijf,
zes, zeven. Zeven uur! Allemachtig! Wat 'n waanzinnige nacht! Zachtjes begon-ie
in te slapen. 't Leek tenminste zoo. Loomer, slapper, onwezenlijker dacht-ie, om zich
bij 't verwarde aanstuwen van dingen en gebeurtenissen 'n houding te geven, om
langs 'n bewuste lijn in te tukken, aan de
drukte, de herrie, de volte van Grunewald - de barstend-volle tribunes - 't gedrang
bij den totalisator - 't in één stommel voort-ellebogen naar de nummer-borden om te
zien hoe 't met ‘Sieg’ en ‘Platz’ was. 't Gesnuif van den eigen adem hoorde-ie nog,
onderscheidde-ie als iets dat van hèm was, hinderde 'm. Bang dat-ie toch weer aan
de beroerdheid, waarover-ie in geen jaren met iemand gesproken had, die 'm weer
zoo raak had te pakken genomen, terug zou denken, forceerde-ie z'n aandacht naar
't zelfde. Zoo levendig zag-ie de gele, roode, blauwe, groene mutsen van de jockeys
over de paardehalzen gebogen, zoo klaar de rondingen van de baan, de kort-geschoren
heggen, 't warren der hoofden op de overladen tribunes, 't geklauter op de stoelen
van 't grasveld, 't wuiven met handen en zakdoeken, dat-ie 't gedreun vnn den grond,
't zacht-deinend, opwindend gegolf, meende te voelen - en 't onthutst, klagend
rumoeren der stemmen bij 't storten van de favoriet waarop ze d'r spaarduiten hadden
gezet, 'm als in de werkelijkheid van dien middag dee schokken.
Nee, geslapen had-ie nog niet... Benee praatten de vrouw en de kinderen - benee
snurkten de commensalen als versjouwde karrevrachten tegen mekander op, en op
de plaats spoot de portier de tegels met 'n sissend-knersende waterstraal.
Kreunend draaide-ie zich naar de behangselzij van 't bed. Z'n slapen klopten, z'n
achterhoofd dee pijn. Duizend tegen een hadden de M o s e l of de R ü d e s h e i m e r
niet gedeugd. Zóó beroerd na 't drinken van wijn was-ie in geen tijden geweest. Alles
hinderde - 't blij-op fluiten van de merels, Poldi's geadem, de geluiden van 't
ontwakende huis, 't gescharrel op en over de plaats.
Toen, met 'n ruk stond-ie op.
't Was niet te harden in 't heet-muffig kamertje. Pol laten maffen en alleen den
boer opgaan!
Hij zou wel 'n boodschap op 'n stukje papier krabbelen waarie te vinden was
In document
De Nieuwe Gids. Jaargang 27 · dbnl
(pagina 195-198)