5. Conclusie
5.3 Verdere benodigde kennisontwikkeling
In deze paragraaf identificeren we tot slot de onderwerpen voor vervolgonderzoek die voortkomen uit onze studie.
1. Het werken aan meer persoonsgerichte zorg en passende regels is een kwestie van reflecteren en experimenteren. Aandacht voor de dilemma’s die voortkomen uit het meer persoonsgerichte werken en het samenbrengen van kwaliteit en veiligheid van zorg en een gevoel van thuis, ofwel het samenbrengen van de twee elementen van het verpleeg-huis, is daarbij een kernpunt. Het is belangrijk om in vervolgonderzoek dit experimentele proces te volgen, om op die manier kennisuitwisseling in de sector mogelijk te maken. Dit geldt zowel voor experimenten van instellingen als van organisaties als de IGJ (te denken valt aan het
78
nieuwe toezichtskader verpleeghuiszorg en de nieuwe toezichtsinstrumenten die daarbij horen).2. Lerende netwerken zijn een belangrijk onderdeel van experimentele sturing. Het belang ervan wordt ook benadrukt in het kwaliteitskader verpleeghuiszorg. Gegeven dit belang maakt onderzoek naar wat de ervaringen met deze netwerken tot nu toe zijn en hoe ze het beste kunnen worden vormgegeven een noodzakelijk aandachtspunt voor vervolgonderzoek. 3. Het thema persoonsgerichte zorg, regeldruk en regelruimte is niet iets dat voorbehouden is
aan de verpleeghuiszorg. Het is een thema waar de gehele zorgsector mee worstelt (zie www.vvaa.nl/landingspagina/ont-regel-de-zorg). Centrale lessen uit deze studie zullen ook voor andere sectoren gelden, zo concludeerden we ook na observaties van de nationale schrapsessies. De precieze problematiek en mogelijke oplossingen daarvoor zijn echter ook deels afhankelijk van de specifieke context van de sector. Onderzoek naar dit onderwerp in andere sectoren is daarmee van belang. De ouderenzorg buiten het verpleeghuis is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Zoals we in dit rapport al eerder constateerden verblijven ouderen steeds korter in het verpleeghuis omdat ze langer thuis blijven wonen. Dit maakt de kwaliteit van zorg thuis belangrijker en tegelijk complexer. Hier hebben zorgverleners te maken met regels, verschillende financieringsvormen en verantwoording naar vele toezichthouders en opdrachtgevers, die kwaliteit van zorg in de weg kunnen staan (Trouw, 9-12-2017). Hoe dit samenspel aan regelgeving werkt, welke problemen daarmee gemoeid zijn en hoe in deze situatie regelruimte gecreëerd kan worden zijn belangrijke vragen om te onderzoeken.
4. Er bestaan veel nieuwe plannen rondom het terugdringen van regeldruk en het bieden van meer persoonsgerichte zorg. Dat geldt ook voor de verpleeghuiszorg (zie het nieuwe programma kwaliteit verpleeghuiszorg Thuis in het Verpleeghuis: waardigheid en trots op elke locatie). Eerder identificeerden we al dat er tegelijkertijd nieuwe regels worden geformuleerd die nieuwe regeldruk dreigen op te leveren, bijvoorbeeld rondom verantwoording over de extra te besteden gelden. Onderzoek naar de effecten van de nieuwe plannen is nodig om te zien in hoeverre ze de benodigde reflectie stimuleren en daadwerkelijk een bijdrage leveren aan het persoonsgerichter maken van de zorg en het verminderen van regeldruk.
79
Literatuurlijst
Abma, T., A. Bruijn, T. Kardol, J. Schols and G. Widdershoven (2012). "Responsibilities in elderly care: Mr Powell's narrative of duty and relations." Bioethics 26(1): 22-31.
Anderson, J. and A. Bilfeldt (2016). "Action research in nursing homes." Action Research 14: 19-35. Arendts, G., T. Reibel, J. Codde and J. Frankel (2010). "Can transfers from residential aged care facilities
to the emergency department be avoided through improved primary care services? Data from qualitative interviews." Australas J Ageing 29: 61-65.
Bal, R., A.M. Weggelaar, I. Wallenburg (2018) Op zoek naar goede leefsystemen: Zorgrebellen en het doen van kwaliteit, ESHPM, Rotterdam
Banerjee, A., P. Armstrong, T. Daly, H. Armstrong and S. Braedley (2015). ""Careworkers don't have a voice:" epistemological violence in residential care for older people." J Aging Stud 33: 28-36. Bevan, Helen. 2013. "Rocking the boat and staying in it: how to succeed as a radical in healthcare." A
call to action, 29 July 2013. http://blogs.bmj.com/quality/2013/07/29/a-call-to-action-helen-bevans-blog/.
Bland, M. (2007). "Betwixt and between: A critical ethnography of comfort in New Zealand residential aged care." J Clin Nurs 16(5): 937-944.
Bolmsjö, I. Å., L. Sandman and E. Andersson (2006). "Everyday ethics in the care of elderly people." Nurs Ethics 13(3): 249-263.
Bozeman, B. and D. M. Anderson (2016). "Public policy and the origins of bureaucratic red tape: implications of the Stanford yacht scandal." Administration & Society 48: 736-759.
Braithwaite, J. (2001). "Regulating Nursing homes: The challenge of regulating care for older people in Autralia." BMJ 323: 443-446.
Brewer, G. and R. Walker (2010). "Explaining variation in perceptions of red tape: a professionalism-marketization model." Public Administration 88: 418–438.
Bromley, Powell & Walter W (2012). From Smoke and Mirrors to Walking the Talk: Decoupling in the Contemporary World, The Academy of Management Annals, 6:1, 483-530, DOI: 10.1080/19416520.2012.684462.
Brown Wilson, C. (2009). "Developing community in care homes through a relationship-centred approach." Health Soc Care Community 17(2): 177-186.
Bryant, M. and V. Higgins (2010). "Self-confessed troublemakers: an interactionist view of deviance during organizational change." Human Relations 63: 249-277.
Chung, G. (2013). "Understanding nursing home worker conceptualizations about good care." Gerontologist 53(2): 246-254.
Cook, G. and C. Brown-Wilson (2010). "Care home residents' experiences of social relationships with staff." Nurs Older People 22(1): 24-29.
Custers, A. F. J., G. J. Westerhof, Y. Kuin, D. L. Gerritsen and J. M. Riksen-Walraven (2012). "Relatedness, autonomy, and competence in the caring relationship: The perspective of nursing home residents." J. Aging Stud. 26(3): 319-326.
De Bree, M. and Stoopendaal, A. (forthcoming) De- and Recoupling and Public Regulation. Organization Studies.
Flesner, M. (2009). "PersonCentered Care and Organizational Culture in Longterm Care." Journal of Nursing Care Quality 24: 273–276.
Jerak-Zuiderent, S. (2013). Generative Accountability. Comparing with Care. PhD, Erasmus University. Jonas-Simpson, C., G. J. Mitchell, A. Fisher, G. Jones and J. Linscott (2006). "The experience of being listened to: a qualitative study of older adults in long-term care settings." J Gerontol Nurs 32(1): 46-53.
80
Lopez, S. H. (2014). "Culture Change and Shit Work: Empowering and Overpowering the Frail Elderlyin Long-Term Care." Am. Behav. Sci. 58(3): 435-452.
Maurits, E., A. De Veer, P. Spreeuwenberg and A. Francke (2016). Aantrekkelijkheid werken in de zorg 2015. Utrecht, Nivel.
McGilton, K. S. and V. M. Boscart (2007). "Close care provider-resident relationships in long-term care environments." J Clin Nurs 16(11): 2149-2157.
Meurs, P. (2014). Van regeldruk naar passende regels. Vertrouwen, veerkracht, verantwoordelijke vrijheid. Den Haag.
Ministerie van VWS (2018) Programma Kwaliteit Verpleeghuiszorg: Thuis in het Verpleeghuis waardigheid en trots op elke locatie, Ministerie van VWS, Den Haag
Mol, A., I. Moser and J. Pols (2010). Care in practice: On tinkering in clinics, homes and farms. Bielefeld, Transcript Verlag.
Næss, A., E. G. Fjær and M. Vabø (2016). "The assisted presentations of self in nursing home life." Soc Sci Med 150: 153-159.
Nakrem, S., A. G. Vinsnes and A. Seim (2011). "Residents' experiences of interpersonal factors in nursing home care: A qualitative study." Int J Nurs Stud 48(11): 1357-1366.
Nivel, RIVM, Trimbos-instituut, VU/VUmc and Vilans. (2016). Verkenning van vraagstukken binnen deelnemende zorgaanbieders van Waardigheid en Trots, ruimte voor verpleeghuizen; in voorbereiding op het Kennisprogramma Waardigheid en Trots.
Oldenhof, L. and R. Bal (2016). Voorbij de kloof tussen systeem en leefwereld: een zoektocht naar goede leefsystemen met experimentele governance. RV&S, Verlangen naar samenhang. Over systeemverantwoordelijkheid en pluriformiteit. Den Haag, Raad voor Volksgezondheid & Samenleving.
Palacios-Ceña, D., M. E. Losa-Iglesias, C. Gómez-Calero, J. M. Cachón-Pérez, M. Brea-Rivero and C. Fernández-de-las-Peñas (2014). "A qualitative study of the relationships between residents and nursing homes nurses." J Clin Nurs 23(3-4): 550-559.
Parker, S. (2010). The positive deviant. Sustainability leadership in a perverse world. London and New York, Earthscan.
Perry, B. (2009). "Conveying compassion through attention to the essential ordinary." Nurs Older People 21(6): 14-21; quiz 22.
Persson, T. and D. Wasterfors (2009). ""Such trivial matters": How staff account for restrictions of residents' influence in nursing homes." Journal of Aging Studies 23: 1-11.
Pols, J. (2004). Good care enacting a complex ideal in long-term psychiatry. PhD., Universiteit Twente. Robben, P., R. Bal and T. van der Grinten (2012). Overheidstoezicht door de Inspectie van de
Gezondheidszorg. Den Haag, WRR. 62.
Ryvicker, M. (2011). "Staff-resident interaction in the nursing home: An ethnographic study of socio-economic disparities and community contexts." J. Aging Stud. 25(3): 295-304.
Sabel, C. F. and J. Zeitlin (2012). Transnational transformations: the emergence of experimentalist governance. The Oxford Handbook of Governance. D. Levi-Faur. Oxford University Press, Oxford: 169-183.
Singhal, A. and E. Bjurström (2015). "Reframing the practice of social research: solving complex problems by valuing positive deviations." International Journal of Communication and Social Research 3 1-12.
Slettebø, A. (2006). "Empowerment in nursing homes: lessons for district nursing?" Br J Community Nurs 11(3): 115-118.
Spreitzer, G. and S. Sonenshein (2004). "Toward the construct definition of positive deviance." American Behavioural Scientist 47: 828-847.
Stoopendaal, A. (2016). Al doende leren. Een essay over de experimentele zoektocht naar toezicht op zorgbesturing door de Inspectie voor de Gezondheidszorg. EUR/IBMG, Rotterdam
81
Stoopendaal A., R. Bouwman (te verschijnen) Ruimte voor Vertrouwen: de dynamiek van vertrouwenin het toezicht op zorg, ESHPM/Nivel, Rotterdam.
Svanstrom, R., A. Johansson Sundler, M. Berglund and L. Westin (2013). "Suffering caused by care-elderly patients' experiences in community care." Int J Qual Stud Health Well-being 8: 20603. Trappenburg, M. J., T. Schillemans and H. M. van de Bovenkamp (2009). Cliëntenraden en klantenfora.
Handboek publieke verantwoording. Den Haag, Lemma: 181-204.
Trouw, 9-12-20017, Als het thuis niet meer gaat voor dementerenden, wacht de zorgval, www.trouw.nl/samenleving/als-het-thuis-niet-meer-gaat-voor-dementerenden-wacht-de
zorgval~a83f41eb/
Ulsperger, J. and J. Knottnerus (2009). "Illusions of Affection: Bureaucratic Ritualization's Relation to Emotional Abuse and Neglect in Nursing Homes " Humanity & Society 33: 238 - 257.
Ulsperger, J. S. and J. D. Knottnerus (2007). "Long-term Care Workers and Bureaucracy the Occupational Ritualization of Maltreatment in Nursing Homes and Recommended Policies." Journal of Applied Social Science 1: 52-70.
Van de Bovenkamp, H. and A. de Bont (2016). De puzzel die participatie heet, een voorbereidende studie voor de RVS- conferentie ‘De zorg van morgen: een waardevolle zorg’. Rotterdam, iBMG. Van de Bovenkamp, H., A. Stoopendaal, L. Oldenhof and R. Bal (2017). Eigen Regie, Regeldruk en
Regelruimte. Rotterdam, iBMG.
Van de Bovenkamp, H. M., A. Stoopendaal, L. Oldenhof, M. van Bochove and R. Bal (2017). Regeldruk & Regelruimte, ESHPM.
Van Loon, E. (2015). Reflexive Standardization and Standardized Reflexivity. Development and use of innovations in healthcare practices. Proefschrift. Erasmus Universiteit Rotterdam.
Van Loon, N. (2017). "From red tape to which performance results? Exploring the relationship between red tape and various dimensions of performance in healthcare work units." Public Administration 95: 60–77
Van Rijn, M. (30 maart 2017). Kamerbrief: aanpak administratieve lasten WLZ. M. v. VWS. Den Haag Warren, D. (2003). "Constructive and destructive deviance in organizations." Academy of
Management Review 28: 622-632.
Weggelaar-Jansen, A. M., H. van de Bovenkamp and R. Bal (2016). "Zand in de kwaliteitsmachine. Overvloed aan indicatoren leidt tot frustraties, niet tot betere zorg." Medisch Contact 15: 36-38.
Westin, L. and E. Danielson (2007). "Encounters in Swedish nursing homes: A hermeneutic study of residents' experiences." J Adv Nurs 60(2): 172-180.
Wilson, C. B. (2008). "Using relationships to develop practice that values the contribution of older people, families and staff." Int J Older People Nurs 3(4): 274-277.
Wilson, C. B. and S. Davies (2009). "Developing relationships in long term care environments: the contribution of staff." J Clin Nurs 18(12): 1746-1755.
Wilson, C. B., S. Davies and M. Nolan (2009). "Developing personal relationships in care homes: realising the contributions of staff, residents and family members." Ageing Soc. 29: 1041-1063. www.persoonsvolgend-budget.nl (geraadpleegd 03-04-2018) www.vvaa.nl/landingspagina/ont-regel-de-zorg (geraadpleegd 20-04-2018) www.waardigheidentrots.nl/ (geraadpleegd 23-04-2018) www.waardigheidentrots.nl/themas/radicale-vernieuwing/ (geraadpleegd 23-04-2018) www.waardigheidentrots.nl/tools/tipszorgplan/?utm_source=flexmail&utm_medium=e-mail&utm_campaign=nieuwsbriefspecialzorgplanwaardigheidentrots19april2018&utm_conte nt=tips+en+voorbeelden+voor+opstellen+zorgleefplan (geraadpleegd 20-04-2018)